Научная статья на тему 'Флора диатомовых водорослей Телецкого озера (Алтай, Россия)'

Флора диатомовых водорослей Телецкого озера (Алтай, Россия) Текст научной статьи по специальности «Биологические науки»

CC BY
81
22
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Флора диатомовых водорослей Телецкого озера (Алтай, Россия)»

S. paradoxum Meyen — 10, 20, 24.

S. pseudopelagicum W. et G. S. West — 10.

S. pseudosebaldii Wille — 20.

S. sebaldii Reinsch — 4, 16.

Staurodesmus brevispina (Breb.) Croasd. — 3, 12, 16.

S. convergens (Ehr.) Teil. — 20.

S. extensus (Borge) Teil. — 20.

S. triangularis (Lagerh.) Teil. — 3, 10, 24.

Xanthidium antilopaeum (Breb.) Kiitz. var. antilopaeum — 4.

X. antilopaeum var. hebridarum W. et G. S. West — 12, 13, 16.

X. antilopaeum var. dimasum Nordst. — 20.

В результате исследований на обследованных ООПТ было выявлено 106 видов и разновидностей конъюгат, относящихся к родам Actinotenium, Bambusina, Closterium, Cosmarium, Cosmoastrum, Cylindrocystis, Euastrum, Gonatozygon, Hyalotheca, Micrasterias, Mesotaenium, Netrium, Pleurotaenium, Raphidiastrum, Spondilosium, Staurastrum, Staurodesmus, Tetmemorus, Xanthidium.

Наиболее богатым по видовому разнообразию оказался Котель-ский заказник (69 видов и 2 разновидности). По-видимому, это можно объяснить тем, что на его территории находятся 5 разнотипных озер, в то время как болото Ламмин-Суо представлено типичным комплексом болотных конъюгат, насчитывающим 32 вида и 3 разновидности. В обоих заказниках наиболее обильно представлены семейства Closteriaceae и Desmidiaceae.

Следует отметить, что видовой состав и количественное распределение пресноводных зеленых водорослей из группы конъюгат могут служить одним из наиболее чутких показателей состояния водных экосистем.

Литература

Красная книга природы Ленинградской области. Т. 1. Особо охраняемые природные территории. СПб., 1999. 350 с.

Е. Ю. Митрофанова1 Е. Yu. Mitrofanova

Н. А. Скабичевская1 N. A. Skabitchevskaya

Г. В. Ким1 G. V. Kim

Р. Е. Романов2 R. Eu. Romanov

ФЛОРА ДИАТОМОВЫХ ВОДОРОСЛЕЙ ТЕЛЕЦКОГО ОЗЕРА (АЛТАЙ, РОССИЯ)

DIATOM FLORA OF LAKE TELETSKOYE (ALTAI, RUSSIA)

1 Институт водных и экологических проблем СО РАН

656038, Барнаул, ул. Молодежная, 1 emit@iwep.asu.ru

2 Центральный Сибирский ботанический сад СО РАН

630090, Новосибирск, ул. Золотодолинская, 101

Первые альгологические сборы в Телецком озере, глубоком оли-готрофном водоеме на юге Западной Сибири, провел в 1902 г. П. Г. Игнатов, их обработал Б. В. Скворцов (1930), который отметил бедность диатомовой флоры. Наиболее распространенными были Asterionella formosa Hass., Fragilaria capucina Desm. и Melosira solida Eul. Большая роль в исследовании диатомовых озера принадлежит В. С. Порецкому и В. С. Шешуковой (1953), которые выявили 216 видов (311 разновидностей и форм), в том числе в планктоне — 150 видов. Три вида и шесть разновидностей были новыми для науки. Доминировали в фитопланктоне A. formosa, Aulacoseira italica (Kütz.) Sim., A. valida (Grun.) Krammer. Материалом для настоящей работы послужили пробы фитопланктона, фитобентоса, фитоперифитона и донных отложений, отобранные в 1988-2001 гг. на различных участках и глубинах Телецкого озера, пробы фитоперифитона — с глубины 0.5 и 1.5 м. Пробы фиксировали 4%-ным раствором формальдегида, обрабатывали общепринятыми методами (Киселев, 1969; Руководство..., 1983). Образцы донных отложений отбирали коробчатым дночерпателем (Wildco Box Corer). В работе приводится таксономический список диатомовых водорослей Телецкого озера, полученный в результате исследований в 1988-2001 гг., а также после анализа данных первых (Скворцов, 1930; Воронихин, 1940а, б; Huber-Pesta-lozzi, 1942; Порецкий, Шешукова, 1953) и последующих (Анисимо-ва, Белякова, 1997; Анисимова, 2000) исследователей — 442 вида диатомовых водорослей (551 вид, разновидность и форма; табл.). За

