Научная статья на тему 'VOLEYBOL VOSITALARI YORDAMIDA BO‘LAJAK JISMONIY TARBIYA VA SPORT MUTAXASSISLARINING JISMONIY SIFATLARINI TAKOMILLASHTIRISH'

VOLEYBOL VOSITALARI YORDAMIDA BO‘LAJAK JISMONIY TARBIYA VA SPORT MUTAXASSISLARINING JISMONIY SIFATLARINI TAKOMILLASHTIRISH Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
183
21
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
Ключевые слова
mexanizm / model / tezkor harakatlar / takroriy mashq usuli / bazaviy chidamkorlik / dinamik va statik yo‘nalishlari / voleybol / jismoniy sifatlar. / mechanism / model / rapid movements / repeated training method / basic endurance / dynamic and static directions / volleyball / physical qualities.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — O. Khudayberganov

Ushbu maqolada voleybol vositalari yordamida talabalarning jismoniy sifatlarini variativ tizimi asosida takomillashtirish mexanizmi V blokdan iborat. Bloklarda talabalarnining jismoniy sifatlarini rivojlantiruvchi mashqlar, ularni qo‘llash uslubiyati, vazifalari, ta’sir yo‘nalishi hamda nomoyon bo‘lish shakillari yoritib berilgan.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

IMPROVING THE PHYSICAL QUALITIES OF FUTURE PHYSICAL EDUCATION AND SPORTS SPECIALISTS USING VOLLEYBALL EQUIPMENT

In this article,the mechanism of improving the physical qualities of students using volleyball tools on the basis of a variable system consists of five blocks. The blocks cover exercises that develop students` physical qualities, their methods of use application, aims, tendency of influence and forms of manigestation.

Текст научной работы на тему «VOLEYBOL VOSITALARI YORDAMIDA BO‘LAJAK JISMONIY TARBIYA VA SPORT MUTAXASSISLARINING JISMONIY SIFATLARINI TAKOMILLASHTIRISH»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 5 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

VOLEYBOL VOSITALARI YORDAMIDA BO'LAJAK JISMONIY TARBIYA VA SPORT MUTAXASSISLARINING JISMONIY SIFATLARINI TAKOMILLASHTIRISH

Xudayberganov Otabek Erkinovich

Urganch davlat universiteti "Jismoniy madaniyat nazariyasi va metodikasi" kafedrasi katta o'qituvchisi, p.f.b.f.d. (pedagogika fanlari bo'yicha falsafa doktori) (PhD) https://doi.org/10.5281/zenodo.7029204

Annotatsiya. Ushbu maqolada voleybol vositalari yordamida talabalarning jismoniy sifatlarini variativ tizimi asosida takomillashtirish mexanizmi V blokdan iborat. Bloklarda talabalarnining jismoniy sifatlarini rivojlantiruvchi mashqlar, ularni qo'llash uslubiyati, vazifalari, ta'sir yo'nalishi hamda nomoyon bo'lish shakillari yoritib berilgan.

Kalit so'zlari: mexanizm, model, tezkor harakatlar, takroriy mashq usuli, bazaviy chidamkorlik, dinamik va statik yo'nalishlari, voleybol, jismoniy sifatlar.

СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ ФИЗИЧЕСКИХ КАЧЕСТВ БУДУЩИХ СПЕЦИАЛИСТОВ ФИЗИЧЕСКОЙ КУЛЬТУРЫ И СПОРТА С ИСПОЛЬЗОВАНИЕМ ВОЛЕЙБОЛЬНОГО ИНВЕНТАРЯ

Аннотация. В данной статье механизм совершенствования физических качеств студентов с использованием волейбольных снарядов на основе вариативной системы состоит из блока V. Блоки охватывают упражнения, развивающие физические качества студентов, их применение, методы, задачи, области воздействия и формы проявления.

Ключевые слова: механизм, модель, быстрые движения, повторный метод тренировки, базовая выносливость, динамическая и статическая направленность, волейбол, физические качества.

