Научная статья на тему 'ТОШКЕНТ ВИЛОЯТИ БОҒЛАРИДА БАРГЎРОВЧИЛАР – ФИЛЛОФАГЛАРНИНГ УЧРАШИ ВА УНИНГ ТУРЛАРИ ТАРКИБИ'

ТОШКЕНТ ВИЛОЯТИ БОҒЛАРИДА БАРГЎРОВЧИЛАР – ФИЛЛОФАГЛАРНИНГ УЧРАШИ ВА УНИНГ ТУРЛАРИ ТАРКИБИ Текст научной статьи по специальности «Сельское хозяйство, лесное хозяйство, рыбное хозяйство»

CC BY
47
11
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Аннотация научной статьи по сельскому хозяйству, лесному хозяйству, рыбному хозяйству, автор научной работы — Абдусалим Юсупов, Баходир Қўшоқбоев, Акбар Бакиев

В статье изучено распространение, вредоносность и видовой состав листовёртки филлофагов в плодовых культурах, а также определен экономический порог вредоносности листьев и освещена биологическая эффективность применения химических препаратов против вредителей в условиях Ташкентской области.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по сельскому хозяйству, лесному хозяйству, рыбному хозяйству , автор научной работы — Абдусалим Юсупов, Баходир Қўшоқбоев, Акбар Бакиев

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ТОШКЕНТ ВИЛОЯТИ БОҒЛАРИДА БАРГЎРОВЧИЛАР – ФИЛЛОФАГЛАРНИНГ УЧРАШИ ВА УНИНГ ТУРЛАРИ ТАРКИБИ»

Узумнинг хураки "Каттакургон" нави фунционал ургочи бир жинсли хисобланади. Бу узум навида ток тупи кесилмаган (назорат) вариантда кандлилик 19,8% ва кислоталилик 3,7% ни ташкил килди. Ток тупида 80-120 та куртак юклама колдирилганда, назорат вари-антга нисбатан кандлилиги 2,2% юкори, кислоталилиги 0,4% кам булиши аникланди. Ток тупида 120-160 та куртак колдирилганда кандлилик назорат вариантдан 1,5% юкори, кислоталилик 0,6% кам булиши аникланди. 160-200 та куртак юкламали ток тупида кандлилик назорат вариантдан 2,7% юкори, кислоталилик эса назорат вариантдан 0,7% камлиги билан ажралиб турди. Ток тупида 200-240 та куртак колдирилганда кандлилик назорат вариантдан 2,6% куп, кислоталилик 0,5% кам булиши кайд килинди. Ток тупида куртак юкламаси энг куп вариантда 240-280 та куртак колдирилганда, кандлилик назорат вариантдан 0,5% юкори ва кислоталилик 0,1% кам булиши аникланди.

Хулоса. Узумнинг хураки «Каттакургон» навининг хосилдорлик курсаткичи ва узум боши гужуми кимё-вий таркибининг ток тупи юкламаларига богликлиги урганилган. Узумнинг «Каттакургон» нави хосилдорлик курсаткичлари ва шарбатининг кандлилиги ва кисло-талилиги аникланган. Ток тупи куртак юкламалари: 80-120 куртак, 120-160 куртак, 160-200 куртак, 200-240 куртак ва 240-280 куртакларни узумнинг «Каттакургон» нави хосилдорлиги ва узум шарбатининг кимёвий таркибига таъсирини урганишда ток тупларида 160200 куртак колдирилса, хар бир тупда хосилдор нов-далар микдори 2,7 донага назоратга нисбатан юкори булади. Бунда меъёридаги тажриба вариантида узум гужуми шарбати таркибида кандлилиги 22,5% ва кис-лоталиги 3 г/л ни ташкил килади. Меъёридан ортик куртак колдирилса узум бошлари шарбати таркибида кандлилиги кам ва кислоталилиги юкори булиши аникланди.

Фойдаланилган адабиётлар:

1. Доспехов Б.А. Методика полевого опыта. М.: Агропромиздат. 198е, - С 311-320.

2. Мирзаев А. Повышенная нагрузка кустов глазками и поздняя оброка винограда на незасоленных почвах с высоким стоянием грунтовых вод // Сельское хозяйство Узбекистана. - Т., 1960. - №4. - С. 73-76.

