CC BY
25
ДЕРМАТОВЕНЕРОЛОГИЯ И ЭСТЕТИЧЕСКАЯ МЕДИЦИНА DERMATOVENEREOLOGY AND AESTHETIC MEDICINE
УДК 616.5-001/-002-07
У.Т. БЕЙСЕБАЕВА, Л.К. САГИДОЛДИНА
С.Д. Асфендияров атындагы %аз¥МУ, дерматовенерология модул!
СКИНОРЕН ПРЕПАРАТЫН ЖАС9СШР1МДЕР БЕЗЕУ1НЩ КЕШЕНД1 ЕМ1НДЕ КОЛДАНУ
Мацалада безеудщ дамуыныц басты механизмдерi жэне кещнен жайылган дерматозбен ауыратын 45 науцастар арасында жург!з!лген терапияныц нэтиежелерi келтiрiледi. Цызбага царсы, иммундiк, 15% кератолиттiк эффектiсi жэне 20% азелаин цышцылы ем мерзiмiн азайтады, басты патогендiк звенага эсер ететш рецидитердщ саны мен дерматоз ремиссиясыныц агымын улгайтады. Азелаин цышцылын узац пайдалану безеудщ цайталап шыгуын азайтты. Tyttmdi свздер: жасвспiрiмдер безеу1 емi, азалеин цышцылы.
Мацыздыльиы: Жасеспiрiмдер 6e3eyi (acne vulgaris) 12-25 жас аралыгында (80% жуы;) жш кездесетш ауру/1,2/. Жасеспiрiмдер безеу1мен ауыратын нау;астарда шамамен 40% жагдайда эртYрлi децгейдеп психоэмоционалды бузылыстар бай;алады /3,4,5,6,7/. Кейiнгi жылдарда ЖYргiзiлген зерттеулер безеу патогенезiнiц KYPделi мултифактериалды сипатын дэлелдейдi: гендiк бешмдШк, май бездерiне андрогендi гормондардыц эсерi ж.т.б./8,9/. Май бездерiнiц сел белу TYрiнiц ту;ым куалаушылык;тыц генетикалы; бузылысымен байланыстылыгы безеу патогенезiнде басты орын алады. Осы бузылыс патологиялы; YPДiстiц агымын жэне клиникалы; K0рiнiсiнiц ай;ындыгын анык;тайды /6/. Май бездерiнiц сел белу децгешнщ жогарылыгы безеудiц дамуында ете мацызды, жиi аурудыц ауыртпалыгымен тыгыз байланысты. Сонымен ;атар терi майыныц жэне эпидермалды липидтердiц химиялы; курамы безеумен ауыратындарда линолен ;ышк;ылы, ацилцерамидтердiц жэне бос стеролдардыц темендеуiмен ерекшеленетiнi белгiлi. Нэтижесiнде фолликулдыц эпителиалды жасушаларыныц ;абыршак;тану YPДiсi бузылады, ол май фолликулалары акроворонкаларында гиперкератоздыц дамуына экеледi.Осыныц нэтижесiнде физиологиялы; ;абыршык;тану YPДiсiнiц бузылу салдарынан, май бездерiнiц жогары сел белу фонында микроаэрофилды Propionbacterium acnesке ;олайлы анаэробты жагдай туындайды /8/.
Бактериалды (Propionbacterium acnes) жэне дрожжы тэрiздi (Pitirosporum ovale) флораныц ;осарлана кездесуi жиi бай;алгандыгына ;арамай, безеудiц патогенезшде басты релдi негiзгi инфекциялы; агент, бактериалды флора алатындыгы аныщталган /7,9/.
Propionbacterium acnes^ тiршiлiк енiмдерi (липаза, протеаза жэне бас;а энзимдер) комедонныц TYзiлуiне себепшi болады жэне фолликула эпителшн за;ымдап дермада ;абынудыц пайда болуына экеледi /2/. Ахтямов С.Н. бiрлескен авторлармен бiрге безеудiц патогенезшде айтарльщтай орынды жынысты; стероидты гормондар алатындыгын мэлiмдеген /2/. Адам терга андроген сезiмтал курылымдар жиынтыгы (май жэне тер бездерь шаш фолликуласы) болып табылады. Андрогендердiц ы;палында тершщ кептеген мацызды ;ызыметтер^ жасушалардыц митотикалы; белсендiлiгi, май бездерiнiц белсендiлiгi, шаштыц есуi, пигментацияныц ай;ындыгы болып табылады.
Acne vulgaris^ алгаш;ы клиникалы; белгiлерi пубертатты кезецде, жыныс бездерiнiц жогаргы белсендiлiгi фонында басталады. Акне кейбiр гиперандрогендi синдромы бар, эйелдердiц эр TYрлi эндокриндi ауруларында, андрогендердi, анаболикалы; гормондарды уза;
;абылдаганда кездеседi /8/.
