CC BY
35
ml. bryg. mgr inz. Dariusz CZERWIENKO bryg. mgr inz. Robert CZARNECKI
Zaklad Technicznego Wyposazenia Strazy Pozarnej i Technicznych Zabezpieczen Przeciwpozarowych
OCHRONY OSOBISTE - RODZAJE I METODY BADAN Streszczenie
W artykule wymieniono podstawowe wymagania i badania jakim podlegaj^. srodki ochron osobistych stosowanych w ochronie przeciwpozarowej
Summary
This article contains basic requirements and list of tests carried out on personal protective equipment used in fire protection
Ochrony osobiste - rodzaje i metody badan
Z dniem wejscia Polski do Unii Europejskiej wszystkie ochrony osobiste pracownikow musz^. bye zgodne z wymaganiami zawartymi w Dyrektywie nr 89/686 Europejskiej Wspolnoty Gospodarczej dotycz^cej ochrony pracy.
Na podstawie zawartych wymagan zostal Minister Gospodarki wydal Rozporz^dzenie z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagan dla srodkow ochrony indywidualnej
(Dz. U. Nr z dnia 28 grudnia 2005 r.). rozporz^dzenie okresla:
1) zasadnicze wymagania dla srodkow ochrony indywidualnej;
2) procedury oceny zgodnosci;
3) sposob oznakowania srodkow ochrony indywidualnej;
4) wzor znaku CE.
W ww. rozporz^dzeniu srodki ochrony indywidualnej podzielono na: a/ o prostej konstrukcji, b/ o zlozonej konstrukcji.
Srodki ochrony indywidualnej zaliczane do srodkow o prostej konstrukcji obejmuj^. wyl^cznie srodki przeznaczone do ochrony przed:
1) dzialaniami czynnikow mechanicznych, ktorych skutki s^. powierzchniowe;
2) srodkami czyszcz^cymi o slabym dzialaniu i latwo odwracalnych skutkach dzialania;
3) zagrozeniami zwi^zanymi z manipulaj gor^cymi przedmiotami, ktora nie naraza uzytkownika na temperatur^ wyzsz^. niz 50 °C (323 K) lub tez na niebezpieczne uderzenia;
4) czynnikami atmosferycznymi, bez uwzgl^dniania czynnikow wyj^tkowych i ekstremalnych;
5) slabymi uderzeniami i drganiami, ktore nie maj^ wplywu na istotne dla zycia obszary ciala i ktorych skutki nie mog^. spowodowac nieodwracalnych uszkodzen ciala;
6) swiatlem slonecznym.
Srodki ochrony indywidualnej zaliczane do srodkow o zlozonej konstrukcji przeznaczone s^ do ochrony przed zagrozeniem zycia lub przed zagrozeniami, ktore mog^ powodowac powazne i nieodwracalne uszkodzenia ciala lub zmiany chorobowe, a ktorych bezposrednich skutkow dzialania, wedlug projektanta, uzytkownik nie jest w stanie zidentyfikowac w odpowiednim czasie,
Do srodkow ochrony indywidualnej o zlozonej konstrukcji zalicza si§:
1) sprz^t ochrony ukladu oddechowego chroni^cy przed stalymi lub cieklymi aerozolami b^dz tez drazni^cymi, niebezpiecznymi, toksycznymi lub radiotoksycznymi gazami;
2) sprz^t ochrony ukladu oddechowego, zapewniaj^cy peln^. izolaj od atmosfery, l^cznie ze sprz^tem uzywanym do nurkowania;
3) srodki zapewniaj^ce ograniczon^ w czasie ochrony przed zagrozeniami chemicznymi lub promieniowaniem jonizuj^cym;
4) sprz^t ratowniczy do uzytku w srodowiskach o wysokiej temperaturze, ktorych skutki s^. porownywalne do dzialania powietrza o temperaturze 100 °C (373 K) lub wyzszej i w ktorych moze wyst^powac promieniowanie podczerwone, plomienie lub duze rozpryski roztopionego materialu;
5) sprz^t ratowniczy do uzytku w srodowiskach o niskiej temperaturze, ktorych skutki s^. porownywalne do dzialania powietrza o temperaturze -50 °C (223 K) lub nizszej;
6) srodki chroni^ce przed upadkiem z wysokosci;
7) srodki chroni^ce przed zagrozeniami elektrycznymi, niebezpiecznym napiçciem pr^du elektrycznego lub takie, ktore s^. uzywane jako izolatory podczas wykonywania prac pod wysokim napiçciem.
W codziennej pracy ratownikow wystçpuj^. wszystkie z wymienionych zagrozen i z tego powodu ratownicy powinni stosowac w swojej pracy najwyzszej jakosci indywidualne srodki ochrony osobistej. Wysokie wymagania stawiane srodkom ochrony indywidualnej zostaly okreslone w tzw. normach zharmonizowanych z Dyrektyw^. EWG 89/686 i tym samym j ednolitych we wszystkich kraj ach czlonkow Unii Europej skiej. Ponizej zostan^ omowione normy dotycz3.ce poszczegolnych srodkow ochrony osobistej
I. Helm strazacki
Wymagania i badania zostaly okreslone w normie PN-EN 443. „Helmy strazackie". Norma przewiduje nastçpuj^ce nizej wymienione badania dla helmow: a/ okreslenie obszaru chronionego, b/ okreslenie pola widzenia, c/ sprawdzenie amortyzacji helmu,
d/ sprawdzenie wytrzymalosci na przebicie przez ostre przedmioty, e/ sprawdzenie sztywnosci, f/ sprawdzenie odpornosci na dzialanie plomienia, g/ sprawdzenie odpornosci na promieniowanie cieplne, h/ sprawdzenie wlasnosci elektrycznych, i/ sprawdzenie wytrzymalosci wiçzby. W celu uzyskania certyfikatu helm strazacki musi przej sc z wynikiem pozytywnym wszystkie badania okreslone w ww. normie. Wymagania maj^ce pierwszoplanowe znaczenie dla bezpieczenstwa gwarantowanego uzytkownikowi helmu zostaly omowione ponizej :
1) Sprawdzenie amortyzacji helmu - badanie polega na piçciokrotnym uderzeniu (za kazdym razem w inne scisle okreslone miejsce) w skorupç helmu znormalizowanym bijakiem o promieniu 50 mm i masie 5000±10g z wysokosci 2500±5 mm. Energia przeniesiona na glowç nie moze przekroczyc 15 kN.
2) Sprawdzenie wytrzymalosci na przebicie przez ostre przedmioty - badanie polega na trzykrotnym uderzeniu (za kazdym razem w inne scisle okreslone miejsce) w skorupç helmu znormalizowanym bijakiem o znormalizowanym ksztalcie (imituj^cym naroznik spadaj^cej dachowki) i masie 400±10g spadaj^cym swobodnie z wysokosci 2500±5 mm. Ostrze nie
moze przebic skorupy helmu tak, aby doszlo do kontaktu ostrza bijaka z makietq. glowy na ktorej helm jest zamocowany.
3) Sprawdzenie odpornosci na dzialanie plomienia - Pod wplywem dzialania znormalizowanego plomienia zaden element skorupy helmu nie moze:
a/ tworzyc kropli podczas badania,
b/ palic siç ani zarzyc po uplywie 5 sekund od usuniçcia plomienia.
4) Sprawdzenie odpornosci na dzialanie plomienia - Skorupa hemu poddana dzialaniu promieniowania cieplnego o natçzeniu opcjonalnie 7±0,1 kW/m2 lub 14±0,1 kW/m2 w czasie 180±2s nie moze dopuscic do wzrostu temperatury mierzonej na powierzchni makiety glowy o wiçcej niz 250C powyzej temperatury laboratoryjnej tj. 20±2 0C.
5) Sprawdzenie wytrzymalosci wiçzby - Wiçzba helmu obciqzona silq. 250 N nie moze siç wydluzyc wiçcej niz o 15 mm. Minimalna szerokosc paska podbrodkowego powinna wynosic co najmniej 15 mm przy obciqzeniu 250 N, a jego wytrzymalosc na zerwanie powinna wynosic od 500 do 1000 N.
Wszystkie badania wykonuje siç po scisle okreslonym procesie klimatyzowania cal ego helmu uwzglçdniajqcym: przyspieszony proces starzenia, oddzialywanie wysokiej i ujemnej temperatury oraz zmiany wilgotnosci otaczajqcej atmosfery.
II. Kominiarka
Wymagania i badania zostaly okreslone w normie PN-EN 13911 „Odziez ochronna dla strazakow. Wymagania i metody badania kominiarek dla strazakow". Norma przewiduje nastçpujqce badania:
a/ okreslenie rozprzestrzeniania plomieni, b/ okreslenie przenoszenia ciepla od plomienia, c/ okreslenie przenoszenia ciepla od promieniowania,
d/ sprawdzenie resztkowej wytrzymalosci materialu podczas narazania na promieniowanie cieplne, e/ sprawdzenie odpornosci na cieplo, f/ sprawdzenie wytrzymalosci szwow na zrywanie, g/ okreslenie zmiany wymiarow. W celu uzyskania certyfikatu kominiarka musi przejsc z wynikiem pozytywnym wszystkie badania okreslone w ww. normie. Wymagania majqce pierwszoplanowe znaczenie dla bezpieczenstwa gwarantowanego uzytkownikowi kominiarki zostaly omowione ponizej :
1) Okreslenie rozprzestrzeniania plomieni - material, z ktorego wykonano kominiarkç poddany dzialaniu plomieni uzyskanych ze znormalizowanego palnika na gaz propan (stanowisko zgodne z PN-EN ISO 15025) powinien osi^gn^c trzeci poziom ograniczonego rozprzestrzeniania plomieni wg PN-EN 533 tzn. nie moze powstac dziura w jakiejkolwiek warstwie oraz nie mog^. ulec uszkodzeniu szwy.
2) Okreslenie przenoszenia ciepla od plomienia i promieniowania - material, z ktorego wykonano kominiarkç poddany dzialaniu promieniowania o mocyX nie powinien przepuscic okreslonej dawki promieniowania cieplnego w czasie krotszym niz 8 lub 3 sekundy w zaleznosci od wariantu badania.
3) Sprawdzenie odpornosci na cieplo - material, z ktorego wykonano kominiarkç oraz system zapinania i inne wyposazenie (jesli istnieje) poddany dzialaniu temperatury (260+100) 0 C nie powinien siç topic, skapywac, zapalac siç i rozpadac. Kurczliwosc tych elementow nie moze przekroczyc 10 %.
4) Sprawdzenie wytrzymalosci szwow na zrywanie - szwy konstrukcyjne kominiarki badane wedlug metody okreslonej w PN-EN ISO 13938-1 powinny posiadac wytrzymalosc na zrywanie co najmniej 450 kPa.
Wszystkie badania kominiarki wykonuje siç po piçciokrotnym praniu i suszeniu zgodnie procedurami 3A w temp. 60±3 0C i E okreslonymi w normie PN-EN 6330.
III. Ubranie specjalne
Wymagania i badania zostaly okreslone w normie PN-EN 469 „Odziez ochronna dla strazakow. Wymagania i metody badania odziezy ochronnej do akcji przeciwpozarowej". Norma przewiduje nastçpuj^ce badania:
a/ okreslenie rozprzestrzeniania plomieni,
b/ sprawdzenie przenikania ciepla od plomienia,
c/ sprawdzenie przenoszenia ciepla od promieniowania,
d/ sprawdzenie pozostalej wytrzymalosc na rozci^ganie materialu po wystawieniu na
oddzialywanie na cieplo promieniowania,
e/ sprawdzenie odpornosci na cieplo,
f/ sprawdzenie odpornosci na rozci^ganie,
g/ sprawdzenie wytrzymalosci na rozdzieranie,
h/ okreslenie zwilzenia powierzchniowego,
i/ okreslenie zmiany wymiarow,
j/ okreslenie odpornosci na przesi^kanie cieklych substancji chemicznych, k/ sprawdzenie ergonomii, l/ sprawdzenie widzialnosci,
m/ badanie opcjonalne - badanie kompletnego ubrania - odpornosc na dzialanie plomienia,
n/ okreslenie odpornosci na przemakanie,
o/ okreslenie odpornosci na przemakanie, badanie wg procedury CNBOP - badanie nie ujçte w normie PN-EN 4б9. W celu uzyskania certyfikatu ubranie specjalne musi przejsc z wynikiem pozytywnym wszystkie badania okreslone w ww. normie. Wymagania maj^ce pierwszoplanowe znaczenie dla bezpieczenstwa gwarantowanego uzytkownikowi ubrania zostaly omówione ponizej :
1)Okreslenie rozprzestrzenianie siç plomienia - material lub uklad materialów, z którego wykonano ubranie poddany dzialaniu plomieni uzyskanych ze znormalizowanego palnika na gaz propan (stanowisko zgodne z PN-EN ISO 1SC2S) powinien osi^gn^c trzeci poziom ograniczonego rozprzestrzeniania plomieni wg PN-EN S33 tzn., nie moze powstac dziura w jakiejkolwiek warstwie oraz nie mog^. ulec uszkodzeniu szwy.
2) Sprawdzenie przenikania ciepla od plomienia - zestaw materialów z których wykonano ubranie poddany dzialaniu promieniowania o mocy X nie powinien przepuscic okreslonej dawki promieniowania cieplnego w czasie krótszym niz podane w tabeli 1 w zaleznosci od wariantu badania.
Norma PN-EN 4б9 obowi^zuj^ca od maja 2006 r. wprowadza dwa poziomy wykonania ubrania. (Tabela nr III. 1)
Zestaw elementów lub wielowarstwowy zestaw ubrania podczas badania zgodnie z PN-EN 367 powinien osi^gn^c nastçpuj^ce poziomy wykonania i byc zakwalifikowany odpowiednio: Tablica III.1- Przenikanie ciepla - plomien.
Wskaznik przenikania ciepla Poziom wykonania 1 Poziom wykonania 2
HTI24 > 9,0 >13,0
HTI24 - HTI12 >3,0 >4,0
3) Sprawdzenie przenoszenia ciepla od promieniowania
Zestaw elementów lub wielowarstwowy zestaw ubrania podczas badania zgodnie z PN-EN ISO 6942 przy gçstosci strumienia promieniowania 40 kW/m powinien osi^gn^c poziomy wykonania przedstawione w tabeli nr III.2
Tablica III.2 - Przenikanie ciepla - (promieniowanie)
Wskaznik przenikania ciepla Poziom wykonania 1 Poziom wykonania 2
rhti24 > 10,0 > 18,0
rhti24 - rhti12 > 3,0 > 4,0
4) Sprawdzenie odpornosci na cieplo - podczas badania zgodnie z ISO 17493 w temperaturze (180 ± 5)° i wystawieniu na oddzialywanie przez czas 5 minut, kazdy material stosowany w zestawie nie powinien palic si? ani topic i nie powinien kurczyc si? wi?cej niz 5%, zarowno w kierunku osnowy jak i w^tku. Kazdy material powinien byc badany oddzielnie. Dodatki typu klamry, zamki blyskawiczne, zatrzaski przeznaczone do stosowania w gotowym ubraniu, powinny funkcjonowac po tym badaniu.
5) Sprawdzenie odpornosci na rozciqganie - zewn?trzny material badany zgodnie z PN-EN ISO13934-1 lub PN-EN ISO 1421:1998, metoda 1, powinien osi^gn^c obci^zenie zrywaj3.ce zarowno w kierunku osnowy jak i w^tku > 450 N. Glowne szwy materialu zewn?trznego podczas badania zgodnie PN-EN ISO 13935-2:1999 powinny osi^gn^c obci^zenie zrywaj3.ce > 225 N.
6) Sprawdzenie wytrzymalosci na rozdzieranie - material zewn?trzny powinien posiadac wytrzymalosc na rozdzieranie zarowno w kierunku osnowy jak i w^tku > 25 N.
7) Okreslenie odpornosci na przesiqkanie cieklych substancji chemicznych -
zestaw elementow lub wielowarstwowy zestaw ubraniowy badany zgodnie z PN-EN ISO 6530, stosuj^c czas oddzialywania chemikaliow wymienionych w tabeli nr III.3 - 10s, w kazdym przypadku, nie powinno miec miejsca przenikni?cie srodkow chemicznych do warstwy podszewki a wskaznik niezwilzalnosci powinien wynosic wi?cej niz 80 %. Tablica III.3 - Przesi^kanie cieklych substancji chemicznych
Srodek chemiczny Zwi?kszenie masy (%) Temperatura srodka chemicznego± 2 (oC)
NaOH 40 20
HCL 36 20
H2SO4 30 20
o-xylen 100 20
Badanie powinno bye przeprowadzone, nawet jezeli ubior ma barierç przeciwwilgociow^.
8)Badanie kompletnego ubrania - odpornosc na dzialanie plomienia (badanie opcjonalne) - do badan stosuje siç kompletny zestaw elementow dziezy. Badanie jest prowadzone, na oprzyrz^dowanym manekinie w nastçpuj^cych warunkach: czas badania 8s, natçzenie promieniowania 84 kW/m .
9) Okreslenie odpornosci na przemakanie - warstwa (zawieraj^ca szwy) zapewniaj^ca odpornose na przemakanie, podczas badania zgodnie z PN-EN 20811 przy szybkosci wzrostu cisnienia (0,98 ± 0, 05) kPa/min powinna osi^gn^e jeden z wynikow Poziom 1 < 20 kPa, dla ubran bez bariery przeciwwilgociowej Poziom 2 > 20kPa, dla ubran z barier^ przeciwwilgociow^. Probka powinna bye pobrana z obszarow krytycznych, np. szwow na ramionach.
10) Okreslenie odpornosci na przemakanie badanie wg procedury CNBOP .
Poniewaz badanie probki nie odzwierciedla prawidlowosci uszczelnienia calego ubrania, a mokre ubranie traci zdolnose izolacji cieplnej, CNBOP wprowadzilo dodatkow^. procedure badania odpornosci na przemakanie calego ubrania.
Badanie polega na dzialaniu sztucznym deszczem uzyskanym z tryskacza w czasie 60 minut na ubranie nalozone na manekina obracaj^cego siç wokol wlasnej osi.
Wynik badania jest pozytywny jezeli na podszewce kurtki i spodni po zakonczeniu badania nie stwierdzi siç sladow przemoczenia.
IV. Ubranie chroni^ce przed czynnikami termicznymi
Wymagania i badania zostaly okreslone w normie PN-EN 1486 „Odziez ochronna dla strazakow. Metody badania i wymagania dla odziezy odbijaj^cej promieniowanie cieplne przeznaczonej do specjalnej akcji przeciwpozarowej".
Wedlug ww. normy nie ma podzialu na ubrania typu lekkiego, sredniego i ciçzkiego. Nowy podzial dzieli ubrania na:
- typ 1 - kaptury ochronne dlugosci 600 mm z wizjerem siatkowym, chroni^ce glowç i ramiona oraz rçkawice piçciopalcowe dlugosci 350 mm z dlugimi mankietami,
- typ 2 - plaszcz o dlugosci z przodu 1700 mm i 1300 mm z tylu, pol^czony z kapturem ochronnym z wizjerem odpornym na promieniowanie cieplne oraz rçkawice piçciopalcowe dlugosci 350 mm z dlugimi mankietami,
- typ 3 - ubranie typu kombinezon dlugosci 2GGG mm z butami chroni^cymi przed promieniowaniem i odpornymi na cieplo podeszwami oraz rçkawice piçciopalcowe dlugosci 35G mm z dlugimi mankietami.
Norma przewiduje nastçpuj^ce nizej wymienione badania dla ubran:
a/ okreslenie rozprzestrzeniania plomienia,
b/ sprawdzenie przenikania ciepla od promieniowania,
c/ sprawdzenie przenikania ciepla od ciepla konwekcyjnego,
d/ sprawdzenie wytrzymalosci na cieplo kontaktowe,
e/ sprawdzenie odpornosci na cieplo,
f/ sprawdzenie wytrzymalosci na rozdzieranie,
g/ okreslenie zmiany wymiarów,
h/ sprawdzenie wytrzymalosci na rozci^ganie,
j/ sprawdzenie wytrzymalosci na rozdzieranie.
W celu uzyskania certyfikatu ubranie musi przejse z wynikiem pozytywnym wszystkie badania okreslone w ww. normie. Wymagania maj^ce pierwszoplanowe znaczenie dla bezpieczenstwa gwarantowanego uzytkownikowi ubrania zostaly omówione ponizej :
1) Okreslenie rozprzestrzenianie siç plomienia - material lub uklad materialów z którego wykonano ubranie bez wzglçdu na typ poddany badaniu zgodnie z PN-EN 532 powinien spelniae nastçpuj^ce wymagania:
- próbka nie powinna palie siç do górnej krawçdzi ani do zadnej bocznej krawçdzi,
- w próbce nie powinna tworzye siç dziura,
- sredni czas dalszego palenia powinien wynosie < 2 s,
- sredni czas dalszego zarzenia powinien wynosie < 2 s,
2) Sprawdzenie przenikania ciepla od promieniowania - material lub uklad materialów z którego wykonano ubranie bez wzglçdu na typ badany wg normy PN-EN 366, poddany promieniowaniu cieplnemu o gçstosci strumienia równemu 4G kW/m2 powinien odpowiadae nizej wymienionym poziomom.
Poziom t2 w s
1 > 3G
2 > 6G
3 > 12G
3) Sprawdzenie przenikania ciepta od ciepta konwekcyjnego - material lub uklad materialów z którego wykonano ubranie bez wzglçdu na typ badany wg normy PN-EN 367, powinien odpowiadac nizej wymienionym poziomom.
Poziom HTI
l > 4
2 > l3
3 > 2l
4) Sprawdzenie wytrzymatosci na cieplo kontaktowe - material lub uklad materialów, z którego wykonano ubranie bez wzglçdu na typ badany wg normy PN-EN 7G2, w temperaturze 3GGGC powinien odpowiadac nizej wymienionym poziomom.
Poziom Czas progowy w s
l > 6
2 > lG
3 > l5
5) Sprawdzenie odpornosci na cieplo - material lub uklad materialów, z którego wykonano ubranie bez wzglçdu na typ badany wg normy PN-EN 469, w temperaturze l8G GC nie powinien:
- topic siç,
- skapywac ani zapalac siç ,
- kurczyc siç wiçcej niz 5%.
V. Ubranie chroni^ce przed czynnikami chemicznymi
Wymagania zostaly okreslone w normie PN-EN 943-2 „Odziez chronica przed cieklymi i gazowymi chemikaliami, l^cznie z aerozolami i cz^stkami stalymi - Czçsc 2: Wymagania dla gazoszczelnych ubran ochronnych (Typ l) przeznaczonych dla zespolów ratowniczych". Przebieg badan okreslono w normie PN-EN 943-l „Odziez chronica przed cieklymi i gazowymi chemikaliami, l^cznie z aerozolami cz^stkami stalymi - Czçsc l :Wymagania dla wentylowanych i nie wentylowanych gazoszczelnych (Typ l) i nie gazoszczelnych (Typ 2) ubran uchronnych".
Norma przewiduje nastçpuj^ce nizej wymienione badania dla ubran:
a/ sprawdzenie parametrow materialu konstrukcyjnego, b/ sprawdzenie odpornosci chemicznej wizjera, c/ sprawdzenie przenikania chemikaliow przez zamek blyskawiczny, d/ sprawdzenie przenikania chemikaliow przez szwy, e/ sprawdzenie wytrzymalosci szwow,
f/ sprawdzenie wytrzymalosci mocowania linek zabezpieczaj^cych, g/ sprawdzenie wytrzymalosci pol^czenia zaworu wydechowego z ubraniem, h/ sprawdzenie funkcjonowania ubrania w warunkach rzeczywistych, j/ sprawdzenie funkcjonowania ubrania w ujemnych temperaturach, k/ sprawdzenie jakosci obuwia, 1/ sprawdzenie jakosci rçkawic.
W celu uzyskania certyfikatu ubranie oraz buty i rçkawice musz^ przej sc z wynikiem pozytywnym wszystkie badania okreslone w ww. normie. Wymagania maj^ce pierwszoplanowe znaczenie dla bezpieczenstwa gwarantowanego uzytkownikowi ubrania zostaly omowione ponizej :
1) Sprawdzenie parametrow materialu konstrukcyjnego - minimalne wymogi eksploatacyjne dla materialow ubrania ochrony przeciwchemicznej przedstawiono w tabeli nr V.1. Tabela nr V. 1
Wlasciwosc Odsylacz Klasa odpornosci ubrania do ograniczonych zastosowan Klasa odpornosci ubrania wielokrotnego uzytku
Wytrzymalosc na scieranie PN-EN 943-1 Klasa 4 Klasa 6 (2000 cykli)
Wytrzymalosc na zginanie PN-EN 943-1 Klasa 1 Klasa 4 (15 000 cykli)
Wytrzymalosc na zginanie w niskich temperaturach (-30°C) PN-EN 943-1 Klasa 2 Klasa 2 (> 200 cykli)
Wytrzymalosc na rozdarcie (postçpowanie trapezowe) PN-EN 943-1 Klasa 3 Klasa 3 (> 40 N)
Wytrzymalosc na rozci^ganie PN-EN Klasa 4 Klasa 6 (1000 N)
943-1
Wytrzymalose na przebicie PN-EN 943-1 Klasa 2 Klasa 3 (> 50 N)
Palnose PN-EN 943-1 Klasa 1 Klasa 3 (gasnie max po 5 s od odsuniçcia plomienia
Odpornose chemiczna Tabela nr V.2 Klasa 2 (> 30 min)
2) Sprawdzenie odpornosci chemicznej wizjera - wizjer powinien bye odporny na dzialanie chemikaliow wymienionych ponizej w tabeli nr V.2. Tabela nr V.2
Lp. Srodek chemiczny Fizyczny stan skupienia Przyporz^dkowanie do grup chemikaliow
1 Dichlorometan Ciecz Wçglowodôr chlorowany
2 Metanol Ciecz Alkohol pierwszorzçdowy
3 n-Heptan Ciecz Wçglowodôr alifatyczny
4 Toluen Ciecz Wçglowodôr aromatyczny
5 Dietyloamina Ciecz Amina
6 Wodorotlenek sodowy 40% Ciecz Zasada nieorganiczna
7 Kwas siarkowy 96% Ciecz Kwas mineralny nieorganiczny
8 Amoniak Gaz Gaz alkaliczny
9 Chlor Gaz Truj^cy, zr^cy, utleniaj^cy gaz
10 Gaz chlorowodorowy Gaz Kwasny gaz nieorganiczny
11 Aceton Ciecz Keton
12 Nitryl acetonu Ciecz Wi^zanie nitrylowe
13 Octan etylu Ciecz Ester
14 Disiarczek wçgla Ciecz Organiczne wi^zanie siarkonosne
15 Czterowodorofuran Ciecz Wi^zanie eterowe heterocykliczne
3) Sprawdzenie przenikania chemikaliow przez zamek blyskawiczny - zamki i zespolenia zamkow musz^ byc odporne na dzialanie przez okres co najmniej 5 minut substancji wymienionych w tabeli nr V.2.
4) Sprawdzenie przenikania chemikaliow przez szwy - szwy s^. klasyfikowane tak jak
1 material konstrukcyjny ( min. klasa 2) i powinny byc odporne na dzialanie substancji wymienionych w tabeli nr V.2.
5) Sprawdzenie wytrzymalosci szwow - szwy powinny wytrzymac obci^zenie klasy 5, tj. >300 N.
6) Sprawdzenie wytrzymalosci mocowania linek zabezpieczajqcych - mocowanie linki zabezpieczaj^cej powinno przeniesc obci^zenie co najmniej 1000 N.
7) Sprawdzenie jakosci obuwia - obuwie oprocz odpornosci chemicznej min. klasy
2 wg tabeli nr V.2 powinny spelniac wymagania okreslone w normie PN-EN 345- 2.
8) Sprawdzenie jakosci rçkawic - rçkawice oprocz odpornosci chemicznej min. klasy 2 wg tabeli nr V.2 powinny spelniac wymagania okreslone w normie PN-EN 659.
VI. Rçkawice strazackie
Wymagania i badania zostaly okreslone w normie PN-EN 659 „Rçkawice ochronne dla strazakow".
Norma przewiduje nastçpuj^ce nizej wymienione badania dla rçkawic: a/ okreslenie odpornosci na scieranie, b/ sprawdzenie odpornosci na przeciçcie, c/ sprawdzenie wytrzymalosci na rozdzieranie, d/ sprawdzenie wytrzymalosc przeklucie, e/ sprawdzenie odpornosci na zapalenie, f/ sprawdzenie odpornosci cieplo konwekcyjne, g/ sprawdzenie odpornosci na promieniowanie cieplne, h/ sprawdzenie odpornosci na kontakt z gor^cym przedmiotem, i/ sprawdzenie odpornosci materialu podszewkowego na cieplo, j/ okreslenie zmiany wymiarow pod wplywem ciepla, k/ okreslenie zrçcznosci, l/ sprawdzenie sily zrywaj^cej szew, m/ sprawdzenia czasu zdejmowania rçkawic, n/ okreslenie odpornosci na przenikanie wody,
o/ okreslenie integralnosci rçkawicy,
p/ sprawdzenie odpornosci na przesi^kanie cieklych substancji chemicznych. W celu uzyskania certyfikatu rçkawice strazackie musz^. przejse z wynikiem pozytywnym wszystkie badania okreslone w ww. normie. Wymagania maj^ce pierwszoplanowe znaczenie dla bezpieczenstwa gwarantowanego uzytkownikowi rçkawicy zostaly omôwione ponizej :
1) Okreslenie odpornosci na scieranie, - material, z ktôrego wykonano czçse chwytn^. rçkawicy badany wg PN-EN 388 pkt. 6.1 na maszynie do okreslania scieralnosci typu Martindale powinien osi^gn^e 3 poziom skutecznosci, tzn. wytrzymae co najmniej 200 cykli.
2) Sprawdzenie odpornosci na przeciçcie - material, z ktôrego wykonano czçse chwytn^.
1 grzbietow^. rçkawicy badany wg PN-EN 388 pkt. 6.2 powinien osi^gn^e co najmniej
2 poziom skutecznosci, tj. wskaznik 2,5.
3) Sprawdzenie odpornosci na przeciçcie - material z ktôrego wykonano czçse chwytn^. rçkawicy badany wg PN-EN 388 pkt. 6.3 powinien osi^gn^e co najmniej 3 poziom skutecznosci tj. 50 N.
4) Sprawdzenie wytrzymalosci na przeklucie - material, z ktôrego wykonano czçse chwytn^. rçkawicy badany wg PN-EN 388 pkt. 6.4 powinien osi^gn^e co najmniej 3 poziom skutecznosci, tj. wskaznik 100 N.
5) Sprawdzenie odpornosci na zapalenie - rçkawica badana wg PN-EN 407, pkt 6.3 powinna osi^gn^e 4 poziom skutecznosci, tj. czas dalszego palenia < 2s i czas dalszego zarzenia < 5s. Topi^cy siç material nie powinien skapywae. Szew nie powinien pçkae w badanym obszarze po 15 s dzialania plomienia.
6) Sprawdzenie odpornosci na cieplo konwekcyjne - material, z ktôrego wykonano czçse chwytn^. i grzbietow^. rçkawicy poddany promieniowaniu cieplnemu wg PN-EN 407 powinien osi^gn^e co najmniej 3 poziom skutecznosci tj. wskaznik HTI 24 >13.
7) Sprawdzenie odpornosci na promieniowanie cieplne - material, z ktôrego wykonano czçse grzbietow^. rçkawicy poddany wg PN-EN ISO 6942 promieniowaniu cieplnemu o gçstosci strumienia ciepla 40 kW/m2 powinien osi^gn^e czas t24 co najmniej 18 s.
8) Sprawdzenie odpornosci na kontakt z gorqcym przedmiotem - material, z ktôrego wykonano czçse chwytn^. rçkawicy badany wg PN-EN 702 przy temperaturze kontaktowej 250 0C powinien uzyskae czas progowy dla kazdej prôbki co najmniej tt>10 s. Badanie przeprowadza siç na prôbce klimatyzowanej na mokro i na sucho.
9) Sprawdzenie odpornosci na przesiqkanie cieklych substancji chemicznych - przez materialy, z ktorych wykonano rçkawice badane wg PN-EN 368 w temperaturze 200C w czasie 10 s nie powinny przesi^kn^c nastçpuj^ce substancje chemiczne:
- H2SO4, stçzenie wagowe 30 %,
- NaOH, stçzenie wagowe 40%,
- HCL, stçzenie wagowe 36%,
- heptan.
VII. Maski do powietrznych aparatow oddechowych
Wymagania i badania zostaly okreslone w normie PN-EN 136 „Sprzçt ochrony ukladu oddechowego. Maski. Wymagania, badanie, znakowanie". W ochronie przeciwpozarowej stosowane s^. tylko maski klasy 3 wg ww. normy. Norma przewiduje nastçpuj^ce nizej wymienione badania dla masek:
a/ sprawdzenie typu zastosowanych materialow konstrukcyjnych,
b/ sprawdzenie odpornosci termicznej,
c/ sprawdzenie odpornosci na zapalenie,
d/ sprawdzenie odpornosci na promieniowanie cieplne,
e/ sprawdzenie wykonczenia elementow,
f/ sprawdzenie wytrzymalosci tasm naglowia,
g/ sprawdzenie wykonania l^cznika,
h/sprawdzenie wykonania membrany,
i/ sprawdzenie zaworow wydechowych,
j/ sprawdzenie szczelnosci maski,
k/ sprawdzenie oporu oddychania,
l/ sprawdzenie zawartosci CO2 w wydychanym powietrzu, m/ sprawdzenie pola widzenia, n/ sprawdzenie przecieku wewnçtrznego, o/ sprawdzenia parametrow eksploatacyjnych,
p/ sprawdzenie odpornosci termicznej - wg procedury CNBOP (badanie nie ujçte w normie PN-EN 136).
W celu uzyskania certyfikatu maska musi przej sc z wynikiem pozytywnym wszystkie badania okreslone w ww. normie. Wymagania maj^ce pierwszoplanowe znaczenie dla bezpieczenstwa gwarantowanego uzytkownikowi maski zostaly omowione ponizej :
1) Sprawdzenie typu zastosowanych materialów konstrukcyjnych - materialy, z których wykonano maskç nie powinny po uderzeniu powodowac iskier krzesanych zdolnych do zapalenia palnych mieszanin gazowych.
2) Sprawdzenie odpornosci na zapalenie - czçsci maski wystawione na dzialanie znormalizowanego plomienia nie powinny siç zapalic a po wyjçciu z plomienia nie powinny palic dluzej niz 5 s. Przeciek maski po badaniu nie powinien przekraczac zmiany cisnienia wewn^trz maski w ci^gu 1 minuty podczas badania przy podcisnieniu wynosz^cym 1G mbar.
3) Sprawdzenie wytrzymalosci tasm naglowia - kazda z tasm naglowia powinna przeniesc obci^zenie 15G N w kierunku rozci^gania, przy zakladaniu maski w czasie 1G sekund. Trwale odksztalcenie tasm nie powinno przekroczyc 5% przy rozci^ganiu sila 5G N w czasie 1G s.
4) Sprawdzenie zaworów wydechowych - zawór/-ry wydechowe powinny prawidlowo funkcjonowac przy przeplywie powietrza wydychanego ze stalym natçzeniem 3GG l/min i po obci^zeniu podcisnieniem statycznym 8G mbar w czasie 3G s.
5) Sprawdzenie szczelnosci maski - przeciek maski po badaniu nie powinien przekraczac zmiany cisnienia wewn^trz maski w ci^gu 1 minuty podczas badania, przy podcisnieniu wynosz^cym 1G mbar.
6) Sprawdzenie pola widzenia - pole widzenia w masce z jednym wizjerem powinno wynosic co najmniej 7G% naturalnego pola widzenia. W przypadku pola widzenia dwuocznego nie moze byc mniejsze niz 8G% naturalnego pola widzenia.
7) Sprawdzenie odpornosci termicznej wg procedury CNBOP - pol^czenie l^cznika maski z gumow^. czçsci^. twarzow^. po kondycjonowaniu w czasie 6G minut w temperaturze 15G GC i ostudzeniu do temperatury 2G±2 GC powinno przeniesc obci^zenie 3GG N w czasie 6G sekund.
VIII. Aparaty powietrzne butlowe
Wymagania i badania zostaly okreslone w normie PN-EN 137 „Sprzçt ochrony ukladu oddechowego. Aparaty powietrzne butlowe ze sprçzonym powietrzem. Wymagania, badanie, znakowanie".
Norma przewiduje nastçpuj^ce nizej wymienione badania dla aparatów powietrznych a/ sprawdzenie typu zastosowanych materialów konstrukcyjnych, b/ sprawdzenie l^czników, c/ sprawdzenie elementów nosnych,
d/ sprawdzenie oporu oddychania w wysokiej temperaturze - próba statyczna,
e/ sprawdzenie oporu oddychania w niskiej temperaturze - prôba statyczna,
f/ sprawdzenie palnosci elementôw,
g/ sprawdzenie odpornosci na promieniowanie cieplne,
h/sprawdzenie ochrony przed cz^stkami,
i/ sprawdzenie ukladu wysokiego cisnienia,
j/ sprawdzenie wykonania zaworôw butli sprçzonego powietrza,
k/ sprawdzenie reduktora cisnienia,
l/ sprawdzenie manometru,
m sprawdzenie urz^dzenia ostrzegawczego,
n/ sprawdzenie przewodôw,
o/ sprawdzenie automatu oddechowego,
r/ sprawdzenie szczelnosci,
s/ sprawdzenia oporu oddychania - prôby dynamiczne. W celu uzyskania certyfikatu aparat oddechowy musi przejse z wynikiem pozytywnym wszystkie badania okreslone w ww. normie. Wymagania maj^ce pierwszoplanowe znaczenie dla bezpieczenstwa gwarantowanego uzytkownikowi aparatu zostaly omôwione ponizej :
1) Sprawdzenie oporu oddychania w wysokiej temperaturze - opôr wdechu w aparatach normalnocisnieniowych nie powinien przekraczae 7 mbar, a opôr wydechu - 3 mbar. W aparatach nadcisnieniowych nadcisnienie powinno bye utrzymywane bez wzglçdu na intensywnose oddychania, opôr wydechu nie powinien przekraczae 10 mbar.
2) Sprawdzenie oporu oddychania w niskiej temperaturze - opôr wdechu i wydechu w aparatach normalnocisnieniowych nie powinien przekraczae 10 mbar, a opôr wydechu -3 mbar. W aparatach nadcisnieniowych nadcisnienie powinno bye utrzymywane bez wzglçdu na intensywnose oddychania, opôr wydechu nie powinien przekraczae 10 mbar.
3) Sprawdzenie palnosci elementôw - elementy pasôw nosnych, przewodôw powietrznych, automatu oddechowego nie powinny palie siç dluzej niz 5 s, po wyjçciu z plomienia testowego.
4) Sprawdzenie szczelnosci - kompletny aparat normalnocisnieniowy bez czçsci twarzowej powinien zachowae szczelnose przy podcisnieniu i nadcisnieniu 7,5 mbar, ubytek cisnienia w calym ukladzie nie powinien przekraczae 10 bar/min.
W aparacie nadcisnieniowym ubytek cisnienia w calym ukladzie nie powinien przekraczae 20 bar/min.
5)Sprawdzenia oporu oddychania - opôr wdechu w aparacie normalnocisneniowym przy przeplywie sinusoidalnym 25x2l/min nie powinien przekraczae 4,5 mbar.
W aparacie nadcisnieniowym nadcisnienie wewn^trz maski nie powinno przekraczae 5 mbar przy przeplywie sinusoidalnym 40x2,5l/min, przy cisnieniu w butli powyzej 20 bar i przy przeplywie sinusoidalnym 25x2l/min, przy cisnieniu w butli powyzej 10 bar. Opôr wydechu w aparatach normalnocisnieniowym nie powinien przekraczae 3,0 mbar. W aparatach nadcisnieniowych opôr wydechu nie powinien przekraczae 6 mbar przy przeplywie 10l/min i nie powinien przekroczye 7 mbar przy przeplywie sinusoidalnym 25x2l/min. Przy przeplywie sinusoidalnym 40x2,5l/min opôr wydechu nie powinien bye wiçkszy niz 10 mbar.
IX. Obuwie strazackie
Podstawowe wymagania dotycz^ce obuwia, ktôre moze bye stosowane jako ochrona osobista w pracy zostaly okreslone w normie PN-EN 344 „Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego przeznaczonego do uzytku w pracy" i w normie PN-EN 344-2 „Obuwie bezpieczne, ochronne i zawodowe do uzytku w pracy. Wymagania dodatkowe i metody badan".
Wymagania szczegôlowe dotycz^ce obuwia bezpiecznego chroni^cego przed zagrozeniami podczas zwalczania ognia zostaly wymienione w normie PN-EN 345-2 „Obuwie bezpieczne do uzytku w pracy. Wymagania dodatkowe".
Norma PN-EN 345-2 przewiduje nastçpuj^ce nizej wymienione badania dla obuwia strazackiego:
a/ sprawdzenie urzezbienia podeszwy, b/ okreslenie typu konstrukcji, c/ sprawdzenie odpornosci na wodç, d/ sprawdzenie przenikania i absorpcji wody,
e/ sprawdzenie odpornosci na zginanie wewnçtrznej metalowej wkladki chroni^cej przed przebiciem, f/ sprawdzenie podeszwy, g/ sprawdzenie wlasciwosci termicznych.
W celu uzyskania certyfikatu obuwie strazackie musi przej se z wynikiem pozytywnym wszystkie badania okreslone w ww. normie. Wymagania maj^ce pierwszoplanowe znaczenie dla bezpieczenstwa gwarantowanego uzytkownikowi obuwia zostaly omôwione ponizej :
1) Sprawdzenie urzezbienia podeszwy - Urzezbienie podeszwy otwarte na boki powinno znajdowac siç na calej powierzchni maj^cej kontakt z podlozem. Minimalna grubosc podeszwy powinna wynosic 4 mm a wysokosc urzezbienia 2,5 mm.
2) Sprawdzenie przenikania i absorpcji wody - absorpcja wody przez material z którego wykonano obuwie nie powinna byc wiçksza niz 3G% w czasie 3G minut.
3) Sprawdzenie wlasciwosci termicznych - podeszwa umieszczona w piasku nagrzanym do temperatury 25GGC w czasie 4G minut, nie powinna wykazywac uszkodzen, rozwarstwien itp. Wierzchy obuwia poddane promieniowaniu cieplnemu o natçzeniu 2W/cm2 w czasie 3 minut nie powinny wykazywac powaznych uszkodzen. Material konstrukcyjny obuwia po usuniçciu z plomienia testowego nie powinien palic siç dluzej niz 2 s , ani zarzyc dluzej niz 5 s.
Oznakowanie obuwia
S
Oznakowanie literowe umieszcza siç na dole ww. znaku graficznego. F - obuwie spelnia dodatkowe wymagania okreslonych w PN-EN 345-2, FP - obuwie spelnia dodatkowe wymagania okreslonych w PN-EN 345-2 i dodatkowo wymagania odpornosci na przebicie,
FA - obuwie spelnia dodatkowe wymagania okreslonych w PN-EN 345-2, i dodatkowo
wymagania wlasciwosci antyelektrostatycznych,
FPA - obuwie spelnia wszystkie ww. wymagania l^cznie.
X. Linki strazackie
Wymagania i badania dotycz^ce linek strazackich zawarte zostaly w normie PN-86/M-5151G „Sprzçt pozarniczy linki strazackie ratownicze". Wyzej wymieniona norma przewiduje nastçpuj^ce nizej wymienione badania: a/ oglçdziny zewnçtrzne,
b/ sprawdzenie wymiarôw,
c/ sprawdzenie masy liniowej,
d/ sprawdzenie wytrzymalosci na rozrywanie,
e/ sprawdzenie wydluzenia wzglçdnego w chwili rozerwania,
f/ sprawdzenie wytrzymalosci na obci^zenie dynamiczne,
g/ sprawdzenie wydluzenia sprçzystego wzglçdnego,
h/ sprawdzenie dlugosci giçcia,
i/ sprawdzenie odpornosci na korozjç elementôw metalowych - wymaganie wg procedury CNBOP, badanie wg pkt 5.13 normy PN-EN 364 „Indywidualny sprzçt chroni^cy przed upadkiem z wysokosci. Metody badan."
W celu uzyskania certyfikatu linka strazacka musi przejse z wynikiem pozytywnym wszystkie badania okreslone w ww. normie. Wymagania maj^ce pierwszoplanowe znaczenie na okreslenie poziomu bezpieczenstwa gwarantowanego uzytkownikom linki zostaly omôwione ponizej :
1) Sprawdzenie wytrzymalosci na rozrywanie - wytrzymalose liny na rozerwanie powinna bye nie mniejsza niz 15 kN.
2) Sprawdzenie wytrzymalosci na obciqzenie dynamiczne - linka zaploty, kausze i karabinczyk nie powinny wykazywae zadnych uszkodzen po trzykrotnym swobodnym spadku obci^znika o masie 85±2 kg zamocowanego do badanego odcinka linki o dlugosci 1,5±0,05 m.
3) Sprawdzenie wydluzenia wzglçdnego w chwili rozerwania - wydluzenie wzglçdne w chwili zerwania linki nie moze przekroczye 30 %.
4)Sprawdzenie wydluzenia sprçzystego wzglçdnego - wydluzenie sprçzyste wzglçdne nie moze bye mniejsze niz 4%.
XI. Zatrzasniki
Wymagania i badania dotycz^ce zatrzasnikôw zawarte zostaly w normie PN-87/M-51503 „ Sprzçt pozarniczy. Zatrzasniki" i PN-EN 362 „Indywidualny sprzçt chroni^cy przed upadkiem z wysokosci. L^czniki."
Norma PN-87/M-51503 wyrôznia dwa typy zatrzasnikôw: duzy i maly, zatrzasniki rôzni^.
siç ksztaltem wytrzymalosci^. na obci^zenia.
Norma PN-EN 362 nie przewiduje podzialu l^cznikôw.
Norma PN-87/M-51503 przewiduje nastçpuj^ce nizej wymienione badania:
a/ sprawdzenie materialow konstrukcyjnych, b/ sprawdzenie wykonania i wykonczenia, c/ sprawdzenie wytrzymalosci na obci^zenia dynamiczne, d/ sprawdzenie masy, e/ sprawdzenie sily otwierania zamka, Badania wg PN-EN 362
a/ sprawdzenie wytrzymalosci na obci^zenia statyczne, b/ sprawdzenie odpornosci na korozj?.
W celu uzyskania certyfikatu zatrzasnik musi przejsc z wynikiem pozytywnym wszystkie badania okreslone w ww. normach. Wymagania maj^ce pierwszoplanowe znaczenie na okreslenie poziomu bezpieczenstwa gwarantowanego uzytkownikom zatrzasnika zostaly omowione ponizej:
1) Sprawdzenie wytrzymalosci na obciqzenia dynamiczne - zatrzasnik duzy powinien samoczynnie si? otworzyc po trzykrotnym swobodnym spadku obci^znika o masie 85±2 kg zamocowanego do badanego odcinka linki o dlugosci 1,5±0,05 m.
2) Sprawdzenie wytrzymalosci na obciqzenia statyczne - zatrzasnik maly i duzy powinien przeniesc sil? nie mniejsz^ niz 15 kN bez p?kni?cia lub zerwania.
3) Sprawdzenie odpornosci na korozj § - po 24 godz. natryskiwania neutralnym roztworem soli i osuszeniu w ci^gu godziny zatrzasniki nie powinny wykazywac zadnych oznak korozji. Dozwolony jest bialy osad i nalot jesli nie ograniczaj^ dzialania zamka. Badanie prowadzi si? zgodnie z pkt 5.13 normy PN-EN 364 „Indywidualny sprz?t chroni^cy przed upadkiem z wysokosci. Metody badan."
XII. Pas strazacki
Wymagania i badania dotycz^ce pasow strazackich zawarte zostaly w normie PN-88/M-51502 „ Sprz?t pozarniczy. Pasy strazackie"
Norma PN-87/M-51502 wyroznia trzy wielkosci pasow rozni^ce si? dlugosci^:
Wielkosc Dlugosc [mm]
1 1120
2 1220
3 1320
Norma PN-87/M-51502 przewiduje nast?puj^ce nizej wymienione badania:
a/ sprawdzenie wykonania i wykonczenia, b/ sprawdzenie wytrzymalosci na obci^zenia statyczne, c/ sprawdzenie wytrzymalosci na obci^zenia dynamiczne, d/ sprawdzenie masy, Badania wg PN-EN 362
a/ sprawdzenie odpornosci na korozjç elementów metalowych,
W celu uzyskania certyfikatu pas strazacki musi przejse z wynikiem pozytywnym wszystkie badania okreslone w ww. normach. Wymagania maj^ce pierwszoplanowe znaczenie na okreslenie poziomu bezpieczenstwa gwarantowanego uzytkownikom pasa strazackiego zostaly omówione ponizej :
1) Sprawdzenie wytrzymalosci na obciqzenia statyczne - pas strazacki obci^zony sil^ 14 kN nie powinien siç rozpi^é oraz nie powinien wykazywae uszkodzen poza odksztalceniami plastycznymi klamry i pojedynczymi pçkniçciami szwów.
2) Sprawdzenie wytrzymalosci na obciqzenia dynamiczne - pas po trzykrotnym swobodnym upadku manekina o masie 85±2 kg z wysokosci 1,5 ±G,G5 m nie powinien siç rozpi^e oraz nie powinien wykazywae uszkodzen poza odksztalceniami plastycznymi klamry i pojedynczymi pçkniçciami szwów.
XII. Szelki bezpieczeústwa
Wymagania i badania dotycz^ce szelek bezpieczenstwa zawarte zostaly w normie PN-EN 361 „Srodki ochrony indywidualnej chroni^ce przed upadkiem z wysokosci. Szelki bezpieczenstwa."
Norma PN-EN 361 przewiduje nastçpuj^ce nizej wymienione badania: a/ sprawdzenie materialów i konstrukcji, b/ sprawdzenie wytrzymalosci na obci^zenia statyczne, c/ sprawdzenie zachowania w warunkach dynamicznych, d/ sprawdzenie elementów dodatkowych. Badania wg PN-EN 362
a/ sprawdzenie odpornosci na korozjç elementów metalowych,
W celu uzyskania certyfikatu szelki bezpieczenstwa rnusz^. przejse z wynikiem pozytywnym wszystkie badania okreslone w ww. normach. Wymagania maj^ce pierwszoplanowe znaczenie na okreslenie poziomu bezpieczenstwa gwarantowanego uzytkownikom pasa strazackiego zostaly omówione ponizej :
1) Sprawdzenie wytrzymalosci na obciqzenia statyczne - podczas dzialania na kazdy element zaczepowy szelek nalozonych na manekina zgodnie z norm^ PN-EN 364 5.1.2 sil^. 15 kN, manekin nie powinien wypasc z szelek.
2) Sprawdzenie zachowania w warunkach dynamicznych - podczas badania kazdej klamry zaczepowej szelek bezpieczenstwa nalozonych na manekina o masie 1GG kg, szelki powinny wytrzymac dwie nastçpuj^ce po sobie próby spadania manekina z wysokosci 4 m (w jednej próbie manekin spada „glow^. do góry" a w drugiej „glow^. do dolu"). Po kazdej próbnie spadania manekin powinien byc utrzymywany w pozycji „glow^. do góry", a k^t miedzy osi^. wzdluzna powierzchni pleców manekina a pionem powinien wynosic maksymalnie 5GG.
XIII. LITERATURA
1. Dyrektywa nr 89/686 Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej dotycz^ca ochrony pracy.
2.Rozporz^dzenie z dnia 21 grudnia 2GG5 r. w sprawie zasadniczych wymagan dla srodków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr z dnia 28 grudnia 2GG5 r.).
3.PN-EN 443. „Helmy strazackie".
4. PN-EN 13911 „Odziez ochronna dla strazaków. Wymagania i metody badania kominiarek
dla strazaków".
5. PN-EN ISO 15G25 „Odziez ochronna. Ochrona przed gor^cem i plomieniem. Metoda badania ograniczonego rozprzestrzeniania plomienia".
6. PN-EN 533 „Ochrona przed gor^cem i plomieniem. Materialy i uklady materialów o ograniczonym rozprzestrzenianiu plomienia".
7. PN-EN ISO 13938-1 „Tekstylia. Wypychanie plaskich wyrobów. Czçsc 1: Metoda hydrauliczna wyznaczania wytrzymalosci na wypychanie i wyoblenia przy pçkniçciu".
8. PN-EN 633G „Tekstylia - Procedury prania i suszenia domowego stosowane w badaniach
wlókienniczych".
9. PN-EN 469 „Odziez ochronna dla strazaków. Wymagania i metody badania odziezy ochronnej do akcji przeciwpozarowej".
1G. PN-EN 367 „Ochrona przed gor^cem i plomieniem. Metoda wyznaczania przenikania
ciepla przy dzialaniu plomienia". 11. PN-EN ISO 6942 „Odziez ochronna. Ochrona przed gor^cem i ogniem. Metoda badania: Ocena materialów i zestawów materialów poddanych dzialaniu promieniowania cieplnego".
12. ISO 17493 "Clothing and equipment for protection against heat. Test method for convective heat resistance using a hot air circulating oven".
13. PN-EN ISO13934-1 „Tekstylia. Wlasciwosci plaskich wyrobôw przy rozci^ganiu. Czçse 1: Wyznaczanie maksymalnej sily i wydluzenia wzglçdnego przy maksymalnej sile metody paska".
14. PN-EN ISO 1421 „Plaskie wyroby tekstylne powleczone gum^. lub tworzywami sztucznymi. Wyznaczanie wytrzymalosci na rozci^ganie i wydluzenie przy zerwaniu".
15. EN ISO 13935-2 „Tekstylia. Wlasciwosci wytrzymalosciowe szwôw wykonanych na plaskich wyrobach wlôkienniczych i gotowych wyrobach tekstylnych. Czçse 2: Wyznaczanie maksymalnej sily zrywaj^cej z zastosowaniem metody grab".
16. PN-EN ISO 6530 „Odziez ochronna. Ochrona przed cieklymi srodkami chemicznymi. Badanie odpornosci materialôw na przesi^kanie cieczy".
17. EN 20811 „Tekstylia. Wyznaczanie wodoszczelnosci. Metoda cisnienia hydrostatycznego.
18. PN-EN 1486 „Odziez ochronna dla strazakôw. Metody badania i wymagania dla odziezy odbijaj^cej promieniowanie cieplne przeznaczonej do specjalnej akcji przeciwpozarowej".
19. PN-EN 532 „Odziez ochronna. Ochrona przed gor^cem i plomieniem. Metoda badania ograniczonego rozprzestrzeniania plomienia".
20. PN-EN 366 „Odziez ochronna. Ochrona przed gor^cem i plomieniem. Metoda badania. Ocena materialôw i zestawôw materialôw poddawanych dzialaniu promieniowania cieplnego."
21. PN-EN 702 „Odziez ochronna. Ochrona przed gor^cem i plomieniem. Metoda badania: wyznaczanie przenikania ciepla kontaktowego przez odziez ochronna lub materialy na ni^. przeznaczone".
22. PN-EN 943-2 „Odziez chronica przed cieklymi i gazowymi chemikaliami, l^cznie z aerozolami i cz^stkami stalymi - Czçse 2: Wymagania dla gazoszczelnych ubran ochronnych (Typ 1) przeznaczonych dla zespolôw ratowniczych ".
23. PN-EN 943-1 „Odziez chronica przed cieklymi i gazowymi chemikaliami, l^cznie z aerozolami cz^stkami stalymi - Czçse 1 :Wymagania dla wentylowanych i nie wentylowanych gazoszczelnych (Typ 1) i nie gazoszczelnych (Typ 2) ubran uchronnych".
24. PN-EN 659 „Rçkawice ochronne dla strazakôw".
25. PN-EN 388 „Rçkawice chroni^ce przed zagrozeniami mechanicznymi".
26. PN-EN 407 „Rçkawice chroni^ce przed zagrozeniami termicznymi (gor^co i/lub ogien".
27. PN-EN 368 „Odziez ochronna. Ochrona przed plynnymi chemikaliami . Metoda badania odpornosci materialôw na przenikanie cieczy".
28. PN-EN 136 „Sprzçt ochrony ukladu oddechowego. Maski. Wymagania, badanie, znakowanie".
29. PN-EN 137 „Sprzçt ochrony ukladu oddechowego. Aparaty powietrzne butlowe ze sprçzonym powietrzem. Wymagania, badanie, znakowanie".
30. PN-EN 344 „Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego przeznaczonego do uzytku w pracy".
31. PN-EN 344-2 „Obuwie bezpieczne, ochronne i zawodowe do uzytku w pracy. Wymagania dodatkowe i metody badan".
32. PN-EN 345-2 „Obuwie bezpieczne do uzytku w pracy. Wymagania dodatkowe".
33. PN-86/M-51510 „Sprzçt pozarniczy linki strazackie ratownicze".
34. PN-EN 364 „Indywidualny sprzçt chroni^cy przed upadkiem z wysokosci. Metody badan" .
35. PN-87/M-51503 „Sprzçt pozarniczy. Zatrzasniki"
36. PN-EN 362 „Indywidualny sprzçt chroni^cy przed upadkiem z wysokosci. L^czniki.".
37. PN-88/M-51502 „Sprzçt pozarniczy. Pasy strazackie".
38. PN-EN 361 „Srodki ochrony indywidualnej chroni^ce przed upadkiem z wysokosci. Szelki bezpieczenstwa".
39. EN ISO 13938-1.
40. EN ISO 6942.
41. ISO 17493.
42. EN ISO13934-1.
43. EN ISO 1421.
44. EN ISO 13935-2.
45. EN ISO 6530.
46. PN-EN 368.
