Научная статья на тему 'СООТНОШЕНИЕ ЛОГИЧЕСКИХ И ИНТУИТИВНЫХ ЗНАНИЙ В ПОЗНАНИИ'

СООТНОШЕНИЕ ЛОГИЧЕСКИХ И ИНТУИТИВНЫХ ЗНАНИЙ В ПОЗНАНИИ Текст научной статьи по специальности «Философия, этика, религиоведение»

275
59
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ЛОГИКА / ИНТУИЦИЯ / ПОЗНАНИЕ / ТВОРЧЕСТВО / ДИСКУРСИВНОЕ МЫШЛЕНИЕ / ИНТИУИТИВНОЕ МЫШЛЕНИЕ

Аннотация научной статьи по философии, этике, религиоведению, автор научной работы — Жахина Т.С.

В статье исследуются философские проблемы классической логики и интуиции, которые являются необходимым инструментом познавательного процесса. Роль и значение логики в истории философии, соотношение логики и интуиции, их роль в познавательной деятельности. Расмотрена значимость, роль и этапы творчества в аспекте современных проблем познания, а также взаимосвязь творчества и интуиции. Доказана недостаточность дискурсивного мышления в научных проблемах познания, а интуитивное мышление рассматривается как эвристическое знание, порождающее новые идеи. Проведен анализ определений интуиции философами в истории гносеологии. Приведена классификация интеллектуальной интуиции. Интуиция охарактеризована как когнитивная способность, а также определился научный статус интуиции. Логика и интуиция расмотрены не как антиподы, а как формы мышления тесно связаные и дополняющие друг друга.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

CORRELATION OF LOGICAL AND INTUITIVE KNOWLEDGE IN COGNITION

The article examines the philosophical problems of classical logic and intuition, which is a necessary tool for the cognitive process. The role and significance of logic in the history of philosophy, the relationship between logic and intuition, their role in cognitive activity. The significance, role and stages of creativity in the aspect of modern problems of cognition, as well as the relationship between creativity and intuition are considered. The insufficiency of discursive thinking in scientific problems is proved, and intuitive thinking is considered as heuristic knowledge that generates new ideas. The analysis of definitions of intuition by philosophers in the history of epistemology is carried out. The classification of intellectual intuition is given. Logic and intuition are considered not as antipodes, but as forms of thinking closely related and complementary to each other.

Текст научной работы на тему «СООТНОШЕНИЕ ЛОГИЧЕСКИХ И ИНТУИТИВНЫХ ЗНАНИЙ В ПОЗНАНИИ»

FTAMP 02.15.31

Т.С. Жахина

АН. Гумилев атындары Еуразия улттык yHMBepcMTeTi, Нур-Султан, К,азакстан

(E-mail:tolkyn.90@mail.ru)

Танымда логикальщ жэне интуитивтi б^мнщ арак;атынасы

Ацдатпа. Мацалада танымдыц процестц цажеттi цуралы болып табылатын класси-калыц логика мен интуицияныц философиялыц мэселелерi зерттеуге алынган. Логика гылымынъщ философия тарихында алатын орны мен мацыздылыгына, логика мен интуицияныц байланысына, олардыц танымдыц цызметтегi рвлте мэн берлген. Kазiргi замангы гылыми таным мэселелертде шыгармашылыцтыц мэндлт мен атца-ратын мiндеттерi талцыланып, оныц кезецдерi зерделенген. Шыгармашылыц пен интуицияныц арацатынасы зерттелген.

¥ылыми мэселелерде дискурсивтi ойлаудыц жеткшказ болатындыгы, интуитивтi ойлаудыц эвристикалыц бшм формасы ретинде жаца идеяларды тудыру мэселелерi талданган. Сонымен бгрге, гносеология тарихында философтардыц интуицияга берген аныцтамаларына талдау жасалынган. Зияткерлт интуицияга классификация кел-тiрiлген. Логика мен интуиция антипод реттде емес, керктше бiр-бiрiмен тыгыз бай-ланысты, бiр-бiрiн цолдайтын жэне толыцтыратын бтш, ойлау формасы болып табы-латындыгы тYжырымдалган.

ТYЙiн сездер: логика; интуиция; таным; шыгармашылыц; дискурсивтi ойлау; интиу-итивтi ойлау.

DOI: https://doi.org/10.32523/2616-7255-2020-133-4-71-76

«Егер, абсолютт1 ^исынды болса^, еш^андай жацалъщ аша алмаймыз».

