Научная статья на тему 'РОЛЬ ВНЕКЛАССНЫХ ЗАНЯТИЙ В ПАТРИОТИЧЕСКОМ ВОСПИТАНИИ МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ (РУССКИЙ)'

РОЛЬ ВНЕКЛАССНЫХ ЗАНЯТИЙ В ПАТРИОТИЧЕСКОМ ВОСПИТАНИИ МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ (РУССКИЙ) Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
129
11
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
МЛАДШИЙ ШКОЛЬНЫЙ ВОЗРАСТ / ПАТРИОТИЧЕСКОЕ ВОСПИТАНИЕ / ГРАЖДАНСТВЕННОСТЬ / СИСТЕМА ДОПОЛНИТЕЛЬНОГО ОБРАЗОВАНИЯ / ШКОЛЬНОЕ КРАЕВЕДЕНИЕ / ВНЕУРОЧНАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ / ТУРИСТСКО-КРАЕВЕДЧЕСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ И МУЗЕЙНАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Вализода Шоирахон

Рассматривается проблема патриотического воспитания как одного из главных направлений в воспитательной системе школы. Актуальность исследования обусловлена тем, что события конца XX начала XXI века привели к утрате ценнейших наработок в этой области, в связи с чем в образовательных учреждениях создаются различные программы патриотического воспитания детей младшего школьного возраста. Указывается, что школа в основном организует просветительскую деятельность, что отражается на преобладании в патриотической воспитанности детей когнитивно-интеллектуального компонента. Доказывается, что формирование мотивационно-потребностного и поведенческо-волевого компонентов патриотизма эффективно реализуется в системе дополнительного образования.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE ROLE OF EXTRACURRICULAR ACTIVITIES IN THE PATRIOTIC EDUCATION OF YOUNGER SCHOOLCHILDREN (RUSSIAN)

The problem of patriotic education is considered as one of the main directions in the educational system of the school. The relevance of the study is due to the fact that the events of the late XX and early XXI centuries led to the loss of valuable developments in this area, and therefore various educational programs for patriotic education of primary school children are being created in educational institutions. It is shown that, despite all the efforts the school makes, the level of patriotic education among students remains at a low level, especially with regard to the motivational and behavioral components of patriotic education. It is indicated that the school mainly organizes educational activities, which is reflected in the predominance of a cognitive-intellectual component in the patriotic upbringing of children. It is proved that the formation of motivational-needful and behavioral-volitional components of patriotism is effectively implemented in the system of additional education.

Текст научной работы на тему «РОЛЬ ВНЕКЛАССНЫХ ЗАНЯТИЙ В ПАТРИОТИЧЕСКОМ ВОСПИТАНИИ МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ (РУССКИЙ)»

2. Барномаи таълими адабиёти точик дар синфхои V-XI. Душанбе, 2007.

3. Рудакй. Бо кушиши Абдукодири Рустам, Алмотй, 2007, 100 с.

4. Золоторубова Н.Н. Методика преподавания литератуы: Учебное пособие для вузов. -Воронеж, 2007.

5. Исрофилниё Ш.Р., Султонмамадова М.А. Методикаи таълим ва шеваи шарху тафсири каломи мавзун.// Паёми ДМТ, 2016, №-4\3, (203) с.,146-150.

6. Муносибати босалохият ба таълим. Мураттибон: F.Бобизода, Д.Имомназаров, Ш.Исрофилниё, А Байзоев. Душанбе: Ирфон, 2018.-72 сах.

7. Мухторй К;. Махсусияти ташкили таълими босалохият дар дарсхои адабиёти точик дар муассисахои тахсилоти миёнаи умуми. /Татбики муносибати босалохият ба таълим дар муассисахои таълимй: Маводи конференсияи илмй-амалй бахшида ба Рузи Вахдати миллй, Душанбе, 29 июни соли 2018. Душанбе, "Ирфон"-2018 - С.58-66.

8. Султонмамадова М.А. Методикаи таълими рузгор ва осори Абуабдуллохи Рудакй дар синфи 5./Илм ва инноватсия. №3-4, 2016 (17) С.96-101.

