Научная статья на тему 'Studying of the relation of country people and general practitioners of the Bukhara, Kashkadarya and navoiy regions working in rural areas to alternative methods of treatment'

Studying of the relation of country people and general practitioners of the Bukhara, Kashkadarya and navoiy regions working in rural areas to alternative methods of treatment Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
70
14
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ВРАЧИ ОБЩЕЙ ПРАКТИКИ / АЛЬТЕРНАТИВНЫЕ МЕТОДЫ ЛЕЧЕНИЯ / ФИТОТЕРАПИЯ / ДИЕТОТЕРАПИЯ / GENERAL PRACTITIONERS / ALTERNATIVE METHODS OF TREATMENT / PHYTOTHERAPY / DIETOTHERAPY

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Абдуллаева Дилбар Абдужалиловна, Кароматов Иномджон Джураевич

Врачи общей практики, работающие в сельской местности, имеют слабые представления о альтернативных методах лечения. Только в 46% случаях они правильно отвечали на вопросник. Они не удовлетворены освещением альтернативных методов в программе обучения ВОП. Врачи общей практики, в своей практике используют в основном альтернативные методы фитотерапию и диетотерапию. Население сельской местности (83,5%) используют альтернативные методы лечения. Эти методы востребованы населением.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

БУХОРО, НАВОИЙ, КАШКАДАРЁ ВИЛОЯТЛАРИ КИШЛОК ХУДУДИДА ИШЛАЙДИГАН УМУМИЙ АМАЛИЁТ ВРАЧЛАРИ ВА АХОЛИНИНГ АЛЬТЕРНАТИВ ДАВО УСУЛЛАРИГА МУНОСАБАТИНИ УРГАНИШ

The general practitioners working in rural areas have weak ideas of alternative methods of treatment. Only in 46% cases they correctly responded to the questionnaire. They aren't satisfied with illumination of alternative methods in the program of training of GP. General practitioners, in the practice use generally alternative methods phytotherapy and a dietotherapy. The population of rural areas (83,5%) is used by alternative methods of treatment. These methods are demanded by the population.

Текст научной работы на тему «Studying of the relation of country people and general practitioners of the Bukhara, Kashkadarya and navoiy regions working in rural areas to alternative methods of treatment»

Социальная гигена, организация здравоохранения. История

медицины

УДК 616-01

БУХОРО, НАВОИЙ, КАШКАДАРЁ ВИЛОЯТЛАРИ КИШЛОК ХУДУДИДА ИШЛАЙДИГАН УМУМИЙ АМАЛИЁТ ВРАЧЛАРИ ВА АХОЛИНИНГ АЛЬТЕРНАТИВ ДАВО УСУЛЛАРИГА МУНОСАБАТИНИ

УРГАНИШ

АБДУЛЛАЕВА ДИЛБАР АБДУЖАЛИЛОВНА Бухоро тиббиёт коллежи, хамширалик иши кафедрасининг укитувчиси

КАРОМАТОВ ИНОМДЖОН ДЖУРАЕВИЧ -«Магия здоровья», тиббиёт

маркази директори Бухоро ш.

ИЗУЧЕНИЕ ОТНОШЕНИЯ СЕЛЬСКОГО НАСЕЛЕНИЯ И ВРАЧЕЙ ОБЩЕЙ ПРАКТИКИ РАБОТАЮЩИХ В СЕЛЬСКОЙ МЕСТНОСТИ БУХАРСКОЙ, КАШКАДАРЬИНСКОЙ И НАВОИЙСКОЙ ОБЛАСТЕЙ К АЛЬТЕРНАТИВНЫМ МЕТОДАМ ЛЕЧЕНИЯ

АБДУЛЛАЕВА ДИЛБАР АБДУЖАЛИЛОВНА преподаватель кафедры сестринское дело Бухарского медицинского колледжа

КАРОМАТОВ ИНОМДЖОН ДЖУРАЕВИЧ - руководитель медицинского центра «Магия здоровья», г. Бухара

АННОТАЦИЯ

Врачи общей практики, работающие в сельской местности, имеют слабые представления о альтернативных методах лечения. Только в 46% случаях они правильно отвечали на вопросник. Они не удовлетворены освещением альтернативных методов в программе обучения ВОП. Врачи общей практики, в своей практике используют в основном альтернативные методы фитотерапию и диетотерапию. Население сельской местности (83,5%) используют альтернативные методы лечения. Эти методы востребованы населением.

