CC BY
25FТАХР 14.29.01
БОЛАШАЦ АРНАЙЫ ПЕДАГОГТАРДЬЩ КЭС1ЩОЙЛБЩ НЕГ1ЗДЕР1Н ЦАЛЫПТАСТЫРУДЬЩ ЗАМАНАУИ YРДIСТЕРI
Оразаева Г. С. п.г.к., доцент
Казац мемлекеттiк цыздар педагогикалыц университетi Алматы цаласы, Казацстан, gulzhan69g@gmail.com
Мацалада педагогикальщ YДерiстi уйымдастырудын жетекш тугырлары, жогары оцу орнында оцыту Yдерiсiндегi дефектолог-студенттердщ кэсшцойлыц негiздерiн табысты цалыптастырудын педагогикалыц шарттары айцындалган.
Дефектолог-тYлектердiн бойында кэсшцойлыцтын цалыптасцан негiздерiнiн болуы, оцуда ерекше цажеттiлiктерi бар балаларды оцыту жэне дамыту Yшiн онтайлы жэне цолайлы жагдайларды цуруга, балалардын шынайы мYмкiндiктерiне сэйкес даму траекториясын тандауга, багдарламалыц талаптарды менгерудiн табыстылыгын цамтамасыз етуге, бешмделу мэселелерiнiн болмауын немесе икемдшпн аныцтауга мYмкiндiк бередi.
Арнайы педагогика саласындагы болашац мамандардын кэсшцойлыц непздерш табысты цалыптастырудын уйымдастырушылыц-дидактикалыц шарттары репнде, уйымдастырылган кэсiби-бiлiм берушi инновациялыц дамытушы ортаны цуру алынуы цажет.
Студенттердщ сапалы кэаби-практикалыц iс-эрекетi болашац мамандардын кэаби цузыреттшктерш цалыптастыруга мYмкiндiк береди
Т}йт свздер: кэстцойлыц, арнайы педагог, даярлыц, оцътушы, цузыреттШктер
Жогары бшм берудщ дамуынын цаз1рп кезещ болашац мамандардын жана дэу1рдщ усынатын талаптарына сэйкес болуга даярлыгын цамтиды. Жогары мектептщ базалыц функцияларынын б1р1 рет1нде, бшм алушылардын зияткерлш цабшеттерш дамытуды цамтамасыз ету алынады, бул ез кезепнде бшм алушыларга цаз1рп енд1рют1к ортада бэсекеге цабшетп жэне сешмд1 болуына мумюндш береди
Каз1рп элемнщ жедел езгеретш жагдайлары жогары оцу орнынын тулектершщ алдына кэс1би ю-эрекетп табысты уйымдастырудын непзш цурайтын цалыптасцан рефлексивт дагдыларды, езш-ез1 уйымдастырушы, коммуникативт1, салауатты моральды бастауларды дамыту м1ндеттерш цояды. Жогарыда айтылгандар жогары оцу орындарынын кэс1би даярлау удерюшде болашац мамандардын кэсшцойлыц непздерш цалыптастыруды басым мшдеттердщ б1р1 рет1нде цабылдау цажеттшгш керсетед1.
«Кэсшцойлыц» термит жас мамандарды сапалы даярлау мэселес1мен уйлес1мд1 езара байланысты жэне цаз1рп педагогикалыц удерютщ езгешелтн айцындап керсетедь Педагогикалыц ю-эрекеттеп кэсшцойлыцты, б1р жагынан болашац мамандарды даярлауды жузеге асыратын педагогтын кэс1би ю-эрекетшщ сипаттамасы ретшде, ал екшш1 жагынан студенттердщ болашац кэс1бш менгерудщ шыгармашылыцпен уйымдастырылган удерю1 рет1нде царастыруга болады. Мунда бшм алушылардын тулгасынын психологиялыц, интеллектуалды, адамгершшк,ез1нд1к цалыптасу удерюшдеп кэсшцойлыц непздерш цалыптастыру цажеттшш айцындалады.
