Научная статья на тему 'АЁЛЛАР МАНФААТЛАРИНИ ҲИМОЯ ҚИЛИШНИНГ ОИЛАВИЙ-ҲУҚУҚИЙ АСОСЛАРИ'

АЁЛЛАР МАНФААТЛАРИНИ ҲИМОЯ ҚИЛИШНИНГ ОИЛАВИЙ-ҲУҚУҚИЙ АСОСЛАРИ Текст научной статьи по специальности «История и археология»

CC BY
166
14
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
аёллар ҳуқуқлари / қонунлар / оила ҳуқуқи / алимент / бола ҳуқуқи / кафолатлар / мулк ҳуқуқи / таъминот / даъво / women's rights / laws / family law / alimony / child rights / guarantees / property rights / maintenance / lawsuit

Аннотация научной статьи по истории и археологии, автор научной работы — Хусаинова, Соҳибахон

Аёллар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш масалалари ҳар доим давлат ва жамият эҳтиёжида бўлиб келган. Бу ҳолат муайян давлатда шаклланган урф-одатлар, кишиларнинг дунёқараши ва жамиятдаги диний-дунёвий ақидаларнинг таъсирида турлича бўлиши мумкин. Бироқ ҳамма ҳолатларда ҳам давлатлар аёллар ҳуқуқларини ҳимоя қилишда, уларга нисбатан бўлиши мумкин бўлган турли тайзиқ ва тажовузлар учун кескин ва қаъий чораларни кўришга ҳаракат қиладилар. Ҳозирги кунда жаҳон ахборот воситаларида тарқалаётган аёлларга нисбатан бўлаётган жинсий тусдаги таъмагирлик ва зўравонлик бу борадаги турли даъволарнинг юзага келаётганлиги бутун дунё миқёсида аёллар ҳуқуқларини ҳимоя қилишнинг янада долзарблик касб этаётганлигини кўрсатади. Қолаверса, аёллар ҳуқуқларини оилавий-ҳуқуқий таъминлаш ҳам муаммоли масалалардан саналади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

FAMILY-LEGAL BASIS OF PROTECTION OF WOMEN'S INTERESTS

Issues of protection of women's rights have always been in the need of the state and society. This situation can be different due to the influence of traditions, people's worldview and religious-secular beliefs in the society. However, in all cases, states try to take drastic and decisive measures for the protection of women's rights, for various harassments and attacks that may be against them. The sexual abuse and violence against women that are spreading in the world media today, and the emergence of various claims in this regard, shows that the protection of women's rights is becoming more urgent on a global scale. In addition, family-legal protection of women's rights is also considered a problematic issue.

Текст научной работы на тему «АЁЛЛАР МАНФААТЛАРИНИ ҲИМОЯ ҚИЛИШНИНГ ОИЛАВИЙ-ҲУҚУҚИЙ АСОСЛАРИ»

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

О

R

VOLUME 2 | ISSUE 10 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

АЁЛЛАР МАНФААТЛАРИНИ ^ИМОЯ ЦИЛИШНИНГ ОИЛАВИЙ-

ХУКУЦИЙ АСОСЛАРИ

Хусаинова Со^ибахон

Хукук магистри

АННОТАЦИЯ

Аёллар ууцуцларини уимоя цилиш масалалари уар доим давлат ва жамият эутиёжида булиб келган. Бу уолат муайян давлатда шаклланган урф-одатлар, кишиларнинг дунёцараши ва жамиятдаги диний-дунёвий ацидаларнинг таъсирида турлича булиши мумкин. Бироц уамма уолатларда уам давлатлар аёллар ууцуцларини уимоя цилишда, уларга нисбатан булиши мумкин булган турли тайзиц ва тажовузлар учун кескин ва цаъий чораларни куришга уаракат циладилар. Хозирги кунда жауон ахборот воситаларида тарцалаётган аёлларга нисбатан булаётган жинсий тусдаги таъмагирлик ва зуравонлик бу борадаги турли даъволарнинг юзага келаётганлиги бутун дунё мицёсида аёллар ууцуцларини уимоя цилишнинг янада долзарблик касб этаётганлигини курсатади. Цолаверса, аёллар ууцуцларини оилавий-ууцуций таъминлаш уам муаммоли масалалардан саналади.

