CC BY
21FTAXP 27.01.45
МАТЕМАТИКА САБАЦТАРЫНДА ЭЗШД1К Ж¥МЫСТАРДЫ ЦОЛДАНУДЬЩ
ЕРЕКШЕЛ1КТЕР1
Д.А. Сершбаева 6М010900-Математика мамандыгыныц магистранты Казац Мемлекеттiк Цыздар Педагогикалыц Университетi, Алматы, Казахстан
email: dinar9392@mail.ru
Мацалада, езшдак ж^мыстардыц мацсаты мен мазм^ны аныцталган. Математика пэнше деген оцушылардыц цызыгушылыгын ояту мацсатында, езд1к ж^мыстарды цолданудыц ерекшелт керсеплген. Оцушылардыц ж^мыстарына багыт, багдар берудщ жолдары царастырылган. Эзд1к ж^мыстардыц орындалуындагы м^гал1мн1н м1ндет1 аныцталган. Математика сабацтарында эртYрлi децгейл ездж ж^мыстарды ^йымдастырудьщ жолдары керсетiлген.
Туйт свздер: бейтд1 оцъту, езтдж жумыс, децгейлж, график, функцияны, реферат, презентация, сызыцты функция
Казацстан Республикасыныц 2017 жылдыц «Бшм туралы Зацы» 1-тараудыц 1-бабында «Кэсштш дайындыцты багалау - техникалыц жэне кэсiптiк, орта бiлiмнен кейiнгi бшм берудщ кэсiптiк оцу багдарламаларын юке асыратын бiлiм беру ^йымдары бшм алушыларыныц кэсiптiк дайындыгы децгешнщ мемлекетпк жалпыга мiндеттi бiлiм беру стандарттары мен белгiленген талаптарга сэйкес келу дэрежесш айцындау» - делiнсе, аталмыш Зацныц 3 тарау 11-бабында «¥лттыц жэне жалпы адамзаттыц ц^ндылыцтар, гылым мен практика жетiстiктерi жеке адамды цалыптастыруга, дамытуга жэне кэсiптiк шыцдауга багытталган сапалы бiлiм алу ушш цажеттi жагдайлар жасау» - деп мшдет цойган [1]. Сондыцтан да цазiргi цогам емiрiнiц барлыц бшм беру саласында, соныц iшiнде т^лга цалыптасуыныц негiзiн цалайтын жалпы бшм беретш мектептщ базалыц бiлiм мазм^нына болашацца багдарланган жацартулар жасауды цажет етедi. Оцушылардыц ездiгiнен бiлiм алуы, бiлiм беру сапасын кетерудщ, мемлекеттщ жэне цогамныц, т^лганыц езектi жэне келешектеп цажеттiлiктерiн жузеге асырудыц бiрден бiр цуралы ретiнде царастырылады.
Стратегиялыц тургыдан аныцталгандай, жалпы орта бшм беру багдарламалары бiлiм беру мазмунын кэсiбилендiру жэне кiрiктiру, саралану непзшде эзiрленетiн болады. Оцушыларга шыгармашылыц цызметше жэне жеке цабшетшщ дамуына ерекше орын берiлетiн, дараланган бiлiм беру багдарламаларын тацдауга мYмкiндiк берiледi. Осы т^ста математика пэнiн оцыту бойынша цолданылатын тиiмдi эдiс - тэсшдердщ бiрi езiндiк ж^мысты пайдалану болмац.
Оцушылардын ездшнен есеп шыгара бшушщ артыцшылыцтары кеп. Атап айтцанда, есепт ездiгiнен шыгару арцылы шыгармашылыц белсендшктерш дамытып, ездiгiнен ойлау цызметi жанданып, пэнге деген цызыгушылыгы артады. Есеп шыгару арцылы оцушылар теорияны практикамен ^штастыра алады. Оцушылар математика сабагында езiндiгiнен жумыс жасау арцылы циындыгы жогары есептердi шыгарады.
«Математикалыц есеп дегенiмiз - математикадагы зацдылыцтар, ережелер мен эдю-тэсшдер негiзiнде оцушылардыц ойы мен iс-эрекетiн талап ететiн жэне математикалыц бiлiмдi мецгеруге, оларды практикада цолдана бiлуге дагдыландыратын, ойлау цабшетш дамытуга багытталган ситуация» [2, 52б].
Кептеген математикалыц есептердi, сонымен цатар емiрмен байланысы бар есептердi шешу Yшiн, жеке адамды цалыптастыру, дамыту жэне кэсiптiк шыцдауга багытталган сапалы бшм алуы Yшiн оцушыныц езiндiк жумыстармен айналысуына мYмкiндiк бере отырып, оцушыныц бойындагы ездiгiнен жумыс жасай алу цабшетш дамытцан д^рыс деп ойлаймын.
Оцушыныц осы цабiлетiн м¥Fалiм цолдана отырып Yлгерiм денгейi темен оцушыларга тацырыпты тYсiндiруге пайдалана алады. Эзшдш ж^мысты ^йымдастыру - сабацтыц ец кYPделi кезенi. Эйткенi ж^мысты оцушылардыц барлыгы бiрдей аяцтамайды. Ол Yшiн мYFалiм оцытудыц технологиялыц жаца тэсiлдерiн пайдалану керек. Эз бетшше ж^мысты ^йымдастыруда баланыц жеке цасиеттерш ескерiп, жекелей, саралай оцыту эдшш пайдаланган д^рыс. М^ндай ж^мыстыц мазм^нын жасау эдiстерiнiн бiрiн мYFалiмнiн езi айтып бередi, ал оцушы - тек орындаушы гана. Осы багытта аса ц^нды жеке ой-пiкiрлердi б^ган дейiн атацты математиктер айтцан, олар: Г.Н.Дари езшдш ж^мыстыц мэнiн былайша ашады. Б^л ж^мыстарды жеке т^лга ез бетiмен орындайды, ол езiнiн бiлiмiне сенiмiне,
дYние тaнымынa CYЙене отыфып aткapaды. Эзiндiк ж^мыс - aprnrni бeлiнген ya^rc iшiнде м¥Faлiмнiц кeмегiнciз оpындaлaтын ж^мыс. Эзiндiк ж^мысты ¥йымдacтыpyдa мыт жaFдaйлapды еcкеpyiмiз KepeK:
1. Эзшдш ж^мыстыц мaкcaты мен мaзм¥нын гныктЕу.
2. Эзiндiк ж^мысты ¥йымдacтыpy жоcпapын жacay.
3. Окyшылapдыц ж¥мыcтapынa бaFыт, бaFдap бepy
Эзiндiк ж¥мыcтapдыц оpывдaлyындaFы м¥Faдiмнiц мiндeтi - окyшылapдыц eздiгiнeн ж^мыс жacayынa кeмeктecy, есеп шыFapy бapыcындa тиiмдi жолдapды пaйдaдaнyFa Yйpeтy, олapдыц OKyFa iздeнiмпaздaдыFы мен cayaттылыFын apттыpy [3;51].
Окyшылapдыц eздiгiнeн оpындaйтын ж^мыс тYpлepi eтe Ken: окyлыктaFы тaкыpыпкa caй мaтepиaддapды окып Yйpeнy жэне OFaн сэйкес eceптep шыFapy, сол тaкыpып бойыншa eceптep, жaттыFyлap к¥Pacтыpy. ОкyшылapFa кiтaптa бepiлгeн eceптepдi жaппaй шыFapy кэй жaFдaйдa дa киындык тyдыpaды, ceбeбi бapлык окушы тaпcpымaны бipдeй тYciнiп, кaбылдaй бepмeйдi. Yлгepiм децгеш жоFapы окушыта бepiлгeн есеп овдй болып 6acKa eceптepгe кeшce, Yлгepiм децгеш тeмeн окyшылapFa тaкыpып киын cоFып, есеп шыFapyFa деген ынтacын жояды. Yлгepiм децгеш жоFapы окушы м¥Faдiммeн жapыca отыpa тaкыpыпты тYciнce, e3 бeтiмeн есеп шыFapca, apы кapaй есеп шыFapy ол окyшыFa овдй болмaк, осы мYмкiндiктi пaйдaдaнып окытушы Yлгepiм децгеш жоFapы окушымен 6ipre, Yлгepiм децгеш тeмeн окyшылapFa тYciццipe aлaды.
M^^Fbi мaкcaт окытушы yaкыт Yнeмдeyмeн ^ca, Yлгepiм дeцгeйi тeмeн окyшылapFa тaкыpыпты тYciнyiнe, окушыныц кaлFaн тaпcыpмaны eздiгeн шыFapa aлyынa мYмкiндiк бepeдi. Сонымен кaтap окушыныц eзiндiк ж^мыспен aйнaлыcyынa жол aшaды. М^нда ca6aK тYciнгeн окушы оpындaдaтын тYpлeндipyдe жacaдaтын шapттapFa тaддay жacay KepeK. Бacкaшa aйткaндa тYciнгeн окушы Yлгepiмi тeмeн окушьта мaтeмaтикaдык ceйлeм peтiндe бaFыт, бaFдap бepiп, ciлтeмe жacay KepeK. Тaкыpыпты тYciнбeгeн окушы бepiлгeн ciлтeмe бойыншa есеп шыFapa бacтaйды.
Mыcaды: 4a 2b •(— баЬ ) кeбeйтiндiciн табыцдаp [4;40].
Тaкыpыпты тYciнбeгeн окушы ecerni тaктaFa жaзaды, Yлгepiмi жоFapы, eceптi тYciнгeн окушы кaндaй aмaл жacaйтынын aйтaды. Содaн соц тYciнбeгeн окyшылap есеп шыFapyFa кipiceдi. ТYciндipyшi окушы тaктaдa т^ып
1) 4-т - б-Fa кeбeйтceк неше шыFaды?
2) а - ты а - Fa Ke6ernceK ше?
3) b - ны b3 - кд кeбeйтceк ше? - деп c¥paк кою apкылы окyшылapдыц eздiгiнeн ж^мыс жacayынa кeмeк бepeдi, caбaккa деген кызыFyшылыктapын apттыpaды. Ал м¥Faлiм apaдaп жYpiп
окyшылapдыц ecernepm тeкcepiп, жayaбыныц 24a3b4 - ci е^нше Ke3 жeткiзeдi. Аpаcында ecerni д^ыс шыFapмaFaн окyшыFa кacынa жете бapып тYciндipy apкылы м¥Faлiмнiц у^ыты Yнeмдeлeдi.
Эзiндiк ж^мысты ¥ЙымдacтыpFaндa 6ip ж^мысты кeлeci 6ip ж^мыспен ¥штacтыpa бiлy KepeK. Эзiндiк ж¥мыcтapдыц кeйбip тYpлepiн YЙдe оpындaFaн дa колaйлы, cондa м¥Faлiмнiц ж^мысы бeлceндi емес, окушыныц кaлaй оpындaFaнын тeкcepiп, 6aFa кою болмaк. Окушыныц iздeнiп e3i оpындaп кeлгeн ж^мысы eзiншe 6ip жaцaлык болaды. Ец бacтыcы e3 бiлiм коpын молaйтaды, пэнге деген кызыFyшылыFы жоFapылaп, бeлceндiлiгiн apттыpaды, iздeнic кaбiлeтiн жeтiлдipyгe ыкпaлын тигiзeдi. Непзшен eзiндiк ж¥мыcтapдыц нэтижeci: окушыныц мiндeттi тYPдe e3 кYшiмeн aзды - Kerni жaцa нэтижеге жeтyiндe. Бipaк бapлык ж^мыс 6ip - 6iprn толыктыpып отыpyы кaжeт, aдFaн бшмш кeлeci eтiлeтiн caбaкпeн eткeн тaкыpыпты бaйлaныcтыpып отыpy, окушыныц aдFaн бшмшщ нэтижeci болмaк.
Окушыныц e3 безмен оpындayынa бepiлeтiн эpбip тaпcыpмa олapдыц KYmi кeлeтiндeй тYciнiктi, мaзм¥ны кызыFapлыктaй эp тYpлi болFaны жeн. КYPдeлiгi, OFaн кeтeтiн yaкыты ecкepiлe отыфуы KepeK. 3p6ip ж^мысты мYFaдiм leKcepm, бaFaдaп отыpy KepeK, эйтпесе окyшылap бiлiм мен icкepлiккe деген жayaпcыздыккa, ¥кыпcыздыккa Yйpeнeдi.
Окyшылapдыц бepiлгeн тaпcыpмaны eздiгiмeн оpындayы Yшiн тeмeндeгiдeй шapттapды кapacтыpcaк
1. ОкyшыFa бepiлгeн есептщ бepiлy шapттapын тYciндipy.
2. Окушыта есеп шыFapyдыц жоcпapын к¥Pacтыpyды Yйpeтy.
3. ОкyшыFa есеп шыFapy Yшiн к¥PacтыpFaн жоcпapды жYзeгe acыpyды дaFдылaндыpy.
4. ОкyшыFa eceптiц тaбылFaн шeшiмiн зepттeй отыpa кeлeci бepiлгeнi ^cac eceптi eздiгiнeн
шыFapyынa мYмкiндiк жacay.
Сонымен катар окушылар сабак ету барысында, есеп шыгару барысында мынандай с^рактарга ез -взiне с^рак коя отырып сабакты корытындылаган тиiмдi болмак. Окушылар темендегiдей с^рак кою аркылы сабакты немесе такырыпты корытындылай алады.
1. Есептщ берiлгенi кандай?
2. Есептщ берiлу шарты кандай?
3. Есептер шыгару барысында бершген есепке ^ксас есеп кездестi ме?
4. Есептер шыгару барысында бершген есепке жакындау есеп бар ма?
5. Шыгарылган есептщ жолдарын берiлген есепке колдануга болады ма?
Есептердi шыгаруды ^йымдастыруда бiрнеше кезецдер пайдалануга болады. Окушылардыц iзденушiлiк кабiлеттерiн дамытатын бiрнеше кезецдерден жэне н^скаулардан тирады. Б^л жасалган ж^мыстыц тэртiбi мен жуйелшпн камтамасыз етедi.
Бгргншг кезецде окушыларга есептщ шарты жэне оныц кай такырыптан алынгандыгы кврсетiледi.
Еюнш/ кезецде «Еске тYсiремiз, талкылаймыз, зерттеймiз...» деген жетекшi с^рактардыц квмегiмен есептщ непзп с^лбасы калыптасады. Келес кезец «Есепт шыгарудыц баска эдiсiн iздеу» теоремада кврсетiлген негiзгi ойдыц кецест^мен iске асырылады (баска эдiспен).
Зерттеудщ соцгы кезецгнде есептi жалпылап, оны шыгарудыц жоспарын к¥ру ¥сынылады [5;
96].
Окушы взi iздеп, езi тауып, талдап, керегiн ала бшсе, есте сактау кабiлетiн де жаксартады. Крсымша эдебиетпен жасалатын ж^мыста окушы свздш, аныктама ережелердi, журналдарды аткара отырып, реферат, презентация, талдау тYрлерi окушыны ойланып ж^мыс жасауга, келешекте тиянактылыкка Yйретедi. взiндiк ж^мыстарды ^йымдастыруга байланысты келесiдей тапсырмаларды колдануга болады.
1-тапсырма. С^рактарга жазбаша жауап алу
2-тапсырам. Тест тапсырмасын орындау.
3-тапсырма. Жаттыгу мен тапсырмалар орындау.
4-тапсырма. Компьютер аркылы сынак, емтихан алу. Осы тапсырмалардыц бiрiне мысал келпрсек.
Мысалы: Функция такырыбын вткенде езiндiк ж^мыстарды ^йымдастыру Yшiн бакылау мен салыстыру эдiсiн пайдалана отырып, окушыларга мынадай тапсырмалар берсек. Тасырманыц жауабын кестедегi график пен функцияны сэйкестецщру аркылы белгiлеймiз.
1. Берiлген тYзулердiц кайсысы келесi сызыкты функциялардыц графип болып табылады?
3 1 1 4 \ 1 \ ■ф
-5 -зч - 2 а 1 2 / Ч- /0 -к -2 -Ъ 4 -5 > --1 \ - -2 V3
1 - сурет
2. Суретте бершген графиктер цай функцияга сэйкес келетШн аныцта?
1 2 3 4 5
V II íjj и
у = х+1
у = -х+1
у = 3х+3 2
у = -х- 3
2 - сурвт [6; 1Q7]
Беpiлген тaпсыpмaньщ, яFни функцияньщ сypетiн Kepe отыpып о^ушыньщ eткен тarçыpыпты еске тYсipyiнe мYмкiндiк тyFызa отыpып, о^ушьта eткeн сaбa^ты rçaйтaлayынa mymkíh4ík 6epeMÍ3. Оrçyшылapдьщ eзiндiк ж¥мыстapмeн aйнaлысyывдьщ aлap оpны epeкшe. Эзiндiк ж¥мыстapды ¥Йымдaстыpyдьщ мэцызы кeлeсiдeй.
1. Бшм игepyдщ Yш децгей rçapaсытыpылaды: тeмeнгi, бaFдapлaмaлы, кYpдeлi.
2. Эp о^ушьта бiлiм any Yшiн жaFдaй жaсaп, мYмкiндiк бepeдi.
3. Бaлapдыц бapлыFынa бipдeй ^щл бeлiп, олapмeн жумыс iстeyгe мYмкiндiк бepeдi.
О^ушыньщ мaтeмaтикaFa деген кeзrçapaсын eзгepтiп, мaтeмaтикa пэнше ^ызь^ушыль^ын
apттыpy Yшiн тек бapысындaFы eзiндiк ж¥мыстap эздьщ етедь О^ушыньщ мaтeмaтикa пэнiнe
деген ^ызь^ушыльгеын оятyдaFы eздiк ж¥мыстapмeн ^осэ aлFaндa, сaбa^тaн тыс eтeтiн яFни сыныптaн тыс eзiндiк ж¥мыстapдьщ дa aлap оpны epeкшe 6олмэ^.
М^итм ю - эpeкeтi компонeтi бойыншa - Ю.К.Бaбaнскийдьщ эдiстep жYЙeсi, бул о^ыту эдiсiнe 3 Yлкeн эдiстep тобы кipeдi:
а) о^у - тэнымдьщ iс - экepeкeттi ¥Йымдaстыpy жэне жYзeгe aсыpy (сeздiк, кepнeкiлiк, пpaктикaльщ, peпpодyктивтi жэне пpоблeмaльщ индyктивтi жэне дидуктивт^ eзiндiк жумыс.
б) о^у - тэнымдьщ эpeкeттeгi мотивaция жэне peттey эдiсi (^ызь^ушыльщты rçaлыптaстыpy эдюк тэнымдьщ ойындap, eмipдeгi жaFдaйлapды тaлдay т.б.; о^ытудэ жayaпкepшiлiк пен мвдетп rçaлыптaстыpy: о^ытудьщ rçоFaмдьщ жэне жеке туетольщ мэцызын тYCYндipy,пeдaroгикaльщ шapттapды усыну);
в) бarçылay жэне eзiндiк бarçылay эдiстepi (ayызшa жэне жaзбaшa a^rnay, лaбоpaтоpияльщ жэне ^a^ra^ami^ жумыс, бaFдapлaмaлaнFaн бarçылay, фpонтaльды жэне rçоpытынды бarçылay) [7; 65].
Мaтeмaтикaдaн сыныптэн тыс жYpгiзiлeтiн жумыс деп - м^&тмнщ оrçyшылapмeн сaбa^тaн ya^ina жYpгiзiлeтiн ж¥мыстapыньщ жYЙeсiн aйтaмыз. Мaтeмaтикaдaн сыныптaс тыс ж¥мыстapFa шолу жaсaй отыpып олapды мынaдaй бaFыттapFa топтaстыpyFa болaды:
a) бaFдapлaмaдaFы мaтepиaлдapды тольщ тYсiнбeгeн оrçyшылapмeн жYpгiзiлeтiн ж¥мыстap;
э)мaтeмaтикaльщ rçaбшeттepi жоFapы, мaтeмaтикa пэнiнe ^ызь^ушыльщпен rçaparnbrn оrçyшылapмeн жYpгiзiлeтiн ж¥мыстap.
Бipiншi бaFыт: эpтYpлi сeбeптepмeн бiлiм децгеш, бiлiктiлiгi тeмeндeгeн оrçyшылapмeн жYpгiзiлeдi. м^ндэй ж¥мыстap бiлiм дeцгeйлepi бipдeй болaтын оrçyшылapды 3-4-тен топтaстыpa бeлiп элып, сaбaкгaн тыс ya^ina ^осымшэ дэpiс бepy aprçылы жYpгiзiлeдi.
К&лыс ^эотэн оrçyшылapмeн дэйындьщ мYмкiндiгiншe жYЙeлi тYpдe, яFни aптaсынa 6íp немесе ею peт, эp о^ушьта такты гамек peтiндe болуы KepeK. Kaïïranay жaсaлFaннaн соц, оrçyшылapдыц бiлiм децгей дэpeжeсiнe тольщ кeз жeткiзy Yшiн rçоpытынды 6э^ылэу жYpгiзiп, эp тэ^ьфып 6ойыншэ бaFa ^ойылуы rçaжeт. Пэн м¥Faлiмi эp тэ^ьфып 6ойыншэ оrçyшылapдьщ ^лыс rçany сeбeптepiн эньщтэщ жиi жiбepeтiн ^тел^т^те тэлдэу жэсэу кepeк.
Екiншi бaFыт:
а) оrçyшылapдьщ мaтeмaтикaFa ^ызь^ушыль^ын aprrapy;
э) бaFдapлaмaдa rçaмтылFaн с¥paкrapды тepeцipeк жэне ке^ек о^ыту;
б) оrçyшылapдыц мaтeмaтикaльщ rçaбшeттepiн, iздeнy дaFдылapын apттыpy;
в) мaтeмaтикaльщ ойлэуын тepeцдeтy;
г) Fылыми-кeпшiлiк эдeбиeттepдi e3 бeттepiмeн пaйдaлaнa бiлyгe YЙpeтy;
д) мaтeмaтикaны Fылым мен тeхникaдa, eмipдe ra^anam бiлy т.б. мarçсaттapFa жeтyiн ^здейдь
Сыныптан тыс журпзшетш езшдш жумыстарды уйымдастыру муFалiмшц шеберлiгiмен icKe асады. Сол жумыстар аркылы окушылардыц бос уакыттарын тиiмдi пайдалануга, ез кабшетш танып бiлуге, косымша жумыс жасауга уйретш, дуниетанымын кецейтедь Окытушы сыныптан тыс журпзшетш езiндiк жумыстарды уйымдастырганда окушы тез жалыкпайтындай, эркашанда ^ызыгушылы^пен катысатындай, сыныптан тыс жумыстардыц бiрнеше турш карастырган дурыс болмак. Сыныптас тыс e3i^4iK жумыстардыц темендегiдей бiрнеше тYрлерi бар.
Сыныптан тыс eзiндiк жумыстардыц тYрлерi.
Сыныптан тыс жYргiзiлетiн e3i44iK жумыстардыц бiрi математикалык Yйiрмелер. Математикалык Yйiрме - математика пэнi бойынша уйымдастырылатын сыныптан тыс жумыстардыц мейлшше кецiнен тараган жэне негiзгi тYрi. Математикалык Yйiрме окушылардыц бiлiмiн терецдетуде, олардыц математикалык таным мэдениетiн жэне пэнге кызыгушылыгын арттыратын мацызды курал болып саналады. Оган косымша, эртYрлi Yйiрмелерге катысу математика бойынша косымша эдебиеттер мен ез бетiнше жумыс iстей бiлуге дагдыландырады [8; 109].
Математикалык ушрме жумысыныц белгiлi бiр жоспары жэне окушылардыц ынта-зейiнiн басшылыкка алган накты максаты болады. Yйiрме сабактарындагы жумыс математиканыц даму тарихымен таныстыру аркылы окушылардыц пэнге деген кызыгушылыгын калыптастырады. Тэж1рибе кeрсеткенiндей, бул такырыптагы шолу баяндамалар окушыларга беймэлiм жэне тYсiнiксiз есiмдер мен терминдерге толы болгандьщтан, кабылдауга ауыртпалык тYсiредi. Соган карамастан, математикалык Yйiрме эдетте оку Yлгерiмi жаксы окушыларды камтиды. Нашар окитын окушылар катыскысы келсе, оларга да Yйiрме есiгi ашык болуы керек.
Расына келгенде окушыларга бiр - бiрiне хат жазу, туган кYнге газет шыгару, ез безмен орталык кiтапханада жумыстар кызыктырады, ал кызыгып орындаган eзiндiк жумыс эр уакытта нэтиже бередi. Оларга мектеп, жергшкп газеттерге макала жазган катты эсер етедi. Мысалы, реферат жазу окушылар Yшiн Yлкен жауапкершшк пен iздешмпаздык кабшетш арттырса, сонымен катар гылымыи кiтаптарды оки отырып, галым зерттеушiлердiц ецбектерiмен танысу, окуга деген, iзденiске деген кажеттшш, куштарлыгын тугызады. Окушыны журт алдында сейлеуге дагдыландырады. Эзiццiк жумыстыц бiр тYрiне конспект те жатады. Математика саласына Yлес коскан галымдардыц емiрбаянын, сонымен катар етшген такырыптыц шыгу тарихын, мазмунын ез беттерiмен конспектiлеу. Олар бiзден не кYтедi? Мактау, жаксы бага кутедь Окушыларды кiтаптаFы жаттыгулар мен есептер аса кызыктыра бермецщ. ОларFа жаца жумыс тYрiн eзi iзденетiндей жаFдай туFызсак, ол шамасы келгенше ез бетiмен орындауга тырысады. Ол ез шамасын, бiлiмiн, кYшiн тексередi. Орындай алмаймын, бiлмеймiн деген ойдан арылады. ТYрлi жумыстар орындау барысында жаца идеялар, ойлар туындайды, eздерi iздеп тапкан материалдарды есвде жаксы сактайды. Токсан ауыз сездщ тобыктай тYЙiнiн айтар болсак, езшдш жумыстар окушылардыц пэнге деген танымдык KызыFуын арттырады, тиянакты бiлiм алуына жаFдай жасайды.
ПайдаланылFан эдебиеттер
1. К^азакстан Республикасыныц «Бшм туралы» Зацы 27.07.2007 ж., № 319- Ш КРЗ. Астана
2. Каскатаева Б.Р. Математиканы окыту теориясы мен эдютемеа. Оку куралы. Алматы, 2018 -136б.
3. Yessenova M., Amalbekova L. The essence of the concept "mathematical literacy". Казак Мемлекетпк Кыздар Педагогикалык Университетшщ Хабаршысы, №1 .2016. 48-52 б.
4. Шыныбеков А. Н. Алгебра. Учебник для 7 класса общеобразовательной школы. Алматы, 2012.
5. Караев Ж.А. Актуальные проблемы модернизации педагогической системы на основе технологического подхода. - А.; Мектеп, 2014.
6. Абылкасымова А., Бекбоев И., Абдиева А. Алгебра 8 класс. Алматы. 2008.
7. Бабанский Ю.К., Педагогика. - М., 2003.
8. Темербекова А.А. Методика преподования математики. Учебное пособие для студентов высших учебных заведений -М: ВЛАДОС, 2003 - 176с.
9. Remund D.L. The Journal of Consumer Affairs. 2010.
ОСОБЕННОСТИ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ САМОСТОЯТЕЛЬНОЙ РАБОТЫ НА УРОКАХ МАТЕМАТИКИ
Д.А. Сершбаева Магистрант специальности 6М010900-Математика Казахский государственный женский педагогический университет, Алматы, Казахстан
Dinar9392@mail.ru
В статье определены цели и содержание самостоятельной работы. С целью привития интереса к предмету математики, была показана особенность использования самостоятельной работы. В работе учащихся предусмотрены направления, пути ориентации. Задачи учителя определены в выполнении самостоятельной работы. Представлены пути организации самостоятельной работы различного уровня на уроках математики.
Ключевые слова: профильное обучение, самостоятельная работа, разноуровневые задания, график, функцияя, реферат, презентация, линейная функция
FEATURES OF USE OF INDEPENDENT WORK IN MATH CLASS
D.A. Serikbaeva master student 6М010900-mathematics Kazakh State Women's Teacher Training University, Almaty, Kazakhstan Dinar9392@mail.ru
The article defines the goals and content of independent work. In order to instill interest in the subject of mathematics, the feature of the use of independent work was shown. The work of students provides directions, ways of orientation. The tasks of the teacher are defined in the performance of independent work. At the lessons of mathematics presented ways of organizing independent work at various levels.
Key words: profile training, independent work, multi-level tasks, schedule, function, essay, presentation, linear function
Редакцияга 20.04.2019 кабылданды.
