Научная статья на тему 'АРАЛ МАңЫ ТұРғЫНДАРЫНЫң ГУМОРАЛЬДЫ ИММУНИТЕТ КөРСЕТКіШТЕРіНЕ ЭКОЛОГИЯЛЫқ ДАғДАРЫСТЫң әСЕР ЕТУі'

АРАЛ МАңЫ ТұРғЫНДАРЫНЫң ГУМОРАЛЬДЫ ИММУНИТЕТ КөРСЕТКіШТЕРіНЕ ЭКОЛОГИЯЛЫқ ДАғДАРЫСТЫң әСЕР ЕТУі Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
31
8
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
АРАЛ МАңЫ / АЙМАқТАРЫНДАғЫ ЭКОЛОГИЯЛЫқ АПАТ / ГУМОРАЛЬДЫқ ИММУНИТЕТ

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Ахметова Н. Ш., Газалиева М. А., Сексенова Л. Ш., Абдикаликова Д. Р., Әбуова Г. Т.

Зерттеудің мақсаты. Біз экологиялық қолайсыз аймақта Арал маңында тұратын тұрғындардың гуморальды иммундық жағдайының көрсеткіштерін зерттедік. Бұл үшін біз Арал теңізінің зерттелген аймақтарындағы экологиялық апат, экологиялық дағдарыс және экологиялық дағдарыс алды аймақтарын анықтадық; жекелеген аймақтардағы ауруларға талдау жасап, Арал маңы тұрғындарының гуморальдық иммунитетінің көрсеткіштеріне баға бердік. Тексерілуге жынысы, жасы және тұратын жері бойынша бөлінген 18 бен 49 жас аралығындағы 100 әйел мен 100 ер адам, жалпы 200 адам алынды. Материалдар мен әдістері. Зерттеудің жалпы клиникалық, иммунологиялық және статистикалық әдістері қолданылды: гемоглобинді анықтайтын жалпы қан анализі, лейкоциттер мен лейкоциттердің жалпы саны, иммуноферменттік талдау (ИФТ): хромогендік иммуноферменттік талдауға арналған жиынтық (AлкорБио) Ресейде өндірілген және иммуноферменттік талдау (ИФТ) - роботты станциялары Evolis және Tecan; өндірушінің бақылау материалдары қолданылды. Материалды статистикалық өңдеу үшін Стьюдент әдісі бойынша вариациялық статистикасы орташа қателіктің ±m, мәнін есептеу кезінде қолданылды және орташа көрсеткіштердің айырмашылығы үшін сенімділік критерийі t анықталды, p> 0.05. Барлық зертханалық әдістер Қарағанды медицина университеті коммерциялық емес акционерлік қоғамы ғылыми-зерттеу орталығының ортақ зертханасында өз қондырғыларында жүргізілді. Қорытынды. Арал маңы аймағындағы әйелдер мен ер адамдарда әр түрлі жастағы E, M, A, G кластарының иммуноглобулиндерінің мөлшерін анықтау айтарлықтай айырмашылықтардың бар екенін көрсетті: экологиялық дағдарыс аймағындағы әйелдерде барлық төрт кластағы иммуноглобулиндердің көрсеткіштерінің төмен екендігін, осы аймақтағы ерлерде Ig E, M және G көрсеткіштер санының айтарлықтай төмен екенін көрсетті. Жалпы алғанда, осы аймақтың әйелдерде де, ерлерінде де экологиялық дағдарыс жағдайындағылармен салыстырғанда иммуноглобулиндер көрсеткіштерінің саны едәуір төмен екендігі анықталды.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE IMPACT OF THE ENVIRONMENTAL CRISIS ON THE HUMORAL IMMUNITY INDICATORS OF THE ARAL SEA REGION RESIDENTS

Objectives of the research: To study the indicators of the humoral immune status in residents living in the Aral Sea region in conditions of environmental disadvantage The analysis of morbidity and assessment of the state of humoral immunity in the inhabitants of the Aral Sea region was carried out. For this, a population of 200 people was selected: 100 women and 100 men aged 18 to 49, who were divided by sex, age and place of residence. Materials and research methods. General clinical, immunological, statistical research methods were used: general blood test with determination of hemoglobin, total leukocyte count and leukocyte count, enzyme immunoassay (ELISA): chromogenic ELISA kits produced by AlkorBio (Russia) and ELISA-robotic stations Evolis and Tecan; manufacturer's control materials were used. As a statistical processing of the material, the method of variation statistics according to Student's t-test was used with the calculation of the mean error ± m, and the determination of the criterion for the reliability of the difference in the mean indices t, at p> 0.05 Conclusions. Assessment of humoral immunity, immunoglobulins of classes E, M, A, G in women and men of the Aral Sea region in different age groups made it possible to reveal significant differences. In women of this region, immunoglobulins of all four classes are reduced, in men Ig E, M and G are significantly reduced.

