Научная статья на тему 'Ներքաղաքային ավտոմոբիլների վառելանյութի շահագործական և տեսակարար ծախսի որոշումը երթային ռեժիմների եղանակով'

Ներքաղաքային ավտոմոբիլների վառելանյութի շահագործական և տեսակարար ծախսի որոշումը երթային ռեժիմների եղանակով Текст научной статьи по специальности «Строительство и архитектура»

CC BY
7
2
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
վառելանյութի տեսակարար ծախս / շարժման ռեժիմ / երթային ռեժիմ / վառելանյութի նորմավորում / ներքաղաքային տրանսպորտ / Specific fuel consumption / movement mode / routing mode / fuel normalization / intracity transportation

Аннотация научной статьи по строительству и архитектуре, автор научной работы — Karapet Mosikyan, Marina Barseghyan, Chinar Nersesyan

Հոդվածում ներկայացված է կոմերցիոն ավտոմոբիլների վառելանյութի շահագործական և տեսակարար ծախսի հաշվարկման մշակված մեթոդիկան, որի հիմքում դրված են ավտո­մո­բիլի շարժման դիֆերենցված ռեժիմների ժամանակ վառելանյութի ծախսի փոփոխության գոր­ծա­կից­ները։ Հետազոտությունում մշակված մեթոդիկայի կիրառմամբ կատարվել է փորձնական ուսում­­նասիրություն, որի արդյունքներով լուծվել է ներքաղաքային միկրոավտոբուսի վառելա­նյու­թի ծախսի նորմավորման խնդիրը։ Շարժման ռեժիմները դիտարկվել և դասակարգվել են որպես թափառքի, կայուն արագության, արգելակման, արգելակում դրոսելացումով, ազատ գլոր­ման և շարժիչի պարապ ընթացքի, որը և հիմք է ծառայել փաստացի երթուղում գազա­շար­ժիչային վառելանյութի ծախսի որոշման ժամանակ։

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Determination of Operational and Specific Fuel Consumption for Intracity Automobiles by the Method of Routing Modes

The article touches upon the developed method for calculating the operational and specific fuel consumption of commercial automobiles, which is based on coefficients of change in fuel consumption under differentiated modes of automobile movement. Pilot research has been conducted using the study methodology, and its findings allowed for the solution of the means for normalizing the fuel consumption of an intracity minibus. The movement modes have been observed and classified as acceleration, fixed speed, braking, throttle braking, free running and idling, which served as a basis for determining the gas engine fuel consumption on the actual route.

Текст научной работы на тему «Ներքաղաքային ավտոմոբիլների վառելանյութի շահագործական և տեսակարար ծախսի որոշումը երթային ռեժիմների եղանակով»

DOI: https://doi.org/10.54338/18294200-2023.3-07 SPUbU^ñPS

'brßU4U£U3b' U4SnunPbLLbrb 4UftbLU'3nb№ СЩиадГШЧиЪ b4 Sbüu4urur ÜUfrUb nrncnbuc ftbtf bUbbrb b4ULU4n4

Чшpшщhш ^^np] ипи^шЬ*, Uшp]bш ühpqhj] PшpuhqJшb, Э]bшp Чшhшb] 'hpubu^l

¿£шpwшpшщbwnlpJшü h2]liupmpnipjmli Ziujmummhp mqqmjpü hmiimiuiupiuh, f. bphiub, ZZ

*karomosikyan@mail.ra

Znilmbniii libpl¡mjmglmb t hbppmrmfmjpli mlmnifnppLhbpp imnbimhjnipp 2whiuqnpbm-l¡mh h inbuml¡mpmp bmjuup hm2lmpl¡ifmh 12шИшЬ lbpnqpl¡mh, npp hpifpniif qplmb bli mlinn-Wnppip2iupdilmh Ipфbpbhglшbnbdplhbpp dmlmhml lmnbLmhjnipp bmjuup фnфnJunLpJшh qnp-bml¡pglbpp: ZbmmqnmnLpjnLhnLiI ^шЩшЬ lbpnipl¡mjp l¡ppmnifmifp l¡mmmplbi t фnpÁhшl¡шh niuniillimuppnipjmh, npp mpqjnihplibpnl ¿nib^L t hbppmrmfmjph i!pl¡pnmlinnpniup lmnbLmhjnipp bmjuup hnpüiulnpüiuh Juhippp: Ümpdlmh nbdplhbpp qprnmpllbL h qmuml¡mpqlbL bl npщbupшфшnpp, lmjniíi mpmqnipjmli, mpqbLml¡ifmli, mpqbLml¡niif qpnubLmgniifnl, mqmw qLnp-ilmli h2wpdp] щшpшщ phpmgpp, npp h hplf t bmnmjbL фтитгид] bppniqniif qmqm2mpdp¿mjph lmnbLmhjnipp bmjuup npn2ilmh dmifmhmlj:

ршьш] pmnbp. lmnbLmhjnipp mbumljmpmp bmjuu, 2wpdiJmh nbdpü, bppmjph nbdpü, tfm-nbLmhjnipp hnpifmlnpniif, hbppmqmpmjph wpшhuщnpw

