CC BY
0INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE "CURRENT ISSUES OF SPECIAL PEDAGOGY AND PRE-SCHOOL EDUCATION: PROBLEMS, SOLUTIONS AND DEVELOPMENT PROSPECTS" _April 25, 2024
BOLALARNING IJODIY QOBILIYATLARINI RIVOJLANTIRISHDA T.R.I.Z TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISHNING AHAMIYATI 1Saidova N.O., 2Rahmatjonova M.J.
1FarDU, kata o'qituvchi, p.f.f.d.(PhD) 2FarDU, talaba https://doi.org/10.5281/zenodo.11049158
Annotatsiya. TRIZ texnologiyasi bolalarning tasavvurini, fantaziyasini rivojlantirishga imkon beradi. Ushbu maqolada bolalarning ijodkorligini rivojlantirishda triz texnologiyalaridan foydalanish ahamiyati haqida so'z borgan.
Kalit so'zlar: dialektik fikrlash, ixtirochilik qobiliyatlari, innovatsion yondashuv, texnologiyalar, ilm-ma'rifatga intilib yashash, taraqqiyot sari yetaklash, qadr-qimmat, sog'lom va barkamol shaxs, ijodiy faollik, ixtirochilik, axloqiy salohiyat, ijodkorlik.
Аннотация. Технология ТРИЗ позволяет детям развивать воображение, фантазию. В этой статье говорилось о важности использования технологий ТРИЗ для повышения креативности детей.
Ключевые слова: диалектическое мышление, изобретательские способности, инновационные подходы, технологии, поиск знаний, ведущих к развитию, достоинство, здоровый и совершенный человек, творческая деятельность, изобретательство, нравственное благополучие, творчество
Abstract. TRIZ technology allows children to develop imagination, fantasy. This article talked about the importance of using triz technologies to improve children's creativity
Keywords: dialectical thinking, inventive abilities, innovative approaches, technologies, seeking knowledge, leading to development, dignity, healthy and perfect person, creative activity, invention, moral well-being, creativity
Bugungi jadal rivojlanayotgan dunyoda bolalarda ijodkorlikni rivojlantirish har qachongidan ham muhimroqdir. Kelajakdagi ishchi kuchining talablari o'zgarib borar ekan, ijodiy fikrlash va muammolarni innovatsion tarzda hal qilish qobiliyati tobora qadrli bo'lib bormoqda. T.R.I.Z. (Ixtirochi muammolarni hal qilish nazariyasi) texnologiyalari bolalarning ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish va ularni dinamik va raqobatbardosh landshaftda muvaffaqiyatga tayyorlash uchun kuchli asosni taklif etadi.
T.R.I.Z. rus ixtirochi va olimi Genrix Altshuller tomonidan ishlab chiqilgan tizimli metodologiya bo'lib, u innovatsion fikrlash va muammolarni hal qilishni osonlashtirishga qaratilgan. To'siqlarni aniqlash va bartaraf etish uchun tizimli yondashuvni ta'minlash orqali T.R.I.Z. shaxslarga murakkab muammolarga ixtirochilik yechimlarini ishlab chiqarish imkoniyatini beradi.
Ta'lim sharoitlariga qo'llanilganda, T.R.I.Z. texnologiyalar bolalarning kognitiv rivojlanishi va ijodiy o'sishi uchun ko'plab afzalliklarni taqdim etadi. Bu yerda T.R.I.Z. bolalarning ijodiy qobiliyatlarini oshirish mumkin.
Divergent fikrlashni rag'batlantirish: T.R.I.Z. bolalarni bir nechta nuqtai nazarni o'rganishga va an'anaviy chegaralardan tashqarida o'ylashga undaydi. Ularni ixtirochilik tamoyillari va metodologiyalari bilan tanishtirish orqali T.R.I.Z. Divergent fikrlashni rag'batlantiradi, bu bolalarga muammolarni hal qilishning keng doirasini yaratishga imkon beradi.
