Научная статья на тему 'MAKTABGACHA TA’LIM TASHKILOTLARIDA JISMONIY TARBIYA MASHG‘ULOTLARINI TASHKIL ETISH'

MAKTABGACHA TA’LIM TASHKILOTLARIDA JISMONIY TARBIYA MASHG‘ULOTLARINI TASHKIL ETISH Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
26040
1330
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
maktabgacha ta’lim / jismoniy tarbiya / ta’lim-tarbiya / faoliyat / gemnastika / mashg‘ulot / sog‘lomlashtirish

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Dinora Eliboyeva, Haydarov Baxtiyor Tojiyevich

Ushbu maqola, “Maktabgacha ta’lim tashkilotlari”da jismoniy tarbiya mashg‘ulotilarini to‘g‘ri tashkil etish masalalari haqida so‘z olib boriladi. Bolalarga jismoniy tarbiya mashg‘ulotlari qayerda, qancha vaqt davomida, qanday vositalar yordamida va mashg‘ulotlar qanday qismlarga bo‘lib olib borilishi haqida yozilgan.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «MAKTABGACHA TA’LIM TASHKILOTLARIDA JISMONIY TARBIYA MASHG‘ULOTLARINI TASHKIL ETISH»

«Cl

ilmiy-uslubiy JumaH

1VÍ At^T ARCAГ^ТТ A T A'T ТЛ/Г T ASTTKTT OTT ARTTÏA TTSTVmiVTV T ARRTVA

MAKTABGACHA TA'LIM TASHKILOTLARIDA JISMONIY TARBIYA

#

>

MASHG'ULOTLARINI TASHKIL ETISH

\ )> •:>

Dinora Eliboyeva

SamDU Maktabgacha va boshlang'ich ta'lim fakulteti Maktabgacha ta'lim

yo'nalishi 303- guruh talabasi Ilmiy rahbar: Professor Haydarov Baxtiyor Tojiyevich https://doi.org/10.5281/zenodo.7238704

Annotatsiya: Ushbu maqola, "Maktabgacha ta'lim tashkilotlari"da jismoniy tarbiya mashg'ulotilarini to'g'ri tashkil etish masalalari haqida so'z olib boriladi. Bolalarga jismoniy tarbiya mashg'ulotlari qayerda, qancha vaqt davomida, qanday

ТГЛС1 + о1оГ \ГЛГ/10т1П0 ТЮ tríocbrr'lll A+1 or nnnnoxr nicmlotrrn Ка'мК АМП ПАПИСП! ПОЛ1ЛО

vositalar yordamida va mashg'ulotlar qanday qismlarga bo'lib olib borilishi haqida

yozilgan.

Kalit so'zlar: maktabgacha ta'lim, jismoniy tarbiya, ta'lim-tarbiya, faoliyat, gemnastika, mashg'ulot, sog'lomlashtirish.

ъМ щ>

Maktabgacha ta'lim tashkilotlarida qo'llaniladigan,,Ilk qadam " davlat dasturi va "Davlat standartlari" har bir yosh guruhi uchun belgilangan jismoniy tarbiya mashg'ulotlari, jismoniy mashqlar, jismoniy tarbiya mashg'ulotlar mazmuni belgilab berilgan. Jismoniy tarbiyada xilma-xil mashg'ulotlarni o'tkazishda tarbiyachi yoki jismoniy tarbiya yo'riqchisi vazifalarni: aniq- ravshan bilishi, mashg'ulotni olib

m borishda izchillikka rioya qilishi, shuningdek bolalar yosh va individual

xususiyatlarini hisobga olish shartdir. Mashg'ulot vaqtida bola organizmining dinamikasi va uning psixologiyasini nazorat qilish va e'tiborli bo'lish tarbiyachining asosiy vazifalaridan biridir.Tarbiyachi yoki jismoniy tarbiya yo'riqchisi qanchalik mashg'ulot davomida faol bo'lib, bolalarga e'tiborli bo'lsa, jismoniy tarbiya mashg'ulotidagi ta'lim va tarbiya jarayonining samaradorligi shunchalik darajada ko'tarilib boradi.

