CHINORSOY KONI POLIMETAL RUDASINI BOYITISHNING TEXNOLOGIK SXEMASINI ISHLAB CHIQISH Текст научной статьи по специальности «Энергетика и рациональное природопользование»

CHINORSOY KONI POLIMETAL RUDASINI BOYITISHNING TEXNOLOGIK SXEMASINI ISHLAB CHIQISH

Javlon Dilmurod Shohruh Shovkat Abrorjon

Mustafokulievich Baxtiyarovich o'g'li Pardayev Xonmakon o'g'li Bekpo'latov Maxmarejabov Abduraimov

Islom Karimov nomidagi Toshkent davlat texnika universiteti

ANNOTATSIYA

Maqolada olingan kollektiv boyitmani misli, qo'rg'oshinli, ruxli va piritli boyitmalarga ajratuvchi rudali minerallami kollektiv flotatsiyalash sхemasi va qo'rg'oshin- misli, ruxli va piritli boyitmalar olinuvchi to'g'ridan-to'g'ri selektiv flotatsiya sхemasi ishlab chiqish amaliyoti o'rganilgan.

Kalit so'zlar: mis, rux, pirit, flotatsiya, qo'rg'oshin, flotatsiya sхemasi, selektiv flotatsiya, kollektiv flotatsiya.

DEVELOPMENT OF TECHNOLOGICAL SCHEME OF POLYMETAL ORE CONCENTRATION OF CHINORSOY DEPOSIT

Javlon Dilmurod Shohruh Shovkat Abrorjon

Mustafokulievich Bakhtiyarovich ugli Pardaev Khonmakon ugli

Bekpulatov Makhmarejabov Abduraimov

Tashkent State Technical University named after Islam Karimov

ABSTRACT

The scheme of collective flotation of ore minerals, which divides the collective concentrate obtained into copper, lead, zinc and pyrite concentrates, and the scheme of direct selective flotation of lead, zinc and pyrite concentrates development practices are studied.

Keywords: copper, zinc, pyrite, flotation, lead, flotation scheme, selective flotation, collective flotation.

KIRISH VA METODOLOGIYA

Birinchi navbatda dastlabgi usul sifatida avval noruda minerallar yuzasining ochilishi sodir bo'ladi. Reagentlar sifatida quyidagilar ishlatilgan.

To'plovchi- butil ksantogenati, butil aerofloti; ko'pik hosil qiluvchi- IM-68, T-92, krezol; muhit regulyatorlari- kaltsiylangan soda; so'ndiruvchi-suyuq shisha, rux kuporosi, natriy sianidi; faollashtiruvchi-mis kuporosi, natriy sulfidi, aktivlangan ko'mir, sulfotuz va h.k [1-4].

MUHOKAMA

Turli minerallarning flotatsiyalanishi sodir bo'ladigan sulfid ionlarining qoldiq kontsentratsiyasi bir hil emas. Natriy sulfidi bilan ishlangan minerallarning turli miqdordagi suv bilan yuvishda galenitning yuzasida ksantogenatnieng eng ko'p adsorbtsiyalanishi kuzatildi. Natriy sulfidi ishtirokida minerallarning flotatsiyalanishida o'zini turlicha tutishi uning galenit va piritning flotatsiyalanishini faollashtiruvchi ta'siriga, turli sulfidlar yuzasida adsorbtsiyalanuvchi sulfid ionlarining miqdoridagi farqqa va h.k. larga bog'liq [5-6].

Suvda eruvchi reagentlar va bo'tanaga 1-10% li eritma holida, ko'pik hosil qiluvchi reagentlar tomchilab, ko'mir va sulfotuzlar yanchish jarayoniga quruq holda berilgan.

Rudani flotatsiyadan oldin yanchish 40 ML turdagi laboratoriya sharli tegirmonida ruda: suv: sharlarning 1:0,5:6 nisbatida amalga oshirilgan.

Boyitish mahsulotlar qo'rg'oshinning miqdoriga (polyarografiya va potentsiometrik usulda), misning miqdoriga (kalorimetrik va miqdor usulida), oltingugurt miqdori sulfidlash usulida tahlil qilindi. Ayrim tajribalarda pirit tarkibidaga oltingugurt aniqlandi. 1 - rasmda kollektiv flotatsiya tajribalarining texnologik sxemasi keltirilgan.