3. Серпуховитина К.А., Руссо Д.Э. Оптимизация питания и на рузок кустов побегами при производстве столовых сортов винограда // Виноделие и виноградарство. - 2011. - № 3. - С. 32-36.

4. Серопуховитина К.А., Худабердов Э.Н. Проблема воспроизводства плодородия почв виноградников в обозримом периоде XXI столетия. Материалы Международной научно-практической конференции «Садоводство и виноградарство XXI века». Краснодар, 1999. С. 22-25.

5. Файзиев Ж.Н. Узбекистон шароитида узум ннчг уругсиз навлари хосилдорлиги ва сифатини ошириш технологиясини илмий асослаш. Док. дисс. автореф. - Тошкент, 2020. - Б. 5-10.

УУТ: 632.

ТАДКИЦОТ

ТОШКЕНТ ВИЛОЯТИ БОГЛАРИДА БАРГУРОВЧИЛАР - ФИЛЛОФАГЛАРНИНГ УЧРАШИ ВА УНИНГ ТУРЛАРИ ТАРКИБИ

Абдусалим ЮСУПОВ, ц.х.ф.д., профессор, Баходир ЦУШОЦБОЕВ, изланувчи, Акбар БАКИЕВ, магистрант,

ТошДАУ

Аннотация: В статье изучено распространение, вредоносность и видовой состав листовёртки фил-лофагов в плодовых культурах, а также определен экономический порог вредоносности листьев и освещена биологическая эффективность применения химических препаратов против вредителей в условиях Ташкентской области.

Кириш. Узбекистон Республикасида богдорчилик кишлок хужалиги сохасида етакчи уринларни эгаллай-ди. Республиканинг табиий-иклим шароити мевали богларни етиштириш улардан юкори ва сифатли хосил олиш учун кулай шароитга эга. Мевали богларни етиш-

тириш, улардан сифатли ва юкори хосил олишда за-раркунанда ва касалликлардан асраш мухим ахамиятга эга. Мевали богларда барг зараркунандаларига карши курашиш учун зараркунандаларнинг таркалиши, зарари, ривожланиш биоэкологик хусусиятлари ва иктисодий за-

МЛХ8Ш 80\ [1] 2021 ЛСКО Ш01Ш

59

рарлаш микдор мезонини урганган холда кураш чорала-ри олиб борилганда, юкори самарадорликка эришилади.

Республика вилоятларида барча тоифадаги хужалик-лар 2020 йилда мевали богларнинг майдони, хосилдорлиги ва ялпи хосили буйича режалаштирилган. Жумладан, да-нак мевали богларнинг майдони 117842 га, шундан урик 45696 га, шафтоли 23284 га, олхури 21071 га, гилос 20946 га, олча 6391 га, жийда 354 га.ни ташкил килади.

Фермер хужаликлари буйича 2020 йилда данак мевали боглар майдони 81289 га ташкил килиб, шундан, урик 28677 га, шафтоли 15701 га, олхури 16481 га, гилос 20946 га, олча 3304 га, жийда 15 га ташкил килади.

Ахоли томорка майдонлари буйича эса, 2020 йилда данак мевали боглар майдони 36554 га.ни ташкил килиб, шундан, урик 13063 га, шафтоли 7683 га, олхури 4590 га, гилос 7792 га, олча 3087 га, жийда 339 га.ни ташкил килади.

Тадцицот натижалари. Мевали богларнинг барг зараркунандаларидан бири яшил кийшик буртли баргуровчи хисобланади. Бу зараркунанда, мамлака-тимизда кенг таркалган зараркунанда [7; 286-288-б.] булиб, бизнинг шароитимизда 40 га якин мевали дарахт барглари билан озикланади. Мевали дарахт-ларнинг зараркунандаси булган яшил кийшик буртли баргуровчи биринчи булиб В.И. Плотников томонидан Тошкент атрофидаги богларда зараркунанда сифатида таърифланган. Кейинчалик у Цозогистон [5; 13-18-б.], Тожикистон [2; 52-б.], Арманистон давлатларида зараркунанда сифатида тавсифланган. Яшил кийшик бур тли баргуровчи Марказий Осиё минтакасида мевали дар-".-" -ларнинг хавфли зараркунандаси хисобланади. И. Дус-мановнинг [4; 3-21-б.] маълумотига кура, яшил кийшик буртли баргуровчи жами баргуровчилар микдорининг Узбекистонда 15%, Тожикистоннинг Панжикент ту-манида 38% кисмини ташкил этади; бир йилда 2-3 авлод беради. Зараркунанданинг куртлари дарахтлар гуллагунча уларнинг барглари ва гунч____.рига биринчи

