CC BY
18
© by Wydawnictwo CNBOP-PIB
Please cite as: BiTP Vol. 42 Issue 2, 2016, pp. 167-171
DOI: 10.12845/bitp.42.2.2016.18
mgr inz. Bartlomiej S^dlak1 dr inz. Pawel Sulik1 mgr inz. Jacek Kinowski1
Przyjfty/Accepted/Принята: 10.05.2016; Zrecenzowany/Reviewed/Рецензирована: 05.06.2016; Opublikowany/Published/Опубликована: 30.06.2016;
Wymagania i rozwi^zania techniczne systemow pionowych przegrod przeszklonych o okreslonej klasie odpornosci ogniowej2
Requirements and Technical Solutions of Vertical, Glazed Systems of Defined Fire Resistance Class
Требования и технические решения для систем вертикальных стеклянных перегородок определённого предела огнестойкости
ABSTRAKT
Cel: Przedstawienie wiedzy dotycz^cej rozwiqzan konstrukcyjno-materialowych stosowanych w systemach pionowych przegrod przeszklonych o okreslonej klasie odpornosci ogniowej w celu osi^gni^cia odpowiednich wlasciwosci ogniowych. Omowienie wymagan polskiego prawa budowlanego stawianych pionowym elementom przeszklonym, ze szczegolnym uwzgl^dnieniem zapisow kontrowersyjnych. Wprowadzenie: Na przestrzeni ostatnich lat w nowoczesnej architekturze, a w szczegolnosci w budynkach biurowych, uslugowych oraz uzytecznosci publicznej, dominuj^c^ rol^ ogrywaj^ przegrody wykorzystuj^ce szklo jako glowny material skladowy. Zarowno w przypadku fasad budynkow, jak i przestrzeni wewn^trznych powszechnosc przeszklen jest wr^cz uderzaj^ca. Z uwagi na bezpieczenstwo uzytkowania w swietle polskiego prawa budowlanego w wielu przypadkach systemy pionowych przegrod przeszklonych powinny posiadac okreslon^ klas^ odpornosci ogniowej. Poziom wymaganego bezpieczenstwa dla danego obiektu zalezny jest od wielu czynnikow, takich jak przewidywany sposob jego uzytkowania, wysokosc czy tez liczba kondygnacji. W zaleznosci do klasy odpornosci pozarowej budynku wymagania w zakresie odpornosci ogniowej pionowych elementow przeszklonych okreslone s^ poprzez wyznaczenie minimalnych klas odpornosci ogniowej EI i E. W niniejszym artykule przedstawiono aspekty zwi^zane z odpornosci^ ogniow^ pionowych nienosnych szklanych przegrod, do ktorych zaliczyc mozna sciany oslonowe i dzialowe, jak rowniez drzwi stanowi^ce zamkni^cia otworow wewn^trznych i zewn^trznych scian budynku. Metodologia: W pracy przedstawione zostaly wyniki analizy literatury tematu oraz badan w zakresie odpornosci ogniowej oraz dymoszczelnosci przeszklonych scian dzialowych, oslonowych i drzwi wykonanych zgodnie z europejskimi normami badawczymi (EN 1363-1, EN 1363-2, EN 1364-1, EN 1364-3, EN 1634-1, EN 1634-3) w Zakladzie Badan Ogniowych Instytutu Techniki Budowlanej.
Wnioski: Nawet niewielka zmiana w konstrukcji pionowej przegrody przeszklonej moze w znacz^cy sposob zmienic jej odpornosc ogniow^. Wzajemny wplyw poszczegolnych modyfikacji na zachowanie elementu w przypadku pozaru jest cz^sto niemozliwy do przewidzenia. Rzeczywist^ klas^ odpornosci ogniowej danej przegrody mozna okreslic wyl^cznie na podstawie wynikow prawidlowo przeprowadzonych badan, zas rzetelnosc otrzymanych wynikow gwarantuje jedynie korzystanie z akredytowanych laboratoriow.
Slowa kluczowe: elementy przeszklone, bezpieczenstwo pozarowe, sciany nienosne, drzwi przeciwpozarowe, odpornosc ogniowa Typ artykulu: z praktyki dla praktyki
ABSTRACT
Aim: Presentation of technical know-how associated with structural and material solutions used in vertical, glazed systems of defined fire resistance class to obtain specific fire properties. Discussion of the requirements given in Polish construction law connected with vertical, glazed elements, with particular emphasis on the controversial provisions.
Introduction: In recent years partitions using glass as the main component material play a dominant role in modern architecture, particularly in office, services, and public utility buildings. Both in the case of building facades and interior spaces universality of glazing is quite striking. Due to the safety of use in case of the provisions of Polish construction law, in many cases, systems of vertical glazed elements should have a specific fire resistance class. The level of required safety for a given object is dependent on many factors such as the expected manner of its use, height or number of floors. Depending on the building fire classification requirements for fire resistance of vertical glazed systems is specified by determining the minimum fire resistance classes EI and E. This paper presents the most important issues concerning fire resistance of vertical non-loadbearing glazed barriers such as partition walls, curtain walls and doorsets that form the closures of openings in internal and external walls of a building.
