Научная статья на тему 'Денсаулық сақтау саласындағы өзгерістер'

Денсаулық сақтау саласындағы өзгерістер Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
101
8
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о здоровье , автор научной работы — Аяпбекова А. К.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Денсаулық сақтау саласындағы өзгерістер»

онкология, 2002, 3(3).-С. 12-15

10. Rose P.G., Bundy B.N. et al. Concurrent cisplatin-based radiotherapy and chemotherapy for locally advanced cervical cancer // Engl J Med, 1999, №4- Р. 340-345

11. Лавникова Г.А. Некоторые закономерности лучевого патоморфоза опухолей человека и их практическое использование. // Вестник АМН СССР. - 1976; №6. - С.13-9.

Жатыр мойыны катерл; iciriH сэулемен емдеудщ тшмдшНн арттырудыц 6ip жолы

Э.Х. Досаханов

Жатыр мойыны ^атерл1 iсiгiн (80 наукас) радиосенсибилизаторлар колданумен с8улелендiру (ioi к Ыне 5-фторурацилды енгiзу, ауыз аркылы кетоналды колдану) иондаушы радиацияныч закымдаушы 8серш жогарлатты, бул катерлi жасушаларыныч закымдану морфологиялык взгерiстерiнен айкын кврiнедi. Салыстыру тобына Караганда негiзгi топта жасушалардыч IV д8режелi с8улелiк закымдалу патоморфозы 1,5 есе квбейгенi кврсетiлдi.

Один из путей повышения эффективности лучевой терапии рака шейки матки

А.Х. Досаханов

Использование радиосенсибилизаторов (5-фторурацил интратуморально+кетонал через рот) при лучевой терапии рака шейки матки (РШМ) позволило повысить эффективность ионизирующей радиации, что отчетливо прослеживается цитологически по уровню лучевого повреждения опухолевых клеток. В основной группе больных РШМ частота лучевого патоморфоза IV степени в 1,5 раза выше, чем в контрольной группе.

One of the ways of increasing of efficiency of radiation therapy for cervical cancer

Kh.Dossakhanov

Application of radiosensitizers (80 patients) at irradiation of cervical cancer (intratumoral introduction 5-fluororacil in a combination with per oral reception of ketoprofen) has raised damaging influence of ionising radiation that is visually presented on character and degree of morphological changes of cages of a tumour of a neck of a uterus. So, in the basic group, the authentic increase in quantity of cages (in 1,5 times) with beam pathomorphosis IV degrees in comparison with control group is revealed.

УДК: 61:001.12/.18

ДЕНСАУЛЫК САКТАУ САЛАСЫНДАГЫ ©ЗГЕР1СТЕР

Аяпбекова А. К.

МККК ««Демеу» ок,у-тэж'1рибел'1к отбасылык медицина орталыгы» Астана, Казакстан

Со^ы жылдары халыктыч денсаулыгын жаксарту максатында денсаулык сактау саласына Yкiмет тарапынан каржы бвлшт, заман талабына сай медициналык курал-саймандармен жабдыктала бастады.

2010 жылдыч 1 качтарынан Б1рщгай улттык денсаулык сактау жYйесi енпзтдк Жача жYйенiч енгiзiлуi уакыт талабы болатын.

Бiрiншiден, тургындардыч емделетiн д8р^ерд^ медициналык уйымдарды взi тачдау кукыгына сай, д8рiгерлер мен уйымдар арасында шынайы б8секелестiк туындайды, уакыт вте келе, б8секеге твзiмдi, мыкты мамандар мен жогары сапалы медициналык квмек кврсететiн уйымдар гана калады. Себеб^ д8рiгерлердiч ечбек жалакысы дурыс емделт шыккан наукастар санына байланысты болады. Екiншiден ¥лттык жYйенiч енгiзiлуi - медицина саласында сыбайлас жемкорлыкка жол бермейдi. Жоспарлы турде емделуге жаткызылатын азаматтар кезекке турган куннен бастап интернеттен Портал аркылы вз кезепн бакылап отыруга мYмкiндiгi бар.