IMPROVING THE PHYSICAL QUALITIES OF FUTURE PHYSICAL EDUCATION AND SPORTS SPECIALISTS USING VOLLEYBALL EQUIPMENT

Abstract. In this article,the mechanism of improving the physical qualities of students using volleyball tools on the basis of a variable system consists of five blocks. The blocks cover exercises that develop students ' physical qualities, their methods of use application, aims, tendency of influence and forms of manigestation.

Keywords: mechanism, model, rapid movements, repeated training method, basic endurance, dynamic and static directions, volleyball, physical qualities.

KIRISH

Mavzuning dolzarbligi. Dunyoning turli davlatlarida jismoniy tarbiya mutaxassislarini oliy ta'lim muassasalari tizimida tayyorlashda ta'lim jarayonini nazariy va uslubiy-texnologik ta'minlash yo'llarini aniqlash bilan bog'liq bo'lgan umumiy vazifalarni hal etishga harakat qilinmoqda. Jismoniy tarbiya ta'lim tizimiga raqobatbardosh kadrlarni tayyorlash bo'yicha samarali innovatsion o'quv dastur va texnologiyalarni yaratish zaruratini belgilab beradi.

Respublikamizda ta'lim tizimi sohasida yuqori malakali mutaxassislarni tayyorlashda ularning asosiy kasbiy faoliyati turlari tizimini yanada takomillashtirish, ilmiy yutuqlarni amaliyotga joriy etishning samarali mexanizmlarini yaratish vazifalari ustuvor yo'nalishlar sifatida belgilab berilgan. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil 24 yanvardagi «O'zbekiston Respublikasida jismoniy tarbiya va sportni yanada takomillashtirish va ommalashtirish chora-tadbirlari to'g'risida»gi. PF - 5924-son Farmonida sport ta'limi muassasalarida trener va mutaxassislarning sifat tarkibini, xususan oliy ma'lumotli xodimlar

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 5 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

sonini bosqichma-bosqich oshirish vazifalari belgilangan. Ushbu vazifalarning amalga oshirilishi pedagogika oliy ta'lim muassasalarida kasbiy tayyorlash jarayonini takomillashtirish, bo'lajak jismoniy tarbiya mutaxassislarida sport ixtisosligi vositalari orqali kasbiy tayyorgarlikni samarali shakllantirishning ilmiy asoslangan yo'llarini izlab topishni talab qiladi. Bo'lajak jismoniy tarbiya o'qituvchilarining jismoniy sifatlarini egallashi ularda kasb bo'yicha real jismoniy tarbiya va sport faoliyati sharoitlarida amaliyotga yo'naltirilgan vazifalarni unumli hal etishga tayyorlikni namoyon qiladi.

TADQIQOT MATERIALLARI VA METODOLOGIYASI

Mavzuning maqsad va vazifalari.

Voleybol vositalari yordamida jismoniy tarbiya va sport mutaxassislarining jismoniy sifatlarini shakllantirish bo'yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.

Bo'lajak jismoniy tarbiya mutaxassislarining jismoniy sifatlarining shakllanish uchun voleybol sport turiga xos vosita va usullarni o'rgatishga qaratilgan yangi variativ tizimni ishlab chiqish. Talabalarnining jismoniy sifatlarini rivojlantiruvchi mashqlar, ularni qo'llash uslubiyati, vazifalari, ta'sir yo'nalishi hamda nomoyon bo'lish shakillari, bo'lajak jismoniy tarbiya mutaxassislarining voleybol mashg'ulotlarida o'zgaruvchan harakat yo'nalishlarini inobatga olgan holda mushaklarning kuchlanishi va unda qisqa muddat ichida mexanik faollikni oshirishga qaratilgan murakkab reaksiyani tarbiyalash uchun tezkorlik modelini ishlab chiqish. Talabalarning kuch qobiliyatlarini rivojlantirish uchun dam olish oraliqlarini rejalashtirishda organizmning to'liq tiklanish imkoniyatidan kelib chiqib dinamik va statik faoliyatda voleybol texnik usullariga o'xshash bo'lgan vositalarni izotonik va yon beruvchi tartibda (tashqi qarshilikni chegara darajasigacha oshirish) qo'llash hisobiga harakat sifatlarini shakllantirish (1-