Калит сузлар: аёллар ууцуцлари, цонунлар, оила ууцуци, алимент, бола ууцуци, кафолатлар, мулк ууцуци, таъминот, даъво

FAMILY-LEGAL BASIS OF PROTECTION OF WOMEN'S INTERESTS

Khusainova Sohibakhon

Master of Laws

ABSTRACT

Issues of protection of women's rights have always been in the need of the state and society. This situation can be different due to the influence of traditions, people's worldview and religious-secular beliefs in the society. However, in all cases, states try to take drastic and decisive measures for the protection of women's rights, for various harassments and attacks that may be against them. The sexual abuse and violence against women that are spreading in the world media today, and the emergence of various claims in this regard, shows that the protection of women's rights is becoming more urgent on a global scale. In addition, family-legal protection of women's rights is also considered a problematic issue.

Keywords: women's rights, laws, family law, alimony, child rights, guarantees, property rights, maintenance, lawsuit

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

О

R

VOLUME 2 | ISSUE 10 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

КИРИШ

Узбекистонда хам аёллар хукукларини химоя килиш ишлари самарадорлиги ошириш максадида Узбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 2 февралдаги ПФ-5325-сон "Хотин-кизларни куллаб-кувватлаш ва оила институтини мустахкамлаш сохасидаги фаолиятини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тугрисида"ги Фармони кабул килинди. Мазкур Фармон хотин-кизларни куллаб-кувватлаш сохасидаги мавжуд муаммолар келтириб утилган холда куйидаги ташкилий-хукукий тусдаги тадбирлар ва аник чоралар белгиланган: фукаролар йигинларида "хотин кизлар билан ишлаш ва оилаларда маънавий-ахлокий кадриятларни мустахкамлаш буйича мутахассис" лавозими жорий этилди ва эндиликда ушбу масалалар билан махсус мутахассис шугулланиши тизими жорий этилди.

Аёллар хукукларини химоя килиш сохасидаги амалга оширилган мазкур ислохотлар силсиласида ушбу муносабатларни хукукий тартибга солувчи конунчиликни такомиллаштириш хам мухим ахамиятга эга хисобланади. Шу боис аёллар хукукларини химоя килишнинг оилавий-хукукий масалалари ва Узбекистон Республикасининг оила конунчилигида белгиланган аёллар хукукларини химоя килиш механизмларини изохлаш долзарбдир1.

Узбекистоннинг халкаро шартномаларини тузиш, бажариш, тухтатиб туриш ва денонсация (бекор) килиш тартиби 1995 йил 22 декабрда кабул килинган "Узбекистон Республикасининг халкаро шартномалари тугрисида"ги конуни билан белгиланади.

МУХОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Оила муносабатлари сохасига тааллукли ва Узбекистон кушилган халкаро хужжатлар каторига

1) 1948 йил 10 декабрда кабул килинган Инсон хукуклари умумжахон декларацияси;

2) 1959 йил 20 ноябрда кабул килинган Бола хукуклари тугрисидаги конвенция;

3) 1919 йилда Женевада кабул килинган ва 1952 йил 28 июнда кайта куриб чикилган "Оналикни мухофаза килиш тугрисида"ги Конвенция;

1 Силина К. С. Проблема реализации прав женщин в области брачно-семейных отношений и материнства в современном обществе / К. С. Силина. Текст : непосредственный // Молодой ученый. 2021. - № 15 (357). С. 262-264. URL: https://moluch.ru/archive/357/79966/ (дата обращения: 10.10.2022).

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 10 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

4) 1966 йил 16 декабрда кабул килинган "Иктисодий, ижтимоий ва маданий хукуклар тугрисида"ги Халкаро пакт (хужжат) киради.

МДХ, аъзолари булган давлатлар уртасида оилавий муносабатларни тартибга солишда 1993 йил 22 январда Минскда кабул килинган ва 1993 йил 6 майда Узбекистон ратификация килган "Фукаролик, оилавий, жиноий ишлар буйича хукукий ёрдам ва хукукий муносабатлар тугрисида"ги Конвенция мухим урин эгаллайди. Ушбу Конвенцияда белгиланган коидалар оила хукуки жихатидан МДХ, мамлакатлари уртасида 1993 йилда тузилган икки томонлама шартномаларда назарда тутилган коидаларга якинлиги билан ифодаланади.

Инсон хукуклари умумжахон декларацияси 16-моддасига кура:

1. Балогат ёшига етган эркаклар ва аёллар ирки, миллати ёки диний белгилари буйича хеч кандай чеклашларсиз никохдан утишга ва оила куришга хакли. Улар никохдан утишда, никохда турган вактларида ва уни бекор килиш вактида бир хил хукукдан фойдаланади.