1 Instytut Techniki Budowlanej / Building Research Institute, Poland; [email protected]
2 Autorzy wniesli rowny wklad merytoryczny w opracowanie artykulu / The authors contributed equally to this article;
TECHNIKA I TECHNOLOGIA
BiTP Vol. 42 Issue 2, 2016, pp. 167-171
DOI: 10.12845/bitp.42.2.2016.18
Methodology: The paper presents results of the analysis of literature related to the subject as well as analysis of fire resistance and smoke control tests of glazed curtain walls, partition walls and doorsets, conducted in accordance with European testing standards (EN 1363-1, EN 1363-2, EN 1364-1, EN 1364-3, EN 1634-1, EN 1634-3) in the Fire Research Department of the Building Research Institute.
Conclusions: Even a slight change in the design of the vertical glazed element can significantly change its fire resistance, and the mutual influence of individual modifications on the behavior of the element in the event of a fire is often impossible to predict. Therefore determining the actual fire resistance class of the barrier is only possible on the basis of the results of well-conducted tests, and only the use of accredited laboratories guarantees reliability of the results.
Keywords: glazed elements, fire safety, non -loadbearing walls, fire doors, fire resistance Type of article: best practice in action
АННОТАЦИЯ
Цель: Представить знания о структурных и материальных решениях, используемых в системах вертикальных стеклянных перегородок определенного предела огнестойкости для достижения адекватных противопожарных свойств. Обсуждение требований польского законодательства в сфере строительства относительно вертикальных элементов из стекла с особым акцентом на спорные моменты. Введение: За последние годы в современной архитектуре, особенно в офисных зданиях и общественных местах, доминирующую роль играют перегородки из стекла в качестве их основного компонента. Как в случае фасадов зданий, так и внутренних помещений, такое большое количество использования остекления впечатляет. С точки зрения безопасности эксплуатации в свете польского строительного законодательства во многих случаях системы вертикальных стеклянных перегородок должны характеризоваться определенным пределом огнестойкости. Уровень требуемой безопасности, необходимый для данного объекта зависит от многих факторов, таких как предусмотренный способ его использования, высота или количество этажей. В зависимости от предела огнестойкости здания требования относительно огнестойкости вертикальных стеклянных элементов определяются путем определения минимального предела огнестойкости Е1 и Е. В данной статье представлены аспекты, связанные с огнестойкостью стеклянных вертикальных перегородок, к которым относятся ненесущие стены и перегородки, а также двери, которые закрывают внутренние и наружные отверстия в стенах здания.
Методология: В данной статье представлены результаты анализа литературы на данную тематику и исследований в области огнестойкости и дымонепроницаемости стеклянных перегородок, ненесущих стен и противопожарных дверей, сделанных в соответствии с европейскими стандартами исследований (ЕЫ 1363-1, EN 1363-2, EN 1364-1, EN 1364-3, EN 1634-1, EN 1634-3) в Отделе Огневых Испытаний Института Строительной Техники.
Выводы: Даже незначительное изменение в конструкции вертикальной стеклянной перегородки может существенно изменить ее огнестойкость, а взаимное влияние отдельных модификаций на поведение элемента в случае пожара часто невозможно предсказать. В связи с вышеуказанным определение фактического предела огнестойкости перегородки возможно только на основании результатов соответственно проведенных исследований, а достоверность результатов гарантирует лишь использование услуг аккредитованных лабораторий.
Ключевые слова: стеклянные элементы, пожарная безопасность, ненесущие стены, противопожарная дверь, огнестойкость Вид статьи: с практики для практики
1. Wstfp
Na przestrzeni ostatnich lat w nowoczesnej architekturze, a w szczegolnosci w budynkach biurowych, uslugowych oraz uzytecznosci publicznej, dominuj^c^ rol§ odgrywaj^ prze-grody wykorzystuj^ce szklo jako glowny material sktadowy. Zarowno w przypadku fasad budynkow, jak i przestrzeni we-wn^trznych, powszechnosc przeszklen jest wr^cz uderzaj^ca. Wci^z wzbogacany wachlarz rozwi^zan konstrukcyjnych, nad ktorego udoskonalaniem nieustannie pracuj^ wyspecjalizo-wane biura techniczne wlascicieli danych systemow, pozwala na stosowanie tego typu konstrukcji w wielu, cz^sto wyj^tko-wo widowiskowych formach.
