УДК 613.96:615.036:616-08
У.Т. БЕЙСЕБАЕВА, Л.К. САГИДОЛДИНА
С.Д. Асфендияров атындагы Цаз¥МУ, дерматовенерология модулi
СКИНОРЕН ПРЕПАРАТЫН ЖАСЭСП1Р1МДЕР БЕЗЕУ1Н1Н, КЕШЕНД1 ЕМ1НДЕ КОЛДАНУ
Мацалада безеудц дамуыныц басты механизмдер'1 жэне ке^нен жайылган дерматозбен ауыратын 45 науцастар арасында жург'1з'1лген терапияныц нэтиежелерi келт'рмед'!. Цызбага царсы, иммунд'к, 15% кератолиттк эффектiсi жэне 20% азелаин цышцылы ем мерзiмiн азайтады, басты патогенд'к звенага эсер ететiн рецидитердщ саны мен дерматоз ремиссиясыныц агымын улгайтады. Азелаин цышцылын узац пайдалану безеудщ цайталап шыгуын азайтты. Тушн создер: жасесЫр'тдер безеу'1, ем'1, азалеин цышцылы.
Жасестр1мцер безеу (acne vulgaris) 12-25 жас аралыгыцда (80% жуык) жи кездесетш ауру [1,2]. Жасестр1мцер безеумен ауыратын наукастарда шамамен 40% жа гдайда эртYPлi де цпейдеп психоэмоционалды б^зылыстар байкалады [3,4,5,6,7]. Кейшп жылдарда ЖYPriзiлrlен зерттеулер безеу патогенез^ ц KYPДелi мултифактериалды сипатын дэлелдейдк пэндiк бейiмдiлiк, май бездерiне андропэндi пормондардыц эсерi ж.т.б.[8,9].
Май бездерш ц сел белу TYPiн ц тщым куалаушылыктыц пенетикалык б^зылысымен байланыстылыгы безеу патопэнезiнде басты орын алады. Осы б^зылыс патолопиялык YPДiстi ц а гымын жэне клиникалык керi н а н ц а йкындыгын а ныкта йды [6]. Май бездерш ц сел белу децпейшц жогарылыгы безеудi ц дамуында ете ма цызды, жиi аурудыц ауыртпалыгымен тыгыз байланысты. Сонымен катар т^ майыныц жэне эпидермалды липидтердiц химиялык К¥рамы безеумен ауыратындарда линолен кышкылы, ацилцерамидтердi ц жэне бос стеролдардыц темендеу1мен ерекшеленетiнi белплк Н этижеанде фолликулдыц эпителиалды жасушаларыныц
кабырша ктану YPffld б^зылады, ол май фолликулалары акроворонкаларында пиперкератоздыц дамуына экеледi.Осыныц нэтижесiнде физиолопиялык кабыршыктану YPДiсiнi ц б^зылу салдарынан, май бездершц жогары сел белу фонында микроаэрофилды Propionbacterium acnesке колайлы анаэробты жагдай туындайды [8].
Бактериалды (Propionbacterium acnes) жэне дрожжы тэрiздi (Pitirosporum ovale) флораныц косарлана кездесу жиi байкалгандыгына карамай, безеудц патопэнезiнде басты релдi неriзri инфекциялык апент, бактериалды флора алатындыгы аныкталган [7,9]. Propionbacterium acnesrtц тiршiлiк енiмдерi (липаза, протеаза жэне баска энзимдер) комедонныц TYзiлуiне себепшi болады жэне фолликула эпителиш закымдап дермада кабынудыц пайда болуына экеледi [2]. Ахтямов С.Н. йрлескен авторлармен бiрпе безеудiц патопэнезшде айтарлыктай орынды жыныстык стероидты пормондар алатындыгын мэлiмдепэн [2]. Адам i^Pia андропэн сеэмтал крылымдар жиынтыгы (май жэне тер бездерi, шаш фолликуласы) болып табылады. Андропэндердiц ыкпалында терiнiц кептепэн ма цызды кызыметтерк жасушалардыц митотикалык белсендыт, май бездершц белсендiлiri, шаштыц есуi, пипме нтация ныц а йкындыгы болып та былады.
