CC BY
23
ТДУ 378
DOI:10.51844-2077-4990-2022-1-235-241
УСУЛХОИ МУОСИРИ Норбобоев Маъруфцон Олимович, сармуаллими кафедраи ТАЪЛИМИИ ТЕХНОЛОГИЯИ умумидонишгоуии информатикаи МДТ "ДДХ ба номи ИТТИЛООТЙДАРРАВАНДИ акад.Б.Fафуров"; Исмоилова Маърифат Иномовна, ТАЪЛИМИ ОМЕХТА омузгори фанни технологияи иттилоотии МТУГ
"Мактаби Ирфон " (Тоцикистон, Хуцанд)
СОВРЕМЕННЫЕ Нoрбoбoeв Мaърyфджoн Oлимoвич, старщий ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫЕ предподаватель кафедры общеуниверситетской
МЕТОДЫ информатики ГОУ "ХГУ им. акад. Б.Гафурова";
ИНФОРМАЦИОННЫХ Исмоилова Марифат Иномовна предподователь ТЕХНОЛОГИЙ В ПРОЦЕССЕ информационных технологий негосударственная СМЕШАННОГО ОБУЧЕНИЯ общеобразовательная школа "Школа Ирфон"
(Таджикистон, Худжанд)
Norboboev Marufjon Olimovich, lecturer of the department of
Лугеtu^jANCECrcATfFNnZ informatics under the SEI "KhSU named after acad. B.
MET^OfDc„OojN^CJfMaTTONF Gafurov" E-mail:m_maruf@mail.ru; Ismoilova Marifat
^ddOlog /S ллурп Inomovna teacher of informational technology non-state general PROCESSOF MIXED^ education school "SchoolIrfon"(Tajikistan,Khujand)
Вожа^ои калидй: таълими омехта, консепсия, равиш, технологияи иттилооти, таълим, дарс, вазифа, низомнома, рисола, меъёруои бауогузори, салоуият, методика
Дар мацола неру ва имкониятуои технологияи иттилооти таълими омехта уамчун васоити дидактикии татбици гузариш аз модели анъанавии таълим ба модели уамгирои бо цалби мууити электроны ва захирауо мавриди таулил царор дода шудааст. Модещои мазкури омузиши таълим барраси гардида, рощои мутобицгардонии ощо ба вазъи низоми таусилоти барраси мешаванд. Мушкилоте, ки ба уамгироии муассир ва босуръати мууитуои таълимии электроны халал мерасонанд, муайян гардида, барои уалли ощо як цатор ташаббусуои стратеги пешниуод шудаанд.
Ключевые слова: Смешанное обучение, концепция, подход, информационные технологии, обучение, урок, задание, регламентация, тезис, критерии оценивания, компетенция, методика
В статье анализируется потенциал и возможности информационных технологий смешанного обучения как дидактического средства реализации перехода с традиционной модели обучения на интегрированную с привлечением электронных средств и ресурсов. Рассматриваются существующие модели смешанного обучения, обсуждаются способы их адаптации к условиям системы образования. Выявляются проблемы, препятствующие эффективной и быстрой интеграции электронной образовательной среды, предлагаются некоторые стратегические инициативы по их решению.
Key words: mixed education, concept, approach, information technology, training, lesson, task, regulation, thesis, assessment criteria, competence, methodology
The article dwells on the potential and possibilities of information technologies for mixed education as a didactic means of implementation the transition from the traditional model of education to an integrated one with the involvement of electronic environments and resources. The existing models of mixed education are considered, ways of their adaptation to the conditions of the education system are discussed. The problems that hinder the effective and rapid integration of electronic educational environments are identified, and some strategic initiatives are proposed to solve them.