W wielu przypadkach z uwagi na bezpieczenstwo uzyt-kowania systemow pionowych przegrod przeszklonych, pol-skie prawo budowlane [1] wymaga, aby wyroby te, posiadaly okreslon^ klas^ odpornosci ogniowej. W artykulach [2] i [3] omowione zostaly zagadnienia dotycz^ce bezpieczenstwa po-zarowego poziomych i ukosnych elementow przeszklonych, takich jak dachy, stropy szklane, podlogi podniesione, klad-ki i balkony. W niniejszym artykule przedstawione zostan^ aspekty zwi^zane z odpornosci^ ogniow^ pionowych nieno-snych szklanych przegrod, do ktorych zaliczyc mozna sciany oslonowe i dzialowe oraz drzwi stanowi^ce zamkni^cia otwo-row wewn^trznych i zewn^trznych scian budynku.
2. Wymagania
Wymagania dotycz^ce bezpieczenstwa pozarowego bu-dynkow, w tym pionowych elementow przeszklonych, zesta-wione zostaly w Rozporz^dzeniu Ministra Infrastruktury [1].
Zgodnie z dokumentem budynki powinny byc zaprojektowa-ne i wykonane w taki sposob, aby w przypadku wyst^pienia pozaru zapewnic: nosnosc konstrukcji przez okreslony czas, ograniczenie rozprzestrzeniania si§ pozaru wewn^trz obiektu oraz na budynki s^siednie, bezpieczenstwo ekip prowadz^-cych akj ratownicz^ oraz mozliwosc ewakuacji uzytkow-nikow. Poziom bezpieczenstwa wymaganego dla danego obiektu uzalezniony jest od wielu czynnikow, zwi^zanych z przewidywanym sposobem jego uzytkowania, wysokosci^ czy tez liczb^ kondygnacji. Dlatego tez ustanowiono pi^c klas odpornosci pozarowej, do ktorych zaliczyc mozna dany obiekt lub jego cz^sc. W zaleznosci od klasy odpornosci poza-rowej budynku wymagania w zakresie odpornosci ogniowej dla systemow pionowych przegrod przeszklonych okreslone s^ poprzez wyznaczenie minimalnych klas odpornosci ogniowej EI i E. „Sciany oslonowe jako zewn^trzne sciany budynku powinny posiadac klas^ odpornosci ogniowej od EI 30 (o«i) do EI 120 (o«i) w zaleznosci od klasy odpornosci pozarowej budynku. Wymagania te dotycz^ w glownej mierze obszaru pasa mi^dzykondygnacyjnego wraz z pol^czeniem ze stro-pem [4], jednakze w przypadku bliskiego s^siedztwa innego budynku (mniej niz 8 m pomi^dzy budynkami ZL) dotyczyc mog^ rowniez calosci sciany oslonowej" [5]. „Sciany dzialowe powinny posiadac klas^ odpornosci ogniowej od EI 15 do EI 60 w zaleznosci od klasy odpornosci pozarowej budynku" [6]. W przypadku drzwi, oprocz klasy odpornosci pozarowej budynku, istotne jest rowniez miejsce, w ktorym zamkni^cie zostalo wbudowane. Wymagane klasy odpornosci ogniowej znajduj^ si§ w przedziale od E 15 do E 60 oraz od EI 15 do EI 120.
ТЕХНИКА И ТЕХНОЛОГИЯ
DOI: 10.12845/bitp.42.2.2016.18
Tabela 1 ma charakter ogolny, natomiast w polskich prze-pisach budowlanych [1] okreslono odst^pstwa oraz klasy odpornosci ogniowej pionowych elementow przeszklonych stosowanych w szczegolnych przypadkach. „Wyst^puj^ca w przepisach budowlanych klasa EI odpornosci ogniowej drzwi oznacza klas^ odpornosci ogniowej drzwi EIt lub EI2 ustalon^ zgodnie z norm^ PN-EN 13501-2 [16]" [7].
Oprocz wymagan dotycz^cych klas odpornosci ogniowej pionowe elementy przeszklone musz^ spelnic rowniez inne wymagania dotycz^ce bezpieczenstwa pozarowego. W przy-padku przeszklonych fasad bardzo istotne jest zapewnienie odpowiedniego zamocowania okladzin elewacyjnych. Sciany oslonowe i dzialowe powinny ponadto spelniac wymagania nierozprzestrzeniania ognia, przy czym w scisle okreslonych przypadkach [8-9] dopuszcza si§ slabo rozprzestrzeniaj^ce ogien. Od przeszklonych drzwi przeciwpozarowych dosyc cz^sto, oprocz klasy odpornosci ogniowej, wymagane jest rowniez posiadanie klasy dymoszczelnosci (klasa Sm, ustalo-n^ wedlug kryteriow normy PN-EN 13501-2 [10], procedure badania oraz sposob klasyfikacji opisano w [11], [12]).