Maktabgacha ta'lim tashkilotlarida jismoniy tarbiyani tashkil etish bolalarning turli -tuman faoliyatining ta'lim - tarbiyaviy majmuasi bo'lib, uning asosini harakat faolligi tashkil etadi. Bu jismoniy harakatlar yig'indisi bolaning jismoniy jihatdan to'laqonli rivojlanishi va sog'ligining mustahkamlanishi uchun zarur bo'lgan muayyan harakatlar tizimidir. Maktabgacha ta'lim tashkilotlarida bolalarning harakat faoliyatini tashkil etishning turlariga quyidagilar kiradi: a)jismoniy tarbiya frontal mashg'ulotlari;

b) har kungi tartibdagi jismoniy tarbiya - sog'lomlashtirish ishlari;

;:> ¿T> l > >

¡ > Щ >

>q ] - )> >

u>,* ^ t<ns

«Cl

Hmly-usJubty jumaU

4 'M ^

v) ertalabki badantarbiya, harakat o'yinlari va sayr paytidagi jismoniy mashqlar,

#

mag'ulotlar orasidagi jismoniy tarbiya daqiqalari, kunduzgi uyqudan so'nggi jismoniy tarbiya mashqlari, chiniqtirish tadbirlari; g) ko'ngilochar,faol dam olish;

d)bolalar turizmi, jismoniy tarbiya bayramlari, bog'chadagi saloamtlik kunlari, ta'tillar;

e)bolalarning erkin, mustaqil harakat faoliyati;

№2*

j)jismoniy tarbiya mashg'ulotlaridan uyga vazifa. Bularning barchasi

P

maktabgacha ta'lim tashkilotlarida jismoniy tarbiya va bolani har tomonlama rivojlantirishga qaratilgan bo'lib, umumiy vazifalariga javob beradi. Har biri jismoniy faoliyatlar turlari o'zaro aloqadordirlar, shu bilan birga har biri o'zining muayan maxsus vazifasiga egadir. Bularning barchasi birgalikda maktabgacha tarbiya tashkilotlari kun tartibi bo'yicha olib boriladi.

Ilk yoshdagi, ya'ni, uch yoshdagi bolalar guruhida asosiy shakli jismoniy mashqlar bilan individual, yakka tartibda shug'ullanish hisoblanadi. Bularga -

gimnastika, massaj, harakatli o'yinlar kiritishimiz mumkin. Ertalabki gimnastika va jismoniy tarbiya mashg'ulotlari kichik guruh tarbiyalanuvchilarining barchasida birdik o'tkaziladi. Biroq kichik guruh bolalarining har birining yosh va

»

psixofiziologiyasi xususiyatlarga mos bo'lgan mashqlar bajartiriladi. Qolgan guruhlarda ham shu xususiyatlar inobatga olingan holda ertalabki gimnastika mashqlari olib boriladi. Mash'ulotlar davomida o'tkaziladigan, jismoniy tarbiya daqiqalari bolalar bog'chalarining katta guruhlarida ko'proq muhim ahamiyatga ega bo'ladi.Bunday daqiqalar har doim aqliy faoliyat uyg'otuvchi - elimentar matematika, nutqni o'stirish, savodga o'rgatish, ikkinchi tilni o'rganish bo'yicha frantal mashg'ulotlarga va bolalarning dam olishi hamda ish qobiliyatini tiklash va diqqatini jamlash vaqti sifatida ikki mashg'ulot o'rtasiga kiritiladi.

Ochiq havodagi harakatli o'yinlar va har xil mustaqil harakat faoliyati turli yosh

guruhlaridagi bolalar kundalik hayotining zarur sharti hisoblanadi.Chunki bolalar faoliyatining asosiy qismi o'yin faoliyati hisoblanadi.Ochiq havodagi harakatli o'yinlarda, bolalar o'zlari mustaqil erkin jismoniy harakatda bo'ladi. Masalan: ochiq havodagi harkatli o'yinlarga "Quvnoq soyabon" o'yinini bolalarga o'ynatish J-jt

