Научная статья на тему 'ТЕКУЩАЯ ДЕМОГРАФИЧЕСКАЯ СИТУАЦИЯ РЕСПУБЛИКИ АРМЕНИЯ И ПРОБЛЕМЫ СОЦИАЛЬНОЙ ПОЛИТИКИ'

ТЕКУЩАЯ ДЕМОГРАФИЧЕСКАЯ СИТУАЦИЯ РЕСПУБЛИКИ АРМЕНИЯ И ПРОБЛЕМЫ СОЦИАЛЬНОЙ ПОЛИТИКИ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
86
18
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
УРОВЕНЬ ЖИЗНИ / РОЖДАЕМОСТЬ / ЭМИГРАЦИЯ / ЧИСЛЕННОСТЬ НАСЕЛЕНИЯ / ЭКОНОМИЧЕСКОЕ РАЗВИТИЕ / СОЦИАЛЬНАЯ ПОЛИТИКА / ПОДОХОДНЫЙ НАЛОГ / STANDARD OF LIVING / BIRTH RATE / EMIGRATION / POPULATION / ECONOMIC DEVELOPMENT / SOCIAL POLICY / INCOME TAX

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Маргарян Самвел

В статье проанализирован вопрос сокращения численности населения Республики Армения. В этом контексте выделены проблемы, связанные с социальной политикой и пути их решения. В частности, используя в качестве ориентира сочетание подходов “Удовлетворение основных потребностей” и “Развитие возможностей”, автор предлагает пересмотреть механизмы расчета минимальной потребительской корзины, черты бедности, минимальной заработной платы, пенсий и пособий. В статье приведены аргументы в пользу того, что прекращение выплаты пособия по безработице было нецелесообразным, и что оно может совмещаться с программами активной социальной политики. Кроме того, в целях расширения ДОСтупности медицинских услуг, предложены возможные варианты внедрения системы медицинского страхования, действующей по принципу совместной оплаты. С точки зрения финансирования растущих социальных расходов, обсуждена необходимость повышения их адресности и введения прогрессивной шкалы подоходного налога.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

CURRENT D EMOGRAPHIC S ITUATION IN ARMENIA AND THE S OCIAL P OLICY ISSUES

This paper analyzes the issue of population decline in the Republic of Armenia, discusses related social policy challenges, and proposes ways to overcome them. In particular, the author recommends to review the mechanisms of assessing the minimum consumer basket, the poverty line, the minimum wage, pensions and benefits, using the integration of “Basic needs” and “Capability” approaches as a guideline. The paper provides evidence supporting the idea that the termination of unemployment benefits was inappropriate, and that they could have worked in conjunction with the active social policy programs. Besides, in order to ensure broad access to health care services, possible options are discussed for the introduction of a health insurance system on co-payments basis. Intending to finance the increasing social expenditures, the necessity is emphasized to introduce the progressivity of income tax and to assure more efficient targeting of social expenses.

Текст научной работы на тему «ТЕКУЩАЯ ДЕМОГРАФИЧЕСКАЯ СИТУАЦИЯ РЕСПУБЛИКИ АРМЕНИЯ И ПРОБЛЕМЫ СОЦИАЛЬНОЙ ПОЛИТИКИ»

UU.lJ«-LbL 1ШР<ШПЗИЪ

¿CVSC iphipbuLuqliLpni.pjLub Lpbumpjuib ш^р^пЬ/п wufiuipbbip, « ^fibLububbpfi Ьш[ьшршрп^шЬ duiljpnLpbLpbuLuljLub рш^ш^шС/шЬп^шЬ L[ujp±nL[3jLub uiL[ujq ilLuubuiqbLp, ipbipbuuiq[iLpnL[3jLub [abLjhiuóriL

« сНП.ГЫР'ШЯ-РШчЦЪ UP^h hPlMhäUiiC b4 UnShULUinUL ßlllUßimULriMdSUL ChlTLUKiLT-hPLbPC

<ni}L¡uJÓnLi} hbipiuqmpilbi к « рЬш^т^шЬ /эф фбилрйшЬ h¡idbLuhiupgp, U шщ hLuiÍLUipbpuipnLiS шпшЬдЬшдф/ bb ипд^ш/ш^шЬ рш^ш^ш^шЬп^шЬ hbip Ljuiui-L[ujö ¡vbqfipbbpb ni qpuibg iniódujh тфЬЬрр: ЧшиЬшфршщЬи, шпшршрЩЬ/ í" фрш-bujjbi biluiqLuqriLjb ищшппцш1]шЬ quiúpjnLqfi, шгцэиирп^шЬ ¿Ьф, bujuiuLpbbpli, ifbb-ULU¡an2UjLibbpli U biluiqLuqnLjb LU2tuujLpujLlLupâ[i Ьш2^шрфшЬ ilbfvuibliqLÍbbpp' hfiú¡> pbqriLbb[rn¡ «-C/uIbuiLiLub uiLuhuibgtJnLbpbbpti puiL[uipujpiSujb» U «4LupnqnL[3jnLbbbpli ni hbuipuiL[npnLiajnLbbbpli qujpquugúujb» tlnifibgnnlbbpfi qriLquiLfgriLdp: ипшршцрф/ bb фшшршрфЬр, huiilujäujjb npnbg' qnpàuiqpLinLpjLub Ьщшиьр^ ippujilLuri.pilLub гршушрЬ-grmSß bu¡ujipujljujhuipúujp ¿kp, U uujb Liuipnri t; qnpób[ luIjlpIil[ ипд/1Ш[ш1^шЬ piuqiupiu-IjuibnLiajuib ópuiqpbpfi hbtp фши/ib: Чапг^ши/шИш^шЬ óiunuijnLidjnLbbbpfi htuuLubb-ipnLfdjLub pbi}[uijbilujb ipbuuibLijnLblig рЬЬшрфЬ[ bb huiilLuiftiujpli uliqpnib^nil qnpànq шппг]2гчр}шЬ uiuiuihriLlujqpnLpjujb huiihiiljLupqli bbpr}pdujb ЬЬшршфр Lpuippbpuiii-bbpp, ¡¡)ul¡ Luónri ипд/ш1[ш1]шЬ dui/vubpli ф^ЬшЬишфр^шЬ ЬщилршфсС bL¡iuiSipujjlib hu/рф Lypnqpbu^nLfdjUjtj ши^шИпфшЬ U óuifuubpli ЬшидЬш^шЬт^шЬ puipápuigiluib hujpgbpp:

<|iiítiuipuiribp. LibbuujrfiuLiiuprjLuLi, ôbbifinLpjriLb, шрсршции^р, рЬш^п^шЬ /э/ït/, LpbLpbuiuljiub qiupqiugriLiJ, ungfiiu[iul]ujb рш^ш^ш^шЬп^тЬ, bLjuiiSipLujIib ИшрЦ JEL: J11, 015, Н55, Н21

UnShliLimilL -PUT-U-PUMULnhra-SnKL

Lbpuidmpjruti: rfnr|ni{pr|.iuqpiuL|iuli |ipiui|ji6iuL|Q tiffin t[ br\bL t intiinb-uiuqbintibp|i nL2LUr|.pnLfajluLi L|btiinpntinuj: Uiu iqwjiiiutiiui|npi|iuô t hiuinL|iuii|bu lipiulini(, np iu2[uiuiniuti£>iuj|"ili nbunLputibpp L|iuqiinLii bli ptiLuL|^nLfajLuLi plir|.-hiulirup pi|ji lîbô iîluuq: liju nLqqnLfajiuiip 2wpnLliiuL|iuL|iuli n lu n l JLi lu u |n p n Lfaj n Lti-libpp htiiupiui|npnL[ajnLli bb iniu|jiu piugiuhiujinb|nL n[npinnnj luqL|lu fulir|.|iplib-pp, qlnuhiuinb|nL qpiutjg|ig pfLinq hbinliLuljpljbpp Ll qintjb|nL r^piutig hiuq-|aiuhiupdiutj ruqjitjbpp: lLjuu|bu, op|ntjujL), iu2fLiiuinnLtjiuL| iniup|if)|n ptjiul|^ni.|ajiuli |ai[|i lubpliqhiuin L|p6iuinnLdp L|iupnq t hiubqbgtjbi funp ung|iiuL-inliinbuiuL|iuli 6qbiudui J|i: Upiutj|ig [unLuiuiJibinL bii|iuiniuL|ni[ L|iupLLnpi|nLd t pwqdiuL|nridiutj|i hbiniuqninnL|3jnLtjlibp|i h|n JluIj i[piu iÎ2iuL]i|w& ^ lu p ry n Lb lu L[tim ung|iiu|iuL|iutj jDiuqiujDiuL|iutjnL|3jiuti p lu L| Luti lu g n lJq, npp u|biniuL|iutj L|iupqiui|np JluIj h|n JtlLU-L|luIi dfignglibplig t:

iB-biîaiLi hwuil|wll|bu iupr|.|iiuL|iuli t <iujiuuiniuli|i hiuiiiup, £Luti|i np qiutiq-i|iuôiuj|iti qnpÔLuqpl|nLfajLuli II iuripiuinnL|3jiuti hbinLLiulipnij ii|iqpiug|iiuj|i iltiiu-gnpqp 2lupnLtiluL)nlJ t pLugLUULul|Luli [Jibbf hwliq.bglib[ni[ iu2fiiwiniuli£>iuj|iti nb-unLpulibpfi l|p6wLniÎLutiQ Ll l|i npp lu gti b[n l[ intiinbuiuL|iuti WniU2Qtl[aiUg|l tlbpnL-d"Q: ^IbuinLfajLuli L|nqiJ|ig |ipiuL|iutiiugi|nq ung|iiu|iuL|iuli pujiquj^ujL|LutinLfajnlLiLi |ip hbp|a|ili nLtJ|n Jh 2LUPf5 U"iuuliiui|npiuii|bu, liu|iuuinlibpp Ll L|bb-

ULU|an2Lul|libpp d^h^rnd ijinpp qnuliuplibp bli l|iuqdnLd Ll ¿btJ L|Lupnq piui|iupiu-pb[ ptiLuL|^nLfajLuti h|idliiul|iuli LqLuhLuligilnLbpljbpp: Ulu u|iujdiuljiui|npi|iuô t LL|bu u|biniul|iuli pjnL2b|i uluL|lul[ J^ngbbpnij, iujtiu|bu t[ ôw[uubp|i Lupqjmliuj-i|binnL|ajiuli n^ piupSp JiuL|iupqiul|ni[:

9-puiljuibnLpjiuti uil|tiuipl| dnqnL[pr|.LuqpLuL|Luli |ipiui|ji6iuL|[i Ll iu2[uw-inwll£>lUj|ltl nbumpullbpll lunL|lujnL[dJnLtlQ UlllLnbuLuL|LuLl LUHLU2QllfaLUgQ ll|lujlîlu-liLULjnpnq h |n dti lu L| lu Li qnpôntilibp|ig bli: bfab qiupqiugiiiuli inliinbuiuq|iinnL[ajiuli âlllul[npiîluti uL|qpliLuL|Luli i|inL[nLLÎ iiiuutiiuqbinlibp|i qquj[|i lîluuq $|iliiuliuiuL|iuti L| lu ll| |n un lu [Q q|i ui lu p L| n liî tp npLqbu bpL|ptibp|n luqpiuinnLfajiuli hLUqfaLuhujpLÎLuLl h |n dti lu L| lu Li LÎh2n9 (hw6wfu iuniu2wpl|i|nuj tp libpqpuji|b[ LiluLl iupiniu£>|"ili ll|Lupuip)1, inu]in hbiniuqiujnLii iuniu2wr|.pi|bg inbuiuL|bin, quui np|V oijq qnpôn-lip L|iupnq t Lh^^L LU2fuLULnLulip|i iui[bLgnLL|Luj|ili luniugwpLip: <bqjiliiul|libp|i LiLupàlipinj' lujIi L|Lupnqt inbinbunL|ajiutj iui|iulir|.iuL|iuli hiuini|iuô|ig i|infiiiutjgi|bL lupr|_[n LuprymliLupbpnLtajLulj n[npin Ll tiu|iuuinb[ inliinbuiuL|iuli lu6|iIj m wpiniuq-pnqiuL|iuli qpiuqi|wônL|3jiutj iui|b|iugdiutjp2:

<iupL| t ti2b[, np, |npbljg hbp|a|itj, tfnqni[pT.wqpwL|iutj |ipiuilhiiiuL|p, hb-uiLnupLup IjluLl iu2|"uiuiniuti|3iuj|'itj nbunLputibpp L|pnLJ bb ung|nuL-LnljLnbuLuL|Luli o|iujiJiulilibp|i luqqbgnLfajmliQ: U"Luuliiui|npLULi|bu, bl|LULÎLn|i giuôp LÎiuL|iupqiuL|Q L|lulî qpiu piugLuL|LujnL|ajnLliQ LupuiLuqLuqp|i 6iutiiuii|iuphni| Ljiupnq bli hiuliqbg-

1 lLpinwp|iti a|Lupinp|i libpqpiuL[JLuli Ii2l[luô JnmbgiJLuli futir].pwhw|inLjg L|nr\Jbp|n qtip[nLÔnl[ajnlîjq inb'u Sachs J., Theoretical Issues in International Borrowing, Princeton Studies in International Finance, Princeton University, 1984, N 54, Sachs J., The Debt Overhang of Developing Countries, in R. Findlay (ed.), Debt, Stabilization and Development: Essays in Memory of Carlos F. Diaz-Alejandro, Oxford: Blackwell, 1989, Reinhart M. Carmen, Rogoff S. Kenneth, This Time is Different, Eight Centuries of Financial Folly, Princeton University Press, 2009, tg 14-20:

2 Sb'u Lewis A., Economic Development with Unlimited Supplies of Labour, The Manchester School, 1954, Vol. 22, No. 2, tg 139-191, Ranis G., Fei J., A Theory of Economic Development, The American Economic Review, 1961, Vol. 51,. N 4, 533-565:

Llb[ LU2hjLULnnLLlUjL| ptlLUL|^nL|3JLutl pi|jl l|p6iuinijwll[r fuLUfaiUpb[nL| bpl|iupiud"iuil-l|bin Li l|iujruli qiupqiugdiuli hbniulil|iuplibpp:

lljuinbq hiupg t LuriiugLulinLJ, |ab u|binj) t Lh^h Li|binnL|ajiub qb-

PQ ung|iw|iul|uiti h|iilliiuhiupgbp|i |nLdiIiuli, np|i il|i2ngnil biub iu2fuLuiniuli£>iuj|ili nburnpulibpli piupb|iui{ijiub qnp&nuj: Liufu li2bli£, np ii|biniul|iuli l|iupqiui|np-jluij (wjq |ai|nLii ung|iiu|iul|iulj j)iuqiupiul|iubnL|ajiulj) iupryni.biui|bLnnL|3jiuli i|b-paipbpjaiL L|iup6|nplibpQ miuppbpi|nLd bb: <iuinl|iuii|bu hiuuiupiul|iul|iub pbrn-pnLfajiuli Li |ilium|iinnLg|intiwL inbinbuiuq|"iinnL|3jiub tibpl|LujiugnLg|i^Libp|ig 2w-inbpb bli Lutjr|.plur|.LUnLinllI qpiu hbin L|luli|i|lu6 fubq|ipbbp|ib: U~iuubiui|npiuii|bu, QUin 8. PjilLgbbbtlfl, JDLUqiUj3lul|lutjnL|3jlub Jb$) b-U r}pubnpi[nLj t Lnbinbuiul|iub 2Luhp: <bq|ibiul|p qpnul t, np wjb iubhiuinbbp|i d^b L|in|TJLutjLuL|nLfajLulj piupq hiupiupbpnL|3jnLbbbp|i hiuiliul|iupq t, npinbq ifinpSnLiI bli iuii|iuhni|bL uibSbiu-l|iub liu|iuinwl|libp|i |ipiul|iubiugnLijQ3: c±luJuuljujL|LuLj|ng u|iujiIiubbbpnLij uiu hiu6iufu l|iupb|ji t bl|iuinb[, op|ibiul|, bpp hiubpiujlib d|i2ngbbp|i qqiu|Ji diuub oq.miuq.np&i|ni.d t |)Luqiuf)iul|iub nbbiniu uiniubiu|nL bii|iuiniul|ni[, npp bbqiug-bmii t iupryniliiui|bin l|iupqiuL|npiIiub 2P2wbiul|Q L1 bi|iuqbgbnuj qpiu hiuu-gbiul|iubnL[ajnilip:

LLju hiudiuinbpuinnLd, uiul|iujb, hiupl|iui|np t b2b[, np LL. Ubbp, ni[ |ip hb-LniuqninnL|ajnLbtjbpnLd qiupqiugrndp bnybiugbrnd t wqiuin qnp&b|nL l|iupnqnL-pjnLbbbp|i pbq|wjbijiub hbui, d|iwduiijwtiwl| l|iup&nLiI t, np ii|biniul|iub d|i-2LuiIuinL[3jnLljQ dbd wqqbgnLfajnili nili|i ung(iiu|iul|iub [uliq|iplibp|i imfrJwb iunni.dni[: Cum LL. Ubb|V iquj jiuijiiuqiubg l|iupbnp t qiupqiugnq bplipbbpmd ung|iiu|iul|iub hbiupiui|npnL|ajnLbbbp|i uinbq&diub hiudiup, |iul| duidiubiul|iul||ig hiupnLuin bpl|plibp|i LuligjLU[nnJ bl|iuinb|ji t l|ppnL|3jiuti, iunnri$)iuii|iuhnL[ajiub b iuj[ ninpuibbpnul u|biniul|wti piuqiupiuliluIim|ajluIi u|iuindnL[ajnilip, npp pbiul|-^nLjdjiuti db&iudiuubnL|3jiubp [anLjL ini|bg oqmi[b[ mbinbuiul|iub iuniu2pb|aiug|ng4: 8. Uipfiqifigb |ip «llbhiui|iuuiupni.|3jiub q|ibp» qppmJ b2mJ t, np u|biniu-1|luIi L|lujnlIi l|iupqiui|npiliub u|iujiIiubbbpnLiI UlTb-nuj iup5iubiuqpL|iu& UlllLnb-ului|lui| Lu6|l LUpqjnLlipbbp|ig OqLnijnLlI t|lll hLUULUpLul|nLfajLub pn[np hiuini|iud-bbpp, uujl|lujb 1970-luL|luIi |ai|wl|Lubbbp|ig hbrnn iuu|iul|iupqiui|npdiubp b un-g|iiu|iul|iub LqLU2LnLL|LubnL|ajLub hiudiul|iupq|i pnL|iugdiubb rnqqijiuS J^nguj-nnuJbbpQ hujbqbgpbg|ili 2nLl|LujLul|Luli uiliuibunLfajLub qnpdujnnLjpbbp|i fubqiu-tajmpilLuliQ b lubhlui|LUULupnL|ajLuli iIujl|lupqlul||i funpiugdiuliQ5:

Gbr|.hLubpLugljb[nL[ i|bpnb2JLU[ hbq|iljLul|bbp|i LU2fuLuinLuljpbbp|i nLumdbiu-u|npnLfajLuti LuprynLbpbbpp' l|Lupb[|i t LL|bqb[, np pbb ll|bunnL|3jnlIjp l|LUpnq t 5lu-funqijtiL, uiul|iujli qpuj l|LupquJL[npnLiJ|ig hpLudLupi[b[p 6ujjpLuhbq iniuppbpiul| t: liqujui 2nLl|LujLul|lub hLupLuphprnfajmlibbpli iubhpiud"b2in bli LnbuibuLul|Lub lu-nLugpljpLugli, |iul| LL|bLnnL|ajLub J|i2LUJinnLtajmbp' ung|iLUL-LnbLnbuLul|Lulj fuljq|ip-bbp|i LunLugLugmJp l|LuljfLiLupqbLb[nL 1|luJ iqpLutip |nL&b|nL hujJujp:

Lljull|[iunl[, d|i l|nqiJ|ig hiu2i|]i LunlibLnij uiliLnbuLul|Luli qujpqujgiJLub qnp-6nuJ LU2fuLuuiLulipLuj|ib nbumpubbp|i l|LupbnpnLpjnLlip, lijmu linqjjig' « pLiujL|-

3 Sb'u Buchanan J., Prize Lecture, The Constitution of Economic Policy, 1986, http://www.nobelprize.org/nobeLprizes/economic-sciences/laureates/1986/buchanan-lecture.html:

4 Sb'u Sen A., Development as Freedom, Oxford University Press, 2001, tg 143:

5 Sb'u Stiglitz J., The Price of Inequality, Allen Lane, an imprint of Penguin Books, London, 2012, t"2 4-6, 9-12, 89-92, 226-229, 246-248:

UnShULimUL Шг1Щ211Ч1ГЬГ^га-ЗПКЬ

^nipjujli [эф Lipóiuiniíiuti И^йЬшИшрдр' unyli hnr|x|ujönLii hhiniuqnini|hL t « dnqni|j"ir|.iuqpiuL|iuli шргф |ipiui|jióiul|Q b qpiu piuph|iui|iíujti hmiiiuinhpuinnui шаш1|0Ьшд1[Ь[ bli ипд|пш[ш1|ш1| pmqiupiuLiiutinLfajiuti (u|hiniul|ujli L|iupqiui|np-líiuti) h|-iiítiiufulir|.|iplihp|i [niMiuli riLrJnlibpQ:

<binuiqninru|3juitj iîb|»nr].uipuitjni.|3jni.ti: <hiniuqninru[ajiuli Qtifaiugpnuí 1||пршг11[Ь[ kh L^bpLriL&nLfajLulj, hiudiur}pdiutj, diul|iuônL|ajiutj (|ilir}nLL|g^j|i), lup-miuôdiuli (r].biyiLL]g|nuj|'i) U i|Jráwl|iuqpiul|iuli db|anr).lihpp: Т-ршЬд pbinpruiajni.-lip piugiuinpi|nLd t lipiubnij, np j)tjliiupl|diutj iuniupl|iu h|idliiuhiupgt¡pp piuqdiu-2bpin bb b ii|iujdiuliiui|npi|iuô bb dh 2ШРР qnpônbbbpnij: LLju Jb|anr).bbp|i J|i2n-gni[ liuifu bt¡pl|iujiugi|hi t CC ипд|пш[-1п1ллЬиш1|шЬ u|iujdiutjlihp|i b dnqnilpn-iu-qpiul|iuli |ipiui|jióiul||i i|infbiiuqr|.hgnL|3jnLtjp: Пшп^Ьши^рп^гнЬр h|nJbL[b[ t lujti ul|qpriLlip|i ijpiu, np hp Un lj pli hp q J|nJjmtig hhin l|iuu|i|iuô bli |ili£u|hu mq|iq, iujliu|hu t[ hiul|iur|xupÖ l|iuu|hpni|: L2i|ujö hr|UjliujL|libpni{ iuniuliâlnugi|tïL bli ptiiul^nLpjiuli pi|ji 2Lupd"Qlipug|i h|njliiul|ujli ií|iinnLiílihpQ b lujli h|iiíliujfiilir|.|ip-libpQ, npnlig [nl&nllîq ung|iiu|iul|ujli £Ш1"|шрш1|ш1|П1.р|ш1| mQu^liuhbpfanLfajnLli-libpfig t: lijlirnhbLnb шЬ^рш^шр0 t 1|штшр1|Ь[ ипд|пш[ш1|ш1| u|iu2inu|iu-linLpjiuli hiuiíiuL|iupq|i q||uiui|np pmqmqp|i^Libp|ili, |ili^a|bu tiiub п[прип|пЬ nLqqi[nrl &Lufuubp|i $|iliiutjuiui|npdiuli [ршдтд^ mqpjnLpbbp|ib:

<biniuqninni.|ajiuli hшJшp inbuiul|iutj h|nJp bb ИшЬгфишд^ тшррЬр hb-qjiliiul|tjbp|'r ипд|1Ш[-тЬтЬиш1|шЬ И^ЬшИшрдЬр^Ь b dnqni[pn-Luqpni.|ajiulip 1|ЬршрЬрпг[ q|iiniul|iutj u^fuiuiniuliptjbpp, « opbbplibpp, « i[h6wl|iuqpiu-1|шЬ l|nd|iinb|i (« 44), IÍ2fuiuLniulip|i dligiuqqiujlitj l|iuqdiul|bpii|nL|3jiutj b ьид 1)шппудЬЬр|п qbl|riLjglibpp, пшп^Ьши^рп^тЬЬЬрр, ц^^штшЬрш^Ь фши-iniupqphpQ b iuj|li: 4hp|nLÖnLpjiuli hiuiiiup ini|jiu|lihp|i h|iiíliiul|iuli uiqpjnLp bli ôiuiuujhL « 44 Ирша|шрш1|пиЛ|Ьрр: 11аш1|Ь[ша|Ьи 1||прш1и|Ь[ bli тшрЫ|ш1| дтдшЬ^ЬЬр U diuiíiutiiul|ujjfill 2шррЬр: Ulihpiudtï2innLpjnLli|ig b|tit¡ini[' i|ji6iu-l|iuqpiul|ujti iîbfanqlibp|i lifigngnij aiu|iuhni|i|hL t П-Рш^9 hbuйшррЬфги^тЬр:

4iuiniupi|iuô i|hp|nLÔnLpjiuli luprynLliplihpli nilihli |ili£u|hu 1лЬиш1|ш1|, lujli-o|bu t[ 1||пршг1ш1|ш1| li2iuliiul|nLpjnLli, £>iuli|i np lihpl|iujiuglinLii bli «.-nui l|hli-ишdiul|iupr}iul||i U d"nqnL[pn-LuqpLuL|mlj ¡пршфбшф фп^ишг}шр0 l|uiu|p, и|Ьи liiuli ипд|пш[ш1|ш1| pmqiupiul|iutinL|ajiuti piupt¡|iui|diuli nLqJilihpp: T-piuljp lliupnq bli oqiniuqnpôi|b|. dwl|pninlnnhuiul|iuli j)iur|iuf)iul|iutjnL|3jnLtj |ipiul|iu-liiuglinq 1|шгтудЬЬр|п, drir]ni[pr}iuqpnL|ajiuli U ипд|лш[-1л1ллЬиш1|ш1| qiupqiug-diulj hiupgt¡pni[ qpiuqilnq iíwuliiuqhinlit¡p|i Li тишЬпфЬр^ L|nqJ|ig: 4bp[nL6nL|ajnLb

« ungfiuiL-mtiinbuujljujb u|mjiîmtitibpQ U dnt|nilpt|mqpml|mti [ipmi[fi6ml|Q

4bbuiudiul|iupr}iul|p Jbô mqr|.bgnLt3-jnLlj rnli|i plimmli|ipp plinL|amqpnq gnl-guli|i2libp|i и[рш: lijuo|bu, uiroughli mliqmiJ uiJnLulimgnqlibp|i iî|i2hli и1шр|прр ипфпршршр ршрЙр t qmpqmgaiô bpL|plibpnuJ6, £iuli|i np Ьр|илшишр^1|Ьрр ti ш [xi pli in p n llI bli 2LuprnliuL|b[ LipprnfajruliQ, шфф 2шт dmiîuliuL| тршйш^рЬ[ iîuuliuq|nnuL|mli qmpqmgiîuliQ U iuj|ti: hli^a|bu bpUrmJ t qôiuu|iuinL|hp 1-|ig, uju griLgaili|i2Q «-nuî iuuin|ióujtiiupujp ш6Ь[ t 1990-2018 pp. (uiqujiîujpq-

6 Sb'u Eurostat, https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&plugin=0&language= en&pcode=tps00014&fbclid=lwAR1oKB2DYj0XEcND6te-axE-3Mm_d2BQucV3zLnvsBmoBsCHCH9

L|mlig hiuiíiup l|iuqiíhL t 2nLP2 30 iniuphl|iuli, |iul| L|mlimLig hiuiíuip1 27 iniuph-l|iuti), uiul|iujli lujuinhq, |i iniupphprufajriLli piupt¡l|hgnL|3jiuli piupöp iíiul|iupr|.iul| rutihgnq t¡pl|ptihp|i, |ipiui|jióiul||i и[рш luqqnq qnpônbbbpp h|iiíliujl|UjtinLií uijl bb: bpbnypp «-nui u|mjùuitiiui|npi|iuô t Иш1л1|ши|Ьи i|iuin ung|iiuL-inliinhuiu-1|шЬ u|iujiíiubbhpni|: Op|itiiul|, rnqpiuinrufajiuli iíiul|iupr|xul|Q fabli hpl|iupaiduiij-LlbinruJ bi|iuqdiutj J|iinni.d t т.ЬЬдЬ[, uiul|iujtj lujtj qhnliu piupöp t b 2018 |э. l|iuqdt¡L t 23.5%7: ULi|b[Jiti, « pbiul|^ni.|ajiuli ludhliiuhiupruuin 20%-p bmjb |ai|iu-l|iub|ib inbop|ibb[ t qpuidiul|iuli Ь1|шdm.inbbp|i 46.0%-p, |iul| S|ili|i|i qnpôiul||i-gp l|iuqdt¡[ t 0.3608: Ршд|л qpiutj|ig, bp|nniuuiupqtjhp|i qnpôiuqpl|nL|3jiuli diu-l|iupqiul|p l|iuqdt¡[ t 26.7%9: L2i[iuôlibpp hiutjqhglinLd bb «iuqpiuinni.|3jiuli óru-шпш^шд^шЬр1 iuqqb[nil р1ипш1ф|) Öliiui|nph|nL i|hpiupbpjiu[ npr^rud-lihp|i i[piu:

Ч-0шщшт1|Ьр 1. Llniugfiti iuhq.iuú uniniubuignqbbpfi dfiçfiti ipiupfipp CC-nitl, 1990-2018 pp.w

