CC BY
19
HayKOBHH BicHHK .HbBiBCbKoro Ha^0Ha№H0ro ymBepcurery BeTepHHapHOi MegnuUHH Ta 6i0TexH0H0riH iMeHi C.3. f^u^Koro Scientific Messenger of Lviv National University of Veterinary Medicine and Biotechnologies named after S.Z. Gzhytskyj
doi: 10.15421/nvlvet6645
ISSN 2413-5550 print ISSN 2518-1327 online
http://nvlvet.com.ua/
Diagnostic problems anemia in alpakas
B. Abramowicz, A. Milczak, D. Bochynska beata.abramowicz13@gmail.com
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Wydziai Medycyny Weterynaryjnej Katedra i Klinika Chorob Wewngtrznych Zwierzqt, Lublin, Polska University of Life Sciences in Lublin, Veterinary Medicine Faculty, Department of Internal Diseases, Lublin, Poland
In South America, moderate to severe anemia is a relatively common problem in alpacas presented to referral institutions and in those seen in private practices. The anemia is, at times, unexplained, and can be very debilitating. Possible causes of anemia in alpacas are parasitic gastroenteritis, Mycoplasma haemolamae, gastric ulcers, iron deficiency in the diet. Fe deficiency anemia is due to different causes, which lead to too low concentration of Fe in the body and impossibility of heme synthesis.
A case report
Alpaca herd examined which were located near Lublin. The herd numbered 12 animals. Alpacas stayed for two months in the owner. In 7 animals we observed apathy, they became sad with reduced or lack of appetite, thirst reduced or normal. One out of seven alpacas was debilitated, lying, poorly responsive to the environment. We observed sick animals pale mucous membranes in a clinical study. Blood samples and faeces for laboratory animals from the healthy and the sick animals. We drew blood counts and biochemical: concentration of iron and selenium and the Mycoplasma haemolamae. We carried out a study of parasitological of faeces.
Alpacas did not show symptoms, they had all parameters in reference interval. Result selenium concentration in the serum was correct in all exanimated animals. Testing for Mycoplasma haemolamae was negative. The study revealed single eggs gastrointestinal parasites in study of parasitological of faeces.
In sick animals there was observed anemia, microcytic, hypochromic. This indicated iron deficiency. In these cases, iron concentration, ranged from 3.13 to 9.75 mmol / L. However, in other animals, concentration of this element is in the range reference standards (11-29 mmol / L) for adult alpacas. An effective iron dextran treatment to even out the level of serum Fe.
Conclusions
In our case, anemia was caused by nutritional deficiencies of iron, which gave way to the long-term supplementation of this element.
Key words: blood, anemia, red blood cells, hemoglobin, hematocrit, iron, alpaca, Mycoplasma haemolamae, stomach ulcers, parasitological examination.
Citation:
Abramowicz, B., Milczak, A., Bochynska, D. (2016). Diagnostic problems anemia in alpakas. Scientific Messenger LNUVMBT named after S.Z. Gzhytskyj, 18, 2(66), 220-222.
Wst^p
Alpaki nalez^ do rodziny wielbl^dowatych, tj. ssakow lozyskowych z rz^du parzystokopytnych. Wielbl^dowate s^ ssakami duzymi i bardzo duzymi. Charakteryzuj^ si§ dlug^, wygi^ szyj^, mal^ glow^, krotkim ogonem i dlugimi, smuklymi konczynami zakonczonymi dwoma palcami (III i IV), pozostale palce s^ calkowicie zredukowane. Posiadaj^ trojkomorowy zol^dek. Alpaki s^ zwierz^tami przezuwaj^cymi, ale nie nalez^ do przezuwaczy. W przeciwienstwie do pozostalych ssakow, wielbl^dowate posiadaj^ erytrocyty o owalnym ksztalcie,
bardzo odporne na wahania cisnienia osmotycznego. Kazdy erytrocyt moze nap^czniec do 240% swojej zwyklej obj^tosci, bez ryzyka uszkodzenia. Erytrocyty alpak zachowuj^ duz^ mobilnosc nawet w okresach wzrostu lepkosci krwi, zwi^zanego z odwodnieniem. Alpaki s^ zwierz^tami socjalnymi tworz^cymi grupy rodzinne zlozone z dominuj^cego samca, kilku samic i ich potomstwa. Zywi^ si§ traw^ i liscmi drzew i krzewow.