+V»n+V»17"1M Dn-Minrt n nÎm-n r»1 nt* n» r1 r» n n n 1 r\ 1 r) n +nfiÎ\ r» l 1 n n /~l t r»1 rtt* IIAIMTM rx 1 /-1 1 n /-"1 n n

mumkin. Buning uchun bolalar aylan shaklida turib olishadi, bolalar uchun oldindan

tayyorlab qo'yilgan soyobonni tarbiyachi ko'tarib turadi. Soyobonning pastki qismiga uzun lentalar yopishtirilgan bo'lib bolalar shu lentaning bir uchidan ushlab turishadi. Biror bir yomg'ir yoki soyobon haqidagi musiqa qo'yilib o'yin boshlanadi.

j>*

Tarbiyachi qo'lidagi soyobonni aylantirsa bolalar ham soyobonning lentalaridan ushlab yugirishadi. Soyobonni yig'sa bolalar tarbiyachi oldida to'planishadi, soyobon yerga qo'yilsa bolalar ham aylana shaklida joylarida o'tirib olishadi. Bolalarga o'yin qoidalari tushintirib bo'lingach harakatlar tezlashtiriladi. Bu harkatli o'yin bolalarda

№2 2022

ilmlyuslubly jurnali

Miiiif-iwuuif juinan

chaqqonlikni, epchillikni rivojlantiradi. Qoidali harakatli o'yinlarda esa bolalar, aniq

#

ko'rsatilgan jismoniy holatni egallaydi. Jismoniy tarbiya mashg'ulotlarning ahamiyati shundaki,bolalarda harakatlar madaniyatining kompleks rivojlantirish hamda bolalarni sog'lomlashtirish, bolalarga ta'limiy va tarbiyaviy vazifalarni muntazam amalga oshirishdan iboratdir. Bu vazifalarning bajarilishi, bolalar organizmning funksional takomillashuvi, bolalar sog'ligining mustahkamlanishi, bolalar tomonidan to'g'ri harakat ko'nikmalarining egallanishini, jismoniy sifatlar hamda, jismoniy

! Ш-

tarbiya va sportga nisbatan qiziqishni uyg'otish va jismoniy jihatdan rivojlanishini ta'minlaydi. Jismoniy tarbiya mashg'ulotlari bolalarni sog'lomlashtirish, bola tanasini chiniqtirish birgalikda olib boriladi, bunda albatta tarbiyachi yoki jismoniy tarbiya yo'riqchisi bolaning jismoniy tarbiya gigiena qoidalariga rioya qilishiga ham e'tibor berishi shart.

Ta'lim-tarbiyaviy vazifasi; mashg'ulotlar jarayonida bolaning ma'naviy axloqiy sifatlarini shakllantirish, jismoniy tarbiya va sport sohasiga oid bilimlar va

farminlnrm rv'rrro+iK Каппп f/л'гг'п n о rnl/nf l/r^'m I/m о 1 о n rnnVil 1 onfi п on nnmnn

terminlarni o'rgatib borish, to'g'ri harakat ko'nikmalari shakillantirish hamda

jismoniy sifatlarni tarbiyalashga qaratilgan bo'lib, bolalar orasida mashg'ulotlar judayam xushchaqchaq intizomli, atrof muhitda yaxshi harakatlanadigan, berilgan vazifaga muvofiq tez va aniqlik bilan, maqsad tomonga faoliyat ko'rsata oladigan,

»

axloqiy meyorlarga va ijodiylik namoyon eta oladigan bolalarni tarbiyalash bilan olib boriladi. Jismoniy tarbiya mashg'ulotlari kuz, qish va bahor faslida binoda hamda, ochiq maydonchalarda, maxsus joylarda o'tkaziladi. Yoz faslida barcha jismoniy tarbiya mashg'ulotlari (yomg'irli kunlardan tashqari) ochiq havoda, maxsus jismoniy tarbiya maydonchasida o'tkaziladi. Yopiq xonadagi va ochiq havodagi jismoniy