L2bliß, np «-rud piupöp t biuli pbiul|iupiutjlibp|i ^lipiupbritji|iuônL|3jiuli шиыфбшЬр. dbl| ubbjiul|iubng pbiul|iupiubbbpni.d ШLl|pnq1000 inbiujlib inbinb-uni.|ajni.bbbp|ig 507-ni.d 2018 |э. шп1|ш t bqb[ 2 b ил|Ь||1 diupq": Uiu brujbu|bu uiniughb lubqiud iudnLubiugnqbbp|i J|i2|ib iniup|ip|n iuó|i q|juiui|np ицшлбшп-bbp|ig t: «-mJ qnpôrud t «Ьр|ипшишрг|. рЬтшЬ^р^Ь' diuin^hiji pliiul|iupujli» а|Ь1Лш1|ш1| ôpiuq|ipQ, np|i h|idtiiul|iuti 1т|ш1пш1|р ptiiul|ujpujtiujj|iti [uliq|iplibp|i hiuqpiuhiupdiuti hiupgrud iupqjnLtiiui|hin lugiuligrufajiuli hiudiul|iupq|i lihp-qpnLLÍli t: liju ôpiuqpni( шЬй^шьцЬи l|umnLgiuu|iuinnq|ig ptiiul|iupujti|i l|iud ptiiul|t¡|]i ипш1| Öbrip phpdiuli hiudiup i|iupl|Q inpiudiur|.pi|nLd t uQiui|t¡|iuqnLjliQ 7.5%-ni|, npp umpu|iqmi|npi|nLd: bpL|pnpqmj|iLi 2nLl|iuj|ig ptiiul|iupujti|i (ptiiu-l|t¡|ji iniub) Öbnp phpdiutj hiudiup РффпрЬрш^Ь ь[шр1|р inpiudiuqpi|ni.d t шпш-i|h|iuqnLjlip 9.5%-ni[, np|ig bpluutirud игир1фг}Ш1|пр1|п1л1 t 2.0 тп^пиьифЬ L|b-

7 Sb'u « 44, <ujjujuuiiuti|n ипд|пш[ш^шЬ uiiuuil|hpQ U luripiuinnLpjniliQ, bp., 2004 p. L 2019 [Э. hpmo|mpmL|nLJlibp, Иш15шщш1лши[иш1|шршр tg 47 U 42:

8 Sb'u CC Фн, <mjmuinmli[i фбш1|шдрш1|ш1| тшрЬсфрр, bp., 2019, tg 115:

10 U.r\pjnLpp' CC М.Ч, Cmjmuinmljfi d"nr\ni|pri.mq.pm[jmlj d"nr\ni[mônL, bp., 2006 [э. L 2019 [э.

hpmii|mpmL|nLJlibp, Иш1]ша|ш1лши[иш1|шршр 86 Li 116:

" Sb'u CC 44, <mjmuinmli[i ипд[1ш[ш1|ш1| о|шт1|Ьрр Li mripmLnnLiajnLlip, bp., 2019, tg 186:

UnShULimUL Шг1Щ21141ГЬГ^га-ЗПКЬ

in|i ^шфги{ (rnjulitipli' 1|шр1|шппф hiuiíiup i|iupl||i uinL|nuQ l|iuqiínLií t шпшф-[rnqnyliQ 7.5%), |iul| « líiupqhpriLif 4.0 innl|nuiuj|"ili l|hin|i £шфги[ (ixijulntipti1 uijuinhq i|iupl||i mnL|nuQ l|iuqiíruií t 5.5%)12: Piug|i Г|.рш1фд,

h|^npt¡piuj|"ili i|uipl||i $|itiiuliuiui|npijiuli 1ю|ш1лш1|п4 Qliiniuli|"iptihp|"ili u|t¡iniu-1|шЬ lugiuligrufajnili Иш1п1|шдф"1и1 t liiuli t¡phfuiuj|i öliliqjuli гфищпиГ3: liju l|iuii|iul|gnL|ajiu dp ti2btip, np phli liiiiuli ôpiuqphpp liiupnq bli l|p6iuinb[ i|iupl|iu-pbnp, uiul|iujli qiutiqi|iuóiuj|'itj qnpôiuqpl|nL|ajiuli u|iujdiulilibpni.d r|.piulig|ig oqini[nqljbp|i fuhULn uiuhdiutjii^iuL] t:

Я-0ши|шш1|Ьр 2. Ütibifinipjiub pbijhuibnip qnpâiuljfigp «-nid, 1990-2019 ¡эр. (%о)ы

dnqni[pr|.iuqpujl|iuli |ipiui|jióiul|Q lil|iupiuqpnq grugiutj|i2tihp|ig t ôlihifiriL-pjiuli рЬгфшЬгир qnpôiul||igp: 9-ôiuu|iuinl|bp 2фд bplirud t, np uijIj «-mJ tiL[Luqb[ t 1990-2001 22.5%офд ИшиЬЬ[П1[ 10.0%o-|i (puin hpiuu|iupiul|i|iuô i|ji6iul|iuqpiul|iutj ini|jiu[libp|i diudiutiiuliiujlili 2wpp|i, npli qIjr>q.pL|nliJ t 19402019 [эр., иш qpiuligi|iuô ludbtjiugiuôp diul|iupr|.iul|li t15): LLjb linp|ig шбЬ[ t 2002-2010 [эр. ü. iulil|ni.d t ши|рЬ[ hm^npr^nq шшр|п1|Ьр|1Ь: <шр1|ш1[пр t np diuhiugnL|ajiutj diul|iupqiul||i iniuiniutjni.dlibptj шь[Ьф ФпРР bli bqb[16, hb-inluupiup qöiuu|iuinl|hp 3-nuJ tihpl|iujiugi|ujô pliiul|ujti hiui|h|u"5h 2ШПФ^|1ЭШ911 rnqqnLfajriLlili umuji|b[iuii|hu щауйшЬшфчр^шд t ôtih|]"inL[ajiuli фпфп[ш1.[Э]шйр U hmiJuu|iuiniuufiiujtinuj t П-рш lífiiniíiutiQ:

rnbLnnLf3jnLÎJQ, t¡pt¡fuiuj|i ôtitiryiuli ii|iiutii|iuq tiu|iuuin uiuhiíiutih|ni{, фпр-ÔnLiî t fu[aiulit¡L 0LibL|inLfajnLLiQ: líuiutiiui|npuju|hu I U II t¡pt¡fuiuj|i ôtii|b|nL qt¡u|-

12 Sb'u «bpfiiniuuiupr^ ptiiniuli|np|itr iluui¡b|fi ptiiul|iupiuti» u|biniul|iutj tiu|iuiniul|iujfüi Йршсфрр hiuuumJuih[ril dujufib» « 4umuji|ujpnlpjiutj npri2nn5, pbr).nlbi[b[ t 29.01.2010 p., rudfi dbg t LÎLnbL 25.02.2010 p.:

13 Sb'u «bpbfuiu rutibgnri ptiiniuti|iptibp|i ptiшL)шpшЪmj|nti iuu|iuhni|nLpjiuti u|biniul|iuti lugiuligru-fsjLuti 2020-2023 pp. ôpiuq.pbpQ hujumujinb^L iliuu|iti» CC 4iuniui|iupnLpjujti npn2n1.1I, Qtir].nLtii|h[ 114.05.2020 p., rutffi uîb2 t i5mbL 19.06.2020 p.:

14 UripjnLpQ' CC "-L4, CC ungfiuj[-uitjuihuiul|iuti i[fióiul|Q 2019 p. hnLtii|iup-r|.hl|uihi5pbp|itJ, bp., 2020, tg 145, CC 44, <iujiuuiniuti|n d-nr\ni|pn-Luq.pujL|ujli ¿гщпфи&ги, bp., 2019, tg 62:

15 Sb'u CC 44, <ujjujuuiiuti|n d-nr\ni[pri.ujq.puj[|ujb дпгцчфи&т., bp., 2005 p. U 2019 p. Иршщшрш-LjnnJtibp, hiui5iuiqiuunuu[uujtjiupiup tg 32 U 62: CC 44, CC ungfiuj[-uitjuihuiul|iuti ф6ш1|р 2019 p. hnLtnliup-r>bl|inbi]pbpfitJ, bp., 2020, tg 145:

16 Sb'u CC 44, <iujiuuiniuti|n tfnrini[pr].iuq.pujl|ujtj ¿пгцчфи&ги, bp., 2019, tg 86:

pnuí bu|iuuin|i ^luifiQ L|mqJriLj t 300 hiuq. « qpiuii, III Li IV bpbfuiuj|i ôbi|b|nL г^ЬыцэпиГ 1 ií|b « qpiuií, V b jrupiupiubyriLp hiu^npri. bpbfuiuj|i öbi|h|nL qbu|-gnuí 1.5 iî|ti « qpiuií17: Piug|i r|.piub|ig, u|biniul|iub ui2iul|gnLpjnLb hiuinl|iug-u[nllî t bull úfib^b bpl|riL 1ЛшрЫ|шЬ hphfuiuj|i fubiuüß|i hiuiiiup18: Upiubp, |ihujpl|b, uibhpiud^in bb, piujg n^ piuijiupiup. ôbb|jinLpjiub fupiubiiiub huiiíiup hiupl|iui|np t uinbqôb[ ш2^ш1пЬ[ги b LjmjnLti bl]iuJruin итшЬш[ги u|iujiliubbbp, j)iub|i np bpbfuiubbp|i [ubiudpp, l|pprupjiuJp iuii|iuhni|bip Ьр1|шршс1"шJL|bm b hiudiuu|iuiniuu[uiub $|ibiutiuiul|iub J^ngbbp ьцшпшЬ^п^ qnpôpbpiug t:

ипд|пш[-1лЬ1лЬиш1|шЬ 1[шт iiiwjdiubbbpp hiubqbgpb[ bb ЬшЬ lupiniu-qiuqp|ib: bpl|p|ig hbniugnqbbp|i 1лшрЬ1|шЬ ludbbiudbô р|пф wpäiubiuqpi|bi t 1992-1994 pp. (qôiuu|iuinl|bp 3): íchbb hiusmpqnq тшр|пЬЬр|1Ь J|igpmg^j|i iítiiugnpr|.Q iJbö 1|рбш1Л1|Ь[ t li2i|iuö duiiíiubujl|UJ2P2UjbnLií qpiubgi|ujö

gruguli|i2|i bl|iuiniíiuijp, uiul|iujb uijb 2ШРП1^Ш1-1П1^ t ршдшиш1|шЬ [|ilib[ (2019 p. «-|ig lupiniuqiuqpbL t 16.0 hiuq. diupq): <bruugnqbbp|i q.bpiul|2hn liiuub iu2fuiuiniub£>ujj|ib ií|iqpujbinbhp bb19 (hbinbiupiup qinbi|nlij bb Ш2[иш1л-rubiul| iniup|ipnLií), |ib^p ifinppiugbnuj t qiupqiugiiiub bbprudp:

tJlibijirupjiub iiiul|iupr|xul||i iubl|iíiub b iupiniuqiur|p|i hhinbiubpnij « pbiul|-yupjiub p|n|b штгфбшЬьиршр 1|рбш1ги[Ь[ t: « 44 hpiuu|iupiul|iuô ini|jiu|bbp|i hiuduiöiuib' 2019 р. iniupbi|bp2hb lujb l|iuqdbL t 2.96 J[b diupq (qôiuu|iuinl|bp 3):

■ P'Uuil^ni ft)jiii[j p[ïi{p itiiiipbi{bp2[Vii fiÏL'ti iliupr], Ш2 шпш'идр) e2niin iïfiq.pujg|iuj (hiuq. limprj.) И PtiiuL|iutj Иш1[Ь[ш6 (hiuq. LÏLupr].)

Я-0ши|шш1|Ьр 3. « d24lu,lju,h pbiulféniiajuiti p¡l¡i ifinifinfunipjuib piuquiijpfabbpii. 1990-2019 pp.20

17 Sh'u «bph(uiuj|n ôtitirjjiuti Jfiiutii|iiiq. tiu|iuuinfi ¿шфр uiuhiliutihini, ЬрЬ(ишф ôtibrymti ilfiiiitii|iuq Ъщшит ti2Ujtiiul|h|nL U i|6wpb|nL ljujpq.Q hiuuinuJinb|nL Jujufib» « 4шпшфирт.р|ш1| npn2rnj, □"Uri.nLtJLLbL t 06.03.2014 p., rud-fi dbg t iluib[ 03.04.2014 p., «OC 4iuniui[ujpnLpjiutj 2014 p. tfiup-m[i 6-fi N 275-Ъ npr^diuti dbg ifinifintunLiajrutitihp l|iuiniupb[ru diuufiti» « 4iunu^iupnLpjiuti nprrçruii, Qlir>nLliLlbL t 09.01.2020 p., nirfti dbg t iimb[ 01.07.2020 p.:

18 «Ufit^L bpl|riL тшрЬ^шЬ bpbfuiuj|n [иЬш Jpfi Ьщшит b2iutiiul|h|nL U i|6iuph[nL 1|шрщ ИшитиллЬ-[nL U CC Чшпш1[шртр|шЬ 2014 p. h n lIi p |n 30-fi N 145-L npn2dujtj lïbg фпфп|иги|э|ги1| [^штш-рЬ[ги diuufüi» CC Чшпш1|шрп1р|ш1| прп2пи], pliri.nLliL[b[ t 29.12.2015 p., nLrf|i Jbg t dinh[

19 Sb'u « <-L4, с1пг\пфг1.шс|.рш1|ш1| d"nr\ni|mônL, bp., 2019, tg 126:

20 UqpjrupQ1 « 44, « ипд|лш[-1п1|1пЬиш1|ш1| фбш1|р 2019 p. hnLln[mp-r|.bL|LnbJpbp|ili, bp., 2020, tg 145, « 44, Ciujiuuiniutifi d-nr\ni|pn.mq.pmL|mli drir\nL[mônL, bp., 2019, tg 39:

UnShUUU4UL шчщзичиъг^га-зпкь 69

Übh|jinLpjiub iubl|riLiÍQ Li lupiniuqiuqpb |ipbbg hhppfib piugiuuiupiup hb iubr|.piur|.iuribnuj « inbinburiLfajiub ijpiu hiuinl|iuii|hu Lipiulini[, np hiubqhgbriLii bb pbiulßnLpjiub öhpiugiiiutiQ: lijuii|bu, hph iu2fuiuinnLtiiul| iniup|ip|i pbiuL|-^nLpjiuli l|2|inb iu6b[ t 1990-2010 pp. (qöiuu|iuinl|hp 4)' ii|iujiîiubiui[npi[iuô biu-funpr|. iniup|ibbp|ib qpiuligi|iuö ôbb[|inLpjiub hiuiíhiíiuiniupiup piupöp iíiul|iup-r|.iul|ni|*, iuii|iu grugiub|i2P hhiniuqiujrud l|p6iuini|bL t ôbi[iuôbbp|i pi[h bi[Luq-Jiub b iupiniuqiurLp|i hbinbiubpni[: hpiui|ji6iul||i L|iujrub b li2iutiiul|iu|Ji piupb-[iui[Jiub piugiul|iujnLpjiub qhuiprud L|piupr}iubiub iL^fuiuiniubjmijlib nbumpu-bbp|i i[bpiupiniur|.pnLpjiub [иЬгфрЬЬрр:

Ч-йшщш1п1|Ьр 4.