Acne vulgaris^ ц алгашкы клиникалык белriлерi пубертатты кезе нде, жыныс бездерш ц жо гаргы белсендiлiri фонында басталады. Акне кейбiр пиперандропэндi синдромы бар, эйелдердiц эр TYPлi эндокриндi ауруларында, андропендердi, анаболикалык пормондарды ^зак кабылдаганда кездеседi [8]. Жасеспiрiмдер безеуiнде инсоляцияныц эсерiнеде кецл аудару кажет. Пациенттердiц кепшiлiriнiц кектемп -жаз кезiнце бертпелердi ц толык жазылып кетедi деуш, ^нпе KYЙудiц бYPкеме эсерi деп багалау кажет. КYн сэулеа радияциясыныц корнеоциттердiц апоптозын ^шейтетш ерекшелiri бар екендiri белriлi жэне соныц салдарынан ол май-шаш фолликуласыныц тарма гында пиперкератозды ершiтедi [9]. Безеудiц агымы эртYPлi экзо жэне эндопэндi себептердiц эсершен нашарлайды: кэсiби зияндылык, косметикалык заттар, тропикалык климат ж.б.
Ауырудыц аскыну кезшдеп бертпеден болатын келецсiздiктерден баска, наукастарда безеуден кейiнпi терiдеri езперктер мазасыздык тудырады (постакне). Постакне ^за к уа кыт болган безеу бертпеан ц, сонымен катар осы ауруды емдеупе ЖYрriзiлпен манипуляциялардыц нэтижеанде болатын терiдеri т^ракты езпэрiстердiц жиынтыгын жобалайтын TYсiнiк. Постакнепэ жатады: са цылаулардыц кецейу, т^ текстурасыныц кедiр бздырлыгы, тамырлык сипаттагы езперiстер (токыраулы да к, теракты эритема, капилярлардыц ке цейуО, тыртык, дисхромиялар (пипер-, депипментация).
Сондыктан безеудi емдеу табандылыкты жэне шыдамдылыкты кажет етедi, емдi ЖYЙелi жэне ^зак уа кыт кабылдау керек. Барлык талаптарды орындауда, безеудi ц емiн кабылдауда наукастарга тиiмдi, кауiпaiз жэне колжетiмдi дэрмт заттар болуы кажет. ^а3iрп кезде безеудi емдеуде кептепен эртYPлi дэрiлiк заттар ^сынылады, бiрак бiр препаратты колданганда тиiмдiлiк, кауiпaiздiк жэне ^за к уа кыт колдану сирек кездеседк
Bayer/Intendis компаниясы ендепен скинорен дэршк затыныц безеу емiнде тцiмдiлiri ете жогары, май безiнi ц ж^мысын реттейдi жэне безеу аурыныц себейн жояды, сонымен катар каутаз.
Формуласыныц непiзiн азалеин кышкылы к¥райды, препарат безеудi тудыратын неriзri себептердi жояды жэне YЙiрлiкке экелмейдi. Скинореннiц к¥рамында спирт, антибиотик жок. Скиноренн ц басты артыкшылыгы, оны ^н сэулесiнде колдану MYмкiншiлiri.
Бeзey eмi жyйeлi жэнe м^кияттылык ыкпалын талап eтeдi. Скиноpeндi бeзey эмЛц алгашкы caтыcынaн бacтaп колдануа болады.
