CC BY
56CENTRAL ASIAN ACADEMIC JOURNAL ISSN: 2181-2489
OF SCIENTIFIC RESEARCH VOLUME 2 I ISSUE 5 I 2022
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230
ZAMONAVIY AXBOROT KOMMUNIKATSION TEXNOLOGIYALARDA
LMS MOODLE TIZIMI TASNIFI
Jamshidbek To'xtasin Muhammadamin Mohiraxon Baxromjon
o'g'li Umaraliyev Mavlonbek o'g'li qizi Sotvoldiyeva
Mamirxo'jayev
Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi TATU Farg'ona filiali talabalari
ANNOTATSIYA
Maqolada Moodle tizimini qany tarzda qo'lanilganligi hamda uni masofaviy ta'lim tizimida nechog 'lik samalar berib borayotganligi, bu tizim qanday va qay yo'sinda ishlashligi haqida t 'lig' ma'lumot berilgan.
Tayanch iboralar: videokonferentsiyalar (VCS), GNU, GPL, eLearning.
Ta'limni boshqarish tizimi (LMS) ta'lim kurslar, o'quv dasturlari yoki o'rganish va rivojlantirish dasturlarini boshqarish, hujjatlashtirish, kuzatish, hisobot berish, avtomatlashtirish va yetkazib berish uchun dasturiy ta'minot ilovasidir. Ta'limni boshqarish tizimi kontseptsiyasi to'g'ridan-to'g'ri e-Learning'dan paydo bo'lgan. Birinchi LMS 1924 yilda oliy ta'lim sohasida paydo bo'lgan bo'lsa-da, [iqtibos keltirish kerak], bugungi kunda LMSlarning aksariyati korporativ bozorga qaratilgan. Ta'limni boshqarish tizimlari o'quv tizimlari bozorining eng katta segmentini tashkil qiladi. LMSning birinchi joriy etilishi 1990-yillarning oxirlarida bo'lgan. COVID-19 pandemiyasi davrida masofaviy ta'limga e'tibor qaratilishi tufayli ta'limni boshqarish tizimlaridan foydalanish sezilarli darajada o'sdi.
Ta'limni boshqarish tizimlari tahliliy ma'lumotlar va hisobotlardan foydalangan holda ta'lim va ta'limdagi kamchiliklarni aniqlash uchun ishlab chiqilgan. LMS onlayn ta'limni yetkazib berishga qaratilgan, lekin bir qator foydalanishni qo'llab-quvvatlaydi, ular onlayn kontent uchun platforma vazifasini o'taydi, shu jumladan asinxron va sinxron asoslangan kurslar. Oliy ta'lim sohasida LMS o'qituvchi boshchiligidagi mashg'ulotlar yoki o'zgaruvchan sinf uchun sinf boshqaruvini taklif qilishi mumkin. Zamonaviy LMSlar foydalanuvchining malaka profiliga asoslangan kurslar uchun avtomatlashtirilgan tavsiyalar berish hamda tavsiyalarni yanada aniqroq qilish uchun o'quv materiallaridan metama'lumotlarni ajratib olish uchun aqlli algoritmlarni o'z ichiga oladi[1].
Internet orqali o'qitish: Birinchi LMSning paydo bo'lishi
706
UZBEKISTAN | www.caajsr.uz
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230
Kompyuterlarni ta'limga qo'llash tarixi kompyuterda boshqariladigan o'qitish (CMI) va integratsiyalashgan o'quv tizimlari (ILS), kompyuterga asoslangan ta'lim (CBI), kompyuter yordamidagi o'qitish (CAI) va boshqalar kabi keng tavsiflovchi atamalar bilan to'ldirilgan. kompyuter yordamida o'qitish (CAL). Bu atamalar mos ravishda mashq va amaliyot dasturlarini, yanada murakkab o'quv qo'llanmalarini va individuallashtirilgan ko'rsatmalarni tavsiflaydi. Bu atama hozirda bir qancha turli xil ta'lim kompyuter ilovalarini tavsiflash uchun ishlatiladi. 1990 va 2000-yillarda Buyuk Britaniyaning Ochiq universiteti tomonidan Yevropa bo'ylab onlayn o'qitish uchun foydalanilgan SoftArc tomonidan taqdim etilgan FirstClass birinchi internetga asoslangan LMSlardan biri edi.
Birinchi to'liq xususiyatli Ta'limni boshqarish tizimi (LMS) EKKO deb nomlangan bo'lib, 1991-yilda Norvegiyaning NKI masofaviy ta'lim tarmog'i tomonidan ishlab chiqilgan va chiqarilgan. Uch yil o'tgach, Nyu-Brunsvikdagi NB Learning Network DOS-ga asoslangan o'qitish uchun mo'ljallangan va faqat biznes o'quvchilariga bag'ishlangan shunga o'xshash tizimni taqdim etdi[2,3,4].
LMSlarni baholash murakkab vazifa bo'lib, muhim tadqiqotlar baholashning turli shakllarini, jumladan, o'quvchilarning tajribalari va ta'limga yondashuvlari baholanadigan iterativ jarayonlarni qo'llab-quvvatlaydi.
