Научная статья на тему 'СПОСОБЫ ВЛИЯНИЕ ГАФИЗА НА ЗУХУРИ В СОЧИНЕНИЕ ГАЗЕЛЯХ'

СПОСОБЫ ВЛИЯНИЕ ГАФИЗА НА ЗУХУРИ В СОЧИНЕНИЕ ГАЗЕЛЯХ Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
109
9
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ЗУХУРИ / ХАФИЗ / ЯЗЫК / СТИЛЬ ВЫРАЖЕНИЯ / КОМПОЗИЦИЯ / СОДЕРЖАНИЕ / ОПИСАНИЕ / МЕЛОДИЯ / РИТМ / ФИЛОСОФСКИЕ И СОЦИАЛЬНЫЕ МЫСЛИ / ГНОЗИС / РИФМА / ВНЕШНАЯ МУЗЫКА / ТРУДНЫЕ РИФМЫ СУЩЕСТВИТЕЛЬНЫХ / ГАЗЕЛЬ / ИНДИЙСКИЙ / ХУРАСАНСКИЙ И ИРАКСКИЙ СТИЛЬ / ВЛЯНИЕ

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Шарипов Шариф Рахмонович

Автор пытается описать способы, которыми Зухури повлиял на Хафиза в языке, стиле выражения, композиции, интерпретации, описании, мелодии, весе стихов, философских и социальных идеях, гнозисе не только по ритму, но и во внешней музыке - радиф, также велел Хафизу следовать за поэтом. Проявление также заимствовано из выдумок Хафиза. Хотя выбор сложных существительных радифов в газелях Зухари является критерием его окружения и доминирования в толковании и описании, в этой главе есть определенное преимущество Хафеза, так как таких существительных в его газелях очень мало. Такие радифы часто встречаются в газелях Зухури. Например, именные эквиваленты слов: свабодный, особенный, танец, предубеждение, разлад, ошибка, возражение, преследование, утверждение, свеча, конфликт, негодование, стигма, ложь, противник, устранение, высокомерие, горечь и т. д. Даже в газелях Зухури есть трудно повторяющиеся существительные радифы (петно - 3 газели, сайф - 2 газели, наглый - 2 газели). В газелях Зухури есть качественные и сильные стихи (горькие и немногочисленные), и даже в строчке нескольких поэтов он написал 3 газели. Чтобы показать влияние Зухури на Хафиза, исследуются слова, которые известны с лингвистической и лексической точки зрения (согласно исследователям поэзии Хафиза) личному стилю Хафиза. Например, слова «надуманный», «ветреный», «печально известный», «счастливый», «беззаботный», «винный», «сладкий», «мускусный», «мускусный», «игривый», «голос цветы», «обезглавленный», «нежный», «дырчатый» и т. газели Зухура Имея это в виду, кажется, что Зухури не только наслаждался словами, структурой, содержанием и описанием Хафеза, но и в своей газели он искал справедливости в своих словах и сочинениях и пытался использовать их, он создавал новые смыслы и значения и таким образом достиг в своём цель.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

METHODS OF INFLUENCE OF GAFIZ ON ZUKHURI IN THE COMPOSITION OF GAZELS

The author tries to describe the ways in which Zukhuri influenced Hafiz in language, style of expression, composition, interpretation, description, melody, weight of poems, philosophical and social ideas, gnosis, not only in rhythm, but also in external music - radif also ordered Hafiz to follow for the poet. The manifestation is also borrowed from the inventions of Hafiz. Although the choice of complex nouns radiths in Zuhari's gazelles is a criterion for his environment and dominance in interpretation and description, this chapter has a definite advantage of Hafez, since there are very few such nouns in his gazelles. Such radiifs are often found in Zukhuri gazelles. For example, the nominal equivalents of words: free, special, dance, prejudice, discord, error, objection, persecution, assertion, candle, conflict, resentment, stigma, lie, adversary, elimination, arrogance, bitterness, etc. Even in the gazelles of Zukhuri, there are hard-to-repeat nouns radiths (petno - 3 gazelles, saif - 2 gazelles, arrogant - 2 gazelles). In the gazelles of Zukhuri there are high-quality and strong poems (bitter and few), and even in a line of several poets he wrote 3 gazelles. To show the influence of Zuhuri on Hafiz, words are examined that are known from a linguistic and lexical point of view (according to researchers of Hafiz poetry) to Hafiz's personal style. For example, the words «contrived», «windy», «notorious», «happy», «carefree», «wine», «sweet», «musky», «musky», «playful», «voice of flowers», « headless «,» tender «,» perforated «, etc. of the gazelle Zukhura With this in mind, it seems that Zukhuri not only enjoyed the words, structure, content and description of Hafez, but also in his gazelle he sought justice in his words and writings and tried to use them, he created new meanings and meanings and thus achieved your goal.

Текст научной работы на тему «СПОСОБЫ ВЛИЯНИЕ ГАФИЗА НА ЗУХУРИ В СОЧИНЕНИЕ ГАЗЕЛЯХ»

The article informs about position and importanse of music, musical words, especially, the name of musical instruments in poetry of the poet, as it was mentioned above, and it is different style of poetry of Kamol Khujandi.

Key words: Kamol Khujandi, musical instruments, musical terminology, Divan, poem, gazel, rubeb, chang.

Сведение об авторах:

Нурова Кубриё Алифовна - кандидат филологических наук, доцент кафедры таджикского языка Таджикского технологического университета, Негмат Карабаева 63/3, тел.: (+992) 985190860, электронная почта: nurova 74@list. ru. Шарифова Гулистон Амриддиновна - доктор филологических наук, доцент кафедры таджикского языка Таджикского технологического университета, Негмат Карабаева 63/3, тел.: (+992) 907702975, электронная почта: gulyasab 51@mail.com. About the authors:

Nurova Kibriyo Alifovna - Ph. D. on philology, docent of the Department of the Tajik language of the Technological university of Tajikistan, Negmat Karabaeva 63/3, Phone: (+992) 985190860, E - mail: nurova74@list.ru.

Sharifova Guliston Amriddinovna - doctor of Philologe, docent of the Department of the Tajik language of the Technological university of Tajikistan, Negmat Karabaeva 63/3, Phone: 907702975, E - mail: gulyasab51@mail.com.

ТДУ(УДК) 891.550

МИЗОНИ ТАЪСИРПАЗИРИИ ЗУХУРЙ АЗ ^ОФИЗ ДАР Э^ОДИ ГАЗАЛ

Шарипов Ш.Р.

