CC BY
20
ml. bryg. inz. Janusz SAWICKI
Zaklad Aprobat Technicznych CNBOP
STEROWANIE STALYMI URZ^DZENIAMI GASNICZYMI
GAZOWYMI cz. II
Streszczenie
Artykul zawiera wytyczne dla projektantow sterowania urz^dzeniami przeciwpozarowymi. Summary
The article contains outlines for designers of fire protection equipment.
SPIS TRESCI
CZ^SC I: WPROWADZENIE
1. Wst^p
2. Objasnienie poj^c
CZ^SC II: ZASTOSOWANIE
1. Wst^p
2. Sterowanie zamkni^ciami ogniowymi i dymowymi
3. Sterowanie instalacj ami wentylacj i
4. Sterowanie instalacjami gasz^cymi
5. Sterowanie urz^dzeniami odl^czaj^cymi
6. Sterowanie urz^dzeniami dla strazy pozarnej
7. Sterowanie systemami informuj ^cymi
8. Sterowanie urz^dzeniami alarmuj^cymi
9. Sterowania do celow specjalnych
CZÇSC III: WYKONANIE
1 Wstçp
2 Sterowanie urz^dzeniami zamkniçc, ognia i dymu
3 Sterowanie instalacjami wentylacji mechanicznej
4 Sterowanie instalacjami gasz^cymi
5 Sterowanie urz^dzeniami odl^czaj ^cymi
6 Sterowanie urz^dzeniami dla strazy pozarnej
7 Sterowanie systemami informuj^cymi
В Sterowanie urz^dzeniami alarmuj^cymi
9 Sterowania do celów specjalnych
CZÇSC IV INSTALACJE
CZÇSC V KONTROLA KOÑCOWA
CZÇSC VI OBOWI4ZKI UZYTKOWNIKA
CZÇSC VII PODSTAWY TECHNICZNE (cytaty norm oraz wytycznych) ZAL4CZNIKI
1. Postanowienia szczególne
2. Ksi^zka kontroli
CZÇSC I WPROWADZENIE
1. Wstçp
2. Objasnienie pojçc
CZ^SC II ZASTOSOWANIE
1. Wstçp
2. Sterowanie urz^dzeniami zamkniçc, ogniowymi i dymowymi
2.1. Sterowani e drzwi ami
2.2. Sterowanie bramami
2.3. Instalacje wentylacji
2.4. Urz^dzenia transportowe
3. Sterowanie instalacjami wentylacji mechanicznej
3.1 Funkcj e odl^czenia
3.2 Funkcj e zal ^czeni a
3.3 Instalacj e oddymiania pozarowego
3.3.1 Instalacje urz^dzen oddymiania pozarowego i specjalne oddymiania grawitacyjnego
3.3.2 Wyci^gowe instalacje oddymiania pozarowego
3.3.3 Instalacje wentylacji nadcisnieniowej wewnçtrznych klatek schodowych w budynkach wysokich
3.3.4 Wymagania szczegolne dla otworow dolotowych swiezego powietrza
4. Sterowanie instalacjami gaszqcymi
4.1 Instalacj e halonowe
4.2 Instalacje CO2
4.3 Instalacje pianowe i proszkowe
4.4 Sterowanie instalacjami tryskaczowymi
5. Sterowanie urzqdzeniami odlqczajqcymi 5. 1 Wyl^czenia pr^du
5.2 Wyl^czenia wind i dzwigow
5. 3 Wyl^czenie urz^dzen transportowych
6. Sterowanie urzqdzeniami dla strazy pozarnych
6.1 Urz^dzenia alarmowe
6.2 Kaseta depozytowa dla strazy pozarnych
6.3 Sygnalizatory optyczne - blyskowe
6.4 Systemy orientuj^ce
6.5 Dzwigi dla strazy pozarnych
6.6 Kontrola dostçpu
6.7 Wodne instalacje zabezpieczaj^ce
7. Sterowanie systemami informujqcymi i integrujqcymi
7.1 Wstçp
7.2 Podstawy budowy
7.3 Planowanie
8. Sterowanie urzqdzeniami alarmowymi
8.1 Syreny
9.2
9.
9.1
8.2
8.3
8.4
8.5
Glosniki
Instalacje telefoniczne Sygnalizatory optyczne Dzwiçkowe systemy rozglaszajece Sterowania do celow specjalnych
Alarmy przeciwwlamaniowe Stacje alarmow technicznych
4. Wstçp
Sterowanie stalymi urzedzeniami gasniczymi jest opisane w normie EN 12094 czçsci od 1 do 20 „ Stale urzedzenia gasnicze . Podzespoly do urzedzen gasniczych gazowych". Sterowanie urzedzeniami gasniczymi powinno byc w kazdym wypadku instalacje wyodrçbnione od innych instalacji przeciwpozarowych w taki sposob aby nie zaklocaly one funkcji gasniczych.
Norma EN 12094-1 "Wymagania i metody badan elektrycznych automatycznych central sterowania gaszeniem" pozwala na zastosowanie central sygnalizacji pozarowych do sterowania urzedzen gasniczych gazowych za pomoce specjalnych modulow bçdecych czçscie CSP . Jest to rodzaj sterowania zintegrowanego. Nalezy pamiçtac, ze ten sposob bçdzie mozliwy do wykonania ze wzglçdu na klasç srodowiska tylko dla klasy A centrali sterujecej gaszeniem (CSG). W swietle normy EN 12094 -1 problemem jest tez zapis dotyczecy wymagan dla zasilacza, norma wskazuje, ze powinny byc one zgodne z PN-EN 544 Nalezy pamiçtac o tym , ze zasilacze wykonane zgodnie z ta normq nie sq odporne na atmosferç korozyjnq a dolna temperatura ich pracy wynosi -50 C. Wynika z tego , ze nadajq siç tylko do zasilania CSG klasy A. Centrale sterujece gaszeniem CSG se w obiekcie umieszczane nie zawsze w miejscach w ktorych panuje warunki okreslone dla CSP. Dlatego nalezy sprawç systemu zintegrowanego i jego zasilania traktowac bardzo wnikliwie. Nalezy miec na uwadze takze to, ze w przypadku uszkodzenia centrali tracimy kontrolç nad dwoma systemami przeciwpozarowymi. 4.1.1 Proj ektowani e
Sterowanie instalacjami gasniczymi gazowymi jest realizowane na podstawie kryterium alarmu otrzymywanym przewaznie z czujek dymu zamocowanych w strefie nadzorowanej SUG. Ze wzglçdu na rodzaj stosowanego srodka sterowanie takimi instalacjami nalezy rozpatrzyc indywidualnie.
Czujki w strefie chronionej powinny sygnal wyzwalaj^cy osi^gac z ukladu koincydencji dwuliniowej lub dwustrefowej.
Rçczne urz^dzenia wyzwalaj^ce i wstrzymuj^ce (przyciski START i STOP) powinny miec priorytet przed czujkami automatycznymi.
4.2 Instalacje CO2
4.2.1 Wstçp
Wykonanie tych instalacji s^. obwarowane ostrymi przepisami i wymaganiami.
Instalacje gasnicze CO2 mog^. byc zastosowane tam gdzie stopien zagrozenia i/lub i spodziewane wysokie straty materialne spowodowane pozarem wymagaj^. natychmiastowej interwencji gasniczej i gdzie dojazd strazy pozarnej po otrzymaniu sygnalu z systemu sygnalizacji pozarowej i zespolu monitorjcego jest relatywnie dlugi i przekracza czas przewidziany na skuteczn^. akcjç strazy pozarnej.
4.2.2 Projektowanie
Podczas planowania i projektowania instalacji gasniczej na CO2 nalezy wzi^c pod uwagç to, ze w strefie wyplywu srodka gasniczego nie mog^. pozostac ludzie. Dlatego tez nalezy ograniczyc do maksimum mozliwosc przypadkowego zadzialania instalacji i wyladowania srodka gasniczego. Nalezy tez przewidziec opoznienie wyladowania CO2 (czas ostrzezenia przed wyladowaniem1), co umozliwi ewakuacjç strefy i ograniczy mozliwosc zatrucia ludzi.
Jednoczesnie natychmiast powinny byc uruchomione srodki uszczelniaj^ce strefç takie jak: drzwi z samozamykaczami, wyl^czenia wentylacji, natychmiastowe uruchamianie i zamykanie klap pozarowych w kanalach wentylacyjnych. W pomieszczeniach gdzie nastçpuje gaszenie i na zewn^trz tych pomieszczen powinny byc uruchomione sygnalizatory optyczne i akustyczne. Ich uruchomienie powinno byc rozpoczçte sygnalem z centrali CSG po otrzymaniu sygnalu alarmu pozarowego z dowolnej czujki (strefie dozorowej, linii dozorowej) nawet gdy nie zaistniala koincydencja sygnalu. Kasowanie sygnalizacji ostrzegawczej powinno byc realizowanie rçcznie przez personel uprawniony w drugim poziomie dostçpnosci CSG. Alarmowanie o uruchomieniu procedury gaszenia nalezy zastosowac takze w strefach i pomieszczeniach przyleglych. Przed wejsciem do pomieszczen gaszonych powinny znajdowac siç podswietlane znaki informuj^ce o zagrozeniu CO2.
1 Nazwa zgodna z norm^ PN-EN12094-1
Przyciski START i STOP powinny byc rozmieszczone wewnetrz i na zewnetrz pomieszczen gaszonych.
4.3 Instalacje pianowe i proszkowe
4.3.1 Wstçp
Instalacje pianowe i proszkowe se przeznaczone do specjalnych zastosowan w systemach samoczynnych i ich zakres stosowania jest ograniczony. Uzywane se w magazynach paliw plynnych, w halach magazynowych gdzie magazynowane se ciecze latwopalne. Jednakze rzadko instalacje te wyzwalane se przez instalacje sygnalizacji pozarowej.
4.3.2 Podstawa formalna rozwiezania
Z punktu 4.3.1 wynika ze instalacje proszkowe i pianowe se wykonywane w szczegolnych przypadkach. Pojedyncze instalacje moge byc takze wykonywane na zamowienie inwestora. Obecnie obowiezuje norma PN-EN12416-1 i 2:2004 na wykonanie instalacji proszkowych. Na wykonanie instalacji pianowych w chwili obecnej nie ma normy. Wykonanie sterowania automatycznego osieganego z systemu sygnalizacji pozarowej powinno zalezec od oszacowania ewentualnych szkod jaki moze spowodowac falszywy alarm pozarowy lub zaklocenia powodujece niepozedane zadzialanie instalacji gasniczej.
4.3.3 Sterowanie instalacjami tryskaczowymi i zraszaczowymi 4.4.1 Wstçp
Sterowanie instalacjami tryskaczowymi tzw. (pre-action) wykonujemy w przypadku gdy mamy do czynienia z instalacje nie nawodnione lub w rurociegach jest wykorzystane powietrze pod cisnieniem. Woda jest doprowadzona do zaworu kontrolno-alarmowego i caly uklad jest w stanie dozoru. Instalacja wykrywania pozaru steruje w tym przypadku zawor kontrolno alarmowy i zawor odpowietrzajecy; instalacja tryskaczowa dziala jednak tylko w tym przypadku gdy zadzialaje na linii elementy cieploczule bçdece jednoczesnie zaworami. Elementow cieploczulych ryglujecych otwory wylotowe poszczegolnych glowek tryskaczy nie mozna traktowac jak czujki ciepla ze wzglçdu na brak kompensacji bezwladnosci wynikajecej z pojemnosci cieplnej ukladu.
Przy wykonaniu instalacji zraszaczowych otwory wyplywowe wody s^. otwarte i instalacja sygnalizacji pozaru steruje zaworem kontrolno alarmowym, po czym natychmiast po jego otwarciu woda wyplywa z otworow zraszaczy.
Tego typu instalacje s^. montowane tam gdzie wyzwalanie elementow cieploczulych takich jak w instalacji zraszaczowej, ze wzglçdu na zbyt wolny przyrost temperatury nastçpuje zbyt pozno - (pocz^tkowe stadium pozaru nie ma charakteru plomieniowego i charakteryzuje siç duz^. ilosciq, wydzielanego dymu). Instalacje te wykonywane byc mog^. na drogach ewakuacyjnych gdzie zastosowano pozarowe oddymianie maszynowe i zachodzi potrzeba opoznienie zadzialania instalacji zraszaczowych na czas niezbçdny do ewakuacji. W tym wypadku nalezy oprocz sterowania automatycznego przewidziec srodki uruchamiania rçcznego rozmieszczone na drodze ewakuacyjnej.
4.4.2 Podstawa formalna rozwi^zania
Przy wykonywaniu instalacji tryskaczowej lub zraszaczowej pomocne jest nastçpuj^ce sformulowanie2:
„ W budynkach wyposazonych w stale urz^dzenia gasnicze wodne , z wyj^tkiem budynkow ZL II oraz wielokondygnacyjnych budynkow wysokich (W) i wysokosciowych (WW)dopuszcza siç:
1. obnizenie klasy odpornosci pozarowej budynku o jedn^. w stosunku do wynikaj^cej z § 212,
2. przyjçcie klasy „E" odpornosci pozarowej dla budynku jednokondygnacyjnego. Rozporz^dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002r (Dz. U. Nr 75, poz. 690) w paragrafach 227, 229, 230 dopuszcza zwiçkszenie powierzchni stref pozarowych pod warunkiem zastosowania miçdzy innymi stalych urz^dzen gasniczych wodnych i tryskaczowych.
W cytowanym wyzej rozporz^dzeniu w § 237 i 256 zawarto zapisy dotycz^ce , wydluzenia drog ewakuacyjnych pod warunkiem zastosowania na nich m. innymi stalych urz^dzen gasniczych wodnych.
4.4.3 Projektowanie
Podczas projektowania instalacji tryskaczowych nalezy pamiçtac o tym, ze drzwi , bramy i inne zamkniçcia powinny posiadac odpowiedni^. wytrzymalosc ogniow^..
2 Rozporz^dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002r (Dz. U. Nr 75, poz. 690). §214
5 STEROWANIE URZEDZENIAMI ODL4CZAJ4CYMI
5.1. Wyl eczeni a predu
5.1.1 Wstçp
Wyleczenia alarmowe zasilania obiektu za pomoce sygnalu z systemu sygnalizacji pozaru, se traktowane jako srodek zabezpieczenia technicznego.
Czçsto wystarczajecym srodkiem do wyleczenia jest glowny przeciwpozarowy wylecznik predu umiejscowiony w poblizu wejscia glownego lub pomieszczeniu nadzoru technicznego. W przypadkach gdy zalecana jest funkcja wyleczenia napiçcia, stosuje je siç czçsto dla wysokich napiçc i/lub kanalach i szybach kablowych. Nalezy czçsto rozwazyc odleczenie napiçcia zasilania w obszarach w ktorych zastosowano automatyczne sterowanie gaszeniem SUG. Opcjç tç nalezy zawsze rozwazyc podczas planowania sterowania stalymi urzedzeniami gasniczymi.
5.1.2 Podstawa formalna rozwiezania
Podstawe automatycznego wyleczenia zasilania winien byc zapis w protokole uzgodnien projektowych ktory powinien brzmiec: podczas zadzialania nastçpujecych grup czujek:............., powinny zostac wyleczone nastçpujece obwody predowe:........
5.1.3 Proj ektowani e
Nalezy wziec pod uwagç to, ze w przypadku automatycznego wyleczenia predu nie mozna w zadnym wypadku dopuscic do tego by zostaly wyleczone obwody zasilania wazne dla strazy pozarnej i urzedzen przeciwpozarowych obiektu , takich ktore w czasie trwania alarmu pozarowego powinny miec dostarczane energiç elektryczne( np. pompy pozarowe i gasniczych instalacji wodnych, dzwigi dla strazy pozarnych, oddzielenia pozarowe, wentylacja, systemy i urzedzenia oddymiajece).
5.2 Wyleczenia wind i dzwigow 5.2.1 Wstçp
W budynkach wysokich i wysokosciowych i/lub z duzym natçzeniem ruchu (poczekalnie , domy towarowe, hotele, szpitale itp.), w ktorych zainstalowana jest winda lub grupy wind , powinna byc jedna wydzielona winda (dzwig) w kazdej strefie pozarowej przystosowany do potrzeb ekip ratowniczych. (§ 253 Dzial VI - Prawo Budowlane). Dla
pozostalych wind do ktorych nie odnosi siç powyzszy przepis powinny byc zapewnione takie srodki, ze w przypadku pozaru nie zostan^ wykorzystane przez ludzi jako srodek ewakuacji. Na podstawie tego warunku windy powinny zostac automatycznie wyl^czone z ruchu.
5.2.2 Podstawa formalna rozwi^zania
Przy opisie dotycz^cym sposobu sterowania dzwigami przydatne jest nastçpuj^ce stwierdzenie: w przypadku zadzialania instalacji SAP , windy powinny byc tak wysterowane aby nie przyjmowaly zadnych polecen wiçcej i sprowadzone zostaly na piçtro z ktorego rozpoczyna dzialania straz pozarna, drzwi powinny zostac tam otwarte, w tym stanie dzwig powinien pozostac i powrocic do ruchu po skasowaniu alarmu pozarowego w CSP.
5.2.3 Projektowanie
W trakcie projektowania nalezy wzi^c pod uwagç to, ze obszar kondygnacji, na ktory zostan^ skierowane windy po wyryciu alarmu pozarowego powinien miec najkrotsz^ drogç ewakuacji i woln^ od dymu. Piçtro to nie musi byc utozsamiane z parterem, przy szczegolnych rozwi^zaniach budowlanych kondygnacji ti moze byc takze piwnica lub 1 piçtro (powinna to byc kondygnacja wyjsciowa).
5. 3 Wyl^czenie urz^dzen transportowe
5.3.1 Automatyczne odl^czenie urz^dzen transportowe wystçpuje wszçdzie tam gdzie jest to wymagane przez warunki techniczno -architektoniczne obiektu tzn. gdzie urz^dzenia lub systemy przechodz^ przez kilka stref pozarowych i w przypadku pozaru powinny zostac automatycznie odl^czone ( patrz II,2.4 i III,2.4). Odl^czenie to powinno byc zrealizowane z pewnym opoznieniem tak, aby nie odbylo siç przed uruchomieniem urz^dzen przeciwpozarowych oddzielaj ^cych.
5.3.2 Podstawa formalna rozwi^zania
Rozwi^zania takie nalezy rozwazac indywidualnie , poniewaz sposoby tych sterowan nie s^ sformalizowane przepisami.
6 STEROWANIE URZEDZENIAMI DLA STRAZY POZARNEJ
6.1 Urzedzenia alarmowe
6.1.1 Wstçp
Transmisja alarmu pozarowego i uszkodzeniowego do strazy pozarnej i urzedzenia sluzece to tego celu se rodzajem sterowania pozarowego.
6.1.2 Podstawa formalna rozwiezania
Gdy system sygnalizacji pozarowej obiektu jest podleczony do strazy pozarnej , za pomoce urzedzen transmisji alarmu pozarowego i uszkodzeniowego, transmitowane sygnaly powinny byc przesylane automatycznie, odbierane a ich odbior potwierdzony przez straz pozarne.
6.1.3 Wykonanie
Nalezy brac pod uwagç to , podleczenia obiektow bezposrednio do jednostek ratowniczo gasniczych strazy pozarnych stanowi dla nich dodatkowe obciezenie , a zwlaszcza przy czçsto wystçpujecych alarmach falszywych. Celowym wydaje siç rozwiezanie takie aby alarmy te byly zbierane i kontrolowane przez koncesjonowane i uprawnione do tego Centra Alarmowe. Koncesje takie powinny byc wydawane przez wytypowane jednostki organizacyjne Panstwowej Strazy Pozarnej.
Centra te po weryfikacji otrzymanego alarmu powiadamialy by bez wprowadzenia opoznien odpowiednie JRG PSP.
6.2 Kaseta depozytowa dla strazy pozarnych
6.2.1 Podstawa formalna
Obiekty ktore na podstawie obowiezujecych przepisow prawa powinny byc monitorowane przez PSP, winne zagwarantowac w przypadku powstania pozaru wolny dostçp do obiektu w kazdym czasie jednostkom ratowniczym strazy pozarnej. Moze to byc zrealizowane przez odpowiednie osoby nadzoru obiektu lub, za pomoce kasety depozytowej dla strazy pozarnej. W kasecie tej znajduje siç glowny klucz do obiektu, kaseta
ta powinna cechowac siç wysoki niezawodnoscii pracy (dla strazy pozarnej najwazniejsze jest tylko to, aby zapewniala szybki dostçp do obiektu).
6.2.2 Kaseta depozytowa z kluczami powinna zawsze znajdowac siç w poblizu wejscia glownego do obiektu i powinna byc widoczna. Gdy obiekt jest ogrodzony , kaseta ta powinna znajdowac siç w poblizu glownej bramy do obiektu. Podczas planowania nalezy wziic pod uwagç ewentualne przeszkody broniice dostçpu , bramy , kraty i inne zamkniçcia.
6.3 Sygnalizatory blyskowe
6.3.1 Zaleca siç aby pomieszczenie w ktorej znajduje siç centrala sygnalizacji pozaru bylo oznaczone sygnalizatorem optycznym blyskowym o barwie pomaranczowej.
Sluzy on do szybkiego zlokalizowania pomieszczenia przez straz pozarni i w konsekwencji szybkie odczytanie miejsca w ktorym zaistnial pozar.
6.3.2 Projektowanie
Przy projektowaniu nalezy wziic po uwagç to, ze mozna zastosowac wiçcej lamp blyskowych ktore wskazuji nie tylko miejsce, w ktorym jest CSP lecz takze przy skomplikowanym dojsciu do tego pomieszczenia, si rozmieszczone na drodze wskazujic kierunek. Liczba i rozmieszczenie tych lamp powinny byc tak wykonane aby bezblçdnie doprowadzac sluzby ratownicze do pomieszczenia centrali.
6.4 Systemy orientujice
6.4.1 Wstçp
W duzych obiektach wskazane jest aby dojscie do miejsca pozaru bylo ulatwiane przez specjalne systemy orientujice.
Mogi to byc strzalki kierunkowe podswietlane, zaliczenie normalnego oswietlenia pomieszczen, specjalne rownolegle wskazniki i podswietlane tablice itd.
6.4.2 Podstawa formalna rozwiizania
Przydatny jest zapis w protokole uzgodnien projektowych: w przypadku alarmu pozarowego system sygnalizacji pozarowej powinien uruchomic systemy orientujice ktore pomogi szybko ustalic miejsce zdarzenia.
6.4.3 Planowanie
Drogç dojscia i sposob jej oznaczenia nalezy uzgodnic w porozumieniu ze straze pozarne. Dalsze konsekwencje takiego zapisu moze byc okreslenie procedur postçpowania z systemem kontroli dostçpu.
6.5 Dzwigi dla strazy pozarnych
6.5.1 Podstawa formalna
W budynku wysokim i wysokosciowym zaliczonym do kategorii zagrozenia ludzi ZL1, ZLII, ZLIII i ZLIV, oraz w innych budynkach wysokosciowych przynajmniej jeden dzwig w kazdej strefie pozarowej powinien byc przystosowany do potrzeb ekip ratowniczych ( Prawo Budowlane § 253 pkt 1, 2,3)
6.5.2 Projektowanie
Nalezy wziec pod uwagç to, ze do dzwigu powinien byc dostçp z kazdego piçtra obiektu i z przedsionka ktory stanowi sluzç lub rozwiezan rôwnorzçdnych tzn. np. z holu zamykanego drzwiami o odpornosci co najmniej 60 min. Poziom z ktorego nacieraje jednostki ratownicze powinien byc ustalony ze Straze Pozarne biorec pod uwagç polozenie tej sluzy do ktorej jest zawsze wolny dostçp. Budowa i dzialanie dzwigu a takze procedura wspolpracy ze strazakami opisuje norma PN-EN 81-72: 20043 .
Norma PN-EN 81-72 dzwig dla strazy pozarnej definiuje jako urzqdzenie przeznaczone do uzytku dla pasazerôw, majqcy dodatkowe zabezpieczenia, elementy sterownicze, sygnalizacji ktore umozliwiajq. uzytkowanie dzwigu pod bezposredniq. kontrolq. strazy pozarnej.
Powyzsza definicja i warunki w jakich bçdzie uzytkowany dzwig stawia szczegolne wymagania dotyczece jego konstrukcji mechanicznej, wyposazenia, otoczenia dzwigu a takze dla jego ukladow zasilajecych sterowniczych, blokad, sygnalizacji, lecznosci i kontroli. Poniewaz od w.w. urzedzen i ukladow wymagana jest niezawodna praca takze w warunkach szczegolnych jakim jest pozar, wymagania stawiane tym urzedzeniom dotyczecych ich wytrzymalosci i odpornosci na dzialanie czynnikow srodowiskowych takich jak, temperatura, korozja, dzialanie wody, narazenia elektromagnetyczne, wahania i zaniki sieci itp. powinny
3 Dokument EN-81-72:2003 zostal opracowany przez Komitet Techniczny CEN/TC-10 „Dzwigi, schody i chodniki ruchome"
byc niewitpliwie nie mniejsze niz wymagania stawiane dla innych urzidzen przeciwpozarowych.
6.6 Kontrola dostçpu.
6.6.1 Wstçp
W obiektach bardzo czçsto wystçpuji systemy kontroli dostçpu sterujice zamkniçciami , ktore przedzielaji przejscia, drogi ewakuacyjne itp.
W sklad instalacji kontroli dostçpu wchodzi urzidzenia zabudowane w drzwiach uruchamiane za pomoci kart magnetycznych lub kodow. Kontrole dostçpu wykonane si w ten sposob, ze w obszarze jednej strefy pozarowej mogi egzystowac rozne hierarchie dostçpu. Takie rozwiizania stanowii dla strazy pozarnych istotni przeszkodç tym bardziej, ze drzwi wykonane si najczçsciej jako odporne na wlamanie. Czçsto spotykana jest takze gradacja dostçpu w funkcji czasu (dostçp na okreslony czas), a karta lub kod jest nieosiigalny.
6.6.2 Podstawy formalne .
Podstawi do sterowania kontroli dostçpu w przypadku pozaru moze byc zapis w Prawie Budowlanym (§ 207, pkt 2) , ktory mowi, ze budynek i urzqdzenia z nim zwiqzane powinny byc zaprojektowane i wykonane w taki sposôb aby miçdzy innymi, zapewniafy prowadzenie akcji ratowniczej.
6.6.3 Projektowanie
Nalezy zawsze w przypadku systemow kontroli dostçpu omowic dostçp do poszczegolnych stref ze strazi pozarni.
Dla uzytkownika obiektu wykonanie dostçpu do stref chronionych jest nie zawsze wykonalne, nalezy rozwazyc w tym wypadku zastosowanie w tych strefach innych srodkow , np. stalych urzidzen gasniczych, hydranty wewnçtrzne , sisiedztwo wind ratunkowych itp.
6.7 Wodne instalacje zabezpieczajice
6.7.1 Wstçp
Wodne instalacje gasnicze si bardzo czçsto wykonywane jako jeden ze sposobów zwiçkszenia powierzchni strefy pozarowej. Takimi instalacjami si: zasoby wody gasniczej, instalacje hydrantowe, wodne instalacje zraszaczowe.
Instalacje te w przypadku alarmu pozarowego mogi byc przez zadzialanie instalacji sygnalizacji pozaru; uruchamiane i doprowadzone do stanu gasniczego lub uruchamiane urzidzenia cisnieniowe w instalacji lub napelnienie w normalnym stanie pustych instalacji hydrantowych.
б.7.2 Podstawy rozwiizania
Dla instalacji hydrantowych powinien byc zapewniony warunek taki, ze w obiekcie temperatura nie spadnie ponizej zera lub w przypadku zadzialania SAP, automatycznie zostanie napelniona instalacja hydrantowa.
7 Sterowanie systemami informujqcymi
7.1 System instalacji informujicych si dobrowolnie przedstawiane do dyspozycji strazy pozarnych. Informuji one o stanie urzidzen i instalacji technicznych obiektu. Takie rozwiizanie si oczywiscie dostçpne tylko w tych obiektach, które posiadaji zintegrowany system nadzoru technicznego gdzie wszelkie informacje o pracy urzidzen si doprowadzane do centralnego stanowiska technicznego. Wymagania dla tych systemów nie si dotychczas unormowane4 i wykonanie ich oraz stopien integracji zalezi od wykonawcy i jego mozliwosci.
7.2 Wykonanie podstawowe
Systemy informujice skladaji siç w swojej najprostszej postaci z komputera PC, drukarki lub plotera oraz róznorodnych tablic graficznych.
W zaleznosci od rodzaju CSP i/lub pozarowej centrali sterowniczej, przyjmowane od nich informacje mozna dodatkowo komunikowac w postaci wydruku lub na panelach sygnalizacji równoleglej.
Informacje te mogi zawierac tylko tresci o miejscu pozaru lub zadzialania alarmowego a takze o wymaganiach dla poszczególnych pomieszczen, zagrozen znimi zwiizanych sposobami dojscia itp.
4 Istniej i obecnie urzidzenia integruj ice posiadaj ice certyfikat zgodnosci z Abrobati Techniczni CNBOP
7.3 Projektowanie.
Podczas projektowania systemow informuj ecych nalezy przestrzegac nastçpuj ecych wymagan:
• stanowisko systemu informujecego powinno znajdowac siç w sesiedztwie wejscia glownego dla strazy pozarnej .
• pomieszczenie powinno byc tak wykonane, aby stwarzalo warunki dla pracy i dowodzenia akcje gasnicze dla sztabu strazy pozarnej gdy dowodzona jest z tego miejsca (np. powinno byc wystarczajeco miejsca aby znalazl siç tam np. stol dla rozlozenia planow budynku)
• pomieszczenie systemu informuj ecego powinno znajdowac siç w pomieszczeniu centrali sygnalizacji pozaru/pozarowej centrali sterujecej lub pomieszczenia gdzie znajduje siç (posiadajece certyfikat) panele sygnalizacji i obslugi wynosnej lub panele obslugi dla strazy pozarnych.
• korzystnym rozwiezaniem jest aby na planach obrony naniesione byly rzeczywiste polozenia stref dozorowych czujek, tak aby pokrywaly siç z informacjami z systemu informuj ecego i dawaly najdokladniejsze informacje o miejscu zdarzenia.
• celem otrzymania jak najszybszego wydruku informacji o zdarzeniu nie se rekomendowane kolorowe wydruki i grafika na drukarkach wspolpracuj ecych z systemami informacyjnymi.
• systemy informuj ece powinny przekazywac tylko takie informacje ktore byly uprzednio uzgodnione. Se to informacje ustalane w porozumieniu z uzytkownikiem, biorece pod uwagç przeznaczenie pojedynczych stref dozorowych. Ustalenia takie powinny byc zawarte w notatce sluzbowej (protokol ustalen) zaleczonej do projektu SAP lub sterowania pozarowego.
8. Sterowanie urzedzeniami alarmowymi
8.1 Syreny
8.1.1 Syreny se przedstawione jako urzedzenia C wg PN-EN- 54-1 i se obowiezujece w instalacjach sygnalizacji pozaru. W kazdej strefie pozarowej powinny byc rozmieszczone urzedzenia alarmowe, kontrolowane w sposob ciegly przez centrale sygnalizacji pozaru lub sterowania pozarowego.
Wyjetkiem od tego se tylko szczegolne okolicznosci (np. specjalna procedura organizacji alarmowej, specjalne przepisy itp.).
8.1.2 Podstawy formalne
W chwili obecnej w kraju nie ma wytycznych dotyczecych doboru syren , sposobu ich rozmieszczania i minimalnego natçzenia dzwiçku w zaleznosci od rodzaju i przeznaczenia pomieszczenia. Stanowie one jednak integralne czçsc kazdej instalacji sygnalizacji pozaru.
8.1.3 Proj ektowani e
Sterowanie syrenami jest realizowane za pomoce grup czujek podzialu fizycznego i logicznego instalacji SAP., - mozliwe i dopuszczalne jest tez sterowanie syrenami z pozarowych central steruj ecych. Syreny powinny posiadac mozliwosc ich odleczania w pierwszym poziomie dostçpu CSP a takze na polach obslugi dla strazy pozarnych. Na to nalezy zwrocic uwagç szczegolnie przy zastosowaniu pozarowych central steruj ecych. Kazda nastçpna alarmujeca grupa czujek powinna uaktywniac swoje urzedzenia alarmowe.
8.2 Instalacje telefoniczne
Instalacje telefoniczne alarmowe sluzece do osobistego uzytku w przypadku pozaru se opisane jako zewnçtrzne urzedzenia alarmowe C wg PN-EN-54-1. Wytyczne ich sterowania zawieraje siç w pkt 8.1 .
8.3 Optyczne urzedzenia alarmowe
Optyczne urzedzenia alarmowe se opisane jako C wg PN-EN -54-1. Wytyczne ich sterowania zawieraje siç w pkt 8.1. nalezy pamiçtac o tym, ze optyczne urzedzenia alarmowe (np. w placowkach dla gluchoniemych) se traktowane jako obowiezujece obok akustycznych.
8.4 Sterowanie specjalne
8.5 Alarmy wlamaniowe
Wykorzystanie instalacji sygnalizacji pozarowej do obrobki alarmow wlamaniowych i ewentualne dalsze ich przesylanie przez CSP i/lub sterowania urzedzeniami przeciwpozarowymi i wyzwalanie tych urzedzen jest niedopuszczalne.
8. 6 Stacj e alarmow technicznych
8.6.1 Wstçp
W obszarze tym mozna zawrzec urzidzenia J (urzidzenia transmisji ) lub K (systemy alarmowania o uszkodzeniu) wg PN-EN-54-1. Urzidzenia te podlegaji ogolnym wytycznym niniejszego opracowania. Inne wytyczne dotyczice alarmowania i komunikatow
0 uszkodzeniu oraz ich dalszej transmisji si zawarte w normie PN EN 54-2.
8.6.2 Podstawy formalne.
Koniecznosc przesylania komunikatow o uszkodzeniach nie podlega zadnej dyskusji. W obiektach specjalnego przeznaczenia z chronionymi instalacjami mozna umiescic w projekcie uwagç: „wszelkie uszkodzenia w instalacji systemu sygnalizacji pozaru
1 sterowania pozarowego nalezy po ich weryfikacji w stacji sygnalow uszkodzeniowych przeslac dalej".