9. Шархи мунтахаби ашъори устод Абуабдуллох Рудакй. Бо кушиши Исрофилниё Ш.Р., Султонмамадова М.А. - Душанбе: "Пайванд", 2016 - 49 с.

МЕТОДИКА ПРЕПОДАВАНИЯ «ОДА СТАРОСТИ» ( КАСЫДЫ ШИКОЯТ АЗ ПИРИ) АБУАБДУЛЛО РУДАКИ

Статья посвящена методике преподавания Оде Старости Абуабдулло Рудаки в общеобразовательных учреждениях с учетом формирования ключевых компетенции и развитии межпредметных и предметных компетенции учеников, исследовательских и творческих навыков работы на уроках таджикской литературы. Автор подчеркивает, что преподавания по данной методике должно осуществляться на основе внедрения компетентностного подхода обучения.

Ключевые слова: методика преподавания, комментария, обучение, урок, литература, текст, анализ, компетенция, компетентностный подход, учащихся, преподаватель.

TEACHING METHODOLOGY "ODE TO OLD AGE" (KASSYDY SHIKOYAT AL PIRI) ABUABDULLO RUDAKI

The article is devoted to the teaching methodology of Ode Starosti Abuabdullo Rudaki in general education institutions, taking into account the formation of key competencies and the development of interdepartmental and subject competencies of students, research and creative skills in the lessons of Tajik literature. The author emphasizes that teaching according to this methodology should be carried out on the basis of the introduction of a competent approach to learning.

Keywords: teaching methodology, commentary, learning, lesson, literature, text, analysis, competence, competency approach, students, teacher.

Сведение об авторе:

Султонмахмадовна Мархабо Айдармамадовна - - саискатель Института развития образования имени Абдурахмони Джоми, Академия образования Таджикистана. Тел: +992903220220; E-mail: m.sultonmamadova@mail.ru

About the autor:

Sultonmahmadovna Marhabo Aidarmamadovna - Post agradute of the Institute for the Development of Education, name Abdurakhmoni Jami Academy of Education of Tajikistan Tel: +992903220220; E-mail: m.sultonmamadova@mail.ru

МАВЦЕИ ЧОРАБИНЩОИ БЕРУНАЗСИНФЙ ДАР ТАРБИЯИ ВАТАНДУСТИИ ХОНАНДАГОНИ СИНФХОИ ИБТИДОЙ

Вализода Ш.

Донишгоуи давлатии Хуцанд ба номи академи Б. Гафуров

Яке аз вазифахои масъулиятноке, ки муассисахои таълимй дар тарбияи насли наврас муайян мекунанд, хамчун ватандустони вокей тарбия намудани хонандагони синни хурди мактабй мебошад, зеро дар назди чомеа масъалаи эхёи маънавии миллат, эхтиром ба ватан ва ташаккули хуввияти миллй ба дарачаи аввал меистад. Роххои халли ин масъала бошад, бо баланд бардоштани сатхи маърифатнокй ва маънавиёт дар сохаи маориф амалй мегардад. Дар назди муассисахои таълимй вазифаи мухим - тарбияи насли наврас, бедор намудани хисси ватандустй дар замири онхо, тарбияи худшиносиву худогохии милй гузошта шудааст. Ин як раванди педагогии захматталаб аст, ки чавхари он ташаккули афкори маънавй - ватандустии хонандагони мактабхои миёна мебошад. Инкишофи

сифатхои ватандyстй ва худшиносии миллии кудакони синни хypди мактабй pаванде хисобида мешавад, ки максади он аз таъсиpи хадафмандонаи омyзгоpони муассисахои таълимй ба шахсияти навpас, баланд баpдоштани савияи дониш даp боpаи Ватани худ, ташаккул додани малакахои pафтоpи ичтимоиву ахлокй ва заpypати фаъолият ба манфиати чомеа мебошад. [S ]

