CC BY
11
DOI: 10.12845/bitp.42.2.2016.14
mgr inz. Jacek Kinowski1
dr inz. Pawel Sulik1
mgr inz. Bartlomiej S^dlak1
Przyjfty/Accepted/Принята: 10.05.2016; Zrecenzowany/Reviewed/Рецензирована: 05.06.2016; Opublikowany/Published/Опубликована: 30.06.2016;
Badania i klasyfikacja systemow pionowych przegrod przeszklonych o okreslonej klasie odpornosci ogniowej2
Fire Tests and Classification of Vertical, Glazed Elements of Defined Fire Resistance Class
Исследования и классификация систем вертикальных стеклянных перегородок определённого предела огнестойкости
ABSTRAKT
Cel: Przedstawienie praktycznej wiedzy dotycz^cej zasad klasyfikacji w zakresie odpornosci ogniowej pionowych przegrod przeszklonych. Zaprezentowanie sposobu badan scian oslonowych, scian dzialowych oraz drzwi przeciwpozarowych. Omowienie wplywu istniej^cych regul oceny omawianych wyrobow na ksztalt i form^ klasyfikacji ogniowych.
Wprowadzenie: Pionowe nienosne przeszklone przegrody przeciwpozarowe o okreslonej odpornosci ogniowej s^ nieodl^cznym elementem praktycznie kazdego nowoczesnego budynku. Dost^pne rozwiqzania techniczne takie jak wymagania stawiane tego rodzaju konstrukcjom w swietle polskiego prawa zostaly omowione w artykule pt. Systemy pionowych przegrod przeszklonych o okreslonej klasie odpornosci ogniowej. Czpc 1: wymagania i rozwiqzania techniczne (w biez^cym numerze kwartalnika - przyp. red.). W niniejszym artykule przedstawiono metodyk^ badan dla scian oslonowych, scian dzialowych oraz drzwi przeciwpozarowych. Pokazano rowniez sposob formalnego nadania klas odpornosci ogniowej wymienionym wyrobom budowlanym wraz z odpowiednim, wynikaj^cym z zapisow norm zakresem zastosowania. W artykule przedstawiono takze szereg wnioskow plyn^cych z analizy prowadzonych na przestrzeni ostatnich lat przez Zaklad Badan Ogniowych Instytutu Techniki Budowlanej badan w zakresie odpornosci ogniowej elementow tego typu.
Metodologia: W pracy przedstawione zostaly wyniki analizy literatury tematu oraz badan w zakresie odpornosci ogniowej oraz dymoszczelnosci przeszklonych scian dzialowych, oslonowych i drzwi wykonanych zgodnie z europejskimi normami badawczymi (EN 1363-1, EN 1363-2, EN 1364-1, EN 1364-3, EN 1634-1, EN 1634-3) w Zakladzie Badan Ogniowych Instytutu Techniki Budowlanej.
Wnioski: Omowiony sposob badania jak i klasyfikacji nienosnych, przeciwpozarowych, pionowych, przeszklonych przegrod jest dzis bardzo precyzyjnie zdefiniowany, a co rownie istotne, identyczny w kazdym z panstw czlonkowskich UE. Ta spojnosc regul oceny, na wszystkich poziomach wprowadzania wyrobu na rynek, zapewnia inwestorowi mozliwosci rzeczywistego porownywania produktow, cz^sto roznych producentow, o potwierdzonych wlasciwosciach. Specyfika badan z zakresu odpornosci ogniowej powoduje natomiast, ze kazda zmiana w budowie czy nawet sposobie zamocowania danej przegrody moze miec istotny wplyw na jej odpornosc ogniow^.
Slowa kluczowe: elementy przeszklone, bezpieczenstwo pozarowe, sciany nienosne, drzwi przeciwpozarowe, odpornosc ogniowa Typ artykulu: artykul przegl^dowy
ABSTRACT
Aim: Presentation of technical know-how associated with principles of fire resistance testing and classification of vertical glazed elements. Discussion on the impact of the existing evaluation rules of fire resistance of vertical glazed elements on the form of fire resistance classification. Introduction: Vertical non-loadbearing glazed fire barriers of specified fire resistance class are an inherent element of virtually every modern building. Available technical solutions, as well as the requirements of Polish law for this type of structures have been discussed in the article -Vertical, glazed systems of defined fire resistance class Part 1: Requirements and technical solutions (in the current issue of the Quarterly - editorial note). Part 2 presents the methodology of testing of fire resistance of curtain walls, partition walls and fire doors. This paper also describes formal aspects of fire resistance classification for defined construction products with proper scope of application under the provisions of the standards. This article also presents a number of conclusions drawn from the analysis of fire resistance tests of this type of elements conducted in recent years by the Fire Research Department of Building Research Institute.