авлодда, шунингдек, барглари ва меваларига кейинги авлодларига зарар етказади. Х.Р. Мирзалиеванинг [6; 3-23-6.] маълумотига кура, яшил кийшик буртли баргуровчи билан кучли зарарланганида олма 48,4% гача хосилни йукотиши мумкин. Навоий вилоятининг Зарафшон водийси шароитларида алохида йилларда яшил кийшик буртли баргуровчи олма баргларини 70% гача ва меваларини 30% гача зарарлаган [3;3-50б.].

Яшил кийши; буртли баргуровчи энг куп таркалган баргуровчи зараркунандалардан хисобланади, кейинги уринларда эса хаммахур ва куртак баргуровчиси туради. Бу зараркунанда мевали дарахтларда жиддий ахамиятга эга булмаса-да, уларда озикланувчи тур сифатида учров-чи бош;а катор йулдош турлари хам мавжуд. (1-жадвал.)

Яшил кийши; буртли баргуровчининг ривожланиш бос;ичларини кузатиш 1920-2021 йилларда Тошкент вилояти Цибрай тумани Бура-ота хужалигида олиб бо-рилди. Яшил кийши; буртли баргуровчи ургимчаксимон пиллада икки ёшли куртлик даврида пустло; ёри;лари ва тиркишларида, куртаклар асосида, илдиз бачкила-рида хамда у симлик колдиклари остида кишлайди. Данакли м^ва дарахтлари гунчалаб гуллаган даври бош-ланган с^хорги муддатларда зараркунанда кишловдан чик^ди. Бизнин. кузатувларимизда Тошкент вилояти хужаликларида биринчи ёшдаги куртлар март ойининг 2-3-ун кунлигида, яъни бир кеча-кундузлик уртача харорат +8+11°С гача кутарилиб, хавонинг нисбий н^млиги 60-70% булган пайтда ривожланади. Совук " ушган пайтларда бошланса, куртлар кишлов жойларига беркиниб олади.

Тадкикотларимизда мевали дарахтлардан капалак-ларнинг курт ва гумбак намуналари йигилиб, лаборатория шароитида улардан капалак чикиши кузатилди. Улар буйича турларнинг номини аниклаш ва зарарку-нандаларнинг умумий хажмидаги нисбати аникланди. Бир вактнинг узида хар бир алохида олинган тур учун озука усимликлари (дарахтлар) доираси урганилди.

1-жадвал.

Тошкент вилояти богларида баргуровчилар - филлофагларнинг учраши ва турлари таркиби (2020 й.)

№ Баргуровчи турларининг номи

Узбекча Русча Лотинча Учраши

1. Яшил кийшик буртли баргуровчи Зелёная кривоусая листовертка(ЗКЛ) Pandemis chondrellana + + +

2. Хаммахур баргуровчи Многоядная листовертка Argyrotaenia pulchellana + +

3. Куртак баргуровчиси Почковая вертунья Spilonota ocellana + +

4. Мева узгарувчан баргуровчиси Плодовая изменчивая листовертка Hedya nubiferana +

5. Дулана баргуровчиси Боярышниковая листовертка Archips crataegana +

+ + + - доимо; + + - щр доим эмас; + - камдан-кам

AGRO INFORM MAXSUS SON [1] 2021

60

Яшил к;ийшик; буртли баргуровчи тури Узбекистоннинг дарахтларда яшил к;ийшик; буртли баргуровчининг олма, мевали богларида кенг тарк;алган булиб, 9 та дарахт урик, олхури ва нок дарахтларини зарарлаши - усимлик турларини зарарлагани кузатилди. (2-жадвал). турларига кура 48,1-78,2% гача кузатилди. (3-жадвал).