А. Эйнштейн

Kipicne. Жаца заман дэу1р1 гылымныц мэртебесш езгертш, элеуметпк езгерктер мен дамудыц кажетт факторы ретшде анык,таган болатын. Гылымныц пайда болуы мен дамуы рационалдык танымныц калыптасуымен т1келей байланысты болып табылады. Бул таным децгешнщ ерекшелш ежелп антикалык философияныц зерттеу пэн болган едД. Мундай кызыгушылыктыц нэтижеанде логика дурыс ойлаудыц формалары мен зацдылыктары туралы жеке гылым ретшде калыптасты. Осылайша, Аристотель логиканыц непзш калап, адам

шындыкты тани алатын куралдар мен эд1стер жYЙесiн жасады. Аристотельд1ц логикасы классикалык немесе дэстYрлi мэртебеге ие болды жэне узак уакыт бойы адам танымыныц механизмдерш тYсiндiрудiц жалгыз дурыс эд1с1 болып саналды.

Х1Х гасырда жагдай тYбегейлi езгерд1, буган эсер еткен жаратылыстану мен гылыми б1л1мн1ц революциялык жаца децгейге шыгуы ед1. Ал пайда болган мэселерд1 шешуге формальды логика стандарттары сэйкес келмед1, сондыктан жаца нег1здемелер мен жаца эдктеме кажет болды. Б1зд1ц таным

ВЕСТНИК Евразийского национального университета имени Л.Н. Гумилева. № 4(133)/2020 71

Серия Исторические науки. Философия. Религиоведение

BULLETIN of L.N. Gumilyov Eurasian National University. Historical Sciences. Philosophy. Religion Series

нэтижелер1нщ децгешнде объективт жэне субъективт1 аракатынас туралы сурактарга жауап беруге классикалык логика шектеулi болды. Эрине, бул акикат мэселес1мен байланысты болды. Ал акикат барлык гылымдар Yшiн танымныц тYпкi максаты болып табылды.

Адамныц шыгармашылык каб1леттер1нщ табигатын зерттеуге байланысты

туындаган сурактар аса мацызды мэселеге айналды. Эс1ресе, адамныц зияткерлiк кызметi саласында классикалык логикада сипатталган алгоритмдер жеталшаз болды. Шыгармашылык процестщ мiндеттi шарты болып табылатын интуиция классикалык логика жYЙес1нен тыс едi.

Талкылау. Жаца заман дэуiрiнде интуиция мэселеан кептеген философтар зерттеген: эмпиризм ек1лдер1 (Т.Гоббс, Дж.Локк) жэне рационалистер (Р.Декарт, Б. Спиноза). Егер эмпириктер «интуиция» терминш (латын т1лiнен шыккан ^ийш - бакылау, керу -ягни керу аркылы кабылдау) сезiмдiк таным формасы рет1нде тYсiндiрсе, рационалистер мYлдем баска тYс1нiк бердi [1]. Мысалы, Рене Декарт схоластикалык жэне аристотельдДк идеяларды катты сынга алып, интуицияны анык жэне зей1нд1 акыл угымы рет1нде аныктап аралык дэлелдемелерс1з акыл-ойдыц акикатты т1келей керу каб1лет1мен байланыстырды [2]. Интуитивт1 б1л1м езш-ез1 айкындайтын, анык болып табылады. Интуиция - адамныц акыл-ойыныц туа б1ткен каб1лет1 [3].

Нем1с классикалык философиясыныц ек1л1 И. Канттыц ойынша интуиция рефлексиямен катар танымныц мацызды куралы болып табылады, жэне интуициясыз шындыкка сэйкес келетш б1л1м алу мYмкiн емес. И. Кант бойынша интуиция заттарды тYсiну Yшiн бастапкы т1келей угым болып табылады. Ол интуицияны туйак аркылы танылатын эмпирикалык жэне априорлы шындыкты танитын универсалийлердщ таза интуициясы деп ж1ктеген.

Г. Гегель бойынша интуиция - сез1мд1к кабылдау тYрiндег1 таным. Ол «сезаз ^мэназ», «кYн сиякты айкын, тек сез1мд1к»

б1л1м бередД. Интуитивтак танымныц непзшде сез1мталдык жатканын атап еткен [4].