Академиям идоракунии давлатии назди Президенти Чумуурии Тоцикистон

Шеъри фарозамонй ва фаромаконии Хофизи Шерозй нагузошта, ки ба осори шоирони хамаср ва баъдина таассур надошта бошад. Умки ин таассур ба эчоди шоирони шибхи кора: Абдулкодири Бедил, Соиби Табрезй, Калими Кошонй, Назирии Нишопурй, Урфии Шерозй, Носиралии Сархиндй, Риёзи Хайрободй, Голиби Дехлавй, Волаи Догистонй ва амсоли онхо реша давонда, ба газали Зухурии Туршезй беасар низ намондааст. Мизони таъсирпазирии Зухурй аз Хофиз дар забон, услуби баён, таркибсозй, маънибандй, тасвирофаринй, оханг, вазни шеър, андешахои фалсафй ва ичтимой, ирфонгарой тачассум ёфта, бо вучуди он ки Зухурй аз шоирони нозукхаёл, нодирагуфтор, маънитироз ва дар мачмуъ, кудратманди густураи адаби форсии точикист.

Зухурй дар газал чун як катор шоирон ба истикболи газалхои Хофизи Шерозй рафта, на танхо дар вазн, балки дар мусикии берунй - кофия ва мусикии канорй - радиф низ ба Хофиз пайравй намуда, аз таркибхои сохтаи у низ вом гирифтааст.

Бо таваччух ба он нукта, ки мизони таассури Хрфиз дар офаринишхои хунарй бар Зухурй ба таври назаррас афзалият дорад, дар ошзи истикболхои Зухурй аз Хофиз матлаи газалиёти пайравишуда зикр мегардад.

Хофиз: Зухурй:

Душ аз масцид суи майхона омад пири мо, Такяи доги фано бар дили дарвешон аст,

Чист ёрони тарицат баъд аз ин тадбири мо[15, 41]. Решаи нахли бацо дар гили дарвешон аст.

Зухурй: Даур ишратгауи гамхонаи дарвешон аст,

Боз мерацсад цунун аз гулгули занцири мо, Осмон кошии кошонаи дарвешон аст.

Боз дар куи харобй мекунад таъмири мо[5, 67]. Хофиз:

Хофиз: Ё Раб, ин навгули хандон, ки супурдй ба манаш,

Агар он турки шерозй ба даст орад дили моро, Месупорам ба ту аз чашми уасуди чаманаш[15, 446].

Ба холи уиндуяш бахшам Самарканду Бухороро[15, 33]. Зухурй:

Зухурй: Пирауан барги суман гашта зи лутфи баданаш,

Димогам барнаметобад фусуни пиру барноро, Эй хуш он магз, ки буе кашад аз пирауанаш.

Чунуне ку, ки дар занцир печам кууу сауроро[5, 33]? Хофиз:

Зухурй: Медамад субуу килла баста сауоб,

Бауор омад цунун дигар ба сауро мебарад моро, Ассабуу, ассабуу, ё асуоб[15, 48].

Хамушй боз бар уангомабандй дошт гавгоро[5, 31]. Зухурй:

Хофиз: Боз деу тоби турраи пуртоб,

Равнаци ауди шабоб аст дигар бустонро, Туда кун як цауон дили бетоб.

Мерасад мужлаи гл булбулт хушилуонро[15, 40]. Хофиз:

ЗухурИ:

Бapнamoбaд ^гс^ дypдкaшoн дapмoнpo, Нanucaндaд capu шypuдacapoн coмoнpo[5, 32]. ^фаз:

Caycp булбул yuкoяm 6o caôo кapд, Ku umnu pyu гул бoм o чuyo кapд[15, 17б]? ЗухурИ:

3u ôyam oн чи ôo мasзaм caôo кapд, Бa бвхуши maвoн шyкpaш aào кapд[5, 283]. ЗухурИ:

Нaмeнoлaм, aгap ôap мaн цафа кapд, Чи ц^м ypo всфю m wmuso кapд[5, 283]. ЗухурИ:

Caycp булбул чyнoн гyлpo дyo кapд, Ku дap oмuн дауош гунчс eo кapд[5, 284]. ^фив:

Дт caponapдau мyycббcmu ycm, fíudc ouнaдopu maлъamu ycm[15, 9б]. ЗухурИ:

Дap xamap эмuнU бс дaвлamu ycm, Cunapu mesu шн мyyaббcmu ycm. ^фи?:

Рсвзш xyлдu ôcpw xuлвamu дapвeшoн acm, Moяu мyymaшaмU xuдмamu дapвeшoн acm[15, 87].

Бo oh ки баргузидани paдифxoи исмии дyшвop дар Faзaлиëги ЗухурИ махаки Hxora ва тасаллути у дар маънибандИ ва тacвиpoфapИ шудаанд, як навъ бартарии Xo^® дар ин 6o6 ба чашм мехурад, ки дар Fasaraërn у ин гуна радиф - исмии сахт кам мавчуд аст. Чyнoнчи: Туи, ru 6üp capu xyбанu кuшвapU чун шоц, Caзaд, œap ymau дuлбapан du^a^cm бац. Фumад дap capu Х,афт yaeou чун my шаув, Kauma rnppau xoku дapu шу бу-U кац.

Рaдифxoи чoнишинИ ва зарфии сахти «хеч» ва «чанд» дар Faзaлиëги Xoфиз: Аз мaнu дтшуда ан ëp нaмenypcaд увц, Хaбape з-ш àmu aфгаp нaмenypcaд увц.

Тсолуллоу чu дaвлam дopaм uмшaô, Ku омад ногауон дuлдopaм uмшaô[15, 4б]. ЗухурИ:

Шудам saeeocu нaйcoнu àun uмшaô, Бuôop, эй дuдa, öopow àun uмшaô. X,oфиз:

Kac rncm, ku aфmoдau он зyлфu ö)mo rncm,

Дap payyrnpe rncm, ku дoмe ж бело rncm[15,1Ü9].

ЗухурИ:

^owrnypdcu дapдe, ku nœupou даво rncm, 3ame, ku ба мcpyaм шавад олуда, ж мо rncm. Xoфиз:

Лaълu œpoôu ба уун шсшнс лaôu ëpu ман acm, В-аз naйu àuàmu y додат цан Kopu ман acm[15, 90]. Xoфиз:

Py^opecm, ku caвдou бупон àum ман acm,

Farn m Kop нumomu àuлu saмгuнu ман acm[15, 92].

ЗухурИ:

Вaymamaм бypд ба xuлвam, уамс ца анцуман acm, Хсмзсбонсш myU, он Kac, ku ба xyà дap cyxaн acm.

ХCcôu yone нaнaвwшшuю шуд aйëмe чанд, Maypame ку, ku фupucmaм ба my naйгамe чанд?