Жасеспiрiмдер безеушде инсоляцияныц эсерiне де кецш аудару ;ажет. Пациенттердiц кепшШгшщ кектемгi-жаз кезiнде бертпелердiц толы; жазылып кетедi деуiн, кунге KYЙудiц бYркеме эсерi деп багалау ;ажет. ^н сэулесi радияциясыныц корнеоциттердiц апоптозын щшейтетш
ерекшелiгi бар екендiгi белгiлi жэне соныц салдарынан ол май-шаш фолликуласыныц тармагында гиперкератозды 0ршiтедi /9/. Безеудщ агымы эртYрлi экзо жэне эндогенд себептердiц эсерiнен нашарлайды: кэсiби зияндылык;, косметикалык заттар, тропикалык климат ж.б. Ауырудыц аскыну кезiндегi бертпеден болатын келецсiздiктерден баска, наукастарда безеуден кешнп терiдегi 0згерiстер мазасыздык тудырады (постакне). Безеуден кешнп терщеп 0згерiстер дегенiмiз уза; уакыт болган безеу бертпейшц, сонымен катар осы ауруды емдеуге ЖYргiзiлген манипуляциялардыц нэтижесiнде болатын терщеп туракты езгерiстердiц жиынтыгын жобалайтын TYсiнiк. Постакнеге жатады: сацылаулардыц кецейуi, терi текстурасыныц кедiр будырлыгы, тамырлык сипаттагы езгерiстер (токыраулы дак, туракты эритема, капилярлардыц кецейуi), тыртык, дисхромиялар (гипер-, депигментация).
Сондыктан безеудi емдеу табандылыкты жэне шыдамдыльщты кажет етедi, емдi ЖYЙелi жэне узак уакыт кабылдау керек. Барлык талаптарды орындауда, безеудiц емш кабылдауда наукастарга тиiмдi, кауiпсiз жэне колже^мд дэрiлiк заттар болуы кажет.
К^рп кезде безеудi емдеуде кептеген эртYрлi дэрiлiк заттар усынылады, бiрак бiр препаратты колдашанда тиiмдiлiк, каушйздш жэне узак уакыт колдану сирек кездеседъ
Bayer/Intendis компаниясы ецдеген скинорен дэрШк затыныц безеу емiнде тшмдШп ете жогары, май безiнiц жумысын реттейдi жэне безеу аурыныц себебш жояды, сонымен катар кауiпсiз.
Формуласыныц негiзiн азалеин кышкылы курайды, препарат безеуд тудыратын негiзгi себептердi жояды жэне YЙiрлiкке экелмейдi. Скинореннiц курамында спирт, антибиотик жок. Скинореннiц басты артыкшылыгы, оны KYH сэулесiнде колдану MYMкiншiлiгi. Безеу емi ЖYЙелi жэне мукияттылык ыкпалын талап етедi. Скиноренд безеу емiнiц алгашкы сатысынан бастап колдануга боладь Скинорен терiге жагатын гель жэне крем TYрiнде шыгарылады. Шыгарылымныц екi TYрi терi жагдайын ескере отыра, наукастарга ем тагайындауда препаратты колданудщ тиiмдi кестесiн жасауга MYMкiндiк бередi. Гель TYрiндегi скинореннщ курамында азалеин кышкылы 15% курайды, дэртк заттыц негiзiн полимерлi гель курайды, оныц 70% су, 3% май курайды, препараттыц РН - 4,8. Осыны ескере отыра азалеин кышылыныц терiмен толык сiцiрiлетiндiгi туралы корытынды жасауга болады. Скинорен гелi терiсi майлы адамдарга тагайындалад1 немесе наукастыц терiсi азалеин кышкылыныц 15% YЙренгеннен кейiн, курамында азалеин кышкылыныц 20% бар кремд колдануларына болады.Скинорен кремiнiц курамында азалеин кышкылы 20% курайды жэне эмульсия болып табылад1 (" майлы су" TYрiнде), препараттыц РН-3,3сэйкес. Крем TYрiндегi азалеин кышкылын терь гелге караганда нашар сiцiредi, бiрак концентрациясыныц жогарылыгы жэне РН темен децгей эсерiнен дэрiлiк заттыц терш айкын агартатын эсерi бар. Скинорен кремi терiсi
