Научная статья на тему 'Цемент өндірісіндегі жұмысшылардың денсаулық жағдайы'

Цемент өндірісіндегі жұмысшылардың денсаулық жағдайы Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
83
24
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
цемент өндірісі / жұмысшылар / денсаулық жағдайы / сырқаттанушылық / цементное производство / работники / состояние здоровья / заболеваемость

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — С. А. Ыбраев, Е. Ж. Отаров, Ж. Ж. Мухалиева

Қарағанды өңірінде орналасқан цемент зауыты жұмысшыларының денсаулық жағдайы мен сипаттамасына кешенді гигиеналық баға берілді. Жүргізілген зерттеу нәтижесінде жұмысшылардың сырқаттанушылық негізін аурулар класы бойынша тыныс алу жүйесі аурулары басым екендігі анықталды. Жұмысшылардың жасы бойынша негізін 50 жас және одан жоғары жас арасындағылар басым екендігі анықталды, ал жұмыс өтілі бойынша басым бөлігін 9 жылға дейінгілер құрады. Нәтижесінде алынған зерттеу мәліметтері, заманауи цемент өндірісіндегі жұмысшылардың сырқаттанушылық деңгейін төмендетуге бағытталған сауықтандыру шаралары жасалып, аталған кәсіпорынға енгізіледі.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о здоровье , автор научной работы — С. А. Ыбраев, Е. Ж. Отаров, Ж. Ж. Мухалиева

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Состояние здоровья работников цементного производства

Проведена комплексная гигиеническая оценка характеристики и состояния здоровья работников цементного завода Карагандинской области. По результатам проводимого исследования выявлено, что работники преимущественно имеют заболевания органов дыхательной системы. Исследование проводилось, в основном, среди работников в возрасте 50 и старше лет, с преобладанием срока трудового стажа до 9 лет. Полученные в результате исследования данные, будут использованы в разработке оздоровительных мер, направленных на снижение заболеваемости работников современных цементных предприятий.

Текст научной работы на тему «Цемент өндірісіндегі жұмысшылардың денсаулық жағдайы»

ЭОЖ 613.6

ЦЕМЕНТ 0НД1Р1СШДЕГ1 Ж¥МЫСШЫЛАРДЬЩ ДЕНСАУЛЬЩ

ЖАГДАЙЫ

С.А. Ыбраев, Е.Ж. Отаров, Ж.Ж. Мухалиева

^Р ДСМ «Караганды мемлекеттiк медицина университет» ШЖ^ РМК,

Караганды к.

Караганды ещршде орналаскан цемент зауыты жумысшыларыныц денсаулык жагдайы мен сипаттамасына кешендi гигиеналык бага берiлдi. ЖYргiзiлген зерттеу нэтижесiнде жумысшылардыц сыркаттанушылык негiзiн аурулар класы бойынша тыныс алу жYЙесi аурулары басым екендiгi аныкталды. Жумысшылардыц жасы бойынша негiзiн 50 жас жэне одан жогары жас арасындагылар басым екендiгi аныкталды, ал жумыс етiлi бойынша басым белшн 9 жылга дейiнгiлер курады. Нэтижесшде алынган зерттеу мэлiметтерi, заманауи цемент ендiрiсiндегi жумысшылардыц сыркаттанушылык децгешн темендетуге багытталган сауыктан-дыру шаралары жасалып, аталган кэсiпорынFа енгiзiледi.

Т'^'йгн^^ свздер: цемент енд1рю1, жумысшылар, денсаулык жаFдайы, сыркаттанушылык

0зект1л1г1. ДYниежYзiлiк денсаулык сактау уйымы (ДДС¥) 2008-2017 ж.ж. жумысшылардыц денсаулыFын корFау бойынша Галамдык жоспарды макулдады. Галамдык жоспарда элемдеп экономикалык каркынды дамуы мен ендiрiстiк куат-тылыFына кажеттi алды^ы шартты жаFдай болып жумысшылардыц денсаулыFы екендш керсетiлген [1].

