CC BY
13
© by Wydawnictwo CNBOP-PIB
Please cite as: BiTP Vol. 31 Issue 3,2013, pp. 11-15
D01:10.12845/bitp.31.3.2013.14
dr inz. Dariusz RATAJCZAK1
Przyj^ty/Accepted: 03.06.2013; Zrecenzowany/Reviewed: 04.09.2013; Opublikowany/Published: 30.09.2013
ZAPOBIEGANIE POZAROM ZA GRANIC^ Fire Prevention Abroad
Streszczenie
W artykule przedstawiono zagadnienia zwi^zane z konsekwencjami wejscia w zycie Rozporz^dzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiaj^cego zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobow budowlanych i uchylaj^cego dyrektyw? Rady 89/106/EWG dla obowi^zuj^cych w Polsce przepisow dotycz^cych bezpieczenstwa pozarowego budynkow. Poniewaz przepisy unijnego rozporz^dzenia s^ zgodne z rozwi^zaniami stosowanymi od lat w Europie Zachodniej, natomiast Polska musi si? do nich dostosowac, autor wskazal te najwazniejsze rozwi^zania, ktore w zaistnialej sytuacji powinny byc w naszym kraju zaadaptowane. Kluczowa jest tu kwestia wyraznego rozgraniczenia w przepisach sytuacji, w ktorych zapewnia si? uzytkownikom budynkow mozliwosc ewakuacji w przypadku pozaru, od takich, gdzie ludzie maj^ zapewnione przetrwanie pozaru w bezpiecznej cz?sci budynku. Wymaganie rozporz^dzenia unijnego, aby konstrukcja budynku zachowala w razie pozaru nosnosc przez daj^cy si? okreslic czas, wystarczaj^cy do zapewnienia mozliwosci opuszczenia budynku przez ludzi i uwzgl?dniaj^cy bezpieczenstwo ekip ratowniczych, znacz^co ogranicza zbyt szeroki w Polsce zakres stosowania budynkow klasy ,,E" odpornosci pozarowej, ktorych konstrukcja nosna nie musi miec zapewnionej zadnej klasy odpornosci ogniowej. W panstwach Unii duzy nacisk kladzie si? na dzialania uzytkownikow obiektow po wykryciu pozaru, prowadz^cych do ograniczenia jego rozwoju, jeszcze przed przybyciem ekip ratowniczych z zewnqtrz. Niezb?dna do tego jest mozliwosc korzystania z latwych w uzyciu hydrantow wewn?trznych z w?zem polsztywnym. W coraz wi?kszej liczbie panstw przepisy techniczno-budowlane formulowane s^ w sposob umozliwiaj^cy szerokie stosowanie metod inzynierskich. Metody te pozwalaj^ na najlepsze dopasowanie rozwi^zan stosowanych w budynku do potrzeb zwi^zanych z bezpieczenstwem, a doskonalsze dopasowanie oznacza nizsze koszty inwestycji. Unijne rozporz^dzenie budowlane zawiera obowi^zek zachowywania podstawowych wymagan dla budynkow, w tym bezpieczenstwa pozarowego, przez caly okres ich uzytkowania. Sprawdzeniu realizacji tego obowi^zku sluz^ okresowe kontrole budynkow, ktore w Polsce nalezalo by rozszerzyc o powszechne kontrole spelniania wymagan bezpieczenstwa pozarowego budynkow, gdyz aktualnie s^ one realizowanejedynie w bardzo niewielkim zakresie.