W poludniowej Ameryce u alpak stosunkowo cz^sto obserwuje si§ niedokrwistosc roznie zaawansowan^ od lagodnej do ci^zkiej postaci. Niejednokrotnie wyst^puje ona z niewyjasnionych przyczyn. W wi^kszosci
przypadkow wsrod czynnikow sprzyjaj^cych jej pojawieniu si§ mozna zaliczyc pasozyty zol^dkowo-jelitowe najcz^sciej z rodziny Trichostrongylidae oraz Strongyloididae, bakteryjne Mycoplasma haemolamae, wrzody zol^dka, niedobory zelaza lub selenu w pozywieniu (Foster et al., 2009). Mycoplasma haemolamae jest bakteri^ rodziny Mycoplasmataceae wykazuj^ chemotropizm do blony erytrocytow. U alpak wywoluje ona niedokrwistosc przebiegaj^ w postaci od lagodnej do ci^zkiej. Najcz^sciej anemia wywolana tymi patogenami objawia si§ ospalosci^, gor^czk^, a w ci^zkich przypadkach nawet smierci^ (Wernery, 2012). Autorka (4) donosi, iz wedlug przeprowadzonych badan wi^kszosc alpak jest nosicielem Mycoplasma haemolamae, bez widocznych objawow klinicznych. Choroba ujawnia si§ w wyniku spadku odpornosci zwierz^t, w postaci niedokrwistosci z obnizonymi wskaznikami czerwonokrwinkowymi - erytrocytami, hematokrytem i hemoglobin^ (Tornquist et al., 2010; Wernery, 2012). Niedokrwistosc z niedoboru Fe jest spowodowana roznymi przyczynami, ktore prowadz^ do zbyt malego st^zenia Fe w organizmie i braku mozliwosci syntezy hemu. Zelazo jest niezb^dnym skladnikiem grupy hemowej hemoglobiny, a w przypadku jego braku, Hb nie moze byc wytwarzana w odpowiednich ilosciach (Morin et al., 1992; Van Saun, 2006). W literaturze mozna natkn^c si§ na opis przypadkow niedokrwistosci spowodowanej niedoborem selenu u wielbl^dowatych (Faye and Seboussi, 2009). U tych zwierz^t oprocz choroby tzw. «bialych mi^sni» odnotowano wyrazny spadek liczby krwinek czerwonych, hematokrytu i hemoglobiny. Po zastosowaniu suplementacji Se w diecie powyzsze wskazniki wrocily do prawidlowych wartosci fizjologicznych.
Opis przypadku
Do Katedry i Kliniki Chorob Wewn^trznych Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie dostarczono alpak§, samic§ lat okolo 2. Wlasciciel zwierz^cia podal w wywiadzie, ze pochodzi ona ze stada licz^cego jeszcze 11 innych alpak. Zwierz^ta zostaly sprowadzone bezposrednio z Chile i przebywaj^ w Polsce od 2 miesi^cy. Zaniepokojenie wlasciciela wzbudzil stan zwierz^cia. Alpaka lezala i slabo reagowala na otoczenie. Objawy te wyst^pily dosc nagle. W badaniu klinicznym stwierdzono bladosc blon sluzowych, dusznosc mieszan^ w spoczynku.
