Кәсіптік білім беруде дуальды оқыту жүйесін пайдаланудың қажеттілігі Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

70

Вестник «Орлеу^-kst

s

m о

л w О

u

О §

ш tS

О ш t-

Б. Бурисова,

«врлеу» БА¥О А^Ф О%О ПКДАИ ага оцытушысы

Б. Цожабек,

Шымкент аграрлыц

колледжi оцу бвл1мШц мецгерушга

Негiзгi свздер: дуалды оцы-ту жуйеЫ, маман, бшм беру.

Ключевые слова: дуальная система обучения, специалист, образование.

Keywords: dual, dual system of training, expert, education.

КЭС1ПТ1К Б1Л1М БЕРУДЕ ДУАЛЬДЫ ОЦЫТУ ЖУЙЕСШ ПАЙДАЛАНУДЬЩ ЦАЖЕТТ1Л1Г1

Ацдатпа

Макалада ТжКБ дуальды окытудыц ролi мен мэш карастырылган. ТжКБ-де енпзшп жаткан заманауи бiлiм жYЙесi бшкп кадрларды бiрлесiп дайындайтын дуальды окыту жYЙесiмен ерекшеленедi.

Аннотация

В этой статье рассматриваются роль и значение дуального обучения в ТиПО. Современная система образования, внедряемая в ТиПО, отличается особенностями дуального обучения, которое характеризует совместная работа по подготовке квалифицированных кадров.

Annotation

This article discusses the role and importance of dual training in the system of technical and vocational education. Modern education system, implemented in the technical and vocational education different features dual training, which together podgotovlivaet qualified personnel.

^Р-ныц Президент! Н.Назарбаев жыл сайынгы жолдауында бтм саласына ерекше басымдылык берш, жастардыц бтм-бткттгш жетшд1ру Yшiн барлы; жагдай жасауда. «^азакстан - 2050» Стратегиясында: - Бiздщ жастарымыз окуга, жаца Fылым-бiлiмдi игеруге, жаца машыктар алуга, бiлiм мен технологияны кYнделiктi eмiрде шебер де тиiмдi пайдалануга тиiс. Бiз бул Yшiн барлы; мYмкiндiктердi жасап, ец колайлы жагдайлармен камтамасыз етуiмiз керек. «^здщ басты макса-тымыз — 2050 жылга карай мыкты мемлекеттiц, дамыган экономиканыц жэне жалпыга ортак ец-бектiц негiзiнде берекелi когам к¥ру. Мыкты мемлекет экономикалык жедел есу жагдайын камтамасыз ету Yшiн аса мацызды болмак» деп, ^азакстанныц алдыцгы катарлы жогары дамыган 30 мемлекеттщ дамуына кiру Yшiн накты максат-тар жYктеген болатын. Аталган багыттардыц та-бысты iске асырылуы ец алдымен, тек бiлiмнiц сапасымен аныкталатыны белгiлi [2]. Осы негiзде

Вестник «Oрлеу»-kst

7Ш

казiргi тацда бтм мен гылымды ин-новациялау мен модернизациялау эко-номикалык дамудыц басты багытына айналды. Елiмiздщ дербес даму багы-ты айкындалып, халыктыц тарихка де-ген кезкарасы жаца кырынан жацгыра бастаган бYгiнгi тацдагы неНзН мшдет-тердщ бiрi - «бтм берудi жаца инно-вациялык жолмен дамыту болып отыр».

