CC BY
1RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR OBYEKTLARIDA SUN'IY INTELLEKTNI QO'LLASH VA ENERGIYA TA'MINOTINING ISHONCHLILIGINI OSHIRISH.
1Norinov Muhammad Yunus Usubjonovich, 2Homidjonov Ma'murjon Ma'rufjon o'g'li, 3Ergashev Ahrorbek Akmaljon o'g'li, 4Maqsudov Shoyatbek Abdusalom o'g'li
1,2,3,4Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Farg'ona filiali https://doi.org/10.5281/zenodo.10728734 Anotatsiya. Sun'iy intellekt (SI) texnologiyalari turli sohalar bo'yicha kelajakdagi rivojlanish uchun ahamiyatli bo'lib chiqdi, va raqamli texnologiyalar ob'ektlarida ham bu holatga ishtirok etmoqda. Sun'iy intellekt, operatsion jarayonlarni yaxshilash, foydalanuvchi tajribasini oshirish va energiya ishlatishni optimallashtirish maqsadida qo'llanilmoqda. Shuningdek, energiya ta'minotining ishonchiligi va barqarorligini ta'minlashda ham ahamiyatli rol o'ynaydi, chunki bu texnologiya prognostik ta'minot, talabni bashorat qilish va tarmoqlarni optimallashtirish imkoniyatlarini beradi. Ushbu maqolada, raqamli texnologiyalar ob'ektlarida SI qo'llash va energiya ta'minoting ishonchiligini oshirish bo'yicha mavjud adabiyotni tahlil qilamiz. Raqamli texnologiyalar obyektlarida sun'iy intellekt va energiya ta'minoti, texnologik innovatsiyalarningmuhim qismlari sifatida o'z o'rnini egallayapti. Bu maqolada, sun'iy intellekt va energiya ta'minoti bo'yicha yangiliklar va ulardan foydalanishning o'ziga xos afzalliklari haqida batafsil ma'lumotlar beriladi.
Kalit so'zlar: Sun'iy intellekt, kompyuterlar, muammo, resurs, energiya, qurilmalar va serverlar, samaradorligi dasturlash, avtomatlashtirish, soha, ish, unumdorlik, analiz, vaqt, xatoliklar boshqarish, ishchi kuch, inovatsiyalar, mahsulot.
Аннотация. Технологии искусственного интеллекта оказались важными для будущего развития в различных областях, и объекты цифровых технологий также участвуют в этой ситуации. Искусственный интеллект используется для улучшения операционных процессов, улучшения взаимодействия с пользователем и оптимизации использования энергии. Также играет важную роль в обеспечении надежности и стабильности энергоснабжения, поскольку эта технология обеспечивает возможности прогнозирования предложения, прогнозирования спроса и оптимизации сетей. В данной статье мы проанализируем существующую литературу по применению си на объектах цифровой техники и повышению надежности энергоснабжения. На объектах цифровых технологий искусственный интеллект и энергоснабжение занимают свое место как важнейшие составляющие технологических инноваций. В этой статье будут подробно описаны инновации в области искусственного интеллекта и энергоснабжения, а также конкретные преимущества их использования.
Ключевые слова: искусственный интеллект, компьютеры, проблемы, ресурсы, энергия, устройства и серверы, Программирование эффективности, автоматизация, область, работа, производительность, анализ.
Abstract. Artificial intelligence (technologies have turned out to be relevant for future development in various fields, and are also involved in this situation at Digital Technology Facilities. Artificial intelligence is being used to improve operational processes, enhance user experience, and optimize energy use. It also plays a significant role in ensuring the confidence and stability of (SI) energy supply, as this technology provides predictive supply, demand prediction, and network optimization capabilities. In this article, we will analyze the existing literature on the use of SI in digital technology facilities and increasing the confidence in energy supply. Artificial intelligence and energy supply in digital technology facilities are taking their place as important
parts of technological innovation. This article provides detailed information on innovations in artificial intelligence and energy supply and the specific benefits of their use.
Keywords: artificial intelligence, computers, problem, resource, energy, devices and servers, efficiency programming, automation, industry, work, productivity, analysis, time, error management, workforce, innovations, product.