0м1р философиясыныц ек1л1, интуитивизм багытыныц непзш салушы А. Бергсон интуиция мэселесеш аса мэн берш, оны элем мен уакыттыц тутастыгын тYсiну тэал1 рет1нде карастырды. Ол Yшiн интуиция дегешм1з - адамныц ез 1шк1 жан дYниесiн тануы, ол аркылы тулга болмыспен Yйлес1мдiлiгiн, б1ртутастыгын, езш уакыт агымында екендшн сезшедД. А. Бергсон интуицияны зацдарга багынбайтын, ерекше рухани ^ш болып табылатын шыгармашылык процесспен байланыстырды. Ойткет, тек кана адамныц шыгармашылык кызмет!, оны тулга рет1нде аныктайды. Интуиция - бул инстинкт, ол мшез-кулыкты аныктайтын форма рет1нде алдын-ала окытусыз т1келей пайда болады [5].

Аналитикалык психологияныц ек1л1 К.Г. Юнг интуицияны логикага дешнп даму сатысын мшездейтш бейнел1 пэндДк ойлау рет1нде карастыра отырып, адамныц жасы косылган сайын, интуицияныц рел1 б1ршама темендеп, ойдаудыц элеуметт1к тит логиканыц мэт артатынын айтып кеткен. Ол интуицияны ойлау мен сез1м рационалды ретшде есет1н аналык непз деп атады.

К,аз1рг1 замангы гносеологияныц нег1зп мэселелер1нщ б1р1 адамныц шыгармашылык кызметшщ табигаты мен механизмдерш аныктаумен байланысты. Бул мэселеш шешу шыгармашылыктыц кажет алгоритмдер1 ретшде логика мен интуицияныц аракатынас ерекшел1ктерш айкындауды талап етед1 Гылыми таным процесс1н зерттеу гылыми-зерттеуш1л1к ойлаудыц кYрделiлiг1н аныктауга мYмкiндiк берд1 б1р жагынан, ол логиканыц катац талаптарын канагаттандыруы керек, ек1нш1 жагынан, оныц барлык кезецдер1 формальды-логикалык зацдардыц стандартына сэйкес келмейдД. Бул зацдар пайымдау мен олардыц элементтер1 арасындагы катац аныкталган катынастарды керсетед! Б1рак, гылыми таным эркашан осындай зацдарга гана емес, сонымен б1рге ыктималды пайымдау принциптерш де колданады, олар кез-келген мэселелерд м1ндетп тYрде шешуге кетлдДк бермейдД,

Л.Н. Гумилев атындам Еуразия улттъщ университеттщ ХАБАРШЫСЫ.

Тарихи гылымдар. Философия. Дттану сериясы ISSN: 2616-7255, elSSN: 2663-2489

б1рак накты нэтиже аныкталганга дей1н 1здеу эрекеттер1н жYзеге асыруды камтамасыз етед1. Интуиция танымдык кызметанщ элемент1 рет1нде логикага карама-карсы келмейд1, ейткен1 сайып келгенде, ол да оныц кагидалары мен зацдарына CYЙенедi. Гылыми зерттеу накты дэлелдемелерд1 талап етедД, б1рак жаца иделар мен болжамдар жасауга мYмкiндiк берет1н интуитивт шеш1мдерд1 колданбау мYмкiн емес.

Таным процесс1 жэне оныц нэтижелер1 бастапкы акпараттыц сипатымен жэне логикада кабылданган осы акпаратты ецдеу алгоритмдер1мен гана емес, сонымен катар осы акпаратты ецдейтш, тYрлендiретiн тулганыц ерекшелiктерiмен де аныкталады. Интуиция жэне оныц механизмдерi таным субъектiсiнiц тулгалык ерекшелштерше тэуелдi, содыктан оны танып б^у кYрделi болып табылады. Кебiнесе интуицияны адамныц эвристикалык ерекшелiктерiмен байланыстырады, бул оныц компоненттерi арасында катац себеп-салдарлык байланыс орнату мYмкiн еместiгiн б^дДредД. Бiрак кез-келген гылыми болжам тYбiнде логикалык негiздеудi кажет етедД. Бул жагдайда ойлау процессi керi тэртiпте жYзеге асырылады: соцгы нэтижеден аргументтерге жэне оны негiздейтiн дэлелдемелерге дешн. Логика мен интуиция тутас таным процессiнiц бiр-бiрiн толыктыратын ею жагы екендiгi кYмэнсiз. Гылыми таным кызметшде логикалык ой корытындылар мен интуитивт^ болжамдар Yнемi ауысып, бiр-бiрiн толыктырып, Yйлесiмде болады. Бул тургыда логикалык жэне интуитивтi бiлiмдi жеке карастыру мYмкiн емес. Логикалык дэлелдемелермен бектлмеген интуитивтi кадамдардан акикатты теория шыкпайды. Таза интуитивтi таным угымы метафизика саласына катысты болуы мYмкiн, бiрак оны гылымга бейiмдеу аса кYрделi болып табылады. Екiншi жагынан, тек логикалык корытындыларга негiзделген б^м айтарлыктай прогреске экелуi екiталай, ейткеш тYбегейлi жаца идеялар мен тужырымдамаларды куру Yшiн шыгармашылык компонент кажет.