Faзaлxoи Xoфиз 6o мaтлaъxoи зерин низ 6o paдифxoи дyшвop эчoд шудааст: Шaбu rnc Macmy mau шуд намau yanp, Caлаmyн фш yamma мamлaъ-yл-фaцp. Ва:

Хуту цaмaлu my цауан цумла гupuфma myRy apз, Шамт фалак тцт шуда, аз pyxu xyбw мо.yu apз. Ва:

Kacam бс xaшmamy цауу цслалup шоу Шуцаъ, Ku rncm бак жам аз бaypu малу цау нтоъ. Ва:

Бамдадан, ku зu xuлвamгayu Koxu uô-даъ, Шамш xaвap фuгcнcà 6üp уама ampaф шуаъ. Ва:

Бс фcppu àcmamu гemuфypyзw шоу Шуцаъ, Ku yacm àap нaзapu мсн цауан yaцupмamoъ. Ё:

Cayap бс ô^u гyлucmaн дcмe шудам àap баг, Ku ma чу бyлбyлu бeдuл кунам та^ дuмaг. Ё:

Mcцoмu смну мcйu бeгaшy pcфuцu шафщ, rapam мудам мyяccap шавсд, жщ maвфщ.

Дap Fasaraëra Зyxypй ин гyнa paдифxo бacомaд доpaнд. чунончи, paдифxoи домии xanoc, мaxcyc, pa^c, эъpоз, фapз, Fapaß, иxтилот, Faлaт, мaxзyз, xaß, тacдeъ, шaмъ, низо, дapeF, доF, ^pyF, xapиф, бapтapaф, гycтоx, тaлx Ba aмcоли онхо.

Хaлоc: Хaз:

Хушдил он, к-аз цайди уирмон шуд халос, Дард надорй, зи мудово чй уаз?

Юсуфаш аз ранци зиндон шуд халос. Дам макаш, аз нолаи амдо чй щз?

Maxcyc: Taçqeb

Агар бо ман шавад дилдор махсус, Бщри васлаш дило макаш тасдеъ,

Сазад, гул мешавад бо хор махсус. Мо куцо, у куцо, макаш тасдеъ.

Pa^c: Шшъ:

Эй аз ту гадову шо.: даррацс, Сузи ишц аст, ки парвона ба болу пари шамъ,

Бар рощ ту куху ко: дар рацс. Хешро гармтар аз шуъла кашад дар бари шамъ.

Эъpоз: Низоъ:

Бастем назар, надорад эъроз, Сар нщодем ба сомон, чй низоъ?

Гаштем дигар, надорад эъроз. Цон супурдем ба цонон, чй низоъ?

Фapз: ,3apeF:

Эй ишци ту бар :ама цщон фарз, Аз :ама худро нара^ондам, дарег,

Гирдат гаштан бар осмон фарз. Х,еч мапурс, аз щма мондам, дарег.

Fapaз: ДоF:

Гар намиранд бароят, зи бацо чист гараз? Fайр аз ту нщод бар цигар дог,

Дард агар беш нагардад, зи даво чист гараз? Фарёд, ки зулм кард бар дог.

Италот: Дуруз:

Дард агар кардй ба дармон ихтилот, Ману зи куи ту азми сафар, дуруг, дуруг,

Кай ба у кардй дилу цон ихтилот ? Куцо ману хабар ин хабар, дуруг, дуруг.

Fa^r Х^иф:

Сар зад аз бегунщон гарчи гуно^е ба галат, Fайр дар ишц кай ба мост :ариф ?

Чашм доранд зи чашми ту ниго^е ба галат. Ин ману ратли гам, куцост :ариф?

Max^: Бapтapaф:

Эй зи за^ри ту коми цон ма^зуз, Шуълахорем, оби :айвон бартараф,

В-эй зи :арфи гамат забон лицзуз. Мурдаи дардем, дармон бартараф. TycTOx:

Шуд ба ро^аш цадами мо густох, Бими сар :аст, ки шуд по густох.

Xairo дap Fasaraëra Зyxypй paдифxoи жмии дyшвоpи тaкpоp ^of - 3 Fasan, хдйф - 2 Fasan, rycrox - 2 Faзaл) дидa мeшaвaнд.

Дap Faзaлиëти Зyxypй paдифxoи cифaтй Ba зapфии caxr (ranx Ba чaнд) низ бa чaшм мexypaд, ки хдтто дap paдифи чaнд шо^ 3 Faзaл эчод кapдaacт.

Taлx:

Сармасти мо ба лаб чу расонад шароби талх, Аз сина^ои сухта хо^ад кабоби талх.

Чaнд:

Монда боцй, агар цафое чанд, Вом хо^ам зи худ вафое чанд. Ba:

Зад аз шарар о:и шабам машъалае чанд, Бо шути гамат форигам аз машгалае чанд.

Ba:

Чидаам бар :авас дуконе чанд, Суди худ кардаам зиёне чанд.

Чихдти дapëфти бeштapи тaъcиpи Зyxypй aз Хрфиз вoжaгoнe бa pиштaи пaжyxиш кaшидa шуд^ ки aз мaнзapи зaбoнй Ba вoжaгoнй ^a нaзapи мухдккщони шeъpи Х,офиз) бa caбки шaxcии Хофиз шyxpaaнд. Чунончи, вoжaгoни дypдикaш, бoдaфypyш, бaднoм, xyшдил, caбyкpyxoн, шapoбxoнa, шaкapxaндa, мушкфишон, мyшкиннaфac, нaзapбoзй, гулбонг, бe capy coмoн, нoзyкбaдaн, cypox^ Ba aмcoли онхо, ки дap Faзaлиëти Зyxypй бacoмaд дopaнд. (HypOTram Ba:

Зууй соф кун худро, ацаб нест, Кай тавонй шуд, Зу^урй, некном,

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Ба Цам дурдикашон гар цом бахшанд[5, 200]. То насозй хешро бадноми ишц [5, 411].

Ba: Хушдил

Шаробе рехт дар паймонаи дурдикашон соцй, Изтироби ман барорад офати таскин зи пай,

Хушдилам дар бецарори барцарор афтодаам[5, с.482]. Ва:

Реш дур аз дилу цон, неш агар маркам нест,

Пуч он хушдилиюу айш, ки магзаш гам нест[5, 48].

Ва:

Цониби ман гар набтад, гайр гу, хушдил мешавад, Сад нигщ чун цамъ гардад, як тагофул мешавад[5, 203]. CaGy^yxon

Дар ин ро: сотконро тушапардозе намебошад, Наям ман аз caâyHpyxpH, таваккул мекунад зодам[5, 4б8].

Ки дар софи сусан бар синаи nupuмугон дорад[5, с.298]. Ва:

Дuлu зо^ид зи тираги нарщад, То ба дуpдикaшoн нагардад соф[5, 442]. Бoдaфypyшoн

Суфиёнро гмла аз бoдaфуpyшoн бецост, Рщни арзанда :амин трцаи тацвои ман аст[5, 1 б3]. Бадюм

Ба нуцс uкpoмpo созанд бадном, Кapuмoн гар uôроме насозанд[5, 232]. Ва:

Муцтадои дайр :ам зарцу puёe мешрад,

Не щмин тацвофуруши шщр бадном асту бас[5, 232].

Дар газали Зухурй дар гунаи caбyкpyxй ва caбyкpyxие низ oмaдaacт, ки тобиши маъшии фapoxтap na^o намудааст: Сaбукpyxß чи пурси гар нищм мuзoнu санцидан, Кунам посанг куху коуро аз xyд мёд орам[5, 509]. Ва:

Хизрро нест caôynpyxue :амтои ман, Сapфau pa: дар uн аст, ки тащо биравам[5, 513]. Ва:

Ба цустуцуи ту то мурдан ин caöynpyxß, Ku xeшpo чу сабо дар ба дар нагардонам[5, 554]. Шapoбxoнa

3 - он чашм ба цypъau ниго^е Гавгои шapoбxoнa бapxocт[5, 72]. Ва:

Ба цou цoмu сабук медщанд paтлu гарон, Шapoбxoнaм мастон зи x)m сабу дорад[5, 247]. Шaкapxaндa

Нигщи тaлx агар нест чунон за%> чакон, Дар шaкapxaндa ба шрвор, :амон шаккар :аст[5,152]. Ва:

Оламеро ба за^ри чашм бuкyш, Ба шaкapxaндa xyнбщo галат аст[5,1б1]. Ва:

Гupяaмpo ба шaкapxaндa дароварда ба шур, Хой-^оям намаки цщцщаи y дорад[5, 282]. Дар Хрфиз «мyшкфишoн», дар Зухурй «мушкбез» аст:

Нафасам дoмu турра мебофад, Донщо xoлu мушкбез маро[5,19]. Мушкиннафао

Ру: омада бар буи x)mu буса ба парвоз,

Завцест кабутардами мушкиннaфace чанд[5, 273].

Назарбюзй

То ба ëèu наргисаш Лайли нaзapбoзй кунад,

Дар биёбон о:увон саф гирди Мацнун бастаанд[5, 393].

Ва:

Чун ба бегонагон нaзapбoзй, Нигщи ошно ба кор мабар[5, 403]. Ва:

3u чоки трка чи расвост дар нaзapбoзй, Магар ж maux надаем шyxдuдaтape[5, б70]. Дар Хрфт «нуктадонон», дар Зууи «нуктадон»: Бо он ки ша^р гашта пур аз достот кас, Харфе нагашта гушзади нуктидони кас[5, 413]. Ty^om-

Гу, гул ба бениёзии xyд ин цедр маноз,

Дар шщр шщра coxтa гулбонгм булбулаш[5, 42б].

Ва:

Ин аст тарж замзамаро uèu дuгapoн, Нашугуфтаи :ануз ж гулбонгм булбуле[5, б52]. Ва:

Хар цо цигар шuгoфaд теж цuгapнaвoзaт,

Хар цатрае барорад гулбонж мащабое[5, б59].

Дар разал^и Хрфиз таркиби «гyлбoнги pyбoб», «гyлбoнги omик;oнa», «гyлбoнги capбaлaндй», «гyлбoнги ишк», «гyлбoнги ^aBo^rn» ва дар аш^ри Зухурй ибopaи «гyлбoнги булбул», «гyлбoнги мapxaбo» кopбacт шуда, ки дастаи аввалй нaвoи ашёи бечoн, жмию шфатй ^gog, capбaлaндй, om^orna, ишк) - Faйpитaбииpo ифoдa кунад, дастаи дувумй oвoзи фopaми табий - булбул ва аз orn зеботар - «мapxaбo»-po тачагсум намудааст. Бo таваччух ба ин нукта, ин бар orn пиндop аст, ки Зухурй на тан^ аз вoжaгoн, тapкибoт, мазмуншзй ва тacвиpoфapии Хoфиз лаззат бурда, дар Faзaли xyд аз вoжa ва таркиботи y cyд чустааст, балки кymидaacт, ки 6o юэрбурди orao мaзoмин ва мaoнии таза oфapaд ва дар ин мак£уд муваффак низ шудааст. Чушнчи, Зухурй дар таркиби «гyлбoнги мapxaбo» аз orn маъш иcтикбoл гирифтааст, ки «оети маъшука чигapнaвoз acт ва хар катра xyне, ки nac аз шишфи (нaвoзиmи) 4^apxo (хар 4o) мечакад, гyлбoнги мapxaбoи «биё, бишшф» мебapopaд». Оши; mикoфи 4^appo ба вашлаи теFи ёр дар хар катраи xyни pеxтa мapxaбo меxoнaд ва ин xaмoн пopoдoкcи (oxymoron) адабист, ки дар Faзaли Зухурй башмади афзун дopaд.

Бе сару сомон

То ôucaтu орзуи васл бар щм чидсам,

Он сару сомон надорад бе capу сомони ту[5, б17].

Нву^адан

Чaшмu цон ôaxтaaнд щли назар, то назаре

Кобили дидсни нoзукбaдaнe caxтcaнд[5, 2б4].

Дар Хoфиз «cypoxй дар даст», дар Зухрй «cypoxй ба гардан», ки дар ин маврид низ тacвиpи Зухурй xинчop шикастааст.

Суpoxß, км ôa гapдaнu касест шу:рс надонам,

Хазор хумкада мастй дил аз аёги кй дорад[5, 321].

Myxaккикoни эpoнй Myxaммaд Äмpи Maшxaдй, Абдyллox Вотики Äббocй, Myxaммaкдpизoи Maшxaдй дap мaвpиди тaaccypи Foлиби Дexлaвй aB Faзaлиëти Хофиз бap он нaзap pacидaaнд, ки «чй биcëp иттифок мeaфтaд, ки Foлиб дap Faßanxoe, ки бa иетикболи Хофиз cypyдa тaвoниcтa, ду ë ce бaйти Faзaлaшpo aз нaзapи вoжaгoнй бa шeъpи Хофиз нaздик coзaд, Bane aß oфapидaни Faзaли тaмoмиëp бa шeвa Ba caбки Хофиз нейлон acó» [10, 101-124].

