CC BY
78INNOVATION: THE JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES AND RESEARCHES
VOLUME 1, ISSUE 2, 2022
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
ZAMONAVIY YENGLARNI MODELLASHTIRISH USULLARI
Shumkarova Shamsiya Pulatovna
Jizzax Politexnika instituti, Tabiiy tolalar va matoga ishlov berish kafedrasi katta
o 'qituvchisi, Jizzax, O'zbekiston
Rajapova Marg'uba Nozimovna
Jizzax Politexnika instituti, Tabiiy tolalar va matoga ishlov berish kafedrasi katta
o 'qituvchisi, Jizzax, O'zbekiston
Annotatsiya: Ushbu maqolada kiyim-kechakdizayni haqidagi maqolada ko'plab kiyim modellari asosiy qismlarning dizaynida sezilarli farqlarga ega emasligi va bir-biridan model xususiyatlari bilan aniq farqlanishini ta'minlaydi. Yengil kiyimlarni yengini har hil usullarda yani parallel va konussimon kehgaytirish va toraytirish mumkin. Shu sababli, ko'p sonli modellar cheklangan miqdordagi asosiy kiyim dizaynlari, asosiy naqshlarni modellashtirish bilan ifodalanishi mumkin.
Kalit so'zlar: Kiyim, detal, model, dizayn, mahsulotlar, modellashtirish, parallel, konussimon, yeng, shakl.
https://doi.ore/10.5281/zenodo.7222085
СОВРЕМЕННЫЕ МЕТОДЫ МОДЕЛИРОВАНИЯ РУКАВА
Шумкарова Шамсия Пулатовна
старший преподаватель, кафедра натуральных волокон и обработки тканей, Джизакский политехнический институт, Джизак, Узбекистан
Раджапова Маргуба Нозимовна
старший преподаватель, кафедра натуральных волокон и обработки тканей, Джизакский политехнический институт, Джизак, Узбекистан
Аннотация: В данной статье о дизайне одежды многие модели одежды не имеют существенных отличий в конструкции основных частей и четко отличаются друг от друга модельными характеристиками. Рукава легкой одежды могут быть расклешенными и зауженными по-разному, т.е. параллельными и зауженными. Поэтому большое количество моделей может быть представлено ограниченным числом базовых моделей одежды, моделирующих базовые выкройки.
Ключевые слова: Одежда, деталь, модель, конструкция, изделия, моделлирований, параллельная, коническая, рукав, форма.
INNOVATION: THE JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES AND RESEARCHES
VOLUME 1, ISSUE 2, 2022
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
MODERN SLEEVE MODELING METHODS
Shumkarova Shamsiya Pulatovna
Senior Lecturer, Department of Natural Fibers and Fabric Processing, Jizzakh Polytechnic Institute, Jizzakh, Uzbekistan
Rajapova Marguba Nozimovna
Senior Lecturer, Department of Natural Fibers and Fabric Processing, Jizzakh Polytechnic Institute, Jizzakh, Uzbekistan
Annotation: In this article on clothing design, many clothing models do not have significant differences in the design of the main parts and are clearly distinguished from each other by model characteristics. The sleeves of light clothes can be flared and narrowed in various ways, i.e. parallel and tapered. Therefore, a large number of models can be represented by a limited number of basic clothing designs, modeling basic patterns.
Keywords: Clothing, detail, model, design, products, modeling, parallel, conical, sleeve, shape.
KIRISH
Respublika to'qimachilik va tikuv-trikotaj sanoatida yuqori va barqaror o'sish sur'atlarini ta'minlash, to'g'ridan-to'g'ri xorijiy investitsiyalarni jalb qilish va o'zlashtirish, raqobatbardosh mahsulotlarni ishlab chiqarish va eksport qilish, modernizatsiya qilishning strategik muhim ahamiyatga ega bo'lgan loyihalarini amalga oshirish hisobiga yuqori texnologiyali yangi ish o'rinlarini yaratish, korxonalarni texnik va texnologik yangilash, ilg'or "klaster modeli"ni joriy etishga qaratilgan tarkibiy qayta tashkil etishni yanada chuqurlashtirish bo'yicha tizimli ishlar amalga oshirilmoqda.[1]
Shu bilan birga, to'qimachilik va tikuv-trikotaj sanoati rivojlanishining har tomonlama tahlili, raqobatning kuchayishi sharoitida jahon bozorining o'zgaruvchan kon'yunkturasi sohani davlat tomonidan qo'llab-quvvatlash, shuningdek, yanada barqaror va jadal rivojlanishi mexanizmlarini ishlab chiqish hamda amalga oshirishni taqozo etmoqda.