Ruda 3-0mm Yanchish

ar. 3 min. Na2 CO3 — sarfi o'zgaruvchan -ar. 3 min. Na2 SÍO3 - sarfi o'zgaruvchan-

ar. 2 min. №2 S - sarfi o'zgaruvchan-

ar. 2 min. CuSO 1 — sarfi o'zgaruvchan —

ar. 2 min. ksantogenat — sarfi o'zgaruvchan ► ar. lmin. T-92 - sarfi o'zgaruvchan-►

Kollektiv flotatsiya - 15min

Boyitma Chiqindi

6-rasm. Kollektiv flotatsiya tajribalarining texnologik sxemasi. Olib borilgan tajribalar asosida optimal reagent sarfi sifatida 1-jadvalda keltirilgan tartib tanlangan.

1-jadval

Kollektiv flotatsiyaning optimal tartibi

Yanchish, min Yirikligi, % kl.-0,074 mm Reagentlar sarfi, g/t

Soda Na2 S Suyuq shisha Mis kuporosi Butil. ksant. Ko'pik hosil qiluvchi, T-92

90 89 750 190 200 240 125 60

NATIJA

Tanlangan tartibda qo'rg'oshin, rux va misning kollektiv boyitmaga ajralishi nisbatan yuqori va tegishli ravishda 88,6 %, 90,0 % va 79,6 % ni tashkil etadi.

Optimal tartib sharoitida boyitish mahsulotlarining sifatini oshirish maqsadida boyitmani tozalash operatsiyalarini kiritib tajribalar o'tkazildi. Tajriba natijalari 2-jadvalda keltirilgan.

2-jadval

Optimal tartibda boyitmani ikki marta tozalash tajribalari natijalari

Mahsulotlar Chiqish, % Miqdori, % Ajralish, %

Pb Zn Cu Pb Zn Cu

Kollektiv. boyitma 15,5 18,15 30,12 2,85 85,9 91,2 74,6

Oraliq mahsulot 1 6,8 0,69 1,14 0,29 1,4 1,5 3,3

Oraliq mahsulot 2 2,7 3,52 5,98 0,38 2,9 3,2 1,7

Chiqindi 75,0 0,44 0,28 0,16 10,1 4,1 20,4

Ruda 100,0 3,28 5,1 0,59 100 100 100

2-jadvaldan ko'rinib turibdiki ikki marta tozalash natijasida boyitmadagi barcha komponentlarning miqdori ortadi.

Keyingi tadqiqotlar kollektiv boyitmani ajratish yo'nalishida ish olib borildi. Bunda avval qo'rg'oshin-misli boyitma, keyin esa ruxli boyitma ajratib olindi.

Rux minerallarini so'ndiruvchisi sifatida natriy sianidi, natriy sulfiti va rux kuporosi, natriy gidrosulfiti va rux kuporosi komplekslari ishlatildi. Rux minerallarining eng yaxshi so'ndirilishiga natriy sianid va rux kuporosi yordamida erishildi.

To'plovchini desorbtsiyalash uchun natriy sulfidi, aktivlangan ko'mir va sulfoko'mir qo'llanildi.

Sellektiv flotatsiya sxemasi o'ziga dastlab rudani yanchish va optimal tartibda kollektiv flotatsiyalashni, olingan kollektiv boyitmani ikki marta tozalashni va quyultirish jarayonlarini o'z ichiga oldi. Quyultirilgan mahsulot qayta yanchish va desorbtsiyaga uchratildi. Desorbtsiya kollektiv boyitmani natriy sulfidi bilan aralashtirish va suv bilan yuvish orqali amalga oshirildi. 3-jadvalda kollektiv boyitmani ajratish va selektsiyalashning reagent tartibi keltirilgan.Tajribalarda ruxli mahsulot (chiqindi 2) tozalanmagan.

Kollektiv boyitmani selektiv ajratish samarasiz ketadi. Ruxning bir qismi qo'rg'oshin-misli boyitmaga o'tgan. Bu sfalerit va galenitning o'zaro chambarchas bog'langanligi hamda sfaleritning mis ionlari bilan faollashishi orqali tushuntiriladi.

Ma'lumki, bo'tanaga ortiqcha miqdorda natriy sulfidi qo'shilishi va keyinchalik uning oksidlanishi natijasida bo'tanadagi sulfid minerallarining flotatsiyalanishi turlicha tezlikda qaytariladi [16].