2. Никохдан утаётган хар икки томоннинг эркин ва тулик розилиги асосидагина никох тузилиши мумкин.

3. Оила жамиятнинг табиий ва асосий хужайраси саналади ва жамият хамда давлат томонидан химоя килинишга хакли.

Шунингдек, Инсон хукуклари умумжахон декларацияси 25-моддасига биноан хар бир инсон узининг хамда оиласининг саломатлиги ва фаровонлигини таъминлаш учун зарур булган турмуш даражасига эга булиш, жумладан кийим-кечак, озик-овкат, тиббий хизмат ва зарур ижтимоий хизматга эга булишга хамда ишсизлик, касаллик, ногиронлик, бевалик, карилик ёки унга борлик булмаган шароитларга кура тирикчилик учун маблаг булмай колган бошка холларда таъминланиш хукукига эга2.

Оналик ва болалик алохида гамхурлик ва ёрдам хукукини беради. Барча болалар, никохда ёки никохсиз тугилишидан катъи назар, бир хил ижтимоий химоядан фойдаланиши керак.

Колаверса, Инсон хукуклари умумжахон декларацияси 26-моддаси 3-кисмида белгиланишича, кичик ёшдаги болалари учун ота-оналар таълим турини танлашда имтиёзли хукукка эгадир.

Бола хукуклари тугрисидаги конвенцияда куйидаги асосий холатлар белгиланган:

2 Cohen D. Domestic Violence on the World Stage: Using International Standards as a Framework for Change in United States // Journal on Gender, Race and Justice. 2014. Vol. 4. 1.

258

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 2 | ISSUE 10

educational, natural and social sciences ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022: 5.947

Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7

1) Болаларга нисбатан барча хатти-харакатларда, улар ижтимоий таъминот масалалари билан шугулланувчи давлат ёки хусусий муассасалар, судлар, маъмурий ёки конун чикарувчи органлар томонидан содир этиладими-йукми, бундан катъи назар, боланинг манфаатлари яхширок таъминланишига биринчи даражали эътибор берилади (3-модда).

2) Бола тугилган захоти руйхатга олинади ва тугилган дакикасидан бошлаб исм билан аталиш ва фукароликка эга булиш, шунингдек, иложи борича, уз ота-онасини билиш ва уларнинг гамхурликларидан бахраманд булиш хукукларини олишга хакли хисобланади (7-модда)

3) Иштирокчи-давлатлар бола уз ота-онасидан уларнинг хохишларига зид равишда айрилиб колмаслигини таъминлайдилар, ваколатли органлар суд карорига биноан кулланилган конун ва тартиб-русумга мувофик тарзда бундай айрилиш боланинг энг яхши манфаатлари йулида зарур деб топган холатлар бундан мустаснодир3. Бундай ажрим, масалан, ота-она болага шафкатсизлик билан мунособатда булган ёки унинг хакида гамхурлик килмай куйган ёхуд ота-она алохида яшаётган хамда бола яшайдиган жойга нисбатан карор кабул килиш зарурати пайдо булган у ёки бу аник холатда зарур булиши мумкин (9-модда).

4) Бола узининг фикрини эркин ифодалаш хукукига эга: бу хукук хар кандай турдаги ахборотни, чегарасидан катьи назар, огзаки, ёзма ёки босма шаклда, санъат асари куринишида ёки боланинг танловига кура бошка воситалар ёрдамида излаш, олиш ва узатиш эркинлигини уз ичига олади. Бундай хукукнинг амалга оширилиши баъзи бир чеклашларга дуч келиши мумкин, бирок бундай чеклашлар факат конунда кузда тутилган чеклашлардан иборат булади, бу куйидагилар учун зарур:

a) бошка шахсларнинг хукуклари ва обрусини хурмат килиш учун;

b) давлат хавфсизлиги ёки жамоат тартибини (ordre publik), ахолининг соглиги ёки маънавиятини мухофаза килиш учун (13-модда).