Текст научной работы на тему «АРАЛ МАңЫ ТұРғЫНДАРЫНЫң ГУМОРАЛЬДЫ ИММУНИТЕТ КөРСЕТКіШТЕРіНЕ ЭКОЛОГИЯЛЫқ ДАғДАРЫСТЫң әСЕР ЕТУі»

УеБШк КагЫМУ №3-2020

УДК 612.017.1:613(02):(574.31)

Арал мацы т^ындарынын, гуморальды иммунитет керсетюштерЫе экологиялык даFдарыстын эсер ету1

Н.Ш. Ахметова, М.А. Газалиева, Л.Ш. Сексенова, Д.Р. Абдикаликова, Г.Т. Эбуова, Б.С. Кошкарбаева, О.Ю. Дедова, С.Т. Мендибай, М.Е.Бекмухамбетова

«Караганды медицина университет¡» коммерциялык емес акционерл1к когамы 1шк1 аурулар кафедрасы

Зерттеуд'н максаты. Ыз экологиялык колайсыз аймакта Арал манында туратын туртндардын гуморальды иммундык жагдайынын керсетк1штерн зерттед'к. Бул Yшiн бз Арал тен,1зМн, зерттелген аймактарындат экологиялык апат, экологиялык дагдарыс жэне экологиялык дагдарыс алды аймактарын аныктадык; жекелеген аймактардат ауруларга талдау жасап, Арал мацы туртндарынын гуморальдык иммунитетiнiн керсеткштерне бага берд'к. ТексерЫуге жынысы, жасыжэне туратынжер1 бойынша белнген 18 бен 49 жас аралыгындат 100 эйел мен 100 ер адам, жалпы 200 адам алынды.

Материалдар мен эдктер1 Зерттеудц жалпы клиникалык, иммунологиялык жэне статистикалык эд1стер1 колданылды: гемоглобинд'1 аныктайтын жалпы кан анализI, лейкоциттер мен лейкоциттердц жалпы саны, иммуноферменттiк талдау (ИФТ): хромогенд'к uммуноферменmmiк талдауга арналган жиынтык (АлкорБио) Ресейде енд'р'лген жэне иммуноферменттiк талдау (ИФТ) - роботты станциялары Evolis жэне Тесап; енд'рушнц бакылау материалдары колданылды. Материалды статистикалык ецдеу Yшiн Стьюдент эдс бойынша вариациялык статистикасы орташа кател'кт'ц ±т, мэнн есептеу кезнде колданылды жэне орташа керсеткштердц айырмашылыт Yшiн сенiмдiлiк крumерuйi t аныкталды, р> 0.05.

Барлык зертханалык эдстер Караганды медицина университет'1 коммерциялык емес акцuонерлiк когамы тлыми-зерттеу орталытныц ортак зертханасында ез кондыртларында жYргiзiлдi.

Корытынды. Арал мацы айматндагы эйелдер мен ер адамдарда эр mYрлi жастат Е, М, А, в кластарыныц uммуноглобулuндерiнiн мелшерiн аныктау айтарлыктай айырмашылыктардыц бар екенiн керсетти. экологиялык дагдарыс аймап/ндат эйелдерде барлык терт кластат иммуноглобулиндердц керсеmкiшmерiнiн темен екендгн, осы аймактагы ерлерде 1д Е, М жэне в керсеткштер саныныц айтарлыктай темен екенiн керсетт'1. Жалпы алганда, осы аймактыц эйелдерде де, ерлернде де экологиялык дагдарыс жагдайындатлармен салыстырганда иммуноглобулиндер керсеmкiшmерiнiн саны едэу'р темен екендiгi аныкталды. ТYйiндi сездер: Арал маны, аймактарындат экологиялык апат, гуморальдык иммунитет

К1р!спе

Колайсыз экологиялык, ж^дайлардыц адам денсауль^ына эсер1 Казакстан Республикасы уш!н езект! мэселе болып табылады [1].

Арал тец!з! мэселес!, ец улкен экологиялык апат болFандыкlтан, езект1 болып саналады[2].