3-jadval

Kollektiv boyitmani selektiv ajratish tajribalari natijalari

Mahsulotlar nomi Chiqis h% Miqdor, % Ajralish, % Selektsiyalash sharoitlari

Pb Zn Cu Pb Zn Cu Natriy sulfidi - 6 kg/t % qattiq-50; Yuvish sonlari-2; soda-1000g/t; Na2S-200,0g/t ZnS04-480,0g/t; BKK-50g/t; Qayta yanchish - 60 min; Flotatsiya vaqti -10min; Ko'pik hosil qiluvchi - 40 g/t.

Boyitma Pb-Cu 10,2 20,73 20,7 4,2 64,5 42,0 77,4

Oraliq mahsulot 1 9,2 0,8 1,62 0,09 2,2 3,0 1,4

Oraliq mahsulot 2 4,5 1,2 1,74 0,2 1,6 1,6 1,6

Chiqindi 1 (koll.) 69,0 0,16 0,21 0,04 3,3 2,9 5,1

Chiqindi 2 7,1 13,2 36,1 1,12 28,4 50,5 14,5

Ruda 100,0 3,3 5,03 0,58 100,0 100,0 100,0

Sulfidlarning so'ndirilishi shuningdek, xuddi adsorbtsiyalanishga o'xshash ular yuzasidan gidrosulfit ionlarining adsorbtsiyalanishiga bog'liq. Qo'rg'oshin-misli va ruxli minerallarni ajratish uchun sozlovchi reagent sifatida natriy sulfidi ishlatildi.

Natriy sulfidi oksidlangandan keyin qo'rg'oshin va mis minerallarining flotatsiyasini "jonlantirish" uchun zarur bo'ladigan vaqtni (flotatsiyaning optimal vaqti) aniqlash uchun har 2 minutdan keyin ko'pikni tushirib olindi. Natriy sulfidining sarfi 2 kg/t da minerallarning qulay ajralishi sodir bo'ladi. Tabiiyki, bunday sarf flotatsiya vaqti 10 minutda optimal hisoblanadi. Natriy sulfidining sarfi 1 kg/t da ruxning qo'rg'oshin-misli mahsulot tarkibida yo'qolishi hali katta emas, sarfi 3 kg/t bo'lganda ko'rsatilgan vaqtda qo'rg'oshin va misli minerallarning ajralishi yaxshi ketmaydi [712].

Shunday qilib, qo'rg'oshin-misli flotatsiyalashni natriy sulfidinineg sarfi 10 kg/t da, flotatsiya vaqti 10 minutda olib borishni qo'rg'oshin-misli boyitmani ajratish maqbul vaqt birligi sifatida tanlandi.

Qo'rg'oshin-misli boyitmani ajratish uchun sxemalar va reagent tartiblarining bir necha variantlari taqqoslandi. Qo'rg'oshin va misli minerallar yuzasidan ksantogenatni desorbtsiyalash ular uchun umumiy hisoblanadi. Buning uchun qo'rg'oshin-misli boyitma aktivlangan ko'mir ishtirokida qayta yanchildi, to'plovchi-natriy sulfidi yordamida desorbtsiyalandi yoki desorbentsiz qayta yanchildi.

Uchinchi tajribada yomonroq natijalar olindi. Ksantogenatning desorbtsiyasi desorbentlar-aktivlangan ko'mir yoki natriy sulfidi ishlatilganda samarali kechadi. Bunda bir hil turdagi ko'rsatkichlar olish uchun boyitmani qayta yanchmasdan natriy sulfidi bilan desorbtsiyalash yetarli bo'ldi. Sulfat kislota va natriy gidrosulfiti (natriy sulfiti) flotatsiyaning yaxshi sozlovchilari bo'lib chiqdi. Boyitmani desorbtsiyalash va yuvishdan keyin regulyatorlar quyidagi ketma-ketlikda qo'shiladi: sulfat kislotasi, keyin gidrosulfit.

Misli minerallarning flotatsiyasi kislotali muhit (pH=3) da ketadi. Sulfat kislota ikkita sababga ko'ra qo'shiladi:

1. Kuchli kislotali muhitda ksantogenat jadal parchalanadi;

2. Sulfat kislota oksidlanishga yuvilishga ulgurmagan natriy sulfidining ortiqchasini eritmadan yo'qotadi.Serovodorod hosil bo'lishining oldini olish maqsadida yuvish operatsiyalarini sinchiklab o'tkazish kerak.