«Педагогикалыц кэсшцойлыц» угымы мазмунынын мэш аса узд1к нэтижелшкке жетуге мумюндш беретш кэс1би дагдыларды шебер, икемд1 жэне шыгармашылацпен менгеруд1 бшд1ред1. Педагогикалыц кэсшцойлыцтын сапалыц сипаттамасы, шеберлшп, шыгармашылыцты, енерд1, жанашылдыцца деген даярлыцты цамтиды. Кузьмина Н.В., педагогикалыц ю-эрекеттеп кэсшцойлыцты ю-эрекет субъектюшщ, ягни нацты кэсш екшнщ сапалыц сипаттамасы ретшде аныцтайды, ол ез кезепнде «ю-эрекет субъектюшщ кэс1би м1ндеттерд1 шешудщ цаз1рп мазмунын жэне заманауи цуралдарын, оларды жузеге асырудын ешмд1 тэсшдерш менгеру дэрежес1мен» аныцталады [1].
Батыс Мичиган Университетшщ кэсштш жэне техникалыц бшм беру бел1мшщ профессоры Ричард В.Зинсер езшщ мацаласында АКШ-дагы кэсштш бшм берудщ жалпы талдауын усынды жэне АКШ-дагы кэс1би-педагогикалыц цызметкерлерд1 даярлау жуйесш сипаттайды. Эдетте,
педагогикалыц кадрларды даярлау багдарламалары непзп мамандыц бойынша бакалавриаттан, педагогика курсынан жэне мамандыц бойынша вндiрiстiк практикадан цуралады [2].
Арнайы педагогтыц ю-эрекетшщ ерекшелiгi арнайы жэне инклюзивтi бшм беру жагдайында оцуда ерекше цажеттiлiктерi бар балаларга коррекциялыц цолдау кврсету багыттылыгынан цуралады. Kазiргi кезендегi арнайы педагогтыц кэшби ю-эрекетшщ негiзгi параметрлерш сипаттай отырып, оныц шыгармашылыц сипатын оцу-тэрбие, тYзету процестерiн жоспарлаудыц жэне уйымдастырудыц, дамуында ауытцуы бар балаларды тYзету жэне дамытудыц тиiмдi эдютерш тацдаудыц жэне цолданудыц, сонымен бiрге мамандар мен педагогтардыц командада жумыс iстеу шеберлшнщ цажетп шарты деп атауга болады.
Арнайы педагогтыц тулгасын аныцтайтын мацызды сапалар ретiнде, элеуметпк белсендiлiк, взiнiц кэсiбне деген айцын кврiнетiн позитивтi цатынас, кэсiби мэселелердi таба бiлу жэне негiздеу шеберлш, шыгармашылыц iс-эрекетке даярлыц жэне цабшен, стандартты емес шешiмдердi iздеу сияцты сапалар алынады.
Болашац арнайы педагогтыц кэсшцойлыц негiздерiн цалыптастыру Yдерiсi белгш кезецдерден втедi. Бул арнайы пэндер циклы бойынша оцу материалыныц мазмунын терец зерттеу; арнайы педагогика саласындагы негiзгi угымдарга баулу; цажетп кэсiби бiлiмдер, бiлiктер жэне дагдылар жиынтыгын мецгеру; кэсiби iс-эрекеттiц эмбебап тэсiлдерi ретiндегi тYЙiндi цузыреттiлiктердi цалыптастыру.
Теориялыц курстан басца, болашац дефектологтыц кэсшцойлыц негiздерiн цалыптастырудыц алгышарттарын педагогикалыц практика цурады. Студенттердi балалармен тYзету жумыстарына педагогикалыц теорияны зерттеумен YЙлесiмдi байланыста тiкелей цатыстыру жэне баулу, практикалыц тэжiрибенi мецгерудiц, кэсiби эрекеттер алгоритмш мецгерудiц базасын цалыптастырады.
Жогары оцу орындарында практикалыц-багдарланган тугырды жYзеге асыру, педагогикалыц жэне тYзету жумысыныц тэжiрибесiн бiрте-бiрте жинацтаудыц, взiндiк мiндеттердi орындаудагы зерттеу дагдылары мен шыгармашылыц тугырларды бiр мезгiлде дамыту мен жетiлдiрудiц iргетасы болып табылады. Аталган мшдетп шешудiц мысалы ретiнде, Казац мемлекетпк цыздар педагогикалыц университетiн алуга болады, аталган университеттщ арнайы жэне элеуметпк педагогика кафедрасыныц базасында 2018 жылы студенттерге теориялыц бiлiмдерiн оцуда ерекше цажеттiлiктерi бар балалармен тiкелей жумыс барысында бiлiмдерiн бекiтуге мYмкiндiк беретш, сонымен бiрге бiтiру жмуысын даярлауда гылыми жумыс жYргiзуге мYмкiндiк беретш психологиялыц-педагогикалыц тYзету кабинетi ашылды.