Шелейт жерлерд1ц кебейу1 жэне корш^ан ортаныц тураксыз жаFдайларыныц эсер1, ем1р суру жаFдайыныц нашарлауы жэне ауру децгей!н!ц есу1, экологиялык колайсыз аймактарда туратын адамдарды элеуметтк корFау шараларын за^а суйене шешуд1 жэне кукыктык реттеуд1 кажет етет!н, жаца элеуметтк-экономикалык жэне экологиялык жаFдайларды тудырды [3]. Осы аймактыц курдел1 экологиялык жаFдайы, жерд1ц агрохимиялык ластануларымен байланысты болып, Сырдария езен! суыныц физика-химиялык курамыныц жэне осы аймактыц жалпы географиялык жаFдайларыныц езгеру!не экел1п сокты[4]. Колайсыз экологиялык жэне енд1р1ст1к жаFдайлардыц кешенд1 эсер!не ушыраFан енеркэс1б1 дамыFан калалардыц турFындары арасында иммундык жуйе кызмет1н1ц бузылуы байкалады [5,6]. Организмдег1 осындай кеп жуйел1 кайта курудыц накты керсетк!ш! болып иммунограмма мен гемограмма табылады [7].

Сонымен катар, колайсыз корш^ан орта жаFдайларына бей1мделу мен иммундык жуйен!ц жумыс 1стеу1н1ц жалпы зацдылыктары жайлы эл1 де толык деректер жок [8]. Иммундык жэне кабынудыц барлык кезецдер1нде патогенд1к цитокиндерд1ц жумысын аныктау уш1н, иммунопатияныц биомаркерлер1н зерттеуде ец сез1мтал, акпараттык жэне ы^айлы тэс1л1н 1здеу керек. Зерттеуд1ц максаты

Б!з экологиялык колайсыз аймакта Арал мацында туратын турFындардыц гуморальды иммундык жаFдайыныц керсетк1штер1н зерттед1к.

Бул уш!н б1з Арал тец1з1н1ц зерттелген аймактарындаFы экологиялык апат, экологиялык даFдарыс жэне экологиялык даFдарыс алды аймактарын аныктадык; жекелеген аймактардаFы ауруларFа талдау жасап, Арал мацы турFындарыныц гуморальдык иммунитет!н!ц керсетк1штер1не баFа берд1к.

Материалдар мен эд1стер1

Зерттеуд1ц жалпы клиникалык, иммунологиялык жэне статистикалык эд1стер1 колданылды: гемоглобинд1 аныктайтын жалпы кан анализ!, лейкоциттер мен лейкоциттерд1ц жалпы саны, иммуноферменттк талдау (ИФТ): хромогенд1к иммуноферментт1к талдауFа арналFан жиынтык (АлкорБио) Ресейде енд!р!лген жэне иммуноферментт1к талдау (ИФТ) -роботты станциялары Evolis жэне Тесап; енд1руш1н1ц бакылау материалдары колданылды. Материалды статистикалык ецдеу уш1н Стьюдент эд1с1 бойынша вариациялык статистикасы орташа кател!кт!ц ±т, мэн1н есептеу кез1нде колданылды жэне орташа керсетк1штерд1ц айырмашылыFы уш1н сен1мд1л1к критерий! t аныкталды, р> 0.05.

Барлык зертханалык эд1стер КараFанды медицина университет! коммерциялык емес акционерлк коFамы Fылыми-зерттеу орталыFынын ортак зертханасында ез конды^ыларында жург!з!лд!. Зерттеу нэтижелер! мен талкылау

2013-2018 жылдар аралы^ында зерттелген аудандар турFындарынын аурушандыFына мониторинг жург!зд!к (кесте 1).

_Вестник КазНМУ №3-2020

KecTe 1 - 2013-2018 жж. тeкcepyлep бoйыншa зepттeлгeн ayдaн TYpFындapы cыpкlaтraнyшылыFынын кepceткiштepi (1000

aдaмFa шaккaндaFы кepceткiштep)

Aypy icnacTapbi Apaл ayдaны Klaзaлы ayдaны Жaмбыл Ayдaны Дocтoвep нocть «P»

aбc. no!. aбc. no^ aбc. no^ P1-3 P2-3

Ж^^лы жэнe пapaзиттiк aypyлap 1095 15,4i 0,4 1072 14,8i 0,5 965 12,2i 0,3 <0,05 <0,05

IciCTep 2891 40,6± 0,7 2825 39,1i 0,7 1500 23,7i 0,2 <0,001 <0,001

К^н aйнaлым мYшeлepi aypyлapы 30398 427,1i 1,8 29715 411,7i 1,8 21212 257,3i 0,7 <0,001 <0,001

Tbrnbic aлy мYшeлepi aypyлapы 30903 439,2i 1,8 30204 418,5i 1,8 18314 261,3i 0,8 <0,001 <0,001

Ac KopbiTy мYшeлepi aypyлapы 32391 455,1i 1,9 30689 423,2i 1,8 15260 228,7i 0,3 <0,001 <0,001