Б1рщгай улттык денсаулык сактау жYйесi енпзтген кYннен бастап облыстык ауруханаларга 8аресе оныч кардиологиялык, ревматологиялык, неврологиялык бвлiмшелерiне баска уйымдардыч бвлiмшелерiмен салыстырганда сураныс квп тYсуiне байланысты кезекте турган уакыт та квп болды. ©ткен жылдыч сочында жогарыдагы бвлiмшелердiч кечейттуше байланысты, бYгiнгi кYнi кезек ем есеге азайып отыр.

Жалпы, тургындардыч денсаулыгыныч твмендеуiне вткен жуз жылдыктыч 90 шы жылдарындагы

елiмiздегi калыптаскан жагдайдыч кеп себебi тидi. Кечестер Yкiметi тараган соч мемлекетте 8леуметпк-экономикалык жагдайдыч токырауга ушырауына, кунсызданудыч шексiз есуiне байланысты, елiмiздегi бас^а да жYйелердегi сиякты, медицина саласында да уйымдар кыскартылып, тесек саны азайтылып, кадрлар кете бастады. Сондай ак, д8л осы жылдары жекеменшiктiк медицинаныч калыптасуына байланысты бшкт мамандар денсаулык сактаудыч жекеменшiк желiсiне ауысты.

Мысалы 90-ы жылдарда д8рiгер мамандардыч азаюы, тепн д8рi-д8рмектiч жетiспеуi медицинага халыктыч сенiмсiздiгiн тугызды. Сондай ак осы кезечде «Халык емшiсi» деген атпен неше тYPлi дугамен, сумен, тузбен емдейтш тулгалардыч кебеюi де ез 8серш тигiзбей коймады. Осыпан байланысты сол жылдары аскынган аурулардыч, елiм-жiтiм саныныч арту факторлары байкалды. Сол кезечдеп жалпы халыктыч, оныч шшде ауылды жерлердегi турмыстыч темендеуi, жумыссыздык м8селесi, тургындардыч, 8сiресе жастардыч арасында маскYнемдiктiч, нашакорлыктыч, кылмыстыч кебеюiне 8келт соктырды.

^азiрге дейiн ана мен бала елiмiнiч азаймауы, кейбiр 8леуметпк мачызы бар аурулардыч 8лi де болса мамандарды толгандыратын жаедайда калып отыргандыгы соныч салдары.

Республика бойынша тургындардыч еч кеп шалдыгатын аурулары катарынан бiрiншi орында тыныс жолдары аурулары турады. 1990 жылга дешн екiншi, Yшiншi орындарда кан айналымы ж8не жYйке жYйесi аурулары турса, 2010 жылы екiншi орында кан айналымы аурулары шыкты.

Жалпы елiм-жiтiм бойынша бiрiншi орында кан айналымы жYйесi аурулары себебiнен, екiншi орында жаракат алу мен, оныч шнде жол келiк апатынан ж8не уланудан болган елiм-жiтiм тур. Yшiншi орынды катерлi iсiк аурулары иеленедi.

Сiздiч денсаулыгычызга кiм жауапты? Орайы келгенде айтпауга болмайтын тагы бiр м8селе, медицина саласына тургындар 8лi де болса сешмаздкпен карайды ж8не ез денсаулыгы туралы жауапкершiлiктi тYгелiмен денсаулык сактау саласына артып койган.

Мысалы, сiздiч оншакты жылдан берi созылмалы ауруычыз бар. Сiз ол ауруды емдеу Yшiн киналганда д8рiгер жазып берген д8рiлердi кабылдаганнан баска ештеме жасамайсыз. Темекi шегесiз, алкогольдi Ымдк iшесiз, диета устамайсыз, тиiмдi тамактанбайсыз, кеп кимылдамайсыз, (егер сiз кеп кабатты Yйде турсачыз, ж8не кабинетте отырып кызмет аткаратын болсачыз, дене кимылы тiптен жок деуге болады). Ауруычыз козган кезде 10 ^н ауруханага жатып шыктычыз, шыккан соч, наукасымнан таза айыкпадым, д8рiгерлер дурыс емдеген жок деп ренжисiз. ^азакта «ауру батпандап кiредi, мыскалдап шыгады» деген макал бар. 10 ^ныч iшiнде ешбiр д8рiгер ешбiр д8рiмен сiздiч барлык ауруычызды емдеп жаза алмайды.

Эрбiр езiн езi силайтын адам емiр бойына ез агзасын кYтiп, тYPлi аурулардыч алдын алумен айналысуы шарт. БYгiнгi кYнi шдетке айналып, кiсi елiмiнiч басты себептерi болып отырган инфаркт, инсульт, рак т.б аурулардыч алдын алу Yшiн, аз кемiнде жылына бiр рет д8рiгердiч ескертуiнсiз, ез калауычызбен мамандандырылган д8рiгерлiк тексеруден етуiчiз кажет. Екшшщен, денсаулыкты сактайтын басты кагида, ол - дене кимылы. ^з оны д8рiханадан сатып ала алмайсыз, ешкандай д8рi дене кимылын алмастыра алмайды, ал, дене кимылымен айналысу сiздiч денсаулыгычыз Yшiн кептеген д8рiлердi алмастырады. Тачертеч 10-15 минут денешыныктырумен айналысу 8рбiр адамныч тачгы асы сиякты кажеттiлiгiне айналуы керек. Денсаулык та бакыт сиякты, барында бiлiнбейдi, жок болган кезде екiндiредi.

Сондай ак, жача жYйеге с8йкес ауруханага тек, т8улк бойы д8рiгердiч кадагалауын кажет ететш, ягни кез келген с8тте киын жаедайга душар болуы мYмкiн наукастар жаткызылады. Ал, «денсаулыгын тYзеп алгысы» келгендер Yшiн емханаларда ашылган кYндiзгi стационарлар кызмет керсетедi. Шын м8нiнде емделудiч бул тYрi мемлекетке арзанга тYседi, 8рi тургындарга да ычгайлы. Тач ертечнен тYC кайтканга дейiн барлык емiчiздi кабылдап, кешке Yйiчiзге кайтасыз. Ал, бiз, Кечес Yкiметi кезiндегi Yйренген калып бойынша «ауруханага жатып, бiраз демалып шыккымыз келедi». Ауруханага жаткыза коймаса, д8рiгердi гайбаттап, жан-жакка телефон шалып, таныс iздеймiз. Бiреудiч жанын кинап, ауруханага жаткан соч «уят болады» деп, д8рiгердiч калтасына акша тыкпалаймыз. Шыккан соч, акша бермесеч ауруханага жаткызбайды деп елдi гайбаттаймыз. Бул кылыгымызбен бiз бiрiншiден, ауруы катты, жаны киналган езiмiз сиякты бiр мсЫч орнын тартып алдык, екiншiден, д8рiгердi кылмыска итермеледiк.

^алай десек те, бiрiншi байлык - денсаулык. Адам денсаулыгыныч 50 пайызынан астамы оныч тек ез басына, емiр CYPУ салтына байланысты екендiгi бYгiнгi ^ж д8лелдеудi кажет етпейтiн аксиома. Сондыктан да 8рбiр кiсi ез денсаулыгына жауапкершiлiкпен карауы кажет. Мысалы дамыган елдерде азаматтар кезектi ечбек демалысын денсаулыгын тексертiп, жаксартуга пайдаланады. Yкiметiмiздiч шешiмiмен сочгы жылдары елiмiздегi азаматтык кызметкерлерге денсаулыгын жаксарту Yшiн жылына бiр рет ечбек демалысына коса бiр айлык келемiнде ж8рдем акы берiледi. Ол ж8рдем акыны бiз не кредитке телеймiз, немесе Yйiмiздi жендеуге жумсаймыз, болмаса, жиhаз аламыз. 9зiмiздi сауыктыруга жумсауга кимаймыз.

^андай жагдайда да, 8ркiмнiч денсаулыгы еч алдымен езiне кажет екендiгiн умытпауымыз керек. БiрычFай улттык денсаулык сактау жYйесiнiч тагы бiр артыкшылыгы - емделетш мекеменi де, д8рiгердi де 8рбiр азамат езi тачдауга кукылы. 9зiчiз тачдаган емханага келiп, д8р^ерге Yнемi тексерiлiп

турсацыз, ол аздщ кай жер^з ауыратынын жаксы бiлетiн болады, кез келген уакытта кажетт кецес бере алатын жануялык дэр^ер^зге айналса, куба-куп.

Кептеген аурулардыц басты себебi жYйке кYйзелiсi екендiгi казiргi тацда дэлелденген мэселе жэне психологиялык кемек бiздщ эркайсысымызга кажет. Сондыктан да тургындардыц денсаулыгын жаксарту максатында, биылгы жылы емханаларда элеуметтiк кызметкерлер, психолог мамандар жумыс iстей бастады. Бул бастама одан эрi дами бермек. Сондыктан да ^з Yшiн керсетiлетiн кызметтердi толыгымен пайдаланып, денсаулыгыцызды тYзетудi умытпацыз.

Фздщ денсаулыгыцыз Yшiн ез^здщ колыцыздагы аса кажеттi Yш нэрсе, ол - салауатты емiр салты, тиiмдi тамактану, дене шыныктырумен айналысу. Денсаулыкты бузып, адам емiрiн кыскартатын Yш нэрсе, ол - аз козгалу, артык салмак, жагымсыз кылыктар.

Дендер^з сау, гумырларыцыз узак болсын.

УДК 613.4:614.4:615.49

КЛЮЧЕВЫЕ ПОКАЗАТЕЛИ РЕЗУЛЬТАТИВНОСТИ ПРОЦЕССОВ И ПРОЦЕДУР - КАК МЕТОД УПРАВЛЕНИЯ КАЧЕСТВОМ МЕДИЦИНСКОЙ ПОМОЩИ

Альжаксина Г.Б.

Национальный научный центр материнства и детства, Астана, Казахстан

В настоящее время одним из приоритетов здравоохранения в Казахстане является оказание качественной и безопасной медицинской помощи.

Созданный по поручению Президента Н.Назарбаева АО «Национальный научный центр материнства и детства», оказывающий высокоспециализированную помощь женщинам и детям, одной из первых в составе клиник АО «Национальный медицинский Холдинг» претендует на получение международной аккредитации Международной Объединенной Комиссии (далее JCI).

JCI - это неправительственная некоммерческая организация, основанная в городе Чикаго, США, в 1994 году на базе, существующей с 1951 года, Объединенной Комиссии ^С) по Аккредитации Больниц США. Историю создания Объединенной Комиссии относят к 1910 году, когда Д-р Эрнст Кодман (хирург из Бостона, США) предложил «систему конечного результата в стандартизации больниц» для длительного наблюдения за исходом лечения каждого пациента с целью выявления эффективности лечения.

По определениям Международной Объединенной Комиссии и Института Медицины США, «качество медицинских услуг - это уход, лечение и услуги, сосредоточенные на пациенте, практикуемые каждым работником, уровень безопасности, эффективности и своевременности которых определяет вероятность получения желаемого результата, и соответствуют современным профессиональным достижениям медицины».

Для оценки качества и безопасности медицинских услуг организацией согласно международным стандартам аккредитации определяются ключевые индикаторы мониторинга структур, процессов, результатов - ключевые показатели результативности (далее КПР).

В основе КПР лежат международные цели по безопасности пациентов:

• правильная идентификация пациента.

• эффективная передача информации между персоналом.

• безопасное использование медикаментов высокого риска.

• правильный выбор участка тела, правильная процедура, и правильное определение пациента при проведении хирургических вмешательств.

• нижение риска внутрибольничных инфекций.

• предотвращение травматизации пациента вследствие падений.

Дополнительно к международным целям по безопасности пациентов, организация должна проводить мониторинг своей деятельности по определенным областям медицинской и управленческой деятельности. Выбор КПР согласно международным стандартам аккредитации должен быть основан на тех процессах, которые имеют высокий риск для пациентов, а также тех вопросов, которые являются проблематичными в данной организации. То есть для каждой организации есть возможность фокусироваться на актуальных для нее вопросах и после тщательного мониторинга с помощью индикаторов, улучшить качество структуры, процесса, результатов.

Так, падения составляют значительную часть причин травматизации госпитализированных пациентов. Инциденты падения регистрируются и наблюдаются динамически. Все случаи травматизации пациентов разбираются с участием сотрудников соответствующих отделений и разработкой мер по их устранению.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.