Summary
This article describes questions related to coming into force of Regulation (EU)No 305/2011 of The European Parliament and The Council of 9 March 2011 laying down harmonized conditions for the marketing of construction products and repealing Council Directive 89/106/EEC, for existing in Poland regulations on fire safety of buildings. The provisions of the EU Regulation are in accordance with the solutions being used for many years in Western Europe, however, Poland has to start adjusting them, that is why the author pointed out the significant improvements that need to be adapted in our country in this situation. The key issue indicated in the provisions is a clear distinction between two situations: when in case of fire a possibility for people to escape from buildings is provided, and when people are enabled to survive fire in a safe part of the building. The requirement of the EU Regulation that the structure of the building needs to keep load capacity during fire by certain time frame sufficiently enough to ensure the opportunity to leave the building by the people and taking into account the safety of rescue teams significantly reduces too wide scope of building with class 'E' fire resistance set in Poland, in which the supporting construction do not need to have any fire resistance category. In the EU, the emphasis is placed on the action taken by the building users after fire is detected, leading to a reduction of fire spreading, even before the arrival of rescue teams. The possibility to use user-friendly indoor hydrants with semirigid hose is essential. Nowadays in many countries technical and building regulations are formulated in such a way that benefits from widespread use of engineering methods. These methods allow the best solutions being fit to the buildings to meet the security standards and this also means lower investment costs. The EU Construction Products Regulation contains obligation to remain the basic requirements for buildings, including fire safety requirements throughout their
1 Glowny Urz^d Nadzoru Budowlanego, Krucza 38/42, Warszawa, Polska, ratajczakdariusz@wp.pl; The General Office ofBuilding Control, ratajczakdariusz@wp.pl;
D01:10.12845/bitp.31.3.2013.14
usage time. Periodic inspections ofbuildings check ifthese requirements are fulfilled; however, in Poland there is a need to extend this control with general inspections checking fulfilment ofthe requirements offire safety ofbuildings, as they are currently implemented only to a very limited extent.
Slowa kluczowe: dyrektywa budowlana, rozporz^dzenie budowlane, bezpieczenstwo pozarowe budynkow, metody inzynierskie, ewakuacja, hydranty wewnçtrzne, okresowe kontrole budynkow;
Keywords: construction products directive, construction products regulation, fire safety of buildings, engineering methods, evacuation, indoor hydrants, periodic inspections ofbuildings; Typ artykulu: artykul przegl^dowy; Type of article: review article;
1. Wprowadzenie - Nowe unijne rozporz^dzenie budowlane a polskie przepisy dotycz^ce bezpieczeñstwa pozarowego budynków
Obowi^zujXce przepisy dotycz^ce zapobiegania pozarom w obiektach budowlanych i osi^ganiu przez nie znacznych rozmiarów s^ w poszczególnych pan-stwach bardzo zróznicowane i uzaleznione od pozio-mu rozwoju gospodarczego tych panstw oraz od ich tradycji w zakresie budownictwa i ochrony przeciwpo-zarowej. W panstwach Unii Europejskiej w ostatnich 20 latach zasadniczy wplyw na te przepisy wywierala unijna dyrektywa budowlana [1]. Jak kazda dyrektywa, wymagala ona implementacji swych postanowien do systemu prawnego panstw czlonkowskich.
W zakresie bezpieczenstwa pozarowego, czyli jednego z podstawowych wymagan dla budynków, implementacja dyrektywy do polskich przepisów, a konkretnie do rozporz^dzenia z 2002 r. w sprawie warunków technicznych, które powinny spelniac bu-dynki [2], nie zostala dokladnie wykonana. Polskie wymaganie koniecznosci zapewnienia uzytkowni-kom budynku w razie pozaru mozliwosci ewakuacji nie bylo bowiem uzupelnione o zawart^ w dyrekty-wie alternatyw? w postaci zapewnienia mozliwosci przetrwania pozaru bez opuszczania budynku. Bylo wi?c ono znacznie ostrzejsze. Polska, wst?puj^c do Unii w 2004 r., miala bowiem prawo zachowac obo-wi^zuj^ce dotychczas wymagania bezpieczenstwa, które byly ostrzejsze od wymagan prawa unijnego.