1926 жылы агылшын психологы Грэм Уоллес «Ойлау енерЬ> кiтабында кез-келген

шыгармашылык процесстщ терт кезецдерiн аныктады:

1. Дайындык кезецi, оныц барысында алга койылган мiндеттер мен оны шешудщ мYмкiн жолдары карастырылады;

2. Идеяныц инкубациясы кезецi, шешiм кабылдаудан уакытша бас тарту жэне баска сурактарга ауысу;

3. Инсайт кезецi, максат етiп койган мэселенiц мэнiн интуитивт тYсiну;

4. Тексеру кезецi, нэтижеш сынау жэне iске асыру [6].

Шыгармашылык процесстщ жогарыда аталган кезецдерi логикалык - рационалды ережелер (йршш, тертiншi) жэне интуитивтi шешiмдердiц (екшш^ Yшiншi) Yйлесiмi екенiн атап еткен жен.

Аргентикалык философ М.Бунге зияткерлiк интуицияга ерекше назар аудара отырып, былай деп жазды: «Жалгыз гана логика ешкiмдi жаца идеяларга жетелей алмайды, ейткенi бiр грамматика ешкiмдi елец шыгаруга, ал Yйлесiмдiлiк теориясы симфония куруга шабыт бере алмаган. Логика, грамматика жэне музыка теориясы формальды кателiктер мен сэйкес ойларды аныктауга мYмкiндiк бередД, бiрак олар бiзге «субстанциялар - бакытты идеялар, жаца кезкарастарды» бермейдД. Гылымда интуиция аркылы жацалык ашкан кептеген галымдар бар: Архимед, Ньютон, Броун, Кекуле жэне т.б.».

М. Бунге интуицияныц темендепдей жiктелуiн усынган:

- Интуиция кабылдау ретiнде. Мунда интуиция белп немесе затты оныц мазмунымен жылдам сэйкестендiрудiц талдау кабiлетi болып табылады.

- Интуиция киял ретшде. Метафораларды усыну жэне калыптастыру кабiлетi. Метафора тиiмдi эвристикалык курал болып табылады. Шыгармашылык киял танымныц кажеттi элементi ретiнде эрекет етедД, ейткенi логикага гана CYЙенiп жаца идеяларды тудыру мYмкiн емес.

- Интуиция акыл-парасат ретiнде. Мунда интуиция жедел ой корытындылар туршдеп синтетикалык кабiлет. Бул

ВЕСТНИК Евразийского национального университета имени Л.Н. Гумилева. № 4(133)/2020 73

Серия Исторические науки. Философия. Религиоведение

BULLETIN of L.N. Gumilyov Eurasian National University. Historical Sciences. Philosophy. Religion Series

«аргументтерд1ц узын тгзбегш» кыскартатын жэне аралык байланыстарсыз б1р1кт1рет1н картезиандык интуиция. Бул интуиция логикалык байланыстыц синтетикалык апперцепциясына кол жетк1зуге мYмкiндiк беред1.

- Интуиция практикалык даналык формасындагы багалау ретiнде. Парасатты пайымдау, алгырлык, жэне терец ой: мэселенiц мацыздылыгын тез жэне дурыс багалай б1лу, теорияныц акикаттылыгы, эдiстiц колданылуы мен сетмд1лш жэне эрекеттiц пайдалылыгы. Мунда интуиция калыпты ойлау тэсiлi ретгнде [7].

