Научная статья на тему 'УЛАНҒАН ЖАНУАРЛАРДЫҢ ҚАН КӨРСЕТКІШТЕРІНЕ ЭНТЕРОСОРБЦИЯЛАУШЫ ТАҒАМДЫҚ ТАЛШЫҚТАР ҚОСЫЛҒАН СҮТ ӨНІМДЕРІНІҢ ӘСЕРІН АНЫҚТАУ'

УЛАНҒАН ЖАНУАРЛАРДЫҢ ҚАН КӨРСЕТКІШТЕРІНЕ ЭНТЕРОСОРБЦИЯЛАУШЫ ТАҒАМДЫҚ ТАЛШЫҚТАР ҚОСЫЛҒАН СҮТ ӨНІМДЕРІНІҢ ӘСЕРІН АНЫҚТАУ Текст научной статьи по специальности «Ветеринарные науки»

CC BY
38
16
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ТЕТРОХЛОРМЕТАН (CCL4) / КАРБОНИЗИРЛЕНЕГЕН ұНТАқТАЛғАН КүРіШ қАУЫЗЫ

Аннотация научной статьи по ветеринарным наукам, автор научной работы — Төлеубекова А.Қ., Габитова А.А., Кириятова Т.Г., Аблайханова Н.Т., Есимсиитова З.Б.

Бұл мақалада токсикалық уланған жануарлардың физиологиялық көрсеткіштеріндегі өзгерістер қарастырылған. Улы токсикалық заттармен уланған жануарлар ағзасындағы физиологиялық өзгерістерді сүт өнімдеріне отандық энтеросорбенттерді қосу арқылы организмді қалпына келтіру ерекшеліктеріне талдау жасалды. Карбонизирленген ұнтақталған күріш қауызы және кәдімгі күріш қауызы сүт өнімдерімен қосылып қолданған кезде токсикалық уланған жануарлар қан көрсеткіштеріне оң әсер ететіндігі байқалды. Сондықтан да токсикалық улы заттармен уланған жануарлардың сүт өнімдерімен қоса энтеросорбентті қоса қабылдауы организмнің функционалдық күйіне детоксикалық әсер ететіндігі анықталды. Қан көрсеткіштерін токсикалық улауға дейін және токсикалық улаудан кейін қалай өзгеріні кесте арқылы көрсетіліп талданды. Қан көрсеткіштеріне байланысты қай коррекция түрі эффективті әсер көрсететінін салыстыра отыра анықталды.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по ветеринарным наукам , автор научной работы — Төлеубекова А.Қ., Габитова А.А., Кириятова Т.Г., Аблайханова Н.Т., Есимсиитова З.Б.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

DETERMINATION OF THE EFFECT OF DAIRY PRODUCTS WITH THE ADDITION OF ENTEROSORBENT DIETARY FIBERS ON THE BLOOD PARAMETERS OF POISONED ANIMALS

This article discusses changes in physiological parameters in toxic poisoning of animals. The analysis of physiological changes in the body of animals poisoned by toxic substances, and the restoration of the characteristics of the body by including domestic enterosorbents in fermented milk products. It was observed that the correction of fermented milk products with the addition of carbonized rice husks and ordinary rice husks had a positive effect on the hematological parameters of animal blood. Thus, it was found that when taking enterosorbents together with fermented milk products, there is a detoxic effect on the functional state of the body, poisoned by toxic toxic substances. In case of toxic poisoning, blood counts were analyzed according to the schedule, where changes were visible before and after the toxic poisoning. Blood counts in comparison made it possible to talk about the correction and effective effect of domestic enterosorbents.

Текст научной работы на тему «УЛАНҒАН ЖАНУАРЛАРДЫҢ ҚАН КӨРСЕТКІШТЕРІНЕ ЭНТЕРОСОРБЦИЯЛАУШЫ ТАҒАМДЫҚ ТАЛШЫҚТАР ҚОСЫЛҒАН СҮТ ӨНІМДЕРІНІҢ ӘСЕРІН АНЫҚТАУ»

F.T. Шерхан, К.С. Жакипбеков, Н.А. Рахымбаев, М.З. Аширов, С.Е. Момбеков, А.0. Даулбаева

Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д. Асфендиярова

АНАЛИЗ РЫНКА ПРОТИВОГЕЛЬМИНТОВЫХ ЛЕКАРСТВЕННЫХ ПРЕПАРАТОВ НА СОВРЕМЕННОМ ФАРМАЦЕВТИЧЕСКОМ РЫНКЕ

Резюме: Глистная инвазия широко распространена среди взрослых и детей. В этой статье мы изучаем конкретный ассортимент антигельминтных препаратов. Выявленные показатели позволяют определить уровень

востребованности и актуальности антигельминтных препаратов на рынке.

Ключевые слова: аптечная организация, ассортимент, глистная инвазия, антигельминтные препараты.

G.T. Sherkhan, K.S. Zhakipbekov, N.A. Rakhymbayev, M.Z. Ashirov, S.E. Mombekov, A.O. Daulbayeva

Asfendiyarov Kazakh National medical university

ANALYSIS OF THE MARKET FOR ANTI-HELMINTH DRUGS IN THE MODERN PHARMACEUTICAL MARKET

Resume: Helminth infestation is widespread among adults and children. In this article, we study a specific range of antihelminthic drugs. The identified indicators allow us to

determine the level of demand and relevance of antihelminthic drugs on the market.