Nalezy tu zaznaczyc, ze w rzeczywistosci dalsze przepisy polskiego rozporz^dzenia nie gwarantowa-ly wcale mozliwosci ewakuacji ludzi w razie pozaru ze wszystkich rodzajów budynków. Jak wiado-mo, wymagana szerokosc pionowych dróg ewaku-acyjnych (determinuj^ca przepustowosc tych dróg) w Polsce, podobnie jak i w innych krajach Europy, nie umozliwia ewakuacji w czasie pozaru wszystkich osób z budynków wysokosciowych i wysokich. Gwarancja ewakuacji w razie pozaru nie istnieje równiez w budynkach mieszkalnych sredniowyso-kich (w wielu niskich tezjest bardzo problematycz-na) - ze wzgl?du na brak dostatecznego zabezpie-czenia dróg ewakuacyjnych przed oddzialywaniem ognia i dymu [3]. W obowi^zuj^cych przepisach sy-tuacje, w których zapewnia si? uzytkownikom budynków mozliwosc ewakuacji w przypadku poza-
ru, powinny wi?c byc wyraznie rozgraniczone od takich, gdzie ludzie maj^zapewnione przetrwanie pozaru w bezpiecznej cz?sci budynku.
Inne wymaganie dyrektywy - dotycz^ce zapewnienia w razie pozaru nosnosci konstrukcji budynku „przez okreslony czas", powaznie rózni si? od polskiego wymagania, w którym mowa o „czasie wy-nikaj^cym z rozporz^dzenia", choc w tlumaczeniu na j?zyki obce sformulowanie to nie moglo raczej wzbudzac w nikim w^tpliwosci. „Czas okreslony" to zjednej strony czas daj^cy si? okreslic, a z drugiej - bo rozpatruje si? to l^cznie - czas, w którym uzyt-kownicy budynku zd^z^ si? z niego ewakuowac, wzgl?dnie nast^pi ugaszenie pozaru (jezeli zapew-niano ludziom przetrwanie pozaru bez ewakuacji). Tym warunkom nie odpowiadaj^ niektóre przepisy rozporz^dzenia Ministra Infrastruktury, zwlaszcza te dotycz^ce bardzo szerokiego zakresu stosowania budynków klasy „E" odpornosci pozarowej, których konstrukcja nie musi miec zapewnionej zadnej klasy odpornosci ogniowej (nie stawia si?jej zadnych wymagan w zakresie nosnosci ogniowej).
Od 1 lipca 2013 r. obowi^zuj^. przepisy nowego unijnego rozporz^dzenia budowlanego [4] maj^ce-go rang? ustawy panstw czlonkowskich Unii, w tym Polski. Na panstwach czlonkowskich ci^zy obowi%-zek usuni?cia ze swego systemu prawnego wszystkich niezgodnosci z przepisami tego rozporz^dze-nia. W zakresie bezpieczenstwa pozarowego nie ma w nim merytorycznych róznic w stosunku do dyrektywy budowlanej, wi?c w tych panstwach, które dokladnie t? dyrektyw? zaimplementowaly, nie wyma-galo to zadnych dzialan. Jednak przepisy obowi^zu-j^ce w naszym kraju powinny byc zmodyfikowane i to nie tylko w zakresie sformulowan opisuj^cych bezpieczenstwo pozarowe, ale równiez odnosnie konkretnych sposobów realizacji jego celów. Szcze-gólnie wazne jest wi?c zwrócenie uwagi na przyj?te w innych panstwach Unii rozwi^zania, których za-stosowanie pozwoli na odpowiedni^modyfikacj? na-szych przepisów.
