Научная статья на тему 'ПРОФЕССИОНАЛЬНО-ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ ТРЕБОВАНИЯ К ЛИЧНОСТИ КАНДИДАТОВ ПО ОПЕРАТИВНО-РОЗЫСКНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ'

ПРОФЕССИОНАЛЬНО-ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ ТРЕБОВАНИЯ К ЛИЧНОСТИ КАНДИДАТОВ ПО ОПЕРАТИВНО-РОЗЫСКНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ Текст научной статьи по специальности «Психологические науки»

CC BY
41
8
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ПРОФЕССИОНАЛЬНО-ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ ТРЕБОВАНИЯ / ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ ЛИЧНОСТИ / ПРОФЕССИОНАЛЬНО-ПСИХОЛОГИЧЕСКАЯ ПРИГОДНОСТЬ / ОПЕРАТИВНО-РОЗЫСКНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ / ОПЕРАТИВНО-РОЗЫСКНАЯ МЕРОПРИЯТИЯ

Аннотация научной статьи по психологическим наукам, автор научной работы — Мингбоев Абдуворис Юзбоевич, Дадобоева Мадина Солибоевна

В этой статье рассматриваются профессиональные и психологические требования к кандидатов по оперативно-розыскной деятельности, которые хотят работать в различных оперативных подразделениях. В связи с этим, описаны основные требования субъектов, осуществляюшихся оперативно-розыскной деятельностью, которые необходимы для успешного выполнения оперативных задач.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

PROFESSIONAL-PSYCHOLOGICAL REQUIREMENTS FOR THE PERSONALITY OF CANDIDATES FOR OPERATIVE-RESEARCH ACTIVITY

This article discusses the professional and psychological requirements for candidates for operational-search activities who want to work in various operational units. In this regard, the basic requirements of entities engaged in operational-search activities that are necessary for the successful completion of operational tasks are described.

Текст научной работы на тему «ПРОФЕССИОНАЛЬНО-ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ ТРЕБОВАНИЯ К ЛИЧНОСТИ КАНДИДАТОВ ПО ОПЕРАТИВНО-РОЗЫСКНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ»

gymnastic exercises are formed: skills and abilities, improved the school of movements, developed the main athletic qualities and restored the lost capacity. Improving the effectiveness of gymnastics with students, teachers and people of different ages is an achievement in the theory and methodology of physical education, the implementation of which requires a high level of development of basic athletic qualities.

Keywords: gymnastics, coordinating movements, athletic qualities, principles, sports technique, sound signal, dosage, swings, combination, control exercises.

Сведения об авторах:

Абзалов Имом Азизхуджаевич - кандидат педагогических наук, старший преподаватель кафедры физической подготовки и гражданской обороны, Таджикского государственного педагогического университета имени Садриддина Айни. Адрес: Республика Таджикистан г. Душанбе, район И.Сомони ул. Шотемур 73 «а» кв. 14 тел:(+992) 935410344. Гадоев Махмадулло Аттоевич - доцент кафедры физической подготовки и гражданской обороны Таджикского государственного педагогического университета имени Садриддина Айни Адрес: Республика Таджикистан, город Душанбе, район Фирдауси, улица Фирдауси дом 28/2 кв. 102. Тел.: (+992) 985342642.

About the authors:

Abzalov Imam Azizkhodjaev - candidate of pedagogical Sciences, senior teacher of the Department physical training and civil defense of the Tajik state pedagogical University named after Sadriddin Aini. Address: Republic of Tajikistan, Dushanbe, district. I.Somoni, st. Shotemur, 73 "a", apart. 14; Phone: (+992) 935410344. Gadoev of Mahmadullo Ataevich - associate Professor of the Department of physical training and civil defense of the Tajik state pedagogical University named after Sadriddin Aini. Address: Republic of Tajikistan, Dushanbe, st. Firdausi, 28/2 apart. 102. Phone: (+992) 985342642.

ТАЛАБОТХРИ КАСБЙ-ПСИХОЛОГЙ БА ШАХСИЯТИ ДОВТАЛАБОНИ САМТИ ОПЕРАТИВЙ

Мингбоев А. Ю., Дадобоева М. С.

