Научная статья на тему 'ЖАНУБИЙ КОРЕЯНИНГ БОШЛАНҒИЧ ВА ЎРТА ТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИДА ИНФОРМАТИКА ВА АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ ФАНИНИ ЎҚИТИШДАГИ УЗВИЙЛИГИ ВА ЗАМОНАВИЙ ЁНДАШУВЛАРИ'

ЖАНУБИЙ КОРЕЯНИНГ БОШЛАНҒИЧ ВА ЎРТА ТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИДА ИНФОРМАТИКА ВА АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ ФАНИНИ ЎҚИТИШДАГИ УЗВИЙЛИГИ ВА ЗАМОНАВИЙ ЁНДАШУВЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
578
59
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ШКОЛЬНАЯ ИНФОРМАТИКА / ИНФОРМАТИКА В ЮЖНОЙ КОРЕЕ / ИНФОРМАТИКА В НАЧАЛЬНОЙ ШКОЛЕ / ИНФОРМАТИКА В СРЕДНЕЙ ШКОЛЕ / COMPUTER SCIENCE AT SCHOOL / COMPUTER SCIENCE IN SOUTH KOREA / COMPUTER SCIENCE IN PRIMARY SCHOOL / COMPUTER SCIENCE IN SECONDARY SCHOOL / МАКТАБДА ИНФОРМАТИКА / ЖАНУБИЙ КОРЕЯДА ИНФОРМАТИКА / БОШЛАНғИЧ МАКТАБДА ИНФОРМАТИКА / ўРТА МАКТАБДА ИНФОРМАТИКА

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Жўраев М.М.

Жанубий Кореяда бошланғич ва ўрта мактаб учун информатика замонавий дарсликларнинг мазмуни ушбу мақолада муҳокама қилинди. Жанубий Кореянинг информатика фанини ўқитишдаги ёндашуви биз учун жуда муҳимдир, чунки у соҳага йўналтирилган информатика фанини ривожлантиришнинг энг долзарб йўналишларидандир.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

СONTINUOUS AND MODERN APPROACHES TO TEACHING INFORMATION AND INFORMATION TECHNOLOGY IN PRIMARY AND SECONDARY SCHOOLS IN SOUTH KOREA

The article is devoted to the content of contemporary south Korean computer science textbooks for primary and secondary schools. south Korea’s approach to teaching it science in schools is of great interest because it uses the most current trends in the it fild.

Текст научной работы на тему «ЖАНУБИЙ КОРЕЯНИНГ БОШЛАНҒИЧ ВА ЎРТА ТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИДА ИНФОРМАТИКА ВА АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ ФАНИНИ ЎҚИТИШДАГИ УЗВИЙЛИГИ ВА ЗАМОНАВИЙ ЁНДАШУВЛАРИ»

Жураев Музаффаржон Мансуржонович,

Мукимий номидаги Кукон давлат педагогика институти Физика математика факультети Математика-информатика кафедраси укитувчиси

ЖАНУБИЙ КОРЕЯНИНГ БОШЛАНГИЧ ВА УРТА ТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИДА ИНФОРМАТИКА ВА АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ ФАНИНИ УКИТИШДАГИ УЗВИЙЛИГИ ВА ЗАМОНАВИЙ ЁНДАШУВЛАРИ

УДК: 373.5

ЖУРАЕВ М.М. ЖАНУБИЙ КОРЕЯНИНГ БОШЛАН€ИЧ ВА УРТА ТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИДА ИНФОРМАТИКА ВА АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ ФАНИНИ УКИТИШДАГИ УЗВИЙЛИГИ ВА ЗАМОНАВИЙ ЁНДАШУВЛАРИ

Жанубий Кореяда бошла^ич ва урта мактаб учун информатика замонавий дарсликлар-нинг мазмуни ушбу маколада мух,окама килинди. Жанубий Кореянинг информатика фанини укитишдаги ёндашуви биз учун жуда мух,имдир, чунки у сох,ага йуналтирилган информатика фанини ривожлантиришнинг энг долзарб йуналишларидандир.

Таянч суз ва тушунчалар: мактабда информатика, Жанубий Кореяда информатика, бошланFич мактабда информатика; урта мактабда информатика.