'Lhpш&m.pjm.b

■Lbppm^pm]! nlrUnpшфnJшIpnlJübp ppm^mlmglnr mlmnlnpplbp] lmnbimljnip] bmjubpp (i]qbLmj]l lmnbimljnip, иЬг^шЬ qmq) фnJшIpnlJlbp] ]lplmpdbp] Jbg lmqlniJ bl 17—32 %: Lbplmjnilu lbppm^pmj]l mlrnnpniulbp 2шhшqnpbnr rnlrnbulmpnr unipjblm-lbpp lmnbimljnip] bmjul plmpnil bl pus qnpbmpml] mlmb hulnrmlml lnplbp] mlb^mg-pmb hmlb^m^ mn^nulbp], ^mjlmb 2шhшqnpЫшl щш]Jшüübp]g [1]: Um^mjl lbppmrmpmj]l mlrnnpniulbp] lmnbimljnip] 2mhmqnpbmlml h mbum^mpmp bmju] á]2rn lnpJmlnpniJp, npp lbpg]l hm2lnl ÀhmlnpniJ t фnJшIpnlJlbp] ]lplmpdbpp, ^mphnp l^mlmlnipjnil nil] rnlrnbulmpnr unipjblmlbp] bmjubp] á]2rn щlшlшlnplшl, b^mlnimlbp], 2шhnLjp] h 2шЬп1-pmpbpm^ml gnigml]2lbp] pmpb^mllml шппЫпф Slmbulmpnr unipjblmlbp] hmlmp imnb^m-ljnip] Ф^ш^ш^! bmjubpp ^шфшqшlg übb bl, ]иЦ ipmlg llmqbgnill nil] j]um ^mplnp l2mlmlnipjnil h mpipm^ml t:

'jniphp h ibp-nqlbp

4mnbimljnip] 2шhшqnpbшlшl bmjup rnlrnbulmpnr unipjblmlbpp щlшlшlnpnlJ bl pus 100 ll lmqp], mnmlg hm2l] mnlb^ni bppnirnil mlrnnpniu] 2шpdüшl nbd]lp, pbnlmlnpnilp h bppnirni plnipmq]pp [2, 3]:

HpUt q^шшqnpЬüшЦшü h^üüш^npnLÜ, pшg^ qnpЬшpшü^ шnш2шpЦшЬ hu^n^^ü ünpüh-p^g ¿Цш, npp U phpniü t npn2шЦ^ шühшüшщшшшu^шünLpjшü ^nhjmüjntp^ фшишшд^ Ьш^^ U uшhüшü^шЬ ünpü^ ü^gU: ^^ü^ t, np bpUшü^ áшüшщшphшфnцngш;фü gшügp (&Ф0) püq-Lшüq2шфшш]^ü t, qшü^nLÜ t ^ü^hu hшppш^ШJpш;фü-hnp^qnüшЦшü, ШJÜщhu t/ ^hph/p-^jptgpühpn^ Цшpш^шЬ ^/^ф^ щшJÜшüühpnLÜ: PüшЦшü t, np ^nhjmüjntp^ Ьш^up фпфп^-^niü t ш^ш^пш^ pшp2шшpшqш]^ü hшшЦшüfy2Ühp^ фnфn^üшü щшш^шпп^:

ш]^, ш^шnpnLuühp^ npn2 hppntq^ühp шügünLÜ hü hшühüшшшpшp gшЬp шpшüuщnp-шш;]^ hnup^ ^üшhüu^^nLp]nLÜ ntühgnq фnцngühpnф üjntuühpp pшpÀ.p ^üшhüu^nLpjnLÜ ntüh-gnq фnцngühpnф UpqjnLÜpnLÜ ш^шnpnLuühp^ 2шpdüшü nhd^üühpp (ршфшпр, шpqhlшЦnLÜ, шqшш q/npnLÜ, qpnuhjmgntü U ш^Ь) ^^иш шшpphp hü: PüшЦшüшpшp ^nhjmüjntp^ Ьш^up üntjü^hu шшpphp t, npp ^шр t шpшшgnlДhp ^nhjmüjntp^ Ьш^и^ hш2^шpЦüшü dшüшüшЦ, uшЦшJÜ ШJuop^ш ^^ШЦП^ ш]ü Цшшшp^nLÜ:

U^npntu^ ^nh/müjnLp^ 2шhшqnpЬшЦшü (//100 Цй) U шhuшЦшpшp ^^up (q/nui¡inp Цй) щшJÜшüш^np^шЬ t hppntqntü 2шpdüшü nhd^üühpn^: ¿rn^ü^ t, np Цш^шЬ ш^ш^пш^ hppnt-qnt Л/^ф^ 2шpdшЦшqüp Цшpnц t nLÜhüшL hhшU]ШL 2шpdüшü nhd^üühpp ршфшпр, Цш^г^ шpшqnLpjnLÜ, шqшш q/npntü, шpqhlшЦnLÜ, шpqhlшЦnLÜ qpnuhimgniün^, ЦшüqшnnLÜ,

цшpшц püpшgp [4, 5]:

U^npntu^ 2шpdüшü nhd^üühpp U цшpшц püpшgpn^ ш2^шшшüp^ dшüшüшЦ

^nhjmüjntp^ Ьш^uhpü ^pшp^g ^^ш шшpphp hü: bph ршфшпр^ dшüшüшЦ ^nhjmüjntp^ Ьш^up ühЬшünLÜ t 2,0-"2,7 шüqшü, ШЦШ qpnuhjmgü^ü nhd^üntü Ш]ü ü^qniü

t цшpшц püpшgp^ 0,8 ¿шфп^ [б]: U^npntu^ ^nhjmüjntp^ ^шЦш^ фшuшшg^ Ьш^^ npn2ü^ü üцшшшЦn^ ^Ш 2шpdüшü nhd^üühp^ nLunLÜüшu^pnLÜp ЛШ/ цш]üшüühpnLÜ hüшpш-^npntpjntü Цшш qшuшЦшpqhL 2шpdüшü nhd^üühpp, ünpü^^nph/ qpшüg шUnqnLp]nLÜühpp U qpшü hшúшqшшшu^шü ^nhjmüjntp^ Ьш^up:

U^npntu^ hppntqntü 2шpdüшü nhd^üühp^ hhшшqnшnLÜp, puш dшüшüшЦшqp^^ (fapn-ünqpшф^ш^), шügшЬ ^шüшцшph^ U ^nhjmüjntp^ ьш^^ штыл^, hüшpш^npnLpjnLÜ Цшш Л^ПЦ^ЦШ 2шpdшЦшqü^ hppш]^ü nhd^üühp^ pшgшhшJшüшü, фшuшшpЦühp^ qшuш-Цшpqüшü U ^hpg^ü hш2^n^ ^^^шЦшqpшЦшü ünqhLШ^npüшü ü^gngn^ qntpu phph/ ш^шnpnLu^ ^шnhLШü]nLp^ 2шhшqnpЬшЦшü ЬШ^^, шhuшЦшpшp hш2^шpЦш]^ü шpшшhш]шnLp]nLÜ-

ühp npn2шЦ^ hppntqnt hшüшp (Цш^^шЬ ^шüшцшphшфnqngш]^ü gшüg^ hppntqnt nhL^hф^g): ПLÜhüшLn^ q^шшфnpÀüшЦшü hqшüшЦn^ uшшg^шЬ ^шnhLШü]nLp^ npn2ü^ü U

ünpüш^npüшü ühpnq^Цшü, hüшpш^npnLp]nLÜ ЦuшhцЬ^ ühppшqшpш]^ü hppntq^ühpp uцш-uшpЦnq ш^шnpnLuühp^ ^шnhLШü]nLp^ Ьш^up npn2h/ U ünpü^^nph/ puш ш^шnpnLu^ pшp2Ш-шpшqш]^ü hшшЦшü^2Ühp^ U 2шpdüшü nhd^üühp^:

q^шшЦшU ünpnijpp ühppшцшpш;фü hppntq^ühpntü 2шhшqnpЬ^nц ш^шп-pntuühp^ ^nhjmüjntp^ 2шhшqnpЬшЦшü U шhuшЦшpшp Ьш^^ npn2ü^ü U ünpü^^npü^ü шnш2шpЦ^nц ühpnq^Цшü t puш 2шpdшЦшqü^ hppш]^ü nhd^üühp^, npntü hш2^ hü ш^^пЫ.

• ш^ш^пш^ pшp2шшpшqш]^ü hшшЦшü^2Ühpp,

• 2шpdшЦшqü^ uцшuшpЦüшü hppntqnt ^шüшцшphш]^ü цш]üшüühp^ (2шhшqnpЬшЦшü шpшqnLp]шü шhupnф pünLpшq^pp,

• ш^ш^пш^ 2шpdüшü nhd^üühp^ pшüшЦшЦшü U npшЦшЦшü gnLgшü^2Ühpü puш й?шЦ-

• ш^ш^пш^ ^nhjmüjntp^ 2шhшqnpЬшЦшü U шhuшЦшpшp Ьш^^ npn2ü^ü ^^шЦш-qpшЦшü ^hpLnLЬшЦшü ünqh/p:

Ъ2^шЬ gnLgшü^2Ühp^ ü^gngn^ ühppшцшpш;фü ш^ш^пш^ ^nhjmüjntp^ 2шhшqnpЬшЦшü U шhuшЦшpшp Ьш^^ np^niüp U ünpü^^npniüp qnjntpjntü ntühgnq hqшüшЦ^ üЦшшüшüp ш]Lpüшpшüpш]^ü hü hшüq^uшünLÜ:

Ъhppшqшpш]^ü ш^ш^пш^ ^nhjmüjntp^ Ьш^^ npn2ü^ü U ünpü^^npü^ü ^pшЦшüш-gntüp Цшшшp^hLnL t hpЦnL фпцпф

1. фnpÀüшЦшü hhшшqnшnLp]nLÜ, np^ dшüшüшЦ nLunLÜüшu^p^nLÜ U pшgшhшJш^nLÜ hü hppntqntü ш^ш^пш^ 2шpdüшü nhd^üühpp, ш^ t' шфш/ nhd^ün^ ш^ш^пш^ 2шpd-ü^ü шUnqnLp]nLÜp U шügшЬ áшüшщшphp: Uju фпц^ üцшшшЦü t ЦшшшphL U ummüm/ ш^ш^пш^ шфш/ фшuшшg^ hppntqntü 2шpdüшü dшüшüшЦш¿шфp pшüшЦшЦшü gnL-gшü^2Ühpn^,

2. шhuшЦшü hhшшqnшnLp]nLÜühp, npnüg шpq]nl.üpnLÜ шйфпф^пШ hü фnpЛ.üшЦшü hh-шшqnшnLp]nLÜühp^ шpщnLÜpühpp, ^üpш^np^nLÜ hü 2шpdüшü nhd^ühp^ gnLgшü^2-ühpp, puш hppntq^ühp^ ЦшnnLg^nLÜ t ^nhjmüjntp^ Ьш^^ üшphüшш^ЦшЦшü ünqh/ü puш hhшU]ШL фт^^^ш^.