Methodology: The paper presents results of the analysis of literature connected with the subject as well as analysis of fire resistance and smoke
1 Instytut Techniki Budowlanej / Building Research Institute, Poland; j.kinowski@itb.pl;
2 Autorzy wniesli rowny wklad merytoryczny w opracowanie artykulu / The authors contributed equally to this article;
DOI: 10.12845/bitp.42.2.2016.14
control tests of glazed curtain walls, partition walls and doorsets, conducted in accordance with European testing standards (EN 1363-1, EN1363-2, EN 1364-1, EN 1364-3, EN 1634-1, EN 1634-3) in the Fire Research Department of Building Research Institute. Conclusions: The discussed fire testing and classification methodology of vertical, non -loadbearing, glazed elements nowadays is precisely defined, and what is equally important, identical in each of the Member States of EU. Such coherence of evaluation rules at all levels provides a possibility of effective comparisons of products for the Investors. However specificity of fire resistance tests causes, , that any change in the structure of elements or even in the fixing method can have a significant impact on the fire resistance.
Keywords: glazed elements, fire safety, non-loadbearing walls, fire doors, fire resistance Type of article: review article
АННОТАЦИЯ
Цель: Представить практические знания относительно правил классификации огнестойкости вертикальных стеклянных перегородок. Демонстрация способа исследования ненесущих стен, перегородок и противопожарных дверей. Обсуждение влияния действующих правил оценки рассматриваемых изделий по их форме и противопожарной классификации.
Введение: Вертикальные, ненесущие стеклянные противопожарные перегородки определённого предела огнестойкости являются неотъемлемым элементом практически каждого современного здания. Доступные технические решения, например, такие как требования для данных конструкций в соответствии с польским законодательством обсуждаются авторами в статье под названием Требования и технические решения систем вертикальных стеклянных перегородок определённого предела огнестойкости (в текущем номере ежекватальника - ред.). В данной статье представлен метод исследований ненесущих стен, перегородок и противопожарных дверей. Указан также формальный способ проведения классификации огнестойкости для вышеуказанных строительных материалов вместе с соответствующими и указанными в законодательстве сферами применения. В данной статье представлен также ряд выводов на основе анализа исследований в области огнестойкости данных элементов, проведенных за последние годы Отделом огневых испытаний Института Строительной Техники.
Методология: В данной статье представлены результаты анализа литературы на данную тематику и исследований в области огнестойкости и дымонепроницаемость стеклянных перегородок, ненесущих стен и противопожарных дверей, проведенных в соответствии с европейскими стандартами исследований (БЫ 1363-1, ЕК 1363-2, ЕК 1364-1 и ЕК 1364- 3, ЕК 1634-1 и ЕК 1634-3) в Отделе огневых испытаний Института строительной техники.
Выводы: Рассматриваемый в статье способ исследования и классификации ненесущих, противопожарных, вертикальных, стеклянных перегородок сегодня очень четко определен, и, что не менее важно, одинаково в каждой из стран-членов ЕС.. Эта согласованность правил оценки на всех этапах введения продукта в эксплуатацию предоставляет инвестору возможность провести чёткое сравнение продуктов, часто разных производителей, с подтвержденными свойствами. Специфика исследований в области огнестойкости указывает, однако, что любое изменение в строении или даже в способе монтажа данной перегородки, может иметь существенное влияние на ее огнестойкость.