jadval);

l-j(l(IV(ll

VOLEYBOL VOSITALARI YORDAMIDA TALABALARMNG JISMONIY SIFATLARINI YARL4TIY TIZIM

ASOSIDA TAKOMILLASHTIRISH MEXANIZMI

MASHQLAR USLUBIYATI VAZIFALARI TA'SIR YO'NALISHI NOMOYON BO'LISH SHAKLLARI

IBLOK. TFZKORIJKNI RTVQJLANTIRISH MODELT

l.Ko'nsh signaliga ko'ra turli dastlabki h(Marian harakat yo'nalishlarini tez o'zgaitirib yugirishlai.

2 .Vonlaimcha turgin holda qisqa masofalarp (5:10.15 metr) tez yugurishlar.

3. Oldinga та orqaga signal bo'yicha qisqa masofalarga tez yugurishlar.

4.Tezkorbkni talab etuvchi estafetalar.

5.Turli ishora va vaziyatni faxmlashtezligi ( jamoadcsh yoki bir necha liarakatlaniing ishorasi: o'yin vaziyatiiii o'rgatish va uni baholash. Raqib o'yinchisining joylashishi va hokazo). Ushbu vaziyatlarganisbatantezkorva maqsadga muvofiq harakat qilish.

6. Turli harakatlarai ko p martalab ijro etish tezligi.

1.Takioriy mashq usuli. Bu usul tezkorlik: kuch va chaqqonhk sifatlarini rivojlantirishia qo'llanilib: bunda dam olish oraliqlari organiznniing to'liq tiklanishiga imkoniyat yaiatishi zarur.

2. Oraliq uslubi. Bu usul asosan tezkorlik va kuch chi damkorli gm i taibiyalashda qo'llaniladi. Баш olish orahg'i odatda katta bo'lmaydi.

l.Oddiy va muiakkab reaksiyalami rivojlantirish. 2.Tezkor harakatlai sharoitida eng ko'p kuch namoyon qilish qobiliyatini (tezkorlik -kuch qobiliyatlarini) tarbiyalash.

1.Retseptorda qo'zg'ahshning paydo bo'lishi.

2.Qo'zg'ahshni markaziy asab tolasiga uzatish.

3.Qo'zg'alishni asab yo'llari bo'ylib o'tib borishi va effektor signal hosil bo'lishi. 4.Signalning markaziy asab tolasidan mushakka o'tkazilishi.

5.Mushakning qo'zg'ahshi va unda mexanik faollikning paydo bo'lishi.

Актив

Чтобы i раздел

l.To'pni ko'nsh. ITo'pning yo'nalishini va uning uchish tezUgini baholash. 3.Bajariladigan

amal

tanlash.

4.Bu

ro'yobga

boshlash.

rejisim

rejani chiqaia

ЭЦИЯ V

findows

швировать W Параметры",

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 5 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Tezkorlikni rivojlantirish modeliga oddiy va murakkab reaksiyalarni rivojlantirish. Tezkor harakatlar sharoitida eng ko'p kuch namoyon qilish qobiliyatini (tezkorlik - kuch qobiliyatlarini) tarbiyalash, mushakning qo'zg'alishi va unda mexanik faollikning paydo bo'lishiga ta'sir ko'rsatadi. Tezkorlik sifatini rivojlantirish orqali to'pni ko'rish, to'pning yo'nalishini va uning uchish tezligini baxolash, bajariladigan amal rejasini tanlash, bu rejani ro'yobga chiqarish orqali ko'rish va baxolash shakillari nomoyon bo'lgan.

DEL OK. KUCH SIFATEM MOJI AMIEISE MODELI

1.Kaft vi panjalami sherikning qaishiligini engih (yoki gantellai hilan) bukih yozish mashqlaii

2.Turli og'iriikdagi to'ldiima to'plami iig'itishdi asosiy eriboi qc'l haiakatlariga qaiatiladi.

3 .Qo'lkrp tayanib y otgan tolda ulami hutib - yozish, yeidan uzib chipá chaüsh mashqlaii.