Q = J[Xi'X2 -xn]^K , (1)

npшnц X1 •x2,,,xn-p ш^ш^пш^ 2шpdüшü nhd^üühp^ шUnцnLp]nLÜühpü hü, K-ü hppntqnt йпш^ш-g^nü qnpЬшЦ^gü t, npp hш2^ t ш^пШ hppntqnt п^^ф^ pшpqnLpjшü шuш^шüp: bpUшü^ ühppшцшpш;фü hppntq^ühp^ hшüшp ш]ü ЦшqünLÜ t ^^p^npfr).

K=1 - hшppш^ш]pш]^ü ^шüшцшphn^ hppntq^ühp,

K=1,2 - hшppш^ш]pш]^ü U ^hph/p-^jptgpühpn^ hppntq^ühp,

K=1,3 - ^hph/p-^jptgpühpn^ hppntq^ühp:

qnpЬшЦg^ фшцшш|^ шpdhp^ ^hp2ÜшЦшü ^шпЫ^ Цшшшp^nLÜ t npn-2шЦ^ q^шшфnpЛ.üшЦшü hhшшqnшnLpjnLÜühp^ шpщnLÜpühp^ шй^пф^й^ hhшn:

^шшhhшшqnшшЦшü ш2^шшшüpühp^ шpщnLÜpp ühppшцшpш;фü ш^шnpnшühp^ ^nh-jmüjntp^ Ьш^^ 2шhшqnpЬшЦшü ünpühp^ й?шЩшЬ ühpnq^Цшü t, np^ ühpqpntüü ^pшЦшü

hppntq^ühpnttf 2mhmqnpblnq mmpphp mlrnnpntuühp^ hmümp hümpmlnpntpjntü ¡mm

np^h^ Imnhimüjntp^ 2mhmqnpbmpmü bm^up:

Zmjmü^ t, np Imnhimüjntp^ mhumpmpmp bm^u^ np^niüp ^mjtfmümlnplmb t ntqUnpüh-p^ pmümpnl npp jntpmpmh^jntp hppntqniü фшumшg^ hmjmü^ p^l t [2, 7]:

HLunLÜümu^plhL hü bpUmü^ p^l 20 U^mü-Lhpp^ü Ühüqml^p hppntq^ü uqmump¡nq ^USh^ pümmü^p^ ü^ppnmlmnpntu^ 2mpdü^ü nhd^üühpp, ImnhjmüjnLp^ (uhqülmb pümpmü qmq) bm^up ühp 2p2m4mm0s^ püpmgpntü jnLpmpmü^ntp nLqqntpjmüp: Uq. 1-ntü ühppmjmglmb t bpUmü^ Ulmü-Lhpp^ü Chüqml^p hppntqniü ^USh^ ü^ppnmlmnpntu^ 2mpdü^ü nhd^üühp^ dmümüm¡mqpntüp: ФnpЛ.шp¡nLtfp ¡mmmplh t 2020 p. 29-30-^ü mnmlnmjmü jmplmb

dmü^ 900-1130 U hmüq^um dmü^ 1400-1640 ü^gmpmjphpniü: Uq. 1-ntü ühppmjmglmb hü mlrnnpntu^ 2mpdümü nhd^üühpp, mügmb ámüm^mphp, Imnhimüjntp^ bm^u^ фnфn^nLpjшü qnpbmp^gühpp U тфш^ nhd^ünl 2mpdümü rnUnqntpjmü mhumpmpmp mpdhpp (% ):

ntuntüümu^plnq hppntqnt hppmpntpjntüp 19,6 ¡ü t, npp ü^ppnmlrnnpntup hmqpmhmpntü t Ulmü-Lhpp^ü Chüqml^p nLqqntpjmüp 1,4 dminiW U Lhpp^ü Chüqml^p-Ulmü nLqqntpjmüp 1,6 dminiW: U^¡pnmlrnnpntu^ ü^g^ü 2mhmqnpbm¡mü mpmqntpjntüp hppntqntü ¡mqüh^ t V1=19,6/1,4 =14 ¡Íd V2=19,6/1,6 =12,25 ¡ü/d:

Uiymump 1

bhppmimpmjpbppi¡20 bppnLqnLÍÍpppnmi¡wnpmup 2mpdhuh nhdpiihhpp dmimhmpmqpniip

fp 3 и -j Й q 3 cp j 3 ■M p ü 2 Л ü 3 го -j й СО bppmj^ü nhd^ü

m e 3 ^ 3 p ü 6 1 Й ^ m 0 3 p 3 -j й ДЗ q p 3 £ « з eg ^ jg t! 3 1 Й g 3 3 pü en Cp и ^ £ 3 3 Ep 3 ^ p 3 ъ -j Й c^ 3 p ü 3 h ^ 3 й -0 •ÏÏ & «3. ÉL es G 3 fp