Таблица

Таксономический состав диатомовых водорослей Телецкого озера

Таксоны 1 2 3 4

Класс CENTROPHYCEAE

Thalassiosira guillardii Hasle +

Т. pseudonana Hasle et Heimdal +

Stephanodiscus alpinus Hust. + + +

S. astraea var. intermedius Fricke +

S. bellus Churs. et Log. var. bellus +

S. bellus var. minor Churs. et Log. + +

S. grandis Churs. et Log. +

S. hantzschii Grun. + +

S. minutulus (Kütz.) Cl. et Moller + + +

S. niagarae Ehr. var. niagarae +

S. niagarae var. insuetus Churs. et Log. +

S. proprius Churs. et Mukhina +

S. robustus Pr.-Lavr. +

S. rotula (Kütz.) Hendey + +

Cyclostephanos dubius (Fricke) Round +

C. pantocsekii (Fricke) Kuptz. et Churs. +

Cyclotella antiqua W. Sm. + + +

C. atomus Hust. +

C. bodanica Grun. + + +

C. delicatula Genkal, 1994, nom. illegit. (non C. delicatula Hust. 1952) + +

C. glomerata Bachm. +

C. meneghiniana Kütz. (= C. kuetzingiana Thw.) + +

C. minuta (Skv.) Antip. +

C. ocellata Pant. + +

C. quadrijuncta (Schrot.) von Keissler +

C. radiosa (Grun.) Lemm. var. radiosa + + +

C. radiosa var. pliocaenica (Krasske) Hákansson +

C. radiosa var. spectabilis (A. Cl.) Hákansson +

C. scrobiculus Alesch. et Pirum. + + +

C. stelligera Cl. et Grun. + +

C. temperiana (Log.) Log. +

C. tripartita Hákansson (= C. kisselevii O. Korotk.) +

Stephanocostis chantaicus Genkal et Kuzmina + +

Ellerbeckia arenaria (Moore ex Ralfs) Crawford var. arenaria +

E. arenaria var. teres (Brun) Crawford (= Melosira scabrosa 0str.) + + +

Melosira moniliformis (O. Müll.) Ag. +

M. undulata (Ehr.) Kütz. +

Таксоны 1 2 3 4

М. Vavians Ag. + + +

Orthoseira roeseana (Rabenh.) O'Meara [= Aulacoseira epidendron +

(Ehr.) Crawford]

Aulacoseira alpigena (Grun.) Krammer [= A. distans var. alpigena + +

(Grun.) Sim.]

A. ambigua (Grun.) Sim. + + +

A. distans (Ehr.) Sim. + + +

A. granulata (Ehr.) Sim. + +

A. islandica (O. Müll.) Sim. [incl. f. curvata (O. Müll.) Sim.; + + +

= Melosira islandica ssp. helvetica O. Müll.]

A. italica (Kütz.) Sim. var. italica + + +

A. lirata (Ehr.) Ross [= A. distans var. lirata (Ehr.) Sim.] + +

A. pfajfiana (Reinsch) Krammer [= Melosira distans var. pfajfiana +

(Reinsch) Grun.]

A. praegranulata var.praeislandica (Sim.) Moiss. +

A. subarctica (O. Müll.) Haworth [= A. italica ssp. subarctica + + +

(O. Müll.) Sim.]

A. valida (Grun.) Krammer [= A. italica var. valida (Grun.) Sim.] + + +

Alveolophora bifaria Nevret. et Moiss. +

Hyalodiscus scoticus (Kütz.) Grun. +

Rhizosolenia eriensis H. L. Sm. var. eriensis +

Rhizosolenia cf. eriensis var. morsa W. et G. S. West

Класс PENNATOPHYCEAE

Fragilaria arcus (Ehr.) CI. var. arcus [= Ceratoneis arcus (Ehr.) + + +

Kütz. var. arcus, var. amphioxys (Rabenh.) Brun, var. linearis

Holmboe]

F. arcus var. recta CI. [= C. arcus var. linearis f. recta (Skv. emend. + +

C. Meyer) Pr.-Lavr.]

F. bidens Heib. +

F. brevistriata Grun. var. brevistriata + + +

F. brevistriata var. constricta Poretzky +

F. brevistriata var. elliptica Herib. +

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

F. capucina Desm. var. capucina (incl. var. lanceolata Grun.) + + +

F. capucina var. capitellata (Grun.) Lange-Bertralot (= F. intermedia + + +

var. capitellata A. CI.)

F. capucina var. mesolepta (Rabenh.) Rabenh. + + +

F. capucina var. vaucheriae (Kütz.) Lange-Bertalot (= F. intermedia + + +

Grun. var. intermedia)

F. construens (Ehr.) Grun. var. construens + + +

Таксоны 1 2 3 4

F. construens f. binodis (Ehr.) Hust. [= F. construens var. binodis + + +

(Ehr.) Grun., var. triundulata Reich.]

F. construens f. subsalina (Hust.) Hust. (= F. construens +

var. subsalina Hust.)

F. construens f. venter (Ehr.) Hust. [= F. construens var. venter (Ehr.) + + +

Grun.]

F. crotonensis Kitt. + +

F. inflata (Heid.) Hust. var. inflata (= F. heidenii 0str.) +

F. inflata var. istvanffyi (Pant.) Hust. + +

F. lapponica Grun. +

F. leptostauron (Ehr.) Hust. var. leptostauron + + +

F. leptostauron var. dubia (Grun.) Hust. +

F. nitzschioides Grun. +

F. pinnata Ehr. [incl. var. elliptica (Schum.) Carlson et var. lancettula + + +

(Schum.) Hust.]

F. spinosa Skv. +

F. subsalina (Grun.) Lange-Bertalot (= F. virescens var. subsalina +

Grun.)

F. virescens Ralfs var. virescens (incl. var. elliptica Hust.) + + +

F. virescens var. oblongella Grun. (incl. f. clavata Grun.) +

Synedra acus Kütz. ssp. acus + + +

S. acus ssp. radians (Kütz.) Skabitsch. (incl. var. angustissima Grun.) + +

S. amphicephala var. austriaca Grun. + + +

S. berolinensis Lemm. +

S. capitata Ehr. +

S.famelica Kütz. + + +

S. goulardii Breb. var. goulardii + +

S. goulardii var. telezkoensis Poretzky + + +

S. minuscula Grun. +

S. montana Krasske ex Hust. +

S. nana Meist. +

S. parasitica (S. Sm.) Hust. уж. parasitica + +

S. parasitica var. subconstricta (Grun.) Hust. + +

S. pulchella (Ralfs) Kütz. (incl. var. lacerata Hust., var. lanceolata + + +

O'Meara)