Аталган арнайы уйым алгаш рет жогары оцу орныныц жанынан ашылады. Казац мемлекеттiк цыздар педагогикалыц университетi жанындагы психологиялыц-педагогикалыц тYзету Кабинетiнiц ашылуы теориялыц бiлiмдi жэне жумыстыц практикалыц дагдыларын мецгерген,бэсекеге цабiлеттi кадрларды даярлаудыц цажеттшпмен туындады.
Kазiргi тэж1рибе кврсеткендей, психологиялыц-педагогикалыц тYзету Кабинетi «Педагог» кэсiптiк стандартыныц талаптарын ескерiп, болашац арнайы педагогтыц кэшби цузыреттшгшщ негiздерiн цалыптастыру Yшiн цолайлы алгыышарттарды цурды [3]. Студенттщ оцыту кезiндегi практикалыц iс-эрекетi, вз мiндеттерiн орындаудагы зерттеу дагдылары мен шыгармашылыц тэсшдерш бiр мезгiлде дамытумен жэне жетiлдiрумен педагогикалыц жэне тYзету жумысыныц тэжiрибесiн бiрте-бiрте жинацтаудыц негiзi болып табылады. Соган байланысты, психологиялыц-педагогиклыц тYзету Кабинетiнiц базасында арнайы жэне элеуметпк педагогика кафедрасы 3-курстан бастап студенттердiц зерттеу жэне гылыми жумысын жYргiзуiн жэне практикалыц оцытуын уйымдастырган. Студенттердiц мамандардыц практикалыц сабацтарына белсендi цатысуымен цатар, 3-курстан бастап практикадан втуге жэне тэжiрибе жинацтауга мYмкiндiктерi бар. Психологиялыц-педагогикалыц тузету кабинетiнiц жанында дэрiс залы уйымдастырылган, онда бiлiм алушылардыц мамандардыц сабацтарын талцылау жэне вздерiнiц сабацтарына дайындалу, сабацтыц дидактикалыц материалдарын даярлау мYмкiндiктерi бар. 4-курсца царай студент взшщ диплом жумысыныц тацырыбын тандауга дайын болады, орындайтын зерттеу жумысыныц цажеттiлiгiн жэне практикалыц мацыздылыгын саналы турде тYсiнедi. ЖYргiзiлетiн эксперименттiк жумыс зерттеудiц тиiмдiлiгiн дэлелдеуге мYмкiндiк береди Осылайша, студенттердi практикалыц-багдарланган оцыту шынайы жYзеге асырылады. Мунда мацызды шарт реннде, зерттеу нэтижелерiн тYзету жумысыныц
тэжiрибесiне ецщру алынады. Мысал ретiнде, логопедиялыц тэжiрибеге жэне педагог-дефектологтыц тэжiрибесiне цазацтыц улттыц ойындарыныц элементтерiн ецщрудщ нэтижесi ретiнде, логопедиялыц тэжiрибедегi улттыц компоненттi цолданудыц ерекшелiктерi бойынша ППТК-нщ базасында орындалатын зерттеудi атауга болады.
Теория мен тэжiрибенiц интегративтi байланысы - кэсiптiц негiздерiн бiртутас тануды жYзеге асыруга ыцпал ететiн мацызды шарттардыц 6ipi.
Дефектолог-студенттiц iс-эрекетiнiц практикалыц саласында олардыц жинацталган толыццанщды аныцтау Yшiн, ойлаудыц эдiснамалыц типiне даярлыгын аныцтау Yшiн оцтайлы жагдайлар цурылады, муны теория мен практиканы юршнру принципiнiц дурыстыгы мен эрекеттiгiн бектгедь
Студенттердi бiрiншi курстан бастап гылыми-зерттеу жумысына немесе iс-эрекетiне баулу, тарту ойлаудыц сапалыц жаца эдiснамалыц стилш дамытуга мYмкiндiк бередi, себебi жумыстыц аталган тYрi турацты интеллектуалды ецбекн талап етедi, стандартты емес мiндеттердi шешу бiлiктерiн цалыптастырады. Оны жYзеге асырудыц формалары ретiнде алынатын: проблемалыц-iзденiстiк сипаттагы тапсырмаларды орындау, жобаларды цурастыру, курстыц, дипломдыц жумыстарды жазу, студентпк гылыми жобаларды цурастыруга цатысу.