Ulmü-Lhpp^ü Chüqml^p mügmb ámüm^mph, Li, ¡ü 2,6 4,0 4,2 2,6 6,2 19,6 3,490

sUnqnLpjnLü, % 18 21 27 3 31 100 (1,4 d)

ImnhLmüjnLp^ bm^u^ фnфn^nLp]шü qnpbmp^g 2,6 1,5 0,6 0,6 0,6 -

2mhmqnpbmpmü mpmqnLpjntüp hppnLqnLÍ, ¡ü/d 14

Lhpp^ü Chüqml^p-Ulmü mügmb ámüm^mph, Li, ¡Í 3,5 4,6 1,8 1,2 8,5 19,6 3,979

mUnqnLpjnLü, % 22 20 17 6 35 100 (1,6 d

ImnhLmüjnLp^ bm^u^ фnфn^nLpjшü qnpbmp^g 2,7 1,6 0,6 0,6 0,6 -

2mhmqnpbmpmü mpmqnLpjntüp hppnLqnLÍ, ¡ü/d 12,25

Чши^ш^тр^ (uhqü^b püшlшü qшq) Ьш^ий U^ü-Lhpp^ü Ühüqшl^p nLqqntp^ip ^qih^ t 3,49 W3, ^иЦ Lhpp^ü Ühüqшl^p - И^шй nLqqntp^ip 3,979 W3: 4hpLntbnLpjnLÜp gnLjg t шш[^и, np Lhpp^ü Chüqшl^p - И^шй nLqqntp^ip ^nhjmüjntp^ Ьш^ий ш^Ь^шд^ t 0,489 l ¿шфпф bppntqnt lhp2üшlшü lшüqшn^ ^hrnhp^ ш2^шphшqpшlшü pшpÀ.pnLp]nLÜühp^ шшpph-pntpjntüp, npp ^qlrnW t 285 W(1135-850), ^nhjmüjntp^ Ьш^и^ ^ш шqqhL t 12 % ^шфп^: Ъ2шйшЦп!й t ühppшqшpш]^ü nщUnpшфn^шqpnLJ ^pшlшüшgünц O-USh^ pümшü^p^ ^^пш^-mnpnrn^ 2шpdüшü nhd^iühpp p^ hü шшpphplnLÜ, ишЦш]й hppntqrn. hplpш^шфшlшü pшp<l-pntpjntüühp^ gnLgшü^2Ühp^ mшpphpnLpjnLÜü ^^ü t U шqqnLÜ t ^nhjmüjntp^ Ьш^и^ ^ш :

Чüшhшmhüp шщ шшpphpnLp]nLÜp pшüшlшlшü gnLgшü^2Ühpnl: uju^u, ш2^шphшqpш-^ü pшpÀ.pnLpjшü шшpphpnLp]nLÜp ^qiniW t 285x100/1135=25 0%o, ^nhjmüjntp^ Ьш^и^ шшpph-pntpjntüp 12 %, Ü2шüшlnLÜ t ш2^шphшqpшlшü pшpÀ.pnLpjшü ]nLpшpшü¿JnLp 5 % шшpphpnL-p^ü qh^pntJ ^nhjmüjntp^ Ьш^иü шlhlшünLW t 2,4 %-пф:

bph q^mшplhüp ^nhjmüjntp^ Ьш^и^ фnфn^nLp]m.üp, Цш^шЬ ^^пш^т^ти^ 2шpd-l^ü nhd^iühp^g, ишшдфпъй t, np ^nhjmüjntp^ Ьш^и^ ^ш шпшф^ ЛЬ шqqhgnLpjnLÜ t pnq-üntl hppntqnt lhp2üшlшü ^hrnhp^ ш2^шphшqpшlшü pшpÀ.pnLpjшü шшpphpnLp]nLÜp U ü^q шqqhgnLp]nLÜ 2шpdiшü nhd^iühp^ шшpphpnLp]nLÜp [8, 9]:

Ujdi q^шшplhüp ш^шп^^^^ 2шpdiшü nhd^iühpp U qpшüg pünLpшqphpp :

Ulmnünp^L^ pшфшnpp hnp^qnüшlшü hшpp ^шüшцшpшhшhшшlшЬnLÜ püшlшlшJpnLÜ, nщUnpшфn^шqpnLJühp lшшшpnq ü^lpnшlшnpnLиühp^ hшiшp ^qintJ t 0,7—1,2 il/if, püq npntü rnhq^g 2шpdlhlnL цшh^ü, шпш^^ фn^шügnLÜnl ш^шп^^^^ qшpqшgünLÜ t 1,2—1,4 il/i¡2 шpшqшgnLÜ, ш]ünLhhшU шpшqшgiшü шpdhpp ü^qntl t hp^pnpq фn^шügiшü dшiшüшl 0,7—0,75 il/ip, hppnpq фn^шügiшü dшiшüшl 0,4—0,45 il/ip U ш^Ь: ЭшфnLÜühpp lшшшplhL hü üh^шü^lшlшü qhиhLhpnühшpnl (qшüqшцш^шфk) (ü^. 1), шШ^ш^и ntqUnpühp фп^ш^пц 4UShj_ pümшü^p^ ü^lpnшlшnpnLи^ op^üшlnl bpUшü^ ühppшцшpш;фü p^i 20 hppntqniW: шшpllhL hü шnшlhlшqm.jü цшnLшшplhp^ шpdhpühpp, npnüp qшpqшgünLÜ t ^^пш^-

mnpnrnp шшpphp фn^шügnLÜühp^ dшüшüшl : ФnpЛ.hp^ шpq]nLÜpühpp ühplш]шglшЬ hü шц. 2-ntü :