Мухталифии равишх,ои муосири ташкили низоми маориф доир ба вижагих,ои рушди чомеаи муосири иттилоотй, ки дар он як намуди нави рушди ичтимой ба назар мерасад, зарурати омухтани тамоми хдёт, бештар тагйирёбии такрории низоми маорифро муайян мекунад ва ;исман ба даст овардан ва такмил додани донишх,ое, ки барои рушди касбй, шахсият ва умуман чомеа мусоидат менамояд ахдмияти калон доранд. Зарурати пайдарпай такмил додани салохдят, ;обилият ва майорат мутоби;и талаботи муосири касбй боиси бознигарии технологиями мавчудаи таълим ва ба вучуд омадани усулх,ои нави бештар о;илона ва
мутавозини хамкорй дар низоми тахсилоти олй гардид. Яке аз чунин технологиям низоми "таълими омехта" ё blended learning ба шумор меравад.
Таълими омехта ин як равиши таълиме ба хисоб меравад, ки таълим тахти рохбарии омузгор (ру ба ру) бо таълими бархат (онлайн) ва бо назардошти унсурхои худназорткунии хонандагон, вакт, макон ва равиши таълим, хамчунин хамгироии тачрибаи таълим бо омузгор ва бархат (онлайн) сурат мегирад. Раванди омузиши омехта як пайдарпайии мархилахои омузиши анъанавй ва электронй мебошад, ки бо мурури замон иваз мегардад.
Вокеан консепсияи таълими омехта аллакай солхои 60-уми асри XX мавчуд дошт, аммо истилохи он аввалин маротиба соли 1999 дар матбуот-релизи амрикой Interactive Learning Center пешниход гардидааст. Дар маводи медиавй омадааст: ...Мо таъмини барномавиро барои таълим тавассути Интернет бо истифода гардидани методологияи махсуси Blended Learning муаррифй намудан огоз менамоем.
Шархи истилох бештар тафовут дошт, то даме ки соли 2006 китоби хаммуаллифон Бонк ва Грэм руи чопро надида буд, ки аник; кардаанд, ки таълими омехта таълими микс "ру ба ру" ва тавассути компютер дар назар дошта мешавад.
Татбики таълими омехта хифозати сохтори принсипхои умумии раванди таълими анъанавй бо истифодаи унсурхои таълими электронй (иттилооти электронй ва сарчашмахои таълим, технологияи иттилоотй ва телекоммуникатсионй) пешниход менамояд. Аз ин ру, раванди таркиби технологй метавонад дар зинаи курси алохида, предмет, хамчунин дар зинаи барномахои таълимй комилан ба миён ояд. Е. В. Андропова и Е. В. Олимон Е. В. Андропова и Е. В. Кондакова таълими омехтаро хамчун технология, муттахидкунандаи усули таълими ру ба ру ва хамаи намудхои усулхо ва сарчашмахои тахсилоти фосилавй мавриди омузиш карор дорад. Бино ба акидаи Ю. И. Капустина "таълими омехта мафхуми самти максаднок, муташаккил, раванди интерактивии муштараки таълим, илова бар ин раванди таълим, инвариантй оид ба байнихамдигарии таълим дар фазову вакт фахмида мешавад. Дар хар як равиш се чузъи асосии модели таълими омехта дар муассисахои тахсилоти умумии миёнаро тасниф кардан мумкин аст:
• худомузй;
• хамкории инфиродии омузгорон ва хонандагон;
• хамкории интерактивии омузгорон ва хонандагон.
Хусусияти технологияи таълими омехтаро ба таври зерин тасниф кардан мумкин аст:
1. Тагйири аксент доир ба муносибати муштараки омузгор ва хонанда. Омузгор дар модели таълими омехта накши мураббй (тютор), ёрдамчии хонандагон хангоми интихоби таълими инфиродии траектория, консултант доир ба омузиши фанни таълимиро ичро мекунад. Ба чои коркарди маводхои таълимй омузгор ба накши ташкилотчии раванди таълим мегузарад.
