Научная статья на тему 'MAPLE DASTURI MISOLIDA MATEMATIKANI O'RGANISHDA ZAMONAVIY AXBOROT TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH'

MAPLE DASTURI MISOLIDA MATEMATIKANI O'RGANISHDA ZAMONAVIY AXBOROT TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

459
72
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «MAPLE DASTURI MISOLIDA MATEMATIKANI O'RGANISHDA ZAMONAVIY AXBOROT TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH»

Zamonaviy ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va yutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

MAPLE DASTURI MISOLIDA MATEMATIKANI O'RGANISHDA ZAMONAVIY AXBOROT TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH

A. G. Abdurahmonov

Toshkent viloyati Chirchiq Davlat pedagogika instituti, Chirchiq, O'zbekiston

Abdushukur1969@mail.ru

Kompyuter texnologiyalarining jadal rivojlanishi, bir qator matematik paketlarning paydo bo'lishi maktablarda, hamda oliy o'quv yurtlarida matematika kurslarining tuzilishi va o'rganilishida o'zgarishlarni taqozo etmoqda. Zamonaviy matematika hozirda zamon talablaridan kelib chiqib murakkab masalalarni echishda kompyter tehnalogiyalaridan foydalanmoqda. Bunday holda, maxsus matematik dasturlar yordamga keladi. Shu sababli, bunday dasturiy ta'minotni ishlab chiqish va uni qo'llash ko'nikmalarini o'zlashtirish muhim vazifadir. Bunday paketlardan foydalanish matematikaga qiziqishni oshiradi va ancha murakkab masalalarni hal etishni osonlashtiradi. Albatta, bu o'qituvchilardan qo'shimcha sa'y -harakatlarni talab qiladi, lekin bu sa'y -harakatlar matematika soatlarining qisqarishi sharoitida va o'quvchilar o'zlari mustaqil katta materialni o'zlashtirishlari kerak bo'lganda o'zini oqlaydi. Bu masala, ayniqsa, oliy ta'limida dolzarbdir .

Hozirgi kunda oliy ta'lim bitiruvchilari zamonaviy axborot texnologiyalaridan foydalanish muammosiga duch kelishmoqda. Bu muammo ayniqsa kompyuter matematikasi tizimidan (K.M.T) foydalanishda namoyon bo'ladi. Bunday matematik dasturiy paketlarga MathCAD, MATLAB, Mathematica , Maple va boshqa paketlarni misol sifatida keltirish mumkin.

Hozirda har qanday sohani zamonaviy axborot texnologiyalarisiz tasavvur qilish qiyin. Shu sababli, zamonaviy axborot texnologiyalarini bilish oliy ta'lim bitiruvchilari uchun raqobatbardoshlik qobiliyati va ahamiyatliligi nuqtai nazaridan juda muhimdir. Matematika turli masalalarni echisda kuchli qurol hisoblanadi, agar uni to'g'ri ishlatsangiz, kerakli natijalarni olishingiz mumkin. Zamonaviy axborot texnologiyalaridan foydalanish faqat uning kuchini oshiradi. So'ngi vaqtlarda K.M.T.dan foydalanish bilan bog'liq ko'plab maqolalar chop etilmoqda. Xususan A.G.Abdurahmonov tomonidan chop etilgan "ПРИМЕНЕНИЕ

МАТЕМАТИЧЕСКИХ ПАКЕТОВ В ОБРАЗОВАНИИ НА ПРИМЕРЕ МАТЕМАТИЧЕСКОГО ПАКЕТА MAPLE" [1] maqolasida figuralarning hajmini hisoblashda Maple dasturidan foydalanish ko'rib chiqilgan. G.U. Suyunova, B.Z. Usmonov tomoindan chop etilgan" BIOLOGIYA FANINI O'RGATISHDA

Google Scholar

Academic Research, Uzbekistan

Scientific Library of Uzbekistan www.ares.uz

Zamonaviy ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va yutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

AXBOROT-KOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARI O'RNI VA VAZIFALARI" [2] maqolasida bialogiya fanida axborot-kommunikatsiya texnologiyalari foydalanish dars jarayonini samarali borishini taminlashi ko'ratilgan.

Menimcha, zamonaviy axborot texnologiyalaridan foydalanishni maktab kursidan, boshlang'ich sinflardan o'yin darslari shaklida boshlash kerak. Kattaroq sinflarda murakkab dasturiy paketlardan foydalanish mumkin . Shunday qilib, oliy ta'lim muassasida kirgandan so'ng, talaba zamonaviy axborot texnologiyalaridan foydalanish bo'yicha ma'lum ko'nikmalarga ega bo'ladi, bu o'quvchilarga o'quv materialini yanada samarali o'zlashtirish imkonini beradi. Axborot texnologiyalarining ta'limga integratsiyasi yil sayin ortib bormoqda. Shu munosabat bilan, darslarda zamonaviy axborot texnologiyalaridan kengroq foydalanish maqsadga muvofiq deb hisoblayman. Bu darslarning sifatini yahshilaydi va talabalarning o'zlashtirish ko'rsatkichini oshiradi.

REFERENCES

1. Абдурахмонов А.Г. "ПРИМЕНЕНИЕ МАТЕМАТИЧЕСКИХ ПАКЕТОВ В ОБРАЗОВАНИИ НА ПРИМЕРЕ МАТЕМАТИЧЕСКОГО ПАКЕТА MAPLE" "Экономика и социум" №3(82) 2021

2. G.U. Suyunova, B.Z. Usmonov " BIOLOGIYA FANINI O'RGATISHDA AXBOROT-KOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARI O'RNI VA VAZIFALARI"

3. ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES Vol 2 | ISSUE 3 | 2021 ISSN: 2181-1385

4. Abdurahmanov. A.G " THE USE OF MODERN INFORMATION TECHNOLOGY IN SOLVING NON-STANDARD PROBLEMS " European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences. Vol. 8 No. 12, 2020 ISSN 20565852

5. А.Ж. Сейтов, Ф.Х. Абдумавлонова. Решение геометрических задач с помощью математического пакета MAPLE. Academic research in educational sciences, 2021. T.2 №6 Pp.933-941.

6. S.Kh.Khasanova A.J.Seytov, A.J. Khurramov, S.N.Azimkulov, M.R.Sherbaev, A.A.Kudaybergenovm. Optimal control of pumping station operation modes by cascades of the Karshi main canal. International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology, 2021. Tom 8. №4. Pp. 17177-17185.

Zamonaviy ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va yutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

7. А. Ж. Сейтов А. Р. Кутлимурадов Р. Н. Тураев Э. М. Махкамов Б. Р. Хонимкулов. Оптимальные управления водных ресурсов крупных магистральных каналов с каскадом насосных станций ирригационных систем. academic research in educational sciences volume 2 | ISSUE 2 | 2021 ISSN: 2181-1385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24411/2181-1385-202100193. Стр. 265- 273.

8. А.В. Кабулов, А.Ж. Сейтов, А.А. Кудайбергенов. Критерий управления задач оперативного управления водными ресурсами объектов водохозяйственных систем. ILIM ham JAMIYET. Стр. 6-8

9. АЖ Сейтов, БР Ханимкулов, М Гаипов, О Хамидуллаева, НК Мурадов. Численные алгоритмы решения задач оптимального academic research in educational sciences volume 2 | ISSUE 8 | 2021 ISSN: 2181-1385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-8-153-160 Academic Research, Uzbekistan 159 www.ares.uz Управления объектами каршинского магистрального канала. Academic research in educational sciences. T. 2 № 3 pp. 1145- 1145.

10.А.Ж. Сейтов, Б.Р. Ханимкулов, М.А. Гаипов, М.Р. Юсупов. Зарафшон дарёси окимининг хосил булишига атмосфера ёFинлари ва хаво хароратининг таъсири. Academic research in educational sciences. T.2 №5. Стр. 156-162.

11.A.A. Kudaybergenov A.J. Seytov, A.R. Kutlimuradov, R.N. Turaev, N.K. Muradov. Mathematical model of optimal control of the supply canal to the first pumping station of the cascade of the Karshi main canal. International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology. T. 8 № 3 pp. 1679016797.

12.A.J.Seytov ,_A.J._Khurramov,_S.N.Azimkulov,_M.R. Sherbaev,

A.A.Kudaybergenov. S.Kh.Khasanova. International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology. T. 8 №2 ISSN: 2350-0328. Pp. 17177- 17185.

13.Рахимов Ш.Х., Сейтов А.Ж. Теоретико-множественная модель насосной станции, оснащенная осевыми поворотно-лопастными насосными агрегатами. Материалы республиканской научной онлайн конференции молодых ученых «современные проблемы математики и прикладной математики» посвященной 100 летию академика С.Х.Сираждинова (21 мая 2020 г.) Стр. 78-82.

14.Сейтов А. Ж., Кудайбергенов А. А., Хонимкулов Б. Р. Моделирования двумерного неустановившегося движения воды на открытых руслах на основе проекционного метода. сборник докладов Республиканской научнотехнической

Zamonaviy ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va yutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

конференции «Инновационные идеи в разработке информационно -коммуникационных технологий и программных обеспечений» 15-16 мая 2020 года. САМАРКАНД. Стр. 60-63.

15.Рахимов Ш. Х., Сейтов А. Ж., Кудайбергенов А. А. Критерии управления задач оперативного управления водными ресурсами объектов водохозяйственных систем. Abstracts of IX International Scientific and Practical Conference Kharkiv, Ukraine 2-4 August 2020. Стр. 125-131.

16.Mekhriban Salaeva, Kakhramon Eshkaraev, Aybek Seytov. Solving mathematical problems in unusual ways with excellent limits. European Scientific Conference. Пенза, 17 мая 2020 года рр. 254-257.

17.А.Сейтов. Оптимальные методы управления водных ресурсов в крупных магистральных каналах ирригационных систем. AGRO ILM - O„ZBEKISTON QISHLOQ VA SUV XO JALIGI. Махсус сон. 2020. Ташкент. Стр. 84-86.

18.Ш.Х. Рахимов, А.Ж. Сейтов, А.А. Кудайбергенов. Оптимальное управление распределением воды в магистральных каналах ирригационных систем. ILIM ham JAMIYET. SCIENCE and SOCIETY Scientific-methodical journal Series: Natural-technical sciences. Social and economic sciences. Philological scienes. pp. 8-

Ж

19.А.В.Кабулов, А.Ж.Сейтов, А.А.Кудайбергенов, Критерий управления задач оперативного управления водными ресурсами объектов водохозяйственных систем. ILIM ham JAMIYET. science and society Scientific-methodical journal Series: Natural-technical sciences. Social and economic sciences. Philological scienes №2 2020. Pp.6-7.

20.Ш. Х. Рахимов, А. Ж. Сейтов, М. Р. Шербаев, Д. Жумамурадов, Ф. Ж. Дусиеров. Структура базы данных и программные модули для моделирования управления водными ресурсами каскада насосных станций каршинского магистрального канала. Мелиорация 2019 3(89) стр. 85-91. (№5, web of science IF=0.144)

21.А. Ж. Сейтов А. Р. Кутлимурадов Р. Н. Тураев Э. М. Махкамов Б. Р. Хонимкулов. Оптимальные управления водных ресурсов крупных магистральных каналов с каскадом насосных станций ирригационных систем. academic research in educational sciences volume 2 | ISSUE 2 | 2021 ISSN: 21811385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: (№5, web of science IF=5.723)

Google Scholar

Academic Research, Uzbekistan

850

Scientific Library of Uzbekistan

www.ares.uz

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.