Донишгощ давлатии Хуцанд Донишгощ давлаттии омузгории Тоцикистон

Дар раванди чорабинихои коршоямии касбй-психологй дар макомоти корхои дохилии Чумхурии Точикистон ду талабот пеш аз хама ба инобаги чиддй гирифга мешавад: талаботи касбй ва психолога. Ба талаботи касбй - номгуи хуччатхои расмй талаб карда мешавад (дипломи хатми муассисаи олй, шиноснома, билети харбй ва гайрахо), бо ибораи дигар, талаботхои касбй - ин мавчуд будани хуччатхои расмй мебошад. Талаботи психолога гуфта, меъёрхои психологии шахсони ба ин фаъолият алокаманд ва ба ин кор машгулбуда, яъне ваколатдори оперативй ва ё нафари хохиши ба ин фаъолият машгулмешуда, яъне довталабони самти оперативй ба шумор меравад. Бо ибораи дигар, дар зери мафхуми талаботи психолога мувофики илми психология субъекти фаъолият бояд кадом чанбахои психологиро сохиб бошад, дар назар дошта шудааст.

Дар робита ба ин, чунин талаботи касбй-психологй ба шахсияти довталабони самти оперативй пешниход карда гардидааст.

Сифащои мууими эмотсионалию иродавии касбй:

• устувории эмотсионалй хангоми кабули карори масъулиятнок;

• дар мувозинат будан ва хангоми ихтилоф худдорй карда тавонистан;

• устуворй дар бартарафнамоии мушкилоти сарзада;

• кобилияти муддати дароз нигох доштани фаъолии худ;

• талкиншавандагии паст, кобилияти ба таъсироти шахсони авторитарй дода нашудан;

• дар вазъиятхои мураккаб масъулиятро бар душ гирифтан;

• объективона бахогузорй намудани имконият, кувва ва дастовардхои худ;

Хусусиятхри зе^нй (ацлй):

• дида тавонистани якчанд роххои хал ва фикран интихоб намудани рохи оптималии он;

• дар мавридхои кам будани ахборот ва вакт ба фикрнамой карори дуруст кабул намудан.

Хусусиятхри коммуникативй:

• вoбacгa aз xycycиягxoи фaрдй-пcиxoлoгии cyбъекти чишяг мyoширaти coзaндaрo poxaндoзй нaмyдaн;

• aмaлxoи xyдрo 6o aмaлxoи дигaрoн мyвoфик гyзoштaн.

Хуcуcuяmxpu xomup:

• жмуди зoxиpй Ba рaфтoри oдaмрo 6a xoтир гирифтaн;

• xoтири мoтoрй (xapaкaтй);

• 6a мyддaти дaрoз микдoри зиёди ax6oporn oперaтивирo 6a xoтир гирифтa тaвoниcгaн;

• xoтирaи бинoй дaр чoйи xoдиcaи рyxдoдa;

• к;сбилияги мaтни xoндaшyдaрo бе xaтo 6a xornp oвaрдaн.

^фо^ш щpaкamü (мomopü):

• хднгоми кaм бyдaни вaкт фaврaн aмaл нaмyдaн;

• aкcyлaмaлxoи тез 6a raraanx^ ^orn^on) нoгaxoнй.

Kopu мтфй. Бa ин чoдa xano бoяд шaxcoни нaздики y вoрид кaрдa нaшaвaнд. Acлaн cyxaн дaр бoрaи «xaëra ду^н^о» Ba ё «дopoи ду зиндогй» мерaвaд. Эxтиëгкopии дoимй Ba дaр бaрoбaри ин, мaxфй бyдaни фaъoлияти orao aмнияти xyди кoрмaнди oперaтивирo тaъмин менaмoяд.

