Научная статья на тему 'ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫХ ПОДОТРАСЛЕЙ ГИСАРСКОГО ЭКОНОМИЧЕСКОГО РАЙОНА'

ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫХ ПОДОТРАСЛЕЙ ГИСАРСКОГО ЭКОНОМИЧЕСКОГО РАЙОНА Текст научной статьи по специальности «Социальная и экономическая география»

CC BY
5
2
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
РАСТЕНИЕВОДСТВО / САДОВОДСТВО / ЗЕРНОВОЙ / ЭРОЗИЯ / СЕЛЬСКОЕ ХОЗЯЙСТВО / ИРРИГАЦИЯ / МЕЛИОРАЦИЯ / ОПУСТЫНИВАНИЯ / ЖИВОДНОВОДСТВО / ИСКУССТВЕННЫЙ БАССЕЙН / ДЕХКАНСКИЕ ФЕРМЫ / ПТИЦЕВОДСТВО

Аннотация научной статьи по социальной и экономической географии, автор научной работы — Ибодов Шухрат Махмадиевич, Каландаров Ахрор Ахмадович, Рахимов Бахтовар Эмомалиевич

В статье рассмотрено эффективное использование сельскохозяйственных земель в Гиссарском экономическом районе. В статье представлены культурное землевладение, когда можно получить с одного участка орошаемых земель два или три урожая, а также внедрение новых форм хозяйствования в Гиссарском экономическом районе. В статье отмечено сокращение площади обрабатываемых земель в районе, по сравнению с предыдущими годами, и изменение отдельных видов культур по всем категориям форм собственности. Исследование показало, что из-за сокращения хлопковых полей за счет зерновых культур для животноводство в Гиссарском экономическом районе увеличились урожаи овощей и бахчевых культур. Особое внимание уделено имеющимся проблемам, с которыми сталкивается экономика района, включающим низкий коэффициент фертильности сельскохозяйственных культур, высокую стоимость нефтепродуктов и минеральных удобрений для сельскохозяйственных предприятий.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по социальной и экономической географии , автор научной работы — Ибодов Шухрат Махмадиевич, Каландаров Ахрор Ахмадович, Рахимов Бахтовар Эмомалиевич

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

PROSPECTS FOR THE DEVELOPMENT OF THE AGRICULTURAL SUB-INDUSTRY OF THE GISOR ECONOMIC REGION

The article deal with considering of the effective use of agricultural land in the Gisar economic region. In this article the author searched about how to pick up two or three times crops from one area of irrigated land, as well as the introduction of new forms of management in the Gisar economic region. The article noted a reduction in the area of cultivated land. The study showed that due to the reduction of cotton fields due to grain crops for livestock in the Gisar economic region, harvests, vegetables and melons have increased. So it had been paid particular attention to improving livestock and livestock in the Gisar economic region. Special attention have paid to the existing problems facing the economy of the district, which include a low coefficient of fertility of agricultural crops, high cost of oil products and mineral fertilizers for agricultural enterprises. In the area compared with previous years, and the changes in individual types of crops in all categories of ownership.

Текст научной работы на тему «ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫХ ПОДОТРАСЛЕЙ ГИСАРСКОГО ЭКОНОМИЧЕСКОГО РАЙОНА»

6. 6. Булаев, В. Г. Исследование загазованности и запыленности воздушной среды производственных помещений: метод. рекомендации к выполнению лабораторных работ / В. Г. Булаев, О. А. Шерстюченко. - Екатеринбург: Изд-во УрГУПС, 2014. - 18с.

ДУРНАМОИ РУШДИ ЗЕРСОХДХ,ОИ КИШОВАРЗЙ ДАР НО^ИЯИ ЩТИСОДИИ ^ИСОР

ИБОДОВ ШУХРА Т МАХМАДИЕВИЧ,

муаллими калони кафедраи географияи ицтисодй ва ицтимоии Донишго%и давлатии омузгории Тоцикистон ба номи С.Айнй. Тел: (+992) 91 566 66 83. E-mail: Shukhrat.ibodov.90@mail.ru. ЕАЛАНДАРОВ АХРОР АХМАДОВИЧ, номзади илм%ои география, дотсенти кафедраи географияи ицтисодй ва ицтимоии Донишго%и давлатии омузгории Тоцикистон ба

номи С.Айнй РАХИМОВ БАХТОВАР ЭМОМАЛИЕВИЧ, ассистенти кафедраи географияи ицтисодй ва ицтимоии Донишго%и давлатии омузгории Тоцикистон ба номи С.Айнй Тел.: (+992)207666683.