. , . , , , .......... ......... s

tarbiya mashg'ulotlari o'zaro aloqadordir. Mashg'ulotlarni o'tkazish sharoiti mashg'ulotning o'ziga xos xususiyatini belgilaydi. Binodagi jismoniy tarbiya mashg'ulotlari har doim sog'lomlashtirish—gigienik shartlarga rioya qilgan holda o'tkazilishi (deraza fortochkalari ochiq yengil kiyim va poyabzal) mashg'ulotlar jismoniy mashq harakatlarning to'g'ri, chiroyli va aniq bo'lishi,guruhda barcha bolalar umumiy harakat madaniyatini o'zlashtirib boradi.Bolalarga mashg'ulot davomida turli qo'llanmalar va musiqa jo'rligida o'tkazish mumkin. Ochiq havodagi mashg'ulotlar bolalarni yuqori darajadagi sog'lomlashtirish samarasiga ega. Bolalar

J-jt

jismoniy harakatlarni keng joyda bajarishga imkon beradi, bolalarga jismoniy ma'sulyatni oshiradi, sport o'yinlari, estafetalar, har xil harakatli o'yinlar o'tkazishga

keng imkoniyat yaratadi. Ammo ochiq havoda bolalar kiyadigan qalin kiyim va

J1 > <j >

poyabzallar harakatlarning aniq, chiroyli bo'lishiga xalaqit beradi. Maktabgacha

iW ■

! и*

ta'lim tashkilotlarida jismoniy tarbiya mashg'ulotlarini o'tkazish vaqtlari belgilangan bo'lib:

Kichik guruh - 15-20.

O'rta guruh - 20-25 daqiqa.

Ы> 3 ]> <}>

a j

moi

llmly-uslubty jumaU

j 'M - | >

Katta guruh - 25-30 daqiqa.

#

Tayyorlov guruhi - 30-35 daqiqa davom etadi.

Jismoniy tarbiya mashg'ulotlari uch qismga bo'lib olib boriladi: kirish ( xona bo'ylab yurish va yugurish, safga turish); asosiy qism ( umumrivojlantiruvchi mashqlar, asosiy harakat turlari, harakatli o'yinlar va h.); yakuniy qism ( xona bo'ylab yurish va nafas mashqlari, kam harakatli o'yinlar).

Ta'limiy, tarbiyaviy va sog'lomlashtirish vazifalari jismoniy tarbiya mashg'ulotining har bir qismi uchun birdek muxim axamiyatga ega. Mazkur

1 J> w N j.

vazifalarni bajarish bolalarni har tomonlama rivojlanishiga ta'sir etadi.

Mashg'ulotning kirish qismi - jismoniy tayyorgarlik qismi vazifalari va mazmuni

jismoniy tarbiya mashg'ulotining birinchi qismi qo'yilgan vazifalar va uning asosiy

qismidagi mashqlar mazmuni va turiga kura turlicha bo'lishi mumkin. Jismoniy

tarbiya mashg'ulotining bu qismi vazifasi bolalarda mashg'ulotga nisbatan qiziqish

va emotsional kayfiyat paydo qilishdan, diqatning bir joyga jamlab olish va

f n\ r\ r Arrrnrl iIa nommmtii nirn-m n о rn 1/ l/r\'nil/ m о 1 о п n i nn i l/l о о V» -f 1 r-i п 1л H о -»л

tayyorgarlik darajasini tekshirishdan, ayrim harakat ko'nikmalarini aniklashtirishdan,

>

bola organizmini asta- sekin mashg'ulotning asosiy qismida bo'ladigan birmuncha intensiv faoliyatga tayyorlashdan iborat. Shuning uchun jismoniy tarbiya mashg'ulotlari bir xolda mashg'ulotni o'tish, ikkinchi bir xolda kirish- jismoniy

»

m?