Kirish
Sun'iy intellekt, kompyuterlar va boshqa texnologiyalar orqali insonlarning g'oya va tushunchalarni o'rganish, tahlil qilish, tushuntirish va ishlab chiqish qobiliyatlarini ta'minlaydigan soha hisoblanadi. Sun'iy intellekt, kompyuterlarga insonlar bilan o'xshash intellektual amaliyotlarni bajarish va muammolarni yechish imkonini beradi. Bu, turli sohalarda foydalanish uchun keng kengaygan, masalan, kasbiy sohalarda, tibbiyotda, transportda, xavfsizlikda va boshqalarida ishlatiladi.
Sun'iy intellekt texnologiyalarining ishga tushirilishi uchun energiya ta'minoti muhimdir. Sun'iy intellekt algoritmlari va texnologiyalari, ko'p resurs talab qilishi mumkin bo'lgan katta ma'lumotlar bazalari va kuchli kompyuterlar orqali ishlaydi. Ammo, energiya sarflanishi vaqtinchalik, oson, ishonchli va samarali bo'lishi kerak. Bu erda, energiya ta'minoti yaxshi o'rganilgan, ishonchli va samarali texnologiyalarning ishlatilishi katta ahamiyatga ega.
Sun'iy intellektni qo'llash va energiya ta'minoti
Sun'iy intellektni texnologiyalari uchun energiya ta'minoti muammolari: Sun'iy intellektni texnologiyalari, energiya ta'minotini ta'minlashda muammo yuzaga kelishi mumkin. Bu texnologiyalar ko'p resurs talab qilishi, serverlarga va server markazlarga katta mahsulotlar zarur bo'lishi mumkin. Bu sababli, energiya ta'minoti muammolari, texnologiya kompaniyalarining tashkilotlar va sohalardagi muammolariga olib kelishi mumkin.
Energiya ta'minotini oshirish usullari: Sun'iy intellektni texnologiyalaridagi energiya ta'minotini oshirish usullari mavjud. Ularning biri, energiya sarflanishini yengillashtirish va optimallashtirishdir. Bu, effektiv kompyuter arxitekturasi, energiya samaradorligi yuqori serverlar va sohalarda yaxshi ishlov beradigan energiya samarador komponentlarning ishlatilishi bilan amalga oshirilishi mumkin. Boshqa usullar esa, yoritgich energiya, batareya va boshqa alternativ energiya manbalari, masalan, yoritgichli batareyalar, ishlatishni o'z ichiga oladi. Bu usullar, energiya ta'minotini oshirish va texnologiyalarni energiya efektivligini yaxshilashga yordam beradi.
Sun'iy intellektni texnologiyalarva energiya ta'minoti muammolari: Sun'iy intellektni texnologiyalari uchun energiya ta'minoti muammolari, texnologiya sohasidagi tarqalishning muhim masalalardan biridir. Bu texnologiyalar, katta miqdordagi energiya talab qilishi, qurilmalar va serverlar uchun zarur bo'lgan energiya ko'pligi, va energiya sarflanishining samaradorligi bilan bog'liq bo'lishi mumkin. Bu sababli, Sun'iy intellektni texnologiyalarining ishlatishidagi energiya ta'minoti muammolari, iste'molchilarga, sohada ishtirok etuvchi kompaniyalarga va huquqiy qabulxonalar va dunyo qo'mitalarga tashkil etilgan siyosat va qo'shimcha resurslarni talab qilishi mumkin.
Sun'iy intellektni va energiya ta'minotini oshirishning muhimligi
Sun'iy intellekt va energiya ta'minotini oshirish, hozirgi va kelajakdagi texnologik yutuqlar va innovatsiyalarning asosi hisoblanadi. Bu, texnologiyalar sohasidagi ishlab chiqaruvchilar, soha mutaxassislarini va siyosatkorlarni energiya samaradorligini yaxshilash, energiya qo'shimchasini
oshirish va siyosat va boshqa qo'mitalarning energiya foydalanishini optimallashtirishga rag'batlantiradi.