4.Amortizatorb jihozlami cho'zish hilan boradigan:tuz¡lishi bo'yicha texnik usullaiga o'xshashmashqlami bajaiish. 5.0g'iiliklai (shtangalappagL gantellai. qum toldiiilgan qopchalai) hilan gavdaning aylanma harakadi mashqlaii. (j.Shtangamko%akkako'taiib o'tiiib -turish mashqlaii.

7-Shtangani elkaga olih sakiashlai. Ogiilik maksimalning 50% hajmidi.

5.Aig'amchi hilan sakiashlai.

9.Joydan va yugirib kelib yuqoriga ilib qo'yilganpiedmetgaqo'ltekkizish yoki olish. 1 OBii va ikki oyoqda uzunlikka sakiashlai.

11.To'siqlaiustidanko'p sakiashlai.

12.Chuquilikka sakiashlai.

1.Takioiiy mashq usuh. Bu usul tezkoilik: kuch va chaqqonlik sifatlaiini rivojlantirishda qcllanilib. bunda dam olish oialiqlaii oiganizmning to'liq tiklanisliiga imkoniyat yaiatishi zaiui.

2. OraJiquslubi. Buusul asosan tezkoilikva kuch chidamkoiligini taibiyalashda qo'llaniladi. Dam olish oralig'i odatda katta

1.Chegaiaga yaqin bo'lmagan og'iiliklami (qaishjlitlarm) engislmi chegnadaiajasidako'p maiotahatakioilash.

2.Tashqi qaishihkni chegaia daiajagacha oshinsh (dinamik va Statik faoliyatlaida).

3.Qaishiliklarai chegara daiajadagi tezlik bilan engish.

4.Maksimal mushak kuchi daiajasini (kuch qobihyatlaiiningo'zim) oshinsh

i.:

rivojlanliiishuchun. 2.Mushaklai hajmini keskin ko'paytirish uchun.

jobl

1.0'z uzunliklaiini

o'zgaitinnay (statt

izomenik).

2.0'z uzunliklaiini

qisqaitiiib

(qaishihklami

enguvchi:

(yon

3.lizayib bemvchi.

Kuch sifatini rivojlantirish modelidagi chegaraga yaqin bo'lmagan og'irliklarni (qarshiliklarni) engishni chegara darajasida ko'p marotaba takrorlash, tashqi qarshilikni chegara darajagacha oshirish (dinamik va statik faoliyatlarda), qarshiliklarni chegara darajadagi tezlik bilan engish, maksimal mushak kuchi darajasini (kuch qobiliyatlarining o'zini) oshirish vazifalari amalda qo'llanilishi natijasida mushaklar xajmini maromida rivojlantirish, mushaklar hajmini keskin ko'paytirishga tasir ko'rsatadi. Nomoyon bo'lishi quyidagicha: o'z uzunliklarini o'zgartirmay (statik, izometrik), o'z uzunliklarini qisqartirib (qarshiliklarni enguvchi, miometrik), uzayish (yon beruvchi pliometrik) kabi shaklllari takomillashib boradi.

Chaqqonlik sifatini rivojlantirish modelidagi chaqqonlikni tarbiyalash koordinatsion jihatdan murakkab harakatlarni o'zlashtirib olish, harakat faoliyatini to'satdan o'zgargan sharoit talablariga muvofiq ravishda qayta qurish qobiliyatini tarbiyalashdan iborat. Bunda muvozanat saqlash, galma - gal zo'r berish va bo'shashtirish harakatlarini tanlab yo'naltirish kabi

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 5 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

vazifalarini amalda qo'llash natijasida, asab, mushak, harakat muvofiqligiga ijobiy ta'sir ko'rsatadi. Chaqqonlik faqat sharoitning kutilmagan va og'irlashgan vaziyatlarda, insondan bunday vaziyatlarda tez, aniq harakat kutilayotgan, to'satdan va oldindan aytib bo'lmaydigan xollarda nomoyon bo'ladi.