Ф

ЫЦ. 1. Uplpnmiiinnpninp2utpdifmh dwilmhml wpmqmgniilbhpji¿^шфйшЬ qhnhihpnilhinp (цшЬцищшрщф!1^)

игутыш! 2

Я-USbi ЦlllpnшllлnpnшJl 2шpdlIшЬ урЬшйр^ш^шЬ gnig^uüp2übpp

Фn^шügnLÜp I II III IV V

UpшqшgnLÜp, ü/l2 1,2—1,4 0,70—0,75 0,40—0,45 0,2—0,3 -

C^pd^^ цшnLшшpihpp, щш./p 800—2200 2250—2300 2000—2100 1800—1900 1500—1600

U^g^ü шpшqnLpjnLÜp, l¡ü/d 5—8 12—18 20—30 35—48 45—55

Zшuшшшnlü шpшqnLp]шü оцш^йш^ шpdbpübpp, l¡ü/d 6-7 10-16 15—25 30-36 50

SUnqntpJniüp, i 5 13 22 45 60

Ъ2Ьйр, np ЧИЗ^ püшшü^p^ ü^lpnшiшnpnLu^ pшp2шшpшqш;фü hшшlшü^2Ühpp <lUшlnp-iniü bü рйшЦшй qшqni ш2^шшпц ПЬиЗ-4216 2шpd^^ шpшшp^ü шpшqnLpjшü pünLpшqp^ü hшüшщшшшu^шü, 2шhшqnpЬüшü щшJÜшüühpp U^lbpUnLip^g pшpÀ.p 800—1000 il Zqn-

pntp^ü Inpurn^ hшüpшqnLÜшpp 16 % t:

ПШ^ш^^ ü^lpnшlmnpnш^ 2шpdüшü ^^йшй^ЦшЦшй gnLgшü^2Ühpp ^nntgbüp hppш]^ü nbd^Ubbpp ühppшqшpш]^ü nщUnpшфn^шqpnLÜ lшшшpnq 2шpdшlшqü^ hшüшp шpшqnLp]шü pшqшqp^^ühpni (ül. 2).

n,

bl¡. 2. O-USbi llïllpnшltnnpnLup bppшJpЬ nbâpifp ЫíppшIlшpшJph bppmynul.

1- bppшJpЬ nbdpiíp ЬbppшIlшpшJph bppniqnLií,

2- bppшJph nbdpifp 2шpàllшЬ шpшqnLpJшhpmqimpipnl (pus шу. 2-р)

Ъйшйшш^ц hhшшqnшnLp]nLÜühpp, npnüp lшшшplhL bü [1]-niü, gniJg bü шшф^ np h^ü-йшЦшй op^üш^шфnLp]nLÜp ФпФп^пШ (ü^. 3): Ъ2шüшlnLÜ t ^nbimüJntp^ 2шhшqnpЬшlшü U шhuшlшpшp Ьш^^ фnфn^nLp]шü op^üш¿шфnLp]nLÜp ФП^ПШ, uшlш]ü 2шpdшlшqüü шpшшqpnq qnp&шpшü^ ^nqü^g übp^m^g^b ^nbjmüJntp^ hu^n^^ü Ьш^^ ülшшüшüp

ntüj qqm^j шшpphpnLpjnLÜ (bm^uü m^ntü t): Эфш^ фшuшp hjtfümlnplntü t hppnL hmüqm-ümüpnl. mnmgjüp qm шhqшüpJ m2^mphmqpm¡mü pmp^pntpjntüü t, hpppnpqp 2шpâüшü nhdj-üühpp, npp üntjü^hu ^mjümümlnplmb t hppntqni. шnшüÀ.üшhшш¡nLpjnLÜühpnl [10]:

n, щш./p

3000

2000

1000

0 20 40 60 80 Y l¡i[/d hp. 3. OtipaiáU ipuhnp qwnumuplbpji фnфnJumpJmbb pum 2шpàíшb mpmqnLpjmü U püinplmb фnJuшbgíÍшb [1]

Ujdü gntjg rnmüp hppntqnttf ImnhjmüjnLpJ bm^uj hm2lmp¡ümü rnhumpmü шpшшhшjшnL-pjniüp [11].

Q = krgrli , ü3, (2)

npшhq ki - ü ImnhjmüjnLpJ bm^uj qnpbmpjgü t jntpmpmüynLp 2шpâüшü nhdjüj hmümp, gi -p ImnhjmüjnLpJ 2шhшqnpbш¡шü bm^up шфш^ hppntqni. hmümp, li -ü шфш^ hppmjjü nhdjünl hppUhphjnt dmümümp tfjppnmlrnnpntuj mügmb ámüm^mphp, ¡ü: Zm2lmp¡mjjü tfnqhjj шhupü puш (2) pmümÁUJ pjüj

h + ^2 • 32 • h + • Зз • h + • 34 • h + ks • 3s • h+Зщ p.: (3)

Zшüшqшшшu^шü шl]ШLÜhpJ шhqшqptfшü U hm2lmp¡ühpj ¡шшшpüшü mpqjntüpühpp ühppmjmglmb hü mq. 1-niü:

Uju^junl, Ü2m¡lmb ühpnqjpmjj hmüm^mjü, ¡шшшplшb фnpàшp¡nLÜühpJ mpqjntüpüh-pnl npn2hüp O-USh^ püшшüJpJ üJ¡pnшlшnpnLuJ ImnhjmüjnLpJ 2mhmqnpbm¡mü U шhuш¡ш-pmp bm^up bpUmüJ ühppmqmpmjjü pjl 20 hppntqni. 2шhшqnpbhlnL dmümümp.