3. Kontrowersyjne zapisy
Warto podkreslic, ze w niektorych przypadkach inter-pretacja krajowych przepisow budowlanych moze okazac si§ problematyczna. Doswiadczenie Zakladu Badan Ogniowych ITB wskazuje, ze Rozporz^dzenie [1] wymaga gruntownych zmian, czy tez, co prawdopodobnie bylo by najbardziej ko-rzystne, przygotowania zupelnie nowej koncepcji. Zapisem z zakresu bezposrednio powi^zanego z tematem podj^tej pra-cy jest §220, w ktorym klasy odpornosci ogniowej drzwi lub innych zamkni^c wyrazone jako polowa klasy okreslonej dla scian wewn^trznych. Fundamental^ zasad^ bezpieczenstwa pozarowego jest prawidlowosc wykazuj^ca oczywist^ zaleznosc mi^dzy utrat^ szczelnosci i izolacyjnosci ogniowej przez dany element a konsekwencjami dla calego ukla-du. W przypadku drzwi o klasie odpornosci ogniowej row-nej polowie klasy okreslonej dla sciany wewn^trznej pozar przedostanie si§ do s^siedniego pomieszczenia przez otwor po przekroczeniu czasu klasyfikacyjnego wymaganego dla danego zamkni^cia, a co za tym idzie przegroda spelniac b§-dzie funk j ograniczenia rozprzestrzeniania si§ ognia i dymu w budynku tylko przez czas wynikaj^cy z odpornosci ogniowej drzwi. Zatem roznicowanie klas pomi^dzy przegrod^ a zamkni^ciem wyst^puj^cych w niej otworow w przedsta-wionej formie pozbawione jest sensu, gdyz o funkcjonalnosci calego zestawu decyduje najslabsze ogniwo.
Nieco inne problemy generuje zapis §225 dotycz^cy zamocowania okladzin elewacyjnych. Zwi^zane z nim trudnosci to przede wszystkim brak ustalonego kryterium oceny oraz kwe-stia nieprecyzyjnego zapisu wymagania. Zgodnie z podstawo-wymi zasadami przedstawionymi w Dyrektywie 89/106/EEC [13] uczestnicy procesu budowlanego s^ zobligowani do wy-bierania okreslonych rozwi^zan oraz dzialan maj^cych na celu spelnienie wymagan z zakresu bezpieczenstwa pozarowego tj. wznoszenia tak zaprojektowanych budynkow, aby w przypad-ku pozaru mieszkancy mogli opuscic obiekt lub bye uratowani w inny sposob oraz uwzgl^dnione bylo bezpieczenstwo ekip ratowniczych. Zapis omawianego paragrafu powinien zatem lepiej wyjasnic swoj funkcjonalny aspekt - zapewnienia bezpieczenstwa ewakuuj^cych si§ ludzi i ekip ratunkowych z uwa-gi na mozliwosci odpadania elementow okladzin elewacyjnych w przypadku pozaru. Nie zmienia to jednak faktu, ze nawet dla tak, wydawaloby si§, dobrze rozpoznanego materialu budowlanego jak szklo brak jest przekonywuj^cych badan pod k^tem mozliwosci odpadania i charakteru odpadania (np. dla szyb la-minowanych, z dodatkowymi powlokami, sitodrukami, etc.). Z uwagi na pojawiaj^ce si§ stale na rynku nowe rozwi^zania techniczne wydaje si§, ze zapis §304 obliguj^cy do stosowania w budynkach wysokich i wysokosciowych okladzin szklanych scian zewn^trznych wykonanych ze szkla o podwyzszonej wy-trzymalosci na uderzenia, tluk^cego si§ na drobne, nieostre odlamki, nie jest gwarantem bezpieczenstwa. tatwo sobie wyobrazic mozliwosc odpadni^cia szyby w skutek pozaru, co prawda potluczonej na drobne kawalki, ale spadaj^cej w posta-ci kilkudziesi^ciokilogramowego „plastra". Problem dotycz^cy odpadania okladzin elewacyjnych w warunkach pozaru zostal szeroko omowiony w [14], [15-17].
4. Rozwi^zania konstrukcyjno-materialowe w systemach pionowych przegrod przeszklonych
Sciany oslonowe i dzialowe wykonywane s^ najcz^sciej jako konstrukcje szkieletowe, w ktorych przestrzenie pomi^dzy meta-lowymi [18-20] lub drewnianymi [21-24] profilami wypelniane s^ matowymi lub przezroczystymi przeszkleniami. Drzwi natomiast wykonywane mog^ bye jako konstrukcje pelne, w ktorych przeszklenie stanowi maly procent powierzchni (np. drzwi drewniane [25-26] czy stalowe [27-29]) lub podobnie jak sciany jako konstrukcje profilowe. Zachowanie w warunkach pozaru roznych konstrukcji drzwiowych omowione zostalo w [30-31].