Äммo ин чониб дap мaвpиди к^си Faзaли Хофиз бо Зyxypй, бо он ки тaaccypи Хофиз бap Faзaли Зyxypй ^иет, ин xyкмpo нaмeтaвoнaм кapд. Зepo дap Faзaли Зyxypй дap бapoбapи coxтшикaниxoи мaъмyлй xинчopгypeзиecт, ки ношй aз тaчpибaxo Ba aндeшaxoи xocи уст Ba дap ин мaвpид бa иетикболи он пиндop мepaвeм, ки xap зaбoни xyнapй мaънии тoзa Ba тacвиpи бeмoнaндpo эчод мeкyнaд. Tapкибoти зep гapчи дap зaминaи тapкиби Хофиз илко ëфтa, aммo мaънии rcea эчод кapдaaнд: Зyxypй:

Лаб сар маде: ба таънаи риндони порсо,

Дар зу%д хушкй аз тарии домани ман аст[5, 51].

Ba:

Майи хумхонаи му^аббати худ

Чуз ба риндони порсо надщанд[5, 230].

Ba:

Саволи зу^ди Зу^урй :арифсозон нест,

Ба гуш :алцаи риндони порсо бикашам[5, 528].

Хофиз:

Хубони порсигу бахшандагони умранд, Соцй, биде: башоратриндони порсоро[15, 3б].

Бa пиндopи С^уси Шямисо Faзaли Сaъдй aвчи Faзaли ошикош Ba лaфзй, Maвлoнo aвчи Faзaли opифoнa ë мaънoй Ba Faзaли Хофиз oмeзиши ишку иpфoн Ba мaзoмини дигap - aвчи Faзaли фopcй, oлитapин шaкл acr[13, 231]. Дapвoкeъ, Хофиз дap тaxaввyли Faзaл aз зoвияи диди бaндy бacт, зaбoни xyнapй, кopбypди тapкибoт Ba мaзoмини тoзa, иктисосй, мaквyъ Ba тacoвиp дap тaxaввyл Ba тaкoмyли Faзaл мaкoми мyaccиpe гyзoштa, ки боиси тaaccypи шeъpи xaмacpoн Ba бaъдй, aз чyмлa Зyxypй гaштaacr. Аммo шeъpи Зyxypй низ то бa 4oeCT, ки Бeдил дap мyкaддимaи «Myxmrc aъзaм» ypo бa yнвoни шoиpи мyвaффaки caбки хиндй эътиpoф кapдaacr. Ba cypyдaни он, ки «^ap зухд xyшкй aз тapии дoмaни мaн буд^ a8 ин чо бa тaънaи pиндoни пopco лaб cap мaдex» бa тaбйини aндeшaи мо мyнчap acr

Зyxypй бо иcтифoдa a8 тapкибxoи Хофиз мaънии тoзa эчод кapдaacr.

Овози даро: Bü:

Корвон гум ксрдсам дар водии ссргсштйгй, Ацсб аз дслци всрсъ пок бсрояд дар ^ашр,

Гушро ку бахт, к-овози дсрое бсрхурсд[5, 391]. Бахти ринде, ки шсроби ту чаксд аз ксфансш[5, 420].

Имоми шщр Пири мугон

Имоми шщр ба ссрцуши май наксрдс вузу, Шсробе рехт дар паймонаи дуурдикашон соцй,

Чсрост гсрми нсмоз, инчунин вузу хом сст[5, 99]. Кй дар софй сухсн бар синаи пири мугон дорсд[5, 298].

Намоз дар ациби майфуруш хо^сд кард, Bü:

Имоми шщр аз ин риндие, ки пеш гирифт[5,109]. Дар :арам умр ба ссццои Замзам шуда ссрф,

Риштаи тссбе: Нисбате нест, ки бо пири мугон хеш афтам[5, 503].

Ксрдйраги цонриштаи тссбе%, Зу%урй, Чсшмаи нуш

Хон, мужда, ки зулфе ба ту .зуннор фиристод[5, 384]. Ба талхй мурдс :ср су сад ^свсс дар ро^и ин :айрат,

Куи мугон Ки шояд тушае бар сар кунад аз чсшмаи нуше[5, ббб].

Дар шо^ро^и шанбе мастон мабод кард, Bü:

Одинсро ба куи мугон об мекунсм[5, 522]. Шщдро тслхтср зи зщр чсшснд,

Хирцаи тсцво Шурбахтони чсшмаи нушат[5,107].

Тантам ба ашки гиряи мастона бахярез, Нацди цалб

Хуш орифонс хирцси тсцво шикофтем[5, 545]. Иёри нацди цалби худ, Зу%урй, гарчи месозад,

Bü: Ба :сзли цон, цимори вссл мебозсд дагобозе[5, б49].

Суфиёнро гилс сз бодсфурушон бецост,

Рщни срзандс :смын хирцси тацвои мсн сст[5, 1 б3].

Далци вараъ

Чсшм бср рощ цуръси соцй,

Зуд дслци всраъ намозй кард[5, 24б].

Дар Хофиз «асбоби тараб» аст ва дар ЗухурИ баръакси он «асбоби нокомИ» ба чашм расида баъдан ин асбоб ба шикебу токат, дил, имон, дукондорИ, нафас пайванд меёбад:

Фуру чидам ба коми хештан асбоби нокоми, Бисозад барги худро бар сари барги мурод орам[5, 509].

Кардам хуш дар хам асбоби шикебу тоцате, Мекунам бетобиву хуш сар ба сомон мекунам[5, с.537].

Зи тартиби асбоби дил форигам, Fаму айш дарякдигаррехтам[5, с.540].

Аз он асбоби имоне, ки бархам мешавад имон, Фидои чашми кофармоцарое метавон кардан[5, 605].

Чи саргарми ки асбоби дукондори каши дархам, Шароре дар цигар каш, оташи колои дуккон шав[5, с.615]. Рафта дар туфони гам барбод асбоби нафас, Оре, оре, зохир аст аз охи бепоёни1 мо[5, с.1].

Лаъли шакархо

Бурун меояд охир орзу аз талхкомихо, Аз ин чашме, ки хасрат духт бар лаъли шакархояш[5, с.425].

Дайри мутон

Муцими савмаа мехостам шавам, афтод Рацам ба дайри мугон, дил ба ин мацом кашид[5, с.263]. Турраи шамшод дар Зухури турраи шамшодцоматон омадааст:

Бе шона монда турраи шамшодцоматон, Азбаски чок харци гиребони мардум аст[5, с. 163]. Пири хирад:

Ба ваъзи пири хирад соате нишастам душ, Дили суханнашунав баркашид пунбази гуш[5, с.429]. Раги цон, ки дар Зухури «раги садцон» шудааст: Рах, Зухури, наметавони баст Раги садцон буридаи моро[5, с. 28].