Узбекистон Республикаси Оила кодекси (кейинги уринларда ОК)да аёллар хукукларини химоя килишга каратилган куплаб хукукий кафолатлар белгиланган. ОКнинг 2-моддаси оилавий муносабатларда аёл ва эркакнинг тенг хукуклилигига багишланади. Ушбу моддага кура бундай тенглик куйидаги тамойиллар асосида амалга оширилади:

3 Ибрагимов А.М., Хадисова Р.Г. Международная защита прав женщин на современнов этапе // https://cyberleninka.ru/article/n/mezhdunarodnaya-zaschita-prav-zhenschin-na-sovremennom-etape

259

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 2 | ISSUE 10

educational, natural and social sciences ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022: 5.947

Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7

1) эркак Ba aenHuHr uxTuepuH paBumga HuKoxnaHu6 Ty3raH htth^okh;

2) эp Ba xoTHHHHHr maxcuft xaMga MynKuft xyKyK^apu TeHrauru;

3) hhkh ounaBHH MacananapHuHr y3apo KenumyB ftynu 6unaH xan KunuHumu;

4) ounaga 6onanap TapSuacu, ynapHHHr $ap0B0H xaeT Kenupumu Ba KaMonora xaKuga raMxypnuK Kunum;

5) Boara eTMaraH Ba MexHaTra naeKaTcro ouna at3onapuHuHr xyKyK Ba MaH^aaraapuHu xuMoa Kunum ycTyBopnuru.

Ma3Kyp TaMonunnap ounaBuft MyHoca6araapga aennapHuHr xyKyKgap эpкaкпap 6unaH TeHr экaнпнгн, uhku ounaBuft MacananapHu xan Kunumga ynapHuHr ^uKpu 6unaH xuco6namum пoзнмпнгн Ka6u yTa MyxuM пpнннцнпaп KouganapHu u^oganaftgu4.

OKHuHr 4-Moggacu ynuHnu KucMura Kypa, oHa Ba 6ona MaH^aaraapuHu Myxo^a3a Kunum aennapHuHr MexHara Ba cofhufuhu caKgamra goup Maxcyc Tag6upnap Kypum, MexHaTHu oHanuK 6unaH 6oFna6 Kymu6 onu6 6opum ynyH aennapra mapouT aparam, oHanuK Ba SonanuKHu xyKyKuft xuMoa Kunum, Mogguft Ba MatHaBun ^uxaTgaH Kynna6-KyBBaraam ftynu 6unaH TatMuHnaHagu.

Ounaga ae..ap xyKyK.apu xaKugaru ran KeTraHga oHa.uK Ba SonanuKHuHr Myxo^a3acu Macananapura TyxTanu6 yTMacnuKHuHr uno^u ftyK, a.6aTTa. Ou.aga oHa Ba So.aHuHr MaH^aaraapuHu xuMoa KunumHuHr Kyn.a6 MexaHu3M.apu 6e.runaHraH. Kyn xo..apga oHa Ba 6onaHuHr MaH^aaraapu 6нp-6нpнгa MyBo^uK Kypunagu Ba y.apHu anoxuga xo.ga TarauH этнm MyMKuH эмac. XycycaH, xoMunagopnuK gaBpuga Ba 6o.a xaeTuHuHr gacT.aSKu gaBp.apuHuHr yHuHr MaH^aaraapuHu oHa u^oga этagн Ba uhco^hu oHa ynyH 6onaHuHr MaH^aaraapuHu ycTyBop Tyc Kac6 этagн. EyHga KoHyH xy^^araapuga TyFupuKKana 6y.raH gaBpga ae.HuHr y3uHu Ba yHuHr xoMunacuHu xuMoa Ku.umra oug HopManap Ha3apga TyranraH. XycycaH, xoMunagop.uK Ba TyFum KenuH hukox emura eTMacugaH hukox KaHg этнnнmн ynyH acocnapgaH 6upu caHanagu (OKHuHr 15-Moggacu), myHuHrgeK xoMunagopnuK Ba TyFum HuKoxnaHyBnunap hukoxhu KaHg этнm ynyH 6enrunaHraH 6up oh.uk MyggaT yTMacugaH onguH xaM hukoxhu pyftxaTgaH yTKa3um umkohuh 6epagu (OKHuHr 13-Moggacu). Ma3Kyp HopManap aenHuHr KoHyHufi HuKoxga $ap3aHgnu Synumu xaMga 6onaHuHr ropuguK pacMufinamTupunraH ounaga TyFunumu Ba ycumu ynyH mapouraapHu MycTaxKaMnoBHu HopManap xuco6naHagu.

4 Субочева А.Р., Каргина Н. В. Проблемы современного ценностного отношения к материнству в России // Научные труда Московского гуманитарного университета. 2019. № 1. С. 33-39.