« d¿ipiuljiuii pbuilfénipjuib ipiupfijiiujfib ЦшптдЦшдрр, 1990-2020 pp., ipwpbuljqpfiti (%f

lijuii||iuni[, ung|iiu[-inbinbuiul|iub ii|iujiJiubbbp|i b d"nqni(pr|.iuqpiul|iuti |ipiui||i6iul||i lif^U L|iuii|Q hpl|l|nqiiiuti|i t: «-nui giuôp l|bbuiuiíiuL|iupr|.iul|Q hiubqbgpb[ t pbiul|^riLpjiub pi|ji, hbinbiupiup biub iu2fuiuiniubpiuj|ilj nburupu-bbp|i L|p6iumJiubp, npp, |ip hbpp|ib, inbinbuiuL|iub qiupgiugruJp fun^pbqninnq q||uiui|np qnpônbbbp|ig t: LLju inbuiubl|jnLb|ig iui[b[h t JbôiubnLJ ii|binnLpjiub l|nqil|ig |ipiuL|iubiugi[nq ung|iiu[iuL|iub piuqiupiul|iubnLpjiub L|iupbnpnLpjnLbp, f)iub|i np qiu bhpl|uijuigi|uiô fubq|ipbbp|i [môJiub iuriiubgpiuj|ib J|i2ngbbp|ig t:

* ripLt тшрфл! QtipujgpmJ 0tiL[uj0tibp|n шqn.bgmpjnLbti ш2[ииллп|1|ш1| inujpfip|n pbujl^ni.pjiuti рф фш uibq|i t rutihtiruij с1ш dujtjujliujj|itj [iuqni[, piutifi np mjq. iniupfipp ul|ui|nLd 115 iniupbl|iutifig:

21 Dum CC 44 uiuhiliutiiliutf ш2[иш1ПпЛ|ш1| iniupfipti ptir].qpl|nLiI t ЬрЦт фзш^иир linrngh^Q bhpliujjujgbnLij 116-62ui., npp hmóujfu шЬфиЬпи! bb «iu2[uujumjtipujjfitj uiujpfip»: Lljb iqiujiíuj-tiiui|npi|ujô t CC u^fuiuuiiutipiujlit1 opbbuqppni[ U «^ЛЬипш^шЬ ljbbuujpn2uj[jbbp[i Juju|nb» CC opbbpfi q.pnLjpbbpni[: Ьр1|рпргщ i|bpiupbpnLii 115-75 in. litibpumnul t liiuLi iu2fuiuiniubpiujfib iniup|np|ig ryupu, uiul|iujti inbinhuiuo|hu iul|ui|nl ptiiul^nLpjiutip: bpL|ru г^Ьщрпи] t[ tibpL|mjmg фи à JfimnLiSb puin tmpjmb bnybb t: UfiiutfiuiSiutiujli, рш1ф np iu2[uujumjbpujjfib nbumpubbpb шпил|Ь[ши|Ьи hujjujii|ujuiuju[iiujbnlj bb bpL|pnpr> рьипршьр|п^> htyujbu IjujIí hbiniuqnini|ujô tfiuiJiutiiul|iu2P2wtjfi hiuiliup « 44 hpiuu|iupiul|iuô ini|juj|tihp|n h|nliuti i[piu hliujpuji[np t шпшЬ0ЬшдЬЬ[ 15-74 in. pbiuLi^mpjiub рЬФь Jbp 1|штшрш0 hiu2i|ujpL|bbpnLi5, npiqbu u¡2~ |иш1лгнЬш1| uiiupfißh pliшL|^nLpjnlIj, 1|Ьр1|иушдфи& bb 15-74 un., шг^трр' CC 44, d"nrini(pr|.uj qpiul|iuti тфш[1|Ьр[1 pmqm, https://www.armstat.am/am/?nid=209, « 44, <iujiuuiniutifi rfnr\ni[pri.mqpujL|ujli dnr\ni[mônL, bp., 2005, t§ 23:

« Ung|lUI[Ull|Ultl pUII\UipUll|UltinL|»jnLtltl ru r].pui puipb[uii|duiti llLlx|ltlbpQ

« Uiuhiïiuliiur|.pnL[3jiuti 11 -pr|- hnr"|_i[iuônLiI Li2l|luô t, np « inliinbuiuL|iuli L|iupq|i h|nJpQ ung|iiu|iuL|iutj 2nii|iujiul|iuli inliinbunL|ajnLtjtj t22: hhiupL|b, u|binnL-pjnlÏjq ung|iiu|iuL|iutj pujr\LupujL|LutiriLpjLuti d^ngnij Jbr[JrnJ t iniuppbp pljnLjp|n h|idtjiuhiupgbp, uluL)lujIj wjuinbrL d|n 2LUPP futiritiptibp |nLÔi[iuô jbli: lltjqpiuqiun-tjLUtip « Ung|llU|luL|lull LLjLU2LT1LL|LUtjnLpjLUÏJ hlUJoil|LUpq.|l q.[JlJlUl|np piUrLLUr}p|l^-libphli:

bUjLUULptlbp Ll l]btlULUpn2LUl]tlbp

« ii|binwl|wli pjnL^bli ôiufuubp|i 2nLP2 29.5%-q2018 fa. l|iuqiJb[ bli ungfiiu-|wl|iuti lni|iuuinlibpQ U L|bliuujfan2UjL|libpQ*: hpblig hbpp|iti, r|.pujljg 30.7%-q L|iuqiJb[ bb tiu|iuuinlibpQ23: 4bp2htitibpli tiuL|iuli LuqqbgnLpjnLli mtibti wqpiu-innLpjiuli iîoil|LupqLuL||i L|p6iuiniiiuli Lunnuînij: Uïuutiiui|npiuii|bu, Quui « uii4juj[libp|i, bpbfuiutibp|i 23.9%-Li iuii|pnLii t iujliii||iu|i inliiuj|"ili inliinbunLpjnLti-tibpnnî, np uiniulinLiî bti QliiniulibL|iuli lia|ujuln, li qpiu i|6iupnLiÎQ qaïqiupbg-tib[m qbaipmJ JiutjL|iuL|iutj ôiujpiuhbq iur]j)iuinnL|3jiutj JiuL|iupqiuL|p 1.5%-|ig L|hiuuli|i 7.0%-|i, |iuL| JluIiL|luL|luIj iur]j)iuinnL|ajiuli pbqhiutjnLp dlul|wpqwl|p, 29.2%-hg 33.7%-h24:

Ung|iiu|iuL|iutj ÔLufuubp|i 2nLP2 69.3%-p 2018 [a. L|iuqdbL bli L|bbuiupn2LuL|-libp|i qôni[ L|iuiniupi|iuô ôiufuubpp25: Upiulip bnLjliii|bu Jbô ti2LutiLuLjnLpjnLti nitibb LuqpiuinnLtajLuli L|p6iuindiuli hiupgmJ: lljuii|bu, bpbfuiutjbp|i 42.3%-b iuii|-pnllî t LujtiLi||iu|i inliiuj|ili uiliLnbunLpjnLlilibpnLiJ, np iuntii|iuqti iibL| LuliqLULÎQ uiniutinLii t l|bliuiu[an2wl|: bpb lujIi hiutii|]i inliiuj|iti inliinbunLpjnLlitibp|i pliq-hiulimp luiîuluL|luIj ôiufuubp|ig, iuii|iu iiiutiL|iuL|iuli ôiujpiuhbq luqpiuinnLpjiuti iiwl|iupr|.wl|Q 1.5%-|ig l|hiuuLi|i 10.8%-|i, |iuL| iiiuliL|iuL|iuli luqpiuinnLpjiuti pliq-hiulimp JixiL|ujpr|.ujL|q' 29.2%-hg 41.5%-h26:

ra-bb tiLLjLuuuntitrpQ Li l|btiuui[an2wl|libpQ Ii2ujLiujL|lu[|i aiqqbgnLpjnLli mlibli « pljiul|jni.|3jiulj Ljbtiuuj JiuL|iupqiuL||i l[puj, u lu L| lujIj , qpaibg jujl|i|i hbrn L|iuu|-i[iuô, iunL|iu bli J|i 2luPP |xitjri.|nptjbp: Gliqhiubpiuiqbu, ung|iiu|iuL|iuli iuu|iuhn-L[nLpjLutiti ruqr]i|nrl qnLJaipbbpli hui2i|wpL|diutj diuJiubiuL| hiu2i[h bb iuntji|nLd lii|wqiuqnLjli uii|iunnqiuL|iulj qiuJpjmqp Li iuqpiuinnL|3jiutj 2biip: Uju L|iuu|iuL|-gnL|3-jiu Jp biufu l^blif), np i[bp2h^bpp pbpiuqtjiuhiuini|iuô bli «-nui: lijuiqbu, lii[iuqiuqnLjli uiqiunnqiuL|iulj qiuJpjnLryi « 44-b hiu2i|wpL|nLiI f ll|lupbtilujti iupd"bpQ piuqiJLua|Luinl|bLni| 1.77 qnpôiul|gni|, npp libpL|iujiuglinLii t 2009 p. hiupgnuJlibp|i LupqjnLlipnuJ piugiuhiujini|iuô uu|iunnqiuL|iuti li u|iupbliiuj|ili qiuii-pjnLqlibp|i iupdbplibp|i hiupiupbpwl|gnL|3jnLtiQ: <builnupiup, bpb linLjli|iuL| hiu2-i|ji ^lunliblip iniup|ilibp|i QLipLugpruJ uaiiuniiiuli l|wnnLgi|wô{)|n U qlibp|i Jlu-

22 Sb'u CC Uwhiïiuljiur].pnLfajnlIj, Qlir).nLlii|b[ t 06.12.2015 nLd"[i iJbg t Juib[ 22.12.2015 p.:

* hhiupl|b, miuppbp bpL|plibp[i hiu JbJrnui, ulu L|iupnr\ f r|.fimwpl|i|b[ npa|bu piupâp grngujlip2. ULU l|iujli h lu p L| lu i[n p t" hw2i[fi ujnlib[, np q.npÔLuqpLinLpjnLlip Ll wripwLnnLpjnLtiQ qLuliq.l[uj&luj[ilj pbnyp bb L|pnnJ «-nul, LL|LujiSLuliuJi|npi|uJÔ' bnybfiulj ujjr} q.nLiiwpbbp[i puJi|LupLup ¿bb:

23 Sb'u « LLjbLnUJL|LUÏJ pjnLgbh hLU2L|buiL|nLfdjnLlj, 2018, http://minfin.am/hy/page/petakan_byujei_hashvetvutyun/:

24 Sb'u « 44, <ujjujuuiluIi|i ung|nuj[uj[|ujb LL|UJLnljbpp U wripwLnnLp-jnLtiQ, bp., 2019, tg 111:

25 Sb'u « LLjbunujL|luÏj pjnLgb|n huJ2L|buiL|nLfajnLlj, 2018, http://minfin.am/hy/page/petakan_byujei_hashvetvutyun/:

26 Sb'u « 44, <LUJLUULnUjll[l Ung[lLU[LuL|Lull LLj LU LTlLj bp Q U LUr\pLULnnL[ajnLlip, bp., 2019, tg 110:

UnShimiMUL -PirLU-ßUMirbnhra-SnKb 71

L)lupr|_ujL||n i|ini|infunL|3jwli ifiiuuinQ, wjq qnpöiul||igQ l|iupnq t gnyg Lniu[ qnjru-lajmli rutibgnrL |ipiui|ji6iul|Q (ptiuuL|^nLfajLuti iuntii|iuqli 23.5%-q l|iupnqiulinLLi iuu|iuhni|bL tii|iuqiuqnLjli uii|iunnqiul|iuti qiuiipjnir|jiti hiuiIiuhnLti^ uii|iunnLii*), paijg n^ iIiupqnL pliiul|iulinli l|btiuiuqnpönLlibnL|ajiuli hauJiup iulihpLud~b2in piu-p|ipLibp|i U 0LunujjnLpjnLlilibp|i lil|iuiniIiuLip ii|iuhiuti2h tii|iuqiuqnLjti £lul|iq:

Pwg|i qpiulj|ig, puin « hui2i|Liipl|tjbp|i (h|idtji|iu& CC iunnr]2iiiii|iiihnL-

[3-JLUll tlLU[lJLUpLUpriLf3JLUtl J2LLll|lll& JWljllull|l2tlbp|l l^pLü)' lll|lliqiliqnLjtj ULl|LUrinqLU-

L|luIj qaiJpjnLqp, op|ntiLuL|, 2018 [a. Il 2019 |a. IV briiuJujiuL|ljbp|i J|i2|ili pb|aiu-g|iL| qlibpnij, L|iuqJb[ t 2nLP2 61000 « qpiuil, |iul| n^ LqaipbljLuj|ili qiuJpJnLГ[J^, 26000 « qpiud27: 9-libpp uni|npiupiiip paipÖpLubrnJ bb, II ptjiul|iupiutjlibp|i gbnnLgJiuli Lubhpaict'b2lnnltajnlli t wniugwlinLd iniupi|iu tj2i|wö duidiutjiul|iii-hiuini|iuönLii: <.binLwpiup, wju qnLiIiuptibpQ piui|iupiup ^bli iutiä|i tii|iuqiuqnLjli a|Luhujli2iInLlipLibpQ [|nupd"bpnpbLi piui|iupiupb|nL hiuiiwp (qpiulip i|bpiuqtiiu-hiuinb|nl lw|iuiniul|ni{ inliinbuwqbintibp|i Li pdfi2l|libp|i L|nqd|ig hiuijiiiinbq |ipiu-l|iuliiugi|nq LPujgnLgh^ hbiniuqniniul|iuti iu2fuwiniutj{)tibp bli hiupl|iui|np):

ijbpujpbpnLiI t wqpiuinnLfajwli i|bp|iti 2bü|"ili (quui uo|luqijluli wqpbqiu-in|i), iuu|iu lujLi 2018 fa. l|iuqiJb[ t 42621 « qpiud28, npp giuöp t tn|iuqiuqnLjli uii|iunnr]iul|iutj qiudpjnLrifi iupd"bj)|ig: Paigh qpaib|ig, öaijpiuhbq LuqpiumnL-[3-jluIi* q|iöp linLjli |ai|iul|wti|itj l|uiqdbL t 24827 « qpiud29 II ijinpp tLi|wpbtjiu-qiudpjriLrifi lupdbplig (ilbp^h^D 2018 p. l|iuqdb[ t 2nLP2 34600 « qpiud30): liju LjLULL)UjL|gnL|3jLUJp ti2tjtjp, np hiudiuäiujli Uim-li LL|Lupbti|n II qjnLqLumbmb-unLpjiutj l|wqdnil|bpLi|nLpjiutj mi|jiu[libp|V 2016-2018 pp. pbputii|iiiönLpjiiili innipiuöi|iu&nLpjnLlip «-mJ J|i2|ilinLJ l|iuqdbL t 2.7%3\ npp 2nLP2 2.0 lubqiud qbpiuqailignLiJ t « l|nqil|ig li2i|wö duiiIiutiiul|iu2P2wtinLiI tibpl|iujiugi|iuö

öiujpiuhbq luqpiuinnLpjiuli iliul|iupr|.iul||i gnLgiuti|i2Q32:

4bpiur|.iuntiiii|nL( l|bliuiu[an2wl|tjbp|iti nl tlLЦLUULnLlbp|^tl, linLjli|iul| qpiulig Jh2h>b ^lul|iq 2018 p. ifinpp t bqb[ pbpiuqliiuhiuini|iuö tii|iuqiuqnLjti uu|iunnqiu-l|iuti qiuiIpjnLq|ig U luqpiuinnLpjiuti i|bp|ili 2t'L5|ng: lijua|bu, l|bliuiupn2iul||i II wtiqwii Jbl| QliLniuli|ip|i* luüuluL|luLi liLi|UJULn|i ii|i2|"ili ^lul|iq L|iuqiJbLt haiiJuja|Lu-unuufuLuliLupaip 40478 « qpaiJ33 U 31350 « qpiuJ34: <Lupl|iuL[np t nP

* 3nLgujtifi2D bbpLjUjjujglinnJ t 2018 p. «-rud LupÖLuliLuq.pi[uJÖ air\puJLnnLp-jujb i!uuL|uupr].ujL|Q, npfi q-liuihujinjujlj hiuJujp L)|nplun.L[ni|bpfiti 2bJp guiöp t lii[ujqLuq.nLjlj ULqLunnqujljUJli qaiL5pjnLq|i