Ksantogenatning xalkopirit yuzasidan natriy sulfidi bilan desorbtsiyalanmasligi aniqlangan [13-17]. Natriy sulfidining turli kontsetratsiyalari bilan ta'sir etilganda

C "5

galenit yuzasida to'plovchining ma'lum miqdori qoladi.(5x101- mg/sm ) .Xalkopiritning sulfid ionlari ishtirokida flotatsiyalanishi pH= 3 da eng yuqori.

Yuqorida bayon qilinganlarga, shuningdek misli flotatsiyaning tartibini aniqlash maqsadida olib borilgan ko'p sonli tajribalarga asoslanib xalkopiritni flotatsiyalash sharoitlari va reagentlarining optimal sarfi tanlandi.

Flotatsiya tartibi:

- desorbtsiyaga natriy sulfidi 5-6 kg/t qo'rg'oshin-misli boyitmaga;

- yuvishlar soni - 3 ta;

- sulfat kislota - 1-1,5 kg/t,aralashtirish - 5 minut;

- butil ksantogenati - 30 g/t, aralashtirish - 2 minut;

- ko'pik hosil qiluvchi T-92 - 20 g/t, flotatsiya vaqti - 10 minut.

Olingan misli boyitmadagi misning miqdori GOST talablariga javob beradi va misli boyitmaning KM-4 turiga mos keladi. Qo'rg'oshin - misni ajratish chiqindilari ko'p miqdorda qo'rg'oshin saqlaydi. Oraliq mahsulotlar ruxga boy, bu esa uni qo'rg'oshin-misni ajratish flotatsiyasining boshiga qaytarmasdan, qo'rg'oshin-misli flotatsiyaning kameradagi mahsuloti bilan birga tozalash fikriga olib keldi [18-25].

Misli flotatsiya chiqindisidan qo'rg'oshin minerallari ajratib olindi.Fo'rg'oshinli flotatsiya ko'pikli mahsulotni bir marta tozalash operatsiyasini qo'lla b,quyidagi tartibda amalga oshirildi:

- soda - 1 kg/t, aralashtirish-3 minut;

- natriy sianidi-100 g/t, aralashtirish-3 minut;

- kaliyning butil ksantogenati-15+15 g/t,aralashtirish- 2 minutdan;

- T-92-20 g/t,aralashtirish-1 minut.

Qo'rg'oshin va misning miqdori bo'yicha olingan boyitma qo'rg'oshinli boyitmaning KC-5 turiga yaqin. Boyitmadagi ruxning miqdori ortiqligi uchun uni KC-6 turga o'tkazishga to'g'ri keladi [26-30].

XULOSA

Shunday qilib, Xandiza koni Chinorsoy uchastkasi polimetal rudasi namunasi texnologik o'rganildi. Namunadagi foydali komponentlarning miqdori: qo'rg'oshin-2,55%, rux- 5,14%, mis-0,56 % va pirit-6,0 % gacha olindi.

REFERENCES

[1] Ахмeдoв, X., Xaйитoв, О. Г., Бeкпулaтoв, Ж. М., Кaлaндaрoв, К. С., & Йулдaшoв, А. Ф. (2018). ИЗУЧЕНИЕ ВЕЩЕСТВЕННОГО СОСТАВА И РАЗРАБОТКА ТЕХНОЛОГИИ ПЕРЕРАБОТКИ ЗОЛОТОСОДЕРЖАЩЕЙ ПРОБЫ РУДЫ ОДНОГО ИЗ МЕСТОРОЖДЕНИЙ РЕСПУБЛИКИ УЗБЕКИСТАН. ЕР ОСТИ БОЙЛИКЛАРИДАН ОЩЛОНА ВА БЕХАТАР ФОЙДАЛАНИШНИНГ ЗАМОНАВИЙ МУАММОЛАРИ ВА РИВОЖЛАНИШ ИСТИЦБОЛЛАРИ. Халцаро илмий-техник анжуман-Тошкент, ТошДТУ, 2018.385 бет., 255.

[2] Bekpulatov, J. M., Akhmedov, K., & Matkarimov, S. T. (2017). Studing material composition and leaching methodics trial ores deposit of beshkuduk (Uzbekistan). European science review, (1-2), 208-211.