2. Афзалияти фаъолияти мустакилонаи хонандагон. Асоси раванди таълим хангоми таълими омехта аз кори мустакилонаи максаднок, интенсивй ва назоратй иборат мебошад. Хонанда метавонад дар чойи ба худаш кулай аз руи накшаи инфиродй бо назардошти мачмуан истифодабарии васоити махсуси таълим ва шароити мувофики робитаи байни муаллим ва фан тахсил намояд. Аз ин ру, таълим ба хонанда нигаронида шудааст, ки ин ба омухтан мусоидат менамояд. Таълими омехта ба коркарди махорати худомузй ва дарёфти иттилоот (зарурияти мустакилона омухтани мавод ба рушди муносибати масъулиятнок оид ба таълим, худдалеловарй, ба накша даровардани вакт, фаъолияти шахсй доир ба кашфи иттилооти шавковарро инкишоф медихад) боис мегардад.
3. Ташкили дастгирии инфиродии фаъолияти таълимии хар як хонанда бо омузгор-мавзуъ чун хангоми фаъолияти синфй ва хамчунин тавассути алокаи шабакавй, тавассути ба даст овардани робитаи баръакс аз муаллимон ба рох монда мешавад. Ин барои татбики муносибати инфиродй ба хар як хонанда мусоидат хохад намуд.
4. Истифодаи вусъатбахши ташкили фаъолияти таълими гурухй, аз чумла кори муштарак оид ба лоихахо, мухокимахо, семинархо, ки дар шакли конфронсхои электронй, форумхо, синхронй ва асинхронй дар вакташ ташкил карда мешаванд. Дар заминаи таълими омехта кори гурухй хеле бештар мешавад - он ба хавасмандиии рушди малакахои муоширати онлайн мусоидат мекунад.
5. Мутобикати траекторияи таълимй. Таълими омехта мутобикати барномаро дар назар дорад.
6. Истифодаи контенти таълимй ва методй, ки имкон медихад, ки маводи заруриро дар вакти дилхох онлайн тамошо кунед; тагирёбии рейтинги худро дар мачаллаи электронй пайгирй намоед; аз тестикунонй гузаред; дониши худро доир ба мавзуъ санчед; бо истифода аз дарсхои аудиой ё видео й, муаррифй ва гайра бо сарчашмахои иловагие, ки ба мавзуъхои баррасйшуда мувофиканд, шинос шавед.
Яке аз афзалиятхои асосии таълими омехта, дар мукоиса бо барномахои таълимии анъанавй, кобилияти донишчуён хамчун иштирокчиёни фаъол дар раванди таълим, мустакилона интихоб кардани самтхои чолибтарини фанхои таълимй ва кор дар лоихахои инфиродй ва гурухй ба хисоб меравад. Хдр як донишчу барои худ маводеро интихоб мекунад, ки ба кобилият ва дониши чории у дар сохаи муайян мувофик бошад. Мушкилии маводи таълимй ва суръати кор дар он имконпазир мегардад.
Ворид шудан ба раванди таълимии омузиши омехта инчунин ба як катор халли мушкилот имкон медихад: барои омузгорон:
• такмили ихтисоси кадрхои педагогй;
• баланд бардоштани самаранокии фаъолияти омузгорй бо максади ба даст овардани натичахои нави таълимй;
• ба рох мондани навъ^ои нави назорат ва муошират дар раванди педагогй;
• кобилияти ташкили кори босифат бо донишчуёни хавасманд;
• тагйир додани услуби муаллим: гузаштан аз транслятсияи дониш ба муоширати интерактивй бо хонанда, ки ба ташаккули дониши худи хонандагон мусоидат мекунад;
барои ташкили раванди таълим:
• имконияти сарфаи маблаг аз хисоби баланд бардоштани дарачаи самараи фаъолияти педагогй;
• халли масъалахои норасоии кадрхои педагогй;
• пурзур намудани кори тарбиявй бо максади сарфаи вакт барои ичрои дигар эхтиёчоти тарбиявй ва маърифатй
Зикр кардан бамаврид аст, ки шумораи бештари омузгорон истифодаи имкониятхои технологияхои иттилоотию коммуникатсионй дар раванди таълимро дар машгулият худ арза доранд: аксар вакт ин мачмуи курсхои фосилавй бо системаи синфхои ташкили раванди таълим, эчодй ва нигохдории блогхо, лоихахои муштараки онлайн тахрир карда мешаванд.
Бешак, истифодаи таълими омехта ба донишчуён имкониятхои навро барои гирифтани дониши чукур дар сохахои мавриди таваччухи онхо фарохам меорад, ки хавасмандии маърифатии онхоро хеле рушд мекунад.
Таълими омехта барои таъмин намудани таълими босифат бо дарназардошти хусусиятхои инфиродии донишчу ва ба рох мондани траекторияи таълимй барои хар як шахс мухити хеле мусоид фарохам меорад.
Вазифаи мухими омузгоре, ки дар тачрибаи таълими омехта ширкат меварзад, новобаста аз он ки он дар кадом шакл гузаронида мешавад, ташкили раванд махсуб меёбад. Аз ин ру, роххои гуногуни ташкилй ва техникй метавонанд мавриди истифода карор дода шавад: машгулият дар синфи компютерй, "1 донишчу: 1 компютер", BYOD, "дарси фосилавй", "дарси берун аз синфй", лоихаи таълимй, кори мустакилонаи донишчу дар компютери хонагй. Барои таъмини чунин фаъолиятхои таълимй ба шумо мухити созгор ва бехатари таълимии электронй бо мачмуи асосии функсияхо лозим аст, ки кобилияти сохтори маводи таълимй, ташкили навигатсионй дар мухити атроф (дар сайт), шароити чойгиркунии истинодхо дар сарчашмахо, осонии мубодила / тахрир, пайгирии маълумот дар бораи иттилооти донишчу дар сайт ва пешниходи фикру мулохизахо аз чониби омузгор ба рох монда шавад.
Масъала оид ба зарурияти ташкил намудани онлайн-воситаро дар таълими омехта мавриди омузиш карор медихем. То хол барои омузгор беш аз як дастури амалй як истиораи зебо бок;й мемонад: бо мачмуи асбобхои анъанавй дар анъанахои синфй халли мушкилоти мавриди назар хеле душвор аст. Воситахои нав ва дигар роххои ташкили фаъолияти тарбиявй зарур аст. Агар ба сифати зервазифахо зарурияти оростани траекторияи таълими инфиродй барои хар як хонанда нигох дошта шавад, мушкилоти иловагй аз он иборат аст, ки "фардият" ин чо бо шакли инфиродии кори омузгорон бо хонандагон ё ки бо супориши махсус барои хар як хонанда рост намеояд. Ин як навъ парадокс мебошад: барои фардикунонии траекторияи
таълим, шумо бояд раванди таълимро бештар ичтимой, яъне коллективи вокей кунед. Дар чорчубаи маъмулй омузгор дар шунавонидани донишхои умуми ва миёна хуб аст, аммо оё дар ташкили азхудкунии дониш аз тарафи талаба, азхуд намудани "донишхои шахсй" ва тавлиди дониши нав якхела аст? Аз ин ру, бо истифода аз имконоти пешрафтаи мухити муосири иттилоотй ва абзорхои муосири иртибот ва хамкорй метавон роххои нави халли ин мушкилотро пайдо намуд.
Омодагй ба машгулиятхо дар шароити интернети дастрас яке аз вазифахои мубрами рузмарраи омузгор махсуб меёбад, ки кисми зиёди вакти фаъолиятро мегирад. Дар кучо ва чй гуна истинодхои муфидро чамъоварй кардан мумкин аст, маводхоро барои дарс дар кучо нигох доштан, онхоро чй гуна фехрист кардан, чй гуна онхоро нав кардан, чй гуна паймоиш ва чустучу кардан, то баъдтар барои дарёфти папкахои шахсй ва коллективии худ сарсон нагрдй? Ва боз бисёр саволхои ба ин монандро метавон дод, ки ниёзхои муаллимро ба як навъ мухити корй тавсиф мекунад, ки барои чамъоварй ва сохтори мундарича мусоидат менамояд.
Контенти омузишии таълимй омехта - мухтавои курсхои таълимии электронй/модулхо, маводи таълимй, ки дар мухити таълим дар шакли файлхои форматхои гуногун (матн, тасвирхо, видеохо, файлхои медиавй ва f.) ё дар шакли истинод чойгир гардидааст. Контенти таълимй барои коркарди мустакилона (инфиродй ё гурухй) барои донишчуён пешбинй шудааст, аз ин ру, дар баробари объектхои таълимии ракамй, инчунин метавонад тавзехот, дастурхо, маводи маълумотй, накшаи кор ва баходихй, санчишхои худшиносй, варакахои фикру мулохиза ва f. карор дошта бошад.
Ин бояд маводи аз чониби омузгор тахияшуда ва сохтори хуб дошта бошад, эхтимол бо шарххо, тавзеххо, замимахо ва истинодхо аз сарчашмахои гуногун сурат гирад. Гузашта аз ин, чунин талабот на танхо ба файлхои матнй татбик карда мешавад.
Масалан, холо имкон дорад, ки ба порчахои алохидаи маводи видеой диккат дод, ба он якчанд тезисхо, саволхои интихобй ё тавсияхо барои омузиши минбаъдаи мавзуъ илова карда шавад. Хдмаи ин ба шарофати хидматхо ва барномахои муосир имконпазир мебошад.
Маводхое, ки контенти таълимиро тартиб медихад, метавонанд чун мутахассис ва санчишгар, ва хамчунин худи омузгор коркард гарданд.
Барои ташкил намудани контент хонандагон хам бо ташкил намудани ракамхои нави объектхои таълим ва чобачокунии онхо ба мухити таълими виртуалй сахм мегузоранд. Сифати контентро метавонем бо меъёрхои гуногун, аммо басо универсалй - ба кор омадан барои муваффаккияти максадхои муайян супориш дод. Вазифаи муаллим ин ба шабака интихоб намудан ва ба тартиб дароварданро омухтан аст ва хамчунин барои худаш контенти хуби таълимро ташкил намудан аст.
Барои халли масъалахои дар пеш гузошташуда оид ба маводи фаннй ба хонанда зарур аст, ки фарки мухим будан ва мухим набудани иттилоотро донад. Дар вазъияти мазкур накши муаллим аз иборат аст, ки хонандагонро барои якчоя кардани маълумотномаи зарурй аз шаклхои гуногуни пешниходгардида бо назардошти контексти фанни супоришй омузонад.
Ташкили раванди таълим дар муносибати мантикии фаъолият пешниход мегардад, ки принсипхои банакшагирй иваз гардад. Он метавонад басо комил бошад, ки барои хонандагон дар доираи мавзуъ бо самт ва суръати хеш шароит фарохам оваранд. Касе мавзуъро чукур, каси дигар дар асоси база, ки барои хар як нафар зарурият дорад меомузад. Ва хар бор бо ба накшагирии мавзуи нав муаллим ба худ савол медихад: хонандагон чиро ичро карда метавонанд ва чиро баъд аз омузиши мавзуи мазкур меднанд?
Натичахои банакшагирй дар таълими омехта "аз интихо", аз он хулосахо OFOз меёбад, ки бояд дар хонадагон дар охири омухтани мавзуъ ташаккул ёбад.
Ин аз принсипхои банакшагирии маъмулй тафовут дорад, хамон вакте ки муаллим муайян мекунад, ки он бояд дар дарс чй амалеро ба сомон расонад. Максади таълимро ба миён гузошта, муаллим онро чунон ба шакл медарорад, ки максади мувафаккияти хонандаро санчидан мумкин аст. Мухим он аст, ки максад аз санчидан иборат аст.
Сипас усулхои баходихии мувафаккияти хонандагон бояд ба накша гирифта шавад. Барои ин омузгор бояд ба савол чавоб дихад: "Чй тавре ки ман фахмидам, чиро шогирдони ман фахмиданд ва чй кор карданро омухтанд?"
Бахогузорй дар таълими омехта аз ду мархила иборат аст: бахогузории шаклй ва бахогузории сохторй, - ва аз ду усулхои гуногун сохта шудааст.
Дар рафти омузиши мавзуъ бештар бахогузории шаклй, да;и; кардани харакати хонандагон истифода мешавад ва танхо дар охири омузиши мавзуъ, бахш, ;исм бахогузории сохторй истифода мешавад, ки барои санчидани мувафа;;ияти ма;садноки дар пешгузошташуда мусоид ат менам ояд.
Аз ин ру, хангоми бана;шагирии ;исмати мавзуй омузгор дархол андеша мекунад, ки чй тавр бояд бахогузории сохториро ба рох мемонад. Бахогузории сохторй барои му;аррар кардани натичахои мувафа;;ияти корхои басомонрасида, масалан ;исмати мавзуй мусоидат менамояд. Он хусусиятхои кудакро мавриди омузиш ;арор намедихад ва ба мувафа;;ияти ма;садноки таълим бахои объективй медихад.
Вале хангоми ташкили дарс муаллим принсипхои бахогузории шаклиро ба на;ша мегирад. Бахогузории шаклй рушди хонандагонро дар раванди омузиши маводхои нав ва пурра кардани он мусоидат мекунад ва дастгирй менамояд. Масъалаи бахогузории шаклй барои хонандагон робитаи аксуламалро оид ба сифати пешравй ва рушди онхо равона месозад. Ин чо хонандаро танхо бо худи онхо му;оиса кардан мумкин аст ва сифати кушиш ва динамикаи рушдро бахогузорй намуд. Зарурияти гузаронидани бахогузории шаклй дар ;айд нашояд, истифодаи чадвали дигарро ба рох монд, ки барои хонандагон робитаи баръаксро медихад, барои он ки чй тавр доир ба омузиши маводи омузишй ба пеш мераванд. Ба таври во;ей ин чо сухан дар бораи истифодаи меъёри бахогузорй дар таълими омехта ва умуман дар муносибати низому фаъолият меравад, барои он ки танхо бахогузории меъёрй ма;сади ба миёнгузоштаро ало;аманд менамояд ва рушди онхоро мавриди санчиш ;арор медихад.
Чй тавр на;шаи таъсиррасониро мавриди корбурд ;арор додан ва кадом супоришхоро барои тадрис интихоб намудан бехтар аст?
На;шаи таъсиррасонй ин муайян намудани навъи фаъолияти таълим, ки омузгор дар машгулият истифода мекунад. Бахри интихоб намудани навъи фаъолияти таълим барои машгулият муаллим бояд дарк намояд, ки кадоме аз онхо барои пешравии ма;садноки дар пеш гузоштаи хонандагон мусоидат менамояд. Ба гайр аз ин, супоришоти таълимиро бояд интихоб намуд, ки дар охири омузиши мавзуъ барои бахогузории сохторй истифода мегардад.
Супориши навъи репродуктивй барои бахогузории махорати атфол мусоидат наменамояд: онхо истифодаи ба даст овардани иттилоот, аз чумла тачдиди омузиши алгоритмхоро барои хонандагон пешниход менамояд, яъне муаллим танхо ба фахмиши хонанда бахогузорй мекунад.
Супориши навъи самаранок барои кадоме аз навъхои фаъолиятро омухтани кудак бахо медихад.
Масалан, агар масъаларо то шиносой бо маводи нав ба миён гузорем, хангоми тамошои видеои таълимй ё хондани матн хонанда барои чустучуи чавобхо доир ба масъалаи супоришот инчи;й менамояд. Барои муайян кардани баходихй дар аксари фанхо истифодаи вазифахои як намуди истехсолй бамаврид аст, зеро махз онхо имкон медиханд, ки ноил шудан ба хадафхои таълимй бахо дода шаванд. Ба ин супоришхо навиштани эссе, тахияи бозй, мусохиба, резюме, тарчумаи хол, таблиг, баррасихо, гузаронидани тад;и;от, тахрири видео, сохтани мултфильм, сабти фонограммахо, эчоди барномахои радио ё телевизион, муаррифии чандрасонай, ташкили намоишгох, чорабинихои ичтимой ва гайра дохил мешаванд.
Хднгоми интихоби супоришхо омузгор бояд инхоро тахлил кунад:
• Рафтори донишчу хангоми ичрои супориш. Оё вай супоришро ичро карда метавонад, вай бояд чй тавр рафтор кунад ва чй бояд кунад?
• Дониши фаннй. Оё дар хонандагон дониши фаннй барои ичро кардани супориши мазкур басанда аст, кадоме аз донишхо барои ичро кардани он зарурият дорад, кадоме аз донишхои навтарин талаб карда мешавад?
• Мухтавои метафаннй. Кадоме аз таъсири универсалии таълимй (ТУТ) барои ичрои супоришоти мавриди назар заруранд ва барои ичрои кадоме аз ТУТ супориши мазкурро рушд медихад?
Таълими омехта зинаи баланди таълими инфиродиро аз хисоби супоришхои вариативй дар курсхои электронй ва шароити гузариши онхоро дар суръати инфиродй зохир мекунад. Хдмин тари;, таълими омехта шароити муносибро барои татби;и неруи инфиродии мухассилин пешниход менамояд.
Ташкили раванди таълим дар асоси истифода намудани технологияи таълими омехта барои таъмин намудани ичрои супоришхои басо босифат ва бонизом мусоидат менамояд ва барои
мустакилона азхуд намудани донишхои нав, махорат, яъне малакаи хондан шароит фарохам меоварад.
Машваратхои умумй доир ба чй тавр таълими омехтаро самарабахш ба рох монданро ташкил менамоем.
1. Таълими омехта бояд мувофики максад ба рох монда шавад. Барномаи таълими омехта бояд бо назардошти мулохизаи архитекторй бо гузариши пайдарпай байни намудхои гуногун ва навъи фаъолияти таълимй бошад.
2.Дар асоси коркарди таълими омехта бояд муносибати тартиб: максади таълим, аудорияи максаднок, талабот ба таълим, чадвал, технология, таълими архитектура нухуфта бошад.
3.Системаи назорати азхуд намудани дониш, ба даст овардани махорату малака зарур аст.
4.Ташкил намудани тахлили талабот дар таълими аудиторияи максаднок, базаи махорат ва малака, тачриба, бартарии услуби таълим.
5.Интихоби яке аз хадафхои маъмулии барномахои таълимии омехта: фаро гирифтани шумораи бештари донишчуён, баланд бардоштани самаранокии истифодаи амалии донишхои гирифташуда.
6.Таносуби мувофики навъ ва намудхои фаъолияти таълимй.
7.Сохтани траекторияхо ва сенарияхои омузишй барои гуруххои гуногуни донишчуён.
8.Тартиб додани хуччатхо, аз чумла: хадафхои асосии омузиш; иерархияи натича^ои зарурии таълим; тасвири тамоми усулхои таълими истифодашаванда; мухлат барои хар як чузъи таълими омехта.
Илова бар ин, бояд дар хотир дошт, ки таълими омехта танзими катъии фаъолиятх,оро талаб мекунад.
Дастурро ба хонандагон равшан баён кунед.
• Дастрасии мунтазам ба он барои баррасй ва ёдраскуниро таъмин кунед.
• То хадди имкон бо хонандагон робитаи онлайнро таъмин намоед.
• Ба донишчуён имконият фарохам оред, ки бо шумо хамкории зич дошта бошанд.
• Хонандагонро ба истифодаи усулхои фаъоли таълим хавасманд кунед, ки онхо мустакилона
кор карданро омузанд.
• Васоит барои фикру мулохизахои саривактй барои мониторинги фаъолияти хонадагонро
таъсмин кунед
• Оид ба вакти муносиб барои хонандагон барои халли масъалахои таълимй фикр кунед.
• Стандартхои дакик барои мухити таълим барои хонандагони фосилавиро мукаррар кунед.
• Санчед, ки оё барои хар як донишчу шароити корй вучуд дорад. Танхо дар ин сурат аз онхо ичрои вазифахои дар пеш гузошташударо талаб кардан мумкин аст.
• Таълими омехтаро ба падару модари донишчуён фахмонед.
Бо дарназардошти ин, таълими омехта ба хонандагон имкон медихад, ки самаранок ва бо шавк омузанд.
Хдмин тавр, тахдя ва татбики фаъолонаи низоми таълими омехта дар раванди таълим метавонад яке аз самт^ои асосии ин накшаи навсозй гардад. Муаллимро аз азал офарандаи дарсхо мегуянд. Стандарти нав, ки талаботро ба натичах,ои таълим мукаррар кардааст, барои идея^ои нав ва кашфиёт^ои нави эчодй замина мегузорад. Аммо агар муаллим донад, ки тарзу усулхои пештараи кор ба ичрои талаботи стандарти нав ёрй мерасонанд, онхоро тамоман партофтан лозим нест. Дар баробари технологияхои нави педагогй татбики онхоро дар мухити нави таълим пайдо кардан лозим аст.
ПАЙНАВИШТ:
1. Голубева, О.Б.Смешанное обучение в условиях цифровой школы// О.Б.Голубева, О.Ю.Никифорова//Современные проблемы науки и образования - №6.
2. Кондакова, М.Л. Смешанное обучение: ведущие образовательные технологии//М.Л. Кондакова/ [Электронный ресурс].-Режим доступа:htt://vestnikedu.ru
3. Логинова, А. В. Смешанное обучение: преимущества, ограничения и опасения //А.В. Логинова//Молодой ученый.- 2015.- №7.
4. Нечитайлова, Е.В. Переверните класс, или что такое смешанное обучение/Е.В.Нечитайлова //Учительская газета .- 2014.- №46(10543).-18 ноября.
5. Н.В.Андреева.Шаг школы в смешанное обучение / Андреева Н. В., Рождественская Л. В., Ярмахов Б. Б. - Москва, 2016.-282 с.
6. Коляда, Е.П. Развитие логического и алгоритмического мышления учащихся первого класса /Е.П.Коляда// Информатика и образование.- 1995. - № 6.-С.46-49.
7. Коляда, Е.П. Развитие логического и алгоритмического мышления учащихся второго класса /Е.П.Коляда// Информатика и образование, 1996. - № 1.- С. 81 - 87.
8.Первин, Ю.А. Зимние вечера. Информатика для начинающих/Ю.А.Первин//Информатика, 2001.1 ( 1 4) . -С.7 8 -84
REFERENCES:
1. Golubeva, O.B., Nikiforova O.Yu. Mixed education in a digital school. Journal of Modern Problems of Science and Education. No. 6.
2. Kondakova, ML Mixed education: leading educational technologies [Electronic resource] .- Access mode: htt: //vestnikedu.ru
3. Loginova A.V. Mixed education: advantages, limitations and concerns // Young scientist. - 2015. -No. 7.
4. Nechitaylova, E.V. Turn the class over or what is mixed education // Teachers' newspaper №46 (10543).- 2014.-18 November.
5. "Step of school in mixed education " / Andreeva N. V., Rozhdestvenskaya L. V., Yarmakhov B. B. -Moscow, 2016.
6. Kalyada, E.P. Development of logical and algorithmic thinking of primary schoolchildren. Informatics and education, №. 6, 1995.
7. Kolyada, E.P. Development of logical and algorithmic thinking of second-grade schoolchildren. Informatics and education, №. 1, 1996.
8. Pervin, Yu.A. Winter evenings. Computer Science for Beginners. // Informatics, No. 1 - 14/2001.