Sun'iy intellekt va energiya ta'minotini oshirishning foydali tomonlari, texnologiya sohasidagi samarali innovatsiyalarga imkon berish, energiya sarflanishini kamaytirish va energiya samaradorligini oshirish orqali texnologiyalarni ishlatish. Bu, texnika sohasidagi innovatsiyalar va texnologik yutuqlarni kengaytirish, energiya samaradorligini yaxshilash, energiya ta'qsimotini optimallashtirish, ishlab chiqaruvchilar uchun yangi bozorlarni ochish, ishlab chiqarish va ishlab chiqarish jarayonlarini optimallashtirish, foydalanuvchilar uchun samarali va ishonchli yechimlarni ta'minlash va yana ko'p qo'shimcha foydalar bilan bog'liq bo'lishi mumkin.
Energiya ta'minotini oshirishning kamchiliklari: SI va energiya ta'minotini oshirishni kamchiliklari, har bir soha va sohada xususiy muammolar va muammolar bo'lishi mumkin. Ularning orasida, energiya ta'minotini ta'minlash uchun zarur bo'lgan moliyaviy resurslar, qurilmalar va serverlar uchun zarur bo'lgan energiya yetarli bo'lmagani, energiya samaradorligi kam bo'lgan qurilmalar va texnologiyalar, va energiya ta'minotini oshirish uchun zarur bo'lgan infrastrukturani o'rnatish va rivojlantirishning qiyinliklari kiritiladi.
Energiya samaradorligini yaxshilashning bir nechta usullari mavjud. Biz bu usullardan birinchisini kuchli elektronik qurilmalar, isitish-sovutish tizimlari, yorug'lik tizimlari va avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlari bilan bog'liq tartib bilan ko'rib chiqamiz.
Kuchli elektronik qurilmalar: Kuchli elektronik qurilmalar, energiya samaradorligini oshirishda katta ahamiyatga ega. Bu, energiya isrofini kamaytirish, iste'mol qiluvchilar va qurilmalar orasidagi masofadan qismlarini boshqarish va ariza topishni osonlashtirish uchun xavfsiz boshqaruv tizimlari qurishni o'z ichiga oladi. Misol uchun, energetik qurilmalarni faqatgina ish vaqtida foydalanish, iste'mol qilinmagan vaqt orasida uni to'xtatish, ozgina yorug'likda ishlatish va boshqa qulayliklarni taqdim etish mumkin.
Isitish-sovutish tizimlari: Isitish-sovutish tizimlari energiya samaradorligini yaxshilashda muhim rol o'ynaydi. Isitish va sovutish jarayonlarida energiya isrofini kamaytirish uchun yorug'likning to'g'ridan-to'g'ri isitish va sovutishga o'tkazilishi kerak. Isitish-sovutish tizimlarini avtomatik rejalashtirish va isitish-sovutishni soatlar, temperaturalar va ish tartiblari bo'yicha boshqarish, energiya samaradorligini oshirishga yordam beradi.
Yorug'lik tizimlari: Yorug'lik tizimlari ham energiya samaradorligini yaxshilashda katta ahamiyatga ega. Yorug'likni eng samarali va eng kam yo'l bilan ishlatish uchun LED lampalar, isitish va sovutish jarayonlarida energiya israfini kamaytirish uchun avtomatik yorug'lik boshqaruv tizimlari va avtomatik yorug'lik iste'molchilarini o'z ichiga olgan sensorli tizimlar keng tarqalgan.
Avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlari: Energiya samaradorligini yaxshilash uchun avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlari ham muhimdir. Bu tizimlar, energiya iste'molini avtomatik ravishda boshqarish, iste'molni tekshirish, turli qurilmalar orasidagi koordinatsiyani ta'minlash va energiya israfini kamaytirish uchun berilgan vaqt orasida qurilmalar ishlab chiqarishga imkon beradi.
Shu bilan birga, energiya samaradorligini yaxshilash uchun yangi texnologiyalar va innovatsiyalar ham rivojlanmoqda. Misol uchun, iste'mol qilinmagan vaqt orasida energiya israfini kamaytirish uchun avtomatik iste'molchi boshqaruv tizimlari, energiya to'plash uchun quvvatlanish tizimlarida yangi to'plamlar.