Keywords: pharmacy organization, assortment, helminth infestation, antihelminthic drugs.

УДК 637.14:613.2

А.^.Телеубекова1'2, А.А. Габитова12, Т.Г.Кириятова12 , Н.Т. Аблайханова13, З.Б.Есимсиитова1'3, С.Т.Тулеуханов13, Г.А.Тусупбекова13, А.Кожамжарова34

1Эл-Фараби атындагы Казац улттыцyHueepcumemi 2«Биомедицина» гылыми зерттеу орталыгы 3НТПЦ ЖШС «Жалын» 4С.Ж. Асфендияров атындагы Казац улттыц медицинаунuвеpсuтетi

УЛА^АН ЖАНУАРЛАРДЫН, ЦАН К0РСЕТК1ШТЕРШЕ ЭНТЕРОСОРБЦИЯЛАУШЫ ТАFАМДЫK; ТАЛШЫЦТАР K;ОСЫЛFАН CYT 0ШМДЕРШЩ ЭСЕР1Н АНЫЦТАУ

Бул мацалада токсикалыцуланган жануарлардыц физиологиялыц квpсеткiштеpiндегi взгеpiстеp царастырылган. Улы токсикалыц заттармен уланган жануарлар агзасындагы физиологиялыц взгеpiстеpдi сут ешмдерше отандыц энтеpосоpбенттеpдi цосу арцылы оpганuзмдi цалпына келтipу еpекшелiктеpiне талдау жасалды. Карбонизирленген унтацталган курш цауызы жэне кэдiмгi курш цауызы сут внiмдеpiмен цосылып цолданган кезде токсикалыцуланган жануарлар цан керсетюштерне оц эсер ететндг байцалды. Сондыцтан да токсикалыц улы заттармен уланган жануарлардыц сут внiмдеpiмен цоса энтеpосоpбенттi цоса цабылдауы организмшц функционалдыц кушне детоксикалыц эсер ететндг аныцталды. Кан керсетюштерн токсикалыцулауга дешн жэне токсикалыц улаудан кешн цалай езгерш кесте арцылы керсетшп талданды. Кан керсетюштерше байланысты цай коррекция тypi эффектuвтi эсер керсететшн салыстыра отыра аныцталды.

Tyttmdi свздер: Энтеросорбент, тетрохлорметан (CCL4), карбонизирленеген унтацталган курш цауызы, гематология, детоксия.

Mpicne. Энтеросорбенттер-зиянды жэне уландыргыш заттарды агзадан шыгару ушш кабылдайтын сщрпш Ka^eTTepi бар зат болып табылады. Бул ретте энтеросорбент сорбцияланатын затпен химиялы; реакцияга туспей,щ жэне ;ан керсетгаштершде езгерктерш тудырмайды [1 ] .

Энтросорбенттердщ касиеттершщ шшде ец мацыздысы сорбциялык; кызметь Олар эpтYpлi мелшердеп жэне массадагы молекулаларды сорбциялайтын болып кeлeдi. Энтepосоpбeнттepдiц тiкeлeй эсepi асказан iшeк жолындагы алмасудыц уытты 0нiмдepiн жэне кабыну пpоцeсiндeгi патогену бактерияларды жэне олардыц токсиндepiн, вирустарды, биологиялык; бeлсeндi заттарды байланыстыруга жэне шipiгeн процесс кeзiндe артык; пайда болатын газдарды байланыстыруга багытталган [2,3]. Сорбенттер агзада йогурт 0нiмдepiнe косылуы аркылы тез сiцipiлуi басты роль атак;арады. Йогурт- CYTтiц пайдалы бактериялар lactobacilli bulgaricus жэне lactobacilli

^егторИПш ар;ылы ашытылган 0нiмi болып табылады. Сут акуызын ецдеу процесiнде бул бактериялар агзага ;ажетт ;оректш заттарды шыгарады [4]. Йогурт тама;тану тургысынан улкен к;ундылык;к;а ие. Ол суттен ;араганда жа;сы сiцiрiледi (шамамен 60%) [5]. Осы бактериялардыц нэтижесiнде йогурта сутке ;араганда В12 витаминi, В3 витаминi жэне А витаминi кeбiрек. В тобыныц витаминдерi тама; ешмдершен энергия алу, жуйке ЖYЙесiнiц ;алыпты жумысы жэне ;андагы холестерин децгешн реттеу Yшiн ;ажет [6,7]. ¥нта; TYрiндегi сорбенттер агзага йогуртпен ;осылып енуi жецiлдейдi. Йогурт курамындагы пайдалы бактериялар ас;орыту ЖYЙесi MYшелерiнiц ;ажетт ;ышк;ылдыгын са;тауга к0мектеседi, 0нiмдердегi ;оректш заттардыц сiцiрiлуiн жа;сартады [8]. Ол пайдалы микрофлораны дамыту Yшiн ;ажетт орта жасап, патогенд микрофлораныц дамуын тежейдi. Сол ар;ылы сорбенттiц тезiрек агзага сiцiрiлiп 0зiнiц эффектiсiн корсету кке асады. Йогурт ас ;орыту ЖYЙесiнiц аурулары мен бузылуына