Ключевые слова: стеклянные элементы, пожарная безопасность, ненесущие стены, противопожаная дверь, огнеустойчивость Вид статьи: обзорная статья
1. Wstfp
Pionowe nienosne przeszklone przegrody przeciwpozarowe o okreslonej odpornosci ogniowej s^ nieodl^cznym elementem praktycznie kazdego nowoczesnego budynku. Powszechnosc ich stosowania w glownej mierze wynika z obowi^zuj^cych wyma-gan w zakresie bezpieczenstwa pozarowego [1-4]. Cz^sto przegrody wybierane s^ przez projektantow swiadomie i umyslnie, z powodu ch^ci dodatkowego zabezpieczenia danej przestrzeni przed zagrozeniami zwi^zanymi z mozliwosci^ wyst^pienia po-zaru. Dost^pne rozwi^zania techniczne oraz wymagania stawia-ne tego rodzaju konstrukcjom w swietle polskiego prawa zostaly omowione w artykule pt. Wymagania i rozwiqzania techniczne systemow pionowych przegrod przeszklonych o okreslonej klasie odpornosci ogniowej (w biez^cym numerze kwartalnika - przyp. red.). W tym artykule przedstawiono metodykj badan dla scian oslonowych, scian dzialowych oraz drzwi przeciwpozarowych. Pokazano rowniez sposob formalnego nadania klas odpornosci ogniowej wymienionym wyrobom budowlanym wraz z odpo-wiednim, wynikaj^cym z zapisow norm zakresem zastosowania. W niniejszym artykule przedstawiono takze szereg wnioskow plyn^cych z analizy prowadzonych na przestrzeni ostatnich lat przez Zaklad Badan Ogniowych Instytutu Techniki Budowlanej badan w zakresie odpornosci ogniowej elementow tego typu.
2. Klasyfikacja ogniowa
Procedura klasyfikacji pionowych nienosnych elementow przeszklonych w zakresie odpornosci ogniowej jest przeprowa-dzana zgodnie z norm^ PN-EN 13501-2 [5] na podstawie wy-nikow badan odpornosci ogniowej przeprowadzonych zgodnie z odpowiedni^ (wlasciw^ dla danego rodzaju przegrody) nor-
m^ badawcz^. Klasy odpornosci ogniowej zdefiniowane w nor-mie klasyfikacyjnej [5] zostaly zestawione w tabelach 1-3.
W przypadku scian oslonowych dodatkowo dla danej klasy odpornosci ogniowej podanej w tabeli 1 nalezy wskazac ozna-czenie rodzaju badania, na podstawie ktorego zostala nadana klasyfikacja. Dla scian oslonowych, ktore przebadane zostaly od wewn^trz oraz od zewn^trz, stosuje si§ oznaczenie „o«i" dla pojedynczego badania przy nagrzewaniu tylko od zewn^trz stosuje si§ oznaczenie „o^i", natomiast dla pojedynczego badania przy nagrzewaniu tylko od wewn^trz stosuje si§ oznaczenie „iW. Swego rodzaju wjtek stanowi^ tu sciany oslonowe wypelniaj^ce - mi^dzystropowe [11]. Z uwagi na sposob za-mocowania mozna traktowac je jako „zwykle" sciany nienosne i w zwi^zku z tym klasyfikowac j ak sciany dzialowe - zatem bez dodatkowych oznaczen. W takim przypadku badanie od stro-ny zewn^trznej (od strony listew dociskowych) powinno byc przeprowadzone wedlug krzywej standardowej [12].
Poszczegolne oznaczenia klas odpornosci ogniowej przedstawione w tabelach 1-3 zwi^zane s^ z kryteriami sku-tecznosci dzialania: szczelnosci^ ogniow^ (E), izolacyjnosci^ ogniow^ (I), promieniowaniem (W) oraz odpornosci^ na od-dzialywanie mechaniczne (M).
Szczelnosc ogniowa to zdolnosc danej pionowej przegrody przeszklonej do wytrzymania oddzialywania ognia z jednej strony, bez przeniesienia go na strong nienagrzewan^ w wyniku przenikni^cia plomieni lub gor^cych gazow. Oce-niana jest na podstawie trzech aspektow: zapalenia tamponu bawelnianego, utrzymywania si§ plomienia na powierzchni nienagrzewanej, p^kni^c lub otworow przekraczaj^cych do-puszczalne wymiary [13-14].