М.Бунге усынган классификация гносеологиялык мэселелерге нег1зделген: кабылдау, киял, акыл-парасат, даналык. Алайда, оныц талдауында онтогологиялык мазмун ескерiлмеген. Интуиция багытталган объекпнщ онтологиялык мэртебесш ескере отырып, оны дэл!рек жiктеу кажет. Интуицияны эпистемологиялык тургыдан гана емес, сонымен б!рге оныц онтологиялык мэселесш де карастыруга болады. Интуицияны жiктеу мэселеа тутастай алганда кYрделi болып табылады. Ойткеш жiктеу пэн1 формальды классификация ережелерше багынбайды.

КYнделiкт1 eмiрде логика мен интуицияны антиподтар рет1нде карастырылады. Осы елшемге байланысты адамдарды да ею топка бeлiп жатады: рационалистер мен интуитивистер. Гылыми танымда да,

кундел1кт1 eмiрде де логика мен интуицияны диалектиканыц карама-карсылыктыц 61рл1г1 мен куреа зацы рет1нде карастыру дурыс емес. Олар б1р-б1рш толыктырып, Yйлесiмд1 ем!р CYред1. Екеуi де ойлау процеанщ курамдас бeлiктерi. Кептеген адамдарда логикалык ойлау мидыц сол жак жарты шарына, ал оц жагы интуиция Yшiн жауап беред1 [8]. Алайда, адам миы жарты шарларыныц арасындагы функциялардыц эр турл1 болуына карамастан, олар б1р-б1р1мен жаксы эрекеттесед1.

К,орытынды. Дискурсивт1 жэне интиуитивтг ойлау мен б1р-б1р1н жокка шыгармайды жэне алмастырмайды. Таным процесс1нде олар, эдетте, б1р-б1р1мен тыгыз байланысты, б1р-б1рш колдайды жэне толыктырады. Логика мен интуиция ездер1нщ кажетт1 релдер1н аткарып, танымда сезс1з екеу1де курал болып табылады. Логика нактылык берет1н дэлелдеме, аргумент куралы болса, интуиция - енертаркыштык, шыгармашыльщ негш.

Сонымен, логика мен интуиция б1р-б1рше карсы багытталмауы керек. Олардыц эркайсысы ез орнында жэне ез уакытында кажет. Адамга кенеттен келет1н интуитивт1 тусшу катац логикалык-рационалды пайымдауга кол жет1мд1 емес шындыкты аша алады. Алайда, интуиция накты тужырымдама жасауды бек1те алмайды, интуитивт1 болжамдар субъективт1 жэне тураксыз, олар логикалык нег1здеуд1 кажет етедъ

Эдебиеттер Ti3iMi

1 Асмус В.Ф. Проблема интуиции в философии и математике: Очерк истории. XVII - начало XX вв / В.Ф. Асмус. -Москва: Мысль, 1965. - 312 с.

2 Декарт Р. Правила для руководства ума / Р. Декарт. - Москва: Соцэкгиз, 1936. - 88 с.

3 Декарт Р. Начала философии. Антология мировой философии / Р. Декарт. - Москва: Мысль, 1970. - 233 с.

4 Грановская Р.М., Березная И.Я. Интуиция и искусственный интеллект / Р.М. Грановская, И.Я. Березная. - Москва: ЛГУ, 1991. - 272 с.

5 Реми Хесс. 25 ключевых книг по философии. Анализ и комментарии / Реми Хесс. - Челябинск: Урал LTD, 1999. - 288 с.

6 Грэм Уоллес. Стадии творческого процесса по Уоллесу [Электрон. ресурс]. - URL: https://cutt. ly/3heazsw (К,олданган куш 28.07.2020)

7 Бунге М. Интуиция и наука / М. Бунге. - Москва: Прогресс, 1967. - 188 с.

8 Зденек М. Развитие правого полушария. (Углубленная программа высвобождения сил вашего воображения) / М. Зденек. - Минск: ООО «Попурри», 2004. - 126 с.

Л.Н. Гумилев атындам Еуразия улттъщ ужверситетжц ХАБАРШЫСЫ.

Тарихи гылымдар. Философия. Дттану сериясы ISSN: 2616-7255, eISSN: 2663-2489

Т.С. Жахина

Евразийский национальный университет имени Л.Н. Гумилева, Нур-Султан, Казахстан Соотношение логических и интуитивных знаний в познании

Аннотация. В статье исследуются философские проблемы классической логики и интуиции, которые являются необходимым инструментом познавательного процесса. Роль и значение логики в истории философии, соотношение логики и интуиции, их роль в познавательной деятельности.