3ap шыFapy мYшeлepi aypyлapы 10469 147,0± 1,3 8769 121,5 i 1,2 5400 79,2i 0,4 <0,001 <0,001

Tya бiткeн aкayлap 996 14,0± 0,4 974 13,7i 0,4 520 8,7±0,1 <0,001 <0,001

Жapaкaттap, жэнe эpтYpлi cыpткы ceбeптep 12407 174,3i 1,4 17052 236,3i 1,3 10707 162,6i 1,1 <0,05 <0,001

Aypy тaлдayы

ДYHиeжYзiлiк дeнcayлык caктay уйымы кaбылдaFaн aypyдын, жapaкaттaнy мeн eлiмнiн ceбeптepiнiн хaлыкapaлык нoмeнклaтypacынa жэнe клaccификaцияcынa cэйкec жYpгiзiлдi. Aypyдын кeлeci нoзoлoгиялык TYpлepi aныктaлды: тya бiткeн aкayлap, инфeкциялык жэнe пapaзиттiк aypyлap, жaнa TYзiлicтep, кaн aйнaлымы aypyлapы, тыныc aлy aypyлapы, ac кopытy aypyлapы, 3ap шыFapy жYЙeci aypyлapы, жapaкaттap жэнe cыpткы ceбeптep. Т¥pFындapдын кocымшa aypyлapын зepттey яFHи нayкacтap б^ын ocы aypyмeн

мeдицинaлык кeмeккe жYгiнгeнiнe кapaмacтaн, биылFы жылы дэpiгepгe aлFaшкы peт бapFaн нayкacтapдын жиынтыFы кapaлды.

Зepттeyгe экoлoгиялык aпaт aймaFы бoлып caнaлaтын Apaл ayдaнынын T¥pFындapы, экoлoгиялык дaFдapыc aймaFынa кipгeн Klaзaлы ayдaнынын T¥pFындapы Ka™c™. Бaкылay тoбы peтiндe дaFдapыc aлды aймaFынa кipгeн Жaмбыл ayдaнынын T¥pFындapы aныктaлды. Тeкcepiлyгe жыныcы, жacы жэнe Typa^rn жepi бoйыншa бeлiнгeн 18 бeн 49 жac apaлыFындaFы 100 эйeл мeн 100 ep aдaм, жaлпы 200 aдaм aлынды. Гyмopaльды иммyнитeттiн кepceткiштepi мeн жaFдaйы экoлoгиялык anaT aймaFындa жэнe экoлoгиялык дaFдapыc aймaFындa жeкe тaлдaнды. AлынFaн мэлiмeттepдi тaлдaй oтыpып, бapлык нoзoлoгиялык ныcaндap бoйыншa aypyдын eH жoFapы дeнгeйi экoлoгиялык anaT aймaFы peтiндe

aныктaлFaн Apaл aймaFындa, aныктaлды дeгeн кopытындыFa кeлдiк.

AлынFaн кepceткiштepдiн ceнiмдiлiгi p <0,05^н p <0,001 apaлыFындa бoлды.

Apaл aймaFындaFы эйeлдepдeгi иммyнoглoбyлиндepдiн ^ce^^^pL KlaндaFы ap TYpлi клacтaFы иммyнoглoбyлиндepдiн к¥paмы жac бoйыншa эйeлдepдe aныктaлды: 18-29 жac, 30-39 жac, 40-49 жac. К^н aнaлиздepi TaHepTeH aшкapындa aлынды. Нэтижeлep

Зepттeyлep нэтижeciндe экoлoгиялык anaT aймaFындa T^paTi^ эйeлдepдe E иммyнoглoбyлиннiн мeлшepi кaлыпты мeлшepдeн acпaйтынын 66,17 i 7.12 жэнe 63.16 i 7.01 ME I л apaлыFындa бoлaтыны aныктaлды. Сoнымeн KaTap, 30-39 жac apaлыFындaFы IgE дeнгeйiнiн тeмeндeгeнi бaйкaлды (62,11 i 6,31 ME I л), дeгeнмeн p^KcaT eтiлгeн дeнгeйдeн кaтты тeмeндeгeн жoк (2-кecтe). IgE нeгiзгi физиoлoгиялык кызмeтi aFзaнын cыpткы шыpышты кaбыFын жeдeл кaбынy peaкцияcы индyкцияcы caлдapынaн плaзмaлык фaктopлap мeн эффeктopлык жacyшaлapдын жepгiлiктi aктивтeнyi apкылы KopFay бoлып тaбылaтыны бeлгiлi [9]. IgE тeмeндeyi, эдeттe, acкaзaн-iшeк жoлдapынын, aллepгиялык жэнe жoFapFы тыныc жoлдapынын кaбынy peaкциялapынын дaмyымeн бipгe жYpeдi [10].

KecTe 2 - Apa^ мaнындaFы эйeлдepдiн иммyнoглoбyлиндepiнiн кepceткiштepi (Mim)

Жacы IgE ME^ IgM г|л IgA г|л IgG г!л

Эга - anaT aймaFы 18-29 жac 66,17i7,12 1,67±0,97 1,38±0,50 9,0±3,50

30-39жac 62,11 i6,31 1,68±0,70 1,51±0,61 8,99i3,61

40-49 жac 63,16±7,01 1,64±0,79 1,49±0,62 B,B6±3,61

Экo-дaFдapыc aймaFы 18-29 жac 84,03±8,84* 1,84±0,71* 1,50±0,59 10,33i5,51

30-39жac 84,03±8,55* 1,88±0,74* 1,50±0,76 13,59±1,05*

40-49 жac B7,44±9,B1* 1,86±0,67* 1,46±0,57 12,54±7,02*

Ecкepтy.* p<0.05 * p<0.01 ** p<0.001

Экoлoгиялык дaFдapыc aймaFындaFы эйeлдepдe IgE к¥paмы бapлык жac кeзeндepiндe кaлыпты дeнгeйдe бoлды (84.03 i 8.84^н 87.44 i 9.81 ME !л). Сoнымeн KaTap, ocbi aймaктapдaFы эйeлдepдeгi кepceткiштepдi caлыcтыpy бapлык зepттeлгeн жacтaFы тoптapдaFы экoлoгиялык anaT aймaFындaFы эйeлдepдe eдэyip тeмeндeгeнi бaйкaлды IgE (p<0.01), б^л жaFдaйды,

iшкi aFзaлapдын шыpышты мYшeлepiнiн кopFaныш Kacиeттepiнiн ж^ы^т!^ нaшapлayы дeп Tyc^ipyre бoлaды.

Экoлoгиялык anaT aймaFындaFы эйeлдepдe иммyнoглoбyлин M дeнгeйiнiн кepceткiштepi 1,64 i 0,79 дeн 1,68 i 0,7 г I л apaлыFындa бoлды. Сoнымeн KaTap, IgM-нiн eH тeмeнгi кepceткiштepi 40 жacтaн 49 жacкa дeйiнгi apaлыктa бaйкaлды (1,64 i 0,79 г I л), aл eH жoFapы кepceткiштep 30^н 39 жacкa дeйiнгi apaлыктa aныктaлды (1,68 i 0,70 г I л) Экoлoгиялык дaFдapыc aймaFындaFы эйeлдepдe IgM дeнгeйi 1,84 i 0,71 г I л^н 1,88 i 0,74 г I л apaлыFындa бoлды. IgM -нiн eH жoFapы дeнгeйi 30-39 жac apaлыFындa, aл eH тeмeнгici

- 18-29 жac apaлыFындa aныктaлды. Ош aймaктapдaFы эйeлдepдiн кepceткiштepiн caлыcтыpa o^^nn, экoлoгиялык anaT aймaFындaFы эйeлдep бapлык жac кeзeндepiндe IgM caнынын rapce^on eдэyip тeмeн eкeнi дэлeлдeндi (p<0.05). IgM кepceткiштepi coзылмaлы виpycтык инфeкциямeн ayыpaтын нayкacтapдa тeмeндeп, иммyндык жYЙeнiн ж¥мыcынын нaшapлayынa экeлeдi [9,10]. Aлaйдa, бiздiн зepттeyлepiмiздe экoлoгиялык anaT aймaFындaFы эйeлдepдiн бapлык жac тoптapындa IgM ^pce^a^ep^^ тeмeндeгeнiнe Kapaмacтaн, кepceткiштep шeктeyлi ayыткyлap дeнгeйiндe Kaлды. Экoлoгиялык anaT aймaFындaFы эйeлдep тoбындaFы A иммyнoглoбyлиндepiнiн кepceткiштepiн aныктay 18-29 жac apaлыFындa eH тeмeнгi кepceткiштepдi (1,38 i 0,5 г I л) жэнe 30-39 жac apaлыFындa eH жoFapFы кepceткiштepдi кepceттi (1.51) i 0,61 г I л). IgA к¥paмынын тeмeндeyi гyмopaльдык жэнe жepгiлiктi иммyнитeттiн тeмeн дeнгeйдe eкeндiгiн кepceтeдi [9,10]. Экoлoгиялык дaFдapыc aймaFындaFы эйeлдepдiн кepceткiштepiмeн caлыcтыpy кeзiндe aйтapлыктaй aйыpмaшылыктapды aныктay мYмкiн бoлмaды. Aлaйдa, б^л