2. Rozwi^zania w zakresie zapobiegania powstawaniu i rozprzestrzenianiu sif pozarów przyjfte w innych pañstwach Unii
Powszechnie uznaje si? w Unii, ze aby mozna bylo w swo-im mieszkaniu bezpiecznie przetrwac pozar powstaly
w innym mieszkaniu budynku wielorodzinnego, gwaran-towany czas wydzielenia przeciwpozarowego mieszkan powinien wynosic 60 minut, przy czym drzwi prowadz^-ce do mieszkan powinny miec klas? odpornosci ogniowej EI 30. Najpelniej zagadnienie to jest przedstawione w no-wej normie brytyjskiej [5]. W Polsce dotychczasowe wy-magania s^wtym zakresie o wiele bardziej lagodne.
Coraz wi?ksza uwaga w panstwach Unii jest tez zwracana na niebezpieczenstwo przenoszenia si? ognia po fasadzie budynku. Sluzyc temu ma za-kaz stosowania palnych izolacji cieplnych scian ze-wn?trznych w budynkach wysokich i wysokoscio-wych, których uzytkownicy w czasie pozaru b?d^ musieli w wi?kszosci pozostawac w bezpiecznych miejscach budynku, oraz obowi^zek przedzielania palnych ocieplen w budynkach sredniowysokich -co kilka kondygnacji - pasami z ocieplen niepalnych [6].
Aby zapewnic bezpieczenstwo ludzi maj^cych mozliwosc ewakuowania si? tylkojedn^drog^ewa-kuacyjn^ (z tzw. slepego zaulka) i nie dopuscic do szybkiego odci?cia tej drogi przez pozar, wymaga-niem zapewnienia odpowiedniej klasy odpornosci ogniowej obudowy poziomej drogi ewakuacyjnej obejmuje si? równiez drzwi. Poza nielicznymi wy-j^tkami w Polsce nie stawia si? przed nimi w chwi-li obecnej takich wymagan. Za niezb?dny element rozwi^zan zabezpieczaj^cych przed zadymieniem poziome drogi ewakuacyjne w budynkach wysokich i wysokosciowych - poza mieszkalnymi - po-wszechnie uznaje si? drzwi dymoszczelne klasy Sm do pomieszczen. Jak jednoznacznie bowiem wyni-ka ze swiatowych doswiadczen, bez efektywnego ograniczenia, przynajmniej w pierwszej fazie pozaru, mozliwosci wyplywu dymu na drogi ewakuacyjne z pomieszczenia obj?tego pozarem, nie da si? zapewnic na tych drogach w niezb?dnym okresie cza-su odpowiednich warunków ewakuacji.
W obiektach o skomplikowanej topografii, w których przebywa wiele osób z zewn^trz, stale oznakowania ewakuacyjne (mog^ce przeciez pro-wadzic w konkretnej sytuacji równiez w kierunku ognia) s^, zast?powane instalacjami dynamicznego ukierunkowywania ewakuacji. W ich sklad wcho-dz^, diodowe wskazniki - zielone strzalki i czerwone krzyzyki, które tworz^, okreslon^, konfiguracj?. Na sygnal pochodz^cy z centralki w zaleznosci od miej-sca, w którym zostal wykryty pozar, zielone strzalki wskazuj^, dozwolon^, tras? ewakuacji, czerwone krzyzyki zas kierunek zabroniony. Uzupelnieniem tej instalacjijestprzypodlogowe halogenowe oswie-tlenie dróg ewakuacyjnych, dobrze sprawdzaj^ce si? nawet w warunkach znacznego zadymienia [7].