Od zwierz^cia pobrano krew do badan laboratoryjnych morfologicznych i biochemicznych, do probowki z EDTA i na surowicy. Wykonano badanie hematologiczne krwi, w ktorym stwierdzono leukopenia i niedokrwistosc mikrocytarn^, z dosc wysok^ wartosci^ MCHC. Ponadto w przygotowanym preparacie zaobserwowano anizocytoz^ i polichromazj^ krwinek; oraz drobne, okr^gle granatowe twory przypominaj^ce wygl^dem bakterie. Taki obraz nasun^l podejrzenie, iz przyczyn^ niedokrwistosci jest infekcja Mycoplasma haemolamae. Drobnoustroj ten wywoluje u zarazonego zwierz^cia hemoliz^ wewn^trznaczyniow^. Za procesem hemolitycznym mogla tez przemawiac wysoka wartosc MCHC (Stojecki et al., 2012). Brak doswiadczenia w
morfologicznej diagnostyce infekcji Mycoplasma haemolamae utrudnial podj^cie ostatecznej decyzji, a nie dysponowano, niestety, mozliwosci^ potwierdzenia podejrzenia badaniem serologicznym, czy PCR. Wyniki innych badan nie rozwiewaly w^tpliwosci. Wi^kszosc wskaznikow biochemicznych krwi miescila si§ w zakresie norm fizjologicznych. Jedynie st^zenie zelaza w surowicy bylo niskie. Wartosc tego pierwiastka w surowicy wynosila 3,13 ^mol/l. Podj^to decyzji o zastosowaniu leczenia oksytetracyklin^ w dawce 15 mg/kg oraz dekstranem zelaza w dawce 300 mg na zwierz§ pod skornie. W trzeciej dobie leczenia zwierz§ padlo.
W badaniu posmiertnym u zwierz^cia stwierdzono obecnosc skupisk wydluzonych, szaro-bialych cyst w wi^kszosci mi^sni szkieletowych. Na podstawie badania histopatologicznego rozpoznano masywn^ inwazj§ Sarcosporidium spp.
Wobec niepomyslnego zejscia choroby wlasciciel zwrocil si§ z prosba o przebadanie pozostalych zwierz^t w stadzie licz^cym 11 szt. Stan zwierz^t byl bardzo zroznicowany.
U cz^sci (6 szt.) alpak zaobserwowano apati§, zmniejszony apetyt. W badaniu klinicznym stwierdzono bladosc blon sluzowych, pozostale uklady nie odbiegaly od norm fizjologicznych. Pozostale (5 szt.) zwierz^ta nie wykazywaly zadnych objawow klinicznych i zmian w badaniu klinicznym. Od wszystkich zwierz^t pobrano krew do badania hematologicznego i biochemicznego oraz kal do badania parazytologicznego. W badaniu hematologicznym szesciu alpak stwierdzono, podobnie jak u padlej sztuki, niedokrwistosc mikrocytarn^, z podwyzszon^ wartosci^ MCHC. W rozmazie krwi zaobserwowano anizocytoz^ i polichromazj^ krwinek, stwierdzono takze obecnosc dakrocytow oraz obecnosc licznych drobnych, linearnych i romboidalnych ciemno eozynofilowych zlogow pokrywaj^cych powierzchni^ wi^kszosci erytrocytow. S3 to najprawdopodobniej krysztaly hemoglobiny - s^ one latwe do zidentyfikowania i najprawdopodobniej nie maj^ znaczenia klinicznego. Od 3 zwierz^t z 6 wyslano surowicy do badania w kierunku Mycoplasma haemolamae metoda PCR. Wynik tego badania byl ujemny. U pozostalych 5 zwierz^t wyniki badania hematologicznego miescily si§ w zakresie norm fizjologicznych. U wszystkich zwierz^t oznaczono st^zenie zelaza w surowicy. U padlej alpaki st^zenie Fe w surowicy bylo najnizsza i wynosilo 3,13 ^mol/l. U zwierz^t z niedokrwistosci^ zakres st^zenia zelaza wahal si§ od 5,08 do 9,75 ^mol/l. Natomiast u pozostalych alpak st^zenie tego pierwiastka miescilo si§ w zakresie norm referencyjnych (11-29 ^mol/L) dla doroslych alpak. Ponad to zdecydowano si§ na oznaczenie st^zenia selenu, po konsultacji ze specjalist^ od chorob wielbl^dowatych z Arabii Saudyjskiej. Konsultant zasugerowal bowiem, iz jedn^ z przyczyn niedokrwistosci u wielbl^dowatych w jego kraju jest wlasnie niedobor selenu. Okazalo si§, ze st^zenie tego pierwiastka u wszystkich sztuk oscylowalo wokol srednich wartosci normy fizjologicznej. W badaniu parazytologicznym kalu stwierdzono pojedyncze jaja nicieni zol^dkowo-jelitowych z rodziny Trichostrongylidae oraz Strongyloididae. Wlascicielowi zasugerowano celowosc przeprowadzenia badania
Науковий вюник ЛНУВМБТ iMeHi С.З. Гжицького, 2016, т 18, № 2 (66)
biopsyjnego mi^sni u niektorych sztuk, ten jednak nie wyrazil na to badanie zgody.