Даp системаи тахсилоти иловагй яке аз pоxxои афзалиятноки ташаккули афкоpи ватандyстона xаp лахза тадкикот аст. Х,авасмандкунии онхо бедоp намудани хисси худшиносии миллй бо pоxи, накл намудани хикоя, ки аз ^ëra шахс гиpифта шудааст, аксхои кухнаи оилавй, санахои мухими таъpихй,ки ба зиндагиномаи оилавй вобаста аст,сypат мегиpад,ки баpои халли масъалаи таpбияи ватандyстии хонандагони синни хypди мактабй кумак хохад каpд. Бо ин усул даp онхо сифатхои мyxимтаpини ичтимой, камолоти шаxpвандй, мухаббат ба Ватан, масъулиятшиносй, вафодоpй,эxтиpоми аpзишxои миллй ва анъанахо аз хама, омодагии онхо даp хизмат даp сафи ^уввахои Мусаллах ташаккул меëбад. Хонандагони чавони мактаб хусусиятхои махсуси психологй доpанд, ки баpои таpбияи кудакон даp pyxияи ватандyстй заминаи мусоид мегyзоpанд, зеpо даp ин давpа кyдак нисбати калонсолон эътимоди бештаp доpад. Даp ин синну сол кудакон бештаp маслихат мепypсанд, ба калонсолон таклид мекунанд, хиссдати хyдpо оддй ва самимй изxоp мекунанд. Он чизе, ки шахс даp кудакй аз саp гyзаpонидааст, даp синни мактабй низ ин дониш, хамеша бо y мемонад. [9]

Маpxилаи асосй даp ташаккули хисси ватандyстй ва эxтиpоми аpзишxои миллй даp кyдакон ин маpxилаест, ки навpас тачpибаи ичтимоии xаëтpо даp ватани худ чамъ каpда, меъëpxои pафтоp ва мyносибатxоpо даp он кабул мекунад. Хусусияти фаpккyнандаи ташаккули хисси ватандyстй даp навpасон ин ягонагии дониш ва хиссдати ахлокй мебошад.Яке аз pоxxои асосии халли ин масъала мyндаpичаи таълим ва шаклхои гуногуни машгулиятхои беpyназсинфй мебошад. Аммо баpои он ки ин ^p даp таpбияи хисси ватандyстии pоxxои байни навpасон самаpабахш сypат гиpад, бояд мантики мушаххас дошта бошад. Роххои асосии ташаккули афкоpи маънавй ва ватандyстй даp хонандагони синфхои ибтидой инхоянд:

> Усули «муътакидй» - ба тачpибаи шахсй, намуна ë тачpибаи одамони дигаp такя мекунанд, иншо - инъикос, фахмондадихй, мухокима (вакте ки хонандаи хypд иштиpокчии пyppа ва фаъоли бахс аст).

> Усули "хавасмандкунй" - ба коpxои чолиб, чустучуи эчодй, вакте ки иштиpокчй, мукофотонида мешавад ва баpои коpи анчомдодааш ситоиш каpда мешавад (ташаккули ифтихоp аз мансубияти як шахс ба кишваp; тахияи тавсияхои педагогй, ки ба ташаккул ва pyшди самти ватандyстии шахс мусоидат мекунанд).

> Усули «таълимдихй» тавассути бозиxо,сyпоpишxо,мyсобикаxо асос ëфтааст, ки даp онхо неpyи эчодии кyдак пайдо мешавад (таълим ба воситаи фаъолияти эчодии дастачамона, ки даp асоси он чахонбинии маънавй-ватандyстй ташаккул ëфта, хислати хонандаи синфи ибтидой инкишоф меëбад) .

Пеш аз хама, омyзгоpон ва ташкилотчжни муассисахои таълимй вазифадоpанд,ки неpyи хyдpо баpои ганй гаpдонидани дониши хонандагон, баpои даpки тамоми пахлухои хисси ватандyстй ва худшиносии миллй, фаъолиятхое, ки бо татбики донишхои баамаломада даp xаëти xамаpyзаи калонсолон алокаманданд, саpф намоянд. [11 ]

Максади асосии мактаби худшиносии махаллй таpбияи шахсияти доpои ахлоки хамида мебошад, ки Ватани худ, маxалашpо дуст доpад ва донад, ки объекти фаъолияти омузиши таъpихи махаллй мебошад. Аммо баpои муваффак шудан ба ин хадаф якчанд мyшкилотpо хал каpдан заpyp аст:

1. Шиносоии хонандагони мактаб бо имpyзy гузаштаи ватани худ;

2. Ташаккули гояхо даp кудакон даp боpаи тамоми чанбаъхои xаëти ватани худ ва сокинони он;

3. Таpбияи кудакон даp хохиши шинохтаи ватани худ;

4. Ташаккули муносибати шахсии хонандагон ба он;

5.Таpбияи сифатхои шаxpвандй даp кудакон ва муносибати ватандустона нисбат ба замини онхо.