ИССЛЕДОВАНИЯ И РАЗВИТИЕ DOI: 10.12845/bitp.42.2.2016.14
Tabela 1. Klasy odpornosci ogniowej przeszklonych scian oslonowych [6], [4] Table 1. Classes of fire resistance of glass curtain walls [6], [4]
E 15 - 30 60 90 120
EI 15 - 30 60 90 120
EW - 20 30 60 - -
Tabela 2. Klasy odpornosci ogniowej przeszklonych scian dzialowych [7-8] Table 2. Classes of fire resistance of glass walls [7-8]
E - 20 30 - 60 90 120 - -
EI 15 20 30 45 60 90 120 180 240
EI-M - - 30 - 60 90 120 180 240
EW - 20 30 - 60 90 120 - -
Tabela 3. Klasy odpornosci ogniowej przeszklonych drzwi [9-10] Table 3. Classes of fire resistance of glass door [9-10]
E 15 20 30 45 60 90 120 180 240
EI, 15 20 30 45 60 90 120 180 240
EI2 15 20 30 45 60 90 120 180 240
EW - 20 30 - 60 - - - -
Rys. 1. Przyklad przekroczenia kryterium szczelnosci -utrzymywanie si£ plomienia wzdluz profilu skrzydla drzwiowego przy kraw^dzi
zamkowej od strony przeszklenia wypelniaj^cego skrzydlo bierne Fig. 1. Example of exceeding tightness criterion - occurrence of maintaining the flame along the profile of door leaf at the edge of the castle
from the glazing filling passive side Zrodlo: Archiwum ITB. Source: ITB Archive.
„Izolacyjnosci^ ogniow^ nazywamy zdolnosc danego elementu probnego, bçd^cego oddzielaj^cym elemen-tem konstrukcji budowlanej, poddanego dzialaniu ognia z jednej strony, do ograniczenia przyrostu temperatury na powierzchni nienagrzewanej powyzej danego poziomu" [15-16]. Oceniana jest ona na podstawie przyrostow tem-peratury w okreslonych przez normç badawcz^ miejscach (termoelementy stale) oraz w miejscach, w ktorych w trak-cie badania wyst^pi podejrzenie przekroczenia granicznej wartosci przyrostu temperatury (termoelement ruchomy). Dla scian dzialowych i oslonowych graniczna wartosc przy-rostu temperatury w dowolnym punkcie danej przegrody wynosi 180°C, przy czym przyrost sredniej temperatury na przeszkleniach nie moze przekroczyc 140°C. W przypadku
drzwi mozliwe jest sklasyfikowanie elementu pod wzglç-dem izolacyjnosci ogniowej jako EI1 lub EI2. Pierwsza z klas jest kryterium bardziej rygorystycznym - przyrost sredniej temperatury na powierzchni skrzydla ograniczony jest do 140°C, natomiast przyrost temperatury maksymalnej mie-rzony w dowolnym punkcie skrzydla, w obszarze odleglym o min. 25 mm od krawçdzi skrzydla drzwi oraz oscieznicy ograniczony jest do 180°C. Dla drugiej z klas izolacyjnosci ogniowej ograniczenia dotycz^ce przyrostu sredniej temperatury na powierzchni skrzydla s^ takie same, natomiast w przypadku dowolnego punktu skrzydla przyrost temperatury w obszarze odleglym o min. 100 mm od widocznej kra-wçdzi skrzydla nie moze przekroczyc 180°C, a dla oscieznicy ograniczony jest do 360°C.
DOI: 10.12845/bitp.42.2.2016.14
Rys. 2. Przyklad przekroczenia kryterium izolacyjnosci (sprawdzenie za pomoc^ termoelementu ruchomego) podczas badania sciany
przeszklonej
Fig. 2. Example of exceeding insulation criterion (verification using a mobile thermocouple) during testing of glass wall
Zrodlo: Archiwum ITB. Source: ITB Archive.
Promieniowanie to zdolnosc danej pionowej przegrody przeszklonej do wytrzymania oddzialywania ognia tylko z jed-nej strony w taki sposob, aby ograniczyc prawdopodobienstwo przeniesienia go (w wyniku znacz^cego wypromieniowania ciepla albo poprzez element z jego powierzchni nienagrzewa-nej) na s^siaduj^ce materially. Promieniowanie oceniane jest na podstawie czasu, w ktorym jego maksymalna wartosc nie prze-kracza 15 kW/m2. Zgodnie z norm^ klasyfikacyjn^ [5] uznaje si§, ze gdy element spelnia kryteria izolacyjnosci ogniowej (po-siada klas^ EI, EI1 lub EI2), to jest to rownoznaczne ze spelnie-niem rowniez kryterium promieniowania.
Odpornosc na oddzialywanie mechaniczne to zdolnosc danej pionowej przegrody przeszklonej do wytrzymania ude-rzenia powstalego w wyniku uszkodzenia innych elementow konstrukcji lub przedmiotow narazonych na oddzialywanie ognia, bez pogorszenia skutecznosci dzialania w zakresie szczelnosci i/lub izolacyjnosci. Oceniana jest po osi^gni^ciu wymaganego czasu klasyfikacyjnego i przyznawana jest danej scianie dzialowej (kryterium nie jest sprawdzane dla scian oslonowych oraz drzwi), w przypadku gdy wytrzyma ona uderzenie wykonane zgodnie z norm^ PN-EN 1363-2 [17].
