C++ DASTURLASH TILIDAN FOYDALANIB MATEMATIKA FANINI OʻQITISH SAMARADORLIGINI OSHIRISH Текст научной статьи по специальности «Строительство и архитектура»

Volume 4 | CSPU Conference 1 | 2023 Ta'lim jarayonida raqamli texnologiyalarni joriy etish samaradorligi

g

C++ DASTURLASH TILIDAN FOYDALANIB MATEMATIKA FANINI O'QITISH SAMARADORLIGINI OSHIRISH

Ilhom Do'stnazarovich G'aniyev

Chirchiq davlat pedagogika universiteti, katta o'qituvchisi

Sardor Ixtiyor o'g'li Nishonov

Chirchiq davlat pedagogika universiteti, Matematika va informatika fakulteti

talabasi

Ushbu maqolada C++ dasturlash tilidan foydalanib, talaba yoshlarni kasbiy faoliyatga tayyorlashda fanlararo integratsiya muhim ahamiyatga ega ekanligi ko'rsatib o'tilgan.

Kalit so'zlar: C++ dasturlash tilidan foydalanib keltirib o'tilgan, dasturiy vosita, dastur kodi, integratsiya, kompilyatsiya

Respublikamizda so'nggi yillarda oliy ta'lim muassasalarida yetuk mutaxassislar tayyorlash hamda axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining rivojlanib borayotgan bir paytda talabalarni tayyorlash ularning kasbiy kompetentligini rivojlantirish, amaliy dasturiy paketlar va dasturlash tillaridan foydalanish metodikasini takomillashtirish, talabalar ishtirokida pedagogik dasturiy mahsulotlar ishlab chiqishning me'yoriy asoslari va moddiy texnika bazasi yaratildi. "Uzluksiz ta'lim tizimini yanada takomillashtirish, sifatli ta'lim xizmatlari imkoniyatlarini oshirish, mehnat bozorining zamonaviy ehtiyojlariga muvofiq yuqori malakali kadrlar tayyorlash siyosatini davom ettirish" ustuvor vazifa sifatida belgilangan. Bu borada dasturchi talabalarning mutaxassisligiga xos sifatlarni va kasbiy kompetentlik darajalarini baholash metodikasini ishlab chiqish ularning kasbiy kompetensiyalarini rivojlantirishda imkoniyatlari kengayadi [5].

Faoliyat motiv, maqsad, vosita, natijaga ko'ra doimiy harakatlanadigan ijtimoiy hodisa, u o'zining boshlanishi va yakuniga ega. Amaliy faoliyatning boshlanishi o'quv maqsadlarini belgilash, anglash, ularni amalga oshirish bilan yakunlanishi ta'limdan ko'zlangan natijaga erishishi bilan tavsiflanadi. Demak, talabaning o'qish-o'rganishi boshlanishida ta'lim loyihasi, yakunlanishida esa

ANNOTATSIYA:

ta'lim natijasi yotadi.

Amaliy faoliyatni davriy boshqarishning bosh vazifasi

https://cspi.uz/

Republican Scientific and Practical Conference

October 20, 2023

Volume 4 | CSPU Conference 1 | 2023 Ta'lim jarayonida raqamli texnologiyalarni

etish samaradorli

jort^

mazkur variantlar orasidan eng samaralisini tanlash va uni ilmiy asoslash. Bunday ish o'qish-o'rganishning umumiy va alohida xususiyatlarini ajratishni taqozo qiladi. Matematikadan bajariladigan amaliy ishlar mazmuni, o'quvchining o'quv maqsadlari, o'rganish vositalari, ta'lim uslublari o'qish-o'rganish umumiyligini ta'minlaydi. Demak, matematikadan amaliy ishlarni bajarishni har bir o'quvchi o„z imkoniyati va salohiyati darajasida o'zlashtiradi. Natija induvidualligi amaliy faoliyatning xususiyati hisoblanadi.

Faoliyat - bu ijtimoiy qimmatli motivlarga ko'ra aniq bir maqsadga yo'naltirilgan, o'ziga oid vositalar asosida ma'lum natija bilan yakunlanadigan harakatlar tizimi. Talaba amaliy faoliyatining harakatlar tizimi. Talaba amaliy faoliyatining o'zaro daxldor ikki jihati ajratiladi. Bu o'qish va bilish [3].

Ma'lumki, funksiyaning integral tushunchasi matematika va fizikaning eng sodda misol va masalalaridan boshlab tabiatning eng muammoli masalalarini yechishda keng qo'llaniladi. C++ dasturlash tilidan foydalanib ko'rsatib o'tiladi va eng sodda misollar vositasida integral funksiyani qo'llanilishini algoritmi keltiriladi [2].