Скиноpeн тepiгe жагатын гель жэнe кpeм TYPiндe шыFapылaды. ШыFapылымныц eкi TYPi тepi жагдайын ecкepe отыpa, нayкacтapFa эм та Faйындayдa пpeпapaтты колданмцыц тиiмдi кэ^он жаа^ мyмкiндiк бepeдi. Гэль тypiндeri cкиноpeннi ц к^^амь^а aзaлeин кышкылы 15% к^айды, дэpiлiк заттыц нэпзш полимepлi гель к^айды, оныц 70% cy, 3% май кдайды, пpeпapaттыц PH - 4,8. Оcыны ecrepe отыpa азалэин кышылыныц тepiмeн толык ci нjpiлeтiнцiri тypaлы ^pb^bimbi жacayFa болады. Скиноpeн гeлi тepici майлы aдaмдapга тагайындалады нeмece «^стын тepici азалэин кышкылыныц 15% yйpeнгeннeн кeйiн, кдаамында азалэин кышкылыныц 20% бap кpeмдi колдaнyлapынa болaды.Скиноpeн кpeмiнiц кypaмындa азалэин кышкылы 20% кypaйды жэнэ эмyльcия болып табылады (" майлы cy" тypiндe), пpeпapaттыц PH-3,3cэйкec. ^эм TYPiндeri азалэин кышкылын тepi, гелге кapa ганда нaшap ci нjpeдi, Spa к концeнтpaцияcыныц жо rapbrnbiFbi жэнэ PH тeмeн дэ цгей эcepiнeн дэpiлiк заттыц тepiнi айкын а Fapтaтын scepi бap.
Скиноpeн кpeмi тepid кypFa к пaциeнттepгe тepid
cкиноpeн гэлгэ yйpeнгeннeн кэйн, cонымeн кaтap тepiнiц кэз кэлгэн типiндe эмнц ^цы кэзэцндэ, азалэин кышкылыныц жоFapы концeнтpaцияcы кажэт болFa нда тaFa йындалады.
Азалэин кышкылы 6эзэу aypyb^biH нeгiзri ceбeптepiн жояды, бepтпeлepдi re^pe^, тepiнц туан калпына ^/nipm, peльeфi н тericтeйдi.
Азалэин кышкылды алдын ала тaзapтылFaн тepiдeri закым ошаFынa куннэ eкi peт жyкaлaп жаFaды. Скиноpeн бeзeyдi ц кэз кэлгэн тypiн эмдэугэ колданылады. Сондыктанда оны бipeн-capaн бepтпe болFaндa, cондaй-a к epшyдi ц алдын ал^ ew\Aey ма кгатында жэнэ бepтпe кeп болFaндa да та Faйындaйды.Сонымeнeн кaтap cкиноpeнмeн eмдi жыныc бeздepiнiц кызмeтiн re^pve дэйндэ (дэpiгep та Faйындa Faн жа Fдaйдa) тaFaйындayFa болады. Азалэин кышкылы тepiдeri aлFaш пайда болFaн бepтпeлepдi жойып, тepiнi ц майлылы^ын бacaды, 6эзэудэн кeйiн болатын тepiдeri eзгepicтepдiц алдын алады.
Азалэин кышкылы кypaмынaдa Fbi 20% азалэин кышкылыныц комeдонFa кapcы scepi бap, ол кepaтинфилaмeнт aгpeгиpлeйтiн пpотeин туЗУДЭП
1 кecтe - БЭЗЭУ а^^ыным а Fымыныц кepceткiштepi_
кepaтинизaция ypдiciнe кaтыcaды, eмiнi ц тшмдмт 6эзэу avpyыныц нeгiзri патогенэтикалык бyынынa эcepiмeн бaйлaныcты: шаш фолликvлacы кабь^а^нын жоFapbi дэpeжeдe тyлevi, май бeздepiндe микpооpгaнизмдepдi ц жылдам ^бэ^ жэнэ онда кaбынv ypдiciнiц дaмyынa, жacvшa а^ызынын биоcинтeзiн тэжэу (оpтaшa цитоcтaтикaлык scepi бap). Сонымэн кaтap азалэин кышкылы шаш фоллик^ла^ кaбыpFacындa Fbi муйздэну ypдidн кaлыптacтыpaды, тepi бeтiндeri жsнe май бeздepiндeri микpобтap Fa ^pcbi scepi бap. Азалэин кышкылыны колдaнFaн кэздэ жaнacv aллepгияcын нeмece фотодинамикалык scepi жо к. Рeзиcтeнттiлiк тyдыpмaйды яFни коздыpFыштыц фeнотипiн eзгepтпeйдi (Propionbacterium acnes Staphjlococcus aureus). Сондыктанда ysa к ya кыт aнтимикpобты эм peтiндe колданылады. Бэзэумэн avыpaтын нayкacтapдa тepт аптадан кэйн aйтapлыктaй айкын нsтижe байкалады. Пpeпapaт нayкacrapдa бeзeyдeн кэйнп тepiдeri кaбылдavдaн кэйн болатын гипepпигмeнтri дaктapды eмдevдeдe жа^ы нэтижэ бepeдi, eмнiц аз дeгeндe yзaктыFы уш aЙFa cозылvы кажэт. Ем кaбылдavдыц ба^нда тepiдe жepriлiктi peaкция кyйдipv ceзiмi, тepiнi ц кызapvы жsнe кaбыpшaк^уы тypiндe 6олуы мyмкiн, eмдi токтатуа болмайды, кeйiннeн эмдэлу бapыcындa колaйcыздыктap eздi пнэн жоFaлып кeтeдi.
