CC BY
0Ilmiy-nazariyvametodikjurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Original paper
© Z.K. Kodirova1^_
1 Namangan davlat universiteti, Namangan, O'zbekiston
KIRISH: maqolada boshlang'ich sinf o'qituvchilarining og'zaki nutq madaniyatiga qo'yiladigan talablar, xususan ravonlik, artikulyatsiya, aniqlik va to'g'rilik kabi elementlarning ta'lim jarayonidagi o'rni tahlil qilinadi.
MAQSAD: tadqiqotning asosiy maqsadi-boshlang'ich sinf o'qituvchilarining og'zaki nutq madaniyati talablariga javob berish darajasini oshirish va bu elementlarning o'quvchilarning kognitiv va hissiy rivojlanishiga ta'sirini aniqlashdir.
MATERIALLAR VA METODLAR: tadqiqot davomida og'zaki nutq madaniyatiga oid adabiyotlar va boshlang'ich sinf o'qituvchilari nutqining amaliy tahliliga asoslangan yondashuv qo'llanildi.
MUHOKAMA VA NATIJALAR: natijalar shuni ko'rsatdiki, og'zaki nutq madaniyati talablariga javob beruvchi o'qituvchilar ta'lim jarayonida o'quvchilarning kommunikativ ko'nikmalarini sezilarli darajada rivojlantirishga yordam beradi.
XULOSA: tadqiqot natijalari boshlang'ich sinf o'qituvchilarining ravonlik, artikulyatsiya, aniqlik va to'g'rilik kabi og'zaki nutq elementlarini takomillashtirish orqali o'quv jarayonining samaradorligini oshirish mumkinligini tasdiqladi.
Kalit so'zlar: og'zaki nutq madaniyati, boshlang'ich sinf o'qituvchilari, ravonlik, artikulyatsiya, aniqlik, to'g'rilik, muloqot ko'nikmalari, ta'lim.
ТРЕБОВАНИЯ К УЧИТЕЛЯМ НАЧАЛЬНЫХ КЛАССОВ КУЛЬТУРА УСТНОЙ РЕЧИ: БЕГЛОСТЬ, АРТИКУЛЯЦИЯ, ТОЧНОСТЬ И ПРАВИЛЬНОСТЬ_
© З. К. Кодировав
1Наманганский государственный университет, Наманган, Узбекистан_
Аннотация
ВВЕДЕНИЕ: в статье анализируются требования к устной речи учителей начальных классов, включая беглость, артикуляцию, точность и правильность, и их влияние на образовательный процесс.
Iqtibos uchun: Kodirova Z.K. Boshlang'ich sinf o'qituvchilarining og'zaki nutq madaniyatiga qo'yiladigan talablar: Ravonlik, artikulyatsiya, aniqlik va to'g'rilik. // Inter education & global study. 2024. №9(1). B.250-255.
ISSN 2992-9024 (online) 2024, №9(1)
Ilmiy-nazariyvametodikjurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
ЦЕЛЬ: основная цель исследования — выявить ключевые аспекты культуры устной речи учителей начальных классов и определить их роль в формировании языковых и когнитивных навыков учащихся.
МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ: в исследовании использовался анализ научной литературы, посвященной культуре речи и её основным компонентам, а также наблюдение за устной речью учителей начальных классов.
ОБСУЖДЕНИЕ И РЕЗУЛЬТАТЫ: результаты показали, что высокие стандарты беглости, артикуляции, точности и правильности в устной речи учителей способствуют улучшению восприятия информации учащимися и их речевому развитию.
ЗАКЛЮЧЕНИЕ: результаты исследования подтверждают, что соблюдение требований к культуре устной речи учителей начальных классов способствует созданию эффективной образовательной среды и повышению учебных достижений школьников.
Ключевые слова: культура устной речи, учителя начальных классов, беглость, артикуляция, точность, правильность, коммуникативные навыки, образование.
Для цитирования: Кодирова З.К. Требования к учителям начальных классов культура устной речи: беглость, артикуляция, точность и правильность. // Inter education & global study. 2024. №9(1). С. 250-255.
RЕQUIRЕMЕNTS FОR PR^RY ^SS TЕАCHЕRS, ОF ОRАL SPЕЕCH: FL^NCY, АRTICULАTIОN, АCCURАCY АND CОRRЕCTNЕSS_
© Zulfiya K. Kodirova1®
1Namangan State University, Namangan, Uzbekistan_
Annotation
INTRODUCTION: the article examines the requirements for the oral speech culture of primary school teachers, focusing on fluency, articulation, accuracy, and correctness, and their impact on the educational process.
AIM: the main objective of the study is to identify key aspects of primary school teachers' oral speech culture and assess their role in fostering linguistic and cognitive skills among young students.
MATERIALS AND METHODS: the study utilized an analysis of scientific literature on oral speech culture and its key components, alongside observations of primary school teachers' oral communication practices.
DISCUSSION AND RESULTS: the findings revealed that maintaining high standards of fluency, articulation, accuracy, and correctness in teachers' oral communication significantly enhances students' understanding, engagement, and speech development.
©intereduglobalstudy.com
2024, ISSUE 9(1)
Ilmiy-nazariyvametodikjurnal ISSN 2992-9024 (online)
Научно-теоретический и методический журнал 2024, №9(1)
Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
CONCLUSION: the study results confirmed that adherence to the requirements for oral speech culture among primary school teachers contributes to creating an effective learning environment and improving students' educational outcomes.
Keywords: oral speech culture, primary school teachers, fluency, articulation, accuracy, correctness, communication skills, education.
For citation: Zulfiya K. Kodirova. (2024) 'Requirements for primary class teachers' culture of oral speech: fluency, articulation, accuracy, and correctness', Inter education & global study, (9(1)), pp. 250-255. (In Uzbek).
Bоshlаng'ich t^lim - bu Ьо1а1аг nаfаqаt акас1е1^к jihаtdаn г^1апасНдап, Ьа1И muhim mulоqоt vа р1шу kо'nikmаlаrni rivоjlаntirаdigаn аsоsiy bоsqichdir. О'qituvchilаr, аyniqsа, bоshlаng'ich mаktаblаrdа о'z о'quvchilаrigа nаmunа Ьо'НЬ xizmаt qilаСi vа ulаrning оg'zаki mu^ti yоsh оngni shаkllаntirishdа muhim го! о'ynаydi. O'qituvchining nutq mаdаniyаti о^^Нат^ tushunchаlагni qаnchаlik yаxshi tushunishigа, ^гаа^а^а гiоyа qilishigа vа о'quv 1^епаНап bilаn shug'ullаnishigа tа'siг qilаdi.[1] Shuning uchun оg'zаki nutq mаdаniyаtini yuqогi dагаjаdа ushlаb turish birinchi о'гтСа tuгаdi. Ushbu mаqоlаdа bоshlаng'ich sinf о^^^Нап uchun оg'zаki nutq mаdаniyаtining tо'rttа muhim jihаti: гаvоnlik, агtikulyаtsiyа, аniqlik vа tо'g'rilik kо'гib d^i^di.
1. Rаvоnlik: Mulоqоt оqimi
Nutqdа гаvоnlik sо'z vа fikrni kеrаksiz pаuzаlаг vа uzilishlагsiz silliq vа izchil yеtkаzilishi bilаn tаvsiflаnаdi. Bоshlаng'ich sinf о'qituvchisi uchun гаvоnlik judа muhim, chunki u uzluksiz оsоnlаshtiгаdi, о'quvchilагgа mаtегiаlni yаnаdа sаmаrаli
kuzаtish vа о'zlаshtiгish imkоnini bеrаdi. Rаvоn nutq, shuningdеk, о'quvchilагni sinfdаgi muhоkаmаlагdа fаоl ishtiгоk еtishgа undаshi mumkin bо'lgаn ishоnch vа иа^ат аks еttiгаdi.[2]
Nimа uchun muhim:
Tаlаbаlаr оrаsidа yаxshirоq tushunishni rаg'bаtlаntirаdi.
Yоsh о'quvchilаrning е'tibоrini sаqlаshgа yоrdаm bеrаdi.
Uzluksiz о'zаrо tа'sirgа ruxsаt bеrish оrqаli sinf dinаmikаsini yаxshilаydi.
Rаvоn nutqni rivоjlаntirish uchun о^^^Наг о'z dаrslаrini оlib ьо^!^ mаshq qilishlаri, mаzmun bilаn tаnishishlагini tа'minlаshlагi vа "um" yоki "uh" kаbi оg'zаki tо'ldiгuvchilагni minimаllаshtiгish us^ ishlаshlагi kегаk. Оvоzni bаlаnd оvоzdа о'qish, nоtiqlik mаshqlагidа qаtnаshish vа sinfdа diаlоglагni dоimiy гаvishdа i^s!^ qilish hаm гаvоnlikni оshiгishi mumkin.[3]
2. Агtikulyаtsiyа: Nutqdа аniqlik
Аrtikulyаtsiyа о'qituvchining sо'zlагni аniq tаlаffuz qilishini аnglаtаdi. Tаlаbаlаг uchun, аyniqsа, bоshlаng'ich mаktаbdа аniq агtikulyаtsiyа judа muhim, chunki Шаг !аН hаm til kо'nikmаlагini гivоjlаntiгmоqdа vа sо'zlагni to'g'ri tаlаffuz qilishni о'гgаnishdа аniq
©intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE 9(1)
Ilmiy-nazariyvametodikjurnal ISSN 2992-9024 (online)
Научно-теоретический и методический журнал 2024, №9(1)
Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
ko'rsatmalarga muhtoj. To'g'ri artikulyatsiya nafaqat tilni o'zlashtirishga yordam beradi, balki ko'rsatmalarning aniq tushunilishini ham ta'minlaydi.
Artikulyatsiyaning ahamiyati:
Tushunishni yaxshilaydi, ayniqsa til o'rganish muhitida.
Asosiy tushunchalar va atamalarning aniq ifodalanishini ta'minlaydi.
Talabalarning taqlid qilish va to'g'ri talaffuzni o'rganish qobiliyatini oshiradi.
O'qituvchilar fonetik mashqlar, tilni burish va nutq paytida to'g'ri talaffuz qilishga e'tibor berish orqali artikulyatsiyani yaxshilashlari mumkin. Tengdoshlar yoki murabbiylarning talaffuz bo'yicha muntazam fikr-mulohazalari ham foydali bo'lishi mumkin.
3. Aniqlik: Tildan to'g'ri foydalanish
Nutqning aniqligi aniq ma'nolarni etkazish uchun to'g'ri so'z va iboralardan foydalanishni o'z ichiga oladi.[4] Sinfda o'qituvchi tilining to'g'riligi muhim ahamiyatga ega, chunki o'quvchilar o'qituvchiga tayanib, ularga mos lug'at va iboralar beradi. Atamalarni noto'g'ri ishlatish yoki to'g'ri ma'noni bermaslik talabalar o'rtasida tushunmovchilik va chalkashliklarga olib kelishi mumkin.
Nima uchun aniqlik muhim:
O'quvchilarda berilgan bilimlarga nisbatan ishonch va ishonchni mustahkamlaydi.
Darslarni tushunishda noto'g'ri tushunchalar va xatolardan qochadi.
Talabalarga turli kontekstlarda tildan to'g'ri foydalanishni o'rganishga yordam
beradi.
O'qituvchilar tilni mukammal bilishlari va o'qitiladigan mavzuni yaxshi bilishlariga ishonch hosil qilishlari kerak.[5] Muntazam ravishda lug'at boyligini kengaytirish, ta'lim manbalariga murojaat qilish va so'z tanlashga e'tibor berish o'qituvchilarga nutqida aniqlikni saqlashga yordam beradi.
4. To'g'rilik: Grammatik va sintaktik yaxlitlik
Nutqning to'g'riligi grammatika, sintaksis va gap tuzilishidan to'g'ri foydalanish bilan bog'liq. Boshlang'ich sinf o'qituvchilari uchun to'g'rilik juda muhim, chunki o'quvchilar ko'pincha o'qituvchilarining til modellarini taqlid qilishadi. Noto'g'ri grammatika yoki jumlalar tuzilishi bolaning til rivojlanishiga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin, bu esa yozish va nutqda xatolarga olib keladi.
To'g'rilikning ahamiyati:
Talabalar uchun kuchli lingvistik poydevor yaratadi.
Talabalarda to'g'ri til odatlarini shakllantirishni ta'minlaydi.
O'qitishda yuqori darajadagi professionallik va tafsilotlarga e'tiborni aks ettiradi.
Nutqda to'g'ri bo'lishni ta'minlash uchun o'qituvchilar grammatik qoidalarni va agar mavjud bo'lsa, o'zlarining ona va ikkinchi tillarida tildan foydalanishni muntazam ravishda ko'rib chiqishlari kerak. O'qituvchilar grammatika mashqlari va uzluksiz o'z-o'zini baholashdan ham foyda olishlari mumkin va kerak bo'lganda konstruktiv tanqidni izlashlari kerak.[6]
Og'zaki nutq madaniyatini oshirish strategiyalari
©intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE 9(1)
Ilmiy-nazariyvametodikjurnal ISSN 2992-9024 (online)
Научно-теоретический и методический журнал 2024, №9(1)
Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Ravonlik, artikulyatsiya, aniqlik va to'g'rilik talablariga javob berish uchun boshlang'ich sinf o'qituvchilari quyidagi strategiyalardan foydalanishlari mumkin:
Uzluksiz kasbiy rivojlanish: Til ko'nikmalariga qaratilgan seminarlar va kurslarda qatnashish o'qituvchilarga sinfda og'zaki muloqot qilishning eng yaxshi amaliyotlaridan xabardor bo'lishga yordam beradi.[7]
Tengdoshlarning fikr-mulohazalari va o'z-o'zini mulohaza yuritish: O'qituvchilar o'z darslarini yoki mashg'ulotlarini yozib olishlari, nutqlarini ko'rib chiqishlari va yaxshilanish sohalarini aniqlash uchun hamkasblaridan fikr-mulohazalarini izlashlari mumkin. Til resurslari bilan shug'ullanish: grammatika kitoblari, til ilovalari yoki adabiyot kabi o'quv materiallari bilan muntazam shug'ullanish o'qituvchining tilni bilish darajasini oshirishi mumkin. Nutq amaliyoti uchun sinfdagi mashg'ulotlar: hikoya qilish, ovoz chiqarib o'qish va munozaralar kabi mashg'ulotlarni o'z ichiga olish nafaqat o'quvchilarga yordam beradi, balki o'qituvchilarga o'z og'zaki muloqot qobiliyatlarini mashq qilish va takomillashtirish imkonini beradi.
Boshlang'ich sinf o'qituvchisining og'zaki nutq madaniyati ta'lim jarayonining muvaffaqiyatining ajralmas qismidir. Ravonlik, artikulyatsiya, aniqlik va to'g'rilik samarali muloqotni ta'minlaydigan va o'rganish uchun qulay muhitni yaratadigan asosiy komponentlardir.[8] Ushbu elementlarga e'tibor qaratish orqali o'qituvchilar nafaqat o'zlarining professional kompetentsiyalarini oshirishlari, balki o'quvchilarning lingvistik va intellektual o'sishiga sezilarli hissa qo'shishlari mumkin. Doimiy amaliyot va o'z -o'zini takomillashtirish orqali o'qituvchilar o'quvchilarning kelajak avlodlarini shakllantirish uchun zarur bo'lgan og'zaki nutq madaniyatining yuqori standartlariga javob berishi mumkin.
ADABIYOTLAR RO'YXATI | СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ | REFERENCES
1. Зиновьева Т. И. Звуковая сторона речи и произносительная культура //Начальная школа. - 2014. - №. 7. - С. 26-30.
2. Сабурова С. В. Русский язык и культура речи в системе подготовки учителей в средних педагогических учебных заведениях : дис. - М. : [Моск. гос. ин-т стали и сплавов (технол. ун-т)], 2004.
3. Апарина Ю. И. Педагогические условия формирования адаптивной речи студентов-будущих учителей начальных классов и иностранного языка //Москва. - 2006. - Т. 25.
4. Щёголева Г. С. Система обучения связной письменной речи в начальной школе: пособие для учителей начальных классов и студентов факультета начального образования //СПб.: Специальная литература. - 2005.
5. Макарова Д. В. Речевое поведение учителя в структуре педагогического дискурса //дис.... д-ра пед. наук. - 2008. - Т. 13. - №. 02.
©intereduglobalstudy.com
2024, ISSUE 9(1)
Гсс] (л
Ilmiy-nazariyvametodikjurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY _
6. Азимова М. Х. Практика формирования коммуникативной культуры учителей начальных классов в вузах республики Таджикистан //Азимут научных исследований: педагогика и психология. - 2017. - Т. 6. - №. 3 (20). - С. 21-24.
7. Гоннова Н. В. Курсы по выбору" культура речи учителя начальных классов" в системе профессиональной подготовки //НАУКА И КУЛЬТУРА РОССИИ. - 2012.
- С. 50-53.
8. АкЬагаН O'g'li S. F. ОRGАNIZАTЮN OF ЕXPЕRIMЕNTАL WORK АND АNАLYSIS OF RESULTS ON THE IMPROVEMENT OF TECHNOLOGIES FOR IMPROVING THE EFFECTIVENESS OF LEGАL EDUCАTION АND TRАINING OF SCHOOLCHILDREN //Frоntlinе Sоciаl Sciеncеs аnd Histоry Jоurnаl. - 2023. - Т. 3.
- №. 04. - С. 54-61.
MUALLIF HAQIDA MA'LUMOT [ИНФОРМАЦИЯ ОБ АВТОРЕ] [AUTHORS INFO]
^Kodirova Zulfiya Karimovna,mustaqil tadqiqotchi[^MpoBa Зульфия Каримовна,независимый исследователь,], [Zulfiya K. Kodirova, independent researcher,]; manzil: 160107, Boburshox ko'chasi, 161-uy, [адрес: 160107, ул. Бабуршох, д. 161], [address: 160107, 161 Baburshox Street]