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA
To'qimachilik va tikuv-trikotaj sanoatida amalga oshirilayotgan islohotlarni yanada chuqurlashtirish, sohani jadal rivojlantirish va diversifikatsiya qilish uchun qulay shart-sharoitlar yaratish, to'qimachilikda yarim tayyor mahsulotlarni chuqur qayta ishlashga investitsiyalar hajmini va tayyor mahsulotlar eksportini oshirish maqsadida:[1] Mato tarkibi ipakdan bo'lgani bois tanani qishda issiq, yozda salqin tutadi. Bu kabi cho'ponlarni jinsi shim, klassik uslub bilan uyg' unlashtirishlari mumkin. Choponlarning qulayligi shundaki, aksessuarni almashtirib, oqshom libosi bilan bazmlarga ham kiyish mumkin. Tashqi korinishni mukammal qilish uchun cho 'pon rangiga mos milliy matodan tikilgan oyoq kiyim kiyish maqsadga muvofiq.
Kichik yoshdagi qizchalarga choponda yurish noqulay bo'lgani bois shoyidan tikilgan milliy yo'nalishdagi ko'ylak eng yaxshi tanlov. Aksessuar sifatida milliy matoga qo'l mehnati bilan qadalgan toshli «obodok»dan foydalanishingiz mumkin. [3,4]
INNOVATION: THE JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES AND RESEARCHES
VOLUME 1, ISSUE 2, 2022
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
Ommaviy tarzda mahsulot tayyorlashda uning narhi, materiallar tejamkorligi va ishlab chiqarish ishlarini rejali tashkil qilishda modellashtirish usullari qo'llanishi katta ahamiyat kasb etadi. [5,6]
«Model» so 'zi lotinchada namuna, me'yor demakdir. Tayyor bazaviy model yoki uning eskizi bo'yicha kiyimning siluetli konstruktiv asosi yordamida yangi model chizmasini va namunasini tayyorlash jarayoni tehnik modellash deyiladi. Yangi model konstruksiyasini tayyorlash jarayoni quyidagi bosqichlardan iborat:
- modelni o'rganish va uning tahlili;
- modelga mos siluetli bazaviy asos tanlash;
- tanlangan asosni aniqlash yoki o'zgartirib unga yangi modelga hos hususiyat-lar kiritish;
- o'hshash model bo'lmagan holda, yangi siluetli asos ishlab chiqish;
- yangi model konstruksiyasini tekshirish.
Yangi model tuzilishini o'rganishda uning hususiyatlari va bazaviy asosi yoki tipaviy konstruksiyadan farqlari aniqlanadi. Modelga hos ahamiyatli hususiyatlarga quyidagilar kiradi: [2]
MUHOKAMA VA NATIJALAR
Kiyimning turi, silueti, bichimi, o'lchami, bo'yi va to'laligi, uzunligi, gazlama turi, kiyimning ko'krak, bel, bo'ksa va etak chiziqlari bo'yicha kengligi va ularning orqa, omiz va old konstruktiv uchastkalari aro taqsimlanishi, elka qiyaligining uzunligi, engining kengligi, yoqasining uzunligi va eni, taqilmasining turi, izma va tugmalarning joylanishi va soni, bezak va yangi detalllarning joylanishi va shakli va h.k. (1- rasm)
1-Rasmlar. Yeng turlari Yenglarni konstruksiyalash usullarida quyidagi dastlabki ma'lumotlardan foydalaniladi:
tipaviy qomatlarning o'lchamlari, asosiy detallar chizmasidan (SHpr, Vpr, Dpr) foydalangan holda yoki modelga ko'ra tayyor yengning o'lchamlari: uchining kengligi - SHruk, tipaviy uzunliklar shkalasidan olingan yeng uzunligi Druk qo 'shimchalar qiymati (1 - jadval).
1- jadval
O'tqazma yenglarni konstruksiyalashga doir dastlabki ma'lumotlar
Figura Tayyor buyum o'lchamlari
O'lchamlari Nomi Belgilanishi
T32 (T62) Yeng uchining kengligi Shr.vn
T33 (T63) Yeng uzunligi Druk
INNOVATION: THE JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES AND RESEARCHES
VOLUME 1, ISSUE 2, 2022
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
T28 O'miz kengligi Shpr
T29 O'miz balandligi Vpr
T57 O'miz chizig'ining uzunligi Dpr
T69 (T5 - T11) Yelka yostiqchasining qalinligi tp.p
Materiallar paketini qalinligi tp.