Lupd"bp|ng:

27 Sb'u CC CC ung[ilu[-milmbuLuL|luIi i^fifiuuLjq 2018 p.hnLliL[ujp-ri.bL|LnbJpbp|nli, bp., 2019, tg 249, « 44, « ungfilu[-LnliLnbuuj[|Ujb l[|i6luL|Q 2019 p. hnLln|wp-n.bl|uibi5pbpfilj, bp., 2020, tg 253:

28 Sb'u « 44, <wjwuLnwli|i ung|iLU[LuL|Luli LL|LULnl|bpp Ll Lur\pujLnnLpjnLlip, bp., 2019, tg 40:

* Öwjpwhbq wripwLnnLpjriLliQ l|n^L[nLJ t IiluU «LL|Lupbliwj|ili LuqpLumnLpjnLli»:

29 Sb'u « 44, <LUJLUULnwljfl UngflLU[Lul|Lull LL|UJLn[|bpp U WripWUinLpjnLtjQ, bp., 2019, tg 40:

30 Sb'u CC 44, CC ung|iLU[-LnliLnbuwliwli l[[i6luL|q 2018 p. hnLliL[ujp-Jujpui[ili, bp., 2018, tg 350, « 44, « ung|iLU[-milmbuLul|Lull l[|i6luL|q 2018 p. hruliL|Lup-hnLlifiufili, bp., 2018, tg 295,

CC 44, CC ungfiuj[-milmbuLul|luIi l[[i6luI|q 2018 p. hnLliL[ujp-ubLL|mbJpbp[ili, bp., 2018, tg 199, « 44, « ung|iuj[-mbmbuLuL|Luli l[[i6luL|q 2018 p. hnLbi|ujp-ri.b[|mbJpbp|nli, bp., 2019, tg 249:

31 Sb'u Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAOSTAT, http://www.fa0.0rg/fa0stat/en/#c0untry/l:

32 Sb'u « 44, <wjwurnluIiung|nui[uj[|ujb u|wuil|bpQ U LuqpLumnLpjnLliQ, bp., 2019, tg 42:

* StiLujhtJ mlimbunLpjuilj Jhghb iuiijip <C-mJ 2018 p. ljwqdb[ t 3.4 Juipr].,

Sb'u « 44, <LujLuumujli|i ung|iLU[Lul|Luli LL|Luml|bpp Ll Lur[pujmnLpjnLliQ, bp., 2019, tg 30-31:

33 Sb'u CC 44, <lujlu urn luIi |n L[|n6Lul|LuqpLul|Luli mwpbqfipp, bp., 2019, tg 106:

2020 [Э. hnilii|iup|i 1-|ig ung|iiu|iul|iub i|óiupbbp|i ^шфр ршр0ршдЬ[ t iî|i2|ilinLiJ 10%-ni[35, np|i ршдшр0ш1| lupdbpQ, uiul|iujb, qnLdiup t L|mqJrmJ:

<ui2i|Ji iunbb|ni{ LlbpngpjuLO1 iul|bhiujin t, np ung|iiu|iul|iiib iuu|iuhni|nL-PjluLi qni.diiipbhp|i bi|iuqiuqnLjb ^шфр fufiuin giuôp t: U.juu|bu, Qbiniubbl|iiib bii|iuuin|i piuqiuj|ib diuup l|iuqdnLd 118000 « qpiud36, |iul| bi|iuqiuqnLjb l|bb-uшtэn2шL|p, 26500 « qpiud37: 4bp2|ibp uiuhdiubi|bi t ôuijpiuhbq uiqpiu-innLpjiiib qô|i 2Р2шЬш1|П1лГ Т-Рш huiq|aiuhiiipdiub bu|iuiniiil|ni|; liju iunni.dni[ hiupl|iui|np t b2b[, np bl|iudin|i uu|iunni.dp l|pni.d t n^ d|iiujb iubhiuiniul|iub, iuj|b pbiniubbl|uib pbnLjp, h^nLl Чш^шЬтфр^шб" uijq j)iiiqiupiul|iiibnL|3jiub mqqbgnL|3-jnLljp bi|iuqni.d t (hiuinl|iuii|bu piuqdiubqiud pbiniub|if)bbp|i hiudiup):

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

4iupônLd bbß, np uiju hiudiuinbpuinnLd iubhpiudt¡2in t lubqpiuqiunbiuL biub «-nui qnpöiuqpL|nL|ajiub bii|iuuin|i piugiul|iujnL|3jiiib fubqp|ib: « liqqiu-j|ib d"nqni[Q 2013 [Э. qbl|inbdphp|i 11-|nb pbqmbbL t «2piuqi|iuônLfajiuli diuu|ib» « opbbpp38: Tpiu pbqnLbdiudp qiuqiupbgijbg qnpöiuqpl|nL|3jiub bii|iuuin|i inpiuLÎiuqpnLiÎQ, fib^p h|iiJbiul|iubnLiî u|iuin6iuniupiubi|b[ t bpiubnij, np i|bp2|"ibQ u|iuu|ii| piuqiupiul|iubnLfajiub dninhgrnd t, np|i hbinbiubpnij qnpöiuqni.pl|bhp|i 2P2LubnLiî bi|iuqnLii t iu2fuiuinb|nL giublinLfajmbp: liju lunnuînij u|hinp t b2b[, np bu|iuuinbbp|i inpiudiuqpnLdb m iuL|in|ii[ ипд|лш[1и1|шЬ j)iiiqiupiiil|iiibnL|ajnLbp фп^иршдшш^ bpbmj|abbp jbb, |iul| iu2fuuiinuibpp Ljnpgpiuó pbiul|jnL|ajiubp ungern |iul|iub iubi[iniubqnL|ajiudp iuu|iuhni|bLp iqbmnL|ajiub [иЬгфрЬЬр|лд t:

Piugiuni|iuô jt, np qnpóiuqpL|nL|ajiub bu|iuuinp npn2 diupql|iubg qbu|pni.d L|iupnq t bi[iuqbgbb[ iu2[uuiinb|nL giubl|nL|3jni.bp, uiuL|iujb u|bmp t hui2i[h iunbb[ d|i j)iiib|i l|iupbnp hiubqiudiubp: LiufiT qpiu J|i2|ib ^шфр «-nul 2013 p. l|iuq-iîb[ t 16237 « qpiud39, npp l|iuqdnui tp iniljiuL inuipi|ui ^npu bnuidujiul|bhp|i huiduip « iunnq2Luii|iuhnLfajiub biufuiupiupnLpjiub l|nqd|ig d2uil|i|iiiô ^шфш-b|i2bbp|i hfidiub i[piu hiu2i|iupl|i[iuö bijiuqiuqnLjb uu|umnqiul|uib quidpjni.q|i uipd"bpbbp|i 2nLP2 29.0%-p40 b ^tp L|iupnq piui|iupiupb[ bnLjb|iul| h|idbuil|iiib u|iuhuib2dniliptihpQ: Puig|i qpiuti|ig, i|bp2|ibbhpb lubpbqhiuin luónuí bb, hb-inbiupiup, hiuubb[ni| qpiubg puu|uipuipdiub d|i diul|iupquil||"i, diupq|il| uni|n-piupiup фпр0тл! bb iubgbb[ hiugnpqlib: Sbq|ib t b2b[biub, np 2Luinbpb |ipbbg L|bbuiudiuL|iupqiuL|p q|iiniiipl|nLd bti hiudbdiuinnL|3jiub dbg (djnuibbp|ig iuq-ßiu"m bb, |ab* hiupnLuin): Upiulip luniujiugbrnd bb ui2fuuunb|nL b piupbl|bgnL-[з-jiub шпии|Ь[ ршр0р iuuin|i6iub|i hiuubb[nL Öqinmd:

35 Sb'u «« Чшпш11шпт[Э|ш1| 2010 p. r>bljmbJpbnh 30-h N 1734-L h 2013 p. r>bL|inbL5pbph 26-fi N 1489-Ъ npn2nLdlibp[i dbg фпфп[ип1р|П11|1|Ьр l|iuiniupb[ru dmu[ili» « 4mnmi[mpnLpjmli npn2nLd, Qtir>rutiilbL t 26.12.2019 p., тф dbg t Jmb[ 01.01.2020 p.:

36 « 4iuniui|iupnLpjiuti N 50-L npn2rnd, pbr>nLbi|bL t 24.01.2019 p., пкф dbg t duib[ 12.02.2019 p.

37 Sb'u «« Чшпш1[шрп1р|ш1| 2010 p. r>bljmbdpbph ЗОф N 1734-L h 2013 p. r>bL|inbdpbph 26ф N 1489-Ъ npn2rudtibpfi dbg фпфп[ип1р|П11|1|Ьр l|iuiniupb[ru duju[ili» « 4mnmi[mpnLpjmli npn2nLd, Qtir>rutiilbL t 26.12.2019 p., тф dbg t Jmb[ 01.01.2020 p.:

38 Sb'u «2piurii|iuônLpjujb dmu|nli» CC opbtip, plin-ruliilbL 111.12.2013 p., шеф dbg t duib[

39 Sb'u « Фн, <mjmuinujli[i фбш1|шц.рш1|ш1| ичшрЬсфрр, bp., 2018, tg 101:

40 Sb'u « 44, « ung|iuj[-uitjuihuiul|iuti фбшф 2013 p. hnLln|ujp-dmpmfib, bp., 2013, tg 306,

44, « ung|iuj[-uitjuihuiul|iuti фбш1|р 2013 p. hrutji|ujp-hnLtifiu|itJ, bp., 2013, tg 355, « 44, « ung|nu[-intiinbuiul|iuti фбш1|р 2013 p. hnLlii[ujp-uba|uibdpbp|ili, bp. 2013, tg 200, « 44, « ung|iuj[-intjinhuiul|iuti i[fi6iul|Q 2013 p. hnLli^mp rj.bL|inbJpbp|nti, bp., 2014, tg 250:

UH3hUUU4UL шчщзичиъг^га-зпкь 73

U"|nuduidujliiul|, diupq|il| iu2fuiuinriLiI bli n^ dfiiujli hl|iudnLin uiniuluu|nL, iuj|Li djnujlihp|i hhin 2ф4Ь|ги, Lu2fiuuiniuli£>ujj|ili фпрЙ Li l|iupnqnLpjnLlilihp Öhnj) phph|nl, diuuluuq|iiniul|ujli hiudiujlip|i luliqiud r|xunluu|nl lui|iuiniul|ni|; Upiulip n^ hl|iudiniuj|ili qnpönlilihp hti, npnlip qprpiLd bli i|iLiinpb[ u^fuiuiniutip: Гкииф qnpöiuqpl|nLpjiuli liu|iuuin|i inpiudiur|.pdiuli qiuqiuphgnLdQ liu|iuiniul|iuhiupdiup ^tp, Li uijb L|iupnq t qnpöb[ qpiur]i|iu&nLpjiulj iuu|iuhni|diulj iuril|iu öpiuqphp|i hbin J|nLuu|nti:

bLlujqLuqnLjti ш2[ушьрш1^шрд

«-md php|i t hPUJL|LUtJLU9L|n|J nj d|iiujli lui|iuuin Li l|hliuiupn2iul| uiniu-gnqlibp|i, npnlig dhö diuup фирЙт ui2fuiuiniuljf) l|iuiniupnLd, iuj|Li qpiur]i|iu&-libp|i ung|iiu|iul|iulj u|iu2inu|iulinLpjnLtjp: lijuii|bu, hiudiuöiujli ипд|лш|ш1|шЬ |ipiui|nLli£>|i hi|jinii|iul|ujli hiuliäluudnqni|ji lihpl|iujiugpiuö «Liufiiiur|.hu|iuj|"ili |npujL[nLtiph i|hp|nLÖiuL|Ujti шdфnфluqp|^», lu|iuqiuqnLjli Li dfi^hli ui2fuiuiniui|iup-Öbp|i hiupiuphpiulignLpjiuli Qliqmlihiji 2bd t 50-60%-q41: «-nui gmgiuli|i2Q giuöp t linLjli|iuL| li2i|iuö uinnpfili diul|iupr|xul||ig Li 2019 p. l|iuqdtiL t 2nLP2 42.0%*: Piugfi q.piuli|ig, phli «-rud lu|iuqiuqnLjli iuduiul|iuli 012^101 inuu|iupÖQ piupöp t uiqpuunnLpjiuli i|hp|ili 2bd|ig (2015-2019 pp. L|iuqdb[ t 55000 « qpiud42, |iuL| 2020 p. hnilji|iup|i 1-|ig piupäpiugh[ L|iuqdb|ni[ 68000 « qpiud43), uiul|iujli iu2fuiumnqlibp|i luqpiuinnLpjnLljp hiurLpiuhiupi|iu& ^t44: 4bp2h^P ii|iujdiutjiui|npi|uj& t piuqdiuljqiud pluniub|if)|i uu|iundiulj hiudiup uilihpiudt^in iu2fuiuiniui[iup5|i дшбр diuL|iupqiuL|ni[: lijuinbq hiupl|iui|np t tJ2t'L lim Ii, np um piupqiuglinLd t dmpqL|mj|nli L|mii||ninm[|i qmpqmgdmli fuliq|iplibpp, рш1ф np bl|iudin|i n^ piui|iupiup ^шфр lu|iuqbgljnLd t npmL|jm[ l|ppm.pjiuli Li umnri$)uju|iuhiul|iuli ömniujnLpjnLlilibp|i hmuiulib[|inLpjnLliQ45:

hhiupL|b, diuuluuq|iiniul|iuli qpiuL|mlinLpjmli dh$> li2i|nLd t, np lujmqmqnLjli ui2fuiuiniui|uipä|i piupÖpmgnLdQ L|iupnq t hiuliqbglib[ qnpöiuqpl|nLpjiuli diu-L|mpqmL||i uiöfili: liju L|iuii|iuL|gnLpjiudp, uiuL|iujli, hiupl|iui|np t hiu2i|ji шп1|Ь[, np i|bp2|i^D «-md u|iujdiuliiui|npi|iuö t hiuinL|iuii|bu inlunbunLpjiuli 6jnLqiuj|ili L|iunnLgi|iuöp|i fuliq|iplihpni|, inmpmöpmj|ili lulihiudiu^u^ qmpqiugdmdp Li iu2-fuminnqljbp|i 2Luhiuqnpödiudp (pnqiupl|diulj &ш1[ш[ЬЬр|л р1|гцш.1^ш^Р qmqm-hbn u^fuiuiniuduidhplV luniulig hiudiuu|iuiniuufiiiulj i[iupäiuinpnLpjiuli uu|b|iug-

41 Sb'u The European Committee of Social Rights, Digest of The Case Law of the European Committee of Social Rights, 2018, tg 85:

* <iu2i|iupl|h[ blip' l|fipumh|ni[ qnun ш2[шшлшфир0Ьр[1 lupdbptibpQ: <iu2i|iupl|tjhpnLJ oquiiuqnpö^wö bLjUJ Jinujj|nti huipl|fi шргитЬшфзт п.рпурш^шфр uib'u ^.Tlbinpnujmti, Lhppfili L|UjjnLljujpujplibp[i ujprynLljuJL|buinL[3jujlj piupäpuignujQ прщЬи ujpuiujp[ili 2nL|bph IiIjujuiiJujiJp « uiliuibunLpjujli [ungb^nLiajmlip lii[ujqbglinr[ qnpönli, Регион и мир, 2018, N 2, tg 67, Ungfiiu[iuL|ujtj i|6wph mb'u «4nLiniul|iujfib L|bbuшрг>2шLjLibp|n Jiuu|iti» CC opblipnuJ [piugnul ЪЬр 1^ши1шрЬ[т Jujufili» CC opbtip, pbr).nLbi[b[ t 21.06.2018 [Э., rndfi Jbg t iluib[ 01.07.2018 [Э., 0-pn2Jujli|n2Ujjpli i|6ujplibp[i ^шфр uib'u «CC a)UJ2una|Uj'ünL|3juj'ü c)"ujl5ujIiujL| qhli&umujjnr^ljbpli L|jujlip|ili L|ujlJ mnnrigmpjujlip а|штбшт[ш0 ijliujulibpfi hiuinnLgtfiuti Juju|iIi» « opblip, plir].nLti-i|b[ 115.12.2016 p., mrfh Jbg t Jmb[ 09.01.2017 p., hnr>i[ujö 12:

42 Sb'u CC 44, <ujjujuuiujli|n qp6ujL|Ujq.pujL|Ujti mujpbq|npp, bp., 2019, tg 108:

43 Sb'u «~bi|ujqiuqnLjlj ujduiuL|iuti uj2fuujuiuji[ujpä|i l5uju[iIi» CC opbtipnui фпфп[итр]п11|1|Ьр 1|штшрЬ[т Jujufili» CC opbtip, Qtirj.riLtiL[bL 119.11.2019 р., шеф Jbg t Juib[ 01.01.2020 p.:

44 Sb'u CC 44, <iujiuuuiujtjfi ипд|пш[ш1^шЪ а|шт[|Ьрр U uir^pujuinLp-jmbp, bp., 2019, tg 57:

45 Li|iuqujq.nLjti iu2fuiuuiiui|ujpä|i rj.bpp (öujjpujhbq uiqpujuinLpjUJlj ЦрбштJluIj i5figngni|j 15шрг].1|ш-j[ili 1|шы||пи1шф qujpqujgJujli qnpömJ rnb'u 3>. LTujj|iuujIi, LTujpr|.L|Ujj|ili l|iuiqfiiniu[fi |ipuigiJujli h|niJliuj[uliri.[iplibpp «-mJ (Jblirnqpniiajmli), bp., 2018, tg 238:

74 PULPbP cnsc 2020.3

lliuijp), npQ linLjllLl|bu [un^Qliq-ninnLlI t tinp LU2fULULnLULnbqbp|l UUlbq&nLllQ46: <b-Lnbuipwp, l|iupdnLiI bbp, np «-mil bL|wqLuqnLjb LU2fuwLnwi|Lup5|i iuuin|i6wbw-l|uib lu6|i o|LULn6ujnni| u^fuwuiLubpli 2nll|wjnl1j twl|Lub LnLuuiiubmilbbp ^bb Lunoi^Lubiu:

lijuii||iuni|, wbhpwdt^Ln t i|bpLubwjbL bi|wqLuqnLjb w2fuwLnLui|Lup5|-i, J|nuj-d"LUJaibiuL| biub bi|LuqwqnLjb uii|LunnqLul|Lub qaiJpjnLq|i, LuqpwLnnLpjLub 2bii|i> l|bbuwpn2Lul|bbp|i ru bii|iuuinbbp|i hiu2i|LupL|Jiub dbfuLub|^qdbbpp, rnqbgnyg q|iLnaipL|b[nL[ «<|iJbiul|Lub LqLuhiubgJnLbpbbpli pLui|LupLupdwb» JnmbgmJp (qpwl|iubnL|ajiub dbg hwjinb|i t "Basic needs approach" Lubi|wdp47), |ibjp qbnbu [liiupd'bpnpbb l|LumiupL[nLJ «-md*: <|idbLul|Lubtibp|i 2wpf5|ib bb qwui|ni.d aiLuhaibgJnLbpp ubbq|i, diupmp 2Ph» hiuqnLum|i, hiubpiuj|ib ijinfuLuqpLUJh2n9" bbpfi, lippmpjuib, iunnq2LULi|LuhLuL|Lub 6LunLujnL|ajnLbbbp|i, pbwl|iupwbwj|"ib LULqwhni|i|LudnLpjLub tiLjLuinJujlip: Cuui b2i|w& hiujbgiul|wpq|'r Luq^iuuinLpjaib hwqpLuhwpdLub LnbuLubl|jnLb|ig qpwbg piui|wpwpnLiIb Luniu^bLuhbppnLpjnLb t:

U~|iLuduidLubLul|, haipl|Lui|np t nj dfiwjb haiqpujhujpb[ LuqpiuuinLpjnLbQ, luj [b b lt| lu u in lu i[n p u|Lujdwbbbp uuibq6b[ pLupbl|bgnLpjLub pwpSp dwl|lupqlul||i huiubb|nL huidwp: lijq bu|WLnLul|ni{ Lubhpujd"b2Ln t hLU2i||i wnbb[ bujb «4wpn-qnLpjnLbbbp|i b hbwpLui|npni.pjni.bbbp|i qLupqujgJLub» dninbgmdp (qpuil|LubnL-pjLub db$> huijinb|i t "Capability approach" Lubi|ujJp48), npmd hiuinl|ujii|bu L|lu-pbnpi|md t Lyujbp|i npwl||i 2LupnLbLul|Lul|Lub Lu6b m JujpqL|Luj|nb L|lujnlIj qwp-qwgmdp:

UngflLU[LLlLlLUtl LULLjLUhnL[LUqpnL[ajnLtl

Ung|iLU|Lul|Lub LULL|Luhni|nLpjnLb|ig pwg|i, qLupqLugujd bpl|pbbpmd qnp&md t bujb ung|iLULLul|Lub LULL|Ujhni|LUqpmpjLub hwdujl|LupqQ: l-pui uibuujl|bbp|ig bb qnpdujqpl|nLpjLub b LunnqgmpjLub LL|LupuiLuq|ip WLL|Luhni|LuqpnLpjnLbQ: «-md qnpdujqpL|nLpjLub bu|Luuui|i pLugLul|LujnLpjLub fubqfipp bbpl|LujLugpb[ bbj) <<"ljLL|Luuuibbp b L|bbuLupn2Lul|bbp» bbpwhwpg|i dbg, muLn|i Lujuuibq l|Lubqpw-qLunbuibj) Lunnq^nLpjLub uJLL|Luhni|LuqpnLpjLubQ: Pujpbl|bgnLpjLub puipSp dui-l|LupqLul| mbbgnq bpl|pbbpmd Lujb uni|npujpLup hwdwuiLupiud pbnyp mb|i b $|ibLubuLui|npi|ni.d t h^Lqbu uiiL|Luhni|Luqpi|nqbbp|i ru qnp6LumnLbbp|i, Lujbiqbu t[ LL|bLnnLpjLub l|nqd|ig: h inLuppbpmpjnLb luju bpLiptibpIn' «-md LunnqgmpjLub LL|LupmLuq|ip LuiqLuhnijLuqpnLpjnLbp qnp&md t d|iwjb pLuqujpujg|iLuL|Lub Suinw-jnqbbp|i 2P2LubmJ49: <ui2i[h wnbb|ni[ LuqpwLnnLpjLub puipSp JujliLupqujlip' hw-

46 Sb'u U. Uuipquipjuiti, 2wtjqi|iu&wj|itj qnpöwqpl|nLprjwti U|win6wntjbptj nL rfpiutig hiuqpwhiup-ilLuti mrihlibno «mJ, asfilnutiutibn Li tl|ntinilfil|w, N 7-8 (203-204), bp., 2017, tg 84-93:

47 Sb'u ILO, with an introduction by James P. Grant, Employment, Growth and Basic Needs: A One-World Problem, Praeger Publishers, New York, 1977, tg 31-43:

* hhwpl|b, CC 4.4-ti hpiuiqiupwlinLij ttiiuL pwqi5w^iui|i wqpwuinLpjwtj Juj[jujpri.LuL|p, np[i hw2-l[ujpl|Jiutl hflJpnLlJ pllLUl|^nL[ajLUll h|lJllLuL|LUll l|iup|iptlbp|l qllLUhLULniuL|LUllllbpll bli: U|lLUliLULjLU-biuL|, puin hpiuo|UjpLuL|Jujli, 2018 p. lujIi l|iuqiJb[ t 23.6%, npp uiqiunJujli wqpbqiuin|n J|ngngnL[ huJ2L[ujpLjL[Luö ujr^ßUJmnLpjujb i5ail|Lupr|.LuL||ng Lnwppbpi|nLi5 t Qbr).ai JbljQ 0.1 mnl|nuLuj|nli libuini|; Llju LunnLjni|, L|LupönLj bbß, np gmgujlj|i2D h- T-P1^ pLur[Lun.p|i^tibpp i|bpwtiiujJluIi L|iuphB nLbbb:

48 Sb'u Sen A., Development as Freedom, Oxford University Press, 2001, iJiuutiiui|npwa|bu 4-pr} qinLfu, Sen A., From Income Inequality to Economic Inequality, Southern Economic Journal, 1997, 64 (2), tg 392-395:

49 Sb'u «Ungfiw|wl|wti ifiiu|ab|a|i hiuinl|iugJwti l|iupqp Li i|iujpbp[i Jbg Juilinq öujnLujnL[ajnLlilibp|i pni|wtiri.wl|nL[ajnL,liQ hiuuinujLnb[nL, CC LnuniuL[ujpnL[ajujli 2011 fa. ri.bl|inbi]pbpfi 29 N 1917-L Li N

UnShULimUL -ßUT-U-ßUMULnhra-SnKL

uiupiuLinLpjiuli iuliqiuiítihp|i qqui|ji iîuiuq «.-nui ИЬшршфпрт^тЬ ^пЛф uh-фш1|шЬ lifigngtibpnij Öhnp pbpb[ril iuu|iuhni|iuqpnL[ajiuli uiju шЬиш1|р:

« 4umiui|iupnL[ajiuli 2004 p. iíiupin|i 4-|i N 318-L npn2iíuiiíp hiuuiniuin-i[iuô t pliLul^nLpjiuli ипд|пш[ша|Ьи iuluuu|iuhnil Li umiutiÖ|-ili (huimmLi) fuiiphp|i gujliljQ, npnlig inpiuiíiuqp^nLií t iulu|óiup h|ii|ujtiqiulingiuj|"ili pd2L|iuL|iuli oqtim-pjmli Li uii|iuuiupL|ni.d50: U]iiucluidiutjiuL| иш piui[iupiup jt, рш1ф np, puin « 44 mi|jiu|tjhp|i, $|itjiuliuiuL|iutj 1[шш i|Ji6iuL|p 2wpni.liiuL|ni.d t uinnr^nLiajiuli mnmgliiujhti u|iuhu|iulidiutj óiuniujnL|ajnLlilit¡p|'itj ¿q|idh[nL h|idliiuL|iutj u|iuin6iun-libphg JbL|p [hlib[5':

<binLuupiup, hiupL|iui|np t d2iuL|h[ [utjqp|i inLÓdiub liiuLi шд тфЬЬр: LLju-ii|bu, L|iupnq t uinbr\ôi[b[ hiudiui[6iup|i uL|qpnLtjpni[ qnpônq lunnqsmLpjiutj uJU|iuhni|iuqpnL[ajujti huidiuL|iupq, npinhq a|binnLpjaili 1_)пгцЛ|пд L|í}>|itiujtiuiui|np-ф mu|mhni{iuqpuji|óujptihp|i d|i diuup: lí|iiuduidiuliujL| L|iupt¡|ji t q|iinujpL|hL LiaiLi qnpôiuinni.tihp|i L|nqd|ig hmduii}>|itiiuliuiui|npdiuli htiuipiui|npnL|3jnLtiQ, иш-L|iujli, n^ фпрйш[ qpiiiqi|iuônL|3jUjti iuó|i n|iuL|bp|ig [ипшшфЬ[П1. tiu|uiinuiL|ni{, qiu iulihpiudt¡2in t |ipiuL|UjtiiugtihL dfiiujli hiuduiuiiuiniuufuuiti u|iujdiulilihp|i U i|hpuihuL|nqnL[ajiuli dt¡fuuilj|iqdlit¡p|i iunL|iujnLpjiuti qhuiprnd: UL|qpliiuL|Ujli 2P2mbnLJ iuii|iuhni|iuqpnL|ajnLlip L|iupnq t Lh^L L|iudiui|np, |iuL| t¡pL|iupiuduid-LibinrnJ1 щшртшгфр, diuu2iniup|ig inliinhudiuli t^bL|in|n 2bnph|ii[ hbiupiu-i[n p n Lpj n lli L|iniu bi|iuqbgtjb|nL öiufuubpp, hbinliiupiup' biuli qpiu q|ibp:

hhiupL|t¡, «-md plibiupL^nLd t lunnq^nlpjluli ИшJшll|шpфшL| iuu|iuhn-i[iuqpnL|3jiuli hiupgp, uiuL|iujtj lit¡pL|iujiugi|iuó biufuiuql'iöli т1ф d|i 2ШРР [utjq-piuhiupnLjg L|nqJbp: lTiuuliiui|npiuii|hu luniugiupL^nLd t, bhpqpdiuli u|iuh|ig uL|uiuô, uijti |прш1|ш1|шдЬЬ[ u|iupinuiq|ip uL|qpnili£>ni{, |ili^a|bu liiuL libpiJnLÔb[ «umnqgnLpjuili hiupLi»' iu2fuiuinuii|ujpÖ|i 6.0%-|i ^шфт|52 : liju umti^nLpjiudp L|iupônuj blip, np hmpL|aii|np t i|bpmliujjb[ umiugiupLi^nq hmdiuL|Ujpq|i qnpôm-lihnLpjiuli uLiqpniliplihpti m bqailiaiL|LibpQ, piuli|i np uijli L|iupnqt hiutiqhglit¡L n^ фпрйш[ qpiuqi|iuônL|3jUjti uiófili, u|t¡innLpjiuli Ы|шJnLLntibp|n L|póuiindiuliQ, hh-inLuupiup tiiuL uu|iuhni|ujqpnL|3jiuli huidiuL|Ujpq|n ф^ЬшЬишфпрйшЬ U qpiu pbiuL|iulinli fuiupiupdiulip:

LLj и ll| и n l[, pbLi « inliinhuiuL|iuli L|iupq|i h|idf)p ung|iiu|-2nLL|iujiuL|iutj inljinbunLpjnLljlj t, uiuL|iujli lujuinhq linLjb|iuL| iuliiuii|iuhn^L|3jiutj qbiuhiuindiutj hшJшL|шpqnLJ umL|iu bti d|i 2ШРР |xitjr|.|nptibp: Piugh qpmb|ig, a|bmnLpjnLlip qbnLiu L|iupnqiulinLd ши|шЬт[Ь[ h|nJtiiuL|UjlJ iqmhmljgJnLljp-

libp|i [hLup^bß рш1[шршр^ш1| hшJшp шЬИршс)'Ь21п L|bbuiupn2iuL|tjbpni[, liaiaiuinlibpnil U Ln|aiqaiqnLjLi ai2fuaiinaii|ujpÖni|: Ьршфбшф ршрЬци^тйр [ршдтд^ ф^шьиш^шь ü^nglibp aiiuhiulignq, bpL|mpaidmiîL|bin, pшpq, qm-