Zgodnie z wymaganiem unijnym - podczas pozaru zachowanie nosnosci przez konstrukcj? budynku (przez daj^cy si? okreslic czas - wystarczaj^cy do zapewnienia, ludziom, mozliwosci, opuszczenia, bu-
DOI:10.12845/bitp.31.3.2013.14
dynku i uwzglçdniaj^cy bezpieczenstwo ekip ratow-niczych) znacz^co ogranicza dopuszczalny zakres stosowania budynków klasy „E" odpornosci poza-rowej, których konstrukcja nie musi miec zapew-nionej zadnej klasy odpornosci ogniowej. Nie jest to oczywiscie równoznaczne z zakazem wznoszenia hal o lekkiej konstrukcji stalowej. Dla hal takich nie-zbçdnejestjednak przeprowadzanie szczególowych analiz mozliwego zachowania siç ich konstrukcji w warunkach pozaru. Badania musz^, uwzglçdniac: sposób wykonania konstrukcji hali (w tymjej ewen-tualne miejscowe zabezpieczenia ogniochronne), ro-dzaj, ilosc i rozmieszczenie w hali materialów palnych; sposób i mozliw^ szybkosc wykrycia pozaru, szybkosc narastania temperatury w czasie pozaru i wplyw, jaki moze na ni^ miec zastosowanie wen-tylacji pozarowej oraz stalych urz^dzen gasniczych, a takze czas podjçcia przez uzytkowników hali dzia-lan gasniczych przy pomocy hydrantów wewnçtrz-nych, a nastçpnie przez zewnçtrzne ekipy ratowni-cze.
W wiçkszosci panstw kladzie siç duzy nacisk na dzialania uzytkowników obiektów tuz po wykry-ciu pozaru, a jeszcze przed przybyciem ekip ratow-niczych. Niezbçdne do tego jest zapewnienie mozliwosci korzystania z latwych w uzyciu hydrantów wewnçtrznych z wçzem pólsztywnym: „33" dla obiektów przemyslowych, „25" dla obiektów uzy-tecznosci publicznej, a takze „19" (niewymagaj^-cych budowy zbiornika ani pompowni przeciwpo-zarowej - w tychjuz istniej^cych budynkach miesz-kalnych, w których poziom bezpieczenstwa poza-rowego odbiega znacznie od dopuszczalnego). Jak pokazuje równiez polskie doswiadczenie, wymaga-ne u nas przepisami, instalowane w obiektach prze-myslowych hydranty „52" z wçzem plasko sklada-nym - do których uzycia potrzeba strazackiego prze-szkolenia - nie s^praktycznie nigdy wykorzystywa-ne. Nie bylo tego problemu kilkadziesi^t lat temu, gdy na terenie panstwowych zakladów przemyslowych funkcjonowaly zakladowe ochotnicze straze pozarne. Obecnie zarówno pozbawione przeszkole-nia strazackiego zalogi zakladów,jak i polegaj^ce na wlasnym sprzçciejednostki ratowniczo-gasnicze nie uzywaj^w ogóle tych hydrantów.
W niektórych panstwach, zwlaszcza we Fran-cji, w wielu kompleksach biurowych i uzytecznosci publicznej oraz obiektach przemyslowych utrzymy-wane s^, profesjonalne ekipy strazacko-ochroniar-skie, które dziçki doskonalej znajomosci obiektu i dobremu wyposazeniu, m.in. w sygnalizacjç po-zarow^, wentylacjç pozarow^, i hydranty wewnçtrz-ne, s^, w stanie prowadzic skuteczn^ akcjç gasnicz^, juz w 2 minuty od momentu wykrycia pozaru. Czç-sto ekipy te uznaje siç za zamiennik instalacji try-skaczowej w obiekcie. W Polsce rozwi^zanie to nie ma szans na upowszechnienie, dopóki zgodnie z art.
23 ust. 1 ustawy o ochronie przeciwpozarowej eki-py takie swyposazone w stosowne pojazdy i sprz?t maj^, obowi^zek uczestniczyc w dzialaniach ratow-niczych poza swoim obiektem - na wezwanie PSP.
Wsrod stalych urz^dzen gasniczych coraz wi?k-sz^rol? w panstwach Unii odgrywaj^urz^dzenia ga-snicze na mgl? wodn^, ktore charakteryzuj^, si? nie tylko duz^, skutecznosci^, dzialania, ale rowniez nie-powodowaniem strat wynikaj^cych z zalania budynkow i ich wyposazenia. Z tych samych przyczyn upowszechnia si? stosowanie gasnic na mgl? wodn^ szczegolnie w archiwach, muzeach i bibliotekach.