Ключевые слова: врачи общей практики, альтернативные методы лечения, фитотерапия, диетотерапия

STUDYING OF THE RELATION OF COUNTRY PEOPLE AND GENERAL PRACTITIONERS OF THE BUKHARA, KASHKADARYA AND NAVOIY REGIONS WORKING IN RURAL AREAS TO ALTERNATIVE METHODS OF TREATMENT

ABDULLAEVA DILBAR ABDUZHALILOVNA is a teacher of department nurse business of the Bukhara medical college

KAROMATOV INOMDZHON DZHURAYEVICH is the head of the medical center "Health Magic", Bukhara

ABSTRACT

The general practitioners working in rural areas have weak ideas of alternative methods of treatment. Only in 46% cases they correctly responded to the questionnaire. They aren't satisfied with illumination of

alternative methods in the program of training of GP. General practitioners,

6

in the practice use generally alternative methods phytotherapy and a dietotherapy. The population of rural areas (83,5%) is used by alternative methods of treatment. These methods are demanded by the population.

Keywords: general practitioners, alternative methods of treatment, phytotherapy, dietotherapy

Согликни саклаш тизимида утказиладиган ислохотлар муносабати билан бирламчи тиббий бугинда курсатилаётган тиббий ёрдам сифатини ошириш мухим йуналиш килиб белгиланди. Бу масалани ечишда асосий урин умумий амалиёти врачига белгиланган.

Бу ислохотлар махаллий менталитет, ахолининг эхтиёжи ва моддий холатини хисобга олган холда олиб борилиши керак. Бу йулда хорижий тажриба билан биргаликда халкимизнинг тиббиёт анъаналирининг урни каттадир.

Давлатимизда согликни саклаш ислохоти билан биргаликда олий укув системасида хам ислохотлар олиб борилмокда. Бу ислохотларда талабаларнинг хозирги замон талабларига жавоб берадиган, малакали кадрларни тайёрлаш максад килиб куйилган. Ушбу йулда укув программаларини тугри тузилиши катта ахамиятга эга. Бу муаммо тиббиёт институтларида хам кундаланг туради.

Бутун жахон ахолиси алтернатив даво усулларига кизикиши катта булиб келмокда. Масалан АКШ ахолисининг 45-70% алтернатив даво усулларидан фойдаланадилар - [3; 9]. Бошка ривожланган давлатларда хам ахвол фарк килмайди - [5; 6; 8]. Бу муаммо куп томонламадир. Биринчидан бу методларга ахолиниг талаби катта булиши, уларнинг илмий тиббиётдан коникмаслиги, иккинчи томондан пуллик тиббиёт ташкил килинган давлатлар учун пулларнинг ката окими илмий тиббиётни четлатиб утишидир. Уша учун врачларни

тайёрлашда, бу давлатларда алтернатив даво методларни хам урганиш йулга куйилган - [1; 7; 9].

Бошка бир йуналиш бу алтернатив методларни илмий, исботларга асосланган методлар билан урганишдир. Бу йулда хали жуда хам куп муаммолар бор. Исботларга асосланган тиббиёт урталаштирилган, статистик курсатмалар билан ишлайди. Алтернатив даво усуллари хар бир инсонга индивидуал карашга асосланган. [5,9]. Изроил, Словения, АКШ давлатларидаги умумий амалиёт врачлари хам номедикаментоз усулларни ишлатишга ва бу темалар буйича укишга эхтиёжи катта - [5; 7; 8; 9]. Бу давлатлар УАВ лар тайёрлаш курсларига номедикаментоз даво усулларининг барча турлари -мануал терапия, иглотерапия, фитотерапия усуллари урганишга куйилган - [1; 4; 7; 8]. Масалан Словения тиббиёт институтида фитотерапияга 250 соат ажратилган - [7]. Узбекистон Республикаси ва хамдустлик давлатлари илмий адабиётида умумий амалиёт врачларининг алтернатив даво усулларига муносабати урганилмаган, лекин бу муаммо олдимизда кундаланг турибти.

Максад

Бухоро, Навоий, Кашкадарё вилоятлари кишлок худудида ишлайдиган умумий амалиёт врачларининг номедикаментоз даво усулларга муносабатини урганиш.