VeStnik KaznmU № I - 2020

пайдалы. Бактериялардыц тiршiлiк эрекетi нэтижейнде пайда болатын сут кышкылыныц эсершен сут акуызы усак улпек туршде ыдырайды жэне оныц сiцiрiлуi артады [9]. Йогурт iшектегi ортаныц реакциясын 0згертедi жэне агзаны улармен баяу уланудан сактай отырып, шiрiген микрофлораныц кызметш т0мендетедi [10,11]. Туракты турде кабылдау цитокиндер, лимфоциттер жэне табиги жасушалар-киллерлер санын арттырады сонымен катар, вирустардыц к0беюiн тежеп, гамма-интерферон синтезш ЖYргiзедi. Соныц нэтижесiнен шырышты кабьщтыц тiтiркенуi жойылып, то; iшек обырымен ауру каупi азаяды [12 ] .

Зерттеу эдiстерi мен материалдары. Тэжiрбиеге 60 лабораториялы; а; еркек егеукуйрыктар алынды, салмактары 220-250грамм. Егеукуйрыктарды 4 топка б0лiп карастырдык:

1-топ бакылау тобы (15егеукуйрык);

2-топ тетрохлорметанмен (С^4 ) уланган топ (15егеукуйрык),

3-топ карбонизирленеген унтакталган KYрiш кауызы косылган йогурт аркылы коррекцияланган топ (15егеукуйрык),

4-топ KYрiш кауызы косылган йогурт аркылы коррекцияланган топ (15егеукуйрык).

Бакылау тобындагы егеукуйрыктар стандартты, KYHделiктi Kорегiн жеп калыпты 0мiр CYPДi. Ал, экспериментальды топтагы токсикалык улануга ушыраган егеукуйрыктарга тертрохлорметан (CCL4) екпейн егу аркылы улау шарасын ЖYргiздiк. Содан кейiн осы топтарды карбоназирленген унтакталган KYрiш кауызы жэне KYрiш кауызы косылган CYT 0нiмдерiмен коректендiрдiк.

Тетрохлорметан (С^4) екпесiн егеукуйрык салмагына карай 220граммдык егеукуйрык болса сэйкесшше оган 0,2мл екпе енпздш. Екпе егеукуйрыктардыц курсак б0лiмiне ЖYргiзiлдi. Бiрiншi топтагы - егеукуйрыктар калыпты корепн жеп, калыпты тiршiлiк еттг Екiншi топтагы - егеукуйрыктар калыпты корек жедi жэне 3 кун катарынан салмактарына сэйкес тетрохлорметан (С^4 ) екпесiн алып, токсикалык улануга ушырады. Yшiншi топтагы токсикалык улануга ушыраган егеукуйрыктар кунiне 3 мезпл карбонизирлеген

унта;талган курш ;ауызы к;осылган йогурт ;operi (30 грамм йогуртк;а Зграмм сорбент ;осу ар;ылы) бepiлдi. Т0pтiншi топтагы егеукуйрьщтар оларга да екпе салынып кушне 3 мeзriл KYpiш ;ауызы к;осылган йогурт к;ореп (30грамм йогурт;а 3 грамм KYpiш ;ауызы ;осу ар;ылы) бepiлдi.Зepттeу жумыстары 30 KYH ЖYpгiзiлдi. Егеу;уйрык;тарды эфир epiтiндiсiмeн уйык;татып ;анын куйры; венасынан алды;

Канныц гематологиялы; к0pсeткiштepiн багалау Yшiн автоматты гематологиялы; анализаторы Abacus Junior Vet (Австрия) ;олданылды. Лeйкoциттepдiц жалпы саны, эритроциттердщ жалпы саны, гемоглобин концентрациясы, гематокрит к0рсеткМ (пайыз), эpитpoциттepдiц орташа к0лемь жеке эpитpoциттeri reмorлoбиннiц орташа м0лшерь эpитpoциттiк массадагы reмorлoбиннiц орташа концентрациясы, к0лeмi бойынша эритроциттер таралуыныц есептш eнi, тpoмбoциттepдiц жалпы саны, тромбоциттердщ орташа к0лeмi, эpитpoциттepдiц ш0rуiнiц жылдамдыгы (эритроциттер туну жылдамдыгы), тая;ша ядролы; нейтрофилдер, эритроциттер, эозинофилдер, базофилдер, лимфоциттер, моноциттер к0pсeткiштepi алынды. Алынган деректер t-кpитepийдi пайдалана отырып, статистикалы; 0цделдг

Жануарларга жасалган барлы; iс-шаpалаp «Эксперименттш жануарларга жумыс ЖYpriзу биоэтика ережей» бойынша ;атац TYPдe са;талып кке асырылды.