aймaктa IgA-нын eH тeмeн дeнгeйi 40-49 жac apaлыFындa бaйкaлды (1,46 i 0,57 г I л). Aл 18-29 жэнe 30-39 жac apaлыFындaFы кepceткiштep ¥Kcac бoлды жэнe шeктeyлi ayыткyлap дeнгeйiнeн acкaн жoк. Экoлoгиялык anaT aймaFындaFы эйeлдepдeгi иммyнoглoбyлин G кepceткiштepi 8,86 i 3,61 г I л^н (40-49 жac) 9,0 i 3,5 г I л-ге дeйiнгi (18-29 жac) кepceткiштepгe иe бoлды.

Экoлoгиялык дaFдapыc aймaFындaFы эйeлдep Yшiн б^л кepceткiштep 10,33 i 5,51 г I л (18-29 жac) пeн 13,59 i 1,05 г I л (30-39 жac) apaлыFындa бaйкaлды. Eкi aймaктaFы Ig G мэндepiн caлыcтыpy экoлoгиялык anaT aймaFындa жэнe бapлык жacтaFы тoптapдaFы эйeлдepдe IgG кepceткiштepiнiн aйтapлыктaй тeмeндeгeнiн кepceттi (p<0.01). Eh Yлкeн aйыpмaшылык 30-39 жac apaлыFындa бaйкaлды. Оcылaйшa, иммyнoглoбyлиндepдiн E, M, A, G бapлык TepT клacындaFы дeнгeйi экoлoгиялык anaT aймaFындaFы эйeлдepдe, экoлoгиялык дaFдapыc aймaFындaFы эйeлдepмeн caлыcтыpFaндa aйтapлыктaй тeмeндeгeнiн, жэнe шeктeyлi ayыткyлap дeнгeйiнeн acпaFaндыFын кepceттi.

KecTe 3 - Apa^ мaнындaFы ep^epAiH иммyнoглoбyлиндepiнiн кepceткiштepi (Mim)

Жacы IgE ME|л IgM г!л IgA г|л IgG г|л

Эга-anaT aймaFы 18-29 жac 84,11±10,14 1,30±0,56 1,47±0,56 B,45±9,B4

30-39жac 72,7±76,0 1,17±0,56 1,53±0,56 8,71i3,36

40-49 жac 100,54±98,02 1,38±0,64 1,67±0,67 8,01±2,8

Экo-дaFдapыc aймaFы 18-29 жac 72,25±70,02* 1,54±0,5* 1,53±0,62 14,19i 9,41*

30-39 жac 76,81i75,37 1,56±0,55* 1,47±0,56 15,84i6,4*

40-49 жac 72,74±70,90** 1,49±0,55 1,52±0,59 15,9±10,2*

Ecкepтy. * p<0.05 ** p<0.02 *** p<0.01

40-49 жac apaлыFындaFы экoлoгиялык anaT aймaFындa т¥paтын ep aдaмдapдa IgE к¥paмынын eдэyip жoFapы eкeндiгi бaйкaлды, бipaк oл ^липты жaFдaйдaн acкaн жoк. Экoлoгиялык anaT aймaFындaFы жэнe экoлoгиялык дaFдapыc aймaктapындaFы ep aдaмдapдaFы IgE кepceткiштepiн caлыcтыpa oтыpып, экoлoгиялык дaFдapыc aймaFындa 18-29 жac apaлыFындaFы (72.25 i 70.02 MEIn) жэнe 40-49 жac apaлыFындaFы IgE eH жoFapы кepceткiштepi 30-39 жac apaлыFындa, aл eH тeмeнгici - 40-49 жac apaлыFындa aныктaлды.

IgA-нын eH тeмeн дeнгeйi экoлoгиялык anaT aймaFындaFы ep aдaмдapдa 18-29 жac apaлыFындa бaйкaлды (1,47 i 0,56 г I л), aл eH жoFapы - 40-49 жac apaлыFындa (1,67 i 0,67 г I л) aныктaлды. IgA-нын eH тeмeнгi дeнгeйi экoлoгиялык дaFдapыc aймaFындaFы ep aдaмдapдa 30-39 жac apaлыFындa (1,47 i 0,56 г I л), 18-29 жэнe 40-49 жac apaлыFындaFы тoптapдa кepceткiштep бipдeй бoлды. Экoлoгиялык anaT aймaFындaFы ep aдaмдapдa aныктaлFaн eH жoFapы IgG кepceткiштepi 30-39 жac apaлыFындa (8,71 i 3,36 г I л), aл eH a3 дeнгeйi 40-49 жacтa (8,01 i 2,8 г I л) aныктaлды. Экoлoгиялык дaFдapыc aймaFындaFы ep aдaмдapдa IgG-шн eH жoFapы дeнгeйi 30-39 жac apaлыFындa eкeнi дэлeлдeндi. Тaлкылay