Зepттev макcaты: Жacecпipiмдep бeзevi диагнозымэн жиынтыкты эм таFaйындaлFaн нayкacrapдыц жepriлiктi eмiндe «Скиноpeн» пpeпapaтыныц тиiмдiлiriн aныктav. Ба кышамца жacecпipiмдep бэзэ^мэн avыpaтын 90 i-ay^c болды, олapдыц 45 (1топ) ба ^rnay тобын жsнe 45 (II топ) нэпзп топты к¥paды. Бакылav мepзiмiнiц yзaктыгы 5-6 aЙFa cозылды. Ipiктev кpитepиi 18-25 жac apaлыFындaFbi пcихикaлык бyзылыcы жок нayкacтap.Зeprтev тобына виpvcты гeпaтитпeн avыpFaн, айкын кeмipcyтeк бyзылыcы бap, антибиотик кабылда Fa!, aбcцecкe aйнaлFaн бэзэ^ бap на^аст^ кipмeдi. Бapлык нayкacтapFa клинико-лaбоpaтоpиялык, жалпы-клиникалык, биохимиялык жsнe инcrpyмeнтaлды зeprтev жypriзiлдi.
Скиноpeн пpeпapaтыныц нэтижэа нayкacтapдыц ша Fымыныц болмavы нeмece азаюы, бepтпeнi ц жaзылvы жsнe peцидивiнiц ysaктыFынa байланысты жагалды. Нayкacтapдa aypy yaaкть^ы жsнe peцидив жиiлiri 1 кecreдe бepiлгeн.
Aypy yзa кть^ы I топ II топ Рэцидив жилт I топ II топ
1жылFa дэ й н 6 9 Yздiкciз peцидив 18 19
1-5 жылFa дeйiн 16 6 жылына 1peт 1 8
5-7 жылFa дэйн 14 15 жылына 2-3 peт 20 18
1-10 жылFa дeйiн 9 15
БapлыFЫ 45 45 БapлыFЫ 45 45
Бapлык нayкacтap кeк тaмыpFa 30%-10,0 тиоcvльфaт нaтpий epiтiндiciн, улп бойынша ayтогeмотepaпия, В тобыныц витaминдepi, тама ктыц алдында 30-40 мин. 50 тамшы хилак фоpтe epтiндiciн, кapcил 2 rYЙipдeн кyнiнe 3 peт кабылдады. Ба кылav тобыныц на^аст^ы за кым
ошаFbiffi жepriлiктi Видаль CYтiн, 5% ихтиол майын колданды. Ал нэпзп топтыц жиынтыкты eмiнe cкиноpeн гeлi wp^. Скиноpeн гeлi куннэ 2 peт алдын ала тaзapтылFaн lep^en за кым оша Fынa ж^калап жа Fылaды. Бepтпe бipeн capaн болFaн жа Fдaйдa гель тэк бepтпeнi ц
успне жагылады. Препарат Tepire толыгымен жылдам ci нjpiлeдi.