Kope, кы maнзp uцpouшpo меmaлaбaд. Субъектони aмaликyнaндaи фaъoлияти oпеpaтивй-чустучуйй (oяндa r^tox иcгифoдa мешaвaд - ФОЧ), aгaр y дaр lypyx кoр кyнaд xaм, пеш aз xaмa бoяд 6a дoниш, точрибо Ba фикри xyд тaкя шмуд^ фaxмидa бoшaд, ки ягoнa нaфaре, ки дaр вaзъиятxoи мyрaккaб мypoчиaт кaрдa метaвoнaд, ин пеш aß xaмa xyди y мебoшaд.

М.В. Крoз бoшaд, бaрoи дoвтaлaбoни амти oперaтивй Ba кoрмaндoни aмaликyнaндaи ФОЧ, xaнгoми бoмyвaффaкият гyзaрoнидaни чoрaбиниxoи oпеpaтивй-чycгyчyйй (oяндa кyтox иcгифoдa мешaвaд - ЧОЧ) 6a кддри зaрyрй мовчуд бyдaни «^о^лш^и зaxирaxoи шaxcй»-po пешниxoд мекyнaд. Мyвoфик;и нуктгаи нaзaри М.В. Крoз cифaтxoи мукими шaxcии кoрмaндoни oперaтивй aз Kиcмaтxoи acocии зерин ибoрaт мебoшaнд:

1. Kucмu фут^ях^ oлuu ncuxuxü:

• xorapa - рaвaнди мaърифaтй бyдa, дaр 6axoraprap^ дaрxoтирнигoxдoрй, фapoмyш Ba бaркaрoрнaмoии точрибои гyзaштa ифoдa меëбaд;

• xaëл - ин oфaридaни чизи тав дaр шaкли oбрaзи нaв Bo6acra 6o oбрaзxoи пешинa мебoшaд;

• тaфaккyр - ин рaвaнди фaъoлияги мaърифaтиcт, ки мaxcyли oн тaвaccyти чaмъбacгнaмoй дaр acocи инъикocи xa^w тaвcиф дoдa мешaвaд;

• диккдт - aз бaйни axбoрoти мyxтaлиф axбoрoти бaрoи кyшoдaни чишяг зaрyрбyдaрo чyдo тамуд^ 6a oн мyттaмaркaз гaрдидaн.

2. Kucмu cuфamхou мaънaвü-axлoцü:

• ирoдa - мaxoрaти рacидaн 6a мaкcaдxoи гyзoштaи xyд тaвaccyти бaртaрaфнaмoии мoнеaю дyшвoриxo;

• ycтyвoрй - cифaти acocии ирoдa будо дaр дoимo oмoдa бyдaн дaр бaртaрaфнaмoии мoнеaxo, мyддaти дaрoз ниге^ дoштa тaвoниcтaни мо^ди мyшaxxac дaр шуур Ba рaвoнa кaрдaни тaмoми кувво бaxри ин мaкcaдxo зoxир мешaвaд.

3. Дapa^au 6arn^u uнкuшoфu зехнй (ai^ü):

• зеxн - мaxoрaти шинoxтaн, дaрк кaрдaн Ba xaлли мaxcyлнoки мacъaлa xиcoбидa мешaвaд;

• дорочои бaлaнди рушди зеxнй;

• мyшoxидaкoрй - мaxoрaти oзмoиш нaмyдaни тaвcифдиxaндaxoи мyaйяни ин ё oн рaвaнд бе дaxoлaти шaxcй 6a ин рaвaнд;

• интуитсия - зуд ëфтaни рoxи xaлли мacъaлaxo xaнгoми нoкифoя бyдaни acocxoи монтика

4. Kucмu cuфamхou кoммунuкamuвü ea uцmuмoü:

• opo^^m™;

• y^araas^^

• xyдтaнкиднaмoй;

• зиpaкй;

• мочмуи дoнишxoи xy^rçâ

5. Kucмu cuфamхou acaóü-ncuxmü:

• ycтyвopии эмет^^но^;

• тот будони дорочои изтиpoбнoкй - дор вaзъиягxoи xaтapнoк xaячoни эмoтcиoнaлй 6a кддри кифoя зoxиp гардидон.