Арнайы педагогты кэсiби даярлаудыц цурылымында келесi езара байланысты буындарды ажыратып керсетуге болады: студенттi арнайы жэне психологиялыц-педагогикалыц, эдютемелш даярлау; тиiмдi даярлыцтыц шарты ретiндегi педагогикалыц практика, студенттердщ гылыми-зерттеу жумысы. Кэсiби даярлаудыц бiртутас YДерiсiнiц аталган буындары болашац мамандардыц кэсшцойлыц непздерш тиiмдi цалыптастырудыц цажетп педагогикалыц шарттары ретiнде усынылады.
Кэсiпцойлыцты цалыптастырудыц жетекшi педагогикалыц шарты реннде, теориялыц бiлiмдi мецгерудi царастыруга болады. Оныц дэстYрлi формалары ретшде, дэрiстер, семинар сабацтары, студенттердiц оцытушыныц жетекшiлiгiмен езiндiк жумысы, танымдыц жэне шыгармашылыц тапсырмалар, тацырыптыц сабацтар алынады.
Kазiргi кезде кэсiпцойлыцты цалыптастырудагы непзп педагогикалыц шарт ретiнде студенттердiц езшдш практикалыц iс-эрекетi алынады.
Iс-эрекеттiц кез келген турше студенттердiц шыгармашылыц тугыр негiзiнде турацты дагдыларын, гылыми iзденiс дагдыларын цалыптастыру, сонымен бiрге жастардыц оцу мен танымныц езiндiк YДерiстерiн гылыми тYсiнуiн дамыту негiзiн цуру, оган цатысуга умтылу бiлiм берудщ тулгалыц-багдарланган парадигмасын жYзеге асырумен [4, 5] жэне эрбiр студенттiц жеке-дара сапаларына жэне цабiлеттерiне барыншы багдарланумен, оларды жYзеге асыру мен ецщрудщ цолайлы жагдайларын цамтамасыз етумен байланысты.
Kазiргi педагогика гылымында тулгалыц-багдарланган парадигма деп, бiрiншi кезекте тулганыц саналы жэне мацсатты багытталган езiн-езi дамыту негiзiнде емiрде белсендi, «авторлыц» позицияны устануга кемек беретiн сапаларын дамытуды цамтамасыз ететiн бiлiмдi атайды. Ягни, педагогикалыц YДерiстi уйымдастыруда шыгармашылыц езiн-езi дамыту принципiне CYЙену мацызды, ол ез кезепнде аталган принципн жYзеге асыру студент тулгасыныц шыгармашылыц элеуетш ашуга, езiн-езi жYзеге асыру шындарына жетуге ыцпал ететiн болады, бул цазiргi кезде болашац мамандардыц суранысца ие сапасы болып табылады.
Бiлiм алушылардыц психологиялыц мYмкiндiктерi мен бейiмдiлiктерiн диагностикалау, оцу, гылыми-зерттеу багдарламаларын жYзеге асыру Yшiн цажеттi уацыт бюджетiн есепке алу, педагогикалыц YДерiстi дараландыруды талап етедь Студенттердiц рефлексивтi цабiлеттерiн цалыптастыру, кэшби-тулгалыц позицияны дамытудыц, езiндiк шыгармашылыц ю-эрекетп сапалы езгертудiц мацызды факторы болып табылады. Индивидтщ кэсiби езiн-езi жетiлдiру, олардыц езш-езi тэрбиелеу жэне езiндiк бiлiм алуыныц жеткшкн децгейiне жету жолы осындай Yлгiде болады.