ЖУРАЕВ М.М. СОВРЕМЕННЫЕ ПОДХОДЫ И ВЗАИМОСВЯЗЬ ОБУЧЕНИЯ ИНФОРМАТИКЕ И ИНФОРМАЦИОННЫМ ТЕХНОЛОГИЯМ В НАЧАЛЬНЫХ И СРЕДНИХ ШКОЛАХ ЮЖНОЙ КОРЕИ

В статье рассматривается содержание современных учебников по информатике для младшей и средней школы в Южной Корее. Южнокорейский подход к обучению информатике представляет для нас большой интерес, поскольку ориентирован на самые актуальные направления развития в ИТ-сфере.

Ключевые слова и понятия: школьная информатика, информатика в Южной Корее, информатика в начальной школе; информатика в средней школе.

JURAEV М.М. CONTINUOUS AND MODERN APPROACHES TO TEACHING INFORMATION AND INFORMATION TECHNOLOGY IN PRIMARY AND SECONDARY SCHOOLS IN SOUTH KOREA

The article is devoted to the content of contemporary south Korean computer science textbooks for primary and secondary schools. south Korea's approach to teaching it science in schools is of great interest because it uses the most current trends in the it fild.

Key words and concepts: computer science at school, computer science in south Korea, computer science in primary school, computer science in secondary school.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 1 (98)

Кириш.

Узбекистон Республикаси мактабгача, уму-мий урта, профессионал ва олий таълим тизимларида Информатика ва ахборот тех-нологиялари фанини укитишни ривожланти-риш концепциясида Информатика фани уму-мий таълимнинг асосий буFини хисобланиш тажрибасидан миллий хусусиятларни ва мам-лакатда амалга оширилаётган ислохотларни хисобга олган холда жахон бозорига мала-кали кадрлар тайёрлашга куйиладиган халкаро талабларга мувофиклигини таъ-минлаш максадида Информатика таълими-нинг меъёрий хужжатларини (ДТС, малака талаблари, укув режа ва фан дастурлари) ни ишлаб чикиш ва жорий этиш белгилаб берилган.

Ишлаб чикариш жараёнлари юкори дара-жада саноатлашган Буюк Британия, Франция, Германия, АК.Ш, Исроил, Жанубий Корея, Хитой Халк Республикаси ва бошка ривож-ланган давлатларнинг таълим тизимида хам Информатика фани умумий таълимнинг асосий буFини хисобланади. Хусусан, Жанубий Корея ахборотлаштириш ва компьютерлаш-тириш даражаси буйича дунёнинг энг ривож-ланган давлатларидан бири булиб, макта-бларда информатика укитишнинг азалий анъ-аналарига эга. Куп йиллар давомида респу-бликада укув жараёнига ахборот технология-ларини жорий этишга алохида эътибор бериб келинмокда.

Жанубий Корея бошланFич мактаблар-дан университетларга кадар барча таълим муассасаларига юкори тезликдаги Интернет тармоFини такдим этган биринчи мам-лакат булди. 2015 йилдан бошлаб Жанубий Корея мактабларда электрон дарсликлар-дан оммавий фойдаланишга утилди. Кела-жакда информатика ва ахборот технологи-ялари (ИТ) сохасида юкори курсаткичларни таъминлаш ва аклли жамиятга утишни осон-лаштириш максадида Жанубий Корея макта-бларида энг сунгги ахборот технологиялари урганилмокда. Шунинг учун Жанубий Корея мактабларида информатика ва ахборот тех-нологиялари фанини укитиш тажрибаси биз учун жуда кизик.

Мавзунинг долзарблиги информатика ва ахборот технологиялари фанини укитишдаги Жанубий Корея тажрибасининг

етарли урганилмаганлиги, Жанубий Корея-нинг информатика фанини укитишдаги ёнда-шувлари, сохага йуналтирилган информатика фанини ривожлантиришнинг энг долзарб йуналишлари, Жанубий Кореяда бошланFич ва урта мактаб учун информатика замонавий дарсликларнинг мазмуни етарли даражада урганилмаганлиги билан белгиланди.

Мавзу буйича илмий изланиш. Жанубий Кореянинг таълит тизими билан боFлик масалаларни хорижий олим-лар: И.А.Толстокулаков1, А.Н.Ланков, Г.В.Микаберидзе2 Э.Х.Лим3, Б.Г.Чунг4, С.И.Парк5. Узбекистонлик олимлардан ушбу масалани педагогог ва психолог олимлар Д.Миралиева6, Муталипова ва М.Имомов7, Н.Файзуллаева8 ва бошкалар урганганлар. Лекин эълон килинган ишларда Жанубий Корея таълимининг айрим жихатларигина урин олган.