6.Инкишофи сифатхои шахсии хонандагон тавассути фаъолиятхои таъpихшиносй. Вазифахои асосии тахкикоти минтакавии мактаб аз инхо ибоpатанд:

• Маъpифатй;

• таълимй;

• Рyшдëбанда;

• солимй.

Мавзуи ташкили курской ихтиёрй барои хонандагони синни хурди мактабй: "Табиати ватани ман", 'Хахрамонони кишвари ман", "Худшиносу худогох будан вазифаи ман" ва гайра. Омузгор ё муаллимони таълимии иловагй курсхои ихтиёрй таърихшинос мебошанд, ки аз тренинги махсус гузаштаанд ва бо гурухи доимии хонандагони мактаб кор мекунанд. Корхои сайёхй ва таърихшиносй инчунин барои ташаккули ахлоки ватандустона дар байни хонандагони хурдсол имкониятхои васеъро фарохам меоварад. Экспедитсияхои таърихй ва этнографй, ки ба кудакон дар шинохти ватани худ кумак мекунанд, кайд кардан низ чоиз аст. [ 5]

Инчунин, таъсиси Осорхонахои таърихй-кишваршиносии мактабй ба мавчудияти ассотсиатсияхои мактабхо таъсири мусбй мерасонад. Осорхона натичаи кушиши хамачонибаи устодон ва мактаббачагон мебошад. Шарти асосии самаранокии осорхонахои мактабй рохнамоии пайваста ва мутамаркази устод мебошад. Омузгорони мактаб итминон медиханд, ки фаъолияти музей на танхо ба таърих, балки барои шиносои бо имрузу дирузи Ватан мусоидат мекунад, собикадорони Ч,анги Бузурги Ватанй, кахрамонони чангхои Афгонистону садамаи Чернобел хикоят мекунанд ва намунаи ватандустй ва шахрвандиро инъикос мекунанд. Кори чустучуии хонандагон яке аз шаклхои самараноки тарбияи ватандустй дар анъанахои кахрамонона мебошад, мактаббачагон ному насаби сарбозони номаълумро, ки дар давраи Ч,анги Бузурги Ватанй фавтида буданд, сабт мекунанд, хикояхои харбй ва хотирахои собикадоронро мешунаванд, сайругашт ё саёхат ба мавзеъхои таърихй ташкил мекунанд. Кор дар самти хифзи ёдгорихои кахрамононаи мардум холо ахамияти худро гум накардааст ва воситаи эхсоси тарбияи насли наврас дар раванди худшиносиву худоогохй мебошад [9].

Шиоре имруз дар калби чавонони мо садо медихад "Х,еч кас ва хеч чиз фаромуш намешавад." Дар ин росто хамасола чавонон ба ифтихори чашни Рузи Галаба ва ба дар хотираи аскароне, ки чони худро барои озодй ва шарафи Ватан додаанд оташи абадй афрухта гулхо мегузоранду поси хотири онхо мекунанд . Ин оташ абадй хушихоро бо андешахои Ватан, мардуми он кахрамон, ки барои насли оянда ва ояндаи дурахшон чони худро курбон кардаанд, ба хотир меоранд.