mBLOLCHAQQOMIKNI HTOJLÀNTffilSH MODELI

l.Bir va ko'p marotiba oldinga va orqaga 1 .Shug'ullanuvchilaming harakat l.Chaqqonlikni 1. Asab muvofiqhhgi. 1. Chaqqonlik faqat

o'mbaloq oshishlar. Xuddi shu mashq ayrim tajribasini harakat koordinatsiyasi tarbiyalash 2. Mushak muvofiqhhgi. sharoitning

texnik iiiiillami bajargandan sc'ng. shakllarini yangi shakllar bilan koordinatsion jihatdan 3.Harakat muvofiqhhgi. kutilmagan va

2. Tuigan j oy dan va yiigiiib kdib 1S0:2 00=3 80 toldirib borish. murakkab harakadami og'irlashgan

ga burilib bir va ko'p marotiba sakrashlar. 2.0daty harakadami bajarishda o'zlashtirib olish, vaziyatlarda,

Burilishlar bilan turli texmk liarakatiami g'ayrioddiylik omillarini kiritish. harakat faoliyatini insonda bunday

bajarish. 3.Harakatning maTlum to'satdan o'zgargan vaziyatlarda tez:

3.Turli bug'imlar oiasidan va ustidan o'tib parametrlariga qat:iy sharoit talablariga aniq harakat

harakadanishlar. me:yorlangan o'zgarishlarni muvoliqravishda qayta kutilayotgan,

4. Gimuastika ko'piikchasi dan depsinib havoda kiritish. qurish qobiliyatini to'satdan va

tuili baiakatlami bajarib sakrashlar. 4.Harakat amahni bajarishni tarbiyalashdan iborat. oldindan aytib

î.To'siqlar osha estafetalar. usulini o'zgartirish. Bunda muvozanat bo'lmaydigan

â.Tuib signal va taTsirlaiga belgilangan i.Odatiy harakadami g'ayrioddiy saqlash: galma-galzo'r hollarda namoyon

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

haiakatlai bilan jivob berish. Signallai va uyg'unlikda bajarish yo'li bilan berish va bo'shashdrish bo'ladi.

ta:sirlai sekin - asla ko'paytirih boriladi. yangi koordinatsion talablarni harakadarini tanlab

kiritish. takomilashorishmiihiin

û.Harakadar koordinatsimng ahamiyatga ega.

odatiy shakllarini o'zgartirishga m iit",iir1 atvhi t'irliffl nli irAitl Tvninrr

înajuiinouiii lasoqj snarcuiarning o'zgarishi.

lUnimsizmushak kuchlanishini

engib olish. S Rploitangan çimrniîlarfl!}

O.UQ^ililll^dil ïlldIUlLldiUd amaUami takrorlash mashqlari. km 3L\m Windows

Maxsus chidamlilikni tarbiyalashda o'zgaruvchan xarakterdagi ishlarni bajarish kabi usullarini qo'llash orqali maxsus chidamlilik sifati rivojlanadi. Maxsus chidamlilikni rivojlantirish, kislorod iste'mol qilishning maksimal darajasini oshirish, shu darajani uzoq vaqtgacha saqlab turish qobiliyatini rivojlantirish, nafas olish jarayonlarining maksimal miqdorgacha tezroq etishini ta'minlashda nomoyon bo'ladi.

MUHOKAMA

Maxsus egiluvchanlikni rivojlantirish modeliga egiluvchanlikni har tomonlama rivojlanishini ta'minlash uchun turli harakatlarni kerakli amplituda bilan tayanch-harakat apparati ruxsati orqali hamma yo'nalishlarda bajarish, egiluvchanlikning rivojlanish darajasini oshirishda aniq faoliyatning (kasbga xos, sport bo'yicha) talablariga mos kelish, inson yoshining turli bosqichlaridagi egiluvchanlikning ushlab turish darajasi, kasallik, lat eyish va boshqa sabablarga ko'ra yo'qotilgan egiluvchanlikni tiklash kabi vazifalar qo'yiladi. Talabalarda egiluvchanlikni rivojlantirishda qo'llanilgan vosita va usullar dinamik va sitatik holatlarga ijobiy

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 5 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

ta'sir ko'rsatadi. Egiluvchanlikning ikki turi farqlanadi: faol va sust egiluvchanlik. Faol egiluvchanlik kishining o'z mushaklari kuch berishi hisobiga nomoyon bo'ladi. Sust egiluvchanlik gavdaning harakatlanayotgan qismiga tashqi kuchlar - og'irlik kuchi, sherikning qarshiligi va shu kabi kuchlardan foydalanganda nomoyon bo'ladi.