Мацоланинг илмий янгилиги шундан иборатки, олимларимиз томонидан информатика ва ахборот технологиялари фанини укитишдаги узвийлик муаммосини хал килишда Жанубий Корея тажрибаси, Жанубий Кореяда бошланFич ва урта мактаб учун замонавий информатика дарсликларининг мазмуни етарли даражада урганилмаган

Тадцицотнинг мацсади Жанубий Коре-ядаги бошланFич ва урта мактабларидаги информатика замонавий дарсликларнинг маз-мунини урганиш асосида мамлакатимиздаги мактабларда сохага йуналтирилган информатика ва ахборот технологиялари фанини ривожлантириш жараёнини ташкил этиш буйича амалий таклиф ва тавсиялар ишлаб чикишдан иборат.

1 Жанубий Корея таълимининг тарихий анъаналари.

2 Таълим тизими ва Корея Республикаси урта мактаби-нинг назарияси ва амалиётида укитиш максадлари.

3 Жанубий Кореяда таълимни ривожлантириш тенден-циялари.

4 Жанубий Кореядаги таълим тизимининг сиёсати ва ривожланиши.

5 Таълим сохасидаги давлат сиёсати, таълим сохасидаги ислохотларни бошкариш тажрибаси.

6 Жахон таълим тизими. Укув услубий мажмуа. - Т.: Иктисодиёт., 2016

7 "Таълимда илFор хорижий тажрибалар" модули буйича укув-услубий мажмуа. - Т.: Низомий номли ТДПУ, 2017

8 Жахон таълим тизими. Укув кулланма.- Т.: ТДИУ, "Иктисодиёт", 2016

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 1 (98)

1-pacM. «Koдлaш» yrçyB rçyллaнмacи1.

2-pacM. "Компьютер билaн у^ш" yrçyB rçyллaнмacи2.

Тад^и^отнинг объекти сифатида Жанубий Кореядаги бошланFич ва урта мактабла-ридаги сох,ага йуналтирилган информатика ва ахборот технологиялари фанининг замона-вий дарсликлари мазмуни танланди.

Тад^и^отда кузатиш, тах,лил усулларидан фойдаланилди.

Тадкикотнинг эмпирик манбаини кузатиш ва тах,лил натижалари асосда олинган хулоса-лар ташкил этди.

Асосий к,исм.

Жанубий Кореяда бошланFич мактаб -Чодеунх,аккё) 6 ёшда бошланади ва 12 ёшгача, яъни 1-дан 6-синфгача давом этади. Урта мактабда укитиш муддати - Чун-

хак) 3 йил давом этади ва аксарият укувчилар уни 12-15 ёшида битиради. Урта мактабларда «Ахборот жамияти ва компьютер» фани укитилади. Унда урганиладиган булимлар: махсус ахборот хавфсизлиги, интернетдаги

1 https:||cdn.imweb.me|upload|

S2G19G421 Scbb3Sd0d3b92|f4G17ef43111 c.jpg

2 https:||cdn.imweb.me|upload|

S2G19G421Scbb3Sd0d3b92|d6aG1ff64Sdc9.png

мулок,от ахлоки, шунингдек, кoмпьютepга каpамликнинг олдини олиш х^обланади3.

Шунингдек, бoшланFич мактабда, Уpта мактабда давом этадиган «Инфopматика» мав-жуд. Уpта мактабда инфopматика Жомпью-тep фанлаp", «Aхбopoт жамияти ва компью-тep», "Даcтуpлаш", «Даcтуpий таъминот», «Koмпьютepни мoдeллаштиpиш», <^омпью-тep дизайни»дан ибopат. Улаpнинг баъзилаpи Укув даcтуpининг yзгаpувчан киcми мавзула-pига тегишли4.

«Koмпьютep билан у^ш» Укув даpcлигиS мавзуcида «Aхбopoт миллий жамият ва ком-

3 Education in Korea [Text]. - Seoul: Korea Institute for Curriculum and Evaluation, 2012. - р. 20-21.

4 National information center curricula [Elektron resurs]. - Kirish rejimi: http://ncic.kice.re.kr/nation.dwn.ogf. inventoryList.do (kirish sanasi: 21.11.2020).

