Научная статья на тему 'МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ ТАШКИЛОТЛАРИДА ПЕДАГОГИК ИННОВАЦИЯЛАРНИНГ ЎРНИ'

МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ ТАШКИЛОТЛАРИДА ПЕДАГОГИК ИННОВАЦИЯЛАРНИНГ ЎРНИ Текст научной статьи по специальности «Прочие социальные науки»

158
20
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ ТАШКИЛОТЛАРИДА ПЕДАГОГИК ИННОВАЦИЯЛАРНИНГ ЎРНИ»

MAKTAErAHA TAt^HM TAmKMOT^PH^A nE^ArorHK HННОВAЦHH^APНHНГ YPHH

r. H. Эmнанова

KyKOH yHHBepcHTeTH go^rnu

^Hru H^THMOHH-HKTHeogHH mapouraapga ^aMuaTuMro TapaKKHeTHHH TatMuHnamga MaKTaörana TatnuM Myaccacacuga öonanapHu Tapöuanamra нннoвaцнoн Tap3ga MaKcagnu eHgamumu gon3ap6 MacananapgaH öupu gecaK Myöonara öynMaHgu. Hннoвaцнoн ^aonuaTHu TamKun этнm öonanapga maxcufi KH3HKHmnapHH pHBO^narnupHrngaH öomnaHagu Ba yHu TynuK Kananap TOMoHugaH KynnaS-KyBBaraaHumura эxтнe^ ce3Hnagn [1].

EyryHru KyHga öhphhhh CHH^ra KagaM KyaguraH öonanapra KyfiunaguraH Tanaönap omgu, myHuHr ynyH MaKTaörana TatnuM TamKHnoTH ÖHTHpyBHHCHra öynraH aHruna Tanaönap MaKiaörana TatnuMHuHr aHru MogenuHu aparam Ba öyHga öona önnaH negaror-TapSuaHu MyHocaöaraapHuHr Moxuara Ba Ma3MyHHHH y3rapTHpnmHH Ha3apga Tyragu: arap unrapu ^aMoaHHHr CTaHgapT at3OCHHH Tapöuanam öom Ba3H^a öynraH öynca, энgнпнкga öona эгaмamн 3apyp öynraH öhhhm, KyHHKMa Ba ManaKanapHHHr MatnyM öup TynnaMH öupuHHH ypuHra KyTapungu. 3Hgu BaKonarau, h^thmohh ^ux^TgaH MocnamraH, axöopoT MaKOHuga xapaKaraaHa onaguraH, y3 HyKTau Ha3apuHH xuMoa KunaguraH, TeHrgomnapu Ba Kananap öunaH caMapanu Ba KOHCTpyKTuB MyHOcaöaTga öyna onaguraH maxcHu maKnnaHTupum 3apypara nafigo öyngu. ^tHu, cu^araapHu puBo^naffrapum Ba ui^^MouS MOcnamyBra эtтн6op Kaparam gon3apö axaMuaTra эгa öynMOKga.

MaKTaörana TatnuM TamKunoTnapuHuHr negaroruK aManueTura нннoвaцнoн ^aonuaTHu TaTÖuK этнm, xycyaH, negaroruK нннoвaцнaнн aManueTra ^opufi этнm TatnuM cu^araHu omupumga yrnaH uMKOHuaTnapra эгa.

MaKTaörana TatnuM coxacura нннoвaцнaпapнн TaTÖuK этнmнннг caMapnu TexHonoruanapgaH öupu nofiuxaBufi TatnuMgup.

MaKTaörana TatnuM TamKunoTnapu ^aonuaTura nofiuxaBufi TatnuMHu ^opufi этнm öonanapga u^ogufi ^aonuaT TypuHu KaMon TonTupum, Kena^aKgara ^aonuaTHuHr MaKcag Ba Basu^anapuHu maKmaffrapumra, TatnuM-TapSua ^apaeHura orcraMan ycynnapHu TaKguM этagнгaн MaB^yg Ba 3apyp, öunuMnap TynnaMuHu Taxgun Ku^umra Ba тнзнмпamтнpнmгa Ba KepaKnu Hara^ara эpнmнmгa umkoh aparagu.