260

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 2 | ISSUE 10

educational, natural and social sciences ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022: 5.947

Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7

AenHHHr onnaBHH MyHoca6araapgaru xyKyK-apuHu xumoa Kunum MexaHroMnapu 6eBocura эp-xoтннннг maxcHH-HOMynKHH Ba MynKuft xyKyK-apHu aMa-ra omupumgaru TeHrauruga xaM HaMoeH Synagu. Maca-aH, эp-xoтнннннг 6onanap Tap6uacH Ba ouna TypMym Macananapu xa- этнmgaгн TeHrnuru (OKHuHr 21-Moggacu), эp-хoтннннг hukox gaBOMuga oprrapunraH Mon-MynKu ynapHHHr yMyMHH MynKu xucoSnaHumu (OKHuHr 23-Moggacu), yMyMuft My-KHu Tacappy^ этнmga эp-хoтннннг xyKyK-apu TeHrnuru (OKHuHr 24-Mogga) ounaga aennapHuHr xyKyK^apu MpuguK ^uxaTgaH TeHr Ba ynap ym6y MacananapHu SupranuKga Kenumu6 xa- этнmпapн 6enrunaHraH.

HuKOxgaH a^panum Macananapuga xaM aennap xyKyK-apuHu xumoa Kunumra oug Maxcyc MexaHroMnap 6enrunaHraH5. ^yMnagaH, OKHuHr 39-Moggacura Kypa, xoTuHuHuHr xoMunagopnuK BaKTuga Ba 6ona TyrunraHugaH KeHuH 6up nun Mo6aHHuga эp xoTuHuHuHr poзнпнгнcнз HuKoxgaH a^param Tyrpucuga um Ky3raTumra xaK-u эмac.

Y36eKucToH PecnySnuKacu Onuft cygu n-eHyMuHuHr 2011 nun 20 uwngaru 6-cohhu "Cygnap ToMoHugaH HuKoxgaH a^parnmra oug umnap SyHuna KoHyHHunuKHu Ky^^am aManueTu Tyrpucuga^ru KapopuHuHr 6-6aHgura 6uHoaH rapnu эp Tyrunum Tyrpucugaru e3yBnap ga^Tapuga 6onaHuHr oTacu cu^araga e3unMaraH 6ynca xaM, HuKoxgaH a^param Tyrpucuga um Ky3FaTumu MyMKuH эмac Ba Ma3Kyp Kouga 6ona ynuK TyrunraH eKu 6up emra TynMaft Ba^oT этгaн xonnapra xaM TaT6uK этнпagн.

XoTuHHuHr HuKoxgaH a^param Tyrpucuga um Ky3Faramra poзнпнгн 6ynMaraH xonnapga, cygba gatBo aproacuHu Ka6yn KunumHu pag этagн, arap y Ka6yn Ku-uHraH 6ynca, cyg um MpuTumHu Tyraragu. HuKoxgaH a^param Tyrpucugaru um xotuhhuot poзнпнгн 6unaH s^Fam-raH 6ynu6, umHu cyg Ma^nucuga Kypum BaKTuga y HuKoxgaH a^parnmra Kapmu эtтнpoз 6ungupraH, myHuHrgeK xotuhhuot xoMunagopnuru Ba yHuHr HuKoxgaH a^parnmra poзнпнгн HyKguru umHu ane-M^ua, кaccaцнa eKu HasopaT ннcтaнцнacнga Kypum BaKTuga MatnyM 6ynraH 6apna xonnapga xaM um MpuTum TyraTu-umu пoзнм.

fflyHu HaBapga TyTum пoзнмкн, OK 39-Moggacuga KypcaTu-raH xo-aT-ap MaB^ygnuru HuKoxgaH a^paTum Tyrpucugaru gatBo xotuh ToMoHugaH кУзFaтнпнmнгa TycKuH-uK Ku-MaHgu.

OgaTga HuKoxra Kupum ^apaeHuga эp Ba xotuh yзпapн ynyH yMyMufi ^aMunua TaH-amagu eKu y-apHuHr xap 6upu yз ^aMunuacuga Ko-agu. Arap xotuh

5 Eecna-oB, M. PoccnHcKaa ceMta u poccnHcKaa ^eH^nHa: coцнa-bнo-npaвoвoн acneKT // CeMeHHoe u ®M-n^Hoe npaBo. — 2019. — № 6. — C. 1-10. gocryn ro CnC «KoHcy-bTaHTn-Mc».

261

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

o

R

VOLUME 2 | ISSUE 10 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

HHKOxra KupumraHHga эpннннг ^aMunH^cuHH onraH öynca, HHKoxgaH a^panraHugaH cyHr y3 xoxumura Kypa ymöy ^aMunuaHH caKgaö Konumra x,aKgu xucoönaHagH.