S. rumpens Kütz. var. rumpens + + +

S. rumpens var.familiaris (Kütz.) Grun. +

S. rumpens var.fragilarioides Grun. + +

S. rumpens var. meneghiniana Grun. +

Таксоны 1 2 3 4

S. rumpens var. scotica Grun. +

S. tabulata (Ag.) Kütz. var. tabulata + +

S. tabulata var. parva (Kütz.) Grun. + + +

S. teñera W. Sm. + + +

S. ulna (Nitzsch) Ehr. var. ulna + + +

S. ulna var. aequalis (Kütz.) Hust. + +

S. ulna var. amphirhynchus (Ehr.) Grun. + + +

S. ulna var. bíceps (Kütz.) Schönf. + + +

S. ulna var. contracta 0str. + +

S. ulna var. danica (Kütz.) Grun. + + +

S. ulna var. impresso Hust. +

S. ulna var. oxyrhynchus (Kütz.) V. H. + + +

S. vaucheriae Kütz. var. vaucheriae (incl. var.parvula Grun.) + + +

S. vaucheriae var. capitellata Grun. + + +

S. vaucheriae var. truncata (Greg.) Grun. + +

Opephora martyi Herib. var. martyi +

O. martyi var. baicalensis Skv. +

Asterionella formosa Hass. [= A. gracillima (Hantzsch) Heib.] + + +

Diatoma anceps (Ehr.) Kirchn. + + +

D. ehrenbergii Kütz. [= D. vulgare var. ehrenbergii (Kütz.) Grun.] + + +

D. hiemalis (Roth.) Heib. + + +

D. mesodon (Ehr.) Kütz. [= D. hiemale var. mesodon (Ehr.) Grun. + + +

f. mesodon, (?) f. rotundata A. Mayer]

D. tenuis Ag. var. tenuis [= D. elongatum (Lyngb.) Ag. + + +

var. elongatum, var. tenue (Ag.) V. H.]

D. tenuis var. capitellatum (Poretzky) Mitrofanova et al. + + +

(= D. elongatum var. capitellatum Poretzky)

D. vulgare Bory var. vulgare [incl. var. brevis Grun., var. lineare + + +

Grun., var. ovale (Fricke) Hust., var. productum Grun.]

Meridion circulare (Grev.) Ag. var. circulare + + +

M. circulare var. constrictum (Ralfs) V. H. + + +

Tabellaría fenestrata (Lyngb.) Kütz. (incl. var. intermedia Grun.) + + +

T. flocculosa (Roth) Kütz. (incl. var. ventricosa Grun.) + + +

Tetracyclus emarginatus (Ehr.) W. Sm. +

T. glans (Ehr.) Mills [= T. lacustris var. capitatus Hust., var. elegans +

(Ehr.) Hust.]

T. rupestris (A. Br.) Grun. +

Navícula aboensis (Cl.) Hust. +

N. americana Ehr. +

Таксоны 1 2 3 4

N. amphibola С1. +

N. arguens Skv. +

N. atomus (Kütz.) Grun. + +

N. bacillum Ehr. var. bacillum [incl. var. minor (Grun.) Cl.] + + +

N. bacillum var. lepida (Greg.) Cl. +

N. bacillum var. major Herib. +

N. capitata Ehr. var. capitata [= N. hungarica var. capitata (Ehr.) Cl.] + + +

N. capitata var. hungarica (Grun.) Ross (= N. hungarica Grun. var. hungarica) + +

N. capitata var. lueneburgensis (Grun.) Patr. (= N. hungarica var. lueneburgensis Grun.) + +

N. capitatoradiata Germain (= N. cryptocephala var. intermedia Grun.) +

N. cincta (Ehr.) Ralfs [= N. cincta (Grun.) var. heufleri Grun.; N. heufleri Grun.] + +

N. cocconeiformis Greg, ex Grev. + + +

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

N. cohnii (Hilse) Lange-Bertalot [= N. mutica var. cohnii (Hilse) Grun.] + +

N. contenta Grun. (incl. var.parallela Boye-Pet.) +

N. costulata Grun. + + +

N. cryptocephala Kütz. var. cryptocephala [=iV. exilis Kütz.; N. cryptocephala var. exilis (Kütz.) Grun.] + + +

N. cryptocephala var. lata Poretzky et Anissim. +

N. cryptotenella Lange-Bertalot [=N. radiosa var. tenella (Bréb. ex Kütz.) V. H.] +

N. cuspidata (Kütz.) Kütz. (incl. f. subrostrata Dipp.) +

N. dahurica Skv.

N. elginensis (Greg.) Ralfs [= N. dicephala var. elginensis (Greg.) Grun.; N. anglica var. subsalina Grun.] +

N. elongata Poretzky +

N. exigua (Greg.) Grun. + +

N. gallica var. perpusilla (Grun.) Lange-Bertalot (= N. perpusilla Grun.) + +

N. gastrum (Ehr.) Kütz. + + +

N. gothlandica Grun. +

N. ignota Krasske emend. Lund +

N. jaernefeltii Hust. + +

N. jentzschii Grun. + +

N. karelica A. Cl. +

N. keflingensis (Ehr.) Kütz. [= N. peregrina var. kefringensis (Ehr.) Cl.] +

N. kriegeri Krasske +

N. laevissima Kütz. (= N. bacilliformis Grun.) +

Таксоны 1 2 3 4

N. lacustris Greg. var. lacustris + +

N. lacustris var. parallela Wisl. et Kolbe +

N. lucidula Grun. + +

N. lundstroemii var. subcapitata Wisl. et Poretzky +

N. menisculus Schum. var. menisculus + + +

N. meniscus Schum. +

N. minima Grun. sensu Hust. +

N. minuscula var. muralis (Grun.) Lange-Bertalot (= N. muralis + +

Grun. p. p.)