Profile scian oslonowych rozni^ si§ w zdecydowany spo-sob od tych stosowanych w scianach dzialowych i drzwiach.
Tabela 1. Wymagane klasy odpornosci ogniowej elementow przeszklonych [44-45] Table 1. Required fire resistance class of glazed elements [44-45]
Klasa odpornosci pozarowej budynku/ Class of fire resistance Klasa odpornosci ogniowej / Class of fire resistance
Sciana zewn^trzna / External wall Sciana wewn^trzna / Internal wall Elementy oddzielenia przeciwpozarowego / Elements of fire separation
Sciana oddzielenia p.poz. / The wall separating the fire Drzwi p.poz lub inne zamkni^cia p.poz. / Fire doors and other closing fire Drzwi z przedsionka p.poz. / Door of the fire vestibule
na korytarz i do pomieszczenia / into the corridor and into a room na klatk^ schodow^ / on the staircase
„A" EI 120 (o«i) EI 60 REI 240 EI 120 EI 60 E 60
„B" EI 60 (o«i) EI 30 REI 120 EI 60 EI 30 E 30
„C" EI 30 (o«i) EI 15 REI 120 EI 60 EI 30 E 30
„D" EI 30 (o«i) - REI 60 EI 30 EI 15 E 15
„E" - - REI 60 EI 30 EI 15 E 15
,-" oznacza brak wymagan co do klasy odpornosci ogniowej / "-" means lack of requirements in regard to the fire resistance class
TECHNIKA I TECHNOLOGIA
BiTP Vol. 42 Issue 2, 201б, pp. 1б7-171
W przypadku scian dzialowych i drzwi profile najczçsciej po-siadaj^ przekroj symetryczny. Metalowe skladaj^ siç z ksztal-townikow pol^czonych przekladk^ termiczn^ [18], a drew-niane wykonane s^ z litego lub klejonego drewna. Przeszkle-nie mocowane jest zazwyczaj w srodku grubosci profilu przy uzyciu specjalnych k^townikow. Ciekawym i coraz czçsciej stosowanym rozwi^zaniem s^ bezszprosowe sciany dzialowe [32], w ktorych profile wystçpuj^ tylko po obwodzie sciany, slupy zast^pione s^ specjalnym silikonem ognioodpornym - czçsto w pol^czeniu z uszczelkami pçczniej^cymi, a rygle w wiçkszosci przypadkow w ogole nie wystçpuj^.
Szkielet scian oslonowych najczçsciej stanowi^ metalowe „profile o przekroj u skrzynkowym z umieszczonymi wewn^trz specjalnymi, wkladami wzmacniaj^cym" [33], rza-dziej profile drewniane.
W przypadku profili metalowych, zarowno scian dzia-lowych, drzwi, jak i scian oslonowych bardzo istotne jest odpowiednie zaizolowanie ksztaltownika. Wewn^trz profili umieszczane s^ specjalne wklady izolacyjne wykonane naj-czçsciej z plyt gipsowo-kartonowych, silikatowo-cemento-wych lub krzemianowo-wapniowych, chociaz na rynku obec-ne s^ rowniez rozwi^zania z wypelnieniem drewnianym [34]. Rodzaj wkladu izolacyjnego oraz sposob wypelnienia profilu maj^ ogromny wplyw na klasç odpornosci ogniowej danej przegrody, co przedstawione zostalo w [35-37] (sciany oslonowe) oraz [38-39], [19] (sciany dzialowe).
Jako przeszklenia w pionowych przegrodach o okreslo-nej klasie odpornosci ogniowej stosowane s^ specjalne szyby ogniochronne. W zaleznosci od oczekiwanej klasy odporno-sci ogniowej mog^ bye one wykonane jako monolityczne [40] lub warstwowe [41-42]. Natomiast w zaleznosci od miejsca zastosowania dodatkowo wyroznie mozna szyby pojedyncze (stosowane w przegrodach wewnçtrznych) i zespolone [43] (stosowane w przegrodach zewnçtrznych). Szyby monolityczne stosowane s^ zazwyczaj w elementach nieposiadaj^cych klasy izolacyjnosci ogniowej. Wykonane s^ z jednej tafli szkla sodowo-wapniowo-krzemianowego lub boro-krzemianowe-go, ktora moze bye dodatkowo zbrojona stalow^ siatk^. Szyby warstwowe wykonane s^ z dwoch lub kilku hartowanych tafli szklanych przedzielonych specjalnym zelem pçczniej^cym pod wplywem temperatury. Dziçki wlasciwosciom zelu, szyby tego typu stosowane bye mog^ w przegrodach, ktorym stawiane s^ wymagania dotycz^ce szczelnosci i izolacyjnosci ogniowej.