Muammoni yechish malakalarini oshirish: T.R.I.Z. bolalarga samaradorlik va samaradorlikni ta'kidlaydigan muammolarni hal qilishda tizimli yondashuvni beradi. T.R.I.Z.
INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE "CURRENT ISSUES OF SPECIAL PEDAGOGY AND PRE-SCHOOL EDUCATION: PROBLEMS, SOLUTIONS AND DEVELOPMENT PROSPECTS" _April 25, 2024
ilovasi orqali 40 ta tamoyil va qarama-qarshilik matritsasi kabi texnikalar yordamida bolalar muammolarni tizimli tahlil qilishni, qarama-qarshiliklarni aniqlashni va innovatsion echimlarni ishlab chiqishni o'rganadilar.
Innovatsiya va ijodkorlikni rivojlantirish bolalarni T.R.I.Z. tamoyillari bilan tanishtirish orqali o'qituvchilar sinfda yangilik va ijodkorlik madaniyatini shakllantirishlari mumkin. T.R.I.Z. bolalarni taxminlarga shubha qilish, mavjud paradigmalarga qarshi chiqish va noan'anaviy g'oyalarni o'rganishga undaydi, doimiy takomillashtirish va ijodkorlik ongini rivojlantiradi.
Tanqidiy fikrlash malakalarini rivojlantirishda T.R.I.Z. asosiy naqsh va tamoyillarni aniqlash uchun bolalardan tanqidiy va tahliliy fikrlashni talab qiladi. T.R.I.Z. bilan shug'ullanib. muammoni yechish mashqlari, bolalarning tahliliy ko'nikmalarini rivojlantiradi, mantiqiy fikrlash qobiliyatini rivojlantiradi va ongli qarorlar qabul qilish qobiliyatini oshiradi.
Chidamlilik va qat'iyatlilikni tarbiyalash: T.R.I.Z. bolalarga qiyinchiliklarga chidamlilik va chidamlilik muhimligini o'rgatadi. Ularni turli yechimlar bilan tajriba qilishga, muvaffaqiyatsizliklardan saboq olishga va yondashuvlarini moslashtirishga undash orqali T.R.I.Z. bolalarning o'sish tafakkurini va o'rganish va o'sish uchun imkoniyat sifatida muvaffaqiyatsizliklarni qabul qilishga tayyorligini rivojlantirishga yordam beradi.
Xulosa qilib aytganda, T.R.I.Z. texnologiyalar bolalarning ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish va ularni tobora murakkab va raqobatbardosh dunyoda muvaffaqiyatga tayyorlash uchun qimmatli asosni taklif qiladi. T.R.I.Z.ni birlashtirish orqali tamoyillari va metodologiyalarini ta'lim dasturlariga kiritgan holda, o'qituvchilar bolalarga innovatsion fikrlash, muammolarni ijodiy hal qilish va doimiy o'zgaruvchan muhitda gullab-yashnashi mumkin. Ijodkorlikni, tanqidiy fikrlashni va chidamlilikni rivojlantirish orqali T.R.I.Z. ijodiy fikrlovchilar va muammolarni hal qiluvchilarning keyingi avlodini shakllantirishda muhim rol o'ynashi mumkin.
REFERENCES
1. O'zbekiston Respublikasining «Ta'lim to'g'risida» gi qonuni.
2. O'zbekiston Respublikasining «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»
3. Efremov V.I. TRIZ asosida bolalarni ijodiy tarbiyalash va o„qitish. - Penza: Unicon-TRIZ, 200
4. "Maktabgacha pedagogika" F.Qodirova, Sh.Toshpo'latova, N.Kayumova, M.A'zamova-Toshkent,Tafakkurnashriyoti,2019.