Masowe stosowanie systemow sygnalizacji po-zarowej w budynkach uzytecznosci publicznej, za-mieszkania zbiorowego oraz przemyslowych w bar-dzo wielu panstwach uwaza si? za niezb?dne. Dla przykladu w Wielkiej Brytanii wyposazonych w ni^, jest aktualnie ponad 300 tys. obiektow, w Republice Czeskiej 40 tys., a w Polsce zaledwie 8500 [8]. Sy-gnal alarmowy z chronionych obiektow przekazy-wanyjest najcz?sciej liniami telefonicznymi do ope-ratorow sieci telefonicznych, a dopiero stamt^d -juz poprzez dyspozytorow - do centrow powiadamiania ratunkowego. Byc moze jest to system nieco bar-dziej zawodny od przyj?tego w Polsce, ale znacznie tanszy, co bardzo ulatwilojego upowszechnienie.
Coraz szerzej, a w obiektach wyposazonych w dzwi?kowy system ostrzegawczy (DSO) obligato-ryjnie, stosowane s^, systemy integracyjne zarz^dza-j^ce urz^dzeniami sluz^cymi bezpieczenstwu poza-rowemu obiektow. Umozliwiaj^one:
• weryfikacj? sygnalu alarmu pozarowego przy po-mocy innych systemow bezpieczenstwa,
• sterowanie urz^dzeniami przeciwpozarowymi bezposrednio przez operatora,
• monitorowanie stanu pracy tych urz^dzen bezpieczenstwa, ktore powinny dzialac w przypadku za-istnienia pozaru.
3. Przepisy techniczno-budowlane umozliwiaj^ce stosowanie metod inzynierskich
W coraz wi?kszej liczbie panstw przepisy techniczno-budowlane formulowane s^, w sposob umoz-liwiaj^cy szerokie stosowanie metod inzynierskich. Metody te pozwalaj^na lepsze dopasowanie rozwi^-zan wykorzystywanych w budynku do potrzeb zwi%-zanych z bezpieczenstwem. Dzi?ki temu mozna ob-nizyc koszty inwestycji, ze wzgl?du na mozliwosc stosowania dokladnie tego, co w danych warunkach jest niezb?dne. Metody te umozliwiaj^, takze rezy-gnacj? z arbitralnego udzielania w trybie administra-cyjnym zgody na odst?pstwo od przepisow. Struktu-ra takich przepisowjest dwupoziomowa. W cz?sci I - obligatoryjnej - zawarte s^, wymagane cele i wla-sciwosci, uzytkowe, budynkow,, ktore, powinny, byc, zawsze zapewnione, a w cz?sci II - fakultatywnej -
D01:10.12845/bitp.31.3.2013.14
warunki techniczne o postaci zblizonej do polskich, ktorych stosowanie zapewnia domniemanie spelnie-nia wymagan cz?sci I.
Z rozwi^zan zawartych w cz?sci II przepisow mozna nie korzystac po udowodnieniu, w opar-ciu o kryteria zawarte w cz?sci I, ze rozwi^zania przyj?te w projekcie budowlanym b?d^tak samo do-bre, jak te zawarte w cz?sci II. Projektant wykazu-je to za pomoc^metod inzynierskich: obliczen, ana-liz, symulacji komputerowych, wzgl?dnie wynikow eksperymentow [9].
