ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ФАРМАЦЕВТИКА НАРЫҒЫНДАҒЫ БАЛАЛАРҒА АРНАЛҒАН ҚАТТЫ ДӘРІЛІК ФОРМАЛАРҒА ТАЛДАУ Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

УДК 1

Картбаева Э.Б.

С.Ж. Асфендияров атындагы Казак; ¥лттык Медицина Университет (Казахстан Республикасы, Алматы)

Эбдiхалыкова Ж.С.

С.Ж. Асфендияров атындагы Казак ¥лттьщ Медицина Университетi (Казакстан Республикасы, Алматы)

КАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫЦ ФАРМАЦЕВТИКА

НАРЫГЫНДАГЫ БАЛАЛАРГА АРНАЛГАН КАТТЫ ДЭР1Л1К

ФОРМАЛАРГА ТАЛДАУ

Аннотация: Мацалада балаларга арналган цатты дэршк заттарга Казацстан Республикасыныц Фармацевтика Нарыгына талдау царастырылган. Зерттеулер диаграмма жэне кестелер тYрiнде керсетшген. Каз1рг1 тацда туу кврсетк1ш1 жогарылау себепт1 жэне балалар денсаулыгы мацызды болып табылатындыцтан,балаларга керсетглетгн емдгк шараларда цолданылатын цатты дэршк тYрлерге шолу жасау кезделген.

Ключевые слова: дэршк заттар,цатты дэршк заттар, мемлекетт1креестр.

Юрюпе.Дэршк заттар деп - химиялык жэне физикалык курлымнан куралган емдш максатта колдануга болатын, адам агзасына енпзуге болатын дэрiлiк сипаты бар заттарды айтады. Дэрiлiк заттардыц агзага эсерi Дэрiлiк заттардыц кеп дэрежеде касиеттерi химиялык курылысына, функционалдык белсендi топтастадыц бар болуына, олардыц малекуласыныц елшемiне байланысты болады.

Казiргi кезде дэрiлiк заттар классификациясына карай 4 тYрiн колданады: агрегаттык бойынша, колдану тэсiлiне немесе дозалану эдiсiне байланысты, агзага енгiзу тэсшн байланысты жэне дисперсолониялык.

Катты дэршк заттарга - таблеткалар, дражелер, гранулалалар, ^нтактар жэне дэршк карандаштаржатады. Ал Ж^мсак дэршк заттарга - жакпамайлар, пластырлер, суппозиториялар жатады. С^йык дэрiлiк заттар тобына: ерiтiндiлер, суспензиялар, эмульсиялар, т^нбалар жэне сироптар мен экстрактар жатады. Газ тэрiздi дэршк заттарга аэрозольдердi жаткыза аламыз.

Ендi осы дэрiлiк тYрлердщ балалар агзасына эсерiн карастыра ете йiк. Казiргi тацда балалалрга арналган дэрi тYрлерiн колдануда езектi мэселе - дэрi тYрi мен ауырсыну болып т^р.Дегенменде, балаларда дэрiлiк заттардьщ сiцiрiлуi ересектереге Караганда белсендi журедг Себебi балаларда iшкi ортада журетш дэрiлiк заттардыц метаболизмi мен эртYрлi клеткалары ерекше жYредi. Балалар Yшiн ауырсыну ете ауыр жYЙке - психикалык травма болып, фармакотераптевтiк эсердi жоюуы мYмкiн. Сондыктанда, балаларга бершер дэрiлiк TYP тацдау ерекше киындыктар тудырады.

Дэрiлiк тYрге койылар талаптарга сэйкесiнше нарыктык шолуды Казахстан Республиасыныц мемлекеттiк реестiрi бойынша карастырдык.

Зерттеу максаты: Казахстан Республикасыныц мемлекеттiк реестрi бойынша балаларга арналган дэрiлiк калыптарды талдау.

Зерттеу материалдары.Казакстан Республикасыныц дэршк заттар жэне медициналык б^йымдар мемлекеттш реестрi.

Зерттеу эдiстерi: мазм^нды талдау, логикалык, к^рылымдык, графикалык.

Нэтижелер жэне оларды талкылау: Казакстан Республикасыныц дэрiлiк заттар мен медициналык б^йымдар мемлекеттiк реестрше соцгы сэуiр айында жYргiзiлген сынама бойынша, жалпы дэрiлiк заттыц 8070 тYрi тiркелген, оныц iшiнде 3499 таблеткалар, 669 капсулалар, 623 ^нтактар, 18 тYЙiршiктер жэне 3 балалар ^нтагы (1-сурет).