Яшил к;ийшик; буртли баргуровчи боглардаги купгина Тошкент вилоятининг тогли минтак;аларида мевали мевали дарахтларда ози;ланиши ани;ланган. Мевали дарахтларни зараркунанда жадалрок; ва зичрок; за-

2-жадвал.

Яшил цийшик; буртли баргуровчи зарарлаган мевали дарахт турлари 2020 й.

№ Мевали дарахт тури

Узбекча номи Русча номи Лотинча номи Зарарланиши

1. Урик Абрикос Armeniaca vulgaris L. + + +

2. Олма Яблоня Malus domestica Boznh. + + +

3. Олхури Слива Prunus domestica L. + + +

4. Нок Груша Pirus communis L. + ++

5. Шафтоли Персик Prunus persica L. + +

6. Бех,и Айва Cydonia vulgaris Pers. + +

7. Олча Вишня Pzunus du encata L. +

8. Гилос Черешня Pi'Uus avium I. +

9. Бодом Миндаль Amygdalis •ommunis L. +

+ - кучсиз зарарланиш, + + - уртача зарарланиш, + + + - кучли зарарланиш

Яшил цийшик; буртли баргурогчшчнг мевали дарахтларни зарарлаши 2020 й. апрель- в ч 'ст ой^арида кузатилди.

3-жадвал.

Тадк;ик;от утказилган худудлар Олма Олхури Урик

Кузатилган дарахт, дона зарарланган, до„аГ %, хисобида Кузатилган дарахт, дона зарарланган, дона %, хисобида Кузатилган дарахт, дона зарарланган, дона %, хисобида

Тошкент вил. Кибрай тум. Бура-ота М.Ф.Й. 2020-2021.Й. 124 74 59,6 46 33 71,7 51 39 76,4

138 94 68,1 41 28 68,1 43 29 67,4

Тошкент вил. Куйи-Чирчик; тум. Узбекистон М.Ф.Й. 2020-2021.Й. 198 131 66,1 87 67 77,0 76 62 81,5

156 93 59,6 54 38 75,9 49 43 87,7

Тошкент вил. Бустонлик тум. Ок;тош худуди 2020-2021.Й. 222 128 57,6 35 22 62,8 50 31 62

181 99 54,6 40 23 57,5 38 23 60,5

MAXSUS SON [1] 2021 AGRO INFOllM

61

рарлайди, аммо кузатув олиб борилган богларда яшил кийшик буртли баргуровчи зарарламаган дарахт деярли учрамади.

Цишловдан чи;;ан куртлар бир ой мобайнида кур-так, гунча ва барглар билан озикланади. Озикланишни тугатгач, улар баргларни ургимчак билан эгиб, най-симон куринишида ураган холда гумбакланади. Тад;и;отларимизда янги авлоднинг биринчи гумбаклари мавсум шароитларига богли; равишда апрелнинг учинчи ун кунлиги ва май ойининг бошида ;айд этилди. Яшил кийшик буртли баргуровчининг гумбаклик даври 12-14 кун давом этади.

Капалакларининг учиши май ойининг II ун кунлиги-нинг охири III ун кунлигининг бошида кузатилди. 2020 йил 14 майда; 2021 йил 21 майда капалакларнинг фаол учиши тунги соатларда кузатилди. Бу даврда капалаклар

гулларнинг нектари билан озикланади. Капалаклар 3-5 кун ози;лангач, жуфтлашишади ва ургочилари 3-9 кун-дан сунг тухум куйишга киришади. Ургочилари уртача 250 тадан 400 тагача тухум куяди. Яшил кийшик буртли баргуровчининг учинчи авлод куртлари кишловга кетади. Яшил кийшик буртли баргуровчи зарарлилиги шун-даки, куртлари эрта бах,орда куртак ва гунчаларни еб куяди, натижада, улар курийди ва тукилиб кетади. Сунгра куртлар барг ва меваларга утади. Зарарланган мевалар хунук булиб шаклланади ва 50% гача вазнини йукотади, зарарланмаган меваларга нисбатан 10-15 кун кечрок пишади. Яшил кийшик буртли баргуровчининг иктисодий зарарли микдор мезони сифатида куйидаги курсаткични кабул килиш мумкин: урик хосилининг умумий йукотилиши (уларнинг бозор бахосини хисобга олган холда) - бир гектардан 60 кг ни ташкил этиши

4-жадвал.