Zwierz^ta odrobaczono preparatem Fenbenat. U wszystkich sztuk zastosowano suplementaj dextranu zelaza (Ferrovet 100 mg/ml) w dawce 300 mg na dorosl^ alpak§. Podano takze selen z witamin^ E (MYOGASTER-E, roztwor do wstrzykiwali dla bydla, owiec i swi, zawieraj^cy octanu tokoferylu 100 mg/ml seleninu sodu bezwodnego 1,315 mg/ml - 2ml/sztuk§ i.m.). Co drugi dzien, przez 14 dni, zwierz^tom podawano takze witamin^ B12 w dawce 3000 ^g na zwierz§ podskornie. Maj^c na uwadze fakt, ze u padlej sztuki stwierdzono sarkosporidioz^, wszystkim sztukom podano domi^sniowo Sulfatrim. Zakladano przeprowadzenie dwutygodniowej kuracji sulfonamidem, ale wlasciciel zauwazyl, ze po injekcjach zwierz^ta byly osowiale, a u dwu z nich wyst^pil krwiomocz. Odstawiono lek, ale profilaktycznie u wszystkich zwierz^t przeprowadzono pi^ciodniow^ kuracji oksytetracyklin^ w dawce 15 mg/km m.c. domi^sniowo. Po zastosowaniu leczenia antybiotykiem, zwierz^ta nie wykazywaly zadnych objawow chorobowych. Zacz^ly interesowac si§ otoczeniem, a ich aktywnosc powrocila do normy. Podaz dekstranu zelaza, selenu z wiamin^ E i witamin z grupy B (Combivit) powtarzano jeszcze dwukrotnie w odst^pach 30 dni. Parametry morfologiczne krwi (erytrocyty, Ht i Hb) wrocily w granice norm fizjologicznych. Zwierz^ta zacz^ly jesc i przybierac na wadze.
Omowienie i wnioski
Ustalenie etiologii niedokrwistosci u alpak jest trudne wobec mnogosci przyczyn mog^cych wywolac ten stan. W omawianym wypadku zaden z istotnych czynnikow wywoluj^cych niedokrwistosc nie wyst^powal w nasileniu, usprawiedliwiaj^cym rozwoj tego stanu. Inwazja Sarcosporidium spp. moze byc powodem utraty laknienia, spadku masy ciala a takze niedokrwistosci. Diagnostyka sarcosporidiozy jest jdenak trudna. U zywicieli ostetecznych mozna wykryc obecnosc sporocyst w badaniu kalu metod^ flotacji, natomiast u zywicieli posrednich, rozpoznanie jest mozliwe tylko podczas badania poubojowego lub na podstawie badania biopsyjnego mi^sni, o ile w pobranym wycinku znajd^ si§ torbiele (Stojecki et al., 2012).