BonanapHHHr Hacn-HacaÖHHH öenrunamga aennapHHHr xyKyKgapuHH xhmoa KH^Hrnra oug Kouganap Ha3apga TyranraH. XycycaH, OKHHHr 60-Moggacura Kypa, öonaHHHr my OHagaH TyFunraHnuru (oHanHK) ^yKaponHK xonara ganonaTHOManapHHH Kafig KH^um opraHH ToMoHHgaH thööhh MyaccacaHHHr xy^^araapura Kypa, öona thööhh Myaccacaga TyFH^MaraH xonga эсa, öomKa ganamapra acocaH öenrunaHagu.

Ouna KOHyHHHnHrnra Kypa, oHanuKHH öenrunam - oTanuKHH öenrunamra KaparaHga eHrunpoK TaoMHn xucoönaHagH. By, энг aBBano, öona TyFHnHmHHHHr TamKH tomohh - aenHHHr xpMHnaHH KyTapuö ropum MKugaH xanoc öynumH öunaH öofhhk. fflyHHHrgeK, KoHyH öonaHHHr oHacu yHH TyKKaH aen экaнпнгн TaMoHHnngaH Kenuö HHKagu Ba my fiyn öunaH oHanHK Ba afiHH nafiTga cypporaT oHa - эмöpнoннн xpMHnaHH KyTapuö ropum MaKcaguga нмппaнтaцнa KH-^HHraH aen xyKyKgapHHH xhmoa KH^agn. By xonar öonaHHHr oHacH cu^arnga эtтнpo этнпнm cypporaT oHara Terumnu xucoönaHagH. Ma3Kyp Kouga OKHHHr 207-MoggacH yHHHHH KHcMHga öenrunaHraH öynuö, yHra ÖHHoaH y3apo HHKoxga öynraH Ba öomKa aenra xpMHnaHH puBo^naHTHpum MaKcaguga эм6pнoннн Kynupumra e3Ma po3HHHK öepraH maxcnap öonaHH TyKKaH aenHHHr (KoHgom oHaHHHr) po3HnurH ÖHnaHrHHa öonaHHHr oTa-oHacH geö e3HnumH MyMKHH.

AMangaru KoHyHHHnHKKa Kypa, aenHHHr hhkox, Ty3HnraHgaH KefiHH eKH эpннннг ynHMH, HHKoxgaH a^paranraHnHrH exyg hhkox, xaKHKHÖ эмac geö TonHnraHHHrH Ty^afinu hhkox, TyraraHHgaH cyHr yH W3 KyH HHHga TyFHnraH öonacu HHKoxga TyFHnraH öona xucoönaHagH.

Arap hhkox, TyraraHHgaH KefiHH yH W3 KyH HHHga öona TyFHnca Ba öy gaBpga aen ^HrH HHKoxga KHpraH öynca, öona AHru HHKoxga TyFHnraH xucoönaHagH. ByHgafi xonnapga coöhk эp eKH yHHHr oTa-oHacH öonaHHHr Hacn-Hacaöu xycycHga HH3onamHm xyKyKHra эгa.

OTanHKHH öenrunam MyHocaöaraapHga xaM aennap xyKyKgapuHH xhmoa KH^Hm MexaHH3Mnapu Ha3apga TyTHnraH öynuö, yHra Kypa, öonaHHHr oHacu öunaH HHKoxga öynMaraH maxcHHHr oTanuru y3HHH öonaHHHr oTacu geö TaH onraH maxc Ba oHaHHHr ^yKaponHK xonaTH ganonaraoManapuHH Kafig KH^um opraHHra öupranHKga TonmupraH apu3acura ÖHHoaH öenrunaHagu (OKHHHr 61-Moggacu).

Aennap xyKyKgapHHH xhmo^ KH^umHHHr HaBÖargaru MexaHH3MH anHMeHT MyHocaöaTnapuga y3 H^ogacuHH TonraH. ^yMnagaH, ouna KoHyHHunuru эp-хoтнн