Afzalliklar: LMSning oltita asosiy afzalliklari mavjud: o'zaro ishlash, foydalanish imkoniyati, qayta foydalanish, chidamlilik, texnik xizmat ko'rsatish qobiliyati va moslashish, bular o'z-o'zidan LMS kontseptsiyasini tashkil qiladi.
Kamchiliklari: O'qituvchilar o'z o'quv dasturlarini yuzma-yuz ma'ruzalardan onlayn ma'ruzalarga moslashtirishga tayyor bo'lishlari kerak.
O'qituvchilar mavjud yordamchi materiallarni to'g'ridan-to'g'ri kurslarga tarjima qilishga urinishlari mumkin, bu esa yaxshi bajarilmasa, o'quvchilar uchun juda past interaktivlik va faollikka olib kelishi mumkin.
LMS moodle platformasi
Moodle ochiq kodli platforma sifatida keng qo'llaniladi (GNU Public License asosida). Moodle tizimi SCORM 1.2 sertifikatiga ega.
Moodle - bu o'qituvchilar tomonidan onlayn kurslarni yaratish uchun maxsus ishlab chiqilgan Kontentni boshqarish tizimi (CMS). Ular ko'pincha elektron ta'lim tizimlari, ta'limni boshqarish tizimlari (LMS) yoki virtual o'quv muhitlari (VLE) deb ham ataladi.
Moodle - kurslarni boshqarish tizimi (e-learning), shuningdek, ta'limni boshqarish tizimi yoki virtual o'quv muhiti sifatida ham tanilgan. Modulli ob'ektga yo'naltirilgan dinamik ta'lim muhiti Bu bepul (GNU GPL ostida litsenziyalangan) veb-ilova bo'lib,
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230
onlayn o'rganish uchun saytlar yaratish imkoniyatini beradi. Birinchi versiya 2002 yil 20 avgustda yozilgan.
LMS Moodle AQSh bozorining taxminan 18% ni egallaydi [4].
Platforma o'qituvchilar va talabalarning birgalikda ishlashi uchun joy beradi. Moodle talabalarni kuzatishning turli xil variantlarini va xavfsiz autentifikatsiya bilan ommaviy ro'yxatga olishni qo'llab-quvvatlaydi[5].
Tizim individual sahifalarning maketlari va dizaynini sozlash qobiliyatiga ega moslashuvchan interfeysga ega. Platforma turli xil dasturiy ta'minot, jumladan, aloqa, hamkorlik, hujjatlarni boshqarish va boshqa samaradorlik ilovalari bilan birlashishi mumkin. Moodle ochiq manba hisoblanadi.
Moodle - mustaqil onlayn kurslar kabi ta'lim veb-saytlarini ishlab chiqish uchun vositalar sohasi. Loyiha ijtimoiy konstruktivizm nazariyasi va uning ta'l im jarayonida foydalanishga asoslangan.
Martin Dugamas. Universitetni "Informatika va ta'lim" yo'nalishi bo'yicha
Ushbu bepul dasturiy ta'minotni tarqatish paketi o'zining funksionalligi, o'rganish qulayligi va foydalanish qulayligi bilan elektron ta'lim foydalanuvchilarining ko'pgina talablarini qondiradi.
Moodle masofaviy ta'limda o'quv jarayonini har tomonlama qo'llab-quvvatlash uchun keng imkoniyatlarni taqdim etadi - o'quv materiallarini turli usullar bilan ta'minlash, bilimlarni sinab ko'rish va nazoratni o'zlashtirish.
Moodle 15 turdagi interaktiv o'quv materiallarini qamrab oldi. Ushbu turlarning har biri juda ko'p xususiyat va funktsiyalarga ega.
Standart SCORM yoki AICC paketlari. Bu sizga boshqa dasturlarda o'quv qo'llanmalarini yaratish imkonini beradi.
Wiki (Wiki) - qo'shilishi, kengaytirilishi va o'zgartirilishi mumkin bo'lgan hujjat ustida hamkorlik qilish imkonini beradi.
Anketalardan qo'shimcha formatda foydalanish mumkin, masalan, kurs yaratishni soddalashtirish uchun.
Ma'lumotlar bazasi - formati va tuzilishi cheklanmagan.
Glossariy - bu kursdagi barcha hujjatlarga havolalarni avtomatik ravishda yaratadigan ta'riflar ro'yxati. Agar tavsif lug'atga kiritilgan bo'lsa, u holda, agar u kurs matnlarida bo'lsa, lug'atning yordamchi elementiga havola avtomatik ravishda taqdim etiladi.
Topshiriq (4-tur) - o'qituvchi undan elektron javob olish uchun foydalanishi mumkin (qo'shimcha formatda).