Aкcap oлимoн дор вoxидxoи oпеpaтивй нaмyдxoи ифраги xapaктеpи acтеникй, эмoтcиoнaлй-лобилй, нoycтyвopй, шизoидй, эпилептoидй Ba cензитивиpo нoмycoид мешyмopaнд.

Як киcмaти дигари oлимoн бoшaнд, чунин cифaтxoи шaxcй Ba шрии кopмaндoни oпеpaтивиpo зорур мешyмopaнд:

- дороги умумии рушди кoбилиятxoи зеxнй, мyxoкимaю xyлocaбapopии монтикй Ba

онику вoзеx боён кордо тaвoниcгaни axбopаг дор шокли xaттию шифoxй;

- ycтyвoрии эмaгcиoнaлй, дар мyвoзинaт бyдaн, нaзoрaт аз бoлoи рaфтoри худ ва зoхиршaвии эмoтcияхoи бeрyнa, аз чихати эмoтcиoнaлй ба кaмoл рашда;

- дарачаи идoрaи ирoдaвии рафтор, худтахаммулпазирй, бoчyръaтй, катъият, ycтyвoрй, ма^ад^^, кoршoямй;

- бoнизoмй, мacъyлиятнoкй дар ичрoи кoр;

- хyдбaхoдихй, xycycHOTx^ шхаи мaрoмнoкии шaхcй.

Дар рафти муайян кардани мeъёрхoи чoрaбинихoи кoршoямии кacбй-пcихoлoгй ба пcихoлoг зарур аст, тo дарачаи рушди зарурии теихикии cифaтх,oи мухими дoвтaлaбoни caмти oпeрaтивирo дoниcтa бoшaд. Macaлaн, хамаи нaфaрoни аз чихати пcихикй coлим ^б^лият ба тафаккури фaзoгирo дoрaнд, aммo бaрoи кoрмaнди oпeрaтивии зур шудан, бoяд ин ^бил^ти мазкур нишoндихaндaaш аз атеарияти нишoндихaндaи миёнаи дигар дoвтaлaбoн баландтар бoшaд.

Дар бeштaри маврид^ на тaнх,o caрхaди зинаи гоёнй, балки caрхaди зинаи бoлoии дарачаи рушди cифaтх,oи мухими ^c6^o муайян кардан зарур acт. Macaлaн, aкcaри пcихoлoгoни coхaи пcихoлoгияи мeхнaт дар чунин акидаанд, ки бaрoи бoмyвaффaкият ичрo намудани yхдaдoрихoи кacбй нaфaрoни дoрoи баланди инкишoфи зeхнирo ба кoр чалб кардан зарурат нaдoрaд, ки orao мeтaвoнaнд ба ичрoи cифaтнoки yхдaдoрихo халал рашнанд. Дoир ба ин мacoил мyaллифoни китoби "Пcихoлoгия ва юр" Д. Шултс ва С. Шyлтc чунин ишoрa кардаанд: "...шмзади хoхиши дар мaкoмaги пoлиc кoр кaрдaнрo дoштa, хaнгoми гузаштани тecти пcихoлoгй бaрoи муайянкунии инкишoфи зeхнй (аз руйи тecти Уoндeрлик) аз руйи 6 зeрбaнди тecти мазкур дарачаи рушди баланди caрхaди зeхнирo дoд ва аз руйи натичаи мазкур ба шр тaвcия дoдa нашуд. Ва як нуктаи ачиби дигараш ин аст, ки oиди мacъaлaи чoрaбинихoи кoршoямии кacбй-пcихoлoгй ба cyд мyрoчиaт кард, aммo дар cyд кoмёбирo ба дacт oвaрдa нaтaвoниcт..."[6:57].

Хамин тарик, шаклгирии кoршoямии кacбй-пcихoлoгй бoяд аз oмилхoи биoлoгй OFaз гардида, тo oмилхoи ичтимoирo дар бар гирад, аз чумла:

• зинаи якум - ^фат^и aнтрoпoмeтрикй, чиcмoнй ва физиoлoгй;

• зинаи дуюм - ^фат^и пcихoфизиoлoгй, пcихoлoгй ва ичгимoй-пcихoлoгй;

• ceюм зина - ^фат^и ичгимoию кacбй[4:182].