Шакли маъмултарин ва таъсирбахши тарбияи ватандустй ин ташкил ва гузаронидани соатхои тарбиявии мавзуй, сухбатхо, маърузахо ва навиштани эссе мебошад. Ташкили конфронсхо дар калби кудакон пояхои амики ватандустиро мегузоранд ва навиштани эссе хонандагони мактабро ба дарки амик ва тахлили фаъолияти ватандустй хидоят мекунанд ва ба онхо омузиши мустакилонаи адабиётро таълим медиханд. [11]

Х,исси худшиносии миллй ва ватандустиро дар доирахои мактабй бедор кард. Иштироки кудакон дар фаъолияти бадей ва эчодй рохи дигари ташаккули ахлоки ватандустй мебошад. Ин фаъолият шаклхои зерини корро такозо мекунад:

иштирок дар композитсияхои адабй ва драмавй, ки ба санахои машхури Ватани худ бахшида шудаанд; конфронсхои хонандагон, хафтахои фархангй, мулокотхо бо одамони машхури кишвар. Риояи анъанахои халкй мачмуи наслхои зиёди тачрибаи ичтимой -маърифатй, меъёрхои кабулшудаи рафтор, анъана ва урфу одатхое мебошанд, ки дар байни мардум мавчуданд. Махз дар суннатхои халкй тачрибаи зиндагии наслхои гузашта инъикос ёфтааст. Охир, шахсе, ки гузаштаи халки худро намедонад, чй тавр Ватани худро дуст дорад ва аз хизмати пурифтихори бобояш ифтихор кунад ва танхо дар ин замина ба фарханг, анъана ва урфу одатхои халкхои дигар эхтиром пайдо мекунад.

Мурочиат ба санъати халкй, ки тачрибаи маънавии гузаштагони худро дар бар мегирад ,гояхои ахлокй ва бадеии онхоро ифода мекунад, махз огози дакикест, ки ба эхёи хисси ифтихори миллии ватандустй ва шахрванди вокей мусоидат менамояд.

Педагогика хамчун воситаи асосии хамаи чузъхо фарханги халкиро истифода мебарад: суруд, газал, масал, фалак, зарбулмасал, афсона, чашнхои миллй. Онхо мазмуни таълиму тарбияи фарзанд, коидахо ва идеалхои асосии ахлокй, дарки хубиву бадй, меъёрхои муошират ва муносибатхои инсониро ошкор мекунанд; чахонбинии шахсро тавассути мифология, дин, анъанахо ва эътикодхо инъикос менамояд; таърихи халкро дар шакли эпос, хроника ва санъати дахонй тасвир менамояд. Ба туфайли онхо нуктаи назари эстетикии одамон пайдо мешавад, онхо зиндагии хамаруза, кор ва истирохатро оро медиханд [1].

Яке аз омилхои рушди созандаи инсон санъати ороишй ва амалй мебошад. Тавассути шиносоии кудак бо санъати халкй, рухи наврас ганй гардида, мухаббат нисбати ватани худ пайдо мешавад. Санъати халкй дар чахон анъанахои миллй ва шаклхои муносибатхои эстетикиро, ки халк тахия кардааст нигох дошта, ба наслхо интикол медихад. Санъати

мусикй инчунин ба тарбияи ватандустии хонандагони мактаб таъсири зиёд мерасонад. Танхо дар мусикй гояи ватандустй бо эътимоди хос ифода ёфтааст. Сабабхои мухаббат ба Ватани худро, одамон дар асархои мусикй тавассути тачрибахои худ охангсозй, эхсос намуда хастии худро хамчун шахрванд ва ватандуст баён менамуданд. Инчунин тавассути тасвирхои табиати кишвар ва хаёти мардум зохир мекунанд. Тарбияи ватандустии кудакони синфхои ибтидой тавассути мусикй низ ба максад мувофик аст: Ташаккули акидаи хамачонибаи санъати мусикй дар байни хонандагони мактаб; Интиколи дониш ва малакахои асосии фаъолияти мусикй ва бадей дар системае, ки кудаконро дар хамбастагии онхо барои муоширати мустаким бо эчодиёти мусикй дар оянда, барои худтаъминкунй ва худтанзимкунй фарохам меорад. [8]

Аз гуфтахои дар боло овардашуда, хулоса баровардан мумкин аст, ки барои тарбияи ватандустони насли имруз диккати асосро бояд ба шаклхои фаъолияти таълимй равона карда ба хонандагони мактаб роххои хавасмандкуниро дарёфт намуд, ки талаботхои бештари чомеаро таъмин намояд. Ин санъати визуалй ба мусикй, фаъолияти осорхонахо ва риояи анъанахои халкй дар заминаи тахсили минбаъда,ки накши мухимеро хохад бозид. Бо хамрох шудан ба санъат хонандагони хурсол бо хохиши худ, мухофизат ва дуст доштани табиат,эхтироми арзишхои миллй ва ватандустиро меомузанд, бо ватани худ ва кахрамонони Ватани худ ифтихор мекунанд, мувофики конунхои зебой мехрубонй ва мухаббат ба Ватан доштанд зиндагй карданро меомузанд.