Тошкент вилояти Кибрай тумани, кул моторли аппаратида ишлов берилди (1000 л/га), 14-21.04.2020 й.

№ Вариантлар Ишчи суюклик кон- 10 та шохдаги куртларнинг урта ча сони, дона Самарадорлик, % ишлов берилгандан кейинги кунларга:

центрациям, % Ишлов беришгача Ишлов беришдан сунг, куйидаги кунларда: 14 17 21

1. Циперфос, 55% к.э. 0,08 28,8 3,3 2,6 2,1 88,6 91,0 92,7

0,i2 24,6 1,7 1,5 2,1 93,0 93,9 91,5

2. Киллер, 5% к.э. 0,04 31,3 3,2 4,3 3,9 89,8 86,3 87,5

0,06 33,2 4,0 0 1,1 87,9 100 96,7

3. БИ-58, 40% к.э.- (андоза) „06 22,3 1,9 2,3 3,4 91,5 89,7 84,7

4. Назорат (ишлов берилмаган) - 20,1 21,3 18,4 22,2 - - -

5-жадвал.

Кибрай тумани, кул аппарати. 1000 л/га 5-14. 08. 2020 й.

№ Вариантлар Ишчи суюклик конц., % Ишлов беришгача 10 та зарарланган шохдаги куртларнинг уртача сони, дона Самарадорлик, % ишлов берилгандан кейинги кунларга 5 9 14

1. Циперфос, 55% к.э. 0,08 20,9 95,6 97 94,7

0,12 25,5 96 98 93,9

2. Киллер, 5% к.э. 0,04 33,3 97 100 96,5

0,06 27,2 96 98 98,5

3. БИ-58, 40% к.э.-янги (андоза) 0,14 17,2 98 99 88,5

4. Назорат (ишлов берилмаган) - 22,2 Куртларнинг табиий зичлиги

33,2 28,2 17,2

62

AGRO INFORM MAXSUS SON [1] 2021

мумкин. Бу тахминан гектарига 180.000 сумга тенг. Бундай йукотилиш хар бир дарахтдан уртача 2 кг мева йукотилганда юзага келади, бу уз навбатида хар бир меванинг вазни тахминан 60 гр. деб олинганда битта дарахтда 16 та куртга тугри келади. Агар тупгулнинг тахминан % ;исми чангланиб, мева тугишини хисобга олсак, бундан келиб чикддики, битта дарахтда 64 та курт 3.8 кг гача хосилни йукотиши мумкин.

Шундай ;илиб, урикда яшил ;ийши; буртли баргуровчининг икктисодий зарарлаш микдор мезони куйидагича: 1) хосилдорлиги 250 ц/га дан кам булмаган хар бир кучли усувчи дарахтдан умумий хосил йукотиш 2 кг булганда; 2) хар бир хосилдор дарахтда зараркунан-данинг курти 60 донадан ортикк булганда. И.Дусманов [4; 3-21-б.] маълумотларига кура, мевали дарахт та-насининг 1 м2 кисмида зараркунанданинг кишловчи куртлари 20 донадан ортикк булганда, яшил кийшикк буртли баргуровчига карши кимёвий кураш чораларини утказиш лозимлиги таъкидланган. Мевали дарахтларни тангачаканотли хашаротлардан химоя килиш буйича тадбирлар уларнинг купчилигига карши куллашда куп жихатдан умумий хисобланади.

Тадкикот натижаларига кура, 2020 йил апрель ойининг 14-21 кунларида Цибрай туманининг Бу-ра-ота богдорчилик худудида яшил кийшикк буртли баргуровчининг кичик ёшдаги кишловчи куртлари ва йулдош зараркунандаларга карши истиккболли инсектицид ачив ва учта инсектоакарицидни (циперфос, киллер ва БИ-58,) урганиш буйича дала тажрибаси утказилди. Ишлов бериш моторли кул пуркагичи ёрдамида а^ал-га оширилди. Бунда хар хил концентрациядаги ишчи суюкклиги тайёрланди, сувнинг сарф-меъёри эса тажри-бавий равишда 1000 л/га га тенглаштирилди. Тажриба натижалари 4-жадвалда келтирилган, ундан куриш мум-кинки, барча синалган препаратлар, айниккса, улар юкрри концентрацияда кулланилганида юкрри натижа берди.