Natija
Energiya samaradorligini yaxshilash uchun yangi texnologiyalar va innovatsiyalar keng qo'llaniladi. Bu texnologiyalar energiya iste'molchilariga yuqori sifatli, samarali va ishonchli energiya ta'minoti imkonini beradi. Ushbu innovatsiyalar energiya israfini kamaytirish, energiya manbalarini diversifikatsiya qilish va energiya tizimini muvozanatliroq qilishga yordam beradi. Quyidagi qatorlarda bir nechta muhim yangiliklarni ko'rib chiqamiz:
1. Yaqin vaqt davomida eng qo'llaniladigan yangiliklardan biri yarim o'tkazgichlar (half-conductors)ga asoslangan tizimlardir. Bu tizimlar, klassik silikondan farqli ravishda, elektr qovurg'alarini ishlatadi va energiya samaradorligini oshiradi. Yarim o'tkazgichlar, energiyani to'g'ri aylantirish orqali elektr energiyaga aylantirishni osonlashtiradi. Bu innovatsiya, barcha sohasida ishlatilishi mumkin bo'lgan energiya iste'molchilariga samarali va ishonchli energiya ta'minoti imkonini beradi.
2. Smart Grid (aqli tarmoq) texnologiyasi, energiya tizimini boshqarish va birlashtirish uchun ishlatiladi. Bu texnologiya energiya iste'molchilariga, energetika kompaniyalariga va elektr energiya tarmoqlariga samarali boshqaruv imkonini beradi. Smart Grid, ishga tushirilgan eng so'nggi sensorga ega bo'lgan, ma'lumotlarni to'plab, tarqatib olish, tarqatish va boshqa ma'lumotlarni tahlil qilish imkonini beradi. Ushbu texnologiya, energiya tizimini energiya israfini kamaytirish, qayta tiklash va energiya tarmoqlaridagi muvozanatni oshirish maqsadida optimallashtirishga yordam beradi.
3. Batareya texnologiyalari ham energiya samaradorligini yaxshilashda muhim rol o'ynaydi. Yangi batareya materiallari va dizaynlari, batareyalar uchun katta o'zgarishlarni olib keladi. Yorug'lik energiyasini o'zida saqlash miqdorini oshirish, ishlab chiqarish jarayonlarini soddalashtirish va batareyalarning ishga tushish muddatini uzaytirish imkonini beradi. Batareya texnologiyalari energiya iste'molchilariga mobil qurilmalar, avtomobillar va energiya tizimlarida ishlatiladigan batareyalar uchun yaxshi samaradorlik va ishonchli energiya ta'minoti imkonini beradi.
4. Energiya taqsimoti va tarmoq texnologiyalari ham energiya samaradorligini yaxshilashda muhim ahamiyatga ega. MIKROGRIDS (kichik tarmoqlar), energiya ta'qsimoti va ishlab chiqarish jarayonlari bo'yicha o'z-o'zini boshqaradigan lokallar vaqtincha ishlaydigan energiya tizimlari hisoblanadi. Bu tizimlar, energiya isrofini kamaytirish, energiya tarmoqlaridagi muvozanatni oshirish va energiya iste'molchilariga samarali energiya ta'minoti imkonini beradi.
5. Internet of Things (IoT) va sensorga asoslangan texnologiyalar ham energiya samaradorligini yaxshilash uchun keng qo'llaniladi. Energiya samaradorligini yaxshilash uchun yangi texnologiyalar va innovatsiyalar keng qo'llaniladi. Bu texnologiyalar energiya iste'molchilariga yuqori sifatli, samarali va ishonchli energiya ta'minoti imkonini beradi. Ushbu innovatsiyalar energiya israfini kamaytirish, energiya manbalarini diversifikatsiya qilish va energiya tizimini muvozanatliroq qilishga yordam beradi.