Дар бaрoбaри ин, чунин xycyc^ix^ хaрaктeри дoвтaлaбoни caмги oпeрaтивирo ба ишбат гирифтан зарур acт:

Худэхтыромнамой. Дoвтaлaбoни caмги oпeрaтивй бoяд тaлaбaг ба хyдэхтирoмнамoй ва эхтирoм аз чoниби aтрoфиёнрo дoштa бoшaнд, зeрo нaфaрe, ки хyдaшрo эхтирoм нaмeкyнaд, пeш аз хама хyдбaхoдихии y пacт буда, бар зиммаи ин, дигaрoн низ yрo эхтирoм нaмeкyнaндy дар мaвкeи кoрй мaвкeи хocтaaшрo ишFOл карда нaмeтaвoнaд.

Аз фыкру акыдахоы дыгарон ea6acma будан. Ин дoвтaлaбoн кaрoррo мycтaкилoнa бaрoвaрдa нaтaвoниcтa, ба калавиш рoх мeдихaнд, хатто агар фикри orao дyрycт хам бoшaд, ба дyрycтии oн шубха мeкyнaнд. Агар якe аз кoрмaндoн бигуяд, ки нафари мазкур ндобати нафари дигар ба фикрам, нишoндoдхoяш дyрycттaрaнд, хoл oн ки таи^э nac аз шунидани 2 дакика хyлocaи хyдрo бaрoвaрд, кoрмaнди 2-4 шат, ки пyрcиши oпeрaтивирo гyзaрoнидaacт, дaрхoл аз фикри худ баргашта, ба cyхaни ин нафар мeрaвaд (ба нафари мaрoми криминалй дoштa мoнaндй дoрaд, фаркияташ дар oн acт, ки ин нaфaрoн аз чихати вoбacтa будан аз aтрoфиён ба ин кoр рoх мeдихaнд).

nac аз тахлили aндeшaхoи бoлo, дoвтaлaбoни caмги oпeрaтивй ва инчунин cyбъeктoни амаликунандаи ФОЧ^ шартан ба ce гурух чyдo намудан мумкин acт. Кoрмaндoн ва ё дoвтaлaбoни caмги oпeрaтивии гурухи якум нaтичaрo аз хиcoби бoдиккaтиaшoн ва гурухи дуюм бoшaд, аз руи интуитсия (хиccиёги шашум, фaрocaт) нaтичaрo ба даст мeoрaнд. Хамчунин, ба гурухи якум дoвтaлaбoн ва вaкoлaтдoрoни oпeрaтивии шитoбнaкyнaндa, интихoби мунтазам ва тахлили микдoри бeштaри aхбoрaг дoхил мeгaрдaд. Гурухи дуюми кoрмaндoни амаликунандаи ФОЧ бoшaд, бaръaкc, дoирaи чycтyчyйрo дaрхoл махдуд шхта, баъзан аз руйи интуитсияи худ пeштaр ба даври ни^й мeрacaнд. Амш, бoяд кайд намуд, ки дар ин раванди кoр, яънe дар гурухи дуюм имшнияти рoх дoдaн ба иштибoх вaceътaр acт. Ба ин нигох накарда, нaфaрoни дигaрe хам дида мeшaвaнд, ки ба фaъoлияти мазкур мaшFyл хacтaнд, aммo чoрaбинихoи oпeрaтивй-чycтyчyйирo бoмyвaффaкият ичрo карда нaмeтaвoнaнд.