4. Kontrole spelniania wymagan bezpieczenstwa pozarowego w budynkach
Unijne rozporz^dzenie budowlane zobowi^zuje do zachowywania podstawowych wymagan dla budynkow, w tym bezpieczenstwa pozarowego, przez caly okres ich uzytkowania. Wywi^zywanie si? z tego obowi^zku sprawdza si? w trakcie okreso-wych kontroli budynkow, przeprowadzanych na koszt ich wlascicieli przez inzynierow odpowiednich specjalnosci. W razie stwierdzenia uszkodzen lub brakow, ktore moglyby spowodowac zagrozenie zy-cia lub zdrowia ludzi, bezpieczenstwa mienia lub srodowiska, kontroluj^cy s^ zobowi^zani (i pono-sz^ za to odpowiedzialnosc - w skrajnym przypadku nawet karn^) zamiescic odpowiednie uwagi w pro-tokole. Jego kopi? przesylaj^ do lokalnego nadzoru budowlanego, ktory nast?pnie sprawdza, czy uszko-dzenia i braki zostaly usuni?te.
W Polsce istniej^ kontrole tego rodzaju, ale jak dot^d nie obejmuj^ one spelniania w budynkach wymagan bezpieczenstwa pozarowego. Jednoczesnie Panstwowa Straz Pozarna, uprawniona do przepro-wadzania czynnosci kontrolno-rozpoznawczych (ze wzgl?du na braki w personelu) ogranicza je do budynkow uzytecznosci publicznej i zamieszkania zbiorowego, zakladow stwarzaj^cych zagrozenie powazn^ awari^ przemyslow^ oraz obiektow prze-kazywanych w uzytkowanie. Eksploatowane budyn-ki mieszkalne, a takze produkcyjne i magazynowe w praktyce nie s^ kontrolowane [10]. Nie pozostaje to bez wplywu na liczb? ofiar smiertelnych w poza-rach oraz poziom strat materialnych, ktore w ostat-nich latach w Polsce niepokoj^co rosn^ [11].
Jak wielokrotnie stwierdzano, w procesie eks-ploatacji budynkow ich wlasciciele i uzytkowni-cy dopuszczaj^ si? wprowadzania zmian powodu-j^cych znacz^ce pogorszenie si? warunkow ochro-ny przeciwpozarowej budynkow. Bylo to m.in. przy-czyn^ tragicznych skutkow pozaru budynku socjal-nego w Kamieniu Pomorskim w 2009 r., smierc poniosly wowczas 23 osoby. Nagminnie spotyka si? znaczne zwi?kszanie g?stosci obci^zenia ogniowe-go w budynkach przemyslowych, projektowanych dla g?stosci tego obci^zenia ponizej 500 MJ/m2,
przy której wymagania bezpieczenstwa pozarowe-go s^minimalne. Wmysl art. 71 Prawa budowlane-go, zmiana warunków bezpieczenstwa pozarowego (a zwi?kszenie g?stosci obci^zenia ogniowego w stopniu powoduj^cym wzrost wymagan dla obiek-tu stanowi tak^ zmian?)jest niedopuszczalna bez ak-ceptacji administracji architektoniczno-budowlanej. Oczywiscie akceptacja taka bylaby niemozliwa bez wprowadzenia dodatkowych rozwi^zan zabezpie-czaj^cych. Mimo ze pion kontrolno-rozpoznawczy PSP ma obsad? zbyt mal^ w stosunku do zakresu swych obowi^zków, to poswi?cenie temu problemo-wi troch? uwagi w czasie czynnosci kontrolno-roz-poznawczych, nawet wl^cznie z powiadomieniem ubezpieczyciela, byloby na pewno bardzo pozytyw-ne. Cz?sto dochodzi tez w obiektach budowlanych do drastycznego pogarszania warunków ewakuacji.
Wprowadzenie obowi^zkowych okresowych kontroli spelniania wymagan bezpieczenstwa pozarowego w budynkach, zgodnych z wymaganiami prawa unijnego, musialoby przyniesc zdecydowa-n^popraw? istniej^cej sytuacji. W Polsce dysponu-jemy duzymi zasobami wysokokwalifikowanej ka-dry absolwentów Szkoly Glównej Sluzby Pozarni-czej zdolnymi do realizacji takich zadan, które aktu-alnie ze wzgl?du na trudnosci na rynku pracy nie za-wsze s^ w pelni wykorzystywane.