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

o

R

VOLUME 2 | ISSUE 10 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Sup-Supura Moggufi epgaM Sepumu mapTnuru SenrunaHraH SynuS, Ma3Kyp Kouga aennap xyKyK^apuHu xuMoanam Ka^onarn cu^arnga MyxuM axaMutfira эгa. YmSy KougaHuHr aMan Kunum MexaHH3MH cu^arnga OKHHHr 117-MoggacH xothh XOMunagopnuK gaBpuga Ba ypTaga Sona TyrunraH KyHgaH SomnaS yn fiun gaBOMuga, ypTagaru HorupoH Sona yH caKKH3 emra TynryHna eKH SonanuKgaH I rypyx HorupoHu öynraH ypTagaru Sonara KaparaH epgaMra Myxro^ xotuh epgaM Sepumra Kogup SynraH эpgaн cyg TapTuSuga TatMuHoT (anuMeHT) onum xyKyKura эгa экaнпнгн cu^arnga MycTaxKaMnaHraH.

fflyHuHrgeK, anuMeHT MyHocaSaraapuga xaM ouna KOHyHnunuru aennap MaH^aaraapuHu TatMuHnam, aenra cosuk эpн ToMoHugaH TatMuHoT Sepumra oug HopManapHu MycTaxKaMnafigu. OKHuHr 118-Moggacura MyBo^uK, eTapnu MaSnarra эгa öynraH cosuk эp (xoTuH)gaH cosuk xotuh xoMunagopnuK gaBpuga Ba ypTaga Sona TyrunraH KyHgaH SomnaS yn fiun gaBoMuga cyg TapTuSuga anuMeHT TanaS Kunum xyKyKura эгagнp.

Ma3Kyp Kouga aenHuHr xoMunagopnuK gaBpu Ba Sona TyrunraHugaH KefiuH aen yHuHr TapSuacu SunaH Mamryn SynraH gaBpga yn fiunrana yHra TatMuHoT Sepum Ma^SyputfraHu эpнннг 3uMMacura MKnafigu. Ouna KoHyHHunuruga Sona yn emra TynryHuna aenra TynaHumu ho3um SynraH anuMeHTHuHr MuKgopu Sopacuga aHuK HopMa MaB^yg эмac. OuKpuMrona, Ma3Kyp xonarga эp eKu cosuk эp ToMoHugaH xotuh eKu cosuk xoTuHra TynaHumu ho3um SynraH TatMuHoT (anuMeHT) MuKgopu Sona napBapumu SunaH SaHg SynraH aenHuHr Moggufi TatMuHoTu ynyH eTapnu gapa^a Synumu no3uM.

OunaBufi-xyKyKufi MyHocaSaraapga aennap xyKyKgapuHu xumoa Kunum MyaMMonapugaH Supu ounagaru эp-хoтнн xyKyKgapuHuHr TeHrauru Ba ounaBufi MacananapHu y3apo KenumuS xan этнm TaMofiunnapuHuHr Syзнпнmн SunaH öorauK. ByHga эp eKu xoTuHgaH Supura HucSaraH ouna Somnuru uSopacuHuHr KynnaHunumu aennap xyKyKgapuHuHr Syзнпнmнгa onuS Kenumu MyMKuH. MatnyMKu, y3ÖeK ounacuga эpнннг ypHu, yHuHr ^aMu^Tga Ba ounaga TyTraH MaBKte xaMga guHufi HyKTau Ha3apgaH эpкaк ouna Somnuru cu^arnga Kypunagu Ba ounaHuHr TamKu MyHocaöaraapuga y ouna Somnuru cu^aTuga Kypunagu. By xonaT Munnufi MeHTanuTeTgaH KenuS nuKagu, anSaTTa. BupoK Sy xonarnu KoHyHnunuK gapa^acuga Senrunam ounaBufi MyHocaSaraapga aen Ba эpкaкнннг TeHr xyKyKgururu (OKHuHr 2-Moggacu) Sopacugaru TaMofiunHuHr Syзнпнmнгa caSaS Synagu. ffly caSaSnu Y3SeKucToH PecnySnuKacuHuHr 2012 fiun 26 anpengaru yp^-327-coh "OunaBufi TagSupKopnuK Tyrpucuga^ru KoHyHHuHr 5-Moggacuga SenrunaHraH 5-Moggacugaru "ouna Somnuru" aTaMacu OKHuHr 2-Moggacura 3ug

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 10 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

булганлиги сабабли чикариб ташланиши максадга мувофикдир. Зеро, оилавий корхонада "оилавий корхона бошлиги" атамасининг узи етарли хисобланади ва оила бошлиги атамсининг кулланилишига муайян эхтиёж мавжуд эмас ва ушбу атама хеч кандай "хукукий юкни" хам кутармайди.