N. mutica Kütz. var. mutica + + +

N. mutica var. binodis Hust. +

N. oblonga (Kütz.) Kütz. + +

N. pelliculosa (Bréb. ex Kütz.) Hilse + +

N. peregrina (Ehr.) Kütz. + +

N. placentula (Ehr.) Kütz. f.placentula (incl. var. rostrata A. Mayer) + + +

N. placentula f. lanceolata (Grun.) Hust. +

N. placentula f. latiuscula (Grun.) Meist. +

N. platystoma Ehr. (incl. var. pantoczekii Wisl. et Kolbe) +

Navícula cf. protracta (Grun.) Cl. +

N. pseudoanglica Lange-Bertalot + +

N. pseudokotschyi Lange-Bertalot +

N. pseudolanceolata Lange-Bertalot + + +

N. pseudoscutiformis Hust. + + +

N. pupula Kütz. var. pupula (incl. var. capitata Hust.) + + +

N. pupula var. rectangularis (Greg.) Grun. + +

N. pusilla W. Sm. var. pusilla + +

N. pusilla vm.jacutica I. Kiss. +

N. radiosa Kütz. + + +

N. reinhardtii (Grun.) Grun. (incl. var. elliptica Herib.) + + +

N. rhynchocephala Kütz. + + +

N. rotaeana (Rabenh.) Grun. + +

N. salinarum f. capitata Schulz +

N. schoenfeldii Hust. +

N. scutelloides var. baicalensis Skv. +

N. scutiformis Grun. +

N. subhamulata Grun. +

N. subocculta Hust. var. subocculta +

N. subocculta var. baicalensis Skv. +

Таксоны 1 2 3 4

N. subtilissima С1. +

N. tripunctata (О. Müll.) Вогу (= N. gracilis Ehr.) + + +

N. tuscula Ehr. f. tuscula (incl. f. minor Hust.) + + +

N. tuscula f. rostrata Hust. +

N. veneta Kütz. [= N. cryptocephala var. veneta (Kütz.) Rabenh.] + +

N. vitabunda Hust. (= N. verecunda Hust.) +

N. viridula (Kütz.) Ehr. var. viridula + + +

N. viridula var. abbreviata Grun. +

N. viridula var. rostellata (Kütz.) Cl. (= N. rostellata Kütz.) + +

N. vulpina Kütz. + +

Anomoeoneis brachysira (Bréb.) Grun. [= A. serians var. brachysira + +

(Bréb.) Cl.]

A. serians (Bréb.) Cl. +

A. vitrea (Grun.) Ross [= A. exilis sensu (Grun.) Cl.] + + +

Stauroneis acuta W. Sm. +

S. anceps Ehr. var. anceps + + +

S. anceps var. hyalina M. Perag. et Brun +

S. nobilis Schumann [= S. phoenicenteron var. nobilis (Schum.) +

Zabelina]

S. producta Grun. +

S. prominula (Grun.) Hust. + +

S. phoenicenteron (Nitzsch) Ehr. + +

S. smithii Grun. (incl. var. incisa Pant.) + + +

S. thermicola (Petersen) Lund (= S. montana Krasske ex Hust.) +

S. wislouchii Poretzky et Anissim. (incl. f. parva Poretzky et Anissim.) +

Gyrosigma acuminatum (Kütz.) Rabenh. var. acuminatum + +

G. acuminatum var. gallicum Grun. +

G. attenuatum (Kütz.) Rabenh. + + +

G. nodiferum (Grun.) Reimer [= G. spenceri var. nodifera (Cl.) Grun.] +

G. spenceri (Quekett) Griffith et Henfrey [= G. kuetzingii (Grun.) Cl.] + +

G. strigilis (W. Sm.) Cl. +

Pleurosigma sp. +

Pinnularia acrosphaeria W. Sm. +

P. alpina W. Sm. +

P. borealis Ehr. + + +

P. divergens W. Sm. +

P. divergentissima (Grun.) Cl. + + +

P. esox Ehr. +

Таксоны 1 2 3 4

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Р. gibba Ehr. [= Р. stauroptera (Grun.) Rabenh.] + +

Р. intermedia (Lagerst.) Cl. +

P. interrupta W. Sm. [= P. mesolepta (Ehr.) W. Sm.] + + +

P. interruptiformis Krammer (= P. interrupta f. minor Boye-Pet.) +

P. isostauron Grun. +

P. lata (Breb.) Rabenh. + +

P. major (Kütz.) Rabenh. +

P. microstauron (Ehr.) Cl. var. microstauron + + +

P. microstauron var. brebissonii (Kütz.) Mayer + + +

P. neomajor var. intermedia (Cl.) Krammer (= P. viridis var. + +

intermedia Cl.)

P. rangoonensis Grun. +

P. savanensis Boye-Pet. +

P. subcapitata Greg. + +

P. sudetica (Hilse) Hilse [= P. viridis var. sudetica (Hilse) Hust.] + +

P. viridis (Nitzsch) Ehr. var. viridis + +

P. viridis var. diminuta A. Mayer +

Caloneis bacillum (Grun.) Cl. [= C.fasciata (Lagerst.) Cl.; + + +

Pinnularia fasciata (Lagerst.) Hust.]

Caloneis cf. delicatula Skv. +

C. leptosoma (Grun.) Krammer [= Pinnularia leptosoma (Grun.) Cl.] +

C. schumanniana var. biconstricta (Grun.) Reichelt +

C. silicula (Ehr.) Cl. var. silicula + +

C. silicula var. alpina Cl. +

C. silicula var. gibberula (Kütz.) Cl. +

C. silicula var. inflata (Grun.) Cl. +

C. silicula var. truncatula (Grun.) Cl. +

C. undulata (Greg.) Krammer (= Pinnularia undulata Greg.) +

C. westii (W. Sm.) Hendey [= C.formosa (Greg.) Cl.] + +

Diploneis boldtiana Cl. +

Diploneis äff. constantinii (Skv.) Skabitsch. +

D. domblittensis (Grun.) Cl. + +

D. elliptica (Kütz.) Cl. var. elliptica + + +

D. elliptica var. ladogensis Cl. + +

D. marginestriata Hust. +

D. oblongella (Näg.) A. Cl. [= D. ovalis var. oblongella (Näg.) Cl.] +

D. oculata (Breb.) Cl. +

D. ovalis (Hilse) Cl. + +

Таксоны 1 2 3 4

D. parma С1. +

D. robusta А. С1. +

D. smithii var. pumila (Grün.) Hust. + + +

Neidium affine (Ehr.) Piltz, var. affine (incl. var. amphirhynchus + +

(Ehr.) Cl.)

N. affine var. longiceps (Greg.) Cl. + +

N. ampliatum (Ehr.) Krammer [= N. iridis var. ampliata (Ehr.) Cl., +

f. vernalis Reinch. ex Hust.]