[3] Умaрoвa, И. К., Мaткaримoв, С. Т., & Мaхмaрeжaбoв, Д. Б. (2019). ИССЛЕДОВАНИЕ ВЕЩЕСТВЕННОГО СОСТАВА И ГРАВИТАЦИОННОЕ ОБОГАЩЕНИЕ ЗОЛОТОСОДЕРЖАЩИХ РУД МЕСТОРОЖДЕНИЯ АМАНТАЙТАУ. In СОВРЕМЕННЫЕ ТЕХНОЛОГИИ: АКТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ, ДОСТИЖЕНИЯ И ИННОВАЦИИ (pp. 65-69).

[4] Xудoярoв, С. Р., & Мaхмaрeжaбoв, Д. Б. (2020). ИЗУЧЕНИЕ ВЕЩЕСТВЕННОГО СОСТАВА И ОБОГАТИМОСТИ ПРОБ РУД МЕСТОРОЖДЕНИЯ АМАНТАЙТАУ. In WORLD SCIENCE: PROBLEMS AND INNOVATIONS (pp. 18-21).

[5] Умaрoвa, И. К., Мaхмaрeжaбoв, Д. Б., & Сoлeдинoвa, Е. Е. (2021). ИССЛЕДОВАНИЕ ОСОБЕННОСТЕЙ ВЕЩЕСТВЕННОГО СОСТАВА ЖЕЛЕЗОСОДЕРЖАЩИХ РУД МЕТОРОЖДЕНИЯ ТЕБИНБУЛАК. Scientific progress, 2(1), 317-322.

[6] Умaрoвa, И. К., Мaхмaрeжaбoв, Д. Б., & Сaйдирaхимoвa, М. И. (2021). ИЗУЧЕНИЕ ВЕЩЕСТВЕННОГО СОСТАВА ВОЛЬФРАМСОДЕРЖАЩИХ РУД МЕСТОРОЖДЕНИЯ КОЙТАШ. In НАУКА, ОБРАЗОВАНИЕ, ИННОВАЦИИ: АКТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ И СОВРЕМЕННЫЕ АСПЕКТЫ (pp 70-73)

[7] Умарова, И. К., Бекпулатов, Ж. М., & Джалилов, Б. Р. (2020). ИССЛЕДОВАНИЕ ОСОБЕННОСТЕЙ ВЕЩЕСТВЕННОГО СОСТАВА ЗОЛОТОСОДЕРЖАЩИХ РУД АНГРЕНСКОГО РУДНОГО ПОЛЯ. Инженерные решения, (4), 4-7.

[8] Akhmedov, K., Bekpulatov, Z. M., Solijonova, G. K., & Sharifova, N. Z. (2019). STUDYING OF THE MATERIAL COMPOSITION AND DEVELOPMENT OF THE TECHNOLOGY OF PROCESSING OF GOLD-CONTAINING SULFIDE SAMPLES OF ONE OF THE DEPOSITS OF THE REPUBLIC UZBEKISTAN. Technical science and innovation, 2019(1), 69-75.

[9] Йулдошев, А. Ф., & Бекпулатов, Ж. М. (2018). Изучения и разработка технологии переработки золотосодержащей сульфидной руды. Рецензент: ЕА Лисица главный врач филиала Федерального бюджетного учреждения здравоохранения «Центр гигиены и эпидемиологии в Хабаровском крае, в городе Комсомольске-на-Амуре, Комсомольском районе» Редакционная коллегия, 109.

[10] Bekpulatov, J. M., Matkarimov, S. T., & Akhmedov, X. (2017). STUDYING OF MATERIAL STRUCTURE AND DEVELOPMENT OF TECHNOLOGY CONVERSION OF GOLD-BEARING ORE OF TESTS OF ONE OF FIELDS REPUBLIC OF UZBEKISTAN. In International Scientific and Practical Conference World science (Vol. 1, No. 1, pp. 21-23). ROST.

[11] Kaxarovna, S. G., & Mustafakulovich, B. J. (2017). Sample enrichment results of ore deposits by using traditional and local reagent "Ps" in Kalmakyr and Saricheku

(Uzbekistan). European science review, (5-6).

[12] Mustafoquliyevich, B. J., Khamid, A., & Turdaliyevich, M. S. (2017). Studing material composition and leaching methodics trial ores deposit of beshkuduk (Uzbekistan). European science review, (1-2).

[13] Бекпулатов, Ж. М., & Худайбердиев, Ф. Т. (2017). Изучение вещественного состава и разработка технологии переработки золотосодержащей пробы руды одного из месторождений Республики Узбекистан. Инновационная наука, (4-3).

