19ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021
ISSN: 2181-1385
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89
DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-566-570
KIMYO MASHG'ULOTLARIDA YORDAMCHI DASTURLI VOSITALARDAN FOYDALANISH
Nargiza Norqulovna Eshniyozova
Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti
ANNOTATSIYA
Maqolada kimyo mashg'ulotlarida yordamchi dasturli vositalarni qo'llash bo'yicha olib borilgan pedagogik yondoshuvlar haqida so'z brogan. Bundan tashqari yordamchi dasturli vositalardan foydalanish algoritmik ketma-ketlikda asoslan berilgan.
Kalit so'zlar: qunun, jarayon, usul, kom'pyuter, mul'mediyali proektor, interfaol doska
USING THE SOFTWARE IN CHEMISTRY ABSTRACT
The article discusses the pedagogical approaches to the use of auxiliary software in chemistry lessons. In addition, the use of utility software is based on an algorithmic sequence.
Keywords: law, process, method, computer, multimedia projector, interactive whiteboard
KIRISH
Bugungi kunga kelib, jamiyatimizda axborot-kommunikatsion texnologiyalar ma'lumotlarini kirib kelish jarayonlari jadal rivojlanayotgan global tizimda yashayapmiz. O'z navbatida, jamiyatni axborotlashtirish o'z oldiga ta'limni axborotlashtirish vazifasini qo'yadi va uni amalga oshirish uchun jamiyat hayotining barcha sohalari uchun yuqori malakali kadrlar va birinchi navbatda ta'lim tizimi o'qituvchilari zarur.
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA
Shunday qilib, ta'limni axborotlashtirishning global maqsadlaridan biri - bu yuqori malakali va zarur axborot madaniyatiga ega, o'qitish va ta'limni boshqarish jarayonida yangi axborot texnologiyalarini (YAT) qo'llashga tayyor va qobiliyatli
ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021
ISSN: 2181-1385
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89
DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-566-570
bo'lajak o'qituvchilarni tayyorlash. ta'lim muassasasi va umuman jamiyatni axborotlashtirishda ishtirok etish[1,2,3,4,5].
Mashg'ulot. Moddalar massasining saqlanish qonuni. Mashg'ulot maqsadi:
- talabalar tomonidan moddalar massasining saqlanish qonunini mantiqan (atom - molekulyar ta'limot darajasida) tabiatshunoslikning fundamental qonuni -energiyaning saqlanish qonuni ko'rmishlaridan biri sifatida bilib olish;
- qonunning kimyo va tabiat haqidagi ilmning rivojlanishidagi ahamiyatini va tabiatdagi hodisalar va jarayonlarga qo'llash mumkinligini tushuntirish va tushunish[6,7].
Mashg'ulot tipii: tushuntirish - illyustratsiya (multimediyali prezentatsiya) usuli, o'quv materialini muammoli qilib ko'rsatib berish. Mashg'ulot yoritilishi:
- kompyuter;
- multimediyali proektor;
- interfaol doska;
- ko'rsatib beriladigan tajriba (videoda). Mashg'ulotni borishi:
1. Mavjud bilim va ko'nikmalarni faollashtirish:
- modda nima?
- moddalar bir-biridan qanday farq qiladi?
- qaysi belgilar moddani miqdoriy tavsiflaydi?
- qaysi belgilar moddani sifatiy tavsifini tashkil etadi?
- moddalarni xossalariga ko'ra qanday guruhlarga ajratish mumkin?
- moddaning kimyoviy xossasini o'ziga xosligi nima bilan xulosalanadi?[8]
2. Muammoli vaziyatni keltirib chiqarish.
Siz nima deb o'ylaysiz, moddalar o'zaro ta'sirlashish jarayonida modda massasi o'zgaradimi? (qoidaga ko'ra, talabalar turli javob variantlarini taklif etadi)
[9]
3. O'quv muammosini echish.
«O'zaro ta'sirlashish jarayonida modda massasi o'zgaradimi?».
4. O'quv muammosini echimi.
Keltirilgan gepotezalarni tekshirish maqsadadida moddalar massasining saqlanish qonunini illyustratsiyalovchi ko'rsatma eksperemet ko'rsatiladi. U talabalarga modda massasi o'zaro ta'sir natijasida o'zgarmasligini asoslab beradi (videoda) [10].
ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021
ISSN: 2181-1385
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89
DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-566-570
5. Aniqlangan echimni qo'llash va haqliligini tasdiqlash. NATIJALAR VA MUHOKAMA
Qo'yilgan muammoli savolga javobning to'g'riligi tarixiy yondashuv asosida ochib beriladi. Bunda talabalar qonunning ochilish tarixi, uning kimyo ilmining rivojidagi roli ko'rsatib beriladi.
Yana bir o'quv muammomasi «Nimaga reaksiya jarayonida modda massasi o'zgarmaydi?» savoliga ham javob echimi topiladi. Buni atom-molekulyar ta'limot ta'limot chegarasida, talabalarga ma'lum atomlarni xossalaridan foydalanib tushuntiriladi[11,12].
Mashg'ulotda ko'rsatiladigan annimatsion roliklarni ko'rsatish natijasida talabalar shunday xulosaga kelishi kutiladi: ya'ni modda massasini shunday
ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021
ISSN: 2181-1385
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89
DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-566-570
tushuntiriladiki, atomlar kimyoviy reaksiyalar jarayonida yo'q bo'lib ketmaydi, balki ular guruhlanishini o'zgartiradi. Reaksiya mahsulotlari boshlang'ich reaksiya mahsulotlaridan hosil bo'lishini hisobga olganda, atomlar miqdoran o'zgarmaydi, bundan kelib chiqadiki, moddaning umumiy massasi saqlanib qoladi. 6. O'rganilayotgan materialdan olingan bilim va ko'nikmalarni mustahkamlash, yakuniy xulosa chiqarish.
XULOSA
Kimyoviy reaksiya tenglamasini yozish uchun massalar ta'siri qonuni ilmiy asos ekanligini ochish bilan yangi materialni ko'rib chiqishni yakunlash maqsadga muvofiqdir(slaydlar). Keyin talabalarga inter faol mashqlarni bajarish uchun vazifalar beriladi(slaydlar).
Talabalarga vazifani bajarishida turli ko'rinishidagi tarqatma material bilan maksimal darajada yordam beriladi. YAkunida esa asoslanadi. Har bir vazifaviy mashq bo'yicha hisobot shakllanadi va undagi xatolar ko'rsatilib, to'g'ri javob shakllantiriladi (kompyuterda nazorat orqali tez va aniq baholanadi).
REFERENCES
1.Badalova S.I., Komilov K.U., Kurbanova A.Dj. Intellectual training of students of technical institute.// Academic Research in Educational Sciences. 2020. Vol. 1 No. 1.
2. Yadgarov B., Komilov K.U., Kurbanova A.Dj. Applying ICT for improvement general chemical education.// Society and innovations. 2021. №4. Стр. 257-261.
3. Atqiyayeva S. I., Komilov K.U. Developing intellectual capabilities of students in teaching chemistry. Международный научно-образовательный электронный журнал «Образование и наука в XXI веке». Выпуск №10 (том 3) (январь, 2021). 684-692 c.
4. Badalova S.I. Komilov K.U., Kurbanova A.Dj. Case technology in chemistry lessons// Academic Research in Educational Sciences.2020. Vol. 1 No. 1, Page 262265.
5. Shayzakova D.A. The use of personal-humanitarian technology in teaching chemistry. Academic research in educational sciences. Vol. 2 №4. 2021. Page 603-612.
6. Shayzakova D.A., Nasimov A.M. Kimyo fanini o'qitishda interfaol usullardan foydalanish // SamDU Ilmiy axborotnoma. 2020-yil, 6-son (124). 106-109 b.
7. Ёдгаров Б. Применение ИКТ для улучшения общего химического образования // Журналь Общество и инновации. 2021. №4. Стр. 258-263.
ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021
ISSN: 2181-1385
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89
DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-566-570
8. Рустамова Х.Н., Курбанова А.Дж., Комилов К.У., Эштурсунов Д.А. Роль информационных и коммуникационных технологий в обучении общей и неорганической химии // Журналь "Экономика и социум". 2021. №5(84).
9. Kurbanova A.Dj., Komilov K.U. Case-study method for teaching general and inorganic chemistry // Academic research in educational sciences. 2021. № 6. Page 436-443.
10. Atqiyayeva, I. S., Kurbanova, A. D., Komilov, Q. O., Fayziyev, X. O. Kimyoni o'qitishda o'quvchilarning intellectual imkoniyatlarini rivojlantirishda elektron taqdimotlarning qo'llanilishi. academic research in educational sciences// 2021, 2(Special Issue 4), 47-52. https://doi.org/10.24412/2181-1385-2021-4-47-5214
11. Kurbanova, A. D., Komilov, K. U. Umumiy va anorganik kimyoni o'qitish jarayonida talabalarni intellektual qobiliyatini shakllantirish. academic research in educational sciences//2021, 2(Special Issue 4), 73-78. https://doi.org/10.24412/2181-1385-2021-4-73-78.
12. Matyakubov A. Umumiy va anorganik kimyoni o'qitish jarayonida talabalarni intellectual qobiliyatini shakllantirish. Jamiyat va innovatsiy jurnali. 2021. №5.571 -577 betlar.