Дар газалиёти ЗухурИ бархе аз муштаракоти фикрИ ба назар мерасад, ки бозгуи мизони таъсири Хофиз дар андеша ва тафаккури уст. Харчанд ЗухурИ кушидааст, ки ба василаи шигарди хинчоршиканИ аз бофти забонии мисраъ ва байт газали худро аз Хофиз мутамоиз дорад, аммо рухи газали Хофиз гохо дар абёти у падидор мешавад. Гарчи дар мехвари андеша ва отифаи Хофиз ва ЗухурИ тафовути зиёд ба назар мерасад ва бозтоби андешахо, авотиф, лаззатхо, ранчу шодихо, вахдату инсичом дар газалиёти онхо обишхур аз хавзахои маънИ ва тасвирхои мухталиф доранд, гохо решаи тафаккур ва зовияи дидашон ба хам наздик аст. Чунончи, дар абёти зерин муносибати биноматнИ ё муколамаи матнхо ба чашм мехурад:

Хрфиз (доги ошиц ва шацоиц): Эй гул, ту душ доги сабухи кашидаи, Мо он шацоицем, ки бо дог зодаем. ЗухурИ:

Догхо тоза кунад дасти шацоиц хар сол, Дар тахи кухи гамат домани сахро мондаст. Хофиз (шароби Кавсар ва шароби ишц): Зохид шароби кавсару Хофиз пиёла хост, То дар миёна хостаи Кирдугор чист? Ва:

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Зохид, агар ба хуру цусур аст умедвор, Моро шаробхона цусур асту хуру ёр. ЗухурИ:

Замзаму Кавсар надоранд он гуворои, бипурс, Аз цигартафтидагони цуйбори ханцараш[5, с.419]. Ва:

Дамодам дар шати об аз алаташ хезад,

Шароби ишцро нозам ба хар су Кавсаре дорам[5, 457].

Ва:

Аз чашмаи сароби биёбони хусни ту,

Шуянд руи Замзаму Кавсар, дар ин чи бахс[5,180]?

Хофиз (ба харобот руйи ниёз овардан):

Дар хароботи мугон мо низ хамдастон шавем,

К-ин чунин рафтаст дар щди азал тацдири мо.

ЗухурИ:

Дар кучаи мугон дари ишратсарой куб, Бигзар зи хонацох, ки андуххонаест[5, с. 67]. Ва:

Зи хонацох ба майхонаи мугон аст сафар, Барои шайху муридонаш армугон назр аст[5, с. 102].

Ва:

Муцими савмаа мехостам шавам, афтод

Рацам ба дайри мугон, дил ба ин мацом кашид[5,с. 263].

Хофиз (абру ва мехроб):

Дар намозам хами абруи ту бар ёд омад,

Холате рафт, ки мехроб ба фарёд омад.

ЗухурИ:

Чунин ошиц намегардид зохид бар намози худ, Нишоне гар зи абруйе намеовард мехробаш[5, с.424]. Ва:

Цое, ки цуфти абруи у тоци цибла нест,

Аз мавци ашки гам хами мехроб шустаем[5, 502].

Хрфиз:

Ман аз вараъ маю мутриб надидаме з-ин пеш, Хавои мугбачагонам дар ину он андохт. ЗухурИ:

Бинозам аз сабухи кардагони бахт пиндорам, Вараъ хуш аст, хоб афтад аз афсонаи соци[5, с.633]. Ва:

Лаззати зухду вараъ ёфт Зухури, ки рабуд, Субха аз нуцли тарабхонаи майхораи мо[5, с. 16]. Ва:

Магзи вараъ хушк набуди чунин, Комаш агар тар шуди аз цоми мо[5, 43]. Ва:

Зохид халос гашт зи таъни фусурдаги,

Рахти вараъ ба оташи майхона даргирифт[5, с. 74].

Мо харгиз иддаои онро надорем, ки халлокияти зехни шоире ба мисли ЗухурИ дар айни таъсирпазирИ аз газали Хофиз хамсонии лафз ва ё маъноро ба бор оварда, дар холе ки газали ЗухурИ бо хинчоршиканИ ва руйкардхои тозаи хунарИ комилан матни адабии мустакил ва сохибшохис аст.

1 Дар чопи Асгари «бесомон»

Таассури Хофиз бар газали Зухурй дар вазн, кофия ва радиф, вомгирй аз таркиботи ихтисосии Хофиз, гохо решахои тасвир ба чашм мерасад, аммо газали Зухурй бо шеъри Хофиз иртиботи биноматнии кавй надорад ва дар ин замина, Зухурй тавониста, ки аз хар таркиб, хатто таркиботи хосаи Хофиз тавассути шигардхои адабй ва забони хунарй маънй ва тасвири дигаргуна офарад.

Шафеи Кадканй «авчи хунари хамаи шоирони сабки хиндиро дар газал медонад» [7, с.24-29]. Аммо Зухурй дар эчоди «Сокинома»-аш низ ба хадде муваффак шудааст, ки тасвир, забони хунарй ва банду басти ифодаи матлаб дар он мисли газалхояш кавй ва нотакроранд.

Зухурй дар истифодаи орояхо ва зебоихои бадеию баёнй низ гохо аз Хофиз бахрагирй карда, аз назари пайравй ба як навъ мушобехати бадей ва баёнй дар газалиёти онхо мувочех мешавем, ки метавон онро таъсирпазирй дар мехвари тасвирсозй ва орояхои адабй унвон дод:

Игроц ва гулув дар гиря: Хофиз:

Сина гу, шуълаи оташкадаи Форс бикуш, Дида гу, оби рухи Дацлаи Багдод бубар. Зухурй:

Ба тарзабонии мижгон сухан тамом кунам,

Чу оби Дацла ба чашмам агар уавола шавад[5, с. 261].

Ва:

Ба гоуи гиря дар уар гушаи чашм, Назар барДацлаву Цайхунам афтад[5, с.277]. Ё:

Хушклаб Дацлаву шат дафтари даъвй шустанд, Дидаи тар ба сари гиря кунун меояд[5, с.304]. Ихом: Хофиз:

Чуз ин цадар натавон гуфт дар цамоли ту айб, Ки вазъи меуру вафо нест руйи зеборо. Ва:

Падари тацриба, эй дил, туй, охир зи чй руй, Тамаи меуру вафо з-ин писарон медорй?

Зухурй:

Дари хизонаи мщру вафо кушуд Зуурй,

Ба сарфа сарф нашуд, вомдори хеш бароям[5, с.459].