Зерттеу нэтижелерi жэне оларды талдау. Тетрохлорметан (CCL4) ар;ылы ЖYpriзiлreн токсикалы; уландыру кeзiндe пайда болган ;ан к0pсeткiштepiндeri 0зrepiстep, KYpiш ;ауызы ;осылган йогуртпен коррекцияланган кезде айтарлы;тай оц 0зrepiстepre ушыраганын анык;тадык;. Токсикалы; улануга ушыраганда агзада айтарлы;тай 0згерктер болды. Мшез-;улык;тары ;атты 0зrepдi. Соныц Мнде, орталы; ЖYЙкe ЖYЙeсiнe, терще, бауырда, бYЙpeктe, аш iшeктe, уй;ы бeзiндe бай;алды. Осы MYшeлepдeri болатын 0згерктер,щ ;ан к0pсeткiштepiнeн к0руге болады (сурет 1).

I Бакылау ■ Токсикальщ уланган ■ Йогурт+карбонизирленген К^ ■ Йогурт+KYрiш к;ауызы

ЭРИТРОЦИТТЕРДЩ Т¥НУ .. ТРОМБОЦИТТЕР(ТЫС./ММ3) ГЕМАТОКРИТ(%) ГЕМОГЛОБИН(ГР/ ДЛ) ЭРИТРОЦИТТЕР(МЛН/ ММ3) ГРАНУЛОЦИТЫТЕР(МЬЩ./ММ3) МОНОЦИТТЕР (МЫЦ./ММ3) ЛИМФОЦИТТЕР (МЫЦ./ММ3) ЛЕЙКОЦИТТЕР (МЫЦ./ММ3)

Сурет 1 - Калыпты жэне тетрохлорметан (CCL4 ) eкпeсiн алганнан кешнп жэне оны CYT 0нiмiмeн сорбенттерд ;осу ар;ылы коррекциялаган егеу;уйрык;тардыц гемотологиялы; к0pсeткiштepiнiц 21 жэне 30 куннен кeйiнri нэтижeсi

1-суретте бай;ап тургандай гематологиялы; к0pсeткiштepдe, салыстырмалы TYpдe 0згерктерд бай;адык;. Уланган лейкоциттер ба;ылау тобында 6,9±0,414; тетрохлорметанмен (CCL4) токсикалы; уланган топта 20,9±0,1 м0лшерден к0п артып, агзаныц ;абыну пpoцeстepiнe ;арсы турганын бай;ауга болады. Карбонизирленген унтак;талган KYpiш ;ауызы к;осылган йогурт коррекциясында 30 KYHнeн кeйiн 5,2±0,08, ягни

сорбент 0зШц оц эсepiн K0pсeттi, ол гылыми эдeбиeттepдeri к0pсeткiшкe сай келедт Йогурт пен KYpiш кeуeri ар;ылы ЖYpriзiлreн коррекцияда 21 куннeн кейш 10,3±0,15 дeцreйiнe кeлiп ;алыпты жагдайга тускeн, ец эффeктивтi к0pсeткiш KYprn ;ауызы йогурт к;осындысы болып шы;ты. Ягни сopбeнттiц сорбциялы; ;абшетшшщ барлыгын K0pсeттi [13].

Лимфоциттер непзп кан элементтерi сиякты суйектiц кызыл кемтнде TYзiлiп, кейiннен тимус жэне бауырда маманданады. Лимфоциттердiц агзада м0лшерi жогарылап кету агзадагы мына 0згерiстерге байланысты болуы MYMкiн: жукпалы аурулар, бактериялык инфекциялар, жедел аллергия, сондай-ак анафилактикалык шок болуы мумкiн, катерлi жэне катерйз iсiктер мен iсiктердiц пайда болуы жэне 0суь аутоиммунды процестер[14].Лимфоциттер бакылау тобында 2,3±0,22 калыпты топтагы кан к0рсеткiштерiне сэйкес келедi. Тетрохлорметанмен (ССЬ4) токсикалык уланган топта 24,1±0,24 жогарылап агзаныц корганыш кабiлетi кке косылып, карбонизирлеген унтакталган KYрiш кауызы косылган йогурт колданган егеукуйрыктарда сорбент 0зше улы затты сiцiруi аркылы 2,6±0,22 к0рсеткiшi калпына келген, ал KYрiш кауызы косылган йогурт колданган егеукуйрыктар канында к0рсеткiш 8,3±0,38 байкалды.

Моноциттер мына жагдайларда жогарылап кетуi мумкiн: 0кпе кабынуы, аутоиммунды сипаттагы аурулар, ревматоидты артрит,аскорыту жолдары, шектщ кабынуы, катерлi iсiктер[15]. Моноциттер бакылау тобында 0,065±0,008 калыпты, тетрохлорметанмен (ССЬ4)