Эндiрiстегi жумысшылардыц ецбек ету жаFдайы кептеген денсаулыкка зиянды эсерiн тигiзетiн себептермен сипатталады. Эндiрiстегi жумысшылардыц ецбек жаFдайын, олардыц аFзасына ендiрiстiк факторлардыц эсерiн ерекшелш-тершщ мэселелерiн Fалымдардыц Fылыми ецбектерiнде жарык керген. Бiрак цемент ендiрiсi жумысшыларыныц денсаулык жаFдайыныц элеуметпк-гигиена-лык мацыздылы^ын толыFымен зерттелмеген [2]. Сондыктан да бiз цемент ендiрi-сiндегi жумысшылардыц денсаулык жаFдайын зерттеуге алдык.

Зерттеудщ максаты. Цемент ендiрiсiндегi жумысшылардыц денсаулык жаFдайына баFа беру.

Зерттеу материалдары мен эдктерь ^араFанды ецiрiнде орналаскан цемент зауытыныц жумысшыларыныц УЕЖ бойынша сыркаттанушылык децгеш-не, сипатына ецбек жаFдайыныц эсер ету децгейiн баFалау жэне талдау Yшiн екi ендiрiстiк-кэсiби топ курылды. Негiзгi топка усактау №1, кYЙдiру, ендiрiстiк цех №1, ендiрiстiк цех №2 цехтарыныц жумысшылары кiрсе, бакылау тобына механи-ISSN 1727-9712 Гигиена труда и медицинская экология. №2 (55), 2017

зациялау, бас механик бeлiмi, бас энергетик бeлiмi, электрлiк жендеу цехы, eндi-picTiK каушаздшт окыту бeлiмiнiц цехтарыныц жумысшылары алынды. Жумыс-шылардьщ жынысы, жасы, мамандыгы бойынша жумыс eтiлi еcкеpiлдi. УЕЖ бо-йынша сыркаттанушылыкты зерттеу Н.В.Догле мен А.Я.Юркевичтщ [3] эдюте-мелеpiне сэйкес 2011-2014 жылдардагы жыл бойы толык жумыс icтегендеp ара-сында жYpгiзiлдi.

Зерттеу нэтижелерь Жас кepcеткiштеpi бойынша ею топтада 50 жас жэне одан жогары жас арасындагылар жумысшылар жогары екендiгi тipкелдi.

Жумыс eтiлi бойынша кepcеткiштеpiне токталатын болсак жумысшылар-дыц арасында басым бeлiгi ецбек e^i 9 жылга дейiнгiлеpi негiзгi топта Yлеci -77,9% болса, бакылау тобында бул кepcеткiш - 70,9% Yлеciнде болды, негiзгi топта ецбек eim 10-19 жыл жумыс жасайтындардыц Yлеci - 19,9% болса, бакылау тобында - 25,9% жумысшылардыц Yлеciнде болды. Екi топтагы 30 жылдан жогары ецбек eтiлi бар жумысшылардыц Yлеci негiзгi топта - 2,2%, бакылау тобында - 3,2% курады.

Кесте 1 - Цемент внд1ркшщ жумысшылардыц жынысы, жасы жэне ецбек етШ бойынша К^рамы (жылдар бойы ецбек еткен, орташа 3 жылдык, пайызбен)

Топтар Непзп (%) Бакылау (%)