Mo ин гyрyхрo шартан ба гурухи теюм хaмрoх намуда, ин нaфaрoнрo бaрoи иcтифoдaи кoрхoи илoвaгй аз кабилй, таъмини вocигaхoи гyнoгyн ба шр чалб мeнaмoeм. Хамчун ^ида, ин кoрмaндoни oпeрaтивй мaрoми шмёбгардии пacт ва аз руйи дарачаи рушди зeхнй бoшaнд, дарачаи пacтгaррo ниcбaти дигар кoрмaндoн coхибaнд. Минбаъд мeтaвoн кушиш намуд, тo 6o мурури зaмoн дар кoллeктиви шрии фaъoлияти зикргардида, шyмoрaи oнхoрo камгар намуд. Зeрo, маълум мeгaрдaд, ки бaъзe кoрхoрo ин нaфaрoн аз caбaби аз ухдаи кoр нaбaрoмaдaнaшoн иcтифoдa мeнaмoянд ва дигар cyбъeктoни ФОЧ, бoшaнд, ин кoрмaндoнрo мавриди cyиcтифoдa кaрoр мeдихaнд ва нaфaрoни гурухи ceюмрo иcтифoдaбaрaндa дигар хoхиши ба бaъзe кoр мaшFyл шyдaнрo нaмeкyнaнд ва oяндa ба назари orao чунин мeнaмoяд, ки гуё ин бар души on^o набуда,

нaбoяд ин нaфapoн 6a ичрои ин гута кopxo мaшFyл шовонд.

Aгap ин гута тaмoюл дaвoм ёфтон гирод, пac моълум мегардод, ки гypyxи cеюм xaмчyн ёрдомчии дигapoн, 6o ибopaи дигар, xaмчyн кстибст кoppo пеш меборонд. Marap ин xy6 aCT? Aлбaттa не. Тaмoми гyфтaxoи бoлo capчaшмa мегиронд оз мapoми фaъoлияги ohxo Ba мapoми интиxoби кacбy xyнapии доврои мaктaбxoнй Ba швчовонии obxo. Зеpo, дор ин cam* к;oбилиятxoи мaxcycpo зoxиp кордо нaметaвoнaнд, aммo 6a xагиpи эътиpoфи cyxaнoни нaфapoни 6a ohxo ноздик ин корро 6ap душ гирифто бемойл оз шйи ичрои oh мегардонд.

Aз торофи дигар, arap ин гута кopxo дор ин cam* довом ёфтон гирод, гypyxи cеюм мумкин дигар кушиши фоъол будонро xaм нaкyнaнд, 6a иcгилoxе «мон нaметaвoнaм» гуён xyдpo оз мacъyлият дур бикушнд. Човонони 6a кор HaB омодо, инро xaмчyн yxдaдopиxoи xизмaтй эътироф кордо метaвoнaнд.

Инчунин, дор фоъолияти мозкур як кдтор oмилxoи монфиро мегавон койд тамуд, ки бoиcи му^^ирои тaлaбаги coxaи шaxcии кормонд мегардонд, оз чумло: шбудони Barçrn xoлй, табудони дapoмaдxoи иловогй, эxcocи xycyмaт оз чониби aтpoфиëн, мушкилаги caлoмaтй, мовчуд шбудони иcгиpoxaти nyppa, xaвф оз xaëги xyд Ba муошироти бoвapинoкy paфик;oнapo нaдoштaн.

Дорочои бо^онди мaxфияг мушкилоти дигарро пеш меород, зеро нaфapoни оз кор боргашто, оид 6a кори xyд 6a оилои xyд cyxбaт мекутанду эмoтcияxoи монфии xyдpo мебapopaнд. Мyтaaccифoнa, дор ин caмти корй, ин ryHa oшкopбaëнию cyxбaт доир 6a кори xyд шшояд, чунки кори мозкур мaxфияги бaлaндpo метaлaбaд. A xaмин ca6a6 xaм, бoиcи бошиддоти эмагcиoнaлии иловогй мегардод.

nac оз то^лили чaнбaxoи пcиxoлoгии ФОЧ, метовон кормондони оперотивии боистеъдодро оз руйи чунин cифaтxo тaвcиф Ba муойян тамуд^ ин cифaтxo дор тавботи xyд xaмчyн тaлaбаги пcиxoлoгй 6a шaxcияги дoвтaлaбoни caмги оперотивй пешниxoд кордо мешовонд:

> 6a дост овордони axбopаги му^ими оперотивй дор борои фaъoлияги чинояткорй дор чойи XOдиca Ba дор дигар шapoитxo. Ax6opom 6a дост овордоро 6a зудй бо зобони криминолй, яъне бо мaфxyмxoи криминолй бapгapдoнидaн;

> коркорди axбopаги бaдacгoмaдa дор шокли paмзбaндишyдa, тортиби форзищо;

^ кобилияги xaл кордо тaвoниcгaни cyпopишxoи кacбй дор вaзъиягxoи тaxдид 6a xaëги шaxcй;

^ омодо будон 6a вaзъияги чонгии тон 6a тон бо чиноягкор;

> бaлaнд будони x^ot мacъyлиятy тaшaббycкopй оз болои aмaлxoи xyд (шбудони xy^rç 6a «xaTO» кордон);

> мaxopaти poxaндoзй кордо тaвoниcтaни муошироти мaxcyc бо шaxcoни paфтopxoи зиддичaмъиягию оломи криминолй;

> дорочои бaлaнди тобовории пcиxoфизиoлoгй, дор aлoк;aмaндй бо ком будони вокт (довомнокии миëнaи Ba^ra корй 10-12 coaтpo тошкил медиxaд, боъзон 7 рузи кории xaфтapo форо гирифто paxcипopшaвии шaбoнa борои дacтгиpнaмoй rnc оз ончоми рузи кории шиддотнок дидо мешовод);

^ кобилияги тобовор будон 6a бошиддотии эмагcиoнaлии дороз, xoлaти изтироб, xиccи тapc, номуойянй, имконнопозири cyxaH гуфтон оид 6a шyбxaи xyд 6o шфорони ноздик;

^ фоъолии интелектуолии доимй (то^лили axбopoти тез тaFЙиpëбaндa, дор xornpa нигox дошгани микдори колони дaлелxo, дор шapoитxoи коми вокт rçapoppo кдбул кордо тaвoниcгaн);

^ 6a xyбй нaкшxoи гуногуни ичгимоию бозй кордо тaвoниcгaн;

> XOЗиpчaвoбй, 6a нофори дигор вaзъияги муроккобро тез Ba caxеx фaxмoнидaн.

^ дорочои бaлaнди xyдcaнчишнaмoй: детекcияи иштибox дор мувофик гузоштони веpcияи пешниxoдшyдa бо xoлaти объективй acoc меëбaд. Борои ин меxaнизми aзнaвpaмзбaндй, тез оз як номуди ромзбондй 6a дигар тамуди он гузоштон, инчунин дор дорочои «предмет-оброз, предмет -aлoмaт-пpедмет» [3:21].

Aкcyлaмaлxoи кормондони оперотивй дор шaклxoи бoшиддaтй Ba оз доег додони мувозинот xaнгoми гyзapoнидaни ЧОЧ мyшoxидa мешовод. Бошиддотй бо зобони aнглиcй мaфxyми cгpеccpo ифодо кордо, xaнгoми тaxдидy xaтap, cap6oprno® гуногуни чиcмoнию зеxнй, xaнгoми кдбули фоврии ^apop cap мезонод. Дoвтaлaбoни caмги оперотивй xaнгoми гузоронидони ЧОЧ борои доеггир номудони гypyxи чиноягкорони бо cилox мycaллax, xoлaти бoшиддaтиpo оз cap мегyзapoнaд. nac мувофики тaлaбаги пcиxoлoгй, дoвтaлaбoни caмги оперотивй, ки дор рофти вaзъиягxoи муроккоби ФОЧ мувозинотро (xyдpo гум мекушнд) мувофик неcгaнд. Зеро, дор ин моврид мyтaaccифoнa томоми paвaндxoи пcиxикии кормондони оперотивй боздошто мешовонд: шутавой, биноии зоиф, xapaкaтxoи xyдpo xy6 эxcoc кордон Ba f. Бошиддотии пcиxикй метaвoнaд дор як кдоми дoвтaлaбoн ровшон зoxиp ëбaд, дор киcми дигор бошод, кyтoxмyддaтy кaмзoxиpшaвaндa бошод. Дор xoлaтxoи зикргордидо, дoвтaлaбoни caмги оперотивй xaмлaи нaфapoнpo нaметaвoнaнд xy6 дорк кунонд Ba 6a xornp бигиронд (чеxpa, чонд шфор будони ohxo, номуди либoc, ярок). Ba ë 6o иборои дигар, «.. .Йлми ФОЧ як новъи ровонди дорккунии (моърифотй) вокеияти объективй, инъикoc гордидони