токсикалык уланган топта 3±0,14 жогарылап кеткен, ал карбонизирлеген унтакталган курш кауызы косылган йогуртты кабылдаган топтардагы егеукуйырыктардыц канындагы моноциттер 0,083±0,004 калпына келе бастаган, KYрiш кауызы косылган йогуртты кабылдаган егеукуйрыктардыц канындагы моноциттер 0,072±0,009 саны тусе бастаган. Гранулоциттердщ агзада жогарылауы келесi жагдайларга байланысты болады: гельминта курттар болса, аллергиялык процесстер кезiнде,кейбiр MYшелердiц кабынуы[16-18]. Гранулоциттер бакылау тобында 4,5±0,28; тетрохлорметанмен (ССЬ4) токсикалык уланган топта 2,5±0,34; карбонизирлеген унтакталган кур™ кауызы косылган йогуртты кабылдаган егеукуйрыктардыц канындагы гранулоциттер 5,1±0,38; курш кауызы косылган йогуртты колданган егеукуйрыктардыц канындагы гранулоциттер 4,9±0,43 к0рсеттг Эритроциттердi бакылау тобында 10,63±0,37, ягни M0лшерi жаксы калыпта екенiн байкаймыз, тетрохлорметанмен (ССЩ токсикалык; уланган топта

8,43±0,27 катты 0згерiс байкалмайды, карбонизирленеген унтакталган курiш кауызы косылган йогурт тагамында к0рсеткiш 10,06±0,12 катты 0згерк байкалмайды, бiрак дегенмен екпеден кешнп к0рсеткiштен жогары оган себеп агза уланганнан кейiн оны шыгару ушiн активтi энергия керек ягни эритроциттер к0бею аркылы оттек тасымалдауы K0бейедi, йогурт пен KYрiш кауызы косындысындагы к0рсеткiш 9,37±0,27 к0рсеткiш калыпта бiрак, екпемен салыстырмалы турде жогары болды.

Гемоглобин бакылау тобында 15±0,79; тетрохлорметанмен (ССЬ4) токсикалык уланган топта 96±1,07 уланган топта 0те жогары оттек тасымалы кажет болган, карбонизирлеген унтакталган курш кауыз косылган йогурт колданган топта 15±1,35 калыпты жагдайга келген, тек курш кауызы косылган йогурт пайдаланган топтада 16±0,98 калпына келген.

Агзадагы кан жасушаларыныц к¥рамы 0згерген кезде оныц гематокрит динамикасы жузеге асырылады. Эритроциттер мен тромбоциттер концентрациясы улгайган жагдайда белок агрегаттарыныц жиынтык K0лемi артады жэне осы к0лем мен канныц жалпы K0лемi арасындагы аракатынас артады. Бiрак бул жагдайда лейкоциттер саныныц T0мендеуi мумкiн[19]. Алгашкы тэулiкте гематокрит барлык топтар ушш бiрдей болды. Бакылау тобында ол 3,8% - га т0мендедь ал тэжiрибелiк топта гематокрит бiрiншi тэулштщ нэтижесiне караганда 12,4% - га 0ст^ ал алдыцгы кезецнiц мэш 6,2% - га 0стi.

Тромбоциттер бакылау тобында 581±1,27; тетрохлорметанмен (ССЬ4) токсикалык уланган топта 403±1,98; карбонизирлеген унтакталган курш кауызын колданган йогуртты пайдаланган топта 776±1,60; KYрiш кауызы косылган йогуртты пайдаланган топта 667±0,98.Тромбоциттерде де катты 0згерк байкалмайды. СОЭ бакылау тобында 1±0,20; тетрохлорметанмен (ССЬ4) токсикалык уланган топта 2±0,55; карбонизирлеген унтакталган курш кауызы косылган йогуртты пайдаланган топта 1±0,26; курiш кауызы косылган йогуртты пайдаланган топта 1±0,15. Уланаган топта жогары болып табылады, СОЭ агзада кабыну кезiнде жогарылайды. Коррекциялау шараларын ЖYргiзгеннен кейiн калпына келдг

А. Бакылау тобы

В. Токсикалык уланган топ С^4

Б. Йогурт+KYрiш кауызы аркылы коррекцияланган топ Сурет 2 - Бакылау тобындаFы егеукуйрыктардыц эритроциттер келемшщ морфологиясы

С. Йогурт+карбонизирленген курiш кауызы аркылы коррекцияланган топ

Тэжiрибе барысында (Сурет 2) егеукуйрыктардыц канында эритроциттер K0лемi 0згер,щ, бул к0рсеткiш эр топта эр TYрлi мэнге ие болды. Бакылау тобында ол 4,54% - га азайды. Экспериметтш топта оныц мэш тшсшше 3,2% - га 0стг Кызыл кан жасушалары саныныц 0суi гемоглобин концентрациясыныц жогарылауымен ЖYредi. Бул к0рсетгаш барлык топтарда улгайды, бiрак оныц ец к0п мэнi бакылау тобында белплендг Бакылау тобындагы гемоглобин

концентрациясы 9,3% - га 0стг Эксперименттш топта ол 4,02% - га 0стг

Егеукуйрыктардыц канындагы эритроциттер к0лемдершщ 0згерген кезде лейкоциттер саныныц азаюы байкалды. Ак кан денелершщ ец к0п концентрациясы эксперименттiц алгашкы кушнде тiркелдi[20]. Бул ретте лейкоциттер концентрациясы барлык топтар ушш бiрдей болды. Содан кейш олардыц саны т0мендей бастады жэне 30 - тэулште ец