■ таблетка

■ капсула

■ тYЙiршiк

■ унтак

■ балалар унтагы

1-сурет.

Жогарыда келпршген диаграммадан керiп отырганымыздай, катты дэршк калыптардыц iшiнде таблеткалар 43% - ын, капсулалар 25% - ын, тYЙiршiктер 22% - ын, унтактар 7% - ын жэне балаларга арналган унтактар 3% -ын курайды. Бiз бул диаграммада жалпы КР реестрiне тiркелген катты дэршк калыптарга токталган болатынбыз.

Ендi осы дэршк калыптардыц шщде арнайы балаларга арналган дэршк калыптарды карастыратын боламыз (2-сурет).

2-сурет

Бур диаграммада тек балалар практикасында колданылатын дэршк калыптарды карастырдык. Жалпы дэршк калыптардыц iшiнде катты дэрiлiк калыптар 20%-ды, жумсак дэрiлiк калыптар 33%-ды, суйык дэрiлiк калыптар 40% жэне газ тYрiндегi дэрiлiк калыптар 7%-ды курайды.

Балалар практикасында катты дэршк калыптардыц аз болу себеб^ балаларга таблетка, капсула кYйiнде дэрiлiк затты iшке кабылдау ауырлык етедi, эрi дозасы жагынан кеп болады. Кебше катты дэрiлiк калыптардыц iшiнде унтактар, балаларга арналган унтактар колданады. ¥нтак тYрiндегi дэрiлiк заттарды суга ерггу аркылы балага бере аламыз.

Бiз жогарыда керсетiлген (1-сурет) диаграмма бойынша сеппелерге токтала кетейiк. КР реестршде сеппенiц 3 тYрi тiркелген, оныц 2-еуi балалар унтагы.

Дэршк заттыц аты 0ндiрушi компания Мемлекетi Нарыктагы багасы

Миконаз Медикал Юнион Фармасьютикалс Египет 980

Балалар унтагы Лунгански химико-фармацевтический завод ПАО Украина 850

Балалар унтагы Синтез ОАО Ресей 900

Корытынды: Бала организмнщ анатомо-морфологиялык жас ерекшелiктерiн, олардыц жалпы кецiл-кYЙiн ескере, сонымен бiрге жедел жэрдем керсету Yшiн ректальдi, инъекционды, жумсак, катты, унтак тэрiздес жэне т.б.дэршк заттар колдану керек.

Казакстан Республикасыныц фармацевтикалык нарыгындагы балаларга арналган катты дэрiлiк заттарга маркетингтiк талдау нэтижелерi бойынша КР-ныц реестрше казiргi тацда бiздiц фармацевтикалык нарыкта кептеген катты дэрiлiк заттар пркелген. Казахстан Республикасыныц ДЗ жэне ММБ тiзiлiмi бойынша капсулалар, таблеткалар, пероравд кабылдауга арналган ерiтiндiлер -55,08%-ды; суппозиторийлер, кынаптык колдануга арналган таблеткалар мен капсулалар - 10,14%-ды, инфузияга арналган ерiтiндiлер - 4,83%-ды, сыртка колдануга арналган ДП (крем, жакпа майлар, гельдер, унтактар, спрейлер, ерiтiндiлер, сусабындар) - 29,95%-ды курайды, оныц iшiнде кремдер - 45%, таблеткалар - 14%, сыртка колдануга арналган ертндшер - 7%, спрей - 7%, тырнакка арналган лактар - 3%, гельдер - 2% курайтыны аныкталды.

СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ:

Справочник Видаль Лекарственные препараты в Казахстане: Справочник. -М.:АстраФарм Сервис. - 928с.

Фармацевтическая опека/ Под ред. И.А. Зупанец, В.П.Черных, В.А. Усенко -Х.:Золотые страницы, 264с. Государственный Реестр РК.

Kartbaeva E.B.

S.Zh. Kazakh National Medical University named after Asfendiyarov (Republic of Kazakhstan, Almaty)

Abdykalikova Z.S.

S.Zh. Kazakh National Medical University named after Asfendiyarov (Republic of Kazakhstan, Almaty)

ANALYSIS OF SOLID MEDICINE FORMS FOR CHILDREN IN THE PHARMACEUTICAL MARKET OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN

Abstract: the article provides an analysis of the pharmaceutical market of the Republic of Kazakhstan for solid medicines for children. The studies are presented in the form of diagrams and tables. At present, due to the high birth rate and the importance of children's health, it is planned to review the types of solid drugs used in the treatment of children.

Keywords: medicines, solid medicines, state register.