кургак; пациенттерге Tepici скинорен гелге уйренгеннен кeйiн, сонымен катар тepiнiц кез келген тишнде емнщ соцгы кeзeцiндe, азалеин кышкылыныц жогары концентрациясы кажет болганда тагайындалады. Азалеин кышкылы безеу ауруыныц непзп ceбeптepiн жояды, б0pтпeлepдi кeтipeдi, тершщ TYciн калпына кeлтipiп, peльeфiн тепстейдь
Азалеин кышкылды алдын ала тазартылган тepiдeгi закым ошагына KYнiнe ею рет жукалап жагады. Скинорен безеудщ кез келген TYpiн емдеуге колданылады. Сондыктанда оны бipeн-cаpан бертпе болганда, сондай-ак 0pшудiц алдын алу, емдеу максатында жэне бертпе кеп болганда да тагайындайды.Соныменен катар скиноренмен емд жыныс бeздepiнiц кызмeтiн тексеруге дешнде (дэpiгep тагайындаган жагдайда) тагайындауга болады. Азалеин кышкылы тepiдeгi алгаш пайда болган б0pтпeлepдi жойып, тepiнiц майлылыгын басады, безеуден кeйiн болатын терщеп 0згepicтepдiц алдын алады. Азалеин кышкылы курамынадагы 20% азалеин кышкылыныц комедонга карсы эcepi бар, ол кератинфиламент агрегирлейтш протеин TYзудeгi кератинизация YPДiciнe катысады, eмiнiц тиiмдiлiгi безеу ауруыныц непзп патогенетикалык буынына эcepiмeн байланысты: шаш фолликуласы кабыргасыныц жогары дэрежеде TYлeуi, май бeздepiндe микpооpганизмдepдiц жылдам кебеу жэне онда кабыну урдтанщ дамуына, жасуша акуызыныц биоcинтeзiн тежеу (орташа цитостатикалык эcepi бар). Сонымен катар азалеин кышкылы шаш фолликуласы кабыргасындагы мушздену YPДiciн калыптастырады, тepi бeтiндeгi жэне май бeздepiндeгi микробтарга карсы эcepi бар.
Азалеин кышкылыны колданган кезде жанасу аллергиясын немесе фотодинамикалык эcepi жок. Рeзиcтeнттiлiк
тудырмайды ягни коздыргыштыц фeнотипiн 0згepтпeйдi (Propionbacterium acnes Staphjlococcus aureus). Сондыктанда узак уакыт антимикробты ем peтiндe колданылады. Безеумен ауыратын наукастарда терт аптадан кешн айтарлыктай айкын нэтиже байкалады. Препарат наукастарда безеуден кeйiнгi терщеп кабылдаудан кeйiн болатын гипepпигмeнттi дактарды емдеудеде жаксы нэтиже бepeдi, емнщ аз дегенде узактыгы Yш айга созылуы кажет. Ем кабылдаудыц басында тepiдe жepгiлiктi реакция KYЙдipу ceзiмi, тepiнiц кызаруы жэне кабыршактануы туршде болуы MYMкiн, eмдi токтатуга болмайды, кeйiннeн емделу барысында колайсыздьщтар ездшнен жогалып кeтeдi.
Зерттеу максаты: Жаcecпipiмдep бeзeуi диагнозымен жиынтыкты ем тагайындалган наукастардыц жepгiлiктi eмiндe «Скинорен» препаратыныц тиiмдiлiгiн аныктау. Цуралдары жэне тэсшдерг Бакылауда жаc0cпipiмдep бeзeуiмeн ауыратын 90 наукас болды, олардыц 45 (1топ) бакылау тобын жэне 45 (II топ) непзп топты курады. Бакылау мepзiмiнiц узактыгы 5-6 айга созылды. Ipiктeу кpитepиi 18-25 жас аралыгындагы психикалык бузылысы жок наукастар.Зерттеу тобына вирусты гепатитпен ауырган, айкын кемipcутeк бузылысы бар, антибиотик кабылдаган, абсцеске айналган бeзeуi бар наукастар юрмедь Барлык наукастарга клинико-лабораториялык, жалпы-клиникалык, биохимиялык жэне инструменталды зерттеу ЖYpгiзiлдi. Нэтижесг Скинорен препаратыныц нэтижeci наукастардыц шагымыныц болмауы немесе азаюы, б0pтпeнiц жазылуы жэне peцидивiнiц узактыгына байланысты жасалды. Наукастарда ауру узактыгы жэне рецидив жшлш 1 кестеде бepiлгeн.