IVB10K MAÎSUS CHIDAilKORLIKNI KIVQJLANTIKI SH ШШ

1.15-20 soniva davomida sakrashlai. Birinchi Liiiiiiähdi maksimal darajada ko'p sakrash. [kkinchi iimiishda maksimal darajada balandroq sakrash. 4-5- seriyalaida 1-1,5 daqiqa davomida ta'xtovsiz sakrash. üshbu mashqni arg'amchilai bilan ham bajarish mumkin.

2Jastki turish holatidan 1-1,5 daqiqa davomidatuitiyo'nalishlaida haiakatlanishlar. 34- seriyalaida 2-5 kg og'irlildar bilan. 3.Hujum zarbasi va to'siqni taqlid qilib, oiqa zonalarda do'mbaloqoshislminavbatlashtirib bajansh.Harbiitexnikusulni 10 marotabadan bajansh.

link haiakatlamshlai bilan estafetalai o'tkazish.

ITidyo'naiïh va masofalaiga "mokiEimon vugirishlaf.

6.2x2,3x3,4x4 taikibida o'quv o'yinlari.

1 .Bazaviv chidamkorlikni tarbiyalashuchun bir telas uzoq muddatli yuginsh. 2Miisus chidamkorlikni tarbiyalashda o'zgaruvchan xarakterdagi ishlami bajarish.

Anaerob imkonivatlami oshinsh uslubiyati. Anaerob imkomyatlami osliirishda ikki vanfará hal qilish kerak. 1 Josfokieatin mexamzimmmg funksianal

imkoniyatlarini oshinsh. 2.Glikoütik mexanizmini takomilla shtmsh. Vo sita sifatida, odatda, tegishli shiddatä sildik

mashqlaidan fovdalaniladi.

1. Ishning shiddatimashq uohun tanlangan masofaning uzunligi büin belgilanadi. Siljish tezligi mazkui masofadagi diegara tezlikka vaqin (diegara tezlikning 90-95%) be'Mu keiak.

2Dam olish oraiqlari glikolitik jaravonlar dinamikasi bilan belgilanadi. Dam olish oraliqlarini sekin - asta karaavib boradigan qilish kerak.Ma salan, 1 va 2- takrorlash oraig'ida 5-8 daqiqa,2va3-sida 34 daqiqa.3 va 4- sida esa 2-3 daqiqa. 3.Bunday holda dam olish oraliqlarim boshqa ish turian bilan to'ldirish kerak emas. Faqat batamom haiakatsiz qolmasligi lozim. 4 Dam olish oraiqlari kamavib b ornvehi fa oliv atda t akroila sHai soni, oharohoq tez ortib borgani satabl, unoha ko'p bo'lmavdi (34 tadanko'p emas). Serivalar oralig'idagi dam olish vaqti kamida 15-20 daqiqa bo'lishi kerak.

lJGslorod iste'mol qilishning maksimal darajasim oshinsh. 2.Shudarajaiiuzoq vaqtgacha ¡aqlab turish qobiliyatini rivojlantirish. 3JNafas olish jarayonlarinmg maksimal miqdorgaoha tezroq etiîhirri ta'minlash.

;тивация wir

]бы активирова1 yififi "Пяраметр>

VBLOK, MAXSDS EGILITCHAMIKM mVOJLAVIIKISHUODELI

1 .Sherikning qarshiligini engib bajanladigan cho'zilish mashqlan.

2.Gimnastikalialqalaiidatebraiishva aylarma harakatlai.

3.K.ezinka va prujinali amortizatorlar qarsliiligini engib bajanladigan aylanma (qo'l va oyoqlaiuchun)haiakatlai.