Xulosa
Raqamli texnologiyalar va energetika sohasida sun'iy intellektni qo'llash operatsiyalarni o'tkazish usulini inqilob qilmoqda va energiya ta'minotining ishonchliligi ta'minlanmoqda. Optimallashtirish operatsion samaradorlikni oshiradi, foydalanuvchi tajribasini oshiradi va raqamli texnologiyalar ob'ektlarida barqarorlikni ta'minlaydi. Bundan tashqari, sun'iy intellektga asoslangan bashoratli texnik xizmat ko'rsatish, talabni prognozlash va tarmoqni optimallashtirish ishonchli va barqaror energiya ta'minotiga yordam beradi.
SI va energiya ta'minotini oshirish, texnologiyalar sohasidagi muhim masalalardan biridir. Bu, innovatsiyalarni rag'batlantirish, samarali texnologiyalar va energiya samaradorligini
yaxshilash, energiya ta'minotini optimallashtirish, foydalanuvchilarga samarali va ishonchli
yechimlarni ta'minlash, yangi bozorlarni ochish va hokazo .
REFERENCES
1. Tadjibayev Rasul Karimovich, & Homidjonov Mamurjon Marufjon o'g'li. (2023). IMPROVING DETAIL ACCURACY IN THE PROCESSING OF CYLINDRICAL DETAILS IMPROVING THE INFLUENCING METHODS. Academia Science Repository, 4(04), 829-838. Retrieved from https://academiascience.com/index.php/repo/article/view/126
2. Tadjibayev, Rasul, and Mamurjon Homidjonov. "PROCESSING OF LARGE LENGTH SHAFTS." International Bulletin of Applied Science and Technology 3.4 (2023): 813-818.
https://doi.org/10.5281/zenodo.786094
3. Nosirov Kh, Norinov M, Abdukadirov B., Image Filtering Algorithm Based On The Analysis Of The Main Components. 4-6 November, Tashkent Uzbekistan. ICISCT 2019
4. Норинов М.У., Бойкузиев А.А. "Методы обработки и анализ традиционных форм телевизионных изображений", "world social science" хдлкаро илмий журнал 2018/№1.
5. Норинов М.У. "Телевизион тасвирларни кайта ишлаш жараёнининг математик модели", материалы IV Международной конференции по Оптическим и фотоэлектрическим явлениям в полупроводниковых микро- и наноструктурах Часть-3, 25-26 мая 2018 года , Фергана.
6. Бекназарова С.С., Норинов М.У. "Телевизион тасвирларни кайта ишлаш
жараёнининг оптимал усуллари", "Тош ДУ хабарлари" 2018 й №4-сон.
7. ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 1 | ISSUE 3 | 2020 ISSN: 2181-1385Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2020: 4.804 Academic Research, Uzbekistan 1164 www.ares.uz Muslimov N.A. va boshq. Innovatsion ta'lim texnologiyalari. Toshkent, 2015.
8. Norinov, M. Y. (2023). FORMATION OF PROFESSIONAL COMPETENCES OF FUTURE PROGRAMMERS THROUGH INFORMATION AND COMMUNICATION TECHNOLOGIES. International Bulletin of Applied Science and Technology, 3(9), 137-142.
9. Norinov, M., & Ergashev, A. (2023). KADRLAR TAYYORLASHDA KASBIY KOMPETENSIYASINI SHAKLLANTIRISHNING AHAMIYATI. "Science Shine" International Scientific Journal, 9(1). извлечено от
http://science-shine.uz/index.php/ilmnuri/article/view/146
10. Muhammadyunus, N., & Axrorbek, E. (2023). BO'LAJAK MUHANDISLARDA KASBIY KOMPETENTLIKNI SHAKLLANTIRISHNING INNOVATSION JIHATLARI. European Journal of Interdisciplinary Research and Development, 18, 144-149.
11. Norinov, M., & Ergashev, A. (2023). MULTIMEDIA TEXNOLOGIYALARIDAN SAMARALI FOYDALANISH JIHATLARI. Talqin Va Tadqiqotlar, 1(28). извлечено от http://talqinvatadqiqotlar.uz/index.php/tvt/article/view/1042
12. Homidjonov, M. (2024). PROGRAMMING INDUSTRIAL ROBOTS TO INCREASE PRODUCTIVITY. Research and implementation, 2(2), 222-226. https://doi.org/10.5281/zenodo.10701765