5. Podsumowanie
Nowe unijne rozporz^dzenie budowlane naklada na Polsk? nowe zadania w zakresie bezpieczenstwa pozarowego budynków. Przy ich spelnianiu za naj-bardziej korzystne nalezy uznac wykorzystywanie doswiadczen starszych panstw Unii. Obejmuj^ one zarówno szereg rozwi^zan technicznych stosowa-nych w budynkach,jak i odmienny cz?sto od nasze-go sposób formulowania przepisów. Bardzo istot-nejest tez zapewnienie powszechnych, okresowych kontroli budynków w zakresie spelniania wymagan bezpieczenstwa pozarowego zapobiegaj^cych wzro-stowi zagrozenia wynikaj^cego z niewlasciwej eks-ploatacji budynków.
Literatura
1. Dyrektywa Rady nr 89/106/EWG z dnia 21 grud-nia 1988 r. w sprawie zblizenia przepisów usta-wowych, wykonawczych i administracyjnych Panstw Czlonkowskich odnosz^cych si? do wy-robów budowlanych (Dz. U. L 40 z 11.02.1989).
2. Rozporz^dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków tech-
DOI:10.12845/bitp.31.3.2013.14
nicznych, jakim powinny odpowiadac budyn-ki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z pózn. zm.).
3. Ratajczak, D., Zieleniewski, S. Nowe unijne roz-porzqdzenie budowlane, aprzepisy obowiqzujq-ce w Polsce, „Ochrona Przeciwpozarowa" 2011, Nr 2, s. 2-3.
4. Rozporz^dzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011r. ustanawiaj^ce zharmonizowane warunki wpro-wadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylaj^ce dyrektywç Rady 89/106/EWG (Dz. U.L 88z 04.04.2011).
5. BS 9991:2011 Fire safety in the design, management and use of residential buildings - Code of practice.
6. Bartsch, M., Loeckx, M., Ludwig, U., Glutheiße Seen, „Der Spiegel", 2012, Nr 26, s. 12-17.
7. Börner, L. Dynamiczne ukierunkowywanie ewakuacji, „Ochrona Przeciwpozarowa", 2005, Nr 3, s. 50-51.
8. Sobstel, J. W. Monitoring pozarowy zwiqksza bezpieczenstwo pozarowe obiektów budowlanych i ich uzytkowników. VII Miçdzynarodowa Konferencja „Bezpieczenstwo Pozarowe Obiektów Budowlanych", Warszawa 2012, s. 295301.
9. Ratajczak, D., Tofilo, P. Performance BasedFi-reRegulations in Poland - Advanced Draft Under Consultation. 8th International Conference on Performance - Based Codes and Safety Design Methods, Lund University, Sweden 2010, s. 119-124.
10. Ratajczak, D., Projekt nowych warunków technicznych dla budynków. „Ochrona Przeciwpozarowa" 2012, Nr 3, s. 2-6.
11. Janik, P. Wnioski z pozarów 2010-2012. „Ochrona Przeciwpozarowa" 2013, 2, s. 2-5.
dr inz. Dariusz Ratajczak - jest radc^, Glównego Inspektora Nadzoru Budowlanego, wyklada rów-niez przedmiot Bezpieczenstwo pozarowe budynków w Szkole Glównej Sluzby Pozarniczej. W la-tach 1992-2007 byl Dyrektorem Biura Rozpoznawa-nia Zagrozen Komendy Glównej Panstwowej Strazy Pozarnej. Od wielu lat aktywnie uczestniczy w two-rzeniu przepisów przeciwpozarowych i technicz-no-budowlanych. Jest Przewodnicz^cym Rady Re-dakcyjnej kwartalnika Stowarzyszenia Inzynierów i Techników Pozarnictwa „Ochrona Przeciwpozaro-wa".