ш) 2шhшqnpbш¡шü bm^uj np^niüp Ulmü-hhppjü Chüqmljp U hmpmnmp ntqqntpjmtfp hppUhphjnt dmümümp tfJ¡pnшlшnpnшJ mügmb ^müm^mphp ¡mqüntü t 19,6+19,6=39,2 ¡ü: Üm^ulmb ImnhLmüjntpp (uhqtfimb pümpmü qmq) ¡mqüntü t 3,49+3,979=7,469 ü3, 100 ¡ü imqpj hm2lnl ImnhLmüjntpJ (Q) 2mhmqnpbm¡mü bm^up ¡lJüJ 19,05 ü33, p) шhuш¡шpшp bm^uj np^niüp. - üh¡ hppj püpmgpntü фn^шqplшb ntqUnpmhnupJ pmümpp ¡mqlniü t

A niq = n • Кф -a = 14 -1,2^2 = 33,6 nuj., nprnhq л-p ntqUnpühpJ üuшшшhqhpJ pmümpü t, Кф-ü nLqUnpшфn^шpJüh^JnLpjшü qnpbmpjgp, a- ü ntqqnLpjntüühpp:

nLqUnpm2p2mümnnLpjntüp ¡mqüntü t

А • L = 39,2 • 33,6 = 1317,12 пщ. Цй,

^иЦ тЬишЦшршр Ьш^ир Цфй^

Qc .

(4)

тЬишЦшршр Ьш^и^ прп2^шй йцшшшЦп^ шühpшdh2ш t йш^ ш]й ^ЬршЬЬ^ ¿шфйшй qшüq^шЬ^ ифшЦпр^, йЬр цЬщрпгй Цq: t, пр Хй3 иЬщй^шЬ qшq^ qшüq^шЬр

^qUmü t 740 q = 0,74 Цq: Ujq цЬщрпъй Х00 Цй^qp^ Ьш^ир Ц^й^.

Qc = 19,05 • 0,74 = 14,097 = 14097 q: тЬишЦшршр Ьш^ир Цфй^.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

ЪцршЦшдп1р]т.и

1. рЬтшЬ^р^ ПЬиЭ-4216 ЦфЦрпш^тпрпш^ ^шпЬ^ш^пър^ фшитшд^ 2шhшqnpЬшЦшU Ьш^ир ЦшqЦnLЦ Ь 19,05 Ц3, тЬишЦшршр Ьш^ир 10,7 д/пщ. ЦЦ:

2. Ъ2^шЬ ЦЬрпц^ЦшЬ Цшрпц Ь одтшдпрЬ^Ь^ ЪрЬшЬ^ ЬЬрршщшршфЬ пщЬпршфп^ш-црпЫЬЬр Цштшрпц шд ш^тпрпшЬЬр^ hшЦшp:

^ршЦшипър]шЬ дшЬЦ

[1] В.Н. Иванов, Экономия топлива на автомобильном транспорте. Транспорт, Москва, 1984,

[2] Р-3112194-0366-03. Норма расхода топлива и смазочных материалов на автомобильном транспорте, Минтранс, 2003.

[3] Методика определения расхода топлива автомобиля, Фундаментальные исследования 8 (часть 1) (Н. Новгород, 2015) 74-75.

[4] В.Н. Иванов, В.И. Ерохов, Экономия топлива на автомобильном транспорте, Транспорт, Москва, 2014, 302 с.

[5] В.В. Сипко, И.Г. Амрахов, Д.С. Кутищев, Влияние дорожных факторов на транспортную составляющую себестоимости перевозок, Фундаментальные исследования 12(часть 12) (2014) 2563-2568.

[6] А.И. Кульчицкий, Токсичность автомобильных и тракторных двигателей: учебное пособие, Владимир, 2000, 256 с.

[7] А.Н. Туренко, Ф.И. Абрамчук, А.Н. Пойда, Автоматизированный стенд для исследования и разработки газового малолитражного высокооборотного двигателя внутреннего сгорания, Автомобильный транспорт 23 (2009) 89-94.

[8] В.И. Ерохов, Е.В. Бондаренко, Влияние дорожных факторов на выброс вредных веществ и расход топлива автотранспортными средствами, Вестник ОГУ 4 (2005) 141-151.

[9] S. Ivkovic, M. Kaplanovic and M. Milovanovic, Influence of road and traffic conditions on fuel consumption and fuel cost for different bus technologies. In: Influence of Road and Traffic Conditions on ... THERMAL SCIENCE 21(1B) (2017) 693-706. DOI: 10.2298/TSCI160301135I

[10] M. Smieszek, V. Mateichyk, Determining the fuel consumption of a public city bus in urban traffic. MMS 2021 IOP Conf. Series: Materials Science and Engineering 1199 (2021) 012080 IOP Publishing, doi: 10.1088/1757-899X/1199/1/012080.