Дар мацола рощои самаранок истифодабарии замин%ои кишоварзии но%ияи ицтисодии Хисор дида баромада шудаанд. Дар мацола масъала%ои аз як замин бардоштани ду ва ё се %осил, инчунин цорй намудани шакл%ои муосири хоцагидорй дар но%ияи ицтисодии Хисор мавриди баррасй царор дода шудаанд. Инчунин, цайд гардидааст, ки камшавии майдони замин%ои кишт дар но%ия нисбат ба сол%ои пешин дар %амаи категорияи хоцагщои но%ия ба назар мерасад. Тадцицот%о нишон медщанд, ки аз %исоби кам шудани майдони замин%ои пахта ва зироат%ои хуроки чорво дар но%ияи ицтисодии Хисор замин%ои галладонагщо, сабзавот ва полезщо зиёд карда шуда истодаанд. Дар мацола тацсимоти со%а%ои чорводорй ба пуррагй гузаронида шудааст. Аммо яке аз мушкилщои асосй дар но%ияи ицтисодии Хисор паст будани %осилнокии зироат%ои кишоварзй ва арзиши баланд доштани ма%сулоти нафтй ва нурщои менералй барои хоцагщои кишоварзй мебошад.

Калидвожахр: зироаткорй, богу токдорй, галладонагй, эрозия, кишоварзй, ирригатсия, мелиоратсия, биёбоншавй, чорводорй, %авз%ои сунъй, хоцагщои де%цонй, парандапарварй.

ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫХ ПОДОТРАСЛЕЙ ГИСАРСКОГО ЭКОНОМИЧЕСКОГО РАЙОНА

Ибодов Шухрат Махмадиевич

старший преподаватель кафедры экономической и социальной географии Таджикского государственного педагогического университета им. С. Айни. Тел: (+992) 91 566 66 83. E-mail:

Shukhrat.ibodov.90@,mail.ru.

Каландаров Ахрор Ахмадович канидат географических наук, доцент кафедры экономической и социальной географии географического факультета Педагогического

университета. С. Айни Рахимов Бахтовар Эмомалиевич ассистент кафедры экономической и социальной географии Таджикского государственного педагогического университета им. С.

Айни.. Тел.: (+992) 20 766 66 83.

В статье рассмотрено эффективное использование сельскохозяйственных земель в Гиссарском экономическом районе. В статье представлены культурное землевладение, когда можно получить с одного участка орошаемых земель два или три урожая, а также внедрение новых форм хозяйствования в Гиссарском экономическом районе. В статье отмечено сокращение площади обрабатываемых земель в районе, по сравнению с предыдущими годами, и изменение отдельных видов культур по всем категориям форм собственности. Исследование показало, что из-за сокращения хлопковых полей за счет зерновых культур для животноводство в Гиссарском экономическом районе увеличились урожаи овощей и бахчевых культур. Особое внимание уделено имеющимся проблемам, с которыми сталкивается экономика района, включающим низкий коэффициент фертильности сельскохозяйственных культур, высокую стоимость нефтепродуктов и минеральных удобрений для сельскохозяйственных предприятий.

Ключевые слова: растениеводство, садоводство, зерновой, эрозия, сельское хозяйство, ирригация, мелиорация, опустынивания, живодноводство, искусственный бассейн, дехканские фермы, птицеводство.

PROSPECTS FOR THE DEVELOPMENT OF THE AGRICULTURAL SUB-INDUSTRY OF THE GISOR ECONOMIC REGION

Ibodov Shukhrat Makhmadievich

Senior Lecturer, Department of Economic and Social Geography, Avicenna Tajik State Pedagogical University S. Aini. Tel: (+992) 91 566 66 83. E-mail: Shukhrat.ibodov.90@mail.ru.

Kalandarov Akhror Akhmadovich Candidate of Geographical Sciences, Associate Professor of the Department of Economic and Social Geography of the Faculty of Geography of the Pedagogical University. S. Aini Rakhimov Bakhtovar Emomalievich Assistant of the Department of Economic and Social Geography, Avicenna Tajik State Pedagogical University S. Aini. Tel.: (+992) 20 766 66 83.