Оcылaйшa, иммyнoглoбyлин E, M жэнe G клaccтapынын мeлшepi экoлoгиялык дaFдapыc aймaFындa т¥paтын ap TYpлi

жacтaFы ep aдaмдapдa eдэyip тeмeн eкeнiн aныктaдык. Aл IgA кepceткiштepiнiн eзгepyi ap TYpлi бaFыттa жYpдi, 6Í3 жac epeкшeлiктepiнe жaнe т¥paтын жepiнe бaйлaныcты дa aйтapлыктaй aйыpмaшылыктapды aныктaFaн жoкпыз. Klopытынды

Дeнcayлыкты caKTay caпacынa жaнe xaлыктын aypyшaндыFынa бipкaтap aлeyмeттiк жaнe экoлoгиялык фaктopлap acep eтeдi. Apaл мaны T¥pFындapын мeдицинaлык тeкcepyдeн eTráy бapыcындa, кopшaFaн opTa фaктopлapынa бaйлaныcты тyындaйтын aypyлapды epTe aныктay ушн пaйдa бoлFaн aypyлapдын клиникaFa дeйiнгi caтыcын к¥paйтын epTe, пaтoлoгиялык жaFдaйлapды диaгнocтикaлay Yшiн иммyнoлoгиялык aдicтepдi кoлдaнFaн тиiмдi. Apaл мaны aймaFындaFы aйeлдep мeн ep aдaмдapдa ap TYpлi жacтaFы E, M, A, G клacтapынын иммyнoглoбyлиндepiнiн мeлшepiн aныктay aйтapлыктaй aйыpмaшылыктapдын бap eкeнiн кepceттi: экoлoгиялык дaFдapыc aймaFындaFы aйeлдepдe бapлык TepT клacтaFы иммyнoглoбyлиндepдiн

кepceткiштepiнiн тeмeн eкeндiгiн, ocы aймaктaFы epлepдe Ig E, M жaнe G кepceткiштep caнынын aйтapлыктaй тeмeн eкeнiн кepceттi. Жaлпы aлFaндa, ocы aймaктын aйeлдepдe дe, epлepiндe дe экoлoгиялык дaFдapыc жaFдaйындaFылapмeн caлыcтыpFaндa иммyнoглoбyлиндep кepceткiштepiнiн caны eдayip тeмeн eкeндiгi aныктaлды.

eДEБИEТТEP TI3IMI

1 Bepнep Л.С. Bлияниe экoлoгии нa здopoвьe чeлoвeкa в PK II Ac^a мeдицинcкий жypнaл. - С. 165-166.

2 Омapoвa T.A., Kaзaнгaпoвa Н.Б. Уpoвeнь пecтициднoгo зaгpязнeния peки Cыpдapьи и мaлoгo мopя II Meдицинcкиe, coциaльныe и экoлoгичecкиe пpoблeмы Пpиapaлья. - Aлмaты, 2012. - С. 126-127.

3 Пaнкoвa E.K, Aйдapoв И.П., Ямнoвa ИА и дp. Пpиpoднoe и aнтpoпoгeннoe зacoлeниe пoчв бacceйнa Apaльcкoгo мopя (гeoгpaфия, гeнeзиc, эвoлюция). - M, 2010. - 184 c.

4 Kaмaлoв Ю. Экocиcтeмы peк бacceйнa Apaльcкoгo мopя: cyщecтвyющиe и oжидaeмыe yгpoзы. - Geneva, 2014. - С.1-5.

5 Koжypa В.В., Eгepeв A.M., Mxoян A.M. и дp. Оcнoвныe тeндeнции дeмoгpaфичecкиx пpoцeccoв в peгиoнaльнoм кoнтeкcтe II Экoлoгия чeлoвeкa. - 2007. - №3. - С. 26-28.

6 Koшкинa В.С., Лиcьeвa Н.П. Пpoблeмы peпpoдyктивнoгo здopoвья в ycлoвияx aнтpoпoгeннoгo зaгpязнeния oкpyжaющeй cpeды II Здopoвьe ceмьи XXI вeк: мaтepиaлы

Вестник КазНМУ №3-2020

VI Междунар. научн. конф. - Пермь; Дубай, 2012. - С. 7778.