tayyorgarlik tavsifida bo'lishi mumkin.Shu maqsadda bolalarda to'g'ri qaddi-qomatni shakllantirishga, yassi tovonlikning oldini olishga yordam beradigan, fazoda mo'ljal olish bilan bog'liq bajarilishi uncha ko'p vaqt talab qilmaydigan tarbiyalanuvchilarga tanish mashqlar va maxsus mashqlarni bajarish mumkin. Bunday jismoniy tarbiya mashqlarga quyidagilar kiradi: saflanish mashqlariga - turlicha saflanishlar va qayta saflanishlar; har xil topshiriqlar bilan bajariladigan yurish va yugurish; tarqalib yengil yugurish xamda keyinchalik katta va kichik davra, guruh va hokazo bo'lib saflanish.Turli ko'rinishdagi va yassitovonlikning oldini olish maqsadidagi bajariladigan mashqlarga, tovonda yurishlar, oyoq uchida, qalin arqon ustida, narvonda yurish va boshqa mashqlar. Kirish qismi bolalarning mashg'ulotga tayyorlash qatorga uch-to'rttadan, dona bo'lib saflanishi, tarqalishi va hokazolar bilan yakunlanadi. Bu esa bolalarni jismoniy tarbiya mashg'ulotning asosiy qismi boshlanishidagi umumrivojlantiruvchi mashqlarni o'rgatishga o'tish uchun xizmat qiladi. Jismoniy tarbiya mashg'ulotiga kirish qismi: Kichik guruhlarda 2 - 4 daqiqagacha O'rta guruhlarda 3 - 5 daqiqagacha. Katta guruhlarda 4 - 6 daqiqagacha. Tayyorlov guruhlarda 5 - 6 daqiqagacha davom etadi.

Mashg'ulotga kirish qismidan keyin, asosiy qismini boshlash mumkin.Asosiy qismda yetarli jismoniy yuklamaga ega bo'lgan murakkab koordinatsiyali, asosiy

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

jlH» ♦ !>

>q ] i )> >

161 V

¡J

№2 2022

ilmlyuslubly jurnali

Miiiif-iwuuif juinan

harakatlar yoki intensiv tavsifdagi sport mashqlari rejalashtirilib olinadi. Asosiy qism

#

>

mashg'ulotning bolalarni asosiy harakatlarga o'rgatishdan boshlanadi.

Asosiy qism:

Kichik guruhlarda -8 daqiqadan 12 daqiqagacha.

O'rta guruhlarda -12 daqiqadan 15 daqiqagacha.

Katta guruhlarda- 15 daqiqadan 20 daqiqagacha.

Tayyarlov guruhlarda -20 daqiqadan 25 daqiqagacha olib boriladi.

Mashg'ulotning asosiy qismi vazifalari va mazmuni shundan iboratki: mashg'ulotning asosiy qismida bir holatda dastlab bolalarni umumrivojlantiruvchi mashqlarga, so'ngra asosiy harakatlarga o'rgatishga ko'proq e'tibor qaratilishi va jismoniy sifatlarni tarbiyalash vazifalari bilan belgilanadi; yana boshqa bir holatda asosiy harakat mashqlariga o'rgatish belgilanadi. Bu mashqlar yangi harakat materialigi bilan tanishtirishni, avvaldan tanish, o'rgatilgan mashqlarni turli variantlardan foydalanib takrorlashni, o'tilgan mashg'ulotlarni mustahkamlanish bosqichidagi harakat ko'nikmalarini takomillashtirishni ko'zda tutadi. Bularni

barchasi bajarilgandan keyin guruhdagi barcha bolalarni intensiv harakatga tortadigan qoidali harakatli o'yinlar o'tkazilishi mumkin bo'ladi. Bolalarning optimal ruhiy ish qobiliyatlarini davomyligini hisobga olib, juda qiyin vazifalar asosiy qismining

»

m?

boshida belgilanadi. Bularga misol qilib bolalarni yangi mashg'ulot mavzusi va mazmuni bilan tanishtirish, yoki juda murakkab koordinatsiyali mashqlarni bajartirish mumkin. Umumlashtiruvchi mashqlarni bolalar kichik hajimdagi juhozlar -bayroqchalar, tayoqchalar, koptokchalar, chambaraklar, lentalar, shu kabi jihozlar bilan bajaradilar. Bu tunda ular organizmning funktsional xolatini yaxshilashga ta'sir etadilar, katta mushak guruhlarini ish qobilyatini yashilab boradi. Asosiy qismda dastlab to'g'ri qaddi-qomatni shakllantirish va nafas olishni tartibga solish maqsadida, qo'llarni yon tomonlarga uzatish va ularni ko'krak oldida birlashtirishni bajartirish mumkin. Undan keyin, bolalarning qo'l mushaklari va yelka kamari mushaklarini rivojlantirish hamda mustahkamlash mashqlari, gavda uchun orqa mushagini mustahkamlash va bel ya'ni umurtqa pog'onasi egiluvchanlishni rivojlantiruvchi - oldinga, orqaga va yon tomonlarga egilish, o'ngga va chapga burilishlar, tanani bel qismini aylatirish mashqlar beriladi. Qorin va oyoq