Расмотрена значимость, роль и этапы творчества в аспекте современных проблем познания, а также взаимосвязь творчества и интуиции.

Доказана недостаточность дискурсивного мышления в научных проблемах познания, а интуитивное мышление рассматривается как эвристическое знание, порождающее новые идеи.

Проведен анализ определений интуиции философами в истории гносеологии. Приведена классификация интеллектуальной интуиции. Интуиция охарактеризована как когнитивная способность, а также определился научный статус интуиции. Логика и интуиция расмотрены не как антиподы, а как формы мышления тесно связаные и дополняющие друг друга.

Ключевые слова: логика; интуиция; познание; творчество; дискурсивное мышление; интиуитивное мышление.

T.S. Zhakhina

L.N. Gumilyov Eurasian National University, Nur-Sultan, Kazakhstan.

Correlation of logical and intuitive knowledge in cognition

Abstract. The article examines the philosophical problems of classical logic and intuition, which is a necessary tool for the cognitive process. The role and significance of logic in the history of philosophy, the relationship between logic and intuition, their role in cognitive activity.

The significance, role and stages of creativity in the aspect of modern problems of cognition, as well as the relationship between creativity and intuition are considered. The insufficiency of discursive thinking in scientific problems is proved, and intuitive thinking is considered as heuristic knowledge that generates new ideas.

The analysis of definitions of intuition by philosophers in the history of epistemology is carried out. The classification of intellectual intuition is given. Logic and intuition are considered not as antipodes, but as forms of thinking closely related and complementary to each other.

Key words: logic; intuition; cognition; creativity; discursive thinking; intuitive thinking.

References

1 Asmus V.F. Problema intuicii v filosofii i matematike: Ocherk istorii. XVII - nachalo XX [The problem of intuition in philosophy and mathematics: Essay on history. XVII - early XX centuries] (Mysl', Moscow, 1967, 312 p.). [in Russian]

2 Dekart R. Pravila dlya rukovodstva uma [Rules for the Direction of the Mind] (Sotsekgiz, Moscow, 1936, 88 p.). [in Russian]

3 Dekart R. Nachala filosofii. Antologiya mirovoj filosofii [The Beginnings of Philosophy. Anthology of World Philosophy] (Mysl', Moscow, 1970, 233 p.) [in Russian]

4 Granovskaya R.M., Bereznaya I.YA. Intuiciya i iskusstvennyj intellect [Intuition and artificial intelligence] (LGU, Moscow, 1991, 272 p.). [in Russian]

5 Remi Hess. 25 klyuchevyh knig po filosofii. Analiz i kommentarii [The 25 Key Books on Philosophy] (Ural LTD, Chelyabinsk, 1999, 288 p.). [in Russian]

ВЕСТНИК Евразийского национального университета имени Л.Н. Гумилева. № 4(133)/2020 75

Серия Исторические науки. Философия. Религиоведение

BULLETIN of L.N. Gumilyov Eurasian National University. Historical Sciences. Philosophy. Religion Series

6 Graham Wallas. Stadii tvorcheskogo processa po Uollesu [The Stages of the Creative Process by Wallas] Available at:https://cutt.ly/3heazsw (accessed 28.07.2020). [in Russian]

7 Bunge M. Intuiciya i nauka [Intuition and Science] (Progress, Moscow, 1967, 188 p.). [in Russian]

8 Zdenek M. Razvitie pravogo polushariya. Uglublennaya programma vysvobozhdeniya sil vashego voobrazheniya [Right hemisphere development. An in-depth program to release the forces of your imagination] (Popurri, Minsk, 2004, 126 p.). [in Russian]

Сведения об авторах:

Жахина Толкын Сериковна - магистр культурологии, старший преподаватель кафедры философии, Евразийский национальный университет имени Л.Н. Гумилева, ул. А. Янушкевича 6, Нур-Султан, Казах-

Zhakhina Tolkyn Serikovna - Master of Cultural Studies, Senior Lecturer of the Department of Philosophy at L.N. Gumilyov Eurasian National University, A. Yanushkevich 6 str., Nur-Sultan, Kazakhstan.

Л.Н. Гумилев атындагы Еуразия улттъщ ужверситетжц ХАБАРШЫСЫ.

Тарихи гылымдар. Философия. Дттану сериясы ISSN: 2616-7255, elSSN: 2663-2489

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.