Скинорен гелш жepriлiктi колданган наукастарда ба кылау тобына Караганда кызару 4-5 кунде,
2 кесте - Клиникалык кepiнidнi ц динамикасы
бepтпeлepдi n^i дамуы 7-8 кунде, инфильтрация 16-18 кунде, орта есеппен 3-4 кун бурын байкалды. Врак 2 наукаста бepтпeлepдiц кepi даму жылдамдыгы бакылау тобында Fылаpдыкiмeн бipдeй болды (2 кесте).
Кepceткiштepi I топ II топ
^ызару 4-5 кун 6-7 кун
Бepтпeлepдi ц ^pi дамуы 7-8 кун 10-11 кун
Инфильтрация 16-18 кун 22-23 кун
Емдеу нэтижеа скинорен препаратыныц тиiмдiлiriн керсетп: фотосеэмталдык каупiнiц болмауы, тepiнi айкын агартатын эcepi, терец бepтпeлepдiц орнында нэзiк тыртыктардыц калуы оны жаcecпipiмдep 6езеу1нде емдт жэне алдын алу ма ксатында усынуга болады.
Дорыта келгенде скинорен безеу ауруыныц барлык непзп патогенетикалык буындарына эсер етепн, безеу бepтпedн уза к уа кыт ба кылауга мумкiнцiк бepeтiн, замануй, эмбебап препарат болып табылады.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 Монахов С.А. Львов А.Н. Актуальные проблемы дерматовенерологии. - Самара: 2002. - С. 75-77.
2 Ахтямов С.Н., Бутов Ю.С. Практическая дерматокосметология. - 2003.
3 Plevig G., Kligman A.M., JansenJ.J., Acneandrosacea. 3rdedit'onBerein, Heidelberg. - NevYorg: Springer-Verlag, 2000.
4 Эрнандес Е.И., Марголина А.А., Петрухина А.О. Липидный барьер кожи и косметические средства/ М.: Косметика и медицина, 2005.
5 Эрнандес Е.И., Марголина А.Н. Новая косметология/ М.: Косметика и медицина, 2005.
6 Иванов О., Монахов С., Современный подход к терапий акне у женщин/ М.: Косметика и медицина, 2006.
7 Юцивская Я., Ковальчук Е., Наумчик Г. Постакне: комбинированные методы лечения/ М.: Косметика и медицина, 2009.
8 Соколовский Е.В., Аравийская Е.А., КрасносельскихТ.В. Угревая болезнь. Русский медицинский журнал, 2003.
9 Полонская Н.А. Постакне. Косметика и медицина. - 2000. - С. 5-6.
10 Poli F., Dreno B., Verschoore M. An epidemiological studi of acne in female adults: results of survej conducted in Franse. J Eu rDe rmatolVene rol. - 2001. - 15. - P. 541-545.
У.Т. БЕЙСЕБАЕВА, Л.К.САГИДОЛДИНА
СКИНОРЕН В КОМПЛЕКСНОЙ ТЕРАПИИ АКНЕ
Резюме: В статье представлены ведущие механизмы развития акне и результаты терапии наиболее распространенного дерматоза у 45 пациентов. Противовоспалительный, иммунный, кератолитический эффект 15% и 20% азелаиновой кислоты, влияющей на основные патогенетические звенья, позволил сократить сроки лечения, количество рецидивов и увеличить продолжительность ремиссии дерматоза. Длительное применение азелаиновой кислоты позволило уменьшить явления постакне.
Ключевые слова: акне, лечение, азалеиновая кислота.
U.T.BEISENBAYEVA, L.K.SAGIDOLLINA
SKINOREN IN THE TREATMENT OF ACNE
Resume: The artide presents the mechanisms leading to the development of acne and the results of treatment of the most common dermatosis in 45 patients. Anti-inflammatory, immune, keratolytic effect of 15% and 20% azelaic add, affecting the major pathogenetic links, reduced the treatment time, the number of relapses and prolong remission dermatosis. Long-term use of azelaic add reduced the phenomenon of post-acne. Keywords: acne treatment, azelaic add.