5 Thinking Software: Elementary School / Jeong In-ki, Han Byung-rae, Kim Hyun-bae. -Korea Science and Creativity Foundation, Ministry of Science, ICT and Future Planning, 2020

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 1 (98)

3-расм. Ук,итувчи учун китобдан «Кодлаш» дарслигига к,адар тарк,алган сах.ифа1.

пьютер» 1-расм2, «Кодлаш» дарслиги3 уша муаллифларнинг бошланFич мактаб учун дастурлаш (2-расм). Дарсликлар бошланFич мактаб укувчилари учун тушунарли булган визуал-мажозий тасвирлар ранг-баранг, яхши тасвирланган.

Ук,итувчилар укувчилар учун дарсликнинг барча сахифаларини тулик, к,иск,артирилган холда такдим этадилар ва чеккаларида дарс-ликдаги матнни хошиялашда укитувчилар учун курсатмалар берилган (3-расм). Шунинг-дек, хар бир мавзудан олдин укитувчининг китобида булим куриб чик,илаётган мавзунинг долзарблигини асослайди, тузилишини тав-сифлайди ушбу тематик булимда материални жойлаштириш, тематик режалаштириш билан

1 http://image.yes24.com/goods/59990477/800x0

2 Duck Duck Duck Coding Workshop: Elementary School / Jeong In-gi Han Byung Rae Ma Dae Sung. - Korea Science and Creativity Foundation, Ministry of Science, ICT and Future Planning, 2020

3 Computing and Vocational World: Middle School / Young-Jun Lee, Seong-Sik Kim. - Korea Science and Creativity Foundation, Ministry of Science, ICT and Future Planning, 2020.

берилган дарсларнинг к,иск,ача мазмуни кел-тирилади.

«Компьютер билан усиш» дарслигида туртта тематик булим: «Ахборот рацион жамияти», «Амалий дастурий таъминот», «Ахборот такдимоти» ва «Алгоритмлар»лар мавжуд. «Ахборот ижтимоий жамият» хисобга олинг узгаришлар билан боFлик саволлар, остида булган одамлар хаётида содир булган ахборот технологияларининг таъсири маълу-мот ва маълумот олиш учун янги имкониятлар миллий жамият.

«Ахборот жамияти» тематик кисмида ахборот технологияларининг таъсири остида одамлар хаётида юз берган узгаришлар ва ахборот жамиятининг янги имкониятлари билан боFлик масалалар куриб чик,илади. Замонавий дунёда ахборотни тезкор етказиш жараёнларини тушунишга эришиш - бу маъ-лумотни етказиб беришнинг утмиш ва замонавий усулларини таккослаш, дарсликда ахборот жамиятидаги хаётнинг ижобий ва салбий томонлари, янги касбларнинг пайдо булиши ва илгари анъанавий булган баъзи касбларнинг йук булиб кетиши хакида суз боради.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 1 (98)

4-расм. Scratch визуал дастурлаш мух,ити1.

Одоб-ахлок коидаларига катта эътибор бери-лади.

Кунгил очиш билан биргаликда жара-ёнларни тушуниш маълумотларни замона-вий дунёда, таккослаш йули билан тушунти-рилади. Ахлокий масалаларга эътибор бери-лади. Онлайн аккаунт билан боFлик1 муам-молар, интернетдаги фаоллик, хурмат ва бошкаларнинг муаллифлик хукукларига риоя килиш, ахамияти ва усуллари, шах-сий маълумотларнинг таркалишидан тармок оркали химоя килиш хакида тушунчалар берилади.

«Илова янги дастурий таъминот» булутли Интернет хизматларини яратиш учун фой-даланиш мумкин глобал тармоFига жой-лаштириш хаёт хакида хикоя килувчи виде-олар мактаб укувчилари тармокдаги алока коидалари воситалари билан танишадилар. Мавзу «Компьютердаги ахборот такдимоти» кайси усуллар билан турли хил маълумотлар (графикалар, матн, ракамлар) кайта ишла-ниши ва компьютерда сакланиши каби тушун-чаларни очиб берилади.