_ _ 14097

9ш = "l3l7

= 10,7 q/пщ. Цй:

302с.

[11] A. Wang et al., On-Road Pollutant Emission and Fuel Consumption Characteristics of Buses in Beijing, Journal of Environmental Sciences 23(3) (2011) 419-426.

ОПРЕДЕЛЕНИЕ ЭКСПЛУАТАЦИОННОГО И УДЕЛЬНОГО РАСХОДА ГОРЮЧЕГО ВНУТРИГОРОДСКИХ АВТОМОБИЛЕЙ МЕТОДОМ РЕЖИМОВ МАРШРУТИЗАЦИИ

Карапет Акопович Мосикян*, Марина Сергеевна Барсегян, Чинар Вагановна Нерсесян

Национальный университет архитектуры и строительства Армении, г. Ереван, РА

*karomosikyan@mail.ru

В статье представлена разработанная методика расчета эксплуатационного и удельного расхода горючего коммерческих автомобилей, в основе которой лежат коэффициенты изменения расхода горючего при дифференцированных режимах движения автомобиля. С использованием разработанной в ходе исследования методики проведено пилотное исследование, результаты которого позволили установить методику нормирования расхода горючего внутригородского микроавтобуса. Режимы движения рассматривались и классифицировались как разгон, устойчивая скорость, торможение, торможение с дросселированием, свободный накат и работа двигателя на холостом ходу. Эта классификация движения послужила основанием для определения расхода газомоторного топлива на фактическом маршруте.

Ключевые слова: удельный расход горючего, режим движения, режим маршрутизации, нормирование горючего, внутригородской транспорт

DETERMINATION OF OPERATIONAL AND SPECIFIC FUEL CONSUMPTION FOR INTRACITY AUTOMOBILES BY THE METHOD OF ROUTING MODES

Karapet Mosikyan*, Marina Barseghyan, Chinar Nersesyan

National University of Architecture and Construction of Armenia, Yerevan, RA

*karomosikyan@mail.ru

The article touches upon the developed method for calculating the operational and specific fuel consumption of commercial automobiles, which is based on coefficients of change in fuel consumption under differentiated modes of automobile movement. Pilot research has been conducted using the study methodology, and its findings allowed for the solution of the means for normalizing the fuel consumption of an intracity minibus. The movement modes have been observed and classified as acceleration, fixed speed, braking, throttle braking, free running and idling, which served as a basis for determining the gas engine fuel consumption on the actual route.

Keywords: Specific fuel consumption, movement mode, routing mode, fuel normalization, intracity transportation

ITnuplywh ^lupwiyhwZwljnpp, s. q. p., qnghhin (2Z,p. bphwh) -&CZUZ, Cphmpmpwlpuh ihphhwhhp

h hpphhlnipjwh IwqiSwlhpiqiSwh wiippuh, (+374)94854540, karomosikyan@mail.ru, Pwpuhqjwh

ITmppiim Ubpqbjp, s. q p., qngbhm (ZZ, f. bphiuh) - ZUUZ, Q-jnLipuwhwbuiuliuh fbpblrni2plinLpjiuh, milumfmuixugfxuh h rnbjuhplwjp 2wh^<qnpbfmh vufppnh, (+374)94440062, marina_barsegyan@mail.ru, hbpubujmh Qpbrnp ЧшЬшЪр (ZZ, f. bphiuh) - &CZUZ, Cphiupiupiuliuh ifbpblnuhbp h bpphblmpjuih liuqiSiulbpiqhuh rnfppnh, rpuuwpmu, (+374)77490858, chinar.nersesyan@mail.ru

Мосикян Карапет Акопович, к.т.н., доцент (РА, г. Ереван) - НУАСА, кафедра Строительных машин и организации движения, (+374)94854540, karomosikyan@mail.ru, Барсегян Марина Сергеевна, к.т.н., доцент (РА, г. Ереван) - АНА У, кафедра Сельскохозяйственного машиностроения, автоматизации и эксплуатации техники, (+374)94440062, marina_barsegyan@mail.ru, Нерсесян Чинар Вагановна (РА, г. Ереван) - НУАСА, кафедра Строительных машин и организации движения, преподаватель, (+3 74) 77490858, chinar.nersesyan@mail.ru

Mosikyan Karapet, doctor ofphilosophy (PhD) in engineering, associate prof. (RA, Yerevan) - NUACA, Chair of Construction Machinery and Organization of Traffic, (+374)94854540, karomosikyan@mail.ru, Barseghyan Marina, doctor of philosophy (PhD) in engineering, associate prof. (RA, Yerevan) - ANAU, Chair of Agricultural Engineering, Automation and Operation of Equipment, (+374)94440062, marina_barsegyan@mail.ru, Nersesyan Chinar (RA, Yerevan) - NUACA, Chair of Construction Machinery and Organization of Traffic, lecturer, (+374)77490858, chinar.nersesyan@mail.ru

hbplmjmgilbi t ' 16.09.2023p. O-piuJunuilbL t' 04.10.2023p. ChrnLhilbi t miqm<qpmpjmh 20.12.2023p.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.