Brak rozpoznania etiologicznego oraz fatalne zejscie choroby u jednej ze sztuk wymusil podj^cie terapii polipragmatycznej. Zwierz^ta dobrze zareagowaly na podane leki. Trudno jednak ustalic, ktory z nich okazal si§ istotnie skuteczny. W tym przypadku najprawdopodobniejsz^ przyczyn^ niedokrwistosci wydawal si§ byc niedobor zelaza. W oparciu o przeprowadzone badania nie bylo mozliwe ustalenie, czy niedobor ten wynikal z przyczyn zywieniowych, czy tez byl efektem zaburzen w obrocie zelaza. Maj^c na uwadze fakt, ze zwierz^ta byly sprowadzone do Polski wzi^to pod uwag§ rozne przyczyny niedokrwistosci, ze szczegolnym uwzgl^dnieniem czynnikow infekcyjnych i inwazyjnych
wyst^puj^cych w kraju pochodzenia zwierz^t. Ujemny wynik badania PCR w kierunku Mycoplasma haemolame w opisywanym stadzie pozwolil na wykluczenie tej infekcji. Nie przes^dza to jednak, ze padla sztuka byla wolna od infekcji wspomnianym drobnoustrojem. Jak dot^d brak jest danych na temat sposobow transmisji zakazenia w warunkach naszego kraju. Zastosowanie oksytetracykliny u pozostalych przy zyciu zwierz^t uzasadniano nie tyle brakiem zaufania do wynikow badan PCR, ile podejrzeniem, ze przyczyn^ niedokrwistosci moze byc inna infekcja. W gr§ moglo wchodzic zakazenie Clostridium perfringens. W Ameryce Poludniowej infekcje wywolane tym drobnoustrojem spotyka si§ cz^sto u alpak. Czynnikiem usposabiaj^cym do zakazenia s^ sytuacje stresowe. W przebiegu zakazen Clostridium perfringens opisywano u ludzi i zwierz^t przypadki rozwoju niedokrwistosci hemolitycznej.
Trudnosci w ustaleniu rozpoznania sklaniaj^ do gl^bszego zastanowienia nad kwesti^ diagnostyki chorob alpak w Polsce. Wobec wzrostu zainteresowania hodowl^ i chowem tych zwierz^t konieczne wydaj§ si§ opracowanie paneli diagnostycznych dla zwierz^t introdukowanych ale takze tych wyhodowanych juz w kraju. Nie bez znaczenia jest oczywiscie kwestia ustalenia wartosci referencyjnych poszczegolnych wskaznikow laboratoryjnych. Nalezy przypuszczac, ze zmiana klimatu i wysokosci nad poziomem morza wplywa zwlaszcza na zakresy wskaznikow ukladu czerwonokrwinkowego, dlatego korzystanie z wartosci opracowanych w innych krajach moze byc zawodne.
Pismiennictwo
Tornquist, S.J, Boeder, L., Rios-Phillips, C., Alarcon, V. (2010). Prevalence of Mycoplasma haemolamae infection in Peruvian and Chilean llamas and alpacas. J Vet Diagn Invest. 22, 766-769. Van Saun, R.J.(2006). Nutritional diseases of South American camelids. Small Ruminant Research. 61, 53-164.
Morin, D.E., Garry, F.B., Weiser, M.G. (1992). Hematologic Features of Iron Deficiency Anemia in Llamas. Vet Pathol. 29, 400-404. Wernery, U. (2012). Mycoplasmosis in camelids with own investigations. Journal of Camel Practice and Research. 19(2), 135-142. Faye, B., Seboussi, R. (2009). Selenium in Camel - a
review. Nutrients, doi: 10.3390/nu1010030. Foster, A., Bidewell, C., Barnett, J., Sayers, R. (2009). Haematology and biochemistry in alpacas and llamas. In Practice. 31, 276-281. Stojecki, K., Karamon, J., Sroka, J., Cencek, T. (2012). Molecular diagnostics of Sarcocystis spp. infections. Polish Journal of Veterinary Sciences. 15(3), 589596.
Cmammn nadiümna do peda^ii 1.10.2016