[14] Ахмедов, Х., & Бекпулатов, Ж. М. (2017). Изучение вещественного состава и обогатимости проб руды одного из месторождений Республики Узбекистан. Горный информационно-аналитический бюллетень (научно-технический журнал), (1).

[15] Ахмедов, Х., & Бекпулатов, Ж. М. (2017). Изучение вещественного состава и обогатимости проб руды одного из месторождений Республики Узбекистан. Горный информационно-аналитический бюллетень (научно-технический журнал), (1).

[16] Бекпулатов, Ж. М. (2017). Методика применения ионообменных смолпри извлечении золота из руд. Горный информационно-аналитический бюллетень (научно-технический журнал), (8).

[17] Ахмедов, Х., & Бекпулатов, Ж. М. (2017). Результаты технологических исследований одной золотосодержащей руды месторождения Республики Узбекистан. Горный информационно-аналитический бюллетень (научно-технический журнал), (2).

[18] Djurayevich, K. K., Kxudoynazar O'g'li, E. U., Sirozhevich, A. T., & Abdurashidovich, U. A. (2020). Complex Processing Of Lead-Containing Technogenic Waste From Mining And Metallurgical Industries In The Urals. The American Journal of Engineering and Technology, 2(09), 102-108.

[19] Shukurovna, N. R., Yunusovna, N. X., Jumaboyevich, J. S., & Abdurashidovich, U. A. (2021). Perspective Of Using Muruntau Career's Overburden As Back Up Sources Of Raw Materials. The American Journal of Applied sciences, 3(01), 170-175.

[20] Abdurashidovich, U. A. (2020). Prospects for the Development of Small-Scale Gold Mining in Developing Countries. Prospects, 4(6), 38-42.

[21] Бабаев, З. Н., Умирзоков, А. А., & Петросов, Ю. Э. (2020). Технико-экономическое обоснование кондиций для подсчета запасов горючих сланцев месторождения сангрунтау. Студенческий вестник,(10-2), 18-20.

[22] G'afurovich, K. O., Abdurashidovich, U. A., & Ogli, B. A. O. (2020). Small Torch Progress In Prospects Gold Mining In Improving Countries. The American Journal of Interdisciplinary Innovations and Research, 2(09), 65-72.

[23] G'ofurovich, K. O., Abdurashidovich, U. A., Ugli, M. U. F., & Ugli, A. A. X. (2020). Justification Of The Need For Selective Development Of The Phosphorite Reservoir By Horizontal Milling Combines. The American Journal of Engineering and Technology, 2(11), 159-165.

[24] G'ofurovich, K. O., & Abdurashidovich, U. A. (2020). Justification of rational parameters of transshipment points from automobile conveyor to railway transport. World Economics and Finance Bulletin, 1(1), 20-25.

[25] Abdurashidovich, U. A. (2020). The Condition Of General Development Of The Mineral Resource Base In Uzbekistan. The American Journal of Applied Sciences, 2(12), 1-6.

[26] Fatidinovich, N. U., Atoevich, O. S., & Abdurashidovich, U. A. (2020). The Analysis Of Influence Of Productions Of Open Mountain Works On Environment At Formation Of Various Zones On Deep Open-Cast Mines. The American Journal of Applied sciences, 2(12), 177-185.

[27] Fatidinovich, N. U., Atoevich, O. S., & Abdurashidovich, U. A. (2020). The Analysis Of Influence Of Productions Of Open Mountain Works On Environment At Formation Of Various Zones On Deep Open-Cast Mines. The American Journal of Applied sciences, 2(12), 177-185.

[28] G'OFUROVICH, H. O., ABDURASHIDOVICH, U. A., O'G'LI, I. J. R., & RAVSHANOVICH, S. F. (2020). Prospects for the industrial use of coal in the world and its process of reproducing. PROSPECTS, 6(5).

[29] Kazakov, A. N., Umirzoqov, A. A., Radjabov Sh, K., & Miltiqov, Z. D. (2020). Assessment of the Stress-Strain State of a Mountain Range. International Journal of Academic and Applied Research (IJAAR), 4(6), 17-21.

[30] Nasirov, U. F. Ochilov Sh. A., UmirzoqovA. A. Analysis of Development of Low-Power and Man-Made Gold Deposits. International Journal of Academic and Applied Research (IJAAR) ISSN, 2643-9603.