Научная статья на тему 'ЛЕЧЕНИЕ ОСТРЫХ КИШЕЧНЫХ ИНФЕКЦИЙ У ДЕТЕЙ'

ЛЕЧЕНИЕ ОСТРЫХ КИШЕЧНЫХ ИНФЕКЦИЙ У ДЕТЕЙ Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
310
30
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Re-health journal
Область наук
Ключевые слова
острые кишечные инфекции / диарея / регидратация / антибактериальная терапия.

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Султанова Феруза Хошимовна, Собирова Наргиза Равшанбек Кизи

Статья посвящена одной из наиболее серьезных проблем в педиатрии — острым кишечным инфекциям. Подробно рассматриваются вопросы лечения — регидратация, антибактериальная терапия, вспомогательная терапия. Даны рекомендации по диете детей с инфекционной диареей.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — Султанова Феруза Хошимовна, Собирова Наргиза Равшанбек Кизи

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ЛЕЧЕНИЕ ОСТРЫХ КИШЕЧНЫХ ИНФЕКЦИЙ У ДЕТЕЙ»

УДК 616.34-022.3.6-036.11-053.2-085 ЛЕЧЕНИЕ ОСТРЫХ КИШЕЧНЫХ ИНФЕКЦИЙ У ДЕТЕЙ

Султанова Феруза Хошимовна., Собирова Наргиза Равшанбек кизи

Андижанский государственный медицинский институт

Статья посвящена одной из наиболее серьезных проблем в педиатрии — острым кишечным инфекциям. Подробно рассматриваются вопросы лечения — регидратация, антибактериальная терапия, вспомогательная терапия. Даны рекомендации по диете детей с инфекционной диареей.

Ключевые слова: острые кишечные инфекции, диарея, регидратация, антибактериальная терапия.

БОЛАЛАРДА УТКИР ИЧАК ИНФЕКЦИЯЛАРИНИ ДАВОЛАШ

Ушбу ма;олада балалар ю;умли касалликлари орасида энг жиддий муаммолардан бири - уткир ичак инфекциялари х,а;ида суз боради. Даволаш масалалари батафсил куриб чи;илган - регидратация, антибактериал терапия, ёрдамчи терапия. Юкумли диарея билан огриган болаларнинг диетаси буйича тавсиялар берилган.

Калит сузлар: уткир ичак инфекциялари, диарея, регидратация, антибактериал терапия.

TREATMENT OF ACUTE INTESTINAL INFECTIONS IN CHILDREN

The article is devoted to one of the most serious problems in pediatrics - acute intestinal infections. The treatment issues are considered in detail - rehydration, antibacterial therapy, auxiliary therapy. Recommendations are given on the diet of children with infectious diarrhea.

Key words: acute intestinal infections, diarrhea, rehydration, antibacterial therapy.

Долзарблиги. Болалар орасида ичак инфекцияларининг кенг тар;алиши патогенларнинг ю;ори тар;алиши ва тар;алиши, атроф-мух,ит омилларига чидамлилиги, ов;ат х,азм ;илиш тизимининг тузилиши ва фаолиятининг ёшга богли; хусусиятлари, х,имоя механизмларининг функционал номукаммаллиги, шунингдек етарли даражада емланмаган ва ;атъий гигиена ;обилиятлари билан богли;.

Ичак токсикозининг огир шаклларида болаларда упка шиши, уткир буйрак ва уткир юрак етишмовчилиги ривожланиши мумкин. Уткир ичак инфекцияларидан тахминан 2 миллион улим х,ар йили дунёда, асосан, 5 ёшгача булган болалар орасида руйхатга олинади.

Уткир ичак инфекциялари (УИИ) муаммоси тиббий жамоатчилик томонидан энг уткир ва кенг мух,окама ;илинадиган сабабсиз эмас[2]. Дунёда х,ар куни 5000 дан орти; бола диарея касалликларидан вафот этади [1,5]. Ушбу инфекциялар касалликнинг глобал юки "ах,амияти рейтинги" да 4-уринни эгаллайди (БЖССТ, 2010 маълумотлари)[3]. Таъкидлаш керакки, бундай жиддий ра;амлар, биринчи навбатда, ривожланаётган мамлакатлардаги вазиятни тавсифлайди. Узбкистонда бу жуда х,алокатли эмас, лекин уткир ю;умли диареядан ижтимоий-и;тисодий зарар, шубх,асиз, катта.

УИИ нинг этиологик тузилишини тавсифлаб, ушбу касаллик гурухининг лаборатория диагностикасининг бир катор кийинчиликларини хар кандай юкумли касаллик мутахассисига эслатмаслик мумкин эмас. Узок; муддатли ва куплаб кузатувлар шуни курсатадики, ичак дисфункцияси булган барча болаларнинг мунтазам, "умумий" текшируви нисбатан ноинформативдир. Бундан ташкари, бу жуда киммат. Маълум булишича, УИИ булган болалар нажасини бактериологик текширишнинг ижобий натижалари частотаси 1,5-5,6% орасида узгариб туради [1,4]. Бундай шароитда битта изоляцияни тули; лаборатория идентификациялаш киймати уртача $952-$1200 ни ташкил этади [3,5].

Уз тад;и;отга кура, ички касалхонада бактериал диарея патоген микроорганизмларга изоляция частотаси хам паст булади: Salmonella спп учун. Шигелла спп учун фа;ат 3 -4.7% еди. 0,07-1,5%% (ОКИ клиникаси билан касалхонага болалар ортик; 35.000 ахлат намуналари урганиш натижалари, маълумотлар илгари чоп эмас эди). Воецч А. ва бош;. Салмонеллёзнинг хар бир хужжатлаштирилган иши учун тасди;ланмаган 39 га я;ин холат борлиги курсатилди [4]. Бактериологик диагностика муваффакиятсизликлар учун куп тушунтиришлар мавжуд. Аввало, бу, албатта, уткир болалик давридаги диареянинг замонавий тузилишида (ю;орида айтиб утилганидек) ушбу инфекцияларнинг нисбати тез камаяди. Бактериологик диагностиканинг паст сезувчанлиги амбулатория беморларининг "уз-узини даволаш" амалиётида ишлатиладиган ичак антисептиклари ва антибиотикларнинг кенг мавжудлиги билан таъминланади. Х,еч кимга сир эмаски, тад;и;отнинг ижобий натижасини олиш куп жихатдан материални намуна олиш техникасига богли;. Хамма нарса шундай. Бундан ташкари, бугунги кунда лаборатория мухитларининг сифат муаммолари ха;ида аввалги тушунча мавжуд. Бу фикр шу кадар яхши ташкил этилганки, у бактериал инфекцияларни ташхислаш муаммоларини мухокама килишда "умумий жой" га айланди. Лекин бугун бу масалада вазият анча узгарди.

Замонавий ишлаб чи;ариш технологиялари селектив озука воситаларининг тугри сифатини ва бактериологнинг ишида ю;ори даражадаги ижобий натижани таъминлайди. Куриниб турибдики, юкумли касалхонанинг хар кандай амалиёт шифокори бунга бир неча бор ишонч хосил килган. Куринишидан, мунтазам лаборатория тестлари хажмини оширишга эмас, балки "номаълум этиологиянинг ичак инфекциялари" деб аталадиган катта фоиз учун яна бир изох топишга харакат килиш вакти келди.

Тадцицотнинг ма^сади. Болаларда уткир ичак инфекцияларининг диагностикаси ва терапиясини оптималлаштириш, уларнинг клиник ва патогенетик хусусиятларини аниклаш ва ичак микробиоценози холатини урганиш.

Тадк;ик;от материаллари ва усуллари. Бизнинг назоратимиз остида 60 ойликдан 6 ёшгача булган УИИ бор болалар аоибда стационар даволанди. Андижон г. Уткир диареяни комплекс даволашда фаркларни хисобга олган холда, барча кузатилган беморлар тасодифий 3 гурухига булинган.

Тадкикот натижалари. Лактулозанинг панкреатин (асосий б гурухи) билан комбинациясини олган беморларда энг аник клиник таъсир кузатилди. Бу гурухдаги беморларда диарея давомийлиги асосий гурух а (4.24 5.21 кун) ва таккослаш гурухида (6.2 0.48 кун) (п<0.01) нисбатан сезиларли даражада кам (0.24 0.52 кун) эди. Пребиотик дори кабул килган беморларда корачикнинг янада тез тухташи хам кузатилган:а гурухида 4,4 кун, а гурухида эса 0,32 кун, 3,8 кун. - б гурухида факат энтеросорбентларни кабул килувчи гурухда 5.1 кун, 0.42 кун билан таккослаганда. Лактулоза ва панкреатиннинг юкумли токсикоз ва гижжалар белгиларини бартараф этиш муддатига таъсирини аникламадик.

Шуни таъкидлаш керакки, лактулоза ва панкреатин яхши мух,осаба ;илинади, шунингдек, аллергик реакцияларнинг салбий томони йу;.

Терапиянинг клиник самарадорлигини х,ар томонлама бахолашда панкреатинни лактулоза билан бирга олган беморларда даволашнинг "яхши" таъсирининг энг ю;ори частотаси кузатилди.

Шу билан бирга, анъанавий терапияга фа;ат лактулоза киритилганда, клиник самарадорликнинг 20% усиши ;айд этилди. 3 кун охирида даволанишдан клиник таъсир йу;лиги лактулоза + панкреатин (1 беморида) олган гурухда камида тез-тез кузатилди. Та;;ослаш гурухида бундай болалар сони анча ю;ори эди-4.

Терапия фонида йугон ичак микрофлораси холатини ;иёсий бахолаш 30 беморларида - х,ар бир гурухда 10да утказилди. Ичак инфекциясининг уткир даврида беморларнинг 100% лактобактериялар (63.3% болаларда), бифидобактериялар (80% да), нормал Escherichia коли (66.7% да), Escherichia коли даражасининг узгарган ензиматик фаоллик (33.3% да), гемолитик Е. коли даражасининг ошиши билан тавсифланган турли даражадаги дисбиот^ касалликлар ривожланиши ани;ланди. шли (23,3% да), оппортунистик микроорганизмлар (16,7% да), Staphylococcus aureus (36,7% да) ва ачит;и замбуруглари (23,3% да) сонининг купайиши.

Дисбиотик касалликларнинг табиати даволанишни бошлашдан олдин гурухлар уртасида сезиларли даражада фар; ;илмади (ягона фар; Стимбифид + бифидумбактерин гурухида лактобактерин даражасининг пастлиги билан 2 марта куп булган болалар эди).

УИИда лактулозани куллаш микроэкологик ландшафтнинг яхшиланишига, жумладан, 50% беморларда бифидобактерияларнинг нормал даражасини, 50% да нормал Escherichia шли даражасини тиклашга ёрдам берди. Облигат микрофлоранинг таркибидаги ижобий узгаришлар Е. коли нинг 30% беморларда, Staphylococcus aureus -бу гурухнинг барча беморларида, хамиртуруш ;узи;оринлари даражасининг пасайиши - 30% да узгарган энзиматик фаоллик билан бартараф этишга ёрдам берди.

Панкреатин ва лактулозани биргаликда ишлатиш билан янада катта таъсирга эришилди: 70% беморларда бифидобактерияларнинг етишмаслиги бартараф этилди, 50% да Е. коли даражасини нормаллаштириш, оппортунистик бактерияларни (Клебсиелла, Ситробастер) ва Ст. aureus тули; йу; ;илинди.

Фа;ат анъанавий даволаш ;абул беморларнинг гурухда йугон микрофлора таркиби камида ижобий узгаришлар кузатилди: болалар 60% лакто ва бифидобактериялар бир етишмаслиги бор эди, нормал Escherichia коли даражаси узгармади, ачит;и замбуруглар ва Ст. aureus шу частота билан ани;ланди.

Дисбиотик бузилишларнинг тузилишини уларнинг зуравонлигига ;араб тахлил ;илганда ("беморларни бош;ариш протоколи" саноат стандартига мувофи;.

Дисбиознинг II ва III даражалари устунлик ;илди. Лактулоза терапияси фонида ОББнинг дастлабки кунларидан бошлаб нормофлоранинг тикланиши 20% беморларда ва панкреатин билан биргаликда - 50% да ;айд 'тилди.

Даволаш тугаганидан кейин лактулозани ;абул ;илганлар орасида III синф дисбиёзли беморлар ани;ланмаган. Шу билан бирга, Бифидумбактеринни УИИ учун монотерапия шаклида ;уллашда микроэкологик касалликларнинг зуравонлиги узгармади: 20% болаларда III даражали дисбиёз, II даража - 60% да эубиозни тиклаш холлари ;айд этилмади.

Хулоса. Шундай ;илиб, патогенларнинг кенг тар;алиши ва хилма-хиллиги, шунингдек ташхис куйишда дуч келадиган ;ийинчиликларни хисобга олган холда, болаликда УИИ муаммоси уз ахамиятини йу;отмайди. Ушбу касаллик гурухини даволаш тактикаси мураккаб ва бос;ичма-бос;ич табиатга эга булиши ва

регидратация ва диетотерапия, этиотроп ва патогенетик даволанишни уз ичига олиши керак. Сунгги йилларда Пробиотик микроорганизмларнинг индивидуал штаммлари ва уларни уз ичига олган дори-дармонларнинг самарадорлиги х,а;ида ишончли маълумотлар олинган, улардан дастлабки терапияда фойдаланиш касалликнинг асосий белгилари зуравонлигини сезиларли даражада камайтиради, шунингдек ош;озон-ичак тракти микрофлорасининг х,олатига ижобий таъсир курсатади.

АДАБИЁТЛАР:

1. Анохин В.А. Ацетонемический синдром при острых кишечных инфекциях у детей / В.А. Анохин, С.В. Ха-лиуллина, И.А. Гутор // Детские инфекции. - 2012. - Т. 11, № 1. - С. 612.

2. Никулина Е.В. Состояние поджелудочной железы при острых кишечных инфекциях (по данным УЗИ) / Е.В. Никулина, М.И. Пыков, В.П. Тимина // Актуальные вопросы инфекционной патологии у детей: материалы I конгресса педиатров-инфекционистов России. - М., 2002 - С. 136-137.

3. Пампура А.М. Классификация и клинические проявления пищевой аллергии [Электронный ресурс] / А.М. Пампура, А.И. Хавкин // РМЖ. - 2003. - №20. - Режим доступа: http://www. rmj.ru/articles_769.htm.

4. Хаертынов Х.С. Клинико-эпидемио-логические особенности кишечных инфекций, протекающих с синдромом гемоколита, у детей / Х.С. Хаертынов, Д.Р. Семенова, К.В. Сушников // Казан. мед. журн. - 2013. - Т. 94, № 2. -С. 208-211.

5. Халиуллина С.В. Острые инфекционные диареи и дефицит цинка в организме ребенка / С.В. Халиуллина, В.А. Анохин, В.С. Валиев // Вопр. детской диетологии. - 2014. - № 1. - С. 14-22.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.