The article deal with considering of the effective use of agricultural land in the Gisar economic region. In this article the author searched about how to pick up two or three times crops from one area of irrigated land, as well as the introduction of new forms of management in the Gisar economic region. The article noted a reduction in the area of cultivated land. The study showed that due to the reduction of cotton fields due to grain crops for livestock in the Gisar economic region, harvests, vegetables and melons have increased. So it had been paid particular attention to improving livestock and livestock in the Gisar economic region. Special attention have paid to the existing problems facing the economy of the district, which include a low coefficient of fertility of agricultural crops, high cost of oil products and mineral fertilizers for agricultural enterprises. In the area compared with previous years, and the changes in individual types of crops in all categories of ownership.

Keywords: plant growing, horticulture, grain, erosion, village agriculture, irrigation, melioration, desertification, area, agricultural, crops artificial pool, farms, poultry farming.

Сиёсати аграрй фаъолияти давлат аст, ки ба фарохам овардани шароитхои хочагию молиявй ва сиёсй дар бахши аграрй нигаронида шудааст.

Рохи асосии сиёсати аграрии нохияи иктисодии Х,исор ин мунтазам вусъат намудани истехсолот - иктидори кишоварзй дар асоси маданияти баланди зироаткорй ва чорводорй бо максади ба даст даровардани хосили баланд ба рох монда шудааст.

Барои бомуваффакият хал кардани барномаи озукавории нохия пурра ва самаранок истифода бурдани замин накши халкунандаро мебозад. Нохия заминхои киштшавандаи кам дорад бинобар ин наметавон истифодаи заминхои обиро барои ва хосили пасти зироат истифода барем [1].

Дар нохия сиёсати аграрй ба максади баланд бардоштани самаранокии истифодабарии заминхои кишт, окилона чойгир намудани истехсолоти кишоварзй, таъминоти ахолй бо озука, бо ашёи хом таъмин намудани саноат ва баланд бардоштани сатхи зиндагии ахолии дехотро дар назар гирифта шудааст.

Баланд бардоштани махсулнокии зироаткорй, ба даст овардани хосили баланд ба вучуд овардани манбаи ашёи хоми хуроки чорво, гузаштан ба системаи нави хочагидорй -хочагихои фермерй (дехконй) мебошад. Дар хамаи хочагихои нохия ташкили хочагихои дехконй бояд дуруст ба рох монда шавад. Ахолии нохияро мунтазам бо махсулотхои лозимй таъмин намуда, харчй зудтар чорй намудани комёбихои пешрафтаи илмию техникй, хамачониба инкишоф додани химиконй ва мелиоратсияи заминхо, механиконй ва элктрикунонии комплексй, истифода намудани навъхои баланди фаъоли зироатхои кишоварзйва технологияи пешрафтаи илмии парвариш пешбини карда шудааст.

Технологияи нав ва истифодаи васеъи комёбихои навтарини илм ва тачрибаи пешкадам, самаранок истифода кардани фонди замин, воситахои кимёвй, нурихо ва техникй асос меёбанд. Технологияи фаъоли парвариши навъхои баланди махсулот, киштгардон кардани зироатхо, таъмин намудани гизогирии маъдании растанихо, барои ба даст овардани хосили пешбиникардашуда, истифода бурдани усулхои чамъи комплекси агротехникй, ки ба

мухофизати хок аз эрозия, нигох доштани намнокй ва баланд бардоштани структураи хок нигаронида шудааст.

Заминхои киштшавандаи нохия аз сабаби зиёд истифода бурдан бе истифодаи модахои гизоии ва нурихои маданй хосили хуб гирифтан номумкинаст. Пас омили асосии баланд бардоштани хосилнокии зироатхои хочагии кишлок ин растанихоро бо модахои гизоии маданй ва об таъмин кардан мебошад.

Аз руи хисоби мутахассисон ва тадкикотхои гузаронда, дар кисми водии нохияи иктисодии Хисор давоми сол 2 кишт гузаронида, хосили баланд гирифтан имконият дорад. Масалан, дар холати кишти пахта мо агар бахор аз дермонии намнокй дар се рез аз хар га 1,5 - 2 с\га., аз кишти зироатхои бахорй 5 рез - 3,3 с\га. ва сари вакт нагузаронидани шудгор 2 - 3 с\га. кам хосил ба даст меояд [3].

Дар нохия дехконон заминхои кишти пахтаро кам намудаанд, сабаби кам будани самаранокии кишти пахта дар заминхои нохия мебошад.

Дар заминхои лалмй хусусан адир ва нишебихои куххо кишти растанихои галладонагй имконият медихад, ки ахолии нохияро ба кадри имкон бо озукавори таъмин намояд. Лек ин айни замон дар заминхои лалми ва нишебихои куххо растанихои галадонагй кам кишт карда мешавад.

Зимни боронхо дар куххо ва адирхо оби борон бо суръат ба пастхамихо чорй мешавад. Дар натича эрозияи хок ба амал меояд, ки кабати хосилнокии хокро шуста мебарад. Дар чунин минтакахо шинонидани дарахтони мевадихандаи бисёрсола хусусан бунёди богхои писта имкон медихад, ки эрозияи хок пешгирй кард шавад.

Солхои охир чй дар худуди чумхурй ва чй дар нохия камшавии фонди замин кишт дида мешавад. Дар оянда барои баланд бардоштани самаронокии истехсолот, яке аз роххои асосии дуруст истифода бурдани замини корам, пешрафтй кишоварзй ва тарракиёти он фаъол буда, истехсолй ва самаронокии баланди махсулотро медихад [4].

Рушди сохаи кишоварзй барои таъмини босуботи ахолии нохия бо махсулоти кишоварзй афзоиши мунтазами махсулот ва устувори истехсоли махсулоти кишоварзй, баланд бардоштани сатхи даромаднокй ва бо кор таъмин намудани ахолй мусоидат менамояд. Мутобики маълумоти оморй хачми истехсоли махсулоти кишоварзй, галладонагихо, картошка, сабзавот, полезихо, мевачот, афзоиши саршумори чорво ва парранда дар нохия боло рафта истодааст. Дар баробари ин ахолии нохия низ дар афзоиш мебошад, ки ахолии нохияро бо хурока ба пурраги таъмин карда наметавонем.

Дар давраи истиклолият чихати рушди сохаи кишоварзй аз тарафи Хукумати Чумхурии Точикистон гузаронидани ислохоти замин, тачдиди хочагихо ва кабули барномахои давлатй оид ба рушди сохахои растанипарварй, чорводорй, тухмипарварй ва таъминот бо техникаи кишоварзй ба рушди соха такони чиддй бахшид.

Баланд бардоштани некуахволии халк талаб мекунад, ки гушт, орд, равган, шир, тухм ва инчунин ашёи хоми чорводорй дар нохия дучанд гардад.

Афзоишёбии махсулоти чорво бояд ба хисоби боз хам зиёд кардани саршумори чорво ва баланд бардоштани махсулотнокии он ба даст ояд. Барои баланд бардоштани махсулнокии чорво моро лозим аст, ки нигохубини чорворо бехтар ба рох монем. Афзоишёбии махсулоти чорво аз солхои 1991 то соли 2020 мукоиса намудем, ки дар он таъгироти зиёд дида мешавад ин таъгиротхо дар чадвали 1 оварда шудааст [5].

Ч,адвали 1

Истехсоли махсулоти чорвопарварй дар хамаи категорияхои хочагихо (бо тонна)

Нохия ва шахрхо Солхо

1991 1995 2000 2005 2010 2015 2020

Хамагй 34431 14182 9459 18222 23254 31148 39136

ш. Вахдат 9517 1949 1006 4986 6225 10663 12646

ш. Турсунзода 4126 3004 2272 3502 4664 4945 6428

н. Варзоб 1744 1282 390 867 725 906 112

ш. Дисор 9276 1697 4587 4473 4664 4945 6428

н. Рудакй 6611 4127 588 2558 4893 6804 7908

н. Файзобод 3157 1679 616 806 840 1316 1675

н. Шадринав - 444 - 1030 1243 1569 2859

Манбаъ: тахияи муаллиф дар асоси маълумоти омории назди Президенти Ч,умх,урии Тоцикистон. Минтаках,ои Ч,умх,урии Тоцикистон. -Душанбе, 2021. - С. 250

Яке аз роххои асосии зиёд кардани хосилнокии зироатхои кишоварзйафзун гардонидани махсулнокии зироаткорй ва сифати махсулот баробари чори кардани навъхои нав ва серхосилу хушсифати зироатхо мебошад. Ривоч додани тухмипарварй аз руи навъи зироатхо барои баланд бардоштани самараи заминхои корам ва умуман истехсолоти кишоварзйахамияти калон дорад. Дар нохия парвариши тухмихои баландсифат, селексиякунонй, хушзоткунии чорво ва парранда кариб дар 20 хочагихои сохибкорй гузаронида мешавад, ки дар чадвали 2. оварда шудааст.

Ч,адвалй 2

№ Номи шахси хукуки ё ном, насаб ва номи надари сохибкори инфиродИ Номгуи молу махсулоти истехсолшаванда СуроFаи шахси хукукИ ё сохибкори инфироди

1 Корхонаи водиди давлатии чумдуриявии "Асппарвар ф" Парвариши асп н. Рудакй, ч. Султонобод д. Бурма

2 Хочагии нидолпарварии шадри ваддат Парвариши зироат, сабзавот, богпарварй н. Вахдат, ч. Абдулвасиев д. Навнидол

3 Корхонаи водиди давлатии "Балчувон" Парвариши зироат дар якчоягй бо чорвопарварй (омехтаи кишоварзй) Шадри Ваддат чомоати шадраки Н. Розик. к. Навруз

4 Ч,амъияти дорои масъулияти маддуди "Тарз" Парвариш кардани дигар намуди чорво шадри Ваддат

5 Ч,амъияти дорои масъулияти маддуди "Бадори пурфайз" Парвариш кардани дигар намуди чорво шадри Ваддат

6 Ч,амъияти садомии фаръии "Заводи зотпарварии тухми кирмаки шахри Ваддат" -и "Ч,амъияти садомии кушодаи пиллаи точик" Кирмакпарварй Нодияи Ваддат кучаи Рудакуй 53а

7 чамъияти садомии фаръии "пиллаи дисор-и Ч.СК "Пиллаи точик Кирмакпарварй Шадри Дисор, кучаи Омузгор 70

8 ^амъияти садомии фаръии "Заводи тухми кирмаки шадри Душанбе"-и Ч.СК "Пиллаи точик" Кирмакпарварй Рудакй, чамоати. Сарикишти, д. Табачний

9 Корхонаи водиди давлатии эфиронос Парвариши зироат, сабзавот, богпарварй ш. Турсунзода, чамоати Пахтаобод

10 Корхонаи нидолпарварии "Искич" Богпарварии мадсусгардонидашу да ва истедсоли мадсулоти парваришхонадо ш. Дисор, ч Хона^оикуди, д. Искич

11 Корхонаи вохиди давлатии Парвариш кардани дигар Вахдат, ч. Н.

занбурпарварии "Асали Точикистон" намуди чорво Розиков д. Якатол

Манбаъ: тахияи муаллиф дар асоси маълумоти https://energonadzor.tj

Солхои охир сохаи зироатпарварии кишоварзй тухмихои навъи нави санчидашудаи калондона, серхосил ба касалихо ва офатхои табии тобоварро истифода мебаранд. Алхол дар бисёр заминхои хочагихои дехконии нохия зироатхои галладона, чуворимакка, загер ва картошка бо тухмихои навъи босифат кишт карда мешаванд. Лек ин моро зарур, ки навъи тухмихои босифату серхосилро дар хамаи заминхои корами нохия кишт намоем. Дар бобати бехтар кардани сифтаи тухмихои навъхои галладона, чуворимакка, картошка ва дигар зироатхо аз чониби институти кишоварзй ва вазорати кишоварзии Ч,умхурии Точикистон кори бисёре карда шуда истодааст.

Барои самаранок истифода бурдани замин ва ба таври фаъол пеш бурдани сохахои зироаткории кишоварзйва пурра чори кардани киштгардонй аз чихати илмй асоснок ахамияти хело калони иктисодй дорад.

Дар пахтакорй чорй намуданй киштгардон ахамияти калон дорад. Ба таври фаъол пеш бурдани сохаи пахтакорй ва дар он пурра чори кардани киштгардонй пахтаю юнучка имконият медихад, ки хосилноки заминхо хеле баланд шавад. Дар натичаи чори намудани киштгардони пахтаю юнучка ва дигар зиротхои хуроки чорво замин ба микдори зиёд нурихои органикй ва азотй захира мекунад. Ба гайр аз ин киштгардон заминро аз эрозия ва боду борон химоя мекунад. Мутаассифона, солхои охир сохаи пахтакорй ба вазъияти мушкил гирифтор гардида, дар пешрафти дигар сохахо низ монеъа эчод мекунад. Имруз аз сабаби кохишёбии хосилнокй ва даромаднокии пахта нишондихандахои соха нихоятпаст мебошанд.

Бисёр холат дехконони нохия дар вакти киштгардони замин юнучкаро бехтар медонанд ва онро зиёдтар кишт менамояд. Масалан: дар холоти кишти пахта аз рузи омода намудани замин то кишти пахта ва даври чинаки он 13 900 сомони сарф мегардад. Аз 1 га замин аз 30 то 30,5 с/га хосил бардошта мешавад ва нархи он дар бозори чумхурй бо 10 сомони (соли 2022) баробар аст. Хосили пахта агар то 3,5 с/га хосил дихад онро ба нархи 10 - сомонй ба фуруш бароварда мо 35 000 сомонй ба даст меояд, ки 13 900 самони он масраф буда, 21 100 сомони даромади хочагй аст.

Агар дар 1 га замин юнучка кишт намоем, хамаги 6 000 сомонй сарф мегардад ва дар давоми сол мо чор маротиба дарав менамоем ва дар хар як дарав то 300 прес гун медорем, ки хар як прес бо нархи 25 сомони ба фуруш баровада мешавад ва даромади солонаи мо 30 000 сомонй мегардад, ки сарфи мо хамагй 6 000 сомонйю даромади софи мо 24 000 сомонй аст. Дар холоти мукоиса даромади пахта ва юнучка маълум гардид, ки юнучка нисбати пахта даромадаш зиёдтар аст ва кувваи кори кам сарф мегардад.

Солхои охир дехконони нохия махсулотхоеро кишт менамоянд, ки даромадашон нисбатан зиёдтар дошта бошад.

Динамикаи ноустувори чамъоварии хосили баланди махсулот хусусан мевачот ва ангур инчунин зироатхои полезй ба сармои барвактии бахорй вобастагии калон дорад, ки тули чанд соли охир дар кишвар ин масъала ташвишовар гардидааст. Дар нохия аз сабаби зиёд кардани богх,ои мева ва ангур хосил дучанд гардидааст.

Лекин тайи солхои охир афзоиши хосилнокии аксарияти зироатхои кишоварзй кохиш ёфтаистодааст.

Дар нохия бунёди богх,ои интенсивй ва токпарварй хуб рушд ёфта истодааст ва дурнамои таракиёти худудии онхо сол то сол афзуда истодааст, дар солхои оянда низ ин соха бозам рушд хохад кард. Дар асоси сохаи токпарварии нохия хусусан дар шахрхои Турсунзод ва Хисор инчунин нохияи Шахринав бунёди корхонахои нав оиди коркарди саноатии ангур ва истехсоли каняк, винно бунёд шуда истодааст, ки чавобгуи омилхои географй мебошад. Дар натича корхонахои хурди саноат дар асоси хочагихои дехконии богдори ва ангурпарварии шахрхои Турсунзод ва Хисор инчунин нохияи Шахринав ва Файзобод рушт дода метавонем.

Агар дар нохия хамаи он гуфтахои дар боло ташкил карда шавад мо метавонем, ки дар шахрхои Турсунзод ва Хисор инчунин нохияи Шахринав равияи сойёхии энотуризмро ба рох монем.

Бо дарназардошти хамаи унсурхои энотуризм, бояд эътироф кард, ки консепсияи тараккиёти онро яке аз консепсияхои сершумори тараккиёти дехот эътироф кардан мумкин аст. Рушди энотуризм махсусан барои нохияхое, ки ангурпарварй махсус гардонида шудааст, муфид аст, ки дар ин сохаи сайёхй истехсоли вино накши мухимро мебозад.

Дар бунёд ва нигохубини «машруботи вино» бисёр хочагихо ва чамъиятхо иштирок менамоянд аз кабили.