Nadanie klasy opornosci ogniowej dla danej przegrody odbywa si§ w oparciu o wyniki badan [18-20], przy czym stosuje si§ zaokr^glenie osi^gni^tych kryteriow skutecznosci dzialania w dol do najblizszej klasy odpornosci ogniowej zgodnie z zestawieniem przedstawionym w tabelach 1-3. W przypadku gdy cechy stanowi^ kombinaj czas deklaro-wany jest czasem najkrotszym, ustalonym dla ktorejkolwiek z cech. Wlasciwa klasyfikacja danego wyrobu jest scisle po-wi^zana z zakresem zastosowania - reguly nadawania takiego zakresu rozni^ si§ w zaleznosci od rodzaju wyrobu. S^ one szczegolowo okreslone w odpowiednich normach badaw-czych oraz normach dotycz^cych rozszerzonego zakresu zastosowania (normy EXAP).
3. Badania w zakresie odpornosci ogniowej
Klasa odpornosci ogniowej pionowej przegrody przeszklonej nie jest mozliwa do okreslenia jedynie na podstawie projektu elementu, czy tez innej dokumentacji technicznej. Jedynym sposobem na okreslenie rzeczywistej klasy odpornosci ogniowej jest przeprowadzenie badania zgodnie z od-powiedni^ norm^ badawcz^ - a ujmuj^c rzecz precyzyjniej - z aktualn^ rewizj^ danej normy badawczej [21]. Przeszklone sciany oslonowe mocowane do czola stropu powinny byc ba-dane zgodnie z norm^ PN-EN 1364-3 [11]. Przeszklone scia-
ny oslonowe wypelniaj^ce oraz przeszklone sciany dzialowe nalezy badac zgodnie z procedure przedstawion^ w normie PN-EN 1364-1 [12], zas drzwi przeszklone zgodnie z norm^ PN-EN 1634-1 [22]. W kazdej normie badawczej okreslone s^ specyficzne wymagania dotycz^ce wygl^du elementu prób-nego, rodzaju konstrukcji mocuj^cej oraz procedury badania, l^cznie ze sposobem nagrzewania oraz rozmieszczeniem ter-moelementów mierz^cych przyrost temperatury na niena-grzewanej powierzchni elementów próbnych.
Elementy próbne pionowych przegród przeszklonych po-winny byc w pelni reprezentatywne dla konstrukcji zastoso-wanych w praktyce (na stanowisku badawczym montowany jest element identyczny pod wzgl^dem budowy i wymiarów z tym, który jest lub ma byc zamontowany w danym obiek-cie) albo wykonane w sposób zapewniaj^cy najszerszy moz-liwy zakres zastosowania wyników badania (na stanowisku badawczym montowany jest element, którego schemat kon-strukcyjny odbiega od tych stosowanych w praktyce, jednak-ze poprzez zastosowanie w nim róznych kombinacji pol^czen oraz odpowiednich wymiarów mozliwe jest przeniesienie wy-ników badan na szereg konstrukcji podobnych).
Liczba niezb^dnych do wykonania badan ogniowych w celu sklasyfikowania danej pionowej przegrody przeszklonej zalezna jest od oczekiwanego zakresu zastosowania oraz od konstrukcji przegrody. Przeszklone sciany oslonowe, za-leznie od oczekiwanej klasy odpornosci ogniowej, mog^ byc przebadane przy oddzialywaniu ognia od zewn^trz i/lub od-dzialywaniu ognia od wewn^trz. W przypadku symetrycz-nych - np. przeszklonych scian dzialowych - wystarczaj^ce jest wykonanie jednego badania. W przypadku przegród niesymetrycznych niezb^dne jest sprawdzenie odpornosci ogniowej elementu przy nagrzewaniu z obu stron przekroju [23-24].
Przeszklone drzwi powinny byc sprawdzone przy oddzia-lywaniu ognia od strony zawiasów oraz przy oddzialywaniu ognia od strony przeciwnej do zawiasów (wjtek stanowi^ drzwi drewniane w oscieznicy drewnianej, dla których za-wsze bardziej niekorzystne b^dzie oddzialywanie ognia od strony zawiasów) [25].