5. Eyna^aK yKHTyBHH^apHHHr KOMneTeHT^HrHHH maK^naHTMpKm MyaMMonapu. HO CaMflOBa/INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE" THE TIME OF SCIENTIFIC PROGRESS" Vol. 1 No. 1 (2022), 147-150
6. Formation of quantitative representations in the secondary groups in pre-school educational organizations, SN Olimovna, INTERNATIONAL JOURNAL OF RESEARCH IN COMMERCE, IT, ENGINEERING AND SOCIAL SCIENCES ISSN: 2349-7793 Impact Factor: 6.876, VOL. 16 NO. 01 (2022): JANUARY , 58-60
7. AXBOPOT-KOMMYHHKATHB TAt^HM MY^HTHHHHT TAPKHEHH ^HCM^APH, HO CaugoBa, Mffl HurmunHeBa, Miasto Przyszlosci 28, 395-398
8. EOfflHAHFHH CHHO y^HTYBHHCHHHHr KOMnETEHTHHrHHH TAPKHEHH ^HCM^APH, HO CaugoBa, INTERNATIONAL CONFERENCES 1 (10), 260-263
INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE "CURRENT ISSUES OF SPECIAL PEDAGOGY AND PRE-SCHOOL EDUCATION: PROBLEMS, SOLUTIONS AND DEVELOPMENT PROSPECTS"
_April 25, 2024
9. MAKTABGACHA TA'LIM TASHKILOTLARIDA HAR BIR YOSH GURUHIDA TEVARAK ATROFNI IDROK ETISHNING O 'ZIGA XOS XUSUSIYATLARI, SN Olimovna, Results of National Scientific Research International Journal 1 (1), 115-119
10. BOLAJAK BOSHLANGICH SINF OQITUVCHILARI KOMPETENTLIGINI OSHIRISHDA AXBOROT TEXNOLOGIYALARINING ORNI, N Saidova, Педагогика и психология в современном мире: теоретические и практические исследования, Tom 1№22 (2022), 4-7
11. MAKTAB YOSHIDAGI BOLALARNING MATEMATIK QOBILIYATLARINI RIVOJLANTIRISH, NO Saidova, MS Yigitaliyeva, Results of National Scientific Research International Journal 1 (3), 53-59
12. Б OШЛAHFИЧ СЖФ У^ИТУBЧИСИИИHГ AХБOРOТ-КOMMУHИКAТИB КOMПEТEHТЛИГИHИ РИBOЖЛAИИШ КOMПOHEHТЛAР, N Saidova, Science and innovation 1 (B6), 865-868
13. MAKTABGACHA TA'LIM MUASSASASINING HAR XIL YOSH GURUHLARIDA ELEMENTAR MATEMATIK TASAVVURLARNI RIVOJLANTIRISHGA OID ISHLARNI TASHKIL QILISH, NO Saidova, Academic research in educational sciences 2 (11), 1612-1614
14. MAКТAБГAЧA ЁШДAГИ БOЛAЛAРДA MAТEMAТИК ТУШУHЧAЛAРHИ ШAКЛЛAИТИРИШHИHГ ЗAMOHABИЙ ТEХHOЛOГИЯЛAРИ, HO Саидова, ШШК Рустамова, Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences 1, Special Issue 2, 290-293
15. DIFFERENT APPROACHES TO DETERMINE THE ESSENCE OF PROFESSIONAL COMPETENCES OF FUTURE TEACHERS, N Saidova, Science and innovation 2 (B2), 503-506
16. MAKTABGACHA TA'LIM TASHKILOTLARIDA BOLALARDA ELEMENTAR MATEMATIK TASAVVURLARNI RIVOJLANTIRISHDA TANGRAM USULIDAN FOYDALANISH, NO Saidova, TS Axmedova, Mолодые ученые 1 (18), 28-30
17. BO'LAJAK BOSHLANGICH SINF О 'QITUVCHILARINING AXBOROT-KOMMUNIKATIV KOMPETENTLILIGINI RIVOJLANTIRISHNI MODELI, SN Olimovna, AB Sayfutdinovna, Scientific journal of the Fergana State University, 5-5