1 https://seo-gold.com/images/scratch-visual-programming-language-for-children-550x336.jpg

«Алгоритмлар» буйруклар турли хил бошкариш учун кандай ишлатилиши хакида гапиради автоматлаштирилган курилмалар, укувчиларни алгоритм тушунчаси билан таништиради ва асосий алгоритмик конструк-цияларни тушунишга ёрдам беради. Укув дарсликларидаги хар бир мавзу учун бажа-рилиши тавсия этилаётган куплаб амалий вазифаларни, дизайн ишларини, укувчиларга мавзу ва укитувчи учун китобдаги услубий курсатмаларда тавсиялар берилган. Ушбу ишларни амалга оширишни кандай килиб яхширок ташкил этиш ва нимага алохида эътибор бериш кераклигини уз ичига олади.

БошланFич мактаб учун иккинчи «Кодлаш» дарслиги тулик алгоритмлаштириш ва дастурлаш асосларига баFишланган. Дастурлаш мухитининг кизикарли танлови Scratch - бу объектга йуналтирилган визуал мухит. Баъзи жихатдан, бу LogoWorldsга ухшайди. шунинг учун, масалан, ушбу мухитда бир вактнинг узида бир нечта ижрочиларни яратиш мумкин (объектсиз-спритлар) ва LogoWorldsдаги каби уларни хам хар хил кийимларда тас-вирлашингиз мумкин (персон (шахс) -жонли, хайвонлар, одамлар, машиналар ва бошкалар). Хар бир сприт учун сценарий

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 1 (98)

ёзилади, компьютер экранида ушбу объек-тнинг харакати белгиланади. Натижада барча яратилган спритларнинг сценарийларини ишга туширгандан сунг, мультфильм хосил килинади ва шу тарика укувчилар дастур-лашни янада урганишга, куп нарсаларни яра-тишга кизиктиради, ундайди.

Визуал дастурлаш Scratch мухитида амалга оширилади. Унинг матнини ёзиш урнига график мосламаларни манипуляция килиш оркали дастур яратилади (4-расм). Дастурни Scratchда ёзиш учун драг-энд-дроп механизми ишлатилади. Блок палитрасидан дастурлаш тили буйруклари билан улар скрипт майдо-нига тортилади. Шуни таъкидлаш керакки, Scratch мухитининг куплаб локализациялари инглиз ва рус тиллари, шу жумладан корейс тилида хам амалга оширилади. Бу, албатта, укувчиларга Scratch дастурлаш тилидаги алго-ритмни ёзишни осонлаштиради.

Шундай килиб, «Кодлаш» дарслиги матери-алларидан фойдаланган холда, ёш укувчилар энг оддий чизикли алгоритмлардан бошла-надиган дастурлар яратилишгача олиб бори-лади.

Муаллифлар Ли Ёнг Жун, Ким Чже Хён, Чой Жонг Вон, Ан Санг каби «Компьютер ва касблар дунёси»1, Жин, Ли Юн Кюнг хам урта мактаблар учун "Дастурлаш ва мен"2 (5 ва 6 расмлар) укув дарсликларини ишлаб чикдилар.

«Компьютер ва касблар дунёси» дарслиги-нинг мазмуни бошланFич мактаб учун ишлаб чикилган «Компьютер билан усиш» дарс-лигининг давомидир. Дарсликда куйидаги тематик булимлар мавжуд: «Ахборот жамия-тини тушуниш», «Шакллантириш технология-лари ва мартаба», «Информатика ва карьера», «Ахборот технологиялар ва турли касблар». Ушбу укув дарсликда келажакда пайдо буладиган касблар дунёсида талабанинг узини узи белгилашига ёрдам бериш ахборот техно-

1 Computing and Vocational World: Middle School / Young-Jun Lee, Seong-Sik Kim. - Korea Science and Creativity Foundation, Ministry of Science, ICT and Future Planning, 2020.

2 Programming Department: Middle School / Young-Jun Lee, Jae-Hyun Kim. - Korea Science and Creativity Foundation, Ministry of Science, ICT and Future Planning, 2020.

логияларини янада ривожлантириш натижа-сида ва инсон хаёти ва фаолиятининг барча сохаларига латерал интеграция йуналтиришга эътибор каратилган.

