CC BY
27Scientific Journal Impact Factor
О
COVID 19 BILAN KASALLANGAN BEMORLARNI DAVOLASHDA
HIMOYALANISH
Qahhorova Zaytuna Abdug^ulom qizi Surxondaryo viloyati Termiz shahar Abu Ali ibn Sino nomidagi jamoat salomatligi texnikumi stomatologiya yoлnalishi talabasi Poyonova Jamila Bahodir qizi Surxondaryo viloyati Termiz shahar Abu Ali ibn Sino nomidagi jamoat salomatligi texnikumi stomatologiya yoлnalishi talabasi
Annotatsiya: Ushbu maqolada xozirgi kunda butun dunyoga o^zining salbiy tasirini ko^rsatayotgan COVID-19 "Karonavirus" virusini tarqalishi nixoyatda tez suratlarda rivojlanmoqda. Shu sabapli COVID-19 kasalligi gumon qilingan yoki kasallangan bemorlarni parvarish qilish, davolashda shaxsiy ximoya vositalaridan foydalanish va uningprofilaktikasi to^g^risida asosiy malumotlar keltirib o^tilgan.
Kalit so zlari: Ximoya vositalari, juda yuqori xavf, yuqori xavf, oлrtacha xavf, ximoya vositalarini kiyish, yechish, profilaktisi
Аннотация: В этой статье распространение вируса COVID-19 «Каронавирус», который в настоящее время оказывает негативное влияние на мир, развивается очень быстро. По этой причине предоставляется основная информация об уходе за пациентами с подозрением на COVID-19 или заболевших, использовании средств индивидуальной защиты при лечении и его профилактике.
Ключевые слова: средства защиты, очень высокий риск, высокий риск, средний риск, ношение, снятие, предотвращение использования средств защиты.
Abstarct: In this article, the spread of the COVID-19 "Karonavirus" virus, which is currently having a negative impact on the world, is developing very rapidly. For this reason, basic information is provided on the care of patients suspected or infected with COVID-19, the use of personal protective equipment in treatment and its prevention.
Keywords: Protective equipment, very high risk, high risk, medium risk, wearing, removing, prevention of protective equipment
Oriental Renaissance: Innovative, R VOLUME 1 | ISSUE 4
educational, natural and social sciences 0 ISSN 2181-1784
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423
KIRISH
Hozirgi kunda barchani birdek o'ylantirayotgan va tashvishga solayotgan narsa butun dunyo COVID-19 "karonavirus" virusining tarqalishi va insonlarda kasallanish xolati keskin ortishiga qaramasdan tobora yangi shtamplar xosil qilib o'zgacha klinik belgilarni kashf etayotganligi bilan xam barcha tibbiyot xodimlarini o'ylantirib qo'ymoqda. Ushbu tadqiqot ishining maqsadi COVID-19 ning kasallik tarqalishidan keyin xodimlarning xatti-harakatlariga ta'sirini o'rganishdir. Pandemiya bilan bog'liq iqtisodiy pauza va to'xtatilish turli sohalarda ishlaydigan odamlarni ish bilan ta'minlash imkoniyatlariga turlicha ta'sir ko'rsatdi. O'qituvchilar va mijozlarni qo'llab-quvvatlash bo'yicha mutaxassislar kabi ish joylari masofadan turib bajarilishi mumkin bo'lgan ishchilar o'zlarining uy ofislarida ishlashni davom ettirdilar. Sog'liqni saqlash sohasi mutaxassislari va oziq-ovqat do'konlari xizmatchilari kabi muhim xizmatlarni taqdim etgan ishchilar odatdagi ish tartiblarini davom ettirdilar.
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODLAR Tadqiqot jarayonida ilmiy bilishning obyektivlik usulidan foydalanildi. Mazkur tadqiqot jarayonida covid 19 bilan kasallangan bemorlarni davolashda himoyalanish vositalari haqida tahlil olib borildi. Bugungi kunda globallashuv jarayonida kechayotgan kechayotgan tanazullarning kelib chiqish omilini mantiqiy izchillik jihatdan tadqiq qilish maqsadga muvofiqdir.
MUHOKAMA VA NATIJALAR
COVID-19 "karonavirus" bilan zararlangan bemorlarni asosan ularda klinik belgilarining kechishiga qarab ;
1. Juda yuqori xavf
2. Yuqori xavf
3. O'rtacha xavf
Turlariga ajratib olingan bo'lib bu tibbiyot xodimlarining bemorlarga o'z vaqtida
to'g'ri va zarur kerakli yordamni ko'rsatishida xamda ximoyalanishda juda kata
axamiyat kasb etmoqda. Jumladan ;
1. Juda yuqori xavf juda og'ir axvoldagi bemorlarni davolash vaqtida kasallikni yuqtirib olish ehtimoli xam shunchalik yuqori xisoblanadi. Chunki shifokor bemorning biologik materiallari ( aerozollar, biologik suyuqliklari bilan ) bevosita aloqada boTadi.
2. Yuqish xavfi yuqori bo'lgan ahvoli o'rtacha og'ir bo'lgan bemorlar bilan
ishlaydigan tibbiyot xodimlari esa bemor bilan diagnostik tekshiruvlar
420
Scientific Journal Impact Factor
O
o'tkazish vaqtida ( aerozollarning chiqishi bilan bog'liq bo'lmagan ) muolajalarda aloqada bo'lishadi. 3. O'rtacha yuqish xavfi axvoli nisbatan yaxshi bo'lgan bemorlar bilan ishlaydigan tibbiyot xodimlari esa bemor bilan muloqot qilish va tekshiruv jarayonlarini olib borish vaqtidagina aloqada bo'lishad. Infeksiya xavfi yuqori bo'lgan xududda ishlatiladigan shaxsiy ximoya vositalari assosan quyidagilar xisoblanadi.
1. Qo'lqop
2. Qalpoqcha
3. Xalat ( bir martalik )
4. Respirator
5. Xavfsiz ko'zoynaklar
Shaxsiy ximoya vositalaridan ( umumiy amaliyot shifokori , yuqumli kasalliklar shifokori , maaslaxat shiofokori , shoshilinch tibbiy yordam bo'limi , xamshira va sanitarkalar ) kasallik bilan zararlangan bemorlar bilan ishlaydigan barcha tibbiyot xodimlari foydalanadi.
Tibbiyot xodimlari ximoya vositalaridan foydalanish vaqtida doimo shaxsiy ximoya vositawsining to liq va shikast yetmaganligiga aloxida e'tibort berishlari zarur.
Infeksiya o'chog'iga kirayotgan tibbiyot xodimlari shaxsiy ximoya vositalarini kiyish va yechishning aloxida ketma ketlikda keldirilgan tartibi mavjud.
Profilaktikasi : Davlatimiz prezidenti va xokimiyat raxbarlarining kasallikni oz vaqtida oldini olish borasida chiqargan qarorlari va qat'iy berilgan topshiriqlari kasallikni o'z vaqtida oldini olish uchun zarur shart sharoiytlarni yaratdi.
Viloyatimizda xam kasallikni oldini olish bo'yicha quyidagi profilaftika ishlari tashkil qilindi;
1. Axoli o'rtasida karonavirus kasalligi tarqalishi va uni oldini olish chora tadbirlari to'g'risida targ'ibot ishlari olib borildi.
2. Kasallikni davolash bo'yicha davlat komissiyasi bayonnomasi bilan birlamchi dori vositalari tarqatildi.
3. Maktabgacha ta'lim , maktab , kollej va oliy ta'lim muassasalari vaqtinchalik masofaviy ta'limga o'tkazildi.
4. Axoli gavjum joylar ( bozor , oshxona , kafe , restaran, dam olish xiyobonlari va h.k) lar vaqtincha berkitildi.
Scientific Journal Impact Factor
5. Ko'chada , shaxsiy transport vositasida va jamoat transportlarida shaxsiy ximoya vositasisiz yurishda qattiy taqiqlar qo'yildi.
COVID-19 infeksiyasi ilk bor 2019-yilning dekabr oyida Xitoyning Uxan shaxrida aniqlangan bo'lishiga qaramasdan qisqa fursat ichida jadal suratlarda butun dunyoga tarqaldi; shu jumladan O'zbekistonga xam kirib keldi. Otgan qisqa vaqt mobaynida nafaqat Ozbekiston balki butun dunyo tibbiyot xodimlari uchun juda kuchli bosim boTdi desak mubolag'a bo'lmaydi. Shunga qaramay Prezidentimiz tashabbusi va Sog'liqni saqlash vazirliging, tibbiyot xodimlari bilan karantin va profîktika chora tadbirlariga oz vaqtida etibor berilib xorijiy davlatlarga nisbatan sezilarli anchagina farq bilan ijobiy natijalarga erishilmoqda.
Bunga birgina misol tariqasida COVID-19 "karonavirus" bilan kasallanish xolati Ozbekistonda qayt etilgandan buyon Sog'liqni saqlash vazirligi va xorijiy yetuk mutaxasis doktorlar bilan tajribalar almashingan xolda karonavirusni davolash to'g'risidagi bosqichma bosqich o'rganishlar qarorlar, u to'g'risiodagi bayonnomalar juda yaxshi natijalar bermoqda. Shu kecha kunduzgi xolatni inobatga oladigan bo'lsak ilg'or yevropa mamlakatlarida o'lim ko'rsatgichi 15% gacha yetayotgan vaqtda Ozbekistonda bu ko'rsatgich 0,8% ni tashkil etishi gapimizning yaqqol isboti. Surxondaryo viloyati negizida ; 2020-yilning mart oyidan to xozirgi kunga qadar 1229 ta bemor kuzatilgan boTib ulardan 1167 tasi tuzalgan.
Surxondaryo viloyatida karonavirus kasalligini tarqalishini o'ziga xos xususiyatlari bor.
1. Viloyatning o'ziga xos iqlimi.
2. Aholining tarqoq j oylashtirilganligi.
3. Tashqi omillarning o'ziga xosligi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR (REFERENCES)
1. COVID-19 bilan kasallangan bemorlarni davolash boyicha amaliy qollanma
2. Bartik, Alexander W., et al. "The impact of COVID-19 on small business outcomes and expectations." Proceedings of the National Academy of Sciences 117.30 (2020): 17656-17666.
3. Bartik, Alexander W., et al. "The impact of COVID-19 on small business outcomes and expectations." Proceedings of the National Academy of Sciences 117.30 (2020): 17656-17666.
4. DeFilippis, Evan, et al. Collaborating During Coronavirus: The Impact of COVID-19 on the Nature of Work. No. w27612. National Bureau of Economic Research, 2020.
XULOSA