5. Podsumowanie
Wiele z wymagan polskiego prawa budowlanego [1], zwi^zanych zarowno z bezpieczenstwem pozarowym systemow pionowych przegrod przeszklonych, jak i pozosta-lych elementow budynku w skali krajow Unii Europejskiej, czy tez innych krajow wysoko rozwiniçtych, uznae mozna za przesadne. Ponadto niedostosowanie do wspolczesnosci, brak logicznosci, niejednoznacznos esprawiaj^, ze na rynku obowi^zuj^ rozne interpretacje tych samych zapisow, bardzo czçsto wzajemnie wykluczaj^ce siç, powoduj^ce nieustanne wystçpowanie o odstçpstwa. Uklad Rozporz^dzenia [1] jest praktycznie niezmienny od czasow PRL-u, gdzie ich cel byl rozmyty: zawieral siç zarowno o bezpieczenstwie ludzi, jak i ochronie mienia, poniewaz panstwo wystçpowalo w roli wlasciciela. Dostosowanie wymagan do ram dzisiejszego bu-downictwa, wykorzystuj^cego nowoczesne metody inzynier-skie, ktorych gwaltowny rozwoj obserwujemy od pocz^tku biez^cego wieku, prowadzie moze bezposrednio do obnizenia kosztow budownictwa, a w konsekwencji szybszego rozwoju. Niemniej jednak na chwilç obecn^ producenci, jak rowniez wykonawcy systemow pionowych przegrod przeszklonych musz^, dostosowae siç do obowi^zuj^cych wymagan, w tym rowniez tych zwi^zanych z odpornosci^ ogniow^.
DOI: 10.12845/bitp.42.2.2016.18
6. Wnioski
Nawet niewielka zmiana w konstrukcji pionowej przegrody przeszklonej moze w znacz^cy sposob zmienie jej odpor-nose ogniow^. Co wiçcej wzajemny wplyw poszczegolnych modyfikacji na zachowanie elementu w przypadku pozaru jest czçsto niemozliwy do przewidzenia. W zwi^zku z powyz-szym okreslenie rzeczywistej klasy odpornosci ogniowej danej przegrody jest mozliwe wyl^cznie na podstawie wynikow prawidlowo przeprowadzonych badan, zas rzetelnose otrzy-manych wynikow gwarantuje jedynie korzystanie z akredyto-wanych laboratoriow.
Literatura
[1] Rozporz^dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadac budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75 z dnia 15 czerwca 2002 r., poz. б90).
[2] Roszkowski P., Sçdlak B., Badania odpornosci ogniowejpoziomych elementówprzeszklonych, „Swiat Szkla" nr 12, 2014, 4б-51.
[3] Roszkowski P., Sçdlak B., Metodyka badan odpornosci ogniowej dachówprzeszklonych, „Swiat Szkla" nr б, 2011, 50-52.
[4] Sçdlak B., Badania odpornosci ogniowej przeszklonych scian oslonowych wg nowego wydania normy PN-EN 1364-3, „Swiat Szkla" nr 7-8, 2014, 49-53.
[5] Sulik P., Sçdlak B., Turkowski P., Wçgrzynski W., Bezpieczenstwo pozarowe budynków wysokich i wysokosciowych, [w:] Budownictwo na obszarach zurbanizowanych, Nauka, praktyka, perspektywy, A. Halicka (red.), Politechnika Lubelska 2014, 105-120.
[6] Sçdlak B., Sciany dzialowe zpustaków szklanych - badania oraz klasyfikacja w zakresie odpornosci ogniowej, „Swiat Szkla" nr 1, 2014, 30-33.
[7] Izydorczyk D., Sçdlak B., Sulik P., Problematyka prawidlowego odbioru wybranych oddzielen przeciwpozarowych, „Materialy Budowlane" t. 11, 2014, б2-б4.
[S] Laskowska Z., Kosiorek M., Bezpieczenstwo pozarowe scian dzialowych przeszklonych: badania i rozwiqzania, „Swiat Szkla" nr 5, 2007, 4б-54.
[9] Laskowska Z., Kosiorek M., Bezpieczenstwo pozarowe scian kurtynowych, „Swiat Szkla" nr 2, 2007, 23-27.
[10] PN-EN 13501-2+A1:2010 Klasyfikacja ogniowa wyrobów budowlanych i elementów budynków - Czçsc 2: Klasyfikacja na podstawie badan odpornosci ogniowej, z wyl^czeniem instalacji wentylacyjnych.
[11] Sçdlak B., Przeszklone drzwi dymoszczelne - badania oraz klasyfikacja w zakresie dymoszczelnosci, „Swiat Szkla" nr 4, 2013, 35-3S.
[12] Sulik P., Sçdlak B., Izydorczyk D., Odpornosc ogniowa i dymoszczelnosc drzwi przeciwpozarowych na wyjsciach awaryjnych z tuneli - badania i klasyfikacja, „Logistyka", Vol. б, 2014, 10104-10113.