Ma'ruza sahifalar to'plami bo'lib, har bir sahifa talaba javob berishi kerak bo'lgan savol bilan tugaydi. To'g'ri javobga qarab talaba keyingi sahifaga o'tadi yoki oldingi
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=2223Q
sahifaga qaytadi. Bu esa ta'lim yo'nalishining belgilanishi va o'qitiladigan fanning noaniq qolmasligini ta'minlaydi.
Resurs avtomatik ravishda ko'rsatiladigan turli xil fayllarni yuklab olish va taqqoslash uchun vositadir. Masalan, nutq audiosini yuklashda u media pleer sifatida tasvirlanadi.
Seminar - bu ishtirokchilar bir-birlarining ishini baholaydigan topshiriq.
Testlar turli test variantlari to'plamidir. Savollar bir nechta javoblardan, to'g'ri/noto'g'ri, qisqa matnli javoblardan va hokazolardan iborat bo'lishi mumkin.
Forum - forumning 3 turi mavjud (savol va javoblar, har biri uchun mavzu, standart muhokama).
Chat - bu real vaqtda suhbat.
Materiallarning ba'zilari talabalar va o'qituvchilarning hamkorligiga, ba'zilari esa talabalarning hamkorligiga asoslangan. Yana ko'plab plaginlar va modullar mavjud.
Hozirgi kunda Moodle tizimi dunyoning eng yirik universitetlarida o'qitish uchun qo'llaniladi.
Moodle MOT dunyoning 200 ta davlatida 70 ta tilda 2 million tilga ega. 46 000 ga yaqin ro'yxatdan o'tgan foydalanuvchilari, 46 000 ta o'quv portallari va 300 dan ortiq dasturchilarga ega
Moodle GPL ostida ochiq kodli dasturiy ta'minot sifatida tarqatiladi.
Moodle'ning ochiq manba kodi http://www.moodle.org saytida o'zgartirishlar, yaxshilanishlar va o'zgartirishlar uchun mavjud. Moodle strategiyasi va falsafasi haqida ko'proq ma'lumotni http://thinkingdistance.org/ saytidan olishingiz mumkin [6,7].
"Moodle" so'zi modulli ob'ektga yo'naltirilgan dinamik ta'lim muhitining qisqartmasi.
Xulosa qilib aytganda,LMS modul... Ushbu jumla qulog'imizga chalinganida, bir tomondan Shaffof va optimallashgan masofaviy bilim olish tizimi kelsa boshqa tomondan Mamlakatimizga 2019 yil kirib kelgan Covid-19 virusi(Pandemiya davri) ni yodga olamiz. Ammo ushbu platforma bundan bir necha yil avval oylab topilgan va ishga tushirilgan. Ushbu tizim Talabalarning masofadan turib bilim olishiga hamda Talim jarayonini masofadan boshqarishga hizmat qiladi.
Odatda, Moodle tizimida o'qitish bir vaqtning o'zida bir nechta aloqa vositalaridan foydalangan holda amalga oshiriladi, bu esa talabaga nafaqat o'quv materialini yaxshi o'zlashtirishga, balki o'quv jarayonida eng so'nggi yutuqlar va ishlanmalar bilan tanishish imkonini beradi.
Bundan tashqari, masofaviy ta'lim texnologiyalari talabaga nafaqat o'qituvchi bilan, balki boshqa talabalar bilan ham doimiy aloqada bo'lishga imkon beradi, ya'ni
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230
guruh ishlari (masalan, amaliy mashg'ulotlar) amalga oshirilishi mumkin, bu esa talabalarga jamoaviy ishlash ko'nikmalarini beradi. hozir hamma uchun juda zarur.
Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati
1. qizi Sotvoldiyeva M. B. et al. MOODLE TIZIMI YORDAMIDA MASOFAVIY TA'LIMNI TASHKIL ETISH TEXNOLOGIYASI //Zamonaviy dunyoda pedagogika va psixologiya: Nazariy va amaliy izlanishlar. - 2022. - Т. 1. - №. 8. - С. 11-18.
2. Abdivositovich T. B. et al. Researching of The Cause of Failure of Semiconductor Laser Diodes in Optical Communication Networks //International Journal of Progressive Sciences and Technologies. - 2020. - Т. 23. - №. 2. - С. 532-535.
3. Акбаров Д. Е., Умаров Ш. А. Анализ приложения логических операций к криптографическим преобразованиям средств обеспечения информационной безопасности //Universum: технические науки. - 2020. - №. 2-1 (71).
4. Расулов Р., Сатторов А., Махкамова Д. Вычисленние Квадрат Нормы Функционала Погрошности Улучшенных Квадратурных Формул В Пространстве //CENTRAL ASIAN JOURNAL OF MATHEMATICAL THEORY AND COMPUTER SCIENCES. - 2022. - Т. 3. - №. 4. - С. 114-122.
5. Расулов Р., Сатторов А., Махкамова Д. Вычисленние Квадрат Нормы Функционала Погрошности Улучшенных Квадратурных Формул В Пространстве //CENTRAL ASIAN JOURNAL OF MATHEMATICAL THEORY AND COMPUTER SCIENCES. - 2022. - Т. 3. - №. 4. - С. 114-122.