Яшил кийшикк буртли баргуровчининг кишловдан чиккан авлодига карши инсектицидларнинг биологик самарадорлиги

Кейинги тадкикот 2020 йилда юккоридаги сингари шароитларда, факкат урикзор богида (12-13 ёшли) тажриба такрорланди, бунда ишлов бериш яшил кийшикк буртли баргуровчининг 2-авлодига карши 5-14 августда утказилди. Ишлов бериш аввалги йилдаги каби кул пуркагичи ёрдамида ишчи эритма гектарига 1000 л сарф этиб амалга оширилди (5-жадвал). Мазкур тажрибада андоза варианти сифатида ичдан таъсир этувчи БИ-58, 40% к.э.- янги (андоза) инсектоакари-циди олинди.

Узбекистон Республикаси кишлокк хужалигида ишла-тиш учун рухсат этилган пестицидлар ва агрохимикат-лар руйхати [8; 215-227-б.] да мевали дарахтларнинг барча зараркунандаларига карши хар гектарига 0,8-2 л (уртача 1,4 л/га) сарф этиб ишлатиш рухсат этилган. Зараркунанданинг табиий зичлигини эса ишлов берилма-ган (назорат) дарахтларда кузатдик. Натижалари шуни курсатдики, мазкур йилда хам аввалги йилда олинган натижалар т^сди^ланди. Барча вариантларда юккори биологик сам "радорлик кайд этилди.

Урикзор боглаь!а яшил кийшикк буртли баргуровчининг иккинч; авлодига карши инсектицидларнинг биологик самарадорлиги

Шундай килиб, утказилган иккита дала тажрибаси натижалари асосида куйидаги хулосага келинди, ин-сектицидлар: циперфос-0,08%, киллер - 0,06% пре-паратлари яшил кийшикк буртли баргуровчининг хар шкала бугинига карши юкрри биологик самарадорликка эришилди. Бу зараркунандага карши курашда, купгина бошкка йулдош зараркунандалар хам нобуд булди. Зараркунандаларга карши кураш олиб бориш натижасида дарахтларнинг усиши, ривожланиши ва хосилдорлигида ижобий узгаришлар кузатилди.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Фойдаланилган адабиётлар:

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 20 мартдаги ПЦ-4246-сон карори.

2. Баева В.Г. Главнейшие вредители плодовых культур в Центральном Таджикистане //Тр. ИЗИП им. Е.Н. Павловского, 1960. - Вып. 45. - С. 3-53.

3. Бичина Т.И., Гончаренко Э.Г. Садовые листовёртки и их энтомофаги. - Кишинёв: «Картя Молодовенскэ» - вредители садов. - Кишинёв: Госиздат, 1981. - 81 с

4. Дусманов И. Зелёная листовёртка - вредитель плодовых культур и усовершенствование мер борьбы с ними: Автореф. дисс. на соис. канд. с/х наук. - 1997. - 21 с.

5. Кимсанбаев Х.Х., Нурмухамедов Д.Н., Юсупов А.Х. Состояние и перспективы развития биометода в Узбекистане //Материалы межд. прак. конф. «Актуальные проблемы защиты растений в Казахстане». - Алма-Аты, от 8-10 ноября 2001г. - Алма-Ата, 2001. - С. 351-354.

6. Мирзалиева Х.Р. Биология зелёной листовёртки - Pandemis chond-rillana H.S. и её энтомофаги: Автореф. канд. дисс. - Ташкент, 1970. - 23 с.

7. Юсупов А.Х. Борьба с ореховой плодожоркой //Материалы международной науч.-практич. конференции: «Состояние селекции и семеноводства хлопчатника и перспективы её развития». - Ташкент, 2006. С. 286-288.

8. Список химических и биологических средств борьбы с вредителями, болезнями растений и сорняками, дефо-лянтов и регуляторов роста растений, разрешенных для применения в сельском хозяйстве Республики Узбекистан. Ташкент. 2016. -С. 96-151.

MAXSUS SON [1] 2021 AGRO INFORM

63

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.