1923-Ъ, 2012 р. шо|р[1[|119-|л N 594-Ъ npn2nLiJljbpli mdp l|npgpiuô 6mlim¿b[nL 15ш

u[ili» « 4iuniui|iupnLpjiuti прп2пиЛ, Qlir|.nLliL[b[ t 27.12.2012 p., rud"|i Jbg t Jmb[ 07.02.2013 p.:

50 Sb'u «'TlhinnLpjiuti L|nr\J|ng Ьрш2(ишь[пр1[ш0 ш1и[бшр Li mpinnlijm[ a|iujiJiiititjhpni[ pd"2^L|mli oq.briLpjmb U ищшишр^шЬ dujufib» « 4mnmi[mpnLpjmli npn2rnj, Qlir).nLbi[b[ t 04.03.2004 p. rutfh iîb2 t JtnbL 08.04.2004 p.:

51 Sb'u CC 44, <iujiuuiniuti|n ung|nm[mL|mb Li|minL|bpp U iur\piuinnLpjniiiQ, bp., 2019, tg 150:

52 Sb'u ««-ruJ ujnnrignLpjujli hiui5iua|Ujpi|iiuL| uju|Ujhni|ujq.pnLpjujli tibprj-piiujli hujjbgujL|Ujpq.fib h lu i[iutj n Lpj n lIj uiuj[nL i5uju|ib» CC 4iuniui|iupnLpjiuti npn2Jujb buj[uujq.|iô (ИшишЬЬф t

L|ujIi mL|inbp[i buj[uujqôbp[i hpiuii|iupiuL|iíujti J|iujuIiujL|ujIi l|LujpnLLÎ), https://www.e-draft.am /projects/2137/about:

gb biub i|inLLWj|ib qnpÓQbpwg t, np|i |npixiq.np6nnjQ, uwl|iujb, Lunuj^bujhbppnL-pjrub t:

Ungfiui[uil|uiti óuifuubpfi $fitiuitiuuii|npiíuili [puigrug^ uiqpjruptibpQ

<nr|.L[LU&nLLÍ bbpl|Lujwgi|LU& h|idbLufubq|ipbbp|i lplópliíq bbpuiqpnLd t hai-i|b[jLU[ ung|iuJLUJl|Lub 5wfuubp|i |ipLul|LubLugnLLÍ: Tpiubg l|nbl|pbLn £lul|iq qbw-hwLnb|nL hiuiíiup, ULul|Lujb, hlupL|lui[np t L|LULnujpbL LPlugnLghbuiujqnLnnL-pjmbbbp (|lb^LL|bu LnbuibuLUq|lLnLul|Lub, LUjbLL|bu t[ lÍLUpqnL Wrinr|2Lul|Lub l|LUp-qwL|jiÓLul||"ib ijbpLupbpnq): U"|nujdLU JluIiluL| b2bbp, np uijq &Lu[uubp|i í}>|ibLubuLU-ijnpilLub bLL|LuuiLul|nL[ LunLubÓbwgL|nLij bb hbuibjuj[ h|iiJbLul|Lub mqqnLpjnLbbb-PQ. hujpl|Luj|ib r|.pnLjpLU^LUL|ibp|i ijinufinfunLfajnlLi, uuiL|bpLuj|"ib LnbuibunLpjLub l|pówLnnLií b LL|bmLuL|Lub J|i2ngbbp|i oqLnwqnp&dwb LupqjnLbuji|bLnni.pjLub pLupápLugmJ: HLupbnpbinij b2i|w&bbp|ig jmpLupLubjjnLpp b qpwbg pn|np pw-qLuqp^bbpp" npLqbu op|ibLul| l|pbbwpl|bbp «-mJ bl|LuiÍLnLuj|ib hwpl||i u|pnq-pbu|ll|nLpjLUb b Ung|lLU[LUl|LUb &ujfuubp|l hLUUgbLUl|LUbnLpjLUb LULL|LUhni|dLUb J|> gngnij« LqbmLul|Lub pjmgbli bl|ui dnLLnbbp|i Lui[b[LugJLub hujpgp:

lijuLqbu, 2020 p. hni.bi|Lup|i 1-|ng i|infui|bL t bl|uidinuijlib huipl||i qpnLjpui-^lui|iq. bpb bwful||"ibnuj Lujb LuónuJ tp bl|luúln|i LUL[b[LugLÍLubQ qnLqpbpwg, LULL|LU hixipl| JluLi pujqujj|l pn[np lílul|LUpqLuL|bbp|l hLULÍLUp lujdll L|LUqiJnLlI t 23.0%53: ^LupónuJ bbp, np bl|LuiÍLnLuj|ib wbhwL|LUULupnLpjLub pwpóp iíwl|Lup-qujL| mbbgnq bpL|pnuJ hLuiÍLuhujpp qpnLjpLU^LUi|i|i L||ipLunnLiIp bu|WLnLul|LuhLup-ilujp ^t: <buibLupujp, hujpl|Lui|np t l[bpLubLujb[ wjb1 qwpább|ni| ll|pnqpbu|il|; Pwpbi|infunLiIbbp|i LupqjmbpbbpQ qqw|ji l||]"ibbb huJLnL|LULL|bu ung|iLULLul|Lub n[npinni.J, pujb|i np n^ J|iLujb l|Li|LuhLi|LubiUi LupqLupmpjLub uliqpmbpp, wj|b l|Lui|b|LubLub LqbLnLul|Lub pjnL2b|i bl|LUJnLLnbbpp, npnbj) l|Lupnq bb nLqqi|b[ hw-JujLqujLnLuufuLub fubq|ipbbp|i iniMwbp:

U~|lLUCluidwbLUl| l|LUpbnpnLj bbf) n^ J|lLUjb hLUpL|LUJ|ntl JnLUipbp|l LUl|b[LUgnL-dp, LUJ[b Ung|lLU[LUl|LUb &LUflJUbp|l LUpqjnLbLUljbLnnLpjLUb b hLUUgbLUl|LUbnLpjLUb pLupÓpLugmJp, hbin 1|lull|l|lu& h|iJbLufLibq|ipbbpp qbnbu [nL&i|iu& ^

«.-mil: hpuJi||iÓLuL||i pLupb|Lui{ilLub bwfuujll|LujilLubQ ungfiw|Lul|Lub ll|lu2uill|lu-bmpjLub b LubujLL|Luhni|nLp|Lub qbLuhuJLnilLub hwiÍLul|Lupq|i 2wpnLbwl|Lul|Lub llLuuiLupbLLuqnpdnLiJb t: ^wpdnul bbj), np hnqL|LudnuI bbpl|LujwgL|w5 «<|iiJbLU-l|uib LL|LuhLub2ÜnLbpbbp|i pLui|LupLupiÍLub» b «^LupnqnLpjmbbbpli ru hbwpwL|n-pnLpjmbbbp|i qwpqwgilLub» iínLnbgnLiIbbp|i lifipwnnLpjnLbQ l|Lupnq t &Lunujjb[ Lujq bLL|LULnwl||ib, £wb|i np pmjL L|uilu LunLui|b[ hLuugbLul|Lub p|ipLU[ULUL[npbL 2LuhLunnLbbp|ib, LupqjnLbpmJ fubwji|LU& J^ngbbpp l|Lupnq bb nLqqi|b[

&LU|lJUbp|n ^l|lbLUbULUL[npJLUbp: bqpuil|uignLpjnLtitibp

<buiLuqnuinLpjLub LupqjnLbpnuj L|luuilupi|bl bb hbuibjwL bqpujl|LugnLpjnLb-bbpp:

SbmbuLul|Lub qLupqujgmJp LL|LujdujbLui|npnq q^Lui^np qnp&nbbbp|ig bb bpL|p|i dnqni[pqLuqpLul|Lub |ipujL[|n6LuL|p b LU2fLiujLnLubpLuj|ib nbunLpubbp|i luh-l|LujnLpjnLbp: U"|iLud"LU JLubujL| qnp6mJ t buib hLul|LuqLupÓ Ljlull), b i^bp^h^^n^ |ipbbg hbpp|ib LipmJ bb L|jLubp|i npuil||i LuqqbgnLpjmbp:

53 Sb'u « N <0-68-L opblip, Qlir>nLln|b[ t 25.06.2019 p., rudh úbg t Jmb[ 01.01.2020 p., hnr>i|Lu6 35:

UnShULimUL -eirLU-Plimrbnhra-SnKb

<biniuqninnLpjrubbhpQ grujg bb inui|jiu, np pbb luqiuin 2nLL|iujuiL|Ujb huipuiphpnLpjrubbhpb iuiuubgpiuj|"ib b2iubuiL|nLpjnLb rubbb inbinbuuiL|Ujb iu-niu2Qbpuig|i huuíiup, uiuL|iujb ЬЬршпш1|шЬ Li L|lujnlti qiupquigiiiub inhuiub-LjjnlIj|ng о|Ьтш1|ш1| l|iupquu|npnuíb lubhpuid^inrupjnLb t:

Ung|-iuiL-inbinhuiul|iub h|níbiuhiupghpQ ршдшишршр bb ujqqb[ « dn-qnilpquiqpiul|uitj |npLUL[|nÖLuL||n i[piu: Ülib|jim.pjiuli diul|iupr|.iul||i iubL|Jiub b uipinuiquiqp|i hbinbiubpnij pbuiL^rupjiub p|il|.Q l|póiuini|b[ t, npp 2mpni.biuL|-i|b|ru qbuiprud Lipiupqiubiub u^fuuiiniubpiujl'ib nburupubbp|i i|hpiupiniuqpnL-pjiub b LnbinbunLpjLub qiupqiugJiub fubq|ipbbpp:

4. « >-L4-|i L|nqJ|ig bbpl|iujiugi|uiô bi[iuquiqnLjb uu|iunnqiul|uib qiudpjru-q|i Lupdbpp pbpuiqbuihiuini|iuô t: Cnqi|iu&nLd LuruugiuqpijbL bb фшитшр1|ЬЬр, hiuiiuiäiujb npnbg' rnjb puu|iupuip ^t pluul|iubnb l|hbuiuqnpönLbhnLp|iubb ujbhpujdb2ui lu|uiquiqrujti ьцшИшЬ^ЬЬрр [|iujpdbpnpbb ршфиршрЬци huuíiup:

UqpiuinnLpjuili i|hp|iti 2biÎQ «-nui guiôp t bnyb|iuL| phpiuqluuhiuin-i|uiô tu|iuqiuqnLjti uu|iunnqiul|ujli qiuiípjruqli uipdhpfig, |iuL| u|uipt¡luuj|ili L|lulî ôiujpiuhhq uiqpiuinrupjuiti qfiÖQ1 u|iuphliuij|iti qujiîpjruqji ujpdbp|ig: Uuj linpiiiu-in|ii|iuj|iti |iiiuiuinni{ iubQbqriLbb|ji t:

«-nul inpuidiuqpi|nq liu|iuuinlibp|i b l|bbuiupri2iul|bbp|i J|i2|ib ^шфр фпрр qrudiup t l|uiqdni.d b l|iupnq puu|iupuipt¡L pbiulßnLpjuili h|idliiul|uitj LiiujhLubgJnLbßbbpp: hbj L[bpLupbprnJ t ung|iui|uiL|uili iuu|uihni|nLpjuitj qrudiup-bbp|i bi|iuqiuqni.jli ^шф|лЬ, иицш qpiubnij qchjuip t huiqpiuhuipt¡L Ьпу1фи1| ôiuj-piuhbq LuqpujinnLpjnLbp:

9-npôujqpL|nLpjLub lui|uiuin|i inpiuJujqpJujb L|iuubgrudp tjii|uiinuiL|ui-hiupiíuip ^tp: <nqi|iuônui phpi|uiô h|iúliuii|npnuílit¡pQ l[L| luj n llî bb, np tiu|uiuin|i ujju inbuiuL|Q b ujL|ui|il[ ипд|пш[ш^шЬ £>uiqui£>uiL|iulinLpjnLliQ n^ pb фп[иршдш-nnq bpbmjpbbp bti, u% QliqhuiL|iunujL|Q, [piugbnuJ bb ii|nJjujbg:

«-nui phpfi t |ipiul|uiliujgi|nuï biub qpiuqi|uiôtihp|i ипд|пш[ш1|шЬ u|LU2uiu|UjbnLpjnLbQ. lii|iuqiuqnLjli iu2fuiuiniui|iupâ|i iïuiL|iupqiul|[] giuôp t, fili^Q ршдшишршр t uitiqpuiquintinui iu2fuiuinnqlibp|i b bpiubg Qliiniuli|"i£>lit¡p|i L|bb-uuidiul|iupquiL||i фш:

« 4iuniui|iupni.pjnLbp pbiulßnLpjiuli ung|iui|uiii|tïu uitjuiii|iuhni[ b iuniubÖ|ib fuJpbp|ib iunnq2uiii|uihiul|uitj ôuiniujni.pjni.lilibp|ig oqun|b|ru hшJшp inpuidiuqpnLd t oduitiqiul|nLpjnLti: 1Г|пшс1гиduitjiul|, qui piui|uipiup jt, рш1ф пр, puin « «-L4 ini|jiu|tjhp|i, ф|лЬшЬиш1^шЬ i|uiin i|Jióiul|tj lunnqgnLpjiuli luniugtuu-j|ib u|uihu|uitjdiuli ôiunuijnLpjniMjhp|'ili ^q|iJb[nL h|idbiul|ujb u|uun6iunlibp|ig t: <С/нЯд/Ь/т/ L¿bpnb2jui[ bqpuiLiLugnL[àjnLbbb[i[i фш' uiiuupLupljnui bbp.