VeStnik KQzfimU № I - 2020

теменп децгейге жeттi, лeйкоциттepдiц ец жогары концентрациясы экспepимeнттiк топта бай;алды, оныц мэнi ба;ылау тобымен салыстырганда 20% - га 0стi. Энтepосоpбиpлeушi тагамды; талшы;тард^1ц эсepi мaкpооpгaнизмнiц эндогенд ортасындагы ;ан пластиналарыныц курамыныц езгеруше ы;пал eтeтiндiлiгi аны;талды. Физиологиялы; процестердщ динамикасына ы;пал eтeтiн эритроциттер саныныц артуы, газ алмасу к;apк;ындылыFы жэне ;ан плазмасында epiтiлгeн заттардыц тасымалдауы KYшeйтiндiгi бай;алды. Осыныц салдарынан биогенд заттыц ыдырауы мен синтeзiнe непзделген биохимиялы; TYpлeну бeлсeндiлiгi артып, ;урамы бойынша KYPдeлi заттардыц ;алыптасуы жасушалардыц б0лiну пpоцeсiн жа;сарган, сeбeбi олар мембрананыц ;абыгын ;урайды [21].

Сондьщтан макромолекулалар саныныц 0суi, молекулалар сия;ты, ез ;урылымында негурлым ;арапайым, агзаныц iшкi ортасыныц химиялы; ;урамыныц тура;тылыгын ;амтамасыз eтeтiн эр TYpлi процестердщ белсендШгш арттырады. Бул ретте эр TYpлi пaтогeндi пpоцeстepдiц эсepiнeн экзогенд факторларга aнтaгонистiк ы;палы KYшeйдi. Бул факт экзогенщ пapaмeтpлepдiц бeлсeндi езгеру кeзiндe iшкi ортаныц тура;тылыгы мен гуморальды; фактордыц нeгiзiн ;урайтын лейкоциттер мен тромбоциттер санын оцтайландыру MYMкiндiгiн аны;тад^1. Осылайша, алынган нэтижелер энтepосоpбиpлeушi тагамды; талшыщтарды ;олдану егеу;уйры;тар агзасыныц функционалды; жагдайына негурлым ;олайлы эсер ететшш аныщталды.

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Ющук Н.Д., Розенблюм А.Ю. Синдром поражения желудочно-кишечного тракта при инфекционных болезнях. В кн.: Инфекционные болезни: национальное руководство /Под ред. Н.Д. Ющука, Ю.Я. Венгерова. М.: ГЭОТАР-Медиа. С. 276-282.

2 Беляков Н.А., Соломенников А.В. Энтеросорбция -механизм лечебного действия // Эфферентная терапия. 1997. Т. 3. № 2.

3 Учайкин В.Ф., Новокшонов А.А., Соколова Н.В. Энтеросорбция - эффективный метод этиопатогенетической терапии острых кишечных инфекций // Дет. инфекции. 2005. № 3. С. 39-43.

4 Учайкин В.Ф., Новокшонов А.А., Соколова Н.В., Бережкова Т.В. Энтеросорбция - роль энтеросорбентов в комплексной терапии острой и хронической гастроэнтерологической патологии. Пособие для врачей. М., 2008. 24 с.

5 Энтеросорбция / Под. ред. Н.А. Белякова. Л., 1991. 329 с.

6 Хотимченко Ю.С., Кропотов А.В. Применение энтеросорбентов в медицине // Тихоокеанский медицинский журнал. 1999. № 2. С. 84-89.

7 Николаев В.Г. и др. Энтеросорбция: состояние вопроса и перспективы на будущее // Вестник проблем биологии и медицины. 2007. № 4. С. 7-17.

8 Лобан К.М., Митерев Ю.Г., Жеребцов Л.А. и др. Эффективность препарата «Энтеродез» при острых кишечных инфекциях // Гематология и трансфузиология. 1983. № 7. С. 33-39.

9 Попова С.П., Токмалаев А.К. Оральная дезинтоксикационная терапия при острых кишечных инфекциях // Советская медицина. 1987. № 6. С. 89-91.

10 Мазанкова Л.Н., Павлова А.А. Совершенствование патогенетической терапии острых кишечных инфекций у детей // Детские инфекции. 2006. № 4. С. 67-69.

11 Учайкин В.Ф. и др. Место и значение энтеросорбции в этиопатогенетической терапии ОКИ // Педиатрия. 2007. Т. 86 (2). С. 44-50.

12 Ватутина О.В., Лучшев В.И., Бурова С.В. Влияние энтеросорбента «Фильтрум» на уровень специфической эндотоксемии у больных шигеллезом Флекснера: Сб. мат. XIV конгр. «Человек и лекарство». М., 2007. С. 536.

13 Зайцева И.А., Кошкин А.П., Левин Д.Ю. Применение энтеросорбента «Фильтрум» в комплексной терапии острых кишечных инфекций у детей // Детские инфекции. 2005. № 1. С. 61-62.

14 Новокшонов А.А. и др. Роль энтеросорбентов в составе комплексной терапии острых кишечных инфекций у детей // Практика педиатра. 2008. № 5. С. 20-26.

15 Новокшонов А.А., Портных О.Ю., Соколова Н.В. Изучение клинической эффективности орального сорбента «Фильтрум» при ОКИ у детей: Сб. трудов «Применение метода энтеросорбции в практической медицине». М., 2002. С. 24-31.