«Ахборот жамиятини тушуниш» булимининг мазмуни ривожланади ва такомиллашади мавзуни урганишда куриб чикилган таркиб йуналишлари мавжуд. Янги ахборот технологияларини замонавий жамият хаётига татбик этиш сохалари ва таъсири, шунингдек, касбий, маданий ва ижтимоий сохалардаги узгаришлар курсатилади. Интер-нетда ишлашда ахборот хавфсизлиги ва шах-сий маълумотларни химоя килишга эътибор берилади. Жанубий Кореяда ахборот хавфсизлиги масалалари жуда долзарбдир. Чунки бу мамлакатда кибержиноятчилик, шу жумладан укувчиларга карши каратилган жиноятлар даражаси жуда юкори.

«Ахборот технологиялари ва карьера» дарслиги укувчиларни мартаба усиши учун ахборот технологияларидан фойда-ланиш куникмаларини шакллантиришга йуналтирилган. Резюме, маколалар ёзиш, уму-мий лойихада жамоавий ишлаш, каби ама-лий вазифалар ва лойихаларни амалга оши-риш, Google ва Microsoft булут технологиялари билан танишиш ва асосий тамойил-ларини урганиш, Google Drive, Google cloud office, Google +, Google Maps каби хизмат-ларда ишлаш каби мавзулар укув дарслигида келтирилган.

Кейинги иккита тематик булимларда «Информатика ва мартаба» ва «Шакллантириш технологиялари ва турли касблар» дарслигида мактаб укувчиларини ахборот жами-яти касб-хунарлари дунёсига йуналтириш сунгги маълумотларнинг таъсири остида янада ривожлантириш ва янги касбларнинг пайдо булиши технологияларига профессионал эътибор каратилади. Дастлаб, мактаб укувчилари ИТ ривожланиш сохасидаги чип бот, дастурий таъминотни ишлаб чикувчи (дастурчи), мутахассис ахборот хавфсизлиги сохаси, маълумотларни йиFиш ва такдим этиш буйича тахлилчи каби касблар билан таниша-дилар. Кейин улар ахборот технологиялари турли хил профессионал сохаларда илмий, гуманитар, ижтимоий ва ишлаб чикариш

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 1 (98)

5-расм. Дасрлик "Компьютер ва дунё касблари1.

сохаларида кандай кулланилишини билиб оладилар.

«Дастурлаш ва мен» дарслиги Scratch мухитида мультфильм сценарийла-рини ишлаб чик,ишдан, мактабда мобил курилмалар ва дастурлаш учун автоматик машиналар ва роботлар дастурларни ишлаб чик,ишга утадилар. Бошк,а корейс дарсликла-рида булгани каби, таркиб хам туртта тематик блокка булинади: «Ак,лли курилмалар яратиш», «Назоратчи яратиш», «Co-APP Inventorда дастурларни яратиш», «Мобил ило-валарни ишлаб чик,иш».

Биринчи булим укувчиларни ак,лли тех-нологиялар сирлари билан таништиради. Оддий объектларнинг ак,лли функциялари билан таъминланган турли хил микрочиплар, уни уй жихозларига, хатто кийим ва пойаб-залга хам киритиш мумкин. Батафсил урганиш Xme мини платформаси Arduino Lilypad ATmega168V ёки ATmega328V микроконтрол-лерига эга (7-расм).

1 https://codedragon.tistory.com/5043

2 http://www.software.kr/main/UPLOAD/TCHMTR/ attFile/1470984157092.jpg

6-расм. « Дастурлаш ва мен» у^ув к,улланмаси2.

О 0|Ч«£4Ч# 13

Платформа чиндан хам кичкина ва тугма билан таккосланади - унинг шакли диаме-три 50 мм булган доира. Платформанинг калинлиги 0,8 мм, урнатиш жойида эса кро-контроллер ва терминаллар - 3 мм мавжуд. Электр таъминоти, датчиклар ва симлар билан ишлайдиган актуаторлардан ташкил топган. Уни ички мато билан тикиш мумкин. Дарслик муаллифлари энг истик,болли йуналишлардан бири бу Arduino курилмаларини дастурлаш хисобланади.

Arduino - янги бошловчилар ва мутахассис-лар учун электрон курилмаларнинг электрон конструктор ва тез ривожланиш учун кулай платформа. Ушбу платформа дастурлаш тили-нинг кулайлиги ва соддалиги туфайли бутун дунёда кенг фойдаланилади. Arduino сигнал-ларни кабул к,илиш крбилиятига эга электрон курилмаларни яратиш, уланиши мумкин булган турли хил рак,амли ва аналог сен-сорлардан йи-гиш шунингдек, турли хил ижро этувчи курилмаларни бошк,ариш учун ишла-тилади.