^азакстан Республикасында бiлiм бе-рудi дамытудыц 2011 - 2020 жылдарга арналган мемлекеттш багдарламасында бiлiм берудiц негiзi максаты былайша айкындалады: «^азакстандагы бiлiм беру реформаларыныц жалпы максаты бiлiм беру жYЙесiн жаца элеуметтш-э-кономикалык ортага бейiмдеу болып табылады. Болашактыц табысты эко-номикасы бiлiм беруше, халыктыц даг-дылары мен кабiлетiне инвестициялай-тындар болмак. Бiлiм берудi элеуметтш кажеттiлiктерге жумсалатын шыгындар ретiнде гана емес, экономикалык инве-стициялар ретшде тYсiну кажет. Бiлiмге негiзделген экономика жэне когам, емiр бойы окыту — бэсекеге кабiлеттiлiк пен жаца технологияларды колдану пробле-маларын шешудщ, элеуметтiк бiрлiк-тi, тец мYмкiндiктер мен емiр сапасын жаксарту тэсiлдерi болуы тшс» деп, казiргi тацдагы когам мен мемлекеттiц дамуы Yшiн бiлiмдi дамытудыц мацы-здылыгын айкындай отырып, бiлiмдi дамытуда бiрнеше мшдеткерлштер жYктейдi. Сондыктан да, соцгы жыл-дары елiмiздiц бiлiм жYЙесiн жацгырту мэселесi Yнемi кYн тэртiбiнен тYCпей, соныц iшiнде окытудыц мерзiмi мэсе-лесi козгалып, орта бiлiм жYЙесiн жаца технологияга негiзделген бiлiм беру стандарттары мен жаца багдарламала-ры, окулыктар жобасы жасалып, олар барлык децгейде талданып келе жатыр. Орта бтм саласындагы осы езгерь стер педагогикалык бiлiм беру жYЙесi-не де ез эсерш тигiзiп, педагогикалык

оку орындары бiлiм нэтижелерiн осы тургыдан карастыруга багыт алуда [1].

Бтм мен практиканы Yйлестiру когам талабына сай бiлiмдi , бшшт азамат калыптастыру бYгiнгi когамныц басты максаты. БYгiнгi кYнi кэсiби бтм беру жYЙесiне заман талабына сай инновацияны енгiзу, жYзеге асыру элемдеН озык жаца идеяларды тиiмдi пайдалану — бYгiнгi кYннiц ец басты талабы деп атап керсеткен Елбасымыз Нурсултан Эб^улы Назарбаев кезек-т ^азакстан Халкына Жолдауында «... Таяудагы 2-3 жылда дуальдiк, техника-лык жэне кэсштш бiлiм берудiц улттык жYЙесiнiц негiзiн калыптастыру ке-рек. Келешекте жастардыц техникалык бiлiм алуын мемлекеттiк кепiлдендiру-ге кешiрудi карастыру кажет» деп атап керсеткен болатын жэне бул жYЙенi Yкiметке жYзеге асыруга 2014 жылдыц 1-маусымга дешн накты усыныстар ен-гiзудi тапсырды. Накты iске асыру мак-сатында кэсiптiк- техникалык бiлiм беру мекемелершде жаца жYЙе - дуаль-дi окыту эдiсi енгiзiлiп жатыр. Дуальдi окыту жYЙесiн пайдалану Yшiн елiмiзде бiлiм беру зацнамаларымен оган сэй-кес окытудыц стандарттары жетiлдiру-де. Дуальдi окыту жYЙесi негiзi — бтм алушыныц оку орнымен ендiрiсте катар окуы.

Оку орындарында дуальдi окыту жYЙесiн толык енгiзген жагдайда Елба- § сыныц «100 накты кадам» мемлекеттiк багдарламасында керсетiлген Ш-белiм о «Индустрияландыру жэне экономика-лык есiм» белiмi бойынша 77 — кадамда О «Экономиканыц алты негiзгi саласы § Yшiн он алдыцгы катарлы колледж бен О он жогаргы оку орнында бткп кадр- О ларды эзiрлеу, кешнен бул тэжiрибенi 8 елiмiздiц баска оку орындарына тара-ту» туралы накты баса айтылган. Бул 3 iс-шара казiргi тацда МК^К Шымкент ^ аграрлык колледжiнде толык юке асуда.

Вестник «Орлеу^-kst

s

m о

л w О

u

О §

ш Es

Ауыл шаруашылы^ мамандыктары бой-ынша оку, eндiрiстiк, диплом алды прак-тикалары элеуметтiк серiктестiктермен ^атар колледж кабыргасында етуге то-лык мYмкiндiк беретiн оку-eндiрiстiк базасы орналаскан [2]. Оку-eндiрiстiк база к¥рамында: 4-жылыжай, каркын-ды жемiс, кылкан жапыракты жэне жергiлiктi жерде eсетiн агаш бактары, жемiс-жидек кeкeнiс жэне ауыспалы егiстiк танабы, кeкeнiс коймасы, техника парк^ автотрактродром, зертха-на-шеберханалар, кeкeнiс, ет-сYт eц-дейтiн кiшi — заводтар, ветеринариялык клиника бар. БYгiнгi кYнi колледж бiлiм алушыларына жогаргы технологиялык курылым негiзi калыптаскан жYЙемен жYзеге асырылуда [5].

Мамандар даярлауда окытудыц ду-альдi окыту жYЙесiнiц мацыздылыгы дэстYрлi окыту жYЙесiмен салысты-рганда артыкшылыктарын eмiрдщ eзi кeрсетуде.

Атап айтканда:

1. Мамандарды дайындаудыц ду-альдi жYЙесi дэстYрлi окыту формалары мен эдiстерiндегi кемштктерд^ оныц iшiнде теория мен практика арасын-дагы алшактыктарды жояды;

2. Мамандарды дайындаудыц ду-альдi жYЙесi механизмiне маман тулга-сына эсер ету, болашак кызметкердiц жаца психологиясын калыптастыру ен-гiзiлген;

3. ^ызметкерлердi окытудыц дуаль-дi жYЙесi жумысыныц барысында бiлiм алу мен дагдыларды калыптастырудыц жогары мотивациясы курылады, себебi олардыц бiлiмiнiц сапасы жумыс орын-дарында кызметтiк мiндеттерiн атка-руга тiкелей катысады.

4. Сэйкес мекеме басшыларыныц eз

кызметкерлерiн практикалык окытуга катысты кызыгушылыгын арттырады.

5. Тапсырыс берушiмен езара тыгыз байланыста жумыс ютейтш оку орны окыту барысында болашак мамандарга койылатын талаптарды ескертедг

Дорыта айтканда бул жYЙе мына мэселелердi шешедi:

- Окыту eндiрiстiц накты сураны-сына сай жYргiзiлгендiктен жумыс бе-рушi eзiне кажетт мамандарды алады;

- Болашак мамандар ез кэшбш кы-зыгушылыкпен окиды жэне бiтiрген соц кэсiпорында жумыска калуга умты-лады;

- Бiтiрушiлерге деген сураныс пен оларды жумыска орналастыру мYмкiн-дiктерi артады.

Тэуелсiз ^азакстанныц болашак ур-пагын тэрбиелеуде бYгiнгi тацда кэсь би бiлiм ордаларындагы теория мен тэжiрибенi уштастырган дуальдi окыту жYЙесi Yлкен максаттарга жетелейдi жэне эрбiр бiлiм алушы жумыссыз кал-майды, сураныска толыкканды жауап бередi [3,4].

ЭДЕБИЕТ

1. ^азакстан Республикасыныц бiлiм берудi дамытудыц 2011-2020 жыл-дарга арналган багдарламасы

2. ^Р Президентi — Елбасы Н.Э.На-зарбаевтыц «100 накты кадам» мемле-кеттiк реформасы. Эдшет №20 (223) 22 мамыр 2015ж.

3. Ахметова Г.К., Таубаева Ш.Т. Педагогика, А., «^азак университетi», 2006ж.

4. ^оянбаев Ж.Б., ^оянбаева Р.М. Педагогика. А., 1998ж.

5. Педагогика. Дэрю курсы, А., 2003ж.

р^

о

ш Е-