4.01dinga va onjaga ketma-ket engashishlar (og'irliklar bilan hambajanladi). 5. Виушп ustiga (gimnastik devorchaga) ovoqlamivuqoriko'tarib qo'vgan holda ushlab mrish. Ovoqlamiholati almashtirib mriladi.

1 JEgiluvchanlikm rivojlantinshning asosiy usul takioriash ya'ni mashqlari bajariladi va dam oüb, у ала bajanladi. Shu holatni ma'lum oralqda takioriash ishchanük qobiliyatini tiklash uchim xizmat qiladi. Bu usulning turli vanantlan bor: dmamik mashqlami takioriash usuh va Statik mashqlami qavtarish usuL

2Egiluvchan]ikm rivojlantinshning aralashusuli. IJlaidan bin sust mushak cho'zilishmmg dastlabki usul bo'lib, faol Statik kuchlanishni kamaytiiadi (bo'shashtirisli) va kevinchalik oho'zadi.

1. Egiluvchanlikm hai tomonlama nvojlamshini ta'minlash uchun turli haiakatlami kerakli ampütuda bilan tavanch-harakat appaiati ruxsati oiqal hamma yo'naüshlaida bajarish. 2 igüuvchanlikning rivojlanish daiajasini

oshirishda aniq faoüyatning (kasbga xos, sport bo'vioha) talablariga mos kelish. 3.Inson vo shilling tuili bosqichlaridagi egüuvchanlikning ushlab tunsh darajasi.

4 .Ka sallik, lat eyish va b о shqa sabablarga ko'ia yo'qotilgan egiluvohanlikiii tildash.

1 .üinamik. 2.Statik.

1 .Egüui'ohaiilikning ikki tun faiqlanadi: faol va sust egiluvohanük. Faol egiluvchanlik kishining o'z mushaklari kuch berishi hisobiga nomoyon bo'ladi. Sust egiluvchanlik gavdaning harakatlana votgan qismiga tashqi kuchJai - og'irlik kuehi, sherikning qarshiligi va shu kabi kuchlardan foydalanganda nomo von bo'ladi.

XULOSA

Xulosa o'rnida shuni aytish mumkinki, bo'lajak jismoniy tarbiya o'qituvchilarida jismoniy sifatlarini shakllantirish masalalariga alohida ahamiyat berilgan: ular mazmun

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 5 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

minimumi darajasida ham, ularning tayyorgarlik darajasiga qo'yiladigan talablar darajasida ham alohida blokka ajratilgan. Voleybol vositalari yordamida bo'lajak jismoniy tarbiya mutaxassislarining jismoniy sifatlarini shakllantirish uslubiyatini sinovdan o'tkazish natijasida bo'lajak jismoniy tarbiya o'qituvchilarning jismoniy sifatlarini shakllanganlik darajasida ijobiy o'zgarishlar aniqlangan. Shuningdek, ishlab chiqilgan uslubiyatning samaradorligi nazariy jihatdan asoslangan va amalda tasdiqlandi.

REFERENCES

1. Узбекистан Республикаси Президентининг 2020 йил 24 январдаги "Узбекистан Республикасида Жисмоний тарбия ва спортни янада такомиллаштириш ва оммалаштириш чора-тадбирлари тугрисида"ги ПФ-5924-сон фармони.

2. Алексеенко О.И., Даниленко Т. В., Кирий Е. В. Проблемы обучения и воспитания студентов в современном вузе. // Современное педагогическое образование. №3. -2018.

3. Андреева С.Н., Люлина Н. В. Основная цель физического воспитания студентов вывсших учебных заведениях. //Физическое воспитание, спорт, физическая реабилитация и рекреация: Проблемы и перспективы развития. Материалы VII Международной электронной научно-практической конференции. Красноярск. -2017.

4. Белых С.И. Теоретические и методические основы профессиональной подготовки будущих преподавателей физической культуры и спорта в личностно ориентированной системе физического воспитания. - Донецк, 2020.

5. Худайбердиева Н.А. Жисмоний тарбия ва спорт сохдсида педагог кадрлар тизимини бошк;аришда инновацион фаолиятни ривожлантириш механизмини яратиш. -Т: Илмий техника ахбороти - пресс нашриёти, 2018.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.