7 Лебедев К.А. Очистка организма от токсических веществ как способ нормализации функционирования иммунной системы / Лебедев К.А., Понякина И.Д., Саган Л.Г. и др. // Физиология человека. - 2005.-том 21.- №5.- С.131-143.

8 Василенко И.Я. Диагностика и профилактика экологически обоснованных нарушений здоровья // Гигиена и санитария. - 2016. - №5. - С. 38-86.

9 Засорин Б.В., Молдашев Ж.А., Каримов Т.К. и др. Связь аллергизации населения с загрязнением объектов окружающей среды тяжелыми металлами (на примере шестивалентного хрома) // Гигиена и санитария. - 2014. -N 7. - С.41-43.

10 Munir A.K.M. Allergens and environmental factors in allergic respiratory diseases: Pap. 2nd Int Congr. Pediat Pulmonol., Nice, June 2-5, 2010. // Pediat. Pulmonol. - 2010. - Suppl. -N16. - C.17-18.

Н.Ш. Ахметова, М.А. Газалиева, Л.Ш. Сексенова, Д.Р. Абдикаликова, Г.Т. Эбуова, Б.С. Кошкарбаева, О.Ю. Дедова, С.Т. Мендибай НАО «Медицинский университет Караганды» Кафедра внутренных болезней

ВЛИЯНИЕ ЭКОЛОГИЧЕСКОГО КРИЗИСА НА ПОКАЗАТЕЛИ ГУМОРАЛЬНОГО ИММУНИТЕТА ЖИТЕЛЕЙ ПРИАРАЛЬЯ

Резюме: цели исследования. Изучение показателей гуморального иммунного статуса у жителей, проживающих в регионе Приаралья в условиях экологического неблагополучия.

Проведен анализ заболеваемости и оценка состояния гуморального иммунитета у жителей Приарального региона . Для этого отобрано население в 200 человек : 100 женщин и 100 мужчин в возрасте от 18 до 49 лет, которые были разделены по полу, возрасту и месту проживания. Материалы и методы исследования. Использованы общеклинические, иммунологические, статистические методы исследований: общий анализ крови с определением гемоглобина, общего количества лейкоцитов и лейкоцитарной формулы, иммуноферментный анализ (ИФА): наборы для хромогенного ИФА производства АлкорБио

(Россия) и ИФА-роботизированные станции Еуо^ и Тесап; использованы контрольные материалы производителя. В качестве статистической обработки материала использовали метод вариационной статистики по Стьюденту с вычислением средней ошибки ±т, и определением критерия достоверности разности средних показателей ^ при р>0,05 Выводы: Оценка гуморального иммунитета, иммуноглобулинов классов Е, М, А, G у женщин и мужчин Приарального региона в различных возрастных группах позволило выявить достоверные различия. У женщин данного региона снижены иммуноглобулины всех четырех классов, у мужчин достоверно снижены 1д Е, М и С. Ключевые слова: Приаралье, зоны экологической катастрофы, гуморальный иммунитет.

N.Sh. Akhmetova, M.A.Gazalieva, L.Sh. Seksenova, D.R. Abdikalikova, G.T.Abuova, B.S.Coshkarbaeva, O.Yu.Dedova, S.T Mendibay, M.E.Bekmuhambetova. N-CJ-SC «Karaganda medical university» Department of clinical immunology, allergology and microbiology

THE IMPACT OF THE ENVIRONMENTAL CRISIS ON THE HUMORAL IMMUNITY INDICATORS OF THE ARAL SEA REGION RESIDENTS

Resume: Objectives of the research: To study the indicators of the humoral immune status in residents living in the Aral Sea region in conditions of environmental disadvantage The analysis of morbidity and assessment of the state of humoral immunity in the inhabitants of the Aral Sea region was carried out. For this, a population of 200 people was selected: 100 women and 100 men aged 18 to 49, who were divided by sex, age and place of residence.

Materials and research methods. General clinical, immunological, statistical research methods were used: general blood test with determination of hemoglobin, total leukocyte count and leukocyte count, enzyme immunoassay (ELISA): chromogenic ELISA kits produced by AlkorBio (Russia) and ELISA-robotic stations Evolis and Tecan; manufacturer's control materials were

used. As a statistical processing of the material, the method of variation statistics according to Student's t-test was used with the calculation of the mean error ± m, and the determination of the criterion for the reliability of the difference in the mean indices t, at p> 0.05

Conclusions. Assessment of humoral immunity, immunoglobulins of classes E, M, A, G in women and men of the Aral Sea region in different age groups made it possible to reveal significant differences. In women of this region, immunoglobulins of all four classes are reduced, in men Ig E, M and G are significantly reduced.

Keywords: Priaralye, zones of ecological disaster, humoral immunity

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.