ХУЛОСА

Оилада аёларнинг мулкий хукукларини кафолатлар билан боглик муаммолар бугунги кунда алохида долзарблик касб этади. Бу холат эр-хотининг никохдан ажралиши ва аёлларнинг куп холларда моддий таъминотсиз колиши билан боглик. Хрзирги кунда эр-хотин мол-мулкининг икки тартиби: умумий ва шартномавий тартиби амал килаётган шароитида, айникса никох шартнома тузишда аёллар хукукларини устувор даражада белгилаш, оила-никох муносабатлардан келиб чикадиган ахлокий ва хукукий коидаларни бузиш ёки уларни четга чикиш учун муайян мулкий санкцияларни белгилаш аёллар хукукларини химоя килишнинг оилавий-хукукий механизмларни кучайтиришга хизмат килади. Бунда агар эр-хотинни яраштириш имкони булмаса, ажралишда айбдор булган томонга нисбатан мулкий санкциялар белгилаш, моддий таъминотдан бош тортган томонга нисбатан маъмурий жазоларни белгилаш оилалар баркарорлиги таъминлашга хизмат килади.

REFERENCES

1. Силина К. С. Проблема реализации прав женщин в области брачно-семейных отношений и материнства в современном обществе / К. С. Силина. Текст : непосредственный // Молодой ученый. 2021. - № 15 (357). С. 262-264. URL: https://moluch.ru/archive/357/79966/ (дата обращения: 10.10.2022).

2. Имамов, Н. Ф. (2014). Авеста-источник гражданского права. Молодой ученый, (5), 353-355.

3. Cohen D. Domestic Violence on the World Stage: Using International Standards as a Framework for Change in United States // Journal on Gender, Race and Justice. 2014. Vol. 4.

4. Имомов, Н. (2018). ЗАДАЧИ ГРАЖДАНСКОГО КОДЕКСА: ПРАВОВОЕ ОПРЕДЕЛЕНИЕ ИЛИ ПРАВОВОЕ УПОРЯДОЧЕНИЕ СОЦИАЛЬНЫХ ОТНОШЕНИЙ. Review of law sciences, (1), 43-49.

5. O'G'Li, A. A. M. (2022). KORPORATSIYA USTAV KAPITALI FUNKSIYALARI VA UNGA OID MILLIY QONUNCHILIK NORMALARINI TAKOMILLASHTIRISH MASALALARI. Academic research in educational sciences, 3(8), 109-113.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 10 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

6. Ибрагимов А.М., Хадисова Р.Г. Международная защита прав женщин на современнов этапе // https://cyberleninka.ru/article/n/mezhdunarodnaya-zaschita-prav-zhenschin-na-sovremennom-etape

7. Имомов, Н. (2020). ЭСТОППЕЛЬ И ЕГО ВЫРАЖЕНИЕ В ГРАЖДАНСКОМ ПРАВЕ. Review of law sciences, 2(Спецвыпуск), 43-48.

8. Azimjon, I. (2022). ZARAR-YURIDIK SHAXS ISHTIROKCHILARI VA BOSHQARUV ORGANLARI FUQAROLIK-HUQUQIY JAVOBGARLIGINING ZARURIY SHARTI SIFATIDA. Educational Research in Universal Sciences, 1(3), 114-118.

9. Субочева А.Р., Каргина Н. В. Проблемы современного ценностного отношения к материнству в России // Научные труда Московского гуманитарного университета. 2019. № 1. С. 33-39.

10. Имомов, Н. (2019). ESSENCE OF CIVIL-LAW TOOLS IN THE ANTICORRUPTION SYSTEM. Юридик фанлар ауборотномаси, (3), 41-45.

11. Azimjon Abdumo'min o'g, I. (2022). XO'JALIK JAMIYATINI QAYTA TASHKIL ETISHDA KREDITORLAR MANFAATLARI KAFOLATINI OSHIRISH MASALALARI.

12. ИМОМОВ, Н. (2018). THE TASKS OF THE CIVIL CODE: REGULATION OF SOCIAL RELATIONS OR DETERMINATION OF RIGHTS. Юридик фанлар ауборотномаси, (1), 43-49.

13. Беспалов, Ю. Ф. Российская семья и российская женщина: социально -правовой аспект // Семейное и жилищное право. — 2019. — № 6. — С. 1-10. Доступ из СПС «КонсультантПлюс».

14. Корёгдиев, Б. У. У. (2022). ФУЦАРОЛИК-ХУЦУКИЙ ШАРТНОМАЛАРНИНГ ЮРИДИК ФАКТ СИФАТИДАГИ ТАЛ^ИНИ. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 2(7), 271-278.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.