АДАБИЁТ

1. Абаев Н.В. Буддизм и культурно-психологические традиции народов Востока. - Новосибирск, 1990.

2. Абдулатипов Р.Г. Личность в системе национальных отношений развитого социалистического общества: Дис. ... канд. филос. наук. - Л., 1978.-194 с.

3. Агапова И.А. Мы - патриоты! Классные часы и внеклассные мероприятия [Текст]: 1-11 классы. - М.: ВАКО, 2010. - 368 с.

4. Басаргина А.А. Музей народной культуры [Текст] - Белгород: КОНСТАНТА, 2006. - 114 с.

5. Батурина Г.И. Нравственное воспитание школьников на народных традициях [Текст] - М.: Народное образование, 2002 - 112 с.

6. Беспятова Н.К. Военно-патриотическое воспитание детей и подростков методическое пособие / Н.К. Беспятова, Д.Е. Яковлев [Текст] - М.: Айрис Пресс: Айрис дидактика, 2006. - 189 с.

7. Буйлова Л.Н. Актуальные проблемы организации патриотического воспитания в системе дополнительного образования детей // Молодой ученый. 2012. № 5. С. 405-412.

8. Каримова И.Х. Теоретические основы гуманизации гуманитарного образования учащихся таджикской школы. Дисс. докт. пед. наук. / И.Х.Каримова. - Душанбе, 2000.-385с.

9. Каримова И.Х., Ф.Шарифзода. Учитель-творец добра и прогресса. / И.Х.Каримова. -Душанбе: Ирфон, 2010. - 179 с.

10. Коменский Я.А. Предвестник всеобщей мудрости // Избр. пед. соч. - М.,1982.-Т. 1.-С. 477-528.

11. Консепсияи миллии тарбия дар Ч,умхурии Точикистон. -Душанбе,2006.

12. Константинов Ф.Т. Советский человек - патриот и интернационалист. -М: Знание, 1975.-48 С.

РОЛЬ ВНЕКЛАССНЫХ ЗАНЯТИЙ В ПА ТРИОТИЧЕСКОМ ВОСПИТАНИИ МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ (РУССКИЙ)

Рассматривается проблема патриотического воспитания как одного из главных направлений в воспитательной системе школы. Актуальность исследования обусловлена тем, что события конца XX начала XXI века привели к утрате ценнейших наработок в этой области, в связи с чем в образовательных учреждениях создаются различные программы патриотического воспитания детей младшего школьного возраста. Указывается, что школа в основном организует просветительскую деятельность, что отражается на преобладании в патриотической воспитанности детей когнитивно-интеллектуального компонента. Доказывается, что формирование мотивационно-потребностного и поведенческо-волевого компонентов патриотизма эффективно реализуется в системе дополнительного образования.

Ключевые слова: младший школьный возраст; патриотическое воспитание; гражданственность; система дополнительного образования; школьное краеведение; внеурочная деятельность; туристско-краеведческая деятельность и музейная деятельность;

THE ROLE OF EXTRACURRICULAR ACTIVITIES IN THE PATRIOTIC

EDUCATION OF YOUNGER SCHOOLCHILDREN (RUSSIAN)

The problem of patriotic education is considered as one of the main directions in the educational system of the school. The relevance of the study is due to the fact that the events of the late XX and early XXI centuries led to the loss of valuable developments in this area, and therefore various educational programs for patriotic education of primary school children are being created in educational institutions. It is shown that, despite all the efforts the school makes, the level of patriotic education among students remains at a low level, especially with regard to the motivational and behavioral components of patriotic education. It is indicated that the school mainly organizes educational activities, which is reflected in the predominance of a cognitive-intellectual component in the patriotic upbringing of children. It is proved that the formation of motivational-needful and behavioral-volitional components ofpatriotism is effectively implemented in the system of additional education.