Вазифалар

1. Бухоро, Навоий, Кашкадарё вилоятлари кишлок худудида ишлайдиган врачларнинг альтернатив даво усуллари буйича билим савиясини ва муносабатини анкета оркали урганиш.

2. Бухоро, Навоий, Кашкадарё вилоятлари кишлок худудида ишлайдиган врачларнинг уз амалиётларида альтернатив усулларни ишлатиш даражасини анкета оркали урганиш.

Материал ва услублар

Бухоро, Навоий, Кашкадарё вилоятлари кишлок худудида ишлайдиган врачларнинг номедикаментоз усулларга муносабатини урганиш учун 26 саволдан иборат махсус анкета тузилди. Саволлар махсус балл буйича бахоланди ва уртача натижалари ва фоиз курсаткичи аникланди. Ушбу метод билан Бухоро тиббиёт институтида 10 ойлик курсларини утаетган 80 та Кашкадарё, Навоий ва Бухоро вилоятларининг умумий амалиёт врачларини текширдик.

Натижа ва тахлиллар

Умумий амалиёт врачларининг альтернатив даво усуллари буйича билим савиясини уртача бахолаганимизда улар факат 46%да тугри жавоблар берганлар. Бу уларнинг альтернатив усуллари буйича билими етарли эмаслигини курсатади.

УАВ тайёрлаш программаларида шарк табобати хакида темаларининг ёритилиши курсантларни кониктирмайди.

Умумий амалиёт врачларининг шахсан узлари, уз амалиётида асосан (47%) альтернатив диетотерапия ва фитотерапияни куллар эканлар.

Умумий амалиёт врачлари олиб борадиган худуд ахолисининг альтернатив усулларга эхтиёжи катта. Ахолининг 83,5% альтернатив усулларни ишлатадилар.

Умумий амалиёт врачлари альтернатив усуллар буйича маълумотни асосан телевизор оркали оладилар. Интернетдан фойдаланиш (бошкалар) нисбатан жуда кам.

ХУЛОСА

1. Умумий амалиёт врачларининг альтернатив даво усуллари буйича билими етарли эмас, шу сабабдан улар уз амалиётида ушбу методларни жуда хам кам ишлатадилар ва унинг имкониятларини салбий бахолайдилар.

2. Умумий амалиёт врачларининг ва ахолининг альтернатив даво усулларига эхтиёжи катта. Умумий амалиёт врачлари альтернатив даво усулларини ишлатишга кизикадилар, лекин бу учун билимлари етишмайди.

АДАБИЁТЛАР

1. Berman B.M., Singh B.B., Hartnoll S.M., Singh B.K., Reilly D. Primary care physicians and complementary-alternative medicine: training, attitudes, and practice patterns -J. Am. Board. Fam. Pract. 1998, Jul-Aug., 11(4), 272-281.

2. Chan P.S., Wong M.M. Physicians and complementary-alternative medicine: training, attitudes, and practices in Hawaii - Hawaii Med. J. 2004 Jun., 63(6), 176-181.

3. Davidoff F. Weighting the alternatives: lessons from the paradoxes of alternative medicine - Ann. Intern. Med. 1998, 129, 10681070.

4. Hsiao A.F., Hays R.D., Ryan G.W., Coulter I.D., Andersen R.M., Hardy M.L., Diehl D.L., Hui K.K., Wenger N.S. A Self-Report Measure of Clinicians' Orientation toward Integrative Medicine -Health. Serv. Res. 2005 Oct., 40(5 Pt 1), 1553-1569.

5. Marcus D.M. How should alternative medicine be taught to medical students and physicians? - Acad Med. 2001, Mar., 76, 224-229.

6. Pirotta M.V., Cohen M.M., Kotsirilos V., Farish S.J. Complementary therapies: have they become accepted in general practice? - Med. J. Aust. 2000, Feb 7, 172(3), 105-109.

7. Premik M. Alternative medicine in Slovenia: some social-medical views - Health Care Anal. 1998, Mar., 6(1), 59-64.

8. van Haselen R.A., Reiber U., Nickel I., Jakob A., Fisher P.A. Providing Complementary and Alternative Medicine in primary care: the

primary care workers' perspective - Complement. Ther. Med. 2004 Mar., 12 (1), 6-16.

9. Vickers A. Evidence-based medicine and complementary medicine - ACP. J. Club. 1999, 130, 13-14.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.