- муассисахой рохсозии махалй:

- сохахои шароб истехсолкунанда;

-шахсоне, ки хизматрасонии агросойёхиро пешкаш мекунанд;

-тарабхонахо;

- мехмонхонахо;

- бюрохои сайёхии нохиявй (агентхо, туроператорхо);

-фирмахое, ки ба истехсоли атрибутхои иловагй барои рушди энотуризм машгуланд;

- ташкилотхое, ки ба сайёхй, истирохат, фарханг, экология, варзиш, табиат ва гастрономия машгуланд;

- мактабхо ва дигар муассисахои таълимй.

Дар байни иштирокчиёни номбурда ба рушди энотуризм таваччухи хоса зохир менамояд.

Х,амаи сохахое, ки дар боло зикр намудем чалбкунандаи асосии куввахои истехсолкунанда мебошад. Дар хамин асос дар нохия мо метавонем чойхоии кории нав ташкил намоем.

Нохия аз сабаби заминхои кишти кам доштанаш ва ахолии зиёди он дар кисмати заминхои лалми ва доманакух ташкил намуданй террасахои зинадорро хатми медонем.

Зироатхои асосй дар системахои террассавй инхоянд: гандум, гречка, чуворй, биринч, арзан, заъфарон, зира сиёх, лубиёгихо, дарахтони себ ва гайра.

Системахои террасаи зина аз берун ба курсихо ё зинапояхо шабохат доранд, ки дар нишеби бо платформахои хамвор ё кариб хатто киштшуда дар масофаи якхела аз хамдигар чойгиранд. Ин сохтори якхела харочот ва харакати пуршиддати хокро талаб мекунад. Нишебихои (деворхои нигохдорй) айвонхо аз замин сохта шуда, бо растанихои бисёрсола кошта ё бо санг мустахкам карда мешаванд.

Тарафхои мусбии бунёди террасахои зинадор инхоянд:

1. киштзор аз обхезй таъсири бад мебинад;

2. дар мавзеи замин лагжишхо ба вучуд меоянд;

3. дар нохия боришоти зиёд ба амал меояд.

Манфиатхои кишоварзии террассавй дар он аст, ки хосилнокии майдонхои нишебиро зиёд мекунад.

1. ба сарфаи захирахои об мусоидат мекунад;

2. шиддати чараёни обро суст ва кам мекунад;

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

3. оби боронро нигох медорад;

4. ба пайдо шудани чуйхо ва эрозияи оби хокро пешгирй мекунад;

5. ба мухофизати сарватхои замин хисса мегузорад;

6. лайкшавй ва ифлосшавии обанборхоро кам мекунад:

7. дар баробари ин мухлати обхезй ба киштзорхои поёниро нигох медорад;

8. Истехсоли озука дар нохия меафзояд;

9. Гуногунии биологии экосистемахоро зиёд мекунад.

Инкишоф ва пешрафти кишоварзй барои баланд бардоштани дарачаи некеахволй дар асоси дигаргунсозихои сохахои кишоварзй имконпазиранд. Кишоварзй яке аз мухимтарин манбаи боло бурдани сатхи тараккиёти саноати сабуку хурокворй мебошад. Окилона ташаккул додани кишоварзй метавонад дар як мухлати наздик дигар сохахои саноатро эхёву инкишоф дихад. Он мустакилона аз халлу фасли тадбирхо оиди сиёсати кишоварзй, стратегия ва рушди сиёсати иктисодии давлат вобаста мебошад [6].

АДАБИЁТ

1. Абдуллоев А. Проблемы экономико-экологического развития Республики Таджикистана. Учебное пособие

/ А. Абдуллоев. - Душанбе: Ирфон, 2006. -199 с.

2. Мухаббатов Х.М. Географияи Точикистон. / Х.М. Мухаббатов., М.Р. Рахимов. -Душанбе: Маориф ва

фарханг, 2011. -301 с.

3. Агентии омори назди Президента Ч,Т. Минтакахои Ч,Т. - Душанбе, 2015. -219 с.

4. Агентии омори назди Президента Ч,Т. Минтакахои Ч,Т. - Душанбе, 2012. -219 с.

5. Омории назди Президента Чумхурии Точикистон. Минтакахои Чумхурии Точикистон. -Душанбе, 2021. -

С. 350

6. [Манбаи электроннй]. www.prezident.ti

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.