Keywords: primary school age; patriotic education; citizenship; supplementary education system; school regional studies; extracurricular activities; tourist and local history activities and museum activities;

Сведение об авторе:

Вализода Шоирахон — соискатель кафедры социальной и профессиональной педагогики Худжандского государственного университета имени Бободжона Гафурова, E-mail: shoirakhon.valizoda@mail.ru

About the autor:

Valizoda Shoirakhon post agradute of the Department of Social and Professional Pedagogy of Khujand State University named after Bobodzhon Gafurov, E-mail: shoirakhon. valizoda@mail. ru

НАЦШИ БОЗИХ,ОИ МИЛЛЙ ВА МАШ^^ОИ СЕРХАРАКАТИ ВАРЗИШЙ ДАР

ТАШАККУЛИ ФАЪОЛИЯТИ ТАЪЛИМИЮ МАЪРИФАТИИ ХОНАНДАГОН

Шамолов Н.А.

Донишгоуи давлатии Кулоб ба номи А. Рудакй

Муаллиф мутобик;и талаботи барномаи комплексии тарбияи чисмонии хонандагони муассисахои тахсилоти миёнаи умумй, Карори Дукумати Ч,умхурии Точикистон аз 3.03.2003,№84 "Дар бораи Барномаи намунавии тарбияи мактаббачагон", ^онуни Ч,умхурии Точикистон "Дар бораи тарбияи чисмонй ва варзиш" дар барои нак;ш ва мак;оми бозихои миллй ва машкхои серхаракати чисмонй (давидан, чахидан ба баландй ва дарозй, тенниси болои мизй, волейболу футбол ва f., аз нигохи илмию методй ва талаботхои педагогию дидактикй маълумотхои мушаххас додааст.

Дар мак;ола роху усули ташкил ва гузаронидани бозихои миллй ва машкхои серхаракати чисмонй вобаста ба хусусиятхои синнусолй, чинсй, инфиродй ва анатомию физиологй тавсифу баррасй карда шуданд.

Мак;ола аз нигохи илмию-методй барои муаллимон ва омузгорони фаннй тарбияи чисмонй муфид хохад буд.

Тахкикот ва чустучуи анъанахои самарабахши халкй дар шакли бозихои миллии "чашмбандию ёфтани як дигар", "бачошавй", зудавонй" "панчакбозй", "чиликдангалбозй" ва дигар варзишхои серхаракат воситаи мухими ташаккули чанбахо ва шав^у завк;и чисмонии чузъи солимгардонии хонандагони синфхои ибтидой махсуб ёфта, боиси тасди^и фарзияхо оид ба бахисобгирии афкори пешрафтаи педагогии халки точик ба тартиботи обутобёбй, сайкал додани сифатхои чисмонй, маънавй-иродавй, фаъолнокии чисмонй таъсир мегарданд.

Истифодаи пурраи омилхои табий дар якчоягй бо бозихои серхаракати халкй, ки заминаи рушди тарбияи чисмонии хонандагони синфхои ибтидоиро ба вучуд оварда, раванди солимгардонии таълимй-тарбиявиро афзун намуда дар ташаккули чанбахои хусусиятхои чисмонй, аклонй ва тайёрии чисмонии толибилмони синфхои ибтидой нак;ши мухим мебозанд.

Ташаккули тарзи хаёти солим тибк;и бахисобгирии хусусиятхои чинс, синну сол ва вазъи саломатй; ташкили шароитхои фазои ичтимоию ик;тисодии чанбахои хаётии хонандагон, асоси солимгардонй ва инкишофи чисмонии онхо махсуб меёбанд. Тарбияи чисмонй дар муассисаи тахсилоти миёнаи ибтидой бояд асос ва мехвари ташаккули тарзи хаёти солими хонандагонро дар раванди таълим таъмин намояд.

Вазифахое, ки дар рафти тахкикоти мо тахия ва баррасй шуданд, натичахои мусбат оварданд, ки бо инкишофи чисмонии нишондихандахои инфиродии синну солии писарон

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.