Arduino курилмаларини дастурлаш учун бир нечта дастурлаш мухити яратилган. Улар-

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 1 (98)

7-расм. Arduino Lilypad мини-платформаси1.

дан бири MODKIT визуал дастурлаш мухити (8-расм). Агар сиз ушбу мухитнинг интер-фейсига карасангиз, унда сиз принципиал жихатдан ухшашликни куришингиз мумкин. Шундай килиб, мактаб укувчилари Scratch моделлаштириш дастурлаш пайтида олинган куникмалар билимига таяниб MODKIT янги дастурий таъминот мухитини узлаштириш осонрок булади.

Иккинчи тематик булим укувчиларни янада мураккаб курилмалар билан таништиради. Кейинчалик, микроконтроллерларни дастур-лашдан энг кенг таркалган мобил курилмалар учун муаллифлик дастурий таъминотига утадилар Кейинги иккита булим - «Иловалар ихтирочисида дастурларни ишлаб чикиш» ва "Мобил курилмалар учун дастурлаш".

Шуни таъкидлаш лозимки, куриб чикилаётган Жанубий Корея бошлан^ч ва урта мактаб информатика дарсликлари долзарб ва йуналтирилган ИТ сохасидаги сунгги ютуклар хисобланади.

Эмпирик урганиш натижалари.

Кузатиш ва тахлил натижалари асосида олинган хулосалар куйидагиларни ташкил этди.

1 https://store-cdn.arduino.cc/usa/catalog/product/ cache/1/image/520x330/604a3538c15e081937dbfbd20aa 60aad/a/0/a000011_featured.jpg

1. Кузатишлар тахлили шуни курсатадики Жанубий Корея ахборотлаштириш ва ком-пьютерлаштириш даражаси буйича дунёнинг энг ривожланган давлатларидан бири булиб, мактабларда информатика укитишнинг азалий анъаналарига эга. Куп йиллар давомида республикада укув жараёнига ахборот техно-логияларини жорий этишга алохида эътибор бериб келинмокда.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

2. Тахлил натижалари шуни курсатадики Жанубий Корея бошлан^ч мактаблар-дан университетларга кадар барча таълим муассасаларига юкори тезликдаги Интернет тармо^ни такдим этган биринчи мам-лакат булди. 2015 йилдан бошлаб Жанубий Корея мактабларда электрон дарсликлардан оммавий фойдаланишга утилди. Келажакда информатика ва ахборот технологиялари (ИТ) сохасида юкори курсаткичларни таъминлаш ва аклли жамиятга утишни осонлаштириш максадида Жанубий Корея мактабларида энг сунгги ахборот технологиялари урганилмокда.

3. Кузатишлар тахлили шуни курсатадики Жанубий Кореянинг информатика фанини укитишдаги ёндашуви биз учун жуда мухимдир, чунки у сохага йуналтирилган информатика фанини ривожлантиришнинг энг долзарб йуналишларидандир.

4. Жанубий Кореяда бошлан^ч ва урта мактаб учун информатика замонавий дарсли-клар мазмунининг тахлили шуни курсатадики информатика ва ахборот технологиялари фанини турли тармокларга йуналтириб укитиш юкори самара бермокда.

Хулоса. Мамлакатимиздаги таълим тизими — уни ташкил этиш принциплари, мазмуни, таълим-тарбия жараёнининг шакл ва усулла-рини янги таълим технологиялари талаблари даражасида тубдан ислох килишни такозо этмокда.

Жанубий Кореянинг бошлан^ч ва урта таълим мактабларида информатика ва ахборот технологиялари фанини укитишдаги узвий-лиги ва замонавий ёндашувлари, Информатика таълимининг амалдаги жорий холати ва тупланган тажрибалар тахлилига кура, бир катор тавсияларни беришимиз мумкин:

• умумтаълим мактабларида

укитиладиган амалдаги информатика ва ахбо-

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 1 (98)

8-расм. MODKIT Визуал дастурлаш му^ити1.