Ва:

Панцаи мщру вафоро кашише нест чунон, Бозуи симварзе ку, ки камонаш бикашам[5, с.467]? Ё:

Цону дил гашт рщни меуру вафо, Сабру тоцат кй медиуад вомам[5, с.478]. Ва:

Як-як ба юмни меуру вафо мешавад вафо Додем ваъдае, ки ба хеш аз забони ту[5, с. 617]. Ихоми таносуб: Хофиз:

Дил додамаш ба муждаву хицлат уамебарам, З-ин нацди цалби хеш, ки кардам нисори дуст. Зухурй

Иёри нацди цалби худ, Зухурй, гарчи месозад, Бауазли цон, цимори васлмебозад дагобозе[5, с.649].

Хамин тавр, бо вучуди он ки Зухурй ба нозукхаёлй ва мазмунсозихои сабки хиндй таваччух дорад, аз газалиёти Хофизи Шерозй таъсири зиёд шрифта, ки ин таассур дар вазну оханги газал, таркибсозй, тасвир, отифа ва андеша, зебоихои адабй ба чашм мехурад.

Ба андешаи як катор мухаккикон, бавежа Мухаммад Амри Машхадй, Абдуллох Вотики Аббосй, Мухаммакдризои Машхадй ягон нафар мукаллид ва ё муассири газалиёти Хофиз, хатто шоирони нодирагуфторе, ки дар рузгори хеш ягонаанд, дар интихоби вожагон, мусикии берунй ва дарунй, таркибсозй, оханг, тасвирофаринй, афкори чандчониба, корбасти орояхои адабй, балогат ва фасохати калом натавонистаанд, ки ба сохт ва бофти газалиёти Хофиз хампоя шаванд.

Аммо, ба пиндори мо, бо назардошти абёти дар боло мавриди тахлил кароргирифтаи Зухурй тасвир, забони хунарй ва банду басти ифодаи матлаб дар газалхои шоир кавй ва нотакроранд.

Зухурй дар истифодаи орояхо ва зебоихои бадеию баёнй низ гохо аз Хофиз бахрагирй карда, аз назари пайравй ба як навъ мушобехати бадей ва баёнй дар газалиёти онхо мувочех мешавем, вале газали Зухурй бо хинчоршиканй ва руйкардхои тозаи хунарй комилан матни адабии мустакил ва сохибшохис аст.

Хулоса, газали Зухурии Туршезй бо ашъори шоирони бузург бар амсоли Бедил, Хофиз, Соиб, Голиб, Урфй, Назирй кобили киёс буда, аз чихати вазн, оханг, радифу кофия, таркибсозй ва тасвирофаринй Зухурй аз Хофиз таассур дошта, банду баст, таркиб ва тасвирхои нав, маънибандй ва мотивхои тозаи газалиёти Зухурй накши шоирро дар такомули ин жанри тиной ва макоми шахсияти уро дар густураи адаби форсй аст.

АДАБИЁТ

1. Ахмадй, Алиакбар, Хдфтодар, Гулобаббоси Ризой, Номдорй, Иброхим. Ошноиздой ва накши он дар халки шеър.мачалаи Сухан. -Техрон. Давраи 5. -№ 2. Зимистони 1392. - 122 с.

2. Гарибризо Гулоихусайнзода. Руйкарди Бохтинй ба ашъори Хофизи Шерозй. Пажухиши забони хоричй. - №39. 1386. - 146 с.

3. Зарринкуб, Абдулхусайн.Бо корвони хулла. - Душанбе: Пайванд, 2004.-332 с.

4. Зехнй Туракул. Санъатхои бадей дар шеъри точикй. / Т.Зехнй - Сталинобод:Нашриёти давлатии Точикистон, 1960. - 260 с.

5. Зухурии Туршезй. Девони газалиёт. Бо тахкик; ва тасхехи дуктур Асгари Бобосолор / З. Туршезй. - Техрон: Китобхона, музей ва маркази асноди мачлиси Шурои исломй, 1390. - 1254 с.

6. Кадканй Шафей. Сувари хаёл дар шеъри форсй. / К.Шафей -Техрон: Сухан, 1363.- 712 с.

7. Кадканй, Шафей. Шеъри порсй дар он суи марзхо. Хунар ва мардум. - №69. - 62 с.

8. Кадканй, Шафей.Растахези калимот. / К.Шафей // Дафтари гуфторхо дар бораи назарияи адабии суратгароёни рус. - Техрон: Сухан,1391.-512 с.

9. Махмуд Футухй. Балогати тасвир. / М. Футухй - Техрон: Сухан, 1385.- 464 с.

10. Мухаммад Амри Машхадй, Абдуллох Вотики Аббосй, Мухаммакдризои Машхадй. Хофиз ва Fолиб. Фаслномаи мутолеоти шибхи кораи Донишгохи Сиистон ва Булучистон. - N°5. 1389. - 166 с.

11. Нуъмонй, Шиблй. Шеър-ул-ачам ё таърихи шеър ва адабиёти Эрон. Тарчумаи Сайид Мухаммадтакии Фахруддоии Гелонй. Китоби дуввум. Ч,илди сеюм.-Техрон. Ошно, 1348. - 204с.

12. Футухй, Махмуд. Балогати тасвир. / Н.Шиблй - Техрон: Сухан, 1385. - 464 с.

13. Шамисо, Сирус. Сайри газал дар шеъри форсй / С.Шамисо.- Техрон: Фирдавс, 1369.- 312 с.

14. Шарипов Ш.Р. Навпардозихои Зухурии Туршезй дар жанри газал. - Душанбе: Ч.ДММ «Сармад-Компания», 2020. - 98 с.

15. Шерозй, Хофиз. Куллиёт.Мураттиб ва муаллифи сарсухан Ч,.Шанбезода.-Душанбе: Ирфон, 1983. - 746 с.

16. Яхёи Кордгар. Дугонагии сабк дар сабки хиндй. Фаслномаи мутолеоти шибхи кора. Донишгохи Сиистон ва Булучистон. Соли 3, №6,бахори 1390.-114 с.

СПОСОБЫ ВЛИЯНИЕ ГАФИЗА НА ЗУХУРИ В СОЧИНЕНИЕ ГАЗЕЛЯХ

Автор пытается описать способы, которыми Зухури повлиял на Хафиза в языке, стиле выражения, композиции, интерпретации, описании, мелодии, весе стихов, философских и социальных идеях, гнозисе не только по ритму, но и во внешней музыке -радиф, также велел Хафизу следовать за поэтом.

Проявление также заимствовано из выдумок Хафиза.