MaKTaSrana TatnuMgaru acocufi MaKcag - Sonanapra Typnu xun TatnuM coxanapugaru SunuMnapHu SupnamTupumHu Tanaö Kunagu, aManufi MyaMMonapHu eKu MyaMMonapHH xan Kunumga MycTaKun paBumga öhhhm onum hmkohh^thhe SepaguraH ycynnapHu Ky-MamHu Tanaö этagн. fflyHuHr ynyH xaM SyryHru KyHga coxaga ^aonuaT ropuraeTraH negaror-xoguMnapgaH y3 ^aonuaTnapura ннновaцнон eHgamum Tanaö этнпagн. Hнновaцнон TatnuM TexHonoruanapuHuHr a^amuru myHgaKu, y KynruHa TatnuM TrouMnapuHu y3ura ^anö Kunumu, Sonanap y3napu onraH öunuMnapHH HHMa ynyH 3apypnuru Ba onraH SunuMnapuHu Kaepga Ba KaHgafi Kunuö xaeraapuga umnarum MyMKHHnuruHH TymyHumagu.

ro^opHgarunapgaH KenuS HH^aguKH, negaroruK нннoвaцнaпap ^aBnar TatnuM CTaHgapTuga KypcarunraH Sapna TatnuM coxanapuga Ba TatnuMufi yfiuH ^aonuaTHHHHr Sapna TapKuSufi SynuHManapuga SonanapHuHr puBO^naHum coxanapu opKanu Taxnun Kunumra 3aMuH aparagu. Ey эсa Sonara MaB3yHu xap xan ^aonuaT Typnapuga Ky^nam, KynpoK xa^Mgaru MatnyMoraapHu Hapcanap Ba xogucanap ypTacugaru ano^anapHu aHraam umkohu^tuhu Sepagu. negaroruK нннoвaцнaпapgaн ^oöganaHum TatnuM-TapSua ^apaeHuga Sup BaKTHuHr y3uga KyfiugarunapHu TatMuHnamHuHr энr caMapanu ycynu xucoSnaHagu:

- SonaHuHr KorHuTuB KrouKumnapuHu, ^uKpnamuHu puBO^naHTupum;

- SonaHuHr puBO^naHum coxanapu кoмпeтeнцнaпapннн maKmaHTupum (MyaMMOHu MycTaKun SaeH Kunum, MyaMMonu Ba3uaTHu Taxnun Kunum, энr MaKÖy^ enuMHu TaHnam);

- maxcufi $a3unaraapHu puBO^naHTupum, ^aMoaga umnam KOÖunuaTu, MacanaHu oxupurana eTKa3um, Tamaööyc Kypcarum Koßunuam

Hннoвaцнoн TatnuM TexHonoruanapu u^ogKopnuKHuHr y3ura xoc ^aonuaTu cu^aruga öona puBO^naHumuHuHr yHuBepcan BOcuTacu xucoSnaHagu. ^ofiuxaBufi TatnuM TapKuöuga - TatnuMufi yfiuH ^aonuaraHuHr MoxuaTu; negaror-TapSuanuHuHr y3ura xoc MaB3y MyxuTuHu aparum 3apypaTu MaB^yg. MaKTaSrana TatnuM TrouMugaru ucnoxoraapga SonaHuHr uHTenneKTyan Ba u^ogufi KoSunuaTnapuHu puBO^naHTupumra anoxuga эtтн6op KaparunraH [3]. fflySxacro SyHga aManufi eKu Ha3apufi SunuMnapHuHr MatnyM Sup coxacuHu, y eKu Sy ^aonuaTHu y3namTupum TexHuKacu, MyaMMOHu (TexHonoruaHu) SaTa^cun umna6 nuKum opKanu gugaKTuK MaKcagra эpнmнпagн. Ey ynyH эca TatnuMufi yfiuH ^aonuaTu TynuK pean, aHuK aManufi HaTu^anap SunaH aKyHnaHumu TanaS этнпagн.

MaKTaSrana TatnuM TamKunoTnapugaru TatnuMufi yfiuH ^aonuaTnapuga

negaroruK нннoвaцнaпapнн Ky^nam Sonanapga y3napuHuHr MycTaKun ^uKpnapuHu Sungupumra, atHu, SunuM MycTaKunnuruHu maKnnaHTupumra umkoh Sepagu.

Бундай инновацион ёндашув болага узини топиш имкониятини беради -кизикишларини аниклаш, текшириш, янада ойдинлаштириш, уз имкониятларини синаб куришга кенг йул очади. Натижада бола уз кизикишлари ва муаммоларини эълон килади.

Хусусан, лойихавий таълимнингг хусусияти шундаки, ханузгача мустакил равишда атроф-мухитдаги карама-каршиликларни топа олмаётган, муаммони шакллантира олмаётган ва максадини (концепциясини) аниклашга кийналаётган бола изланишга, тадкикотчиликка ундайди.

Инновацион таълим технологияларини амалиётга татбик этиш мактабгача ёшдаги болаларнинг билиш фаолиятини ривожлантиришга асосланган булиб, бу фаолият биргаликда ишлаш жараёнида самара беради.

Аммо барча ота-оналар хам педагогик билимга эга эмас, ёки бу борада тажрибасизлар. Ота-оналарнинг педагогик билим ва тажрибаларини бойитиб бориш боланинг ривожланишининг муваффакияти хисобланади. Ота-оналар билан олиб бориладиган хамкорлик жараёнида уларга бола тарбиясига доир педагогик ва психологик билимлар бериб бориш оркали уларда педагогик куникма ва малакаларга эга буладилар.

Педагогик инновацияларни амалда куллаш болада кузатувчанлик, ижодий ва танкидий фикрлашни, узини тута билиш кобилиятини, нутк маданиятини ривожлантиради, хаётда фаолрок булишларига имкон яратади. Окибатда болаларда педагог-тарбиячи ва гурухдошлари билан мулокотга киришиш малакалари шаклланиб, турли сохаларга доир кобилиятларини ривожлантириш, уз нуктаи назарини химоя килиш ва исботлаш, жамоат олдида сузлаш куникмалари ривожланади.

Бугунги кунда мактабгача ёшдаги болалар билан ишлашда педагогик инновациялар мактабгача таълим тизимида муносиб урин эгаллаши керак деб биламиз. Х,ар бир мактабгача таълим ташкилоти директори ва фаолият юритаётган хар бир педагог-тарбиячи бу сохадаги илмий-услубий адабиётларни урганиб чикиб, педагогик инновацияларнинг турлари ва уларнинг тузилиши хамда бошка мактабгача таълим ташкилотлари педагог-ходимларининг тажрибаси билан танишиб бориши ва шу асосда уз билимларини бойитиб бориши лозим.

REFERENCES:

1. Узбекистон Республикасининг УР^-595-сонли "Мактабгача таълим ва тарбия тугрисида" конуни. 2019 йил 16 декабрь.

2. Инновационная деятельность - О школе. РУ. https://oshkole.ru > orgs > pages.

Google Scholar Scientific Library of Uzbekistan

National University of Uzbekistan 84 www.ares.uz

3. HmMyxaMegoB P., ASgyKogupoB A., napgaeB A. TatnuMga нннoвaцнoн TexHonoruanap (TatnuM Myaccacanapu negaror-yKuTyBHunapu ynyH aManufi TaBcuanap). - T.: "Hcretgog" ^aMrapMacu, 2008.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.