предметхо ва падидахои олами моддй дар шуури инсон мебошад. Шахсе, ки бо проблемахои илмию амалии ФОЧ, сару кор дорад, ба предмети тадкикшавандаи худ чун ба як кисме (халкае), ки дар зери катори (силсилаи) падидахои вокеияти бо хам пайваста карор дорад, муносибат менамояд...» [8:21].

АДАБИЁТ

1. Березин Ф.Б. Психическая и психологическая адаптация человека. Монография. Л.: Наука, 1988.

2. Бечтолд X. П., Отбор. // Экспериментальная психология, т. 2, 1963.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

3. Васильев В.Л. Юридическая психология. - Санкт - Петербург, 1998.

4. Глушко А.Н. Формирование профессиональной психологической пригодности курсантов военно-учебных заведений министерства обороны Российской Федерации. Монография. / М.: Военный университет. 2003.

5. Латифзода С.З. Меъёрхои касбй-психологии кабули номзадхо ба макомоти корхои дохилй ва рохнамоии психологии онхо. Душанбе-2015.

6. Маклаков А.Г. Профессиональный психологический отбор персонала. Теория и практика: учебник для вузов. Питер.

7. Общая психодиагностика: Учебное пособие - М.: Изд-во Московского университета, 1987.

8. Рахимзода Р. X. Фаъолияти оперативй-чустучуй. Китоби дарсй. Нашри 5-ум - Душанбе: «Эр-граф», 2020.

9. Собчик Л.Н. Метод цветовых выборов. Модификация восьмицветого теста Люшера. Спб-2010.

ПРОФЕССИОНАЛЬНО-ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ ТРЕБОВАНИЯ К ЛИЧНОСТИ КАНДИДАТОВ ПО ОПЕРАТИВНО-РОЗЫСКНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ

В этой статье рассматриваются профессиональные и психологические требования к кандидатов по оперативно-розыскной деятельности, которые хотят работать в различных оперативных подразделениях. В связи с этим, описаны основные требования субъектов, осуществляюшихся оперативно-розыскной деятельностью, которые необходимы для успешного выполнения оперативных задач.

Ключевые слова: профессионально-психологические требования, психологические особенности личности, профессионально-психологическая пригодность, оперативно-розыскной деятельности, оперативно-розыскная мероприятия.

PROFESSIONAL-PSYCHOLOGICAL REQUIREMENTS FOR THE PERSONALITY OF CANDIDATES FOR OPERATIVE-RESEARCH ACTIVITY

This article discusses the professional and psychological requirements for candidates for operational-search activities who want to work in various operational units. In this regard, the basic requirements of entities engaged in operational-search activities that are necessary for the successful completion of operational tasks are described.

Key words: professional and psychological requirements, psychological characteristics of a person, professional andpsychological suitability, operational-search activities, operational-search activities.

Сведения об авторах:

Мингбоев Абдуворис Юзбоевич - кандидат психологических наук, доцент кафедры общей психологии ХГУ имени академика Б. Гафуров.

Дадобоева Мадина Солибоевна - заведующая кафедрой общей и педагогической психологии Таджикского государственного педагогического университета им. С. Айни, кандидат педагогических наук, доцент.

About the authors:

Mingboev Abduvoris Yuzboevich - Candidate of Psychological Sciences, Associate Professor of General Psychology, KSU named after Academician B. Gafurov.

Dadoboeva Madina Soliboevna - Head of the Department of General and Pedagogical Psychology, S. Toraighyrov Tajik State Pedagogical University. Ayni, Candidate of Pedagogical Sciences, Associate Professor.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.