CC BY
0ОЖЭ 631.111.2
ЖЕР МЕНШ1Г1 ЖЭНЕ ЖЕР ПАЙДАЛАНУ Ц¥ЦЬЩТАРЫНЬЩ ОБЪЕКТ1ЛЕР1
МЕН СУБЪЕКТ1ЛЕР1
ШЭКЕНОВА АЛИНА ЖЭНЫБЕКЦЫЗЫ
С.Сейфуллин атындагы ^азак Агротехникалык Зерттеу Университетi КеА^ Жер ресурстарын баскару,сэулет жэне дизайн факультет "Кадастыр'' кафедрасы мамандыгыныц студентi
БЕРИСТЕНОВ АЙДАРБЕК ТАЙНИГАЗЫН¥ЛЫ
Еылыми жетекшi Астана к., ^азакстан
Ацдатпа: ¥сынылът отырган мацала Казацстандагы жер цатынастарын mYpnendipy кезецдер1 цамтыдым. Жер цатынастарыныц кезецдер бойынша белтут, сол Ke3depi цандай зацдар болды соларды царастырды.
Tyrnndi свздер: жeрдi пайдалану, улттыц, шетелдщ мемлекеттщ зацды, бастапцы, цайталама.
Abstract: the proposed article covers the stages of transformation of land relations in Kazakhstan. We considered the distribution of land relations by period, what were the laws of that time.
Keywords: Land use, national, foreign, state-owned, legal, primary, secondary.
Соцгы уакытка дешн республикадагы жер катынастары ^азакстан Республикасы Президентшщ 1995 жылгы 22 желтоксандагы "жер туралы" Зац кYшi бар N°2717 Жарлыгымен жэне соган сэйкес баска да зацнамалык актiлермен реттелдi.
"Жер туралы" Жарлыктыц 30-бабында жеке меншштеп жер учаскелерiнен баска барлык жер мемлекетпк меншiк болып табылатындыгы аньщталды.
Мемлекет осыган уэкiлеттi аткарушы органдар атынан жеке меншiк кукыгында немесе жер пайдалану кукыгында эртYрлi шаруашылык жYргiзушi субъектiлерге ез меншiгiнен жер учаскелерш бередi.
Жер учаскелерiне жеке меншш кукыгыныц субъектiлерi меншiк иелерьазаматтар жэне мемлекеттiк емес зацды тулгалар болып табылады. Жер учаскелершщ меншш иесi оларды жалдау шарты немесе етеуаз пайдалану туралы шарт бойынша уакытша пайдалануга беруге кукылы.
Жер пайдаланушылар жер пайдалану кукыгыныц субъектiлерi болып табылады (кесте-
1).
Жер пайдаланушылар:
- мемлекетпк жэне мемлекетпк емес;
- улттык, шетелдiк, сондай-ак азаматтыгы жок адамдар (улттык жер пайдаланушылар -^азакстан Республикасыныц азаматтары жэне казакстандык зацды тулгалар, оныц iшiнде шетелдiк катысуы бар кэсшорындар; шетелдiк жер пайдаланушылар-шетелдiк азаматтар, шетелдш зацды тулгалар, шет мемлекеттер, халыкаралык бiрлестiктер мен уйымдар);
- жеке жэне зацды тулгалар,
- туракты жэне уакытша (туракты жер пайдаланушылар - жер пайдалану кукыгы мерзiмсiз сипатта болатын тулгалар; уакытша жер пайдаланушылар-жер пайдалану кукыгы белгiлi бiр мерзiммен шектелген тулгалар);
- бастапкы жэне кайталама (бастапкы жер пайдаланушылар - жер пайдалану кукыгы пкелей мемлекеттен не осы кукыкты иелштен шыгару тэртiбiмен баска да бастапкы жер пайдаланушылардан алынган тулгалар; кайталама жер пайдаланушылар туралы шарт
ОФ "Международный научно-исследовательский центр "Endless Light in Science"
непзшде уакытша жер пайдалану кукыгын алган тулгалар. Зацнамада белгiленген тэртшпен жекелеген жер пайдаланушыларга берiлген жер учаскелерi жер пайдалану кукыгыныц объектiлерi болып табылады. Жер учаскесi кукык объектiсi ретшде белгiлi бiр елшемдерге, накты орналаскан жерiне ие жэне сыртккы шекаралармен шектелген. Эзшщ кукыкктык режимi бойынша жер учаскелерi жер пайдалану кукыгыныц объектiлерi ретiнде олардыц шаруашылык максатына, нысаналы пайдалануына, жер пайдалану субъектшерше (туракты немесе уакытша, иелiктен шыгарылатын немесе иелiктен шыгарылмайтын, етеулi немесе етеуаз сатып алынган) байланысты бiр-бiрiнен ерекшеленедi. Сонымен катар, жалпы жер пайдаланудагы жер Yлесi жердi пайдалану кукыгыныц езiндiк объектiсi болып табылады.
Жер пайдалану кукыктарыныц кукыктык режимшщ ерекшелiктерi теменде карастырылады.
Кесте - 1
^азакстан Республикасындагы жер пайдалану кукыгыныц субъектiлерi (Казакстан Республикасы Президентшщ "Жер туралы" Жарлыгына сэйкес)
ПАЙДАЛАНЫЛГАН ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1;
1. ^азакстан Республикасыныц Жер кодека https://adilet.zan.kz/kaz/
2. ^азакстанда жерге орналастыру зацнамасыныц калыптасу жэне даму кезецдерi http://go.microsoft. com/fwlink/p/?LinkId=255141
3. Жер катынасы https://www.gov.kz/memleket/entities/aqmola-birzhan-sal-zaozemoe/activities/47846#:~:text=Земельные%20отношения%20-
%20это%20общественные,поводу%20государственного%20управления%20земельными% 20ресурсами