ерлер эйелдер ерлер эйелдер

Жынысы бойынша 69 31 65 35

Жасы бойынша 29 жаска дешн 2,2 0 4,0 0

30-39 жас 17,7 2,2 9,7 5,6

40-49 жас 15,8 11,1 13,8 12,4

50 жэне жогары 33,3 17,7 37,5 17,0

Барлыгы 69,0 31,0 65,0 35,0

Ецбек eтiлi бойынша 9 жылга дешн 51,3 26,6 46,4 24,5

10-19 жыл 15,5 4,4 18,6 7,3

20-29 жыл 0 0 0 0

30 жэне жогары 2,2 0 0 3,2

Барлыгы 69,0 31,0 65,0 35,0

1-шi кеcтенi талдай отырып жумысшылар арасында жынысы бойынша ею топтада ерлер Yлеc салмагы басым екендiгi аныкталынды. Жумысшылар арасында эйел адамдардыц Yлеc салмагыныц тeмен болуын ецбек ауырлыгыныц (Ибраев С.А., Отаров Е.Ж., Жарылкасын Ж.Ж., Мухалиева Ж.Ж. «Гигиеническая оценка условий труда рабочих цементного производства» Международный журнал прикладных и фундаментальных исследований. - 2017. -№3. -С. 62-65 макалада жарияланган) жогары болуымен тYciндipемiз [4]. Жумысшылар арасында жас кepcеткiшi бойынша ею топта да басым айырмашылык жок. Жумыс eтiлi бойын-

ние производственного травматизма по каждой возрастной группе за исследуемый период представлено на рисунке 1.

Рисунок 1 - Распределение травм по возрастным группам

На ЖОФ № 1,2 26% всех производственных травм получено лицами в возрасте 30-34 лет и 55-59 лет, а у лиц в возрасте 40-44 года было зарегистрировано 17,4% травм. На долю работающих в возрасте от 45 до 54 лет приходилось 8,7%. Уровень производственных травм у лиц в возрасте 19-24, 25-29 и 35-39 лет составил 4,3%. У работников СЖР почти 17% производственных травм приходилось на возрастные группы: 19-24, 30-34, 50-54, 55-59 лет и в 2,0 раза меньше составляют лица, пострадавшие на производстве в возрасте 25-29, 35-39, 40-44 и 45-49 лет. На ВЖР почти 30% всех производственных травм было получено лицами в возрасте от 25 до 29 лет, около 19% травм приходилось на лиц, пострадавших на производстве в возрасте 30-34 года и 11% травм - на работников возрастной группы 35-39 лет. Меньше всего производственных травм было получено лицами в возрасте и 60-64 лет (1,2%).

Проведен анализ распределения производственных травм с учетом стажа работы (таблица 3). С увеличением стажа работы, у лиц, работающих на ЖОФ №1,2, количество несчастных случаев уменьшается: если на работников со стажем 4 года приходилось 26% от всех травм, то за опытными работниками чис-

Непзп топта жумысшылар арасында алдыцгы орында - тыныс алу жYЙеci ауруларыныц Yлеci - 33,2% болса, екiншi орында - ас корыту жYЙеci ауруларыныц Yлеci - 11,3% болды, Yшiншi орында - есту агзасы ауруларыныц Yлеci - 10,5% кураса, тepтiншi орынга - эндокpиндi жYЙе ауруларыныц Yлеci - 6,4% курады, беciншi орында - кан айналым жYЙеci ауруларыныц Yлеci - 5,6% жэне несеп-жыныс жYЙеci ауруларыныц Yлеci - 5,6% курады.

Ею топтада жумысшылар арасында тыныс алу жYЙеci ауруларыныц басым децгейi аныкталды, cебебi жумыс орындарындагы шектеулi децгейден жогары болатын шацмен жэне жылдыц ыстык жэне суык мезгiлiндегi колайсыз темпера-туралык режим мен ауа козгалысыныц жылдамдыгымен байланысты. Ал ас корыту жYЙеci ауруларыныц жиi кездеcуi жумысшылардыц тамактану тэpтiбiнiц бузылуы, катты жэне eткip тагамды колдану, асты асыгыс iшу немесе кургактай жеу, тамак арасында Yлкен Yзiлicтiц болуы, темекi шегу, iшiмдiкке кумар болуы-мен тYciндipiледi. Сонымен бipге есту агзасы ауруларыныц жш кездесу cебебi шу-дыц жогары децгейде болуымен сипатталады [5]. (Ибраев С.А., Отаров Е.Ж., Жарылкасын Ж.Ж., Мухалиева Ж.Ж. «Гигиеническая оценка условий труда рабочих цементного производства» Международный журнал прикладных и фундаментальных исследований. - 2017. -№3. -С. 62-65 макалада жарияланган).