16 Инфекционные болезни: национальное руководство / Под ред. Н.Д. Ющука, Ю.Я. Венгерова. М.: ГЭОТАР-Медиа, 2009. - 1056 с.

17 Рациональная фармакотерапия детских заболеваний: Рук. для практикующих врачей / Под общ. ред. А.А. Баранова, Н.Н. Володина, Г.А. Самсыгиной. - М.: Литтерра, 2007. - Т. 1. -1088 с.

18 Руководство по инфекционным болезням / Под ред. Ю.В. Лобзина. 3-е изд., доп. и перераб. - СПб.: Фолиант, 2003. -1040 с.

19 Ратникова Л.И., Пермитина М.И. Энтеросорбция в лечении интоксикационного синдрома: Мат. III Ежегод. Всерос. конгр. по инфекц. болез. - Москва, 28-30 марта 2011. - С. 306-307.

20 Tussupbekova, G., Yessimsiitova, Z., Ablaikhanova, N., Ashimhanova, G., Kuandykov, Y. The study of hematological parameters of animals in the application of enterosorbent food fiber// Journal of Pharmacy and Nutrition Sciences, 2019, 9(4), Р. 222-228.

21 Yessimsiitova, Z.B., Kuandyk, S., Sinyavskiy, Y., Tussupbekova, G., Ablaikhanova, N., Kozhamzarova, A.S. Efficacy of application of dietary supplements in acute intoxication//Journal of Pharmacy and Nutrition Sciences, 2019, 9(4), Р. 229-232

А.К.Толеубекова1'2, А.А. Габитова1'2, Т.Г.Кириятова1'2 , Н.Т. Аблайханова1'3, З.Б.Есимсиитова1'3, С.Т.Тулеуханов1'3, Г.А.Тусупбекова1'3, А.С.Кожамжарова3'4

1Казахский Национальный Университет им. Аль-Фараби 2Научный исследовательский центр «Биомедицины» 3НТПЦ ТОО «Жалын» 4 Казахский национальный медицинский университет имени С.Д.Асфендиярова

ОПРЕДЕЛЕНИЕ ВЛИЯНИЯ МОЛОЧНЫХ ПРОДУКТОВ С ДОБАВЛЕНИЕМ ЭНТЕРОСОРБИРУЮЩИХ ПИЩЕВЫХ ВОЛОКОН НА ПОКАЗАТЕЛИ КРОВИ ОТРАВЛЕННЫХ ЖИВОТНЫХ

Резюме: В данной статье рассмотрены изменения физиологических показателей при токсическом отравлении животных. Проведен анализ физиологических изменений в организме животных, отравленных токсичными веществами, и восстановления особенностей организма путем включения в кисломолочные продукты отечественных энтеросорбентов. Наблюдалось, что при коррекции кисломолочными продуктами с добавкой

карбонизированной рисовой шелухи и обыкновенной рисовой шелухи наблюдался положительный эффект на гематологические показатели крови животных. Таким образом, установлено, что при приеме энтеросорбентов вместе с кисломолочными продуктами, оказывается детоксическое воздействие на функциональное состояние организма, отравленного токсическими ядовитыми веществами. При токсическом отравлении показатели крови

анализировались по графику, где были видны изменения до и после токсического отравления. Показатели крови при сравнении дали возможность говорить о коррекции и эффективном воздействии отечественных энтеросорбентов.

Ключевые слова: Энтеросорбент, тетрохлорметан(С^4), карбонизированная измельченная рисовая шелуха , гематология, детоксия.

A.K.Toleubekova1'2, AAGabitova12, T.G.Kiriyatova12, N.T.Ablaikhanova13, Z.B.Yessimsiitova13, S.T.Tuleukhanov13, G.A.Tussupbekova13, A.S.Kozhamzharova34

'Al-Farabi Kazakh National University 2Scientific research center «Biomedicine» 3 NTPC TOO " Zhalyn» 4Asfendiyarov Kazakh National Medical University

DETERMINATION OF THE EFFECT OF DAIRY PRODUCTS WITH THE ADDITION OF ENTEROSORBENT DIETARY FIBERS ON THE BLOOD PARAMETERS OF POISONED ANIMALS

Resume: This article discusses changes in physiological parameters in toxic poisoning of animals. The analysis of physiological changes in the body of animals poisoned by toxic substances, and the restoration of the characteristics of the body by including domestic enterosorbents in fermented milk products. It was observed that the correction of fermented milk products with the addition of carbonized rice husks and ordinary rice husks had a positive effect on the hematological parameters of animal blood. Thus, it was found that when taking

enterosorbents together with fermented milk products, there is a detoxic effect on the functional state of the body, poisoned by toxic toxic substances. In case of toxic poisoning, blood counts were analyzed according to the schedule, where changes were visible before and after the toxic poisoning. Blood counts in comparison made it possible to talk about the correction and effective effect of domestic enterosorbents. Keywords: Enterosorbent, tetrachlormethane (CCL4), carbonized crushed rice husks, hematology, detoxe.