Podczas badania w zakresie odpornosci ogniowej warunki pozaru odwzorowywane s^ przez odpowiedni^ krzyw^ nagrzewania. Sciany dzialowe oraz drzwi, jako elementy znajduj^ce swo-je zastosowanie glównie wewn^trz obiektów, badane s^ wedlug krzywej standardowej odzwierciedlaj^cej w pelni rozwini^ty, nast^puj^cy po rozgorzeniu pozar wewn^trz budynku [26].
ИССЛЕДОВАНИЯ И РАЗВИТИЕ
DOI: 10.12845/bitp.42.2.2016.14
О
10(10
800
600
400
200
A
--- ....... В
(
A - krzywa standardowa
В - krzywa zewn^irzria
1D
20
30
<fD
50
60
70
Czas|min]
Ryc. 3. Krzywe nagrzewania
Fig. 3. Heating curves Zródlo: Opracowanie wlasne. Source: Own elaboration.
Inaczej jest ze scianami oslonowymi - w przypadku nagrzewania od wewn^trz temperatura w danym czasie badania powin-na byc zgodna z krzyw^ standardow^, natomiast w przypadku nagrzewania od zewn^trz, temperatura odzwierciedlaj^ca pozar na zewn^trz budynku (znacznie lagodniejszy) powinna byc zgodna z krzyw^ zewn^trzn^. Dopuszczalne jest jednak równiez badanie elementu próbnego przeszklonej sciany oslo-nowej od zewn^trz wedlug krzywej standardowej. Krzywe nagrzewania przedstawione zostaly na rycinie 3.
Oprócz utrzymywania odpowiedniej temperatury w piecu istotne jest równiez zachowanie wlasciwego cisnienia. W ba-daniu przeszklonych scian oslonowych i dzialowych cisnienie u góry elementu próbnego (pod stropem, w przypadku scian oslonowych) musi byc utrzymywane na poziomie 20 Pa. Natomiast w przypadku badania takiego elementu, jak zestaw drzwiowy piec powinien byc prowadzony w taki sposób, aby plaszczyzna neutralnego cisnienia (cisnienie równe zero) zo-stala ustalona 500 mm powyzej umownego poziomu podlogi. Niezaleznie od tego cisnienie u góry elementu próbnego nie moze w zadnym momencie przekroczyc 20 Pa i z tego wy-magania moze wynikac potrzeba dopasowania wysokosci polozenia plaszczyzny neutralnego cisnienia. Dopuszczalne odchylki od przedstawionych powyzej wartosci to ± 5 Pa po pierwszych 5 minutach badania i ± 3 Pa w dalszej cz^sci badania (od 10. minuty badania).
W trakcie badania w zakresie odpornosci ogniowej sprawdzane s^ kryteria skutecznosci dzialania: szczelnosc, izolacyjnosc ogniowa, ale takze promieniowanie, a w okreslo-nych przypadkach takze odpornosc na oddzialywanie mecha-niczne.
4. Podsumowanie
Sposób badania i klasyfikacji nienosnych przeciwpoza-rowych pionowych przeszklonych przegród jest dzis bardzo precyzyjnie zdefiniowany, a co równie istotne, identyczny w kazdym z panstw czlonkowskich UE. Ta spójnosc regul oceny na wszystkich etapach wprowadzania wyrobu na rynek zapewnia inwestorowi mozliwosc rzeczywistego porównania produktów roznych producentów o specyficznych, potwier-dzonych wlasciwosciach.
5. Wnioski
Specyfika badan z zakresu odpornosci ogniowej powodu-je, ze kazda, niekiedy moglo by si§ wydawac drobna zmiana w budowie, czy nawet sposobie zamocowania danej prze-
grody, moze miec istotny wpfyw na jej odpornosc ogniow^. Nieustannie rozwijana i tym samym rosn^ca swiadomosc osób zaangazowanych w proces przygotowania i odbiorów [27] tego typu przegród w konsekwencji prowadzi do poja-wiania si§ takze w normach badawczych (kolejnych rewizjach tych dokumentów) bardziej precyzyjnych opisów dotycz^-cych konfiguracji elementów próbnych oraz coraz to bardziej szerszego i niejednokrotnie bardziej restrykcyjnego zakresu zastosowania. Takie pozorne zaostrzanie kryteriów to jednak w praktyce nie tylko próba nad^zania autorów norm za nieustannym rozwojem technologicznym, ale tez wspomnia-na juz emanacja powi^kszaj^cego si§ stale doswiadczenia badawczego i d^zenie autorów do wprowadzania zapisów umozliwiaj^cych uzyskiwanie powtarzalnych, rzetelnych wy-ników dla coraz to nowych rozwi^zañ technicznych.
