CC BY
6GOOGLE DOCS VA SUN'IY INTELLEKTNING HAMKORLIKNI YARATISHDAGI
O'RNI
Malikov Ruslan Raufovich. Asistent
Samarqand Davlat Chet Tillar Instituti. https://doi.org/10.5281/zenodo.10816535
Annotatsiya. Google Docs va sun'iy intellekt, hujjatlarni birgalikda ishlab chiqishda o'zaro hamkorlikni kuchaytirishda muhim rol o'ynaydi. Foydalanuvchilar bir xil vaqtning o'zida ishlashadi va har qanday o'zgartirishlar real vaqt tarzda ko'rsatiladi. Sun'iy intellekt yordamida, har bir ishtirokchi matn ustida o'zgartirishlar kiritishi va ko'rsatkichlar berishi mumkinligini qo'llaydi. Bundan tashqari, dasturiy ta'minot yuzma-yuz o'rganishdagi to'siqlarni, masalan, muloqot qilish qobiliyatiningyetishmasligi, vaqtyetishmasligi yoki uyatchanlik kabi to'siqlarni bartaraf etishda kuchli vositadir. Topshiriqlarni bajarishda bir vaqtning o'zida hamkorlik qilish ham o'quvchilarga yangi g'oyalarni taklif qilish imkonini beradi.
Kalit so'zlar: Google, sun'iy intellekt, google docs, hujjat, taqdimot, elektron jadval, hamkorlik kuchi.
Hamkorlik qilish qobiliyati bugungi jamiyat va ish faoliyatida, maktablarda ham tobora ko'proq ahamiyatga ega bo'lmoqda. Hamkorlik o'qituvchilarning kasbiy o'rganishi uchun muhim ahamiyatga ega va maktabni rivojlantirishda muvaffaqiyatning bashoratchisi sifatida ko'riladi. Bu shuni anglatadiki, o'qituvchilar jamoalarda, tarbiya va kasbiy faoliyatida hamkorlikda ishlashlari kerak. Shuningdek, o'qituvchilar o'z talabalariga yoki o'quvchilariga hamkorlik qilishni o'rgatishlari kutilmoqda, ayniqsa hamkorlik XXI asrning muhim ko'nikmalaridan biri sifatida ta'kidlanmoqda. Ko'pgina tadqiqotchilar, o'qituvchilar tayyorlash o'quv dasturi doirasida hamkorlik ko'nikmalarini o'stirish muhim ahamiyatga ega, deb ta'kidladilar.
Google Docs, internet asosida ishlovchi xizmatlar doirasiga kiradi va ma'lumotlarni yozish, tahrirlash va o'zaro hamkorlik qilish imkonini beradi. Sun'iy intellekt esa, ma'lumotlarni avtomatlashtirish, tahlil qilish va ana shu yo'l orqali foydalanuvchilarga yordam beradi. Ular ikkala tizimni birgalikda ishlatib, hujjatlarni sifatli, samarali va zamonaviy ko'rinishda tuzatishda kuchli hamkorlikni yaratishda muhim rol o'ynaydi.
Hamkorlikdagi ta'lim - bu ko'pincha hamkorlik ko'nikmalarini rag'batlantirish uchun ishlatiladigan qadrli ta'lim usuli hisoblanadi. Katta ilmiy tadqiqot organi akademik va ijtimoiy ta'limga ijodiy ta'sirini ko'rsatdi. Biroq hamkorlikni o'z ixtiyori bilan ta'lim natijasi sifatida qo'llab-quvvatlash bo'yicha kam tadqiqotlar o'tkazilgan. Adabiyotning ko'p qismida birgalikda samarali ishlaydigan guruh o'rganishni yanada kuchaytirishga olib kelishi e'tiborga olinayotganga o'xshaydi. O'quvchilar "avtomatik ravishda" samarali hamkorlarga aylanadi. Bu esa sodir bo'lgani kabi ularning hamkorligi haqida gapirish va fikr yuritishni o'z ichiga oladi. Hamkorlik haqida aniq mavzu sifatida fikr yuritish hamkorlikdagi o'quv adabiyotlarida deyarli mavjud emas[3,4,5,6,7,8].
Jamoaviy ko'nikmalarni o'rgatish va real vaqtda onlayn rejimda guruhni hamkorlikda ishlashni google xizmatlari yordamida tashkil qilish qaraladi[1].
Google Docs va sun'iy intellekt, hujjatlarni birgalikda ishlab chiqishda o'zaro hamkorlikni kuchaytirishda muhim rol o'ynaydi. Foydalanuvchilar bir xil vaqtning o'zida ishlashadi va har qanday o'zgartirishlar real vaqt tarzda ko'rsatiladi. Sun'iy intellekt yordamida, har bir ishtirokchi matn ustida o'zgartirishlar kiritishi va ko'rsatkichlar berishi mumkinligini qo'llaydi.
2009 yil iyul oyida Google rasmiy ravishda Google Docsni brauzerga asoslangan bepul mahsuldorlik va veb-xotira to'plami sifatida taqdim etdi. 2012 yil aprel oyida Google Drive Google Docs uchun yangi uyga aylandi. Dastur matnni qayta ishlash, elektron jadval, taqdimot muharriri va shakllar dizaynerini o'z ichiga oladi. Bundan tashqari, saytda yaratilgan hujjatlarni saqlash uchun serverda joy taklif qiladi. Google shuningdek, foydalanuvchilarga fayllarni onlayn zahiralashning samarali vositasi sifatida saqlash maydoniga istalgan turdagi fayllarni yuklash imkonini berdi. Kompyuterdan bulutli hisoblashga o'tish foydalanuvchilarga uchun internetga ulangan istalgan kompyuterdan o'z fayllariga kirish imkonini beradi. Bu Google Docsni kontent yaratish va almashish uchun yanada moslashuvchan vositaga aylantiradi[3].
Google xizmatidan foydalanish uchun ro'yxatdan o'tish talab qilinadi, foydalanuvchilar hujjatlar yaratish imkoniyatiga ega bo'ladilar va yaratilgan hujjatlarni tahrirlash uchun hamkorlarni taklif qilishlari mumkin. Bundan tashqari, faqat mavjud hujjatlarni o'qiy oladigan foydalanuvchilarning "Ko'rish" toifasi ham mavjud. Hamkorlar hujjatlarni o'zgartirishi mumkin, bu esa Google Docsni jamoaviy onlayn ishga imkon yaratadi. Hujjatga kiritilgan barcha o'zgarishlar avtomatik ravishda saqlanadi va darhol serverga uzatiladi. Keng ko'lamli qayta ko'rib chiqish tarixi bilan foydalanuvchilar butun hujjatni istalgan vaqtda onlayn ko'rish imkonini beradi. Hujjatning istalgan ikkita versiyasini solishtirish uchun vositalar ham mavjud. Mualliflar o'z kompyuterlarida hujjatlarni PDF, HTML va Microsoft Word kabi turli formatlarda saqlashlari mumkin[3].
Ushbu maqola talabalar va o'qituvchilar o'rtasida google xizmatlari va sun'iy intellect yordamida hamkorlikni tashkil qilish vositasi haqidagi tushunchamizni ilgari surishga harakat qilindi. Ushbu tadqiqotda biz guruhni qayta ishlashni rag'batlantirish va o'quvchilarni mahsulot sifatini yoki guruh samaradorligini baholash o'rniga guruh faoliyatiga aks ettirishning ta'sirini o'rganib chiqdik. Tadqiqot oliy ta'lim sohasida hamkorlikdagi faoliyatni osonlashtirish muhimligini ta'kidlovchi tadqiqotlarni qo'llab-quvvatlaydi.
Hamkorlik aksariyat ish joylarida, shu jumladan maktablarda asosiy kompetentlik hisoblanadi. O'qituvchi ta'limida hamkorlikka e'tibor qaratish uchun googlening xizmatlaridan va sun'iy intelektdan foydalanib, o'quvchilarga ta'lim olishlarida, o'qituvchi sifatida kasbiy rivojlanishida va nihoyat keyingi avlod o'rganuvchilari uchun aql idrok va hamkorlik ko'nikmalarini oshirishga hissa qo'shish vositasi hisoblanadi.
Sun'iy intellekt yordamida, Google Docs foydalanuvchilarga hujjatlarni yaxshi ko'rib chiqishda va yozuvni yaxshilashda yordam beradi. O'rganish va tavsiyalar yordamida foydalanuvchilar ma'lumotlarni yaxshi tahlil qilishi, foydali qarorlar olish uchun yordam oladilar.
Google xizmatlari hamkorlik vositasi sifatida boshqalardan o'rganish, muhokama qilish, mulohaza yuritish va bilim almashish uchun qo'shimcha joy qo'shish orqali o'qitish va o'rganish jarayonini qo'llab-quvvatlaydigan tegishli xususiyatlarga ega foydalanuvchilarga qulay dasturiy ta'minot. Bundan tashqari, dasturiy ta'minot yuzma-yuz o'qitishda muloqot qilish qobiliyatining yetishmasligi, vaqt yetishmasligi yoki uyatchanlik kabi to'siqlarni bartaraf etishning kuchli vositasi hisoblanadi.
Jamiyatda Google Docs va sun'iy intellektning bilan hamkorlikda ishlovchi bo'lgan foydalanuvchilar uchun yozuvni sifatli va to'g'ri qo'llashda, hujjatlarni tezlik bilan tuzatishda va ma'lumotlarni tahlil qilishda ko'proq qulayliklar yaratishda muhim rol o'ynaydi.
REFERENCES
1. Malikov Ruslan Raufovich, Kuchiboyeva Nargiza Avazovna, Xo'jamov Jamoliddin Asadullayevich. GOOGLE DOCSNING HAMKORLIKDAGI IMKONIYATI. ILM-FAN VA TA'LIMNING RIVOJLANISH ISTIQBOLLARI 25KONFERENSIYA TO'PLAMI 25 APREL 2022 YIL. 25-28 bet. https://www.opensience.uz
2. R.Malikov. GOOGLE DOCSning hamkorlikni yaratishdagi o'rni. Узбекистоннинг мустациллик давридаги янги тарихи ва фалсафий тафаккурининг долзарб муаммолари. Республика илмий-амалий конференцияси материаллари. Самарканд: СамДЧТИ, 2022. - 320-323 betlar.
3. Malikov Ruslan Raufovich., Abdiev Jurabek Muzaffar o'g'li. THE ROLE OF TEACHER AND STUDENT COOPERATION IN THE MODERN EDUCATIONAL PROCESS OF GOOGLE DOCS. Web of Scientist: International Scientific Research Journal. Vol. 3 No. 1 (2022): wos. https://wos.academiascience.org/index.php/wos/article/view/706 and DOI: https://doi .org/10.17605/OSF. IO/2VXKQ
4. Malikov Ruslan Raufovich, Shadiyev Usmon Ramazanovich, Abdirofiyev Norbek Abdirofi o'g'li, Qobilov Mahmudjon Rizakulovich. GOOGLE XIZMATI HAMKORLIK VOSITASI SIFATIDA. ILIM-FAN VA TA'LIMNING RIVOJLANISH ISDIQBOLLARI. 23-KONFERENSIYA TO'PLAMI. 24-fevral 2022-yil. 23-26 bet. https://drive.google.com/file/d/1mPbtyishsXZOSLYg6mWiHBtV2LbpBeO8/view?u sp=sharing
5. Sj0lie, E., Str0mme, A., & Boks-Vlemmix, J. (2021). Team-skills training and real-time facilitation as a means for developing student teachers' learning of collaboration. Teaching and Teacher Education, 107, 103477. https://doi:10.1016/j.tate.2021.103477
6. Murad Abdu Saeed Mohammed, Musheer Abdulwahid AL-Jaberi. Google Docs or Microsoft Word? Master's students' engagement with instructor written feedback on academic writing in a cross-cultural setting. Computers and Composition. Volume 62, December 2021, 102672. https://doi .org/10.1016/j.compcom.2021.102672
7. Kalianne L.Neumann., Theodore J.Kopcha. Using Google Docs for Peerthen-Teacher Review on Middle School Students' Writing. Computers and Composition. Volume 54, December 2019, 102524. https://doi.org/10.1016/j.compcom.2019.102524
8. Fawzi Fayez Ishtaiwa., Ibtehal Mahmoud Aburezeq. The impact of Google Docs on student collaboration: A UAE case study. Learning, Culture and Social Interaction. Volume 7, December 2015, Pages 85-96. https://doi.org/10.1016/j.lcsi.2015.07.004