Bu integralni hisoblashda formulalardan foydalanib yechamiz:

J = J(sinxcosx) cos2 xdx = |

sin 2x ] 1 + cos 2x

dx =

8'

+ -I 8-

1J sin22 x (1 + cos2 x) dx = 1J sin22 xdx +1 J sin22 x cos2 xdx

J1

1 f1 - cos 4 x , 11f-2~,/-„\ If/,

-dx +----j sin 2xd (sin 2x) = — j (1 - cos 4x) • dx

8

2

82

+ — isin22 xd ( sin 2 x ) = — 16j V ; 16

16-

sin 4x sin3 2x

= — x---1---+ c.

16 64 48

+

#include<io stream> #include<math.h> using namespace std; int main(){ float x,c,J; cout<<"x=";cin>>x; cout<<"c=";cin>>c;

J=x/16-sin(4*x)/64+pow(sin(2*x),3)/48+c; cout<<"J=S((sin(x)cos(x))A2*cos(x)A2)dx=M<<J<<M\n"; system ("pause"); return 0;

}

October 20, 2023 Republican Scientific and Practical Conference

35

Volume 4 j CSPU Conference 1 j 2023 Ta'lim jarayonida raqamli texnologiyalarni

etish samaradorli

jort^

gL

C:\Users\Baxtiyor\Desktop\dars\Maqolaga dastur.cpp - Embarcadero Dev-C++ 6.3 File Edit Search View Project Execute Jools AStyle Window Help

□ s ■ • a ® s i b i A m

* e

TDM-GCC 9.2.0 64-bit Release

п и

наш (globale)

Maqolaga dastur.cpp x

1 #include<iostream>

2 #include<math.h>

3 using namespace std; 4?int main()Q

5 float

6 cout«"x="jcin»xj

7 cout«"c="jcin»cj

8 D=x/16-sin(4*x)/64+pow(sin(2*x),3)/48+c;

9 cout<<MD=S((sin(x)cos(x))A2*cos(x)A2)dx="<0<<"\n";

10 system ("pause");

11 return 0;

12 LB

C:\Users\User\Downloads\Telegram Desktop\Maqolaga dastur.exe

3=S{{sin(x)cos(x))^2>:cos(x)'12)dx=3.4S3S2 Для продолжения нажмите любую клавишу . .

C++ dasturlash tili va dasturiy paketdan foydalanish natijasida shunday xulosaga kelish mumkinki, bu dastur matematik amallar bajarishdagi yuqori aniqlikdaligi, tezkorligi va talaba o^ganishi uchun qulayligi bilan boshqa dasturiash tillaridan ajralib turadi. Matematik amallarni bajarishda ijodiy fikrlashni kengaytiradi va yosh talaba dasturchilar uchun mukammal dastuгlaг yaгatishida asos bo'lib xizmat qiladi.

October 20, 2023 Republican Scientific and Practical Conference

36

Technologies^n^heEducationMproces^

Volume 4 | CSPU Conference 1 | 2023 Ta'lim jarayonida raqamli texnologiyalarni ^^i

REFERENCES

1. Yo.Soatov. Oliy matematika. Toshkent "O'qituvchi",1995y.

2. С.В. Глушаков и др. Язык программирования С++. Харьков «Фолио» 2001г.

3. Hally More. MATLAB for engineers. Prentice Hall 2012y.

4. S.J. Turayev, Dasturiy vositalar asosida talabalarni kasbiy faoliyatga tayyorlash metodikasini takomillashtirish. PhD dissertatsiya.Toshkent.-2019 y.198-b

5. Ganiev I.D. Basic Requirements For Educational Electronic Resource / Creativity and Intellect in Higher Education: International Scientific-Practical Conference, 138— 139. Retrieved from.

6. Ganiev I.D. (2023). Classification of educational electronic resource and electronic resource. &quot;online - conferences&quot; platform, 135-137.

7. Ганиев И. Д. Тенденции преподавания курса сетевых технологий // ISSN 2181-1717 (E) Образование и инновационные исследования (2023 год №7).

8. Ганиев И.Д. "blended learning" и "flipped classroom" в совершенствовании методической системы обучения сетевым технологиям. 340-343 стр.

9. I.N.Ruzimurodov, "Elektron ta'lim muhitida dasturchilarni kasbiy kompetentligini rivojlantirish metodikasini takomillashtirish" PhD. Dissertatsiya.Toshkent-2022 yil.

10. Achilova, E. S. (2022). ARTISTIC PSYCHOLOGY ON THE EXAMPLE OF THE WORK "SPRING DOES NOT RETURN". AnInternational Multidisciplinary Research Journal, 11(10), 1991-1994

11. ACHILOVA, E. (2022). SUJET, OBRAZ, USLUB XUSUSIYATLARI. Til va adabiyot ta'limi, 3(1), 26-27

12. Achilova, E. (2022). O'tkir Hoshimovning "Urushning so'nggi qurboni" hikoyasidagi psixologik tasvir. Til va adabiyot ta'limi, 1(1), 40-42

13. ACHILOVA, E. (2021). O'TKIR HOSHIMOV ASARLARIDA BADIIY PSIXOLOGIZM MUAMMOSI. "XALQ TA'LIMI", 5(1), 88-91.

October 20, 2023 Republican Scientific and Practical Conference

37