Literatura
[1] Dyrektywa Rady 89/106/EWG z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie zblizenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Panstw Czlonkowskich odnosz^cych si£ do wyrobów budowlanych.
[2] Kinowski J., Sulik P., Bezpieczenstwo uzytkowania elewacji, „Materialy Budowlane" t. 9, 2014, 38-39.
[3] Sulik P., S^dlak B., Kinowski J., Bezpieczenstwo pozarowe scian zewngtrznych (Cz. 1) - Elewacje szklane: wymagania, badania, przyklady, „Ochrona przeciwpozarowa" nr 4, 2014, 10-16.
[4] Sulik P., S^dlak B., Bezpieczenstwo pozarowe przeszklonych elewacji, „Materialy Budowlane" t. 9, 2015, 18-20.
[5] PN-EN 13501-2+A1:2010 Klasyfikacja ogniowa wyrobów budowlanych i elementów budynków - Cz^sc 2: Klasyfikacja na podstawie badan odpornosci ogniowej, z wyl^czeniem instalacji wentylacyjnych.
[6] Kinowski J., S^dlak B., Sulik P., Izolacyjnosc ogniowa aluminiowo - szklanych scian oslonowych w zaleznosci od sposobu wypelnienia profili szkieletu konstrukcyjnego, „Izolacje" Issue 2, 2015, 48-53.
[7] S^dlak B. Bezszprosowe szklane sciany dzialowe o okreslonej klasie odpornosci ogniowej, „Swiat Szkla" nr 11, 2014, 24, 26, 28, 30.
[8] S^dlak B., Izydorczyk D., Sulik P., Fire Resistance of timber glazed partitions, "Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW Forestery and Wood Technology", Vol. 85, 2014, 221-225.
[9] Izydorczyk D., S^dlak B., Sulik P., Fire Resistance of timber doors - Part I: Test procedure and classification, "Annals of Warsaw
University of Life Sciences - SGGW Forestery and Wood Technology" Vol. 86, 2014, 125-128.
[10] Sçdlak B., Metodyka badan odpornosci ogniowej drzwi przeszklonych. Cz. 1, „Swiat Szkla" nr 3, 2012, 50-52, 60.
[11] PN-EN 1364-3:2014 Badanie odpornosci ogniowej elementow nienosnych - Czçsc 3: Sciany oslonowe pelna konfiguracja (kompletny zestaw).
[12] PN-EN 1364-1:2015 Badanie odpornosci ogniowej elementow nienosnych - Czçsc 1: Sciany.
[13] Laskowska Z., Borowy A., Szyby zespolone w elementach o okreslonej odpornosci ogniowej, „Swiat Szkla" nr 3, 2016, 15-20, 28.
[14] Zielinski K., Szklo ogniochronne, „Swiat Szkla", styczen, 2008, 9-11.
[15] Izydorczyk D., Sçdlak B., Sulik P, Izolacyjnosc ogniowa drzwi przeciwpozarowych, „Izolacje" nr 1, 2016, 52-63.
[16] Izydorczyk D., Sçdlak B., Sulik P., Thermal insulation of single leaf fire doors, test results comparison in standard temperature-time fire scenario for different types of doorsets, "Proceedings of the International Conference in Dubrovnik. Applications of Structural Fire Engineering", 15-16 October 2015, Dubrovnik, Croatia, 484-489.
[17] PN-EN 1363-2:2001 Badania odpornosci ogniowej. Czesc 2: Procedury alternatywne i dodatkowe.
[18] Roszkowski P., Sçdlak B., Metodyka badan odpornosci ogniowej przeszklonych scian dzialowych „Swiat Szkla" nr 9, 2011, 59-64.
[19] Sçdlak B., Kinowski J., Badania odpornosci ogniowej scian oslonowych - przyrosty temperatury na szybach „Swiat Szkla" nr 11, 2013, 20-25.
DOI: 10.12845/bitp.42.2.2016.14
[20] Sçdlak B., Kinowski J., Borowy A., Fire resistance tests of large glazed aluminium curtain wall test specimens-results comparison, MATEC Web of Conferences, Vol. 9, 2013, 02009.