рот технологиялари фани мазмуни, мустакил х,аётда куллаш имконияти булган ракамли саводхонликни ва маданиятни, танкидий фик-рлаш ва креатив ахборот коммуникацион компетенцияларини шакллантириш;

• информатика ва ахборот технологиялари фанини укитишда фанлараро компетен-циялар ва фанлараро боFликлик, узвийлик ва узлуксизликни таъминлаш;

• информатика ва ахборот техноло-гиялари фанининг укув методик таъминоти (укитувчи китоби, мултимедиа иловалар, дидактик материаллар ва бошка) етарли дара-жада ишлаб чикиш;

• информатика ва ахборот технологиялари фани мазмунига электрон кутубхона, виртуал ва интеллектуал боFлик, робототехника, а^шпо, масофадан укитиш, таълим кон-тентини бошкариш тизимлари, тулдирилган борлик, х,исоблаш математикаси, ижтимоий тармоклар, интернет тижорат, ракамли ахбо-ротлар билан ишлаш ва уларни кайта ишлаш технологиялар каби Узбекистон иктисодиёти

1 http://modkit_assets.s3.amazonaws.com/media/ homepage6.webm

ривожи учун зарур буладиган элементлар-нинг киритиш;

• укувчиларда таълим олишга кучли мотивацияни шакллантириш учун бугунги кунда мустакил х,аётга кадам куйиш, таъ-лимнинг кейинги боскичига утиш учун зарур компетенцияларни ривожлантиришга йуналтирилган укув методик, дидактик, дасту-рий таъминот, жих,оз ва ускуналарни шакллантириш.

Ушбу тавсиялар асосида "Информатика ва ахборот технологиялари" фанини - уму-мий урта таълим укув фанларининг тарки-бий кисмида укитиш, укувчиларга илм-фан асослари туfрисидаги билимларни амали-ётга жорий килиш, инсон фаолияти, уму-мий, ракамли ва моддий маданиятнинг тур-ларини шакллантиришнинг умумий тамойил-лари, узига хос куникмаларини узлаштириш, шунингдек, ракамли технологиялар асосида амалий муаммоларнинг инновацион ечимла-рини топиш ва х,аётга татбик этиш имконини беради.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 1 (98)

с 70 МАКТАБ ТАЪЛИМИ / ШКОЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ у

Адабиётлар руйхати:

1. Жанубий Корея таълимининг тарихий анъаналари / И.А.Толстокулаков.

2. Таълим тизими ва Корея Республикаси урта мактабининг назарияси ва амалиё-тида укитиш максадлари / А.Н.Ланков, Г.В.Микаберидзе.

3. Жанубий Кореяда таълимни ривожлантириш тенденциялари / Э.Х.Лим.

4. Жанубий Кореядаги таълим тизимининг сиёсати ва ривожланиши / Б.Г.Чунг.

5. Таълим сох,асидаги давлат сиёсати, таълим сох,асидаги ислох,отларни бошкариш тажрибаси / С.-И. Парк.

6. Жах,он таълим тизими. Укув услубий мажмуа. / Миралиева Д /Т.: Иктисодиёт., 2016

7. "Таълимда илFор хорижий тажрибалар" модули буйича укув-услубий мажмуа / 2017Муталипова ва Имомов М / Т.: Низомий номли ТДПУ.

8. Жах,он таълим тизими/Укув кулланма / Файзуллаева Н/. - Т.: ТДИУ, "Иктисодиёт", 2016

9. Education in Korea [Text]. - Seoul: Korea Institute for Curriculum and Evaluation, 2012, 122 р.

10. National information center curricula [Электрон ресурс]. - Кириш режими: http:// ncic.kice.re.kr/nation.dwn.ogf.inventoryList.do (кириш санаси: 21.11.2020).

11. Thinking Software: Elementary School / Jeong In-ki, Han Byung-rae, Kim Hyun-bae. -Korea Science and Creativity Foundation, Ministry of Science, ICT and Future Planning, 2020.

12. Duck Duck Duck Coding Workshop: Elementary School / Jeong In-gi Han Byung Rae Ma Dae Sung. - Korea Science and Creativity Foundation, Ministry of Science, ICT and Future Planning, 2020.

13. Computing and Vocational World: Middle School / Young-Jun Lee, Seong-Sik Kim. - Korea Science and Creativity Foundation, Ministry of Science, ICT and Future Planning, 2020.

14. Programming Department: Middle School / Young-Jun Lee, Jae Hyun Kim. - Korea Science and Creativity Foundation, Ministry of Science, ICT and Future Planning, 2020.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 1 (98)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.