Кесте 1 - Безеу ауруы агымыныц к8pceткiштepi
Ауру узактыгы I топ II топ Рецидив жшлш I топ II топ
1жылга дешн 6 9 Yздiкciз рецидив 18 19
1-5 жылга дeйiн 16 6 жылына 1рет 7 8
5-7 жылга дeйiн 14 15 жылына 2-3 рет 20 18
7-10 жылга дeйiн 9 15
Барлыгы 45 45 Барлыгы 45 45
Барлык наукастар кек тамырга 30%-10,0 тиосульфат натрий epiтiндiciн, Yлгi бойынша аутогемотерапия, В тобыныц витаминдерь тамактыц алдында 30-40 мин. 50 тамшы хилак форте epтiндiciн, карсил 2 TYЙipдeн KYнiнe 3 рет кабылдады. Бакылау тобыныц наукастары закым ошагына жepгiлiктi Видаль CYтiн, 5% ихтиол майын колданды. Ал непзп топтыц жиынтыкты eмiнe скинорен гeлi кipдi. Скинорен гeлi KYнiнe 2 рет алдын ала тазартылган терщеп закым ошагына жукалап жагылады. Бертпе бipeн
саран болган жагдайда гель тек бертпенщ Ycтiнe жагылады. Препарат Tepire толыгымен жылдам ciцipiлeдi. Скинорен гелш жepгiлiктi колданган наукастарда бакылау тобына караганда кызару 4-5 щнде, беpтпeлepдiц кepi дамуы 7-8 щнде, инфильтрация 16-18 KYHдe, орта есеппен 34 KYH бурын байкалды. Бipак 2 наукаста беpтпeлepдiц Kepi даму жылдамдыгы бакылау тобындагылардыюмен бipдeй болды (2 кесте).
Кесте 1 - Клиникалык кершкшщ динамикасы
KepceTKrnTepi I топ II топ
Кызару 4-5 ^н 6-7 ^н
Бертпелердщ Kepi дамуы 7-8 ^н 10-11 кун
Инфильтрация 16-18 кун 22-23 KYH
Емдеу нэтижeci скинорен препаратыныц ттмдШгш KepceTTi: фотоceзiмталдык каупiнiц болмауы, Tepim айкын агартатын эcepi, терец бертпелердщ орнында нэзiк тыртыктардыц калуы оны жаcecпipiмдep бeзeуiндe eмдiк жэне алдын алу максатында усынуга болады.
Тужырым: Корыта келгенде скинорен безеу ауруыныц барлык непзп патогенетикалык буындарына эсер ететш, безеу бepтпeciн узак уакыт бакылауга MYMкiндiк бepeтiн, замануй, эмбебап препарат болып табылады.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 Монахов С.А. Львов А.Н. Актуальные проблемы дерматовенерологии. - Самара: 2002. - С. 75-77.
2 Ахтямов С.Н., Бутов Ю.С. Практическая дерматокосметология: Учебное пособие. - М.: Медицина, 2003. - 400 с.
3 Plevig G., Kligman A.M., JansenJ.J., Acneandrosacea. 3rdeditionBerein. - Heidelberg - NevYorg: Springer-Verlag, 2000.
4 Эрнандес Е.И., Марголина А.А., Петрухина А.О. Липидный барьер кожи и косметические средства. - М.: Косметика и медицина, 2005. - 400 c.
5 Эрнандес Е.И., Марголина А.Н. Новая косметология. - М.: Косметика и медицина, 2005. - С.49.
6 Иванов О., Монахов С., Современный подход к терапий акне у женщин. - М.: Косметика и медицина, 2006. - С.16.
7 Юцивская Я., Ковальчук Е., Наумчик Г. Постакне: комбинированные методы лечения. - М.: Косметика и медицина, 2009. - С.9-15.
8 Полонская Н.А. Постакне. - М.: Косметика и медицина, 2000. - С. 5-6.
У.Т. БЕЙСЕБАЕВА, Л.К. САГИДОЛДИНА
СКИНОРЕН В КОМПЛЕКСНОЙ ТЕРАПИИ АКНЕ
Резюме: В статье представлены ведущие механизмы развития акне и результаты терапии наиболее распространенного дерматоза у 45 пациентов. Противовоспалительный, иммунный, кератолитический эффект 15% и 20% азелаиновой кислоты, влияющей на основные патогенетические звенья, позволил сократить сроки лечения, количество рецидивов и увеличить продолжительность ремиссии дерматоза. Длительное применение азелаиновой кислоты позволило уменьшить явления постакне. Ключевые слова: акне, лечение, азалеиновая кислота.
U.T. BEISENBAYEVA, L.K. SAGIDOLLINA
SKINOREN IN THE TREATMENT OF ACNE
Resume: The article presents the mechanisms leading to the development of acne and the results of treatment of the most common dermatosis in 45 patients. Anti-inflammatory, immune, keratolytic effect of 15% and 20% azelaic acid, affecting the major pathogenetic links, reduced the treatment time, the number of relapses and prolong remission dermatosis. Long-term use of azelaic acid reduced the phenomenon of post-acne. Keywords: acne treatment, azelaic acid.
