CC BY
16и
Вестник «Oрлеу»-kst
туетаныц кажеттшшн, ынта-ыкыласын жэне шыгармашылык эрекетiн ескерiп, бшм беру-ге жацаша т^ргыдан карауды талап етiп отыр. Муныц eзi казiргi жанданган eмiрдiц талабы-на сэйкес окытушыдан тэлiмгердiц бiлiм са-пасын арттыру Yшiн педагогикалык YДерiстi iздемпаздыкпен уйымдастыру мiндетiн жYк-тейдь
Окыту жуйесшщ жаца технологияла-ры мектепте кещнен орын алып келедь Бу-г1нг1 тацда Елбасымыз Н.Э. Назарбаевтыц б1л1м жуйес1не кеп кецш белушщ аркасын-да ^азакстанныц кептеген мектептер1 ин-терактивт1 тактаFа мультемидиялык каби-неттерге ие болып отыр.
50 мемлекеттщ катарына ену Yшiн елiмiздiц камын ойлайтын, Yш тшде еркiн сeйлейтiн азамат- шет тшнде дэрiс беретiн муFалiмдердiц алга койган максаты. ^огам-ныц бYгiнгi басты багыттарыныц бiрi- бiлiм беру YPдiсiн акпараттандыру. Бул багыт жаца акпараттык комуникативт1к технологиялар-ды (АКТ)пайдалану аркылы дамыта окыту, кашыктан окыту, дара тулгага багыттап окыту максаттарын жYзеге асыра отырып, оку тэр-
бие YPДiсiнiц барлык децгейлершщ тшмдш-пмен сапасын жогарылатуды кeздейдi бiлiм беру жYЙесiнiц басты мiндеттерi- окытудыц жаца технологиясын енгiзу, бYкiл элемдiк коммуникация желiсiне шыгу. Компьютер жYЙесiн колдану- м¥Fалiмнiц де окушыныцда жумысын жещлдетедь Кабинетте тест жу-мыстарыныц нэтижес сол сэтте дау жасауFа мYмкiндiк берiледi. Уакыт тYсiрiлген ролик-тердi Fана кeрсетiп немесе муFалiм оларды eзi редакциялауы аркылы уакытты Yнемдеуге болады. Елiмiздiц бiлiм беру саласында жаца акпараттык технологияларды колдану басты максат болып отыр. Сондыктан муFалiм бо-лашак окушылары сиякты, жеткiлiктi дэреже-де сандык сауаты бар болуы керек. Бул АКТ бшм беру жYЙесiндегi сабак берудщ жацаша эдiсi болып отыр.
ПАЙДАЛАНЫЛГАН ЭДЕБИЕТ
1.Елбасы жолдауы <Жр максат, бiр MYД-де, бiр болашак» 2014 жыл
2.Учительская плюс газет 2014 жыл
3.Сынып жетекшiсiнiц аныктамалы^ы 2010 жыл
ОЦУШЫЛАРДЬЩ ФУНКЦИОНАЛДЬЩ САУАТТЫЛЫГЫН ДАМЫТУДА КЭС1БИ ШЕБЕРЛ1КТЩ 0СУ1
М.Б. Айткенова,
«Эрлеу» БА¥О» АК филиалы Караганды облысы бойынша ПК БАИ, ага оцытушысы
Жас азаматтардыц нэтижелi элеуметтену негiзi ретшде кызметтщ барлык салаларында eмiрлiк мiндеттердi кец аукымда шешу Yшiн бiлiм, бiлiк, даFдыларды колдану кабiлетi, со-нымен катар тулFааралык карым-катынас жэне элеуметпк катынастарды баFалау кабiлетi -функционалдык сауаттылык карастырылады. Окушылардыц функционалдык сауаттылыFын дамыту ^азакстанныц элемнiц бэсекеге ка-бшетп 30 елiнiц катарына ену Yдерiсiнде eзек-тiлене тYседi. 2014-2015 жылдардаFы бэсекеге
Елбасы Н.Назарбаев бiлiм беру жастарFа
тек бiлiммен шектелмей, элеуметпк бешмде-
_ луде икем-даFдыларды пайдалану кажеттiгiн
Н атап кeрсеттi. 2011-2020 жылдарFа арналFан
^ ^азакстан Республикасында бiлiм берудi дамы-
^ тудыц мемлекетпк баFдарламасында мектеп-
' те бiлiм беру жYЙесiне интеллектуалды, дене Н
И жэне рухани дамы^ан азаматты калыптастыру,
® жылдам eзгермелi элемде табысты, элеуметтiк
Н бейiмделудi камтамасыз ететш бiлiм кажеттш-
Щ гiн канаFаттандыру максаты койылып отыр.
3
Вестник «Орлеу^-kst
кабшеттшктщ Галамдык индексi - кешбасшы елдер тэжiрибесi, соныц шшде, Швейцария, Сингапур, Германия, Финляндия, Оцтуспк Корея жэне т.б. елдер тэжiрибесi, жеткен жетiсгiгi бiлiм беру жYЙесiнiц бэсекеге кабшетп жYЙесi-не непзделгенш, онда мектептердщ кызметпк максаты мектеп тYлектерiнiц ХХ1 гасырда та-бысты элеумегтенуi ретiнде карастырылаты-нын керсетедi.
Мектеп окушыларыныц функционалдык сауаттылыгын дамыту женiндегi 2012-2016 жылдарга арналган улттык ю-кимыл жоспа-рында бшм беру мазмунын, окыту эдiстерi мен тэсшдерш жегiлдiру, оку-эдютемелш камтама-сыз ету мiндегтерi койылды. Жоспарда кара-стырылган отандык бiлiм берудi уйымдасты-ру эдiснамасын езгерту неггздемесшщ бiрi - PISA (Programmer for International Student Assessment) 15 жасар окушылардыц бiлiм жетютгктершщ децгешн багалайтын Халыкаралык багдарлама. PISA багалау багдарла-масыныц басымдылыгы оку, математикалык жэне жаратылыстану-гылыми сауаттылыгы багыттарына негiзделедi.
^азакстан PISA зергтеуiне алгаш рет 2009 жылы катысты. PISA-2012 зерттеулершщ нэтижес бойынша казакстандык окушылар 65 элем елдершщ арасында математикалык сау-аттылык бойынша 49-орынды, гылыми-жара-тылыстану багыты бойынша 52-орынды, оку сауаттылыгы бойынша 63-орынды иелендi.
PISA-2009 корытындысымен салысты-ратын болсак, казакстандык окушылардыц оку сауаттылыгы бойынша керсеткiшi 3 упай-га ест (PISA-2009 - 390 ¥пай, PISA-2012 -393 упай). Жобага катысушы казакстандык окушылардыц Yлгерiмi халыкаралык бiрыцFай шэкiл бойынша оку сауаттылыFыньщ нэтиже-сi ЭЫД¥ елдерi бойынша ортадан темен упай керсетюшш керсетедi. ^азакстан бойынша алынFан бул мэлiмеггер 3 жыл iшiнде оку са-уагтылыFы децгешнщ айтарлыктай есуш кер-сетпейдi, нэтижелiк керсеткiш + 3 упайды курайды.
Тутастай алFанда, PISA-2012 зерттеулершщ нэтижелерi казакстандык окушылардыц талдау жасау, жинактау, ез ойын тыцда-ушыларFа жеткiзу, мэселелердi талкылау, белсендi азаматтык позиция керсету жаFдай-ында оку сауаттылыFыныц темен децгешн кер-сетп.
Оку сауаттылыгыныц халыкаралык TYCiHiri Казакстан Республикасы жалпыга мш-деттi бiлiм беру стандарты талаптарымен Yндес бiлiм беру нэтижелершщ бiркатарын камтиды. КР МЖМББС окытудыц нэтижесiн Yш аспектi: жеке, жYЙелi-эрекеттiк жэне пэндiк аспектiнi негiзге ала отырып айкындайды. Оку YДерiсiн уйымдастырудыц жаца эдiстерi мен тYрлерi, окушыларды окытудыц жаца технологиялары аркылы бшм беруде кYтiлетiн нэтижелерге кол жетюзуге мYмкiндiк бередi.
Функционалдык сауаттылыктыц мацызы жеке тулганыц оку эрекетш ездтнен жузе-ге асыру кабiлетiнен кершед^ сонымен катар бiлiмiн емiрде теракты пайдалана алуы, эле-уметтiк карым-катынаста, тYрлi емiр жагдай-ларында мэселелердi шешу Yшiн икем-дагды-ларды жYзеге асыру болып табылады. Ел Yшiн бул статегиялык мацызды мэселенi шешуде жеке тулганыц жiгерлiлiгi, шыгармашыл ойлау кабшеп жэне дэстYрлi емес шешiмдердi таба бiлуi, кэсiби багытты тацдай бшу^ емiр бойы окуга дайын болуы басты функционалдык сапа болып танылады. Аталган барлык функционалдык икем-дагдылар мектеп жагдайында калыптасады.
Оку сауаттылыгы
• Акпаратты табу;
• Мэтiндi интерпретациялау;
• Рефлексия жэне багалау.
Бiрiншi децгей - «жацгырту»
Акпараттарды дэстYрлi калыпта кабыл-
дау; белгш деректердi, стандартты тэсiлдердi жэне эдiстердi тiкелей колдану; таныс алго-ритмдердi пайдалану; таныс сез тiркестерiмен жумыс;
Ек1нш1 децгей - «байланыс орнату»
Акпараттыц бiр тYрiнен келесiсiне ауы-су; тапсырманы шешуге арналган эртYрлi эдь стердi колдану; алынган шешiмдi интерпрета-циялау;
Yшiншi децгей - «талкылау»
КYPделi мэселелер; ойлау жэне интуиция; шыгармашыльщ тургыдан келу; шешу амалын ецдеу; камту; негiздеу.
РКА багдарламасы багалаудыц баска жYЙелерiнен ерекшеленетш белгiлi бiр мак-саттарга ие. Осы максаттарды жузеге асыруда мугал1м окыту эдiс-тэсiлдерiне езгерiстер ен-ггзу^ бiлiмдерiн дамытуы кажет. РISА мэтш-дерiн тYсiну Yшiн, жумыс жасай бшу Yшiн ез
а г*
н и
H
И =
Рч
и
H =
S
ü
Вестник «Орлеу^-kst
сабактарында окушыларды дайындай алатын тYрлi технологияларды пайдалануы кажет. Сондай технологиялардыц 6ipi - оку жэне жазу аркылы окушылардыц сын тургысынан ойла-уын дамыту технологиясы. Сын тургысынан ойлауды дамыту технологиясыньщ негiзгi уста-нымдары топты; жумыска, еркiн ойлауга, жаз-баша, ауызша ой алмасуга, мэтiн мэнiн ашуга, автор iрiктеген сездер мен сез тiркестерiнде жаткан угымдарды тYсiнуге, эрекеттеспкке негiзделедi. Оку сауаттылыгы тYсiнiп окудан басталып, сездер магынасына, грамматика жэне тшдш, мэтiндiк курылымдарга талдау жасауды камтиды. Сол себептi м¥Fалiмдер бел-сендi окыту жэне оку стратегияларын, аудито-рияда тиiмдi байланыс жасау жолдарын оку са-уаттылыFыныц жалпы ережелерiн мецгерулерi тиiс. Оку сауаттылыFы бойынша бул баFдарла-маныц непзп максаттарыныц бiрi - окушылар мектеп аясында жэне мектептен тыс уакытта ненi окитынын, кандай максатпен окитынын кец аукымда камтуды карастыратындыктан, муFалiмдер осы мэселелердi зерттегенi, оны KOлданыстаFы оку баFдарламаларымен бай-ланыстырып, салыстыру жасаулары мацызды болмак.
Дорыта айтканда, К^азакстанныц PISA зерттеуiне катысу нэтижесi республикадаFы жалпы бiлiм беретiн мектеп педагогтершщ мыкты пэндiк-теориялык бiлiм беретiндiгiн, бiрак оны накты емiрдегi жаFдайларда пайда-лануFа Yйретпейтiндiгiн керсетедi. Сол себепт 2014-2015 оку жылында педагог кадрлардыц бiлiктiлiгiн арттыру жэне кайта даярлау кур-
старында PISA халыкаралык зерттеуш жYргiзу аясында окушылардыц функционалдык оку сауаттылыгын дамыту жолдары тYсiндiрiлiп, агымдагы оку жылында мэселенi бiрлесiп шешу енгiзiлдi. Олай болса, окушылардыц оку жет1спктерш багалайтын PISA халыка-ралы; зерттеулерi багытында окушылардыц оку сауаттылыгын жэне функционалдык сауаттылыгын калыптастыру ^азакстан мектебi мYFалiмдерiнiц кэсiби кузыреттшшн дамыту-дыц басты устанымы болуы шарт.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1. Мектеп окушыларыныц функционалдык сауаттылыFын дамыту женшдеп 2012 - 2016 жылдарFа арналFан улттык iс-кимыл жоспары // ^азакстан Республикасы Yкiметiнiц 2012 жыьгаы 25 маусымдаFы № 832 каулысы.-[Электронный ресурс]. - Байланыс режима adilet.zan.kz
2. Результаты международного исследования оценки учебных достижений учащихся 4-х и 8-х классов общеобразовательных школ Казахстана. Национальный отчет. - Астана: НЦОСО, 2013. - 237 с.
3. PISA халыкаралык зерттеуш жYргiзу аясында окушылардыц функционалдык сауаттылыгын дамыту эдiстерi бойынша ^азакстан Республикасы педагог кызметкерлершщ бшктшпн арттыру баFдарламасы. Оку сауат-тылыFы. Мрашмнщ жумыс дэптерi. «Назарбаев Зияткерлш мектебЬ», PEARSON, Автор-лык кукык, 2014.
ИННОВАЦИОННЫЕ ПОДХОДЫ В ОРГАНИЗАЦИИ МЕТОДИЧЕСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ КОЛЛЕДЖА
а г*
н и
н
и =
Рч
и
н =
S
Одним из важнейших средств повышения педагогического мастерства педагогов и мастеров производственного обучения, связывающие в единое целое всю систему работы
Р.М. Бекенова,
методист КГКП «Костанайский профессионального—технический колледж», Костанайская область
колледжа, является системно организованная научно-методическая работа. Роль научно-методической работы значительно возрастает в современных условиях в связи с необходимо-