УДК 615.1:339

Г.К;. Нурсейт, Г.А. Дюсембинова, Э.А. Серикбаева, С.Д. Дошманова, Ф.Е. Каюпова

С.Ж. Асфендияров атындагы К,азац Улттыц медицинаyHueepcumemi

КАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАFЫ ЦЕФАЛОСПОРИНД1К АНТИБИОТИКТЕР НАРЬ^ЫНА ШОЛУ

Цефалоспоринд1к цатарындагы антибиотиктерд( клиникалыц тэж1рибеге цалыптастыру жэне енг1зу, эрине, бактериялъщ инфекциялар химиотерапиясыныц тарихындагы мацызды оцигалардыц 6ipi болып табылады. Цаз!рг1 уацытта б!рцатар мацызды параметрлер: антибактериалды эсердщ c^hrnpi, цауппаздт жэне т.б. бойынша, олардыц элемнщ квптеген елдершде, сонымен бiрге Цазацстанда кещнен цолданылатын цефалоспориндер квптеген басца да цатардагы антибиотиктерден дэрежеа асып тYсуiмен тYсiндiрiледi. Бул мацалада К,азацстандагы цефалоспориндiк антибиотиктердiц бес буыны мен ерекшелiктерi жайлы ацпарат берiледi. Жумыста К,азацстандагы цефалоспориндiк цатардагы антибиотиктер нарыгына назар аударылады. Tyttmdi свздер: цефалоспориндер, антибактериалды дэршкзаттар, антибиотиктер, антибиотикотурацтылыц, нарыц.

Дуниежузтк денсаулы; са;тау уйымыныц (ДД¥) мэлiметтерi бойынша, микроб;а ;арсы препараттарга тура;тылы; мэселей 2019 жылгы галамды; денсаулы; са;тау ушш непзп 10 ;ауш тiзiмiне гаредъ Сату нысандары бойынша жу;палы ауруларды емдеуге арналган дэртк заттар элемде тертшшi орында тур. Олардыц шшде антибиотиктер басым.

Микроб;а ;арсы препараттарга тeзiмдiлiк уа;ыт ете келе, эдетте генетикалы; езгерктер ар;ылы табиги турде дамиды. Алайда микроб;а ;арсы препараттарды ;ате жэне шамадан тыс пайдалану бул процесс жылдамдатады. Антибактериалды тура;тылы; жаца тетiктерi бYкiл элем бойынша пайда болуда жэне таралуда, кец таралган жу;палы ауруларды емдеу ;абшеттШпне ;ауш тeндiре отырып, сауыгу мерзiмдерiн узартып, MYгедектiк пен 0лiм туындатады. Антибактериалды дэр>дэрмектер туралы на;ты TYсiнiк берiлмегендiктен, халы; eзiн-eзi емдеудi жалгастыруда. Резистенттiлiк мэселей микроб;а ;арсы терапияныц тиiмдiлiгiн шектейтш елеулi кедергi болып табылады. Осы мэселеге арналган жыл сайынгы жарияланымдар антибиотиктiк резистенттiлiктiц таралу проблемасыныц езектшшн растайды.

Тиiмсiз антимикробты терапия антибиотиктердщ жагымсыз жэне уытты реакцияларыныц пайда болу жшлшн арттыруга ы;пал етедъ Дэрiлiк заттарга барлы; жанама реакциялардыц 25-30% антибиотиктердiц жанама

эсерлерiнiц улесше келедi. Сондъщтан, ДYHиежYзiлiк денсаулы; са;тау уйымыныц (ДД¥) бактерияга ;арсы куралдарды пайдалануды оцтайландыру Ж0нiндегi усынымдарыныц арасында маркетингтiк талдаулар жургiзу кезделген.[3]

Антибактериалды препараттар топтарыныц арасында ерекше орынды цефалоспориндер алады. Цефалоспориндер - Acremonium зецiнен алынган (бурын Cephalosporium деп аталган) антибиотиктердiц Yлкен тобы. Олар ß-лактамды антибиотиктерге, бактерицидтерге жатады жэне пенициллиндерге у;сас эсер етедь Олар пептидогликан 0ндiрiсi Ymrn жауапты ферменттердiц белсендiлiгiн, бактериялы; жасушалы; ;абырганыц мацызды компонентiн байланыстырады жэне бугаттайды. Олар кец спектрлi антибиотиктер деп аталады, себебi олар бактериялардыц кец спектрiне ;арсы тиiмдi. 1945 жылы бiрiншi цефалоспорин анъщталган кезден бастап, галымдар бактериялардыц кец спектрше ;арсы негурлым тиiмдi эсер етуi Yшiн цефалоспориндердiц ;урылымын жа;сартуда. Курылым езгерген сайын цефалоспориндердiц жаца "буыны" жасалады. Казiргi уа;ытта цефалоспориндердiц бес "буыны" бар жэне эрбiр буын 0зiнiц бактерияга ;арсы спектрi бойынша езгеше болып табылады. Эрбiр буынныц iшiнде енгiзу тэсiлiне байланысты (мысалы, iшуге немесе кектамыр iшiне енпзуге), абсорбция, агзадан шыгарылуы жэне

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.