Жаца дэуiр мамандарыныц тулгалыц жэне кэсiби сапаларын цалыптастыру жэне дамыту, цазiргi кезде педагогтар мен бшм алушылардыц езара эрекетшщ дэстYрлi формалары арцылы гана жYзеге асырылмайды, сонымен бiрге интеллектуалды шыгармашылыцты дамытуга ыцпал ететш, цабiлеттердi бiрiктiретiн жэне жинацталган бiлiмдi беру цабiлетiн дамытуга, шыгармашылыц ецбек мэдениетш цалыптастыруга ыцпал ететш заманауи инновациялыц технологияларды белсенд жэне мацсатты багытталган тургыда цолдану арцылы жYзеге асырылады.
Арнайы педагогтарды даярлаудын манызды аспектшер1 ретшде, педагогикалыц удерютщ барлыц цырларын (оцу, гылыми, тэрбие) б1рынгай узд1кс1з удерюке б1р1кпру алынады. Бул цаз1рп кезде орын алатын бшм берудщ сапалыц жана мазмунмен толыцтыру, заманауи технологияларга, педагогикалыц удерюн уйымдастырудын прогрессивт формалары мен эдютерше суйену жэне оцытушылар мен бшм алушылардын езара эрекетшщ есюрген формалары арасындагы царама-цайшылыцтарды жою басым багыттардын б1р1 болып табылады.
Студенттердщ, ягни арнайы педагогика саласындагы болашац мамандардын кэсшцойлыц непздерш цалыптастыруга багдарланган бшм беру удерюшщ жалпы жуйесшде жетекш1 ю-эрекет репнде оцытудын барлыц сатыларында барынша белсендшк принциш бойынша оцытушы мен бшм алушылардын арасындагы езара ю-эрекет алынуы керек.
Белгшенген мшдеттерд1 жузеге асыру мацсатында, арнайы педагогтарды даярлауды жузеге асыратын оцытушынын жогары оцу орнындагы бшм беру жуйес1ндеп сапалыц цайта цуруларга деген цажеттшкп саналы угынуы, жогары цузыреттшктершщ болуы, белсенд1 режимде жумыс ютеу шеберлш мен тшеп цажетп болып саналады [6].
Жогары оцу орындарынын оцытушысынын кэс1би цузыреттшгшщ цурылымы, педагогтын базалыц тулгалыц сапаларын, онын тужырымдамалыц жэне элеуметпк цузырлылыгын цамтиды. Дефектолог-студенттермен жумыс ютейтш педагогтын базалыц тулгалыц сапалары репнде, сапалардын келес диапазонын царастыру цажет: демокраиялылыц, царым-цатынасца ашыцтыц, толеранттылыц, креативтшк, талапшылдыцтын объективт денгеш, мацсатта умтылушылыц, педагогикалыц оптимизм.
Арнайы педагогты даярлауды жузеге асыратын оцытушынын цузырлылыгы, оцытылатын пэнд1 жэне салалас пэндерд1 бшуд1, экологиялыц-элеуметпк блоктагы пэндерд1 бшуд1, педагогикалыц царым-цатынас техникасын менгерудщ жогары денгеш, ацпараттыц ортада жумысты уйымдастыру шеберлт жэне т.б. цамтиды. Элеуметпк цузырлылыц студенттердщ адекватты цатынасын жэне базалыц цажеттшктерд1 цанагатандырудын дурыс шамасын тэрбиелеу цабшетш жэне даярлыгын цамтиды.
Болашац дефектолог-мамандардын кэсшцойлыгынын цалыптасцан непздер1 репнде тусшетш, педагогикалыц нэтижеш цамтамасыз ететш непз цураушы тугырлар рет1нде, б1з келес тугырларды мойындауымыз цажет: цузыреттшкп тугыр, эрекетпк тугыр, педагогикалыц тугыр, кэс1би тугыр [7].
Болашац мамандардын кэсшцойлыц непздершщ цалыптасуынын керсетюштер1 келес ушгде белгшену1 мумкш
- болашац кэсшке позитивт цатынас; кэс1би ниетттершщ турацтылыгы; кэс1би-манызды бшмд1, бшктерд1, дагдыларды терен менгеруге деген умтылыс; оларды шыгармашылыцпен жэне белсенд1 дамыту. Кэс1би м1ндеттердщ жана, б1регей шеш1мдерш ¡здеу цабшеп;
- арнайы педагогтын кэшби цузыреттшгшщ непзш цурайтