Научная статья на тему 'МАМЛАКАТИМИЗ ИҚТИСОДИЁТИГА ХОРИЖИЙ ИНВЕСТИЦИЯЛАРНИ ЖАЛБ ҚИЛИШ ОРҚАЛИ КИЧИК БИЗНЕС ВА ХУСУСИЙ ТАДБИРКОРЛИКНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ИМКОНИЯТЛАРИ'

МАМЛАКАТИМИЗ ИҚТИСОДИЁТИГА ХОРИЖИЙ ИНВЕСТИЦИЯЛАРНИ ЖАЛБ ҚИЛИШ ОРҚАЛИ КИЧИК БИЗНЕС ВА ХУСУСИЙ ТАДБИРКОРЛИКНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ИМКОНИЯТЛАРИ Текст научной статьи по специальности «История и археология»

185
41
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
хорижий инвестициялар / кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик / барқарор ўсиш / инновациялар соҳаси / ижтимоий ва ҳуқуқий шарт-шароитлар / foreign investment / small business and private entrepreneurship / sustainable growth / innovation / social and legal conditions

Аннотация научной статьи по истории и археологии, автор научной работы — Сайёра Хушбаковна Валиева

Ушбу мақолада мамлакатимиз иқтисодиѐтига хорижий инвестицияларни жалб қилиш орқали кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожлантириш имкониятлари ѐритилган. Шунингдек, мамлакатнинг иқтисодий ривожланиш даражаси, инвестиция фаоллигининг ўсиш суръатлари инвестиция муҳитини яхшилаш бўйича ўрганган олимларнинг илмий ишлари ѐритилган. Бундан ташқари, мамлакатимизда хорижий инвестицияларни жалб қилиш орқали кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожлантириш имкониятлари ва шу асосида хулоса ва таклифлар шакллантирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

FAITH FOR THE DEVELOPMENT OF SMALL BUSINESS AND PRIVATE ENTREPRENEURSHIP BY INVOLVING FOREIGN INVESTMENT IN THE ECONOMY OF OUR COUNTRY

This article highlights the belief in the development of small business and private entrepreneurship by attracting foreign investment into the economy of our country. It also covers the scientific work of scientists who have studied the level of economic development of the country, the growth rate of investment activity and the improvement of the investment climate. In addition, the belief in the development of small business and private entrepreneurship through the attraction of foreign investment in our country, and on this basis, conclusions and proposals have been formed.

Текст научной работы на тему «МАМЛАКАТИМИЗ ИҚТИСОДИЁТИГА ХОРИЖИЙ ИНВЕСТИЦИЯЛАРНИ ЖАЛБ ҚИЛИШ ОРҚАЛИ КИЧИК БИЗНЕС ВА ХУСУСИЙ ТАДБИРКОРЛИКНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ИМКОНИЯТЛАРИ»

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-293-302

МАМЛАКАТИМИЗ ЩТИСОДИЁТИГА ХОРИЖИЙ ИНВЕСТИЦИЯЛАРНИ ЖАЛБ КДЛИШ ОРЦАЛИ КИЧИК БИЗНЕС ВА ХУСУСИЙ ТАДБИРКОРЛИКНИ РИВОЖЛАНТИРИШ

ИМКОНИЯТЛАРИ

Сайёра Хушбаковна Валиева

Тошкент давлат иктисодиёт университети катта укитувчиси, мустакил

тадкикодчи sayyora3001 @gmail.com

АННОТАЦИЯ

Ушбу маколада мамлакатимиз иктисодиётига хорижий инвестицияларни жалб килиш оркали кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожлантириш имкониятлари ёритилган. Шунингдек, мамлакатнинг иктисодий ривожланиш даражаси, инвестиция фаоллигининг усиш суръатлари инвестиция мухдтини яхшилаш буйича урганган олимларнинг илмий ишлари ёритилган. Бундан ташкари, мамлакатимизда хорижий инвестицияларни жалб килиш оркали кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожлантириш имкониятлари ва шу асосида хулоса ва таклифлар шакллантирилган.

Калит сузлар: хорижий инвестициялар, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик, баркарор усиш, инновациялар сохдси, ижтимоий ва хукукий шарт-шароитлар.

FAITH FOR THE DEVELOPMENT OF SMALL BUSINESS AND PRIVATE ENTREPRENEURSHIP BY INVOLVING FOREIGN INVESTMENT

IN THE ECONOMY OF OUR COUNTRY

ABSTRACT

This article highlights the belief in the development of small business and private entrepreneurship by attracting foreign investment into the economy of our country. It also covers the scientific work of scientists who have studied the level of economic development of the country, the growth rate of investment activity and the improvement of the investment climate. In addition, the belief in the development of small business and private entrepreneurship through the attraction of foreign investment in our country, and on this basis, conclusions and proposals have been formed.

Keywords: foreign investment, small business and private entrepreneurship, sustainable growth, innovation, social and legal conditions.

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-293-302

КИРИШ

Бугунги кунда мамлакатимиз иктисодиётини ривожлантириш ва баркарор усиш суръатларини саклашдаги энг мухим ва энг асосий йуналиш бу -инвестициялардир. Мамлакатимиз Президенти Шавкат Миромонович Мирзиёев "2019-йил учун мулжалланган энг мухим устувор вазифалар хакидаги Олий Мажлисга Мурожаатномаси" да у сохага куйидаги фикрларини билдириб утгандилар: "Жахон тажрибаси шуни курсатадики, кайси давлат фаол инвестиция сиёсатини юритган булса, уз иктисодиётининг баркарор усишига эришган. Шу сабабли хам инвестиция - бу иктисодиёт драйвери, узбекча айтганда, иктисодиётнинг юраги, десак, муболага булмайди. Инвестиция билан бирга турли соха ва тармокларга, худудларга янги технологиялар, илгор тажрибалар, юксак малакали мутахассислар кириб келади, тадбиркорлик жадал ривожланади"[1 ].

Мамлакатимизда инвестиция сиёсатини тубдан такомиллаштириш ва ислох килиш, уни амалга ошириш юзасидан замонавий, самарали ёндашув ва механизмларни жорий этиш, шунингдек, инвестиция жараёнларини жадаллаштириш ва умуман ишбилармонлик мухитини яхшилаш буйича изчил чора-тадбирлар амалга оширилмокда. Амалга оширилаётган чора-тадбирлар, авваламбор, иктисодиёт тармокларини, ижтимоий ва ишлаб чикариш инфратузилмаларини жадал ривожлантириш ва модернизация килишни, саноат ишлаб чикаришни комплекс диверсификация килиш ва унинг ракобатбардошлигини оширишни таъминлашга хизмат килмокда. Бу масалага Президентимиз Шавакат Миромонович Мирзиёев "Узбекистон Республикасини янада ривожлантиришнинг бешта устувор йуналиши буйича Хдракатлар стратегияси" тугрисидаги фармонининг 3.4-бандида "Инвестиция мухитини такомиллаштириш, мамлакат иктисодиёти тармоклари ва худудларига хорижий, энг аввало, тугридан-тугри хорижий инвестицияларни фаол жалб килиш" каби йуналишлар танлаб олинган эди [2]. Бу йуналишларни такомиллаштириш оркали иктисодиётимизнинг баркарор усишига эриша оламиз. Мамлакатимизда коронавирус инфекцияси таркалишига карши курашиш даврида ахолини ижтимоий химоя килишни кучайтириш ва иктисодий тармокларни фаолият курсатишининг баркарорлигини таъминлаш, шунингдек айрим хужалик юритувчи субъектларни куллаб-кувватлаш максадида Узбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 3 апрелдаги ПФ-5978- сонли "Коронавирус пандемияси даврида ахоли, иктисодиёт

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-293-302

тармоклари ва тадбиркорлик субъектларини куллаб-кувватлашга доир кушимча-тадбирлар тугрисида"ги Фармони кабул килинди [3].

Ушбу фармонда бажарилиши лозим булган бир нечта таклифлар ва тадбирлар куйидагича белгилаб берилди:

• 2020 йил 31 декабрига кадар кичик тадбиркорлик субъектлари томонидан махсулот ишлаб чикаришда фойдаланиш учун олиб кириладиган хом ашё, материаллар, аксессуарлар ва бутловчи кисмларнинг нархини пасайтиришга алохида эътибор каратган холда, ташки иктисодий фаолиятни янада такомиллаштириш юзасидан таклифлар берилганлиги;

• карантин тадбирлари даврида уз фаолиятини тухтатишга мажбур булган якка тартибдаги тадбиркорлар учун жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиги катъий белгиланган суммасини хисоблаш тухтатилганлиги;

• уз фаолиятини тухтатган ёки товарлар реализациясидан тушуми жорий йилнинг биринчи чорагидаги уртача ойлик микдорига нисбатан купрокка камайган микрофирма ва якка тартибдаги тадбиркорларга солик органларини хабардор килган холда 2020 йил 1 октябрига кадар соликларни фоизсиз (булиб-булиб тулаш) хукуки берилганлиги;

Ижтимоий ва давлат секторидаги инновациялар сохаси мутахассиси Бахром Ражабов коронавирус пандемиясининг Узбекистон иктисодиётига таъсири хакида ёзган маколасида "...дунё иктисодиётига етказилган зарарни инкироз чуккисидан утганидан сунг, умумий тарзда хисоблаш мумкин булади. Иктисодиётга пандемиянинг узи эмас, балки у билан боглик чекловлар салбий таъсир курсатади" деб фикр билдирган.

Бирок, илмий адабиётларни тахлил килиш натижаси шуни курсатдики, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик субъектлари ривожлантириш масалалари хизмат курсатиш сохаси буйича етарлича тадкик этилмаган.

Урганишлар шуни курсатадики, инвестицияларни жалб килишга куйидаги омиллар таьсир курсатади [4]:

1. Ижтимоий омиллар:

• Хусусий мулк ва хорижий инвестицияларга булган махаллий ахолининг муносабати;

• Ишчилар катламининг ижтимоий фаоллиги;

• Жамиятдаги демократик онгнинг яхлитлик даражаси;

• Умуман барча катламдаги ахолининг интелектуал салохияти;

• Жамиятни ижтимоий ривожлантириш буйича илгор гояларнинг мавжудлиги;

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-293-302

2. Иктисодий омиллар:

• Иктисодиётнинг умумий ва баркарор холати;

• Инфляция даражасининг бир маромда белгиланган парамертларда булиши;

• Кредит хажми ва унинг фоиз ставкаси;

• Иктисодий фаол ва фаол булмаган ишчи кучидан фойдаланиш тартиби;

• Валюта курсининг белгиланган меёрда сакланиб туриши;

• Маьлум бир махсулот ёки хизмат турига нисбатан ички ва ташки бозордаги талаб хамда таклиф уртасидаги муносабат;

• Солик имтиёзлари ва солик юкини енгиллаштириш имкониятлари;

• Божхонадаги имтиёзлар;

3. Сиёсий омиллар:

• Сиёсий баркарорлик, яни хар бир мамлакатда хукм сураётган тинчлик ва осойишталик даражаси;

• Халкаро келишувларга риоя килиш ва уларга амал килиш даражаси;

• Давлатнинг иктисодиётда тутган урни;

• Давлат органларининг самарали фаолият олиб бораётганлик даражаси;

• Инвестицияларга нисбатан давлатнинг инвестицион сиёсати;

• Давлатнинг турли халкаро биржаларда иштирок этиши ва битимларга эга булишлилик даражаси.

Юкоридаги омилларни мамалакатимиз иктисодиётида амал килиш даражасини ошириш оркали биз иктисодиётимизга купрок хорижий инвестицияларни жалб кила оламиз. Миллий иктисодиётга чет эл капиталини жалб этиш ва унинг фаолиятини тартибга солиш, бошкариш ва рагбатлантириш масалаларини тадкик этиш мухимдир [5].

АДАБИЁТЛАРНИНГ ТАХДИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Мамлакатимиз иктисодчи олимларидан А Вахабов , Ш.Хажибакиев, Н.Муминов, Д.Гозибеков, Д.Тожибоева, Махмудовалар томонидан инвестицияларнинг иктисодий мохияти юзасидан илмий изланишлар олиб борилган ва муносабат билдирилган. А.Вахабов, Ш.Хажибакиев, Н.Муминовлар томонидан инвестицияларнинг мазмун-мохияти буйича баён этилган таърифда: «инвестициялар - фойда олиш хамда ижобий ижтимоий самарага эришиш максадида тадбиркорлик обектларига ва бошка фаолият турларига куйиладиган пул маблаглари, банкларнинг максадли омонатлари, акциялар, бошка кимматли когозлар, технологиялар, машиналар, ускуналар,

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-293-302

лицензиялар, кредитлар, хар кандай бошка мол-мулк ёки мулкий хукуклар, интеллектуал бойликлар», деб таърилланган. "Инвестиция мухити" ва "инвестиция иклими" синоним тушунчалар сифатида ишлатилади [6]. Бу хусусда иктисодчи-олимлардан Д.Гозибеков ва Т.^оралиевлар томонидан куйидаги фикрлар билдирилган: "Инвестиция иклими жуда кенг маънода ишлатиладиган тушунча булиб, инвестор томонидан хисобга олинадиган барча муаммо ва масалаларни мужассамлаштиради. Инвестор томонидан маълум бир мамлакатга капитал ажратишнинг кулай ва нокулай томонлари белгиланади, шу билан бир каторда, уз капиталини киритмокчи булган мамлакат мафкураси, сиёсати, иктисодиёти ва маданиятига катта ахамият берилади" [7].

Шунингдек, иктисодчи олимлар К. Эклунд, Ж. Кейнс, М. Сорнаражах, В.Н.Щербаков, К.В. Балдин, В.М.Аскинадзи, В.Ф. Максимов, Э.С. Хазанович, Али Салим, Мухаммад Реза Разави, Лиу Ванг ва Н.Г.Каримов, Д.Г.Гозибеков, А.В.Вахабов, Ш.Х.Хажибакиев, Н.Г.Муминов, Ш.И.Мустафакулов, М.А.Раимжонова, Б.С.Маматов, Д.Ю. Хужамкуловларнинг илмий ишларида инвестицион мухит жозибадорлиги, миллий иктисодиётга хорижий инвестицияларни жалб килиш муаммоларига багишланган масалалар куриб чикилган [8].

Илмий маколада кутарилган муаммони атлофлича тахлил килиш, тахлил натижаларини тизимлаштириш асосида илмий асосланган хулоса ва тавсиялар ишлаб чикишда индукция ва дедукция, максадли ривожлантириш, тизимли ва киёсий тахлил, график тасвирлаш, эксперт бахолаш ва иктисодий статистик каби усуллардан кенг фойдаланилди.

НАТИЖАЛАР

Демак, инвестиция мухити инвестор учун мухим бир шарт: инвестор у ёки бу мамлакатга киритаётган капитали хатари хакида уйлаб куради. Бунинг учун у капитал хатарига таъсир этувчи куйидаги омилларни эътиборга олади:

- мамлакат ичкарисидаги сиёсий баркарорлик;

- минтакадаги якин кушничилик муносабатлари;

- хукуматнинг инвестиция муносабатларини ривожлантиришга каратилган конун-коидаларининг мукаммаллик даражаси.

Мамлакатимизда иктисодиётига хорижий инвестицияларни жалб килиш оркали кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожлантиришда инвестицион лойихалар катта ахамиятга эга хисобланади. Инвестиция лойихаларини амалга ошириш одатда учта алохида боскични уз ичига олади:

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-293-302

> Дастлабки боскич лойиха буйича якуний карор кабул килишгача давом этади;

> Кейинги боскич, лойиха натижаларини амалга оширилгунга кадар давом этадиган имплементация;

> Якуний боскич эса лойиханинг фойдалари амалга ошириладиган операцион боскичидир (1-расм).

Инвестициялардан олдинги босцич

Дастлабки ба^о

Инвестиция босцичи

Орали^ба^о

Инвестициядан кейинги босцич

Сунгги ба><о

1-расм. Лойихаларни амалга ошириш боскичлари ва мониторинг механизми

МУХ,ОКАМА

Юкорида кайд этилган дастлабки бахолаш боскичи - инвестициялардан олдинги боскичда булади. Лойихаларнинг бундай олдиндан бахоланиши эрта боскичда стратегик ахборотни такдим этади. Бу ерда вокеалар жараёнига таъсир килиш имконияти энг тез хисобланади. Ушбу ёндашув энг яхши лойихаларни танлаш ва мумкин булган мукобил лойихаларни концептуал ечим топиш имконини беради. Бошкача килиб айтганда, дастлабки бахолаш, энг яхши алтернативни тахмин килинган инвестиция лойихаларидан фойда куриш нуктаи назаридан аниклашга каратилган булади. Хусусан, инвестицияларни усиш сурьати 2017 йилда 107,1 %ни ташкил килган булса, 2019 йилга келиб эса 133,9 %га етганини куришимиз мумкин (2-расм).

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES

VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021 ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-293-302

2-расм: Асосий капиталга инвестицияларнинг динамикаси

Узбекистонда бундай механизмни тулаконли жорий этиш, шу жумладан, юкорида кайд этилган хорижий инвестор позициясидан, бошка томондан, лойихдни амалга ошириш учун масъул булган мутасадди идораларга, республикага лойих,аларни амалга оширишнинг муддатлари, х,ажмлари, хатарлари ва бошка жихдтлари буйича хорижий инвестицияларни хдр томонлама амалга ошириш механизмини тушуниш икки томонлама фойда келтириши мумкин. Бундай инвестиция лойихдлари кичик бизнес ва хусусий тадбиркорларни купайишига олиб келади.

Бундан ташкари мамлакатимизда асосий капиталга узлаштирилган инвестициялар 2016 йилда 104,1 % ни ташкил этган булса худудлар ичида эса Навоий вилояти етакчилик килиб 144,1 %ни ташкил килди. 2020 йилга келиб эса Узбекистон вилоятида 918 %ни ташкил килган булса 78,7 %га тушиш кузатилган бунга асосий сабаблардан бири бу пандемия бошланганлигини айтишимиз мумкин (1-жадвал) [10].

1-жадвал

Асосий капиталга узлаштирилган инвестициялар (усиш сурьати, % да )

2020 2021

йил йил

2016 2017 2018 2019

январ- январ-

декабр март

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Узбекистон 104,1 119,4 129,9 138,1 91,8 96,5

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES

VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021 ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-293-302

Республикаси

Коракалпогистон Республикаси 56,2 60,4 169,9 100,3 80,4 99,6

вилоятлар:

Андижон 102,4 114,3 113,7 129,0 100,5 138,2

Бухоро 120,8 154,7 60,6 95,9 96,7 151,6

Жиззах 102,7 108,2 158,1 194,9 152,5 103,2

Кашкадарё 108,9 129,7 112,4 131,2 74,1 52,7

Навоий 144,1 107,4 188,0 144,3 78,7 73,4

Наманган 108,2 110,2 178,1 131,1 87,9 93,1

Самарканд 103,4 105,7 131,4 134,5 117,9 141,1

Сурхондарё 107,6 148,4 164,2 144,0 76,3 97,2

Сирдарё 107,9 115,4 131,0 186,0 111,0 108,5

Тошкент 87,0 118,4 139,9 158,5 82,8 122,6

Фаргона 97,1 98,6 145,9 132,0 116,4 108,2

Хоразм 97,8 128,5 111,7 150,7 114,5 102,0

Тошкент ш. 119,5 121,4 138,2 145,8 96,5 96,2

Манба:Стат.уз маьлумотлари асосида муаллиф томонидан тузилди.

Колаверса, мамлакатимизда ахоли жон бошига асосий капиталга узлаштирилган инвестициялар 2016 йилда 1608,6 минг сумни ташкил килган булса 2018 йилда эса 3769,6 минг сумга етган булса 2020 йилга 5900,9 6 минг сумга етди (2-жадвал) [10]. Бундан куриниб турибдики, мамлакатимизда инвестициялар кириш хажми ошиб бормокда.

2-жадвал

Ах,оли жон бошига асосий капиталга узлаштирилган инвестициялар (минг. сум)

2020 2021

2016 2017 2018 2019 йил январ-декабр йил январ-март

Узбекистон Республикаси 1608,6 2227,8 3769,6 5834,6 5900,9 1027,9

Коракалпогистон Республикаси 2094,0 1542,2 3641,1 4644,4 4273,7 726,3

вилоятлар:

Андижон 745,3 999,6 1550,3 2406,0 2772,4 568,8

Бухоро 3237,6 6254,2 5112,4 5429,3 5812,1 1369,6

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-293-302

Жиззах 1125,1 1361,9 2693,9 5778,9 9291,9 1169,3

^ашкадарё 2389,3 3583,4 5193,4 7534,6 6032,2 801,3

Навоий 3168,1 4185,4 10892,1 17855,2 15954,9 2816,4

Наманган 1074,8 1340,3 2992,5 4344,1 4220,5 758,8

Самарканд 1001,6 1189,4 1878,3 2674,9 3431,7 631,9

Сурхондарё 879,1 1427,1 2848,3 4552,8 3737,3 640,4

Сирдарё 1660,3 2011,1 3280,2 7002,9 8404,0 1397,3

Тошкент 1507,5 2087,2 3898,4 6970,0 6399,9 1410,9

Фаргона 747,8 822,4 1516,8 2336,2 2990,0 522,5

Хоразм 885,8 1215,1 1655,6 2718,4 3544,6 490,1

Тошкент ш. 3848,1 5552,7 10627,8 16710,5 17062,5 2854,5

Манба:Стат.уз маьлумотлари асосида муаллиф томонидан тузилди.

ХУЛОСА

Юкорида келтирилган мамлакатимиз иктисодиётига хорижий инвестицияларни жалб килиш оркали кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожлантириш имониятлари йулида куйида тавсия этилаётган таклифларнинг амалиётга татбик килиниши мамлакат инвестицион мухит жозибадорлигини ошириш йулида макбул иш булар эди:

> Инвестиция лойихаси самарадорлигини инвестицияларни амалга ошириш ва инвестицияларнинг инвестиция манбалари самарадорлигини бахолаш ва инвестициялар стратегияси ишлаб чикиш;

> Халкаро ташкилотлар ва асосий хорижий банклар билан алокаларни кучайтириш ва хорижий инвесторларнинг мамлакатга нисбатан карашларини узгартириш зарур;

> Шуни таъкидлаш керакки, тугридан-тугри хорижий инвестициялар корхоналарнинг техник даражасини ошириш йулидир, чунки хорижий сармоядорлар нафакат ишлаб чикаришни ташкил этишга, балки ушбу корхоналарда замонавий технологияларни жорий этишни таьминлайди;

> Миллий иктисодиёт томонидан халкаро инвестиция манбалари хисобидан келиб чиккан молиявий маблаглар мамлакатнинг муваффакиятли иктисодий ривожланиши учун назоратни амалга ошириб бориш максадга муофик хисобланади;

> Инвестициялар манбалари инвестиция лойихаларида хар хил хавф ва рентабеллик даражаларидан келиб чикиб молиялаштириш зарур.

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-293-302

REFERENCES

1.Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномаси. «Халк сузи» газетаси, 2018 йил 29 декабрь № 271272 (7229-7230) сони.

2. Узбекистон Республикаси Президентининг "Узбекистон Республикасини янада ривожлантиришнинг бешта устувор йуналиши буйича Хдракатлар стратегияси" тугрисидаги 4947сонли фармони. www^x^

3. Узбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 3 апрелдаги ПФ-5978-сонли "Коронавирус пондемияси даврида ахоли, иктисодиёт тармоклари ва тадбиркорлик субъектларини куллаб-кувватлашга доир кушимча-тадбирлар тугрисида"ги Фармони.www.Леx.уз

4.Мустафакулов Ш.И. Инвестицион мухит жозибадорлиги. Илмий-амалий кулланма. -Тошкент:Baktria press,2017.-320 б.

5. Вахабов А.В., Хажибакиев Ш.Х., Муминов Н.Г. Хорижий инвестициялар. Укув кулланма. - Т.: «Молия», 2010. - Б. 153.

6.Гозибеков Д.Г., Носиров Э.И. Узбекистон иктисодиётига хорижий инвестицияларни жалб килиш. Рисола. - Т.: «Иктисод-молия», 2007. - 92 б. 4

7. Schwarb К. World economic Forum: The Global Competitiveness Report. Geneva: World economic Forum, 2013.

8. Davies S., Hallett M. (2002). Interactions between National and Regional Development. Hamburg Institute of Regional Economics, Hamburg.

9 .http: //www.doingbusiness.org

10. www.stat.uz - Узбекистон Республикаси давлат Статистика кумитасининг расмий веб-сайти маълумотлари асосида хисобланди

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.