Хотя выбор сложных существительныхрадифов в газелях Зухари является критерием его окружения и доминирования в толковании и описании, в этой главе есть определенное преимущество Хафеза, так как таких существительных в его газелях очень мало. Такие радифы часто встречаются в газелях Зухури. Например, именные эквиваленты слов: свабодный, особенный, танец, предубеждение, разлад, ошибка, возражение, преследование, утверждение, свеча, конфликт, негодование, стигма, ложь, противник, устранение, высокомерие, горечь и т. д.

Даже в газелях Зухури есть трудно повторяющиеся существительные радифы (петно - 3 газели, сайф -2 газели, наглый - 2 газели).

В газелях Зухури есть качественные и сильные стихи (горькие и немногочисленные), и даже в строчке нескольких поэтов он написал 3 газели.

Чтобы показать влияние Зухури на Хафиза, исследуются слова, которые известны с лингвистической и лексической точки зрения (согласно исследователям поэзии Хафиза) личному стилю Хафиза. Например, слова «надуманный», «ветреный», «печально известный», «счастливый», «беззаботный», «винный», «сладкий», «мускусный», «мускусный», «игривый», «голос цветы», «обезглавленный», «нежный», «дырчатый» и т. газели Зухура

Имея это в виду, кажется, что Зухури не только наслаждался словами, структурой, содержанием и описанием Хафеза, но и в своей газели он искал справедливости в своих словах и сочинениях и пытался использовать их, он создавал новые смыслы и значения и таким образом достиг в своём цель.

Ключевые слова: Зухури, Хафиз, язык, стиль выражения, композиция, содержание, описание, мелодия, ритм, философские и социальные мысли, гнозис, рифма, внешная музыка, трудные рифмы существительных, газель, индийский, хурасанский и иракский стиль, вляние.

METHODS OF INFLUENCE OF GAFIZ ON ZUKHURI IN THE COMPOSITION OF GAZELS

The author tries to describe the ways in which Zukhuri influenced Hafiz in language, style of expression, composition, interpretation, description, melody, weight of poems, philosophical and social ideas, gnosis, not only in rhythm, but also in external music - radifalso ordered Hafiz to follow for the poet.

The manifestation is also borrowedfrom the inventions of Hafiz.

Although the choice of complex nouns radiths in Zuhari's gazelles is a criterion for his environment and dominance in interpretation and description, this chapter has a definite advantage of Hafez, since there are very few such nouns in his gazelles. Such radiifs are often found in Zukhuri gazelles. For example, the nominal equivalents of words: free, special, dance, prejudice, discord, error, objection, persecution, assertion, candle, conflict, resentment, stigma, lie, adversary, elimination, arrogance, bitterness, etc.

Even in the gazelles of Zukhuri, there are hard-to-repeat nouns radiths (petno - 3 gazelles, saif - 2 gazelles, arrogant - 2 gazelles).

In the gazelles of Zukhuri there are high-quality and strong poems (bitter andfew), and even in a line of

several poets he wrote 3 gazelles.

To show the influence of Zuhuri on Hafiz, words are examined that are known from a linguistic and lexical point of view (according to researchers of Hafiz poetry) to Hafiz's personal style. For example, the words «contrived», «windy», «notorious», «happy», «carefree», «wine», «sweet», «musky», «musky», «playful», «voice of flowers», « headless «,»tender «,»perforated «, etc. of the gazelle Zukhura

With this in mind, it seems that Zukhuri not only enjoyed the words, structure, content and description of Hafez, but also in his gazelle he sought justice in his words and writings and tried to use them, he created new meanings and meanings and thus achieved your goal.

Key words: Zukhuri, Hafiz, language, style of expression, composition, content, description, melody, rhythm, philosophical and social thoughts, gnosis, rhyme, external music, difficult rhymes of nouns, gazelle, Indian, Khurasan and Iraqi style, influence.

Сведения об авторов:

Шарипов Шариф Рахмонович - кандидат филологических наук, доцент кафедры таджикского языка и документации Академии государственной управлении при Президента Республики Таджикистан, тел: (+992) 927573228; Электронная почта: ssssharif@mail.ru

About the author::

Sharipov Sharif Rakhmonovich - candidate of Philology, associate of the Department of Tajik Language and Documentation of the Academy of Public Administration under the President of the Republic of Tajikistan, phone: (+992) 927573228; E- mail: ssssharif@mail.ru

УДК 882+891.550

НЕКОТОРЫЕ ПРОБЛЕМЫ ПЕРЕВОДА РУССКОЙ ПОЭЗИИ НА ТАДЖИКСКИЙ ЯЗЫК

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Кувватова С.М.

Таджикский государственный педагогический университет имени С. Айни

Во все времена перевод служил для взаимообогащения культуры и литературы различных народов мира. К отдельной категории перевода относится перевод поэзии. Вокруг перевода поэзии всегда ведется много споров, так как - это сложнейший вид перевода.

По словам известного переводчика И.С.Алексеевой «для поэтических текстов характерны, прежде всего, четкое следование форме (организация текста в рифмованные строки, подчиняющиеся особому ритму), а также выражению содержания в этой форме. Иными словами, используемые стилистические компоненты, а также другие средства выражения авторской мысли должны быть так или иначе переданы в тексте перевода [1, с.201].

В настоящее время ученые выдвигают различные гипотезы по поводу переводческих трансформаций и их видов, о методах и приемах при переводе художественного текста. Ценные размышления представлены канадскими учеными Жан Дарбельне и Жан-Поль Вине о переводческих трансформациях. Они предлагают две группы приемов, которые стоит использовать при переводе художественного текста: приемы прямого перевода, когда переводчику приходится прибегать к дословному переводу; приемы косвенного перевода, в котором переводчик ищет эквиваленты, использует разные трансформации.

Популярные точки зрения по поводу художественного перевода высказывались учеными, и часто их научные взгляды в значительной степени совпадают. Например, литературовед Владимир Ефимович Шор, пишет: «Истинная верность перевода оригиналу недостижима без творчества, то есть, иначе говоря, что верный перевод может быть создан только переводчиком-художником. Результаты переводческого творчества должны проверяться их общей художественной ценностью» [10]. Следующая точка зрения принадлежит таджикскому специалисту в области перевода Шарифу Шарафу. По его мнению: «Не важно, какие методы и приемы использует переводчик при передаче национальных особенностей исходного текста, главное, чтобы переводимое произведение, являясь достоянием другого народа, вошла в сокровищницу народа переводчика. Близкий к оригиналу перевод, прежде всего, это тот перевод, который, как и оригинальное произведение имеет художественную ценность» [11, с.8].

После рассмотрения точек зрения различных исследователей, можно сделать следующий вывод: переводчику предстоит выполнить трудную, но в известных пределах осуществимую

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.