[21] Sçdlak B., Badania odpornosci ogniowej przeszklonych scian oslonowych wg nowego wydania normy PN-EN 1364-3 „Swiat Szkla" nr 7-8, 2014, 49-53.
[22] PN-EN 1634-1: 2014 Badania odpornosci ogniowej i dymoszczelnosci zestawow drzwiowych i zaluzjowych, otwieralnych okien i elementow okuc budowlanych - Czçsc 1: Badania odpornosci ogniowej drzwi, zaluzji i otwieralnych okien.
[23] Sçdlak B., Kinowski J., Izydorczyk D., Sulik P., Fire resistance tests of aluminium glazed partitions, result comparison, "Proceedings of the International Conference in Dubrovnik. Applications of Structural Fire Engineering", 15-16 October 2015, Dubrovnik, Croatia, 472-477.
[24] Sçdlak B., Sulik P., Odpornosc ogniowa wielkogabarytowych pionowych elementow przeszklonych, „Materialy Budowlane" t. 7, 2015, 26-28.
[25] Izydorczyk D., Sulik P., Odpornosc ogniowa drzwi stalowych, „Materialy Budowlane" t. 7, 2015, 31-34.
[26] Sçdlak B., Badania odpornosci ogniowej przeszklonych scian dzialowych, „Swiat Szkla" nr 2, 2014, 30-33.
[27] Izydorczyk D., Sçdlak B., Sulik P., Problematyka prawidlowego odbioru wybranych oddzielen przeciwpozarowych, „Materialy Budowlane" t. 11, 2014, 62-64.
* * *
mgr inz. Jacek Kinowski - absolwent Wydzialu Inzynierii L^dowej na Politechnice Warszawskiej w specjalnosci Konstrukcje Budowlane i Inzynierskie. Pracownik Zakladu Badan Ogniowych Instytutu Techniki Budowlanej od 2011 roku. Jest czlonkiem Polskiej Izby Inzynierow Budownictwa. Specjalista z zakresu badan w zakresie odpornosci ogniowej scian dzialowych, scian oslonowych, drzwi, zl^czy liniowych, badan w zakresie dymoszczelnosci drzwi oraz badan w zakresie odpadania elementow okladzin elewacyjnych. Autor (wspolautor) kilkudziesiçciu artykulow technicznych z zakresu bezpieczenstwa pozarowego bu-dynkow opublikowanych w prasie branzowej lub wygloszonych na krajowych i miçdzynarodowych konferencjach.
dr inz. Pawel Sulik - absolwent Wydzialu Inzynierii Budowlanej i Sanitarnej Politechniki Lubelskiej w specjalnosci Konstrukcje Budowlane i Inzynierskie. W 2002 r. uzyskal stopien doktora nauk technicznych w zakresie budownictwa w Politechnice Lubelskiej, gdzie przez kilkanascie lat byl zatrudniony, jako nauczyciel akademicki. Od 2003 r. pracownik naukowy ITB, obecnie pelni funkcjç Kierownika w Zakladzie Badan Ogniowych. Dodatkowo kontynuuje pracç dydaktyczn^ w Szkole Glownej Sluzby Pozarniczej. Jest autorem lub wspolautorem ponad 100 publikacji w czasopismach technicznych oraz kilkunastu referatow na krajowych i miçdzynarodowych konferencjach naukowych. Jest czlonkiem Polskiej Izby Inzynierow Budownictwa oraz dwoch Komitetow Technicznych PKN.
mgr inz. Bartlomiej Sçdlak - ukonczyl wydzialu Inzynierii L^dowej i Geodezji WAT. Zatrudniony w Zakladzie Badan Ogniowych Instytutu Techniki Budowlanej, gdzie obecnie pelni funkcjç Kierownika Pracowni Odpornosci Ogniowej Przegrod, Elementow Instalacyjnych i Dymoszczelnosci. Specjalista z zakresu badan odpornosci ogniowej przeszklonych scian dzialowych i oslonowych, drzwi, okien, uszczelnien przejsc instalacyjnych oraz zl^czy liniowych. Autor lub wspolautor kilkudziesiçciu artykulow technicznych z zakresu bezpieczenstwa pozarowego budynkow opublikowanych w prasie branzowej lub wygloszonych na krajowych i miçdzynarodowych konferencjach.