Зерттеу нэтижеciнде жумысшылардыц денсаулык жагдайын жаксарту Yшiн тYpлi ic-шаралар уйымдастыру кажеттшгш тудырады.

УЕЖ бойынша сыркаттанушылыктыц ауру класы бойынша тыныс алу жYЙеci аурулары, ас корыту жYЙеci аурулары жэне есту агзасы ауруларыныц Yлеc салмагы жогары екендшн зерттеу мэлiметтеpiнiц нэтижелеpi кepcеттi.

^орытынды. Цемент eндipiciндегi негiзгi мамандыктагы жумысшылардыц денсаулыгына бага беру максатында жYpгiзiлген зерттеу жумыстыц максаты мен мшдеттерш icке асыру бойынша, белгш болган гылыми-зерттеу нэтижелеpi келеciдей корытындыларды шыгаруга мYмкiндiк тугызды.

1. Цемент eндipiciндегi жумысшылардыц сыркаттанушылыгын багалау шкаласына сэйкес «жогары», оныц iшiнде бакылау тобыныц багасы «орташа жогары», ал непзп топтыц багасы «жогары».

2. Жумысшылардыц УЕЖ бойынша сыркаттанушылыгын непзш аурулар класы бойынша зерттегенде ею топтыцда негiзiн тыныс алу жYЙеci аурулары басым екендiгi аныкталды.

3. Жумысшылардыц жасы бойынша негiзiн ею топтада 50 жас жэне одан жогары жас арасындагылар басым екендш аныкталды, ал жумыс eтiлi бойынша басым бeлiгiн 9 жылга дешнгшер курады.

Эдебиеттер

1. Измеров Н.Ф. Глобальный план действий по охране здоровья работающих на 2008-2017 гг.: Пути и перспективы реализации // Медицина труда и промышленная экология. - 2008. - №6. - С. 1-9.

ISSN 1727-9712 Гигиена труда и медицинская экология. №2 (55), 2017

2. Отаров Е.Ж. Гигиеническая оценка условий труда рабочих обогатительного комплекса // Медицина и экология - 2008. - №2 - С.54-56.

3. Догле Н.В., Юркевич А.Я. Заболеваемость с временной утратой трудоспособности. М:Медицина. - 1984. - C.83.

4. Ибраев С.А., Отаров Е.Ж., Жарылкасын Ж.Ж., Мухалиева Ж.Ж. «Гигиеническая оценка условий труда рабочих цементного производства» Международный журнал прикладных и фундаментальных исследований. - 2017. -№3 - С. 62-65.

Резюме

Проведена комплексная гигиеническая оценка характеристики и состояния здоровья работников цементного завода Карагандинской области. По результатам проводимого исследования выявлено, что работники преимущественно имеют заболевания органов дыхательной системы. Исследование проводилось, в основном, среди работников в возрасте 50 и старше лет, с преобладанием срока трудового стажа до 9 лет. Полученные в результате исследования данные, будут использованы в разработке оздоровительных мер, направленных на снижение заболеваемости работников современных цементных предприятий.

Ключевые слова: цементное производство, работники, состояние здоровья, заболеваемость

Summary

Integrated hygienic valuation carried out of the characteristic and workers' health status of cement factory in Karagandy region. According to the results of our research was revealed that workers predominantly have diseases of the respiratory system. Basically age of explored workers was 50 and over years, and seniority less than 9 years. The research data which we get will be used in development of health measures for reduce morbidity of workers of modern cement enterprises.

Key words: cement production, workers, health status, incidence

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.