Научная статья на тему 'МУЛЬТИМЕДИЙНЫЕ ТЕХНОЛОГИИ КАК ОДИН ИЗ ПУТЕЙ ФОРМИРОВАНИЯ ПОЗНАВАТЕЛЬНОГО ИНТЕРЕСА СТУДЕНТОВ ТЕХНИЧЕСКОГО ВУЗА'

МУЛЬТИМЕДИЙНЫЕ ТЕХНОЛОГИИ КАК ОДИН ИЗ ПУТЕЙ ФОРМИРОВАНИЯ ПОЗНАВАТЕЛЬНОГО ИНТЕРЕСА СТУДЕНТОВ ТЕХНИЧЕСКОГО ВУЗА Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
131
11
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
МУЛЬТИМЕДИЙНЫЕ ПРОГРАММЫ / МУЛЬТИМЕДИЙНАЯ ТЕХНОЛОГИЯ / ВИДЫ РЕЧЕВОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ / ЯЗЫКОВЫЕ ЯВЛЕНИЯ / КОММУНИКАТИВНЫЕ СИТУАЦИИ / ИНДИВИДУАЛЬНЫЙ ПОДХОД / ЭЛЕКТРОННЫЕ ИЛЛЮСТРАЦИИ / ИНДИВИДУАЛЬНЫЕ КАЧЕСТВА / ОБЩЕНИЕ / КОММУНИКАЦИЯ / КОМПЕТЕНЦИЯ

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Султанова Сурайё Абдурашидовна

В статье речь идет о мультимедийных программах обучения, которые способствуют тренингу различных видов речевой деятельности и сочетать их в разных комбинациях, осознать языковые явления, позволяют развитию лингвистических способностей, создают коммуникативные ситуации, автоматизируют языковые и речевые действия, а также обеспечивают реализацию индивидуального подхода и интенсификацию самостоятельной работы учащихся. Компьютер позволяет учителю обогатить занятия набором электронных иллюстраций, сделать их более интересными и запоминающимися, шире реализовать творческие возможности обучающихся, глубже учесть особенности группы и индивидуальные качества каждого студента.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

MULTIMEDIA TECHNOLOGIES AS ONE OF THE WAYS OF FORMATION OF THE COGNITIVE INTEREST OF STUDENTS OF TECHNICAL UNIVERSITY

The article deals with multimedia training programs that contribute to the training of various types of speech activity and combine them in different combinations, recognize language phenomena, allow the development of linguistic abilities, create communicative situations, automate language and speech actions, and also ensure the implementation of individual approach and intensification independent work of students. The computer allows the teacher to enrich the classes with a set of electronic illustrations, make them more interesting and memorable, more widely realize the creative abilities of students, take deeper consideration of the group's characteristics and individual qualities of each student.

Текст научной работы на тему «МУЛЬТИМЕДИЙНЫЕ ТЕХНОЛОГИИ КАК ОДИН ИЗ ПУТЕЙ ФОРМИРОВАНИЯ ПОЗНАВАТЕЛЬНОГО ИНТЕРЕСА СТУДЕНТОВ ТЕХНИЧЕСКОГО ВУЗА»

11. Козлова Н.В. Методика использования интерактивных приемов в обучении немецкому языку студентов языковых вузов. Дис. ... кандлед.наук. - Горно-Алтайск, 2008. - 213 с.

12. Махмутов М. И. Проблемное обучение. Основные вопросы теории. М.: Педагогика, 1975. С.68-115.

13. Нехорошева А.В. Из опыта работы по проектной методике / А.В. Нехорошева // Иностр. языки в школе. -2002. - № 1. - С. 18-21.

14. Огольцова Н. Н. Мультимедийные проекты как форма интеграции педагогических и информационных технологий / Н. Н. Огольцова, В. А. Стародубцев // Информатика и образование. - 2007.- № 7 .- С. 104-106.

15. Полат Е.С. Метод проектов на уроках иностранного языка / Е.С. Полат // ИЯШ. - 2000. - № 2. - С. 3-10. - № 3. -С. 3-9.

ИНТЕРАКТИВНОЕ ОБУЧЕНИЕ В ФОРМИРОВАНИИ ЛИЧНОСТНОГО ПОТЕНЦИАЛА СТУДЕНТОВ

В данной статье речь идет о проблемах использования интерактивного метода обучения иностранным языкам в контексте разносторонней сети отношений и взаимосвязей учителя и учащихся группы. Представляется, что педагогическая технология с применением интерактивного метода, подразумевающего аудиторные групповые интерактивные занятия (ролевые игры, деловые игры, моделирование, тренинги, case study, сократические диалоги и др.) и компьютерную лингводидактику, расширяет личностный потенциал студентов, дает им больше возможностей для успешного овладения иностранным языком, способствует рациональному использованию времени занятий.

Ключевые слова. Интерактивное обучение, интерактивный метод, интерактивное занятие, взаимосвязь учителя и учащихся, педагогическая технология, ролевые игры, сократический диалог, личностный потенциал студентов, общение, коммуникация, компетенция.

INTERACTIVE LEARNING IN FORMATION OF PERSONAL POTENTIAL OF STUDENTS

This article deals with the problems of using the interactive method of teaching foreign languages in the context of a diverse network of relationships and interrelations between the teacher and the students of the group. It seems that pedagogical technology with the use of an interactive method, which implies classroom interactive group sessions (role-playing, business games, simulation, training, case study, racial societies, etc.) and computer linguistics, expands the students'personal potential, gives them more opportunities for successful mastering a foreign language, contributes to the rational use of time classes.

Keywords. Interactive learning, interactive method, interactive lesson, teacher-student interaction, pedagogical technology, role-playing games, Socratic dialogue, students' personal potential, communication, communication, competence.

Сведения об авторах:

Сайфуллаев Хайрулло Габдуллаевич - доктор педагогических наук, профессор кафедры немецкого языка и методики его преподавания Таджикского государственного педагогического университета имени Садриддина Айни, тел.: (+992) 907904 250, E-mail: sayfi_48@yahoo. de

Сайфуллоева Замира Хайруллоевна - ассистент кафедры математического анализа Таджиского государственного педагогического университета имени Садриддина Айни, тел.: (+992) 915542281

About authors:

Sayfullaev Khairullo Gabullaevich - Doctor of Pedagogical Sciences, Professor of the Department of German Language and Methods of Teaching at the Tajik State Pedagogical University named after Sadriddin Aini, tel: (+992) 907 904 250, E-mail: sayfi_48@yahoo.de Saifulloeva Zamira Khairulloevna - Assistant of the Department of Mathematical Analysis of the Tajik State Pedagogical University named after Sadriddin Aini tel.: (+992) 915 54 2281

ТЕХНОЛОГИЯМ МУЛТИМЕДИ ^АМЧУН ВОСИТАИ ТАШАККУЛИ ЗАЩИ МАЪРИФАТИИ ДОНИШЧУЕНИ МУАССИСА^ОИ ОЛИИ ТЕХНИКИ

Султонова С.А.

Донишгоуи давлатии омузгории Тоцикистон ба номи С.Айни

Тахти вожаи мултимедия технологиями иттилоотие фахмида мешавад, ки дорои ин ва ё он воситахои барномавй ва техники мебошанд ва онхо ба толибилмоне, ки ба хайси кироаткунанда, шунаванда ва тамошобин фаъолият доранд, таъсири самаранок мерасонанд.

Мутобики акидаи Н.А Савченко мyлтимедия мачмуи воситахои дастгохй ва баpномавй бyда, ба иcтифодабаpанда имконияти коppо даp низоми муколамавй даp шаклхои гуногун (гpафика, матн, cадо, видео) ва бунёди мухити ягонаи иттилоотий фаpоxам меоваpад. Ин як низоми компyтеpкyнонидашyдаи хамг^» буда, коppо даp шакли аниматcияи компютеpии гpафика, матн, нутк, cадо, cypат ва видео таъмин менамояд [6].

Вобаcта ба тахияи амалиёт ва иcгифодаи воситахо баpои коpкаpди иттилоот даp намудхои гуногун бояд иттилоот даp шаклхои pакамй (матн, гpафика, аниматcия), визуалй (видео, cypат, тасв^хо ва f.) ва даp шакли cадо (нутк, мушкй, дигаp садохо) таксим каpда шаванд.

Даp омузиши забони xоpичй накши теxнологияи компютеpй (мултимедй) бyзypг аст, зеpо на xаp як китоби даpcй ба талаботи имpyзаи маоpиф чавобгу аcт. {ангоми иcтифода аз баpномаxои компютеpии таълимй заpyp аст, ки иcтифодабаpии он баpои ха-p як толибилм ва Typyx^ донишчуён санчида шавад. Зеpо пайдоиши теxнологияи компютеpй максади навеpо даp омузиши забони xоpичй ба миён меоpад. Яъне дониcтани забон мyошиpатpо таваееути почтаи электpонй ва чустучуи иттилоотpо аз Интеpнет мycоидат менамояд [4, с.104]. Акеаpи xонандагон чунин омит^ кайд каpдаанд, ки бо пайдошавии Интеpнет имконияти мyошиpат бо сохибзабонон (англиcзабонон, олмониён) xеле афзуд ва чунин холат хавасмандии онк^о ба забони xоpичй зиёд гаpдонид.

Имкониятхои иcтифодаи теxнологияи мyлтимедиpо (компютеppо) баpои омузиши забони xоpичй шаpтан ба 3 катет^мя чудо каpдан мумкин аcт:

1. Компютеp тавpе ба баpнома даpоваpда мешавад, ки он ба

амалиётхои алохидаи иcтифодабаpанда ахамият дода, микдоpи бyзypги иттилоотpо коpкаpд каpда, онpо ба кисматхо чудо мекунад.

2. Компютеp имконият медихад, ки маълумот чycтyчУ raping., ба xотиpа гузошта шуда, коpкаpд каpда шавад. Маcалан, иcтифодабаpанда таваееути клавиатypа метавонад матнpо чоп кунад, онpо таxpиp намуда, ба cабти аудио ё видео пайвает кунад; чоп кунад, онpо даp диски кавй, диекет, СD-pом ё DVD cабт намояд ва бо почтаи элект^нИ ба чойе фиpиетад.

3. Компютеpxо бо шабакахои минтакавй ва байналмиллалй

пайвает гаpдида имконият доpанд, ки дилxоx маълyмотpо ба даcт оpанд [2, c.37].

Ба воcитаи компютеp pаванди xеле мypаккабpо автомата кунонидан мумкин ает. Таваccyти компютеp вазифахои омyзгоp ва машFyлиятxои аyдитоpй иваз каpда мешаванд.

Худомуз^ои компютери. Алхол даp бозоpи маxеyлоти мултимедй микдоpи зиёди воеитаxои xyдомyзй даp шакли СД-pом мавчуд аcт, ки даp он кypеxои гуногун баpои омузиши мустакилонаи забони xоpичй бо матну машкхои таълимй пешкаш мегаpданд.

Худомузи электpонй бояд чунин имкониятxоpо пешниход намояд:

1. Таpтиб додани баpномаи фаpдии таълим вобаета ба завк ва имкониятхои xонандаи муша^а^

2. Хангоми таълим иетифода намудани матнхое, ки xyди толибилмон интиxоб намудаанд (маеалан, маколахо аз pyзнома, мактубхо ва Fайpа);

3. X^tf^pñ бо дигаp донишчуён;

4. Шаклхои таxpиp (маеалан, зеpи xатоxо xат кашидан, зеpи xато xат кашида онpо иелоx каpдан, зеpи xато xат кашида онpо эзох додан) [2, c.52].

Xаp як компютеp бо баpномаxои етандаpтй баpои ^p^p.^ матн,

гpафик, еадо ва симо (еypат) мучаххаз гаpдидаает, ки он метавонад баpои омодагии омyзгоp ба даpc муфид бошад. Аз чумла, pедактоpxои мyоеиpи матнй ба омyзгоp имконият медиханд, ки xеле зуд маводи чопиpо баpои ^pyx омода cозад ва еифати он аз cифати маxеyлоти нашpиёт кам набошад. Даp маводхои мавчуда ба зудй таFЙиpот даpоваpдан мумкин ает. Аз чумла, ба матн чой каpдани поpчаxо аз дигаp матн ва даpоваpдани таFЙиpотxо.

Толибилмон метавонанд бо истифода аз лyFат ва cаpчашмаxои

электpонй маводи еабтнамyдаpо аз чихати мавчудияти xатоxои оpфогpафй, пунктуатсионй ва грамматики тафтиш намуда, онxоpо бевосита ба матн чой кунанд ва таFЙиpот даpоpанд.

Тартиб додани :уццат^ои мултимедй. Пайдо гаpдидани воситахои pакамии иттилоотй аз чумла, CD-rom, DVD ва Fайpа, афзун гаpдонидани xотиpаи компютеp ва такмили баpномаxои компютеpй (аз чумла, мyxаppиpи компютеpии матн) баpои истифодаи маълумотдихандахои мултимедии мypаккаб даp шаpоити xона низ имконпазиp гаpдидаанд. Системахои маълумотдихандаи мyоеиp аз матн, садо, cypат ва тасв^и видео ибоpат аст. Даp чунин шаpоит иетифодабаpанда на танхо зуд аз як кисмат ба кисмати дигаp мегyзаpад, балки ин ё он маълyмотpо бо шаpxy эзохи xyд пyppа мегаpдонад ё матн, садо ё таcвиppо ба матнхои дигаp мегyзаpонад.

Як теъдоди зиёди баpномаxои мултимедии Fайpидидактикй мавчуданд, ки онх,о асосан баpои сохибзабонон пешбинй шудаанд, на баpои шаxеоне, ки забони xоpичиpо меомузанд.

Ба чунин барномадо дохил мешаванд: энсиклопедиядо доир ба содадои гуногуни дониш, бозидо, маълумотномадо ва маводдои таълимй барои намояндагони касбдои алодида, асардои адабиёти бадеие, ки бо расмдо, порчадои синамо, намоишномадои театрй, шарду эзод ва иктибоси рузномадо ва гайра таъмин гардидаанд.

Воситадои нави информатсионй дар даёти имрузаи мо чойи намоёнро ишгол менамоянд. Ондо дар дарсдои забони хоричй барои баланд бардоштани малака ва мадорати донишчуён истифода бурда мешаванд ва ондоро инкишоф медиданд. Истифодаи технологияи информатсионй-муоширатй дар раванди таълиму тарбия барои мунтазам ва мушаххас кардани таълим кумак мекунад, шавки хонандаро нисбати фан зиёд мекунад, барои пешгирии хатоидо ёрй медидад [5, с.136]. Истифодаи компютер ва воситадои таълимии ракамй дар омузиши забони хоричй ба хонандагон кумак мерасонад, монеаъдои психологиро дар раванди истифодаи забон дамчун воситаи муошират бардам медидад.

Дар методикаи муосир дангоми истифодаи шаклдои муштараки таълим хонанда шахси асосии амалкунанда мегардад ва худ роди омузишро пеш мегирад [1, с.172]. Муаллим дар ин радиф накши мушовирро мебозад ва вазифаи асосии у ташкил ва шавковаркунонии раванди таълим мебошад.

Дар дарсдои забони хоричй чунин воситадои таълимии ракамй истифода мешаванд: намоишдо дар Power Point, тадриргардои матн, таблитсадои электронй, тестдо, китобдои дарсии электронй, манбаъдои таълимии интернетй.

Алокаи телекоммуникатсонии компютерй мутобик ба тамоми содадои даёти имруза ворид шуда истодааст, махсусан дар содаи савдо, иктисодиёт, васоити ахбори умум ва илму дониш. Инчунин истифода бурдани технологияи компютерй вактро сарфа мекунад.

Раванди омузиши технологияи компютерй як катор навгонидо ва масоледи техникию илмиро ба инсоният таквият мебахшад, ва инчунин дарачаи баланди эчодиро дар илми имрузаи мо такозо менамояд. Истифода бурдани тахтаи электронй ва нишон додани филмдо дар ин тахтаи бузурги акскунанда дар машгулиятдои забони англисии Донишгоди техникии Точикистон (ДТТ) хеле чолиб буданд. Дамин тарик нишон додани филмдо тарики тахтаи электронй ба шахс як катор малакадоро таквият мебахшад. Чунин намоишдо барои шароитдои зерин мусоидат менамоянд:

1) Диккати хонандагонро ба ладзадои мудими маълумоти пешнидодшуда чалб мекунанд;

2) Намунаи айёниятдои мадсулнокро дар шакли схемадо, диаграммадо ва г. тайёр мекунанд;

3) Дамзамон ба чанд намуди хотира таъсир мерасонанд: биной, шунавой, эмотсионалй.

Васоити таъминоти барномавии тайёр кардани намоишдо дар дукондои махсус мавчуд буда,

ондо бидуни барномасозй дар муддати кутод тайёр кардан, дар вакти лозима тагйир додани намоиши компютерй имконият медиданд. Яке аз барномадои муфид барои тайёр кардани намоишдо дар ДТ Т ин Microsoft Power Point ба дисоб мерафт. Вай ба муаллим имконият медидад, то ки дар муддати кутод намоишдои худро созад. Намоишдои рангоранг шавку завки хонандаро зиёд мекунанд. Ондо масъаладои истифодаи маводи айёниро дал мекунанд.

Тайёр кардани намоиш аз тарафи омузгор нигоди эчодй, кордои зиёди тайёрй ва дониши хуби компютериро талаб мекунад: тайёр кардани слайддо, ки дар кадоми он бояд мантикан дар доираи мавзуи дарс бошад ва ин намоиш дарсро рангоранг, диккатчалбкунанда мекунад. Аз ин ру, тайёр кардани дарс-намоишдо ин омили эчодй барои муаллим аст.

Намоишдои мултимедй ба чунин бартариятдо содибанд:

1. Вобастагии айёниятдои матнй, аудиой ва видеой;

2. Имконпазирии истифода барои намоиш дамчун тахтаи мултимедии муштарак, ки барои аз худ кардани маводи лексикй, грамматикй ва услубиву фонетикй имконият фародам меорад;

3. Имконпазирии истифодаи слайддои алодида ба дайси маводи руидастй;

4. Фаъолгардонии диккати дамаи хонандагон;

5. Таъмини мадсулнокии дарк ва азхудкунии маводи нави таълимй;

6. Баамалории санчиши дониши нави азхудкарда ва системавикунонии маводи омухташуда;

7. Вобастагии кордои мустакилонаи беруназсинфй ва синфии хонандагон;

8. Сарфи вакти таълимй;

Барномаи Microsoft Power Point (MPP) ва мадсули он дорои як катор хусусиятдо мебошад, ки аз васоити урфии тасаввуроти айёнй фарк мекунанд. Ба ондо мансубанд: таъсири муштарак -имконияти тагйирёбй ва таъсир кардан ба фаъолияти амалкунанда; мачмуи маълумоти пешнидодшаванда - имконияти родбарикунии намоиш; фосиланокй - комил будани мазмуни слайддои чудогона ва ё гуруди слайддо; мутобикати барномавй - имконияти истифодаи объектдо аз дигар барномадо, масалан аз замимадои MS Office; дастрасии асбобдои техникй - кор карда тавонистани истифодабаранда бо мачмуаи барномадои MS Office.

Барои муаллимони ЗХ истифодаи соддаи MS PowerPoint адамияти махсус меорад. Объектдои гуногуни информатсионй: матндо, маводи лексикиву грамматикй, тасвирдо метавонанд вобаста ба имкониятдои пешбарии слайддо муфидтар пешнидод шаванд.

Дар машгулиятдои забони хоричй асосан намоишдои таълимй нишон дода мешаванд [6, с.41]. Ондо аз руи фаъолияти нуткй фарк карда метавонанд (дамгоми омузиши хониш, хат, суханронй ва ё шунавой); аз руи намуддои нутк (дангоми омузиши лексика, грамматика ва ё фонетика); аз руи навъдои такягод (пурмазмунй, маъной, шифодй, тасвирй). Истифодаи намоишдои PowerPoint дар раванди таълим истифодаи машкдои гуногуни забонй ва нуткиро осон мекунад: мукаллидй, гузоришй, трансформатсионй, тазаккурй.

Истифодаи намоишдои компютерй дар дарс чунин имкониятдоро фародам меорад:

- шавку даваси хонандагон зиёд шавад;

- шумораи зиёди маводи тасвирй истифода шавад;

- дарс сермадсул мегардад (бе назардошти вакт барои сарфа дар тахтаи синф);

- хонандагон ба раванди мустакили таълим чалб карда мешаванд, ки махсусан барои мукаммалгардонии мадорату малакаи ондо зарур аст.

Аз ин ру метавон гуфт, ки барномаи PowerPoint ба муаллим имконият медидад, ки барои масъаладои муайяни таълимй маводи таълимии босифатро тайёр кунад.

Масъалаи истифода бурдан/набурдани ВТТ дар дарсро бояд пеш аз дама аз руи максад ва вазифадои дарси мушаххас дал кард. Ба гайр аз он бояд донист, ки имкониятдои намуддои гуногуни ВТТ ва дамодангии ондо, дамчунин дам талаботдое, ки ба ондо бояд чавоб диданд. Истифодаи васоити техникй барои таълиму тарбияи насли наврас - яке аз хусусиятдои асосии ташаккули нутки мактабиён ва чахонбинии ондо мебошад. Васоити техникй барои баланд бардоштани сифати таълим ва бардам додани хастагии хонандагон мусоидат мекунад. Васоити техникй имконият медиданд, ки мавод ба таври аёнй пешнидод гардад [1, с. 196].

Васоити техникии муосир ба муаллим кумаки бузурге мерасонанд, дамчунин барои баланд бардоштани сифати таълим заруранд. Ондо ёрй мерасонанд то масъаладои зерин дал карда шаванд:

- ба хонандагон маълумоти пурратару комилтарро доир ба водиди омухташаванда ва ё объект додан ва ба дамин васила сифати таълимро баланд бардоштан;

- айёнияти таълимро баланд бардоштан, дамчун натичаи ин, чунин маводро ба хонандагон дастрас кардан, ки дангоми усулдои соддатарини баён дастрас ва дастнорас мешаванд

- суръати баёни маводро баланд кардан;

- талаботи хонандагонро бештар конеъ кардан;

- фаъолиятмандии муаллиму хонандагонро таъмин месозад.

Видео дар дарс. Истифодаи ин ё он васоит дар дарс, аз методикаи интихобкардаи муаллим вобаста аст. Барои самаранок истифода бурдани ваосити техникй долати истифодашаванда адамияти бузургеро дорост, ки дар он истифода мешавад, Масалан, муаллим барои гузаронидани дарс бо истифода аз видео тайёрй дида, бояд бодиккат пеш аз дарс маводдои видеоро худаш тамошо кунад, матни онро дар шакли чопй омода созад ва баъдан он маводро ба хонандагон нишон дихад [3, с.64]. Дар раванди тамошои филм бояд кадрдое омода карда шаванд, ки муаллим ба воситаи ондо диккати хонандагонро чалб кунад ва луготи навро фадмонад. Бархе аз калимоти нав метавонанд пешакй фадмонда нашаванд, агар предмет ва ё додисоте, ки ондо ифода мекунанд, ба хонандагон шинос бошанд ва мазмуни ондоро аз руи матн мефадманд [4, с.106].

Дарс бо истифодаи васоити техникй ин сифатан намуди нави машгулият аст, ки дар он муаллим бояд усулдои шарди маводи таълимии худро бо он методикае, ки дангоми барномаи телевизионй, истифодаи кинофилм, сабтдои овозй ва г. истифода мешаванд, дамоданг созад.

ВТ сохтор ва шакли машгулиятро тагйир медидад. Тачрибаи омузгорони ЗХ дар дарсдо бо истифодаи ВТ нишон медиданд, ки дар кадар дарачаи тахассуси ва салодиятнокии муаллим баланд бошад, дамон кадар истифодаи ВТТ самаранок мешаванд.

Муаллими баландтачриба истифодаи ВТ-ро дар ин ё он дарс ба накша гирифта натандо максаддои дидактикй, ки ондоро ба ин восита дастрас мекунад, балки натичаи истифодаи ондоро, кори иловагй бо хонандагонро муайян бикунад. Талаботи мудим аз он иборат аст, ки ВТ дамон вакт истифода бурда шавад, ки хонандагон ба он омода бошанд ва ба воситаи он максаддои дидактикй ба даст оянд [7, с.47].

Дарс бо истифодаи ВТ-ро ба накша гирифта, муаллим маводи таълимиро муайян мекунад, ки барои омузиши он ВТ датмист; аз фонди дастурамалдо дамонашро мегирад, ки барои далли масъаладои пешгузоштааш лозим аст; чои дастурамалро дар дарс муайян мекунад; методикаи истифодаи онро дангоми дарс эчод мекунад.

Ба васоити техникй, ки бештар диккати хонандагонро дар дарси забони хоричй такмил медиданд, чунин воситадо мансубанд :

Истифодаи филм дар дарс.

1. Филмдои таълимй ва порчафилмдо. Бинобар сабаби васеъ истифода бурдани порчафилмдо дар раванди таълим вазифаи филмдои таълимй амалан тагйир ёфт. Ондо пеш аз дама барои ба система дарорй ва чамъбаст кардани дониши хонандагон хизмат мекунанд.

Филмхоро метавон бевосита хангоми омузиши маводи нав хам истифода бурд. Дар ин маврид максаднок истифода бурдани филмхо, ки масъалахои чудогонаи мавзуъро рушан мегардонанд ва дорои маводи вокей мебошанд, барои ташаккули тасаввуроти хонандагон муфиданд. Чунин филмхои дорои хусусиятхои ичтимойй-фархангиро мо дар машгулиятхои ЗХ дар ДТТ барои оростани сухбат ва кисса мавриди истифода карор додаем. Намоиши филм кисми махдуди дарс аст ва он бо дигар методхои дарс, инчунин бо кори мустакилонаи хонандагон хамоханг мешавад.

Телевизион. Барномахои телевизионй, ки метавонанд дар раванди таълим истифода шаванд, шартан ба 3 гурухи калон чудо мешаванд. Якеи онхоро барномахое ташкил медиханд, ки вобаста ба барномаи таълимй тайёр шудаанд; онхо бевосита дар дарс истифода мешаванд, аммо каме аз доираи дарс берунанд ва донишу чахонбинии хонандагонро такмил медиханд.

Барномаи таълимии телевизионй метавонад дар зинахои гуногуни омузиши маводи таълимй истифода бурда шаванд. Зеро барнома метавонад ба дарс хамчун кисми ташкилёбанда хангоми омузондани мавзуи нав аз тарафи муаллим дохил карда шавад. Дар ин холат бояд дар оянда ба маълумотхои аз барнома гирифташуда такя кард, коркарди саволхои мавзуъро бо ёрии дигар воситахо давом дод. Пеш аз кабули барномаи телевизионй дар сухбати воридшавй муаллим хонандагонро барои кабули маълумоти нав аз экран тайёр мекунад, аммо маводро такрор намекунад. Х,ангоми истифодаи барномаи телевизионй ба сифати сарчашмаи асосии донишхои нав доир ба мавзуъ саволхо бояд вазифаи чамъкунандаи маълумотхои навтарин доир ба мавзуъ бошанд.

Барномахои телевизионй метавонанд ба хайси маводи таълимии умумигардонида доир ба мавзуъ бошанд. Дар ин холат хангоми кабули барнома хамаи саволхои асосй бояд коркард карда шаванд. Барнома донишхои хонандагонро доир ба нуктахои асосии мавзуъ чамъоварй мекунад.

Гурщи дуюми барномахои телевизиониро гурухи барномахои хусусияти умумитаълимй дошта ташкил медиханд.

Баъд аз тамошо кардани хамма намудхои намоиши телевизинй хамаи омузгорон мисли коида мазмуни барномаи телевизиониро пурра мекунанд. Барои шарх додани мазмуни барнома, агар ба акидаи у нопурра бошад, пурра мегардонад; аз хамма бештар саволхои зарурие, ки шархталабанд, шарх медихад; маълумоти хонандагон гирифтаро мустахкам мекунонад; хулосабарорй мекунанд.

Дар гурухи сеюми барномахои телевизионй барномахое дохил мешаванд, ки ба муаллим равона шудаанд. Ба онхо барномахои хусусияти методй ва умумитаълимй дошта дохил мешаванд. Аз тамошои ингуна барномахо муаллим метавонад маълумоти муфиди бисёреро гирад: муносибатхои услубй (дифференсиалй), маслихатхои чудогона доир ба ташкили дарс, маълумот оид ба ин ё он ходисахо, вокеахо ва г.

Х,амин тарик, дар истифодаи ВТТ холатхои асосии методиро бояд фаромуш накард: интихоби аз хама бехтарин филм, сабти овозй, барномаи телевизионй аз тарафи хонандагон бо рохбарии омузгор; ВТТ дар он холат самаранок мегардад, ки агар он дар хамохангй бо тамоми маводи таълимй истифода шавад [8, с.28].

Натичаи тадкикот ва тачрибаи омузгорони бехтарин нишон медиханд, ки барои истифодаи дастурхои намоишй хангоми дарс ва самаранок гардонидани таълим бояд шартхои зерин амалй гарданд: мавчудияти мачмуи васоити техникй ва дастурамалхо барои истифодаи онхо дар муассисахои таълимй; аз чониби муаллим донистани мухтавои дастурамал, банакшагирии дуруст ва истифодаи он, интихоби мачмуаи дастурамалхои таълимй, аз чумла намоишй, ки ба муаллим барои халли масъалахои чудогона кумак мерасонад, ва дар охир, омодагии методиву техникии омузгор дар ин чода накши мухим мебозад.

АДАБИЁТ

1. Алиев С.Н. Обшая методика обучения иностранным языкам (на тадж.яз.)./ Учебник для студентов факультетов иностранных языков педагогических университетов. -Душанбе: 'ПНУ, 2018. -536 с.

2. Кацук С. М. Использование компьютерных обучающих программ на занятиях по французскому языку //Иностранные языки в школе. 2000. №5.

3. Масленикова, О. Н. Интерактивные обучающие видеофильмы / О. Н. Масленикова, Д. А. Дачевский // Телекоммуникации и информатизация образования. — 2006 .—N 5 .— С. 63-65 .

4. Огольцова Н. Н. Мультимедийные проекты как форма интеграции педагогических и информационных технологий / Н. Н. Огольцова, В. А. Стародубцев // Информатика и образование. — 2007 .— N 7 .— С. 104106.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

5. Нолат Е.С. Новые педагогические и информационные технологии в системе образования [Текст] / Е.С. Нолат. - М.: Нар. Образование, 1999. -224с.

6. Савченко Н.А. Технология проектирования ключевых и предметных компетенций. 2008. - Интернет ресурс: http://www.humanities.edu.ru/db/msg/84193

7. Сайфуллаев Х.Г. Педагогическая технология в обучении иностранным языкам с целью формировании у обучающихся черт вторичной языковой личности // Вестник педуниверситета /Серия педагогика и методика преподавания. -Душанбе, 2015. -№ 6-2 (67). -С.46-52.

8. Хуторской А.В. Телекоммуникационные образовательные технологии. Итоги и перспективы Всероссийского конкурса «Дистанционный учитель года» // Интернет. Общество. Личность. ИОЛ - 2000.

МУЛЬТИМЕДИЙНЫЕ ТЕХНОЛОГИИ КАК ОДИН ИЗ ПУТЕЙ ФОРМИРОВАНИЯ ПОЗНАВАТЕЛЬНОГО ИНТЕРЕСА СТУДЕНТОВ ТЕХНИЧЕСКОГО ВУЗА

В статье речь идет о мультимедийных программах обучения, которые способствуют тренингу различных видов речевой деятельности и сочетать их в разных комбинациях, осознать языковые явления, позволяют развитию лингвистических способностей, создают коммуникативные ситуации, автоматизируют языковые и речевые действия, а также обеспечивают реализацию индивидуального подхода и интенсификацию самостоятельной работы учащихся. Компьютер позволяет учителю обогатить занятия набором электронных иллюстраций, сделать их более интересными и запоминающимися, шире реализовать творческие возможности обучающихся, глубже учесть особенности группы и индивидуальные качества каждого студента.

Ключевые слова. Мультимедийные программы, мультимедийная технология, виды речевой деятельности, языковые явления, коммуникативные ситуации, индивидуальный подход, электронные иллюстрации, индивидуальные качества, общение, коммуникация, компетенция.

MULTIMEDIA TECHNOLOGIES AS ONE OF THE WAYS OF FORMATION OF THE COGNITIVE INTEREST OF STUDENTS OF TECHNICAL UNIVERSITY

The article deals with multimedia training programs that contribute to the training of various types of speech activity and combine them in different combinations, recognize language phenomena, allow the development of linguistic abilities, create communicative situations, automate language and speech actions, and also ensure the implementation of individual approach and intensification independent work of students. The computer allows the teacher to enrich the classes with a set of electronic illustrations, make them more interesting and memorable, more widely realize the creative abilities of students, take deeper consideration of the group's characteristics and individual qualities of each student.

Keywords. Multimedia programs, multimedia technology, types of speech activity, language phenomena, communicative situations, individual approach, electronic illustrations, individual qualities, communication, communication, competence.

Сведения об авторе:

Султанова Сурайё Абдурашидовна - аспирант кафедры методики преподавания английского языка Таджикского государственного педагогического университета имени С. Айни, тел.: (+992) 919539 264

About the author:

Sultanova Surayo Abdurashidovna - postgraduate student of the English Teaching Methods Department at the Tajik State Pedagogical University, named after S. Aini tel.: (+992) 919 539264

ПОДГОТОВКА БУДУЩИХ УЧИТЕЛЕЙ К РАБОТЕ С ДЕТЬМИ В УСЛОВИЯХ ИНКЛЮЗИВНОГО ОБРАЗОВАНИЯ

Баротова Г.Ю.

Таджикский государственный педагогический университет им. С.Айни

Происходящие в нашей стране демократические преобразования, процесс вступления в мировое экономическое общество привели к изменениям в отношении сообщества к проблемам людей с особыми образовательными потребностями, привели к осознанию необходимости их более широкой интеграции в образовательный процесс.

В школьном образовании данная установка была воплощена в создании особых факторов для любого ребёнка для получения полноценного образования, включения его в интегральный образовательный процесс учебного заведения, а также для обеспечения равных возможностей для детей с особенностями развития в освоении разного уровня образовательного стандарта.

Саламанская декларация, принятая в 1994 году, подчёркивает, что дети с особыми потребностями «должны учиться вместе во абсолютно всех случаях, когда это возможно» [1, с.11]. В то же время подход «школа для всех» сообщён в степень качества приоритетной задачи: создание инклюзивного образования либо интегрировать образования, которое подразумевает адаптацию системы образования к потребностям ребёнка с ограниченными возможностями.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.