4hpuiL|iuliqtihL qnpôiuqpL|nLpjuiti tiu|uiuin|i inpiuiiuiqpnuÏQ, £>ш1ф np qiu u^fuuiiniulipQ L|npgpuiô рЬш1|^тр]шЬр ипд|пш[ш^шЬ iwbi|inujbqnLpjiuiíp ши|шИп1|Ь[П1 q[[ъlШL[np iî|i2ngbbp|ig t:

4ЬршЬш]Ь[ bi|iuqiuqnLjb uu|шrlnqшL|шb cllu JpjmqJn, шqßшu^nLpJшb 2b-iî|i, Ьи|шитЬЬр|1, 1^ЬЬишрп2ш1^ЬЬр|1 b bl|шqшqnLJb iu2fuiuiniui|ujpÖ|i Иш2~ i[mpL|Jmli Jb^uшb|^qJbbpp, ruqbgnLjg q|iinujpL|b|ni[ «<^Ьш1|шЬ и|шИшЬ2-JnLbßbbp|i pшL[шpшpJшb» b «4iupnqni.pjni.bbbp|i ru ЬЬшрш1[пргир]гиЬЬЬр|1 qшpqшgJшb» dninbgni.dbbp|i qnLqшL|gnLJp:

Uinbqôb[ hшJшL[бшp|^ uL|qprubpnL[ qnpônq шппг12П1р]шЬ ши|шЬги|ш-qpnLpJшb hшJшL|шpq: 'Tlbinni.pjiub (hmJшu|ШLnшu^uшb u|mjJmbbbp|i mriL|m-

jrupjiuti г|_Ьи|рпи1 hliiupiui|np t t-iwli qnpöiuinriLlihp|"i) 1)пгцЛ|пд L|iupnq t uiui|npi|hL ша|шИп1[шс1.рш1[бшр1|Ьр|1 ií|i úuiuq, fiti^Q L|piupäpiugti|i прш1иш[ umnq2uiu|iuhujL|iuli &шnmjnl[3jпlIiLibp|n huiuiutib|J"inLpjnLliQ: <ш2ф iuntih|ni( ипд|пш[-1п1|1лЬиш1|ш1| tihpl|iu щцщйшЬЬЬрр' uL|qptiiuL|Ujti 2Р2ш^пи^ МШПП|Т t iJitihi L|iuiíuJi|np, |iuL| hpL|iupiuduiiIL|hinnLií u|iupiniuq|ip:

4. llónq ипд|пш[ш1|шЬ öiufuubp|i $|itjiutjuiui|npdiutj liu|iuiniuL|ni[ i|bpiu-liiujbL hmpL|mj|nlj j)iuqiupiuL|iutjni.pjnLtjp: lTiuutjiui|npiuii|bu iulihpiudt¡2in t ш-u|iuhni|bL bL|LUJinLuj|nti hiupL||i Lqpnq.pbu|nL[nL|ajnLtiQ, j)iuli|i np bL|iudiniuj|ili шЬ-hiui|iuuiupnLpjiulj ЬЬр1|ш u|iujdiulilibpni.d hiudiuhiupp г|.рпудш^шф|п 1фршпги-|3jпlIjq liu|iuiniuL|iuhiupdiup jt:

Oqinuiq.npói|iuó q.puil|iiitinLpjnLti

1. U"iuj|iuuiti 3d., LTmpr|.Ljmj|nli L|iuu||iinui|]i fipiugduili h|nuStilufutíП-hP-libpQ <iujiuuiniuti[i <iutipiuu|hinnLpjnLbnLd (dhtiiuqpnLpjnLti), bp., 2018:

2. ITiupquipjuiti U., 2mbq4w&iuj|iti q.np&uiqpL|nLpjujti u|uiin6iuntibpti nL п.ршЬд hiur[piuhiupdiutj rurJntibpQ «-rud, íbfibiububbp ü. tL|nbn-d|iL|iu, N7-8 (203-204), bp., 2017:

3. 'Hbinpnujujti Я-., ~libpp[iti L|uijnLtiiupujptibp|i шргугиЬшфьпгир^Ь puipäpiugrudQ npit|bu uipinuip|ili 2пФрЬ hL|windujdp « intiinb-urupjiuti |xingb[|nnLfajnLtjQ t^iuqbgtmrL q.npönti, Регион и мир, 2018, N 2:

4. «bpbfuuij[i dtitiryiuti üfiiutiijiuq. tiu|uiuin|i ^шфр uuihdiutib|riL, bpb-fuiuj|i ötjtjr|.jiutj dfiiut^iuq. tiu|iuuin ь2ш1ииф|ги Ll i|6iupb|ru L|iupq.p hiuuinuiinb|riL diuu|iti» 4iunu^iupnLpjiuti npr^rud, Qlir(.nitiL[b[ t 06.03.2014 p., rudfi dbg t dinbL 03.04.2014 p.:

5. «bpb|uiu rubbgnri Qtiiniub|ipbbp|i pbiuL|iupiutiiuj|"iti iuu|iuhr^nLpjiub u|biniuL|ujti luguiLigrupjuiti 2020-2023 pp. &piuqpbpQ huiuinuiinb|ni. duiu|iti» « 4iuruui|iupnLpjujli npn2nLd, рЬг|.ги1|ф1 114.05.2020 p., md-h dbg t dinbi 19.06.2020 p.:

6. «bp(iiniuuiupr|. Qtiundiuin£b|]i ptiiuL|Ujpujti» u|binuiL|Ujti tiu|uiinuiL|Ujj|iti öpmqfipQ huiuiniuinh|nl diuu|iti» « Чшгаифхфги-pjiub npn2nLd, ptjr|.nlLji[b[ t 29.01.2010 p., rudfi dbg t dinb[ 25.02.2010 p.:

7. «2puir[iluJÖnLpjujli duiu|iti» « opbtip, QliqriLtiL[b[ t 11.12.2013 p., rudfi dbg t dmb[ 01.01.2014 p.:

8. «4ruiniuL|iuj|itj ф1шшрп2шфЬр|п diuufiti» « opbtjprud ipiugrud-tibp L|iuiniupbLru duiu|iti» « opblip, [ítiiyutiilbi t 21.06.2018 p., md"h dbg t dmb[ 01.07.2018 p.:

9. «« Чшпшфиргир)шЬ 2014 p. diupinfi 6-|п N 275-Ъ npr^diutj dbg фпфп^тррйЬЬр L|UJinujpb|nL diuu[ili» « 4iunu^iuprupjujti npn-2md, ptjryutiilbL t 09.01.2020 p., гиф dbg t dinbi 01.07.2020 p.:

10. «« 4iuiuL^iuprupjiutj 2010 p. r|M|inbdpbp|i 30-|i N 1734-L ü. 2013 p. qbl|inbdpbp|n 26-fi N 1489-Ъ npr^rudtibpli dbg фпфп[ыпь pjnLlilibp L|iuiniupb|nL diuu|iti» « 4iuiuL^iuprupjiutj npn2rud, qIi-r>nLliL[bLt 26.12.2019 р., тф dbg t dmbL 01.01.2020 p.:

11. « 4mnmi[mpnLpjmli N 50-Ъ npn2rud, QtiqnLtiL(b[ t 24.01.2019 p., rudfi dbg t dmbi 12.02.2019 p.:

UnShULimUL Шг1Щ21141ГЬГ^га-ЗПКЬ

12. «« u|iU2inu|iutjnLpjiutj diuJiutuuL| q|itjöiuniujnr|tjbp|i L|jiutip|"iti L|iuJ uinnrLgnLpjiuliQ ujuun6iuru|iuô i|luuulihp|i hiuinnLgJiuli йши|п1|» « opbhp, Qbr>nLliilbL 115.12.2016 p., гиф Jbg t JmbL 09.01.2017 p.:

13. « UiuhJiutuur|.pnLpjnL.ti, Qtjr|.nLtjL[b[ t 06.12.2015 p., md"|n Jbg t iknbi 22.12.2015 p.:

14. ««-nul iunnr[2nLpjiutj Ишйш11|шрфш1| iuu|iuhni|iuqpni.pjiub bbp-r|.pJiutj hiujbgiuliiupq.l'itj hu^iutmLpjnLtj iniu|nL diuu|itj» « 4iuniu-i|uipnLpjiuli npn2Jmli luufuiuqfiô (ИшишЬЬф t hnLULiUJMUJ^J wL|inbpfi tuufuiuqôbp|i hpiuu|iupiuL|Jiutj J[iiuubiul|iub LjmjßnnJ), https://www.e-draft.am/projects/2137/about:

15. « N <0-68-Ъ opblip, Qtiг|_пlIji|b[ t 25.06.2019 р., гиф Jbg t Jmbt 01.01.2020 p.:

16. «l/fit^U bpl|riL iniupbl|iutj bpb[iuuj|i futuuJp|i tuquium ti2iutuuL|b|nL. Li i|6iupb|ru L)Lupq.Q huJumujmb[nL li « 4iuiuui|iupnLpjiuli 2014 p. hrulu|iup|i 30-|n N 145-Ъ npn2Üuili Jbg фпфп[игир|ги1| L|iuiniupb|ru diuu|itj» « 4iuniui[LupnLpjiutj npn2ruJ, р1|Г).ги1и|Ь[ t 29.12.2015 p., гиф dbgtihnbi 31.12.2015 p.:

17. «Li|ujqiuq.rujti ujJuujI|ujIi ш2|ииипии|шрф Jiuu|ili» « opbtipnuí фпфп[ип1.р)п1.1льр l|UjmujpbLnL diuu|itj» « opbtip, рЬг|.п1.1и|Ь[ t 19.11.2019 р., гиф Jbg t Jmb[ 01.01.2020 p.:

18. «'Tlbmrupjujli L|nqd|ig Ьрш2|иш1|прф^0 uilu|6iup li uipinntijuiL u|iuj-diutitjbpni[ pd2l|iul|iuli oqbrupjujb U uu|iuuiupL|diub diuu|ib» « 4iunuu|iupni.pjiuti npn2ruiî, Qlir|.nLliL(b[ t 04.03.2004 p., гиф dbg t ümb[ 08.04.2004 p.:

19. «Ung|iiu|iul|iub фшрЬр|п hiuinl|iugJiub L|iupqQ U. фшрЬр|п Jbg dintinq &ujnujjrupjnLljlibp[i pnl^ujIiг(.шLjnLpjnlIiq huiuinuunb[ru, « 4iuiuui|iuprupjiuti 2011 p. r>bl|inbJpbph 29-fi N 1917-Ъ U N 1923-Ъ, fiti^u|bu biuL 2012 p. ши|р|пф 19-fi N 594-L npr^rudlibpb т.ф 1|прдрш& 6шЬш^Ь[ги Jujufili» « 4uinuu|uiprupjuiti npn2riLj, qIi-г>пЛф[ t 27.12.2012 p., гиф Jbg t dinbL 07.02.2013 p.:

20. « u|biruul|iuli pjrugbfi huJ2L[bmi[nLpjnLlj, 2018, http://minfin.am/hy/page/ petakan_by ujei_hash vetvuty и n/:

21. « 44, U2fuuunujtiph 2nLL|Uiti «-nui, bp., 2019:

22. « 44, dnqni[pr|.iuc|.piul|iub ini|jiu|tibp|i pujquj, https://www.armstat.am /am/?nid=209:

23. «44, <iujiuuiniub|i dnr[ru|pr|.ujqpiuL|Ujti dnqni|uJÔnL, bp., 2005 p., 2006 p. Ll 2019 p. hpiuu|iupiuL|ni.dtjbp:

24.« 44, « ung|mil-intunbuiuL|iutj i[|i6iuL|q 2019 p. Иги1л|шр-г].Ь1|-inbJpbpfili, bp., 2020:

25.« 44, « ung|iiUL-intunbuiuL|iutj i|ji6iuL|Q 2018 p. hnLlu|ujp-r|.bL|-mbJpbphti, bp., 2019:

26.« 44, « ungfmiL-intiinbuuiL|Ujli i[|i6iuL|Q 2018 p. hni.lu|ujp-ubu|-mbJpbphti, bp., 2018:

27. « 44, « ung|iiUL-intunbuiuL|iuti фбшЦр 2018 p. hnLti4mp-hruti|i-uhli, bp-, 2018:

28.« 44, « ung|iiUL-intjinbuiuL|iuti i[|i6iuL|q 2018 p. hnil^iup-Juip-infiti, bp., 2018:

29.« 44, « ung[iuj[-inlunbuujL|Ujli 2013 p. hnLtu[uip-r|.hL|-inbJpbpfili, bp., 2014:

30.« 44, « ung|miL-intunbuiuL|iutj фбшЦр 2013 p. hnLlu[ujp-ubiL|-inbJpbphb, bp., 2013:

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

31.« "-LH, « ung|nu[-LnljLnbuiuL|Luli l[|i6luL|q 2013 fa. hrutii|iup-hnL-

32.« M-H, « ung[iwL-mtiinbuwl|wb i[h6wL|Q 2013 fa. hnLtii[iup-iIiup-

33.« 4.4, <wjwuinwtifi ungfiw[wl|wti u|iuinl|bpQ L wngwinnLfajnLtjQ,

34.« "-L4, <wjiuuinwb|i i[|i6wl|iuq.pwl|wtj iniupbqjipp, bp., 2018 fa. U.

35. Buchanan J., Prize Lecture, The Constitution of Economic Policy, 1986, http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/economic-sciences/laureates/ 1986/buchanan-lecture.html.

36. Lewis A., Economic Development with Unlimited Supplies of Labour, The Manchester School, 1954, Vol. 22, No. 2.

37. Ranis G., Fei J., A Theory of Economic Development, The American Economic Review, 1961, Vol. 51, No. 4.

38.Reinhart M. Carmen, Rogoff S. Kenneth, This Time is Different, Eight Centuries of Financial Folly, Princeton University Press, 2009.

39.Sachs J., The Debt Overhang of Developing Countries, in R. Findlay (ed.), Debt, Stabilization and Development: Essays in Memory of Carlos F. Diaz-Alejandro, Oxford: Blackwell, 1989.

40.Sachs J., Theoretical Issues in International Borrowing, Princeton Studies in International Finance, Princeton University, 1984, No. 54.

41. Sen A., Development as Freedom, Oxford University Press, 2001.

42. Sen A., From Income Inequality to Economic Inequality, Southern Economic Journal, 1997, 64 (2).

43. Stiglitz J., The Price of Inequality, Allen Lane, an imprint of Penguin Books, London, 2012.

44. Eurostat, https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab= table&plugin=0&language=en&pcode=tps00014&fbclid=lwAR1oKB2 DYj0XEcND6te-axE-33Mm_d2BQucV3zLnvsBmoBsCHCH9-wUjTUY.

45. Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAOSTAT, http://www.fao.org/faostat/en /#country/1.

46. ILO, Employment, Growth and Basic Needs: A One-World Problem, Praeger Publishers, New York, 1977.

47. The European Committee of Social Rights, Digest of The Case Law of the European Committee of Social Rights, 2018.

UnShliLimilL ШТ.и-йиЧЦГЬГ^ГЭ-ЗПКЬ 81

САМВЕЛ МАРГАРЯН

Ассистент кафедры экономической теории АГЭУ,

старший специалист управления макроэкономической политики

Министерства финансов РА, кандидат экономических наук

Текущая демографическая ситуация Республики Армения и проблемы социальной политики,- В статье проанализирован вопрос сокращения численности населения Республики Армения. В этом контексте выделены проблемы, связанные с социальной политикой и предлагаются пути их решения. В частности, используя в качестве ориентира сочетание подходов "Удовлетворение основных потребностей" и "Развитие возможностей", автор предлагает пересмотреть механизмы расчета минимальной потребительской корзины, черты бедности, минимальной заработной платы, пенсий и пособий. В статье приведены аргументы в пользу того, что прекращение выплаты пособия по безработице было нецелесообразным, и что оно может совмещаться с программами активной социальной политики. Кроме того, в целях расширения доступности медицинских услуг, предложены возможные варианты внедрения системы медицинского страхования, действующей по принципу совместной оплаты. С точки зрения финансирования растущих социальных расходов, обсуждена необходимость повышения их адресности и введения прогрессивной шкалы подоходного налога.

Ключевые слова: уровень жизни, рождаемость, эмиграция, численность населения, экономическое развитие, социальная политика, подоходный налог. JEL: J11.015, Н55, Н21

SAMVEL MARGARYAN

Assistant Professor at the Chair of Economic Theory at ASUE, Senior Specialist at Macroeconomic Policy Department of the Ministry of Finance of the RA, PhD in Economics

Current Demographic Situation in Armenia and Social Policy Issues.- This paper analyzes the issue of population decline in the Republic of Armenia, discusses related social policy challenges, and proposes ways to overcome them. In particular, the author recommends to review the mechanisms of assessing the minimum consumer basket, the poverty line, the minimum wage, pensions and benefits, using the integration of "Basic needs" and "Capability" approaches as a guideline. The paper provides evidence supporting the idea that the termination of unemployment benefits was inappropriate, and that they could have worked in conjunction with the active social policy

programs. Besides, in order to ensure broad access to health care services, possible options are discussed for the introduction of a health insurance system on co-payments basis. Intending to finance the increasing social expenditures, the necessity is emphasized to introduce the progressivity of income tax and to assure more efficient targeting of social expenses.

Key words: standard of living, birth rate, emigration, population, economic development, social policy, income tax. JEL: J11, 015, H55, H21

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.