Dastlabki ma'lumotlar qatoriga konstruktiv va texnologik qo'shimchalar ham kiradi. Yeng konstruksiyasini tuzishda quyidagi qo'shimchalar ishlatiladi: Yelka aylanasiga P28 (Pop), bilak aylanasiga P29 (Po.zap), o'miz kengligiga P57 (Ppr), o'miz chuqurligiga P69 (Ps.pr), qiyama yeng bilan biriktirilgan chokni egib o'tishga Pog (Pv.ok) hamda o'miz bo'ylab uning har bir santimetriga yeng qiyamasining kirishtirish haqi N, ishlov berishga texnologik qo'shimcha Pu (Ur). Qo'shimchalar qiymati moda yo'nalishiga qarab mavjud tavsiyalardan olinadi.
Ye n g k o n s t ru k s i ya s i ya n i t u z i sh b o s q i ch l a r i. Yeng konstruksiyalash jarayoni uch bosqichga bo'linadi: 1 - yeng chizmasining bazis to'rini tuzish; 2 - yeng qiyamasini, o'tar chiziqlarini, uchi va choklarining kontur chiziqlarini qurish; 3 - yeng detallari yoyilmasini chizish. (2-rasm)
2-Rasm. Yeng konstruksiya ko'rinish Yenglarni modellashtirish boshlang'ich ma'lumotida BK bilak MK orsidagi yeng shaklining farqi o'rganib chiqiladi. Yeng shakli o'zgarganda o'miz shakli o'z navbatida o'zgarish
yoki ozgarmasligi mumkin.
INNOVATION: THE JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES AND RESEARCHES
VOLUME 1, ISSUE 2, 2022
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
Yeng shakli o'zgarib o'miz shakli o'zgarmasa modellashtirish jarayoni oson ko'chadi. [2]
Л ^dffe
^ Äw
3-rasm. Modellashtirish usulari
\
', * А Cv-
\ \! w
Л. Li J j\
4-rasmlar. Murakkab modellashtirish usullari
Yenglarni konstruktiv modellashda paralel va konussimon kengaytirish yoki toraytirish usullari qo'llaniladi. (3,4- rasmlar).
Yeng asos konstruksiyasi quyidagicha modellashtiriladi:
- yeng asos konstruksiyasini kengaytirish yoki toraytirish uchun kesish o'rnilari belgilanadi va qirqiladi;
- konussimon yoki paralel kengaytiriladi yoki toraytiriladi;
- o'zgartirilgan yeng yangi konturi chizib chiqiladi.
XULOSA VA TAKLIFLAR
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki to'shama matolarning bo'ylamasi va ko'ndalangiga modellashtirish usullari keltirilgan. Bunda yenglarni usullari keltirilgan.
FOYDALANILGAN АБАБХУОТЬАК КОУХАТ1
1. O'zbekiston Respublikasi Prezidenti 8Иаука1 М1гг1уоуеу То8ИкеП 8ИаИг1, 2019 уП 12 Геуга1
2. Мартынова А.И., Андреева Е.Г., «Конструктивное моделирование одежды». М., ОАО «Можайский полиграфический комбинат», 2002-310 с.
INNOVATION: THE JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES AND RESEARCHES
VOLUME 1, ISSUE 2, 2022
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
3. Шумкарова Ш. П., Ёдгорова Х. И., Бегманов Р. А. Влияние температуры сушки хлопка-сырца на поврежденности волокон //Наука и мир. - 2016. - №. 4-1. - С.
74-75..
Shumkarova S. et al. Effect of secondary material resources on physical and mechanical
properties of floor fabrics //AIP Conference Proceedings. - AIP Publishing LLC, 2022.
- Т. 2432. - №. 1. - С. 040024.
Atoyevna К. S. et al. Change in the Indicators of the Uneven Roving Obtained from a
Mixture of Silk Waste.
Shumkarova S. P., Rajapova M. N., Yodgorova K. I. Physical-mechanical properties of
fabrics produced in the field of tourism //Экономика и управление гостеприимством территории. - 2021. - С. 148-152.