N. binodis (Ehr.) Hust. +

N. bisulcatum (Lagerst.) Cl. + +

N. dubium (Ehr.) Cl. +

N. iridis (Ehr.) Cl. +

N. productum (W. Sm.) Cl. +

Amphipleura pellucida (Kütz.) Kütz. +

Frustulia rhomboides (Ehr.) D. T. var. rhomboides + + +

F. rhomboides var. amphipleuroides (Grun.) D. T. +

F. rhomboides var. saxonica (Rabenh.) D. T. +

F. vulgaris (Thw.) D. T. +

Cocconeis disculus (Schum.) Cl. et Jentzsch var. disculus +

C. neodiminuta (Pant.) Krammer [= C. disculus var. diminuta (Pant.) + + +

Sheshuk.]

C. pediculus Ehr. + + +

C. placentula Ehr. var. placentula + + +

C. placentula var. euglypta (Ehr.) Grun. + + +

C. placentula var. intermedia (Herib. et Perag.) Cl. +

C. placentula var. lineata (Ehr.) V. H. + +

C. placentula var. rouxii (Brun et Herib.) Cl. +

C. placentula ssp. sibirica (Skv.) Skabitsch. [= C. placentula var. +

baicalensis Skv., C. placentula var. sibirica (Skv.) Skabitsch.;

C. skwortzovii (Skv.) Sheshuk.]

C. scutellum Ehr. var. scutellum + +

C. scutellum var. minutissima Grun. +

C. scutellum var. parva (Grun.) Cl. +

C. thumensis A. Mayer + + +

Achnanthes borealis A. Cl. + +

A. calcar (Cl.) Cl. + + +

A. chlidanos Hohn et Hellerman +

A. clevei Grun. + + +

A. conspicua A. Mayer (incl. var. brevistriata Hust.) + +

Таксоны 1 2 3 4

Achnanthes cf. daonensis Lange-Bertalot +

A. delicatula (Kütz.) Grun. ssp. delicatula +

A. delicatula ssp. hauckiana (Grun.) Lange-Bertalot (= A. hauckiana +

Grun.)

A. depressa (Cl.) Hust. +

A. dispar Cl. +

A. exigua Grun. +

A. exilis Kütz. + + +

A. flexella (Kütz.) Brun [= Eucocconeis flexella (Kütz.) Cl.] + + +

A. fragillariodes Boye-Pet. + +

A. gracillima Hust. +

A. heidenii Schulz +

A. (?) jentzschii (Grun.) Schulz +

A. joursacense Herib. (=A. lanceolata var. elliptica Cl. sensu Hust.) + + +

A. laevis var. quadratarea (0str.) Lange-Bertalot (= Eucocconeis + + +

lapponica Hust.)

A. lanceolata (Bréb.) Grun. var. lanceolata (incl. f. ventricosa Hust.) + + +

A. lanceolata var. haynaldi (Scharschm.) Cl. sensu Patrick et Reimer +

(= A. lanceolata var. capitata O. Müll.)

A. lanceolata var. minuta (Skv.) Sheshuk. +

A. lanceolata var. rostrata (0str.) Hust. + +

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

A. laterostrata Hust. + + +

A. linearis (W. Sm.) Grun. var. linearis + + +

A. linearis var. cryptocephala Sheshuk. + +

A. marginulata Grun. +

A. meyeri Skv. +

A. minutissima Kütz. var. minutissima (incl. var. cryptocephala Grun.) + + +

A. minutissima var. affinis (Grun.) Lange-Bertalot (=A. affinis Grun.) +

A. minutissima var. gracillima (Meist.) Lange-Bertalot + + +

A. nodosa A. Cleve +

A. obliqua (Greg.) Hust. (= Eucocconeis onegensis Wisl. et Kolbe) +

A. oestrupii (A. Cl.) Hust. +

A. peragalli Brun et Herib. + +

A. pinnata Hust. var. pinnata +

A. pinnata var. japónica Hust. +

A. ploenensis Hust. +

Achnanthes cf. subatomoides (Hust.) Lange-Bertalot et Archibald +

A. suchlandtii Hust. + +

A. thermalis (Rabenh.) Schoenfeld (=A. gibberula Grun., A. grimmei +

Krasske)

Таксоны 1 2 3 4

A. trinodis (W. Sm.) Grun. +

Eunotia arcus Ehr. + +

E. bilunaris (Ehr.) Mills (= E. lunaris (Ehr.) Grun.) +

E. crista-galli CI. +

E. diodon Ehr. +

E. elegans 0str. +

E. fallax var. groenlandica (Grun.) Lange-Bertalot et Nörpel (incl. +

var. gracillima Krasske)

E. glacialis Meist. [= E. gracilis (Ehr.) Rabenh., поп E. gracilis W. Sm.; +

E. valida Hust.]

E. hemicyclus (Ehr.) Ralfs [= Amphicampa hemicyclus (Ehr.) Karst.] +

E. hexaglyphis Ehr. (= E. polyglyphis Grun.) +

E. incisa Greg. [= E. veneris (Kütz.) О. Müll.] + +

E. luna var. trapezica Hust. +

E. major (W. Sm.) Rabenh. +

E. microcephala Krasske (= E. polydentula var. perpusilla Grun.) +

E. minor (Kütz.) Grun. [= E. pectinalis var. minor (Kütz.) Rabenh. + + +

f. minor, f. impresso (Ehr.) Hust.]

E. monodon Ehr. + +

E. muscicola var. perminuta (Grun.) Nörpel et Lange-Bertalot + +

(= E. tridentula var. perminuta Grun., E. polydentula Brun sensu

auct. nonnull.)

E. praerupta Ehr. var. praerupta (incl. var. bidens (W. Sm.) Grun., + + +

var. laticeps Grun., var. muscicola Boye-Pet.)

E. soleiroilii (Kütz.) Rabenh. [= E. pectinalis var. pectinalis (Dillw.) +

Rabenh. sensu Hust.]