m « î n Ii n I г I n n 1 t4T гг» -I I n n +1 »ч 1л т rn m i în-f n 1л Im пл I /чт тл1л-| пл лп 1л/ч I nv/vn лии/чптппп +ir»r»n/-lr>

mushaklarini rivojlantirib va mustahkamlovchi mashqlarga chuqayish, tizzadan

bukilgan holatda o'tirib turish,15 daqiqa oyoqlarni ko'tarish va hakozo mashqlar berilib boriladi. Bu mashqlarni bajarishda va ularni takrorlashda bola organizmini asta-sekin murakkabroq yuklamalarga tayyorlab borish ko'zda tutiladi. Shundan

if-'

! И*

so'ng, asosiy harakatlarni bajartirish uchun mashg'ulot mavzusiga o'tiladi. Yangi mavzu bolalar uchun yangi va o'rganish takomillashtirish bosqichida bo'ladi. Maktabga tayyorlov guruhlari uchun jismoniy tarbiya mashg'ulotining asosiy

1______j • _________________• r„„u:u _______j________

harakatlarini ikkitadan to'rttagacha mashq rejalashtirish maqsadga muvofiqdir.

ЩЪ

-^отетг^ a >

: * ^ * n>

№2 2022

ilmlyuslubly jurnali

Miiiif-iwuuif juman

4 M-^i

Ulardan biri yetakchi, yani bo'lib, tarbiyachining asosiy e'tiborini talab qiladi,

#

>

qolganlari esa bolalarga uchun avvaldan tanish takrorlash va takomillashtirish maqsadidagi mashqlardan tanlanadi. Misol uchun - uloqtirish va emaklash ishtirokidagi sakrashlar yoki yugurish ishtirokidagi, tirmashish va hakozo. Bunday jismoniy harakatlarni qo'shib olib borshida ularning intensivlik darajasi ko'proq hisobga olinadi. Yuqori darajadagi intensiv mashqlarni past darajadagi intensiv mashqlar yoki turli o'rtacha intensiv mashqlar bilan qo'shib olib borish juda maqsadga muvofiqdir. Shunday qilib,jismoniy tarbiya mashg'ulotining rang-

1 1 J V V J J о о о

barangligiga va bolalar harakat darajasini variatsiyalashga erishiladi, bu esa bola ish qobiliyatining darajasini yaxshilaydi. Barcha mushak tizimining ishtirokini talab

qouiliyauiinig darajasini yaxshilaydi. Barcha mushak tizimining ishiuokini talau

qiluvchi asosiy harakat turlarini bajarish har doim organizmning funksional holatini yaxshilaydi va tezkor, maqsadga yo'nalgan harakatlar bilan tavsiflanadigan, harakatli o'yinlar bola faoliyat jarayonini oshiradi. Mashg'ulotning umumrivojlantiruvchi mashqlarni o'rgatish bilan olib boriladigan asosiy qismi davomiyligi : Kichik guruhlarda 15 daqiqadan 18 daqiqagacha. O'rta guruhlarda 20 daqiqadan 22 daqiqagacha. Katta guruhlarda 25 daqiqadan 28 daqiqa gacha. Tayyorlov guruhlarda 25 daqiqadan 28 daqiqa bo'ladi.

»

Mashg'ulotning yakunlovchi qismi, mashg'ulotning o'yindan so'nggi yakunlovchi qismi hisoblanib, tobora sekinlashadigan intensiv sur'atdagi yurishni o'z ichiga oladi. Bunday yurish umumiy qo'zgaluvchanlikning pasayishiga va bolada pulsning me'yoriylashishiga yordam beradi; yurish jarayonida ham bolalarga bir

necha nafas olish mashqlarini bajartirish mumkin. Ba'zi hollarda yurishni qiziqarliroq

..... ..............................

qilish kryatev yondashib, barcha bolalar ishtirokidagi kam harakatli o'yinlar bilan almashtirilishi ham mumkin. Yurish, yoki uni o'rnidagi o'yin so'nggida jismoniy tarbiya mashg'ulotiga yakun yasaladi va bolalar boshqa faoliyatga o'tadilar. Mashg'ulotning yakunlovchi qismi davomiyligi :

Kichik guruhlarda 2 daqiqadan 3 daqiqagacha. O'rta guruhda 2 daqiqadan 3 daqiqagacha. Katta guruhlarda 4 daqiqadan 5 daqiqagacha.

Tayyorlov 4 daqiqadan 5 daqiqagacha bo'ladi. J-jt

Xulosa qilib aytganda, " Maktabgacha ta'lim" tashkilotarida jismoniy tarbiya mashg'ulotini tashkil etish va olib borish, "Ilk qadam " davlat dasturi asosida

o'tkaziladi. Tarbiyachi yoki jismoniy tarbiya yo'riqchisi olib boradigan jismoniy

л 1 > ^^ \ 1 >

tarbiya mashg'ulotlari bolalarning jismoni pisixik darajasiga qarab olib boriladi.

Jismoniy tarbiya mashg'ulotlarini tashkil etish jarayonida bolalarda harakat

ko'nikmalarining rivojlanishi bilan bir vaqda tezkorlik,chaqonlik, chidamlilik,

egiluvchanlik kabi jismoniy sifatlar tarbiyalanadi. Jismoniy tarbiya mashg'ulotlari

belgilanadigan o'quv ishi rejasiga muvofiq rejalashtiriladi, bunda birinchi navbatda

ЩЪ пй*

#

И»-

I

>>

#<b>

Ы J> 1

^ ^S JM

>3»

>3* )>j*

. vjTALOIN VA • ^TADOIOOTLAR

ilmiy-uslubry jumaH

№2 2022

+Й )>

>j*

ы>

1 >>

J >:

JM-,

bir xil mashg'ulotlarda asosiy e'tibor bolalarni yangi jismoniy mashqlarni avval o'rganganlari bilan muofiqlashtirilgan holda birga o'rgatishga; ikkinchidan mashg'ulotlardagi harakat materiallarining bolalar tomonidan o'zlashtirish darajasi, bajarilish sifati va miqdoriy natijasi vaqti- vaqti bilan tekshirib turishga; uchinchidan mashg'ulotlarda bolalarga tanish mashqlar takomillashtirish maqsadida variantlardan foydalangan holda tez -tez takrorlashkabilarni kirgizish mumkin.Jismoniy tarbiya mashg'uloti har doim izchillikda, ketma -ket tashkil etilsa kutilgan natijaga erishish mumkin.

Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati:

1. "Ilk qadam" davlat dasturi. Toshkent 2018. O'quv qo'llanma.

2. B.T.Haydarov, G.X.Ibroimova, J.J.Kazimov "Maktabgacha ta'lim tashkilotlarida jismoniy tarbiya nazaryasi" SamDU tahririy -nashriyot bo'limida chop etilgan.Samarqand -2020.

3. B.T.Haydarov, G.X.Xolboyeva darslik "Jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi". SamDU tahririy -nashriyot bo'limida chop etilgan. Samarqand -2020.

4.Tulenova X., Xo'jaev F, Xo'jaeva.Meliyev H "Jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi". T; Iqtisod-Moliya 2012 y o'quv qo'llanma.

5. Xo'jaev F. Raximqulov K.D, Nig'manov B.B "Harakatli o'yinlar va uni o'qitish metodikasi" Cho'lpon nashriyoti Toshkent 2011yil.

6. Xo'jaev F, Raximqulov K.D., Nig'manov B.B "Sport va harakatli o'yinlar va uni o'qitish metodikasi" TDPU nashriyoti Toshkent 2008 yil.

7.www.ziyonet.uz

)W J>

i >4>

Ы >

Щ

Ш>

ъц*

ЭЙ* *ф>

>j> Щл

Ы >

3 >4»

Qj^f^S).

19

jW^ У

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

q ж**

ЩУ>

Ш

1>3»=

Ш

»

Ыщ

* I |>

im

i ж*-

q

*ф>

9

Ц

S ]>>>

ЗИ >

ы >

*ф>

]>Ж

q >р

ц >р

|:Н>

q > >

Ы >

q

q <;>

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.