[13] Dyrektywa Rady S9/106/EWG z dnia 21 grudnia 19SS r. w sprawie zblizenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Panstw Czlonkowskich odnosz^cych siç do wyrobów budowlanych.
[14] Kinowski J., Sulik P., Bezpieczenstwo uzytkowania elewacji, „Materialy Budowlane" t. 9, 2014, 3S-39.
[15] Sulik P., Sçdlak B., Kinowski J., Bezpieczenstwo pozarowe scian zewnçtrznych (Cz. 1) - Elewacje szklane: wymagania, badania, przyklady, „Ochrona przeciwpozarowa" Vol. 4, 2014, 10-1б.
[16] Sulik P., Sçdlak B., Kinowski J., Bezpieczenstwo pozarowe scian zewnçtrznych (Cz. 2) Mocowanie okladzin elewacyjnych, „Ochrona Przeciwpozarowa" nr 1, 2015, 9-12.
[17] Sulik P., Sçdlak B., Bezpieczenstwo pozarowe przeszklonych elewacji, „Materialy Budowlane" t. 9, 2015, 1S-20.
[1S] Kuczynski, K., Ksztaltowniki metalowe z przekladkq termicznq, „Materialy Budowlane", t. S, 2010, 3S-39.
[19] Sçdlak B., Systemy przegród aluminiowo szklanych o okreslonej klasie odpornosci ogniowej, „Swiat Szkla" nr 10, 2013, 30-33, 41.
ТЕХНИКА И ТЕХНОЛОГИЯ
[20] S^dlak B., Sulik P., Odpornosc ogniowa wielkogabarytowych pionowych elementow przeszklonych, Materialy Budowlane, t. 7, 2015, 26-28.
[21] Roszkowski P., Sulik P., S^dlak B., Fire resistance of timber stud walls, "Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW Forestery and Wood Technology", Vol. 92, 2015, 368-372.
[22] S^dlak B., Izydorczyk D., Sulik P., Fire Resistance of timber glazed partitions, "Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW Forestery and Wood Technology" Vol. 85 , 2014, 221-225.
[23] Sudol E., Drewno w stolarce budowlanej: wymagania normowe, „Swiat Szkla" nr 12, 2014, 52-56.
[24] Sulik P., S^dlak B., Odpornosc ogniowa drewnianychprzeszklonych scian dzialowych, „Swiat Szkla" nr 3, 2015, 43-48, 56.
[25] Izydorczyk D., S^dlak B., Sulik P., Fire Resistance of timber doors
- Part I: Test procedure and classification, "Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW Forestery and Wood Technology", Vol. 86, 2014, 125-128.
[26] Izydorczyk D., S^dlak B., Sulik P., Fire Resistance of timber doors
- Part II: Technical solutions and test results, "Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW Forestery and Wood Technology" Vol. 86, 2014, 129-132.
[27] Izydorczyk D., Sulik P., Odpornosc ogniowa drzwi stalowych, „Materialy Budowlane" t. 7, 2015, 31-34.
[28] Qiang Z., Yang Z., Qiupeng C., Guanghe Y., Cunxiang Z., Study on the Problem and Improvement of the Fire Resistant Steel Doorsets Loss for Fire Integrity, Door & Windows 02, 2012, 32-35.
[29] Wu X., Liu J., Zhao X., Yang z., Xu R., Study of the Fire Resistance Performance of a Kind of Steel Fire Door, "Procedia Engineering" Vol. 52, 2013, pp. 440-445.
[30] Izydorczyk D., S^dlak B., Sulik P, Izolacyjnosc ogniowa drzwi przeciwpozarowych, „Izolacje" nr 1, 2016, 52-63.
[31] Izydorczyk D., S^dlak B., Sulik P., Thermal insulation of single leaf fire doors, test results comparison in standard temperature-time fire scenario for different types of doorsets, Applications of Structural Fire Engineering, 15-16 October 2015, Dubrovnik, Croatia, 484-489.
[32] S^dlak B. Bezszprosowe szklane sciany dzialowe o okreslonej klasie odpornosci ogniowej, „Swiat Szkla" nr 11, 2014, 24, 26, 28, 30.
DOI: 10.12845/bitp.42.2.2016.18
[33] Sçdlak B., Kinowski J., Badania odpornosci ogniowej scian oslonowych - przyrosty temperatury na szybach, „Swiat Szkla" nr 11, 2013, 20-25.
[34] Sçdlak B., Sulik P., Roszkowski P., Fire resistance tests of aluminium glazed partitions with timber insulation inserts, "Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW Forestery and Wood Technology" Vol. 92, 2015, 395-398.
[35] Kinowski J., Sçdlak B., Sulik P., Izolacyjnosc ogniowa aluminiowo - szklanych scian oslonowych w zaleznosci od sposobu wypelnienia profili szkieletu konstrukcyjnego, „Izolacje" nr 2, 2015, 48-53.
[36] Sçdlak B., Kinowski J., Borowy A., Fire resistance tests of large glazed aluminium curtain wall test specimens-results comparison, [in:] MATEC Web of Conferences Vol. 9, S. Vallerent, C. Florence (eds.) EDP Sciences, 2013, 02009.
[37] Sulik P., Kinowski J., Sçdlak B., Fire resistance of aluminium glazed curtain walls, test results comparison depending on the side of fire exposure, "Proceedings of the International Conference in Dubrovnik Applications of Structural Fire Engineering", 1516 October 2015 Dubrovnik, 478-483.
[38] Sçdlak B., Badania odpornosci ogniowej przeszklonych scian dzialowych, „Swiat Szkla" nr 2, 2014, 30-33.
[39] Sçdlak B., Kinowski J., Izydorczyk D., Sulik P., Fire resistance tests of aluminium glazed partitions, result comparison, "Proceedings of the International Conference in Dubrovnik Applications of Structural Fire Engineering", 15-16 October 2015, Dubrovnik, Croatia, 472-477.
[40] Yang Z., Zhao X., Wu X., Li H., Application and Integrity Evaluation of Monolithic Fire-resistant Glass, "Procedia Engineering" Vol. 11, 2011, 603-607.
[41] Laskowska Z., Borowy A., Szyby w elementach o okreslonej odpornosci ogniowej, „Swiat Szkla" nr 12, 2015, 10-15.
[42] Zielinski K., Szklo ogniochronne. „Swiat Szkla", Styczen 2008, 9-11.
[43] Laskowska Z., Borowy A., Szybyzespolone w elementach o okreslonej odpornosci ogniowej, „Swiat Szkla" nr 3, 2016, 15-20, 28.
[44] Roszkowski P., Sçdlak B., Metodyka badan odpornosci ogniowej przeszklonych scian dzialowych, „Swiat Szkla" nr 9, 2011, 59-64.
[45] Sçdlak B., Metodyka badan odpornosci ogniowej drzwi przeszklonych. Cz. 1, „Swiat Szkla" nr 3, 2012, 50-52, 60.
* * *
mgr inz. Bartlomiej Sçdlak - ukonczyl wydzialu Inzynierii L^dowej i Geodezji WAT. Zatrudniony w Zakladzie Badan Ognio-wych Instytutu Techniki Budowlanej, gdzie obecnie pelni funkcjç Kierownika Pracowni Odpornosci Ogniowej Przegrod, Elementow Instalacyjnych i Dymoszczelnosci. Specjalista z zakresu badan odpornosci ogniowej przeszklonych scian dzialowych i oslonowych, drzwi, okien, uszczelnien przejsc instalacyjnych oraz zl^czy liniowych. Autor lub wspolautor kilkudziesiçciu arty-kulow technicznych z zakresu bezpieczenstwa pozarowego budynkow opublikowanych w prasie branzowej lub wygloszonych na krajowych i miçdzynarodowych konferencjach.
dr inz. Pawel Sulik - absolwent Wydzialu Inzynierii Budowlanej i Sanitarnej Politechniki Lubelskiej w specjalnosci Konstrukcje Budowlane i Inzynierskie. W 2002 roku uzyskal stopien doktora nauk technicznych w zakresie budownictwa w Politechnice Lubelskiej, gdzie przez kilkanascie lat byl zatrudniony jako nauczyciel akademicki. Od 2003 roku pracownik naukowy ITB, obecnie pelni funkcjç Kierownika w Zakladzie Badan Ogniowych. Dodatkowo kontynuuje pracç dydaktyczn^ w Szkole Glownej Sluzby Pozarniczej. Jest autorem lub wspolautorem ponad 100 publikacji w czasopismach technicznych oraz kilkunastu referatow na krajowych i miçdzynarodowych konferencjach naukowych. Jest czlonkiem Polskiej Izby Inzynierow Budownictwa oraz dwoch Komitetow Technicznych PKN.
mgr inz. Jacek Kinowski - absolwent Wydzialu Inzynierii L^dowej na Politechnice Warszawskiej w specjalnosci konstrukcje budowlane i inzynierskie. Od 2011 roku pracownik Zakladu Badan Ogniowych Instytutu Techniki Budowlanej. Jest czlonkiem Polskiej Izby Inzynierow Budownictwa. Specjalista z zakresu badan w zakresie odpornosci ogniowej scian dzialowych, scian oslonowych, drzwi, zl^czy liniowych, badan w zakresie dymoszczelnosci drzwi oraz badan w zakresie odpadania elementow okladzin elewacyjnych. Autor lub wspolautor kilkudziesiçciu artykulow technicznych z zakresu bezpieczenstwa pozarowego budynkow opublikowanych w prasie branzowej lub wygloszonych na krajowych i miçdzynarodowych konferencjach.