E. sudetica O. Müll. + + +

E. tenella (Grun.) Hust. +

Peronia fibula (Breb. ex Kütz.) Ross (= P. heribaudii Brun et M. Perag.) +

Rhoicosphaenia abbreviata (Ag.) Lange-Bertalot [= R. curvata + + +

(Kütz.) Grun. ex Rabenh.]

R. vanheurckii Grun. +

Cymbella acuta (A. S.) CI. + + +

C. affinis Kütz. + + +

С. alpina Grun. +

C. amphicephala Näg. + +

С. amplificata Krammer (= C. stuxbergii var. intermedia Wisl.) + +

C. ancyli CI. [= Gomphocymbella ancyli (CI.) Hust.] +

C. angustata (W. Sm.) CI. + +

C. arctica (Lagerst.) A. S. [= C. cistula var. arctica (Lagerst.) CL] +

Таксоны 1 2 3 4

С. aspera (Ehr.) Н. Perag. + +

С. australica (A. S.) С1. +

С. borealis С1. + +

С. caespitosa (Kütz.) Brun +

С. cesatii (Rabenh.) Grun. +

С. cistula (Ehr.) Kirchn. [incl. var. maculata (Kütz.) V. H.] + + +

C. cuspidata Kütz. + + +

C. cymbiformis Ag. (= C. cistula var. gibbosa Brun) + + +

C. delicatula Kütz. (incl. (?) var. sibirica Sheshuk.) + + +

C. diminuta (Grun.) Reinchardt (= C. obtusa f. diminuta Grun.) +

C. ehrenbergii Kütz. + +

C. gracilis (Ehr.) Kütz. [= C. gracilis (Rabenh.) Cl.] +

C. hantzschiana Krammer [= C. parva (W. Sm.) Cl.] + + +

C. hebridica (Grun.) Cl. +

C. helvetica Kütz. var. helvetica + + +

C. helvetica var. curta Cl. + +

C. heteropleura (Ehr.) Kütz. +

C. hustedtii Krasske + +

C. hybrida Grun. +

C. kolbei Sheshuk. 1950, nom. illegit. (non C. kolbei Hust. 1949) +

C. lacustris (Ag.) Cl. + +

C. laevis Nág. + +

C. lanceolata (Ehr.) Kirchn. var. lanceolata (incl. var. notata Wisl. + + +

et Poretzky)

C. leptoceros (Ehr.) Kütz. + + +

C. microcephala Grun. +

C. naviculiformis (Auersw.) Cl. + + +

C. obtusiuscula (Kütz.) Grun. +

C. perpusilla A. Cl. (= C. bipartita A. Mayer) +

C. aff. problemática Van Landingham (= Cymbella aff. navícula Skv.) +

C. prostrata (Berk.) Cl. + +

C. pusilla Grun. +

C. sinuata Greg. f. sinuata + + +

C. sinuata f. ovata Hust. +

C. stuxbergii (Cl.) Cl. + + +

C. subaequalis Grun. (= C. aequalis W. Sm. sensu Hust.) + + +

C. subcuspidata Krammer (= C. heteropleura var. minor Cl.) +

C. subundulata Sheshuk. +

C. túmida (Bréb.) V. H. + + +

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Таксоны 1 2 3 4

С. tumidula Grün. var. tumidula + +

С. tumidula var. augusta Grun. +

С. túrgida (Greg.) Cl. + + +

С. turgidula Grun. var. turgidula +

C. ventricosa Kütz. var. ventricosa + + +

C. ventricosa var. ovata Grun. +

C. ventricosa var. semicircularis (Lagerst.) A. Cl. +

Amphora coffeaeformis (Ag.) Kütz. var. coffeaeformis + +

A. coffeaeformis var. borealis Kütz. +

A. costulata Skv. +

A. delicatissima Krasske (= A. coffeaeformis var. perpusilla Grun.) + +

A. lybica Ehr. [= A. ovalis var. libyca (Ehr.) Cl.] + +

A. obtusa Greg. +

A. ovalis (Kütz.) Kütz. [incl. var. gracilis (Ehr.) Cl.] + + +

A. pediculus (Kütz.) Grun. [= A. ovalis var. pediculus (Kütz.) V. H.] + + +

A. perpusilla Grun. + +

A. sibirica Skv. +

A. thumensis (A. Mayer) A. Cl. (= Cymbella parvula Krasske) +

A. veneta Kütz. + +

Gomphonema acuminatum Ehr. [incl. var. brebissonii (Kütz.) Grun., + +

var. coronatum (Ehr.) W. Sm.]

G. angustatum (Kütz.) Rabenh. var. angustatum [incl. var. + + +

productum Grun., var. sarcophagus (Greg.) V. H.]

G. angustatum var. aequalis Greg. +

G. angustatum var. lineare Hust. +

G. angustatum var. scalproides Grun. +

G. angustatum var. undulata Grun. +

G. angustum Ag. [= G. intricatum Kütz. var. intricatum, var. + + +

dichotomum (Kütz.) Grun., var. minor Skv., var. pumilum Grun.]

G. augur Ehr. +

G. bohemicum Reich, et Fricke +

G. clavatum Ehr. [= G. longiceps Ehr. var. longiceps, var. subclavatum + + +

Grun., var. montanum (Schum.) Cl. f. montanum, (?) f. suecicum

Grun.]

G. clevei Fricke + +

G. costulatum Jasnitsky +

G. gracile Ehr. var. gracile +

G. gracile var. auritum (A. Br.) Cl. +

G. gracile var. naviculaceum W. Sm. +

Таксоны 1 2 3 4

G. grovei var. lingulatum (Hust.) Lange-Bertalot (= G. abbreviatum + +

sensu Kütz. non Ag.; G. abbreviatum var. brasiliense Grun.)

G. heidenii var. baicalense Skv. +

G. innatum var. elegans Skv. +

G. insignis Greg. [= G. lanceolatum var. insigne (Greg.) Cl.] +

G. lanceolatum Ehr. var. lanceolatum + + +

G. lanceolatum var. maximum Poretzky +

G. olivaceum (Horn.) Bréb. var. olivaceum + + +

G. olivaceum var. calcareum (Cl.) Cl. + + +

G. olivaceum var. minutissimum Hust. +

G. parvulum (Kütz.) Kütz. [incl. var. micropus (Kütz.) Cl.] + + +

G. quadripunctatum (0str.) Wisl. + + +

G. truncatum Ehr. [= G. constrictum Ehr. var. constrictum, + +

var. capitatum (Ehr.) Cl.]

G. ventricosum Greg. + + +

Didymosphenia dentata (Dorogostaisky) Skv. +

D. geminata (Lyngb.) M. Schm. + + +

Epithemia adnata (Kütz.) Bréb. [= E. zebra (Ehr.) Kütz.] +

E. argus var. alpestris (Grun.) Hust. +

E. sorex Kütz. +

E. túrgida (Ehr.) Kütz. +

Epithemia sp. +

Denticula elegans Kütz. + +

D. tenuis Kütz. [incl. var. crassula (Nàg.) Hust.] + + +

Rhopalodia gibba (Ehr.) O. Müll. var. gibba +

R. gibba var. parallela (Grun.) H. et M. Perag. [= R. parallela (Grun.) +

O. Müll.]

Rhopalodia sp. +

Nitzschia acicularis (Kütz.) W. Sm. + +

N. amphibia Grun. + + +

N. angustata (W. Sm.) Grun. var. angustata + + +

N. angustata var. acuta Grun. + +

N. aquaea Wisl. et Poretzky +

N. brevissima Grun. (= N. parvula Lewis non W. Sm.) + +

N. calida Grun. [= N. tryblionella var. calida (Grun.) V. H.] +

N. clausii Hantzsch +

N. communis var. minuta Bleisch +

N. commutata Grun. (= N. ostenfeldii Hust. non V. H.) +

N. denticula Grun. var. denticula + + +

Таксоны 1 2 3 4

N. dentículo var. baikalensis Skv. +

N. dissipata (Kütz.) Grun. + + +

N. äff. distans Greg. +

N. dubia W. Sm. +

N. filiformis (W. Sm.) V. H. +

N. fonticola Grun. + + +

N. frustulum (Kütz.) Grun. [incl. var.perpusilla (Rabenh.) Grun., + + +

var. subsalina Hust.]

N. gracilis Hantzsch (incl. var. capitata Wisl. et Poretzky) + +

N. heufleriana Grun. +

N. hustedtii Sheshuk. + +

N. intermedia Hantzsch ex Cl. et Grun. f. intermedia +

N. intermedia f. actinastroides (Lemm.) Lange-Bertalot (= Synedra +

actinastroides Lemm.)

N. kuetzingiana var. capitata Poretzky +

N. lanceolata W. Sm. f. lanceolata +

N. lanceolata f. minor V. H. +

N. levidensis (W. Sm.) Grun. [= N. tryblionella var. levidensis +

(W. Sm.) Grun., N. tryblionella var. victoriae (Grun.) Cholnoky]

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

N. linearis (Ag.) W. Sm. var. linearis +

N. linearis var. suecica Grun. +

N. linearis var. tenuis (W. Sm.) Grun. + +

N. microcephala Grun. +

N. nana Grun. (= N. ignorata Krasske) +

N. navicularis (Bréb.) Grun. +

N. palea (Kütz.) W. Sm. var. palea (incl. var. teniurostris Grun. + + +

sensu Lange-Bertalot non Grun.)

N. palea var. capitata Wisl. et Poretzky +

N. paleacea (Grun.) Grun. (= N. kuetzingiana sensu Hust. non Hilse) +

Nitzschia cf. perminuta (Grun.) M. Perag. +

N. pura Hust. +

N. recta Hantzsch + + +

N. fonticola Grun. [= N. romana (Grun.) Grun.] + +

N. sigma (Kütz.) W. Sm. +

N. sublinearis Hust. +

N. telezkonnsis Sheshuk. + + +

N. tibetana Hust. +

N. tryblionella Hantzsch +

N. tubicola Grun. +

Таксоны 1 2 3 4

N. umbonata (Ehr.) Lange-Bertalot [= N. thermalis (Kütz.) Auersw.] +

N. vermicularis (Kütz.) Hantzsch. +

Hantzschia amphioxys (Ehr.) Grun. (incl. var. compacta Hust.) + + +

Bacillaria paradoxa Gmel. +

Surir ella augusta Kütz. + +

S. asperrima Hust. (= S. pusilla Sheshuk.) + + +

S. bifrons Ehr. [= S. biseriata var. bifrons (Ehr.) Hust. f. bifrons, + +

f. punctata Meist.]

S. biseriata Bréb. + +

S. brebissonii Krammer et Lange-Bertalot (= S. ovata Kütz. sensu + +

Hust.)

S. crumena Bréb. [= S. ovata var. crumena (Bréb.) Hust.] +

S. didyma Kütz. var. didyma +

S. didyma var. minor Skv. + +

S. elegans Ehr. + +

S. lapponica A. Cl. [= S. gracilis (W. Sm.) Grun. sensu Hust.] +

S. lepnevae Poretzky et Sheshuk. +

S. linearis W. Sm. var. linearis + +

S. linearis var. constricta Grun. +

S. linearis var. helvetica (Brun) Meist. +

S. ovalis Bréb. + +

S. minuta Bréb. [= S. ovata var. pinnata (W. Sm.) Hust., var. +

pseudopinnata A. Mayer, var. salina (W. Sm.) Rabenh.]

S. túrgida W. Sm. +

Cymatopleura elliptica (Bréb.) W. Sm. var. elliptica + + +

C. elliptica var. hibernica (W. Sm.) V. H. [= C. elliptica var. nobilis + +

(Hantzsch) Hust.]

C. solea (Bréb.) W. Sm. var. solea + + +

С. solea var. apiculata (W. Sm.) Ralfs +

Campylodiscus clypeus Ehr. +

С. echeneis Ehr. + +

C.fragilis f. rigens (Skv.) Hust. (= C.fragilis var. rigens Skv.) +

C. fragilis var. punctatus Skv. +

C. hibernicus Ehr. [= С. noricus var. hibernicus (Ehr.) Grun.] + +

C. noricus Ehr. [incl. var. costatus (W. Sm.) Grun.] + + +

Stenopterobia delicatissima (Lewis) Bréb. ex V. H. (= Surirella +

delicatissima Lewis)

Примечание. 1 — планктон, 2 — бентос и перифитон, 3 — донные отложения, 4 — место обнаружения неизвестно.

основу принята современная номенклатура (Диатомовые водоросли..., 1988; Krammer, Lange-Bertalot, 1986, 1988, 1991а, b; Krammer, 2000, 2002). При этом для некоторых таксонов из более старых работ не удалось определить их современное положение. В таких случаях таксоны указываются в понимании первоисточника.

Для одной разновидности предложена новая комбинация.

Diatoma tenuis var. capitellatum (Poretzky) Mitrofanova et al. comb, nov. Basionymum: Diatoma elongatum var. capitellata Poretzky in По-рецкий, Шешукова, 1953, Диатомовый сборник : 144, фиг. 1. — Diatoma elongatum var. capitellata Poretzky in Диатомовый анализ, 1950 : 26.

Авторы выражают особую признательность сотрудникам ЛИН СО РАН и ИБВВ РАН, помогавшим в электронно-микроскопическом исследовании диатомовых водорослей, лично академику М. А. Грачеву и д. б. н. С. И. Генкалу.

Литература

Анисимова О. В. Пресноводная альгофлора северо-восточной части Алтайского государственного заповедника: Автореф. дис. ... канд. биол. наук. М., 2000. 25 с. — Анисимова О. В., Белякова Г. А. Альгофлора Телец-кого озера и стоячих водоемов его бассейна на территории Алтайского государственного заповедника // Тр. Центрально-Черноземного государственного заповедника. М., 1997. Вып. 15. С. 191-203. — Воронихин Н. Н. Мик-рофитобентос Телецкого озера и некоторых притоков его // Споровые растения: Тр. Ботан. ин-та АН СССР. Сер. 2. Л., 1940а. Вып. 4. С. 237-245. — Воронихин Н. Н. Фитопланктон Телецкого озера // Споровые растения: Тр. Ботан. ин-та АН СССР. Сер. 2. Л., 19406. Вып. 4. С. 223-235. — Диатомовый анализ. Определитель ископаемых и современных диатомовых водорослей. Порядок Pennales / Под общ. ред. А. Н. Криштофовича. Кн. 3. М.; Л., 1950. 401 с. — Диатомовые водоросли СССР. Ископаемые и современные. Т. 2, вып. 1. Pyxidulaceae, Thalassiosiropsidaceae, Triceratiaceae, Thalassiosira-ceae. Л., 1988. 116 с. — Киселев И. А. Планктон морей и континентальных водоемов. Т. 1. Вводные и общие вопросы планктологии. М., 1969. 440 с. — Порецкий В. С.,Шешукова B.C. Диатомовые Телецкого озера и связанных с ним рек // Диатомовый сборник. Л., 1953. С. 107-173. — Руководство по методам гидробиологического анализа поверхностных вод и донных отложений. Л., 1983. С. 39-49. — Скворцов Б. В. Материалы по флоре водорослей Азиатской части СССР. 1. О фитопланктоне оз. Телецкого // Журн. Рус. ботан. о-ва при АН. 1930. Т. 15. Вып. 1-2. С. 91-92. — Huber-Pestalozzi G. Das Phytoplankton des Süsswasser. Systematik und

Biologie. Thienemann's Binnengewässer. II. Diatomeen. 1942. Bd 16, N 2. S. 367-549. — Krammer K. Diatoms of Europe. Vol. 1. The Genus Pinnularia. 2000. 703 p. — Krammer K. Diatoms of Europe. Vol. 3. The Genus Cymbella. 2002. 584 p. — Krammer K., Lange-Bertalot H. Bacillariophyceae. 1. Teil: Naviculaceae. Jena, 1986. 876 S. (Süßwasserflora von Mitteleuropa. Bd2/1). — Krammer K., Lange-Bertalott H. Bacillariophyceae. 2. Teil: Bacillariaceae, Epithemiaceae, Surirellaceae. Stuttgart; New York, 1988. 596 S. (Süßwasserflora von Mitteleuropa. Bd 2/2). — Krammer K., Lange-Bertalot H. Bacillariophyceae. 3. Teil: Centrales, Fragilariaceae, Eunotiaceae. Stuttgart; Jena, 1991a. 576 S. (Süßwasserflora von Mitteleuropa. Bd 2/3). — Krammer K., Lange-Bertalot H. Bacillariophyceae. 4. Teil: Achnantha-ceae, Kritische Ergänzungen zu Navicula (Lineolatae) und Gomphonema Gesamtliteraturverzeichnis. Stuttgart; Jena, 1991b. 434 S. (Süßwasserflora von Mitteleuropa. Bd 2/4).

В. А. Николаев1 V. A. Nikolaev

Д. M. Харвуд2 D. M. Harwood

НОВЫЕ ТАКСОНЫ ВЫМЕРШИХ ДИАТОМОВЫХ ВОДОРОСЛЕЙ (BACILLARIOPHYTA) ИЗ АНТАРКТИКИ

NEW TAXA OF EXTINCT DIATOMS (BACILLARIOPHYTA) FROM ANTARCTIC

1 Ботанический институт им. В. JI. Комарова РАН Ботанический музей 197376, Санкт-Петербург, ул. Профессора Попова, д. 2 nikolaeva@inbox.ru 2 University of Nebraska Lincoln Department of Geosciences 68588-0340, USA, Nebraska, Lincoln dharwoodl @unlnotes.unl.edu

Введение

Иерархия морфологических признаков и принципы таксономии центрических диатомовых водорослей, разработанные в последние десятилетия (Николаев, 1988; №ко1аеу, 1990; Николаев, Харвуд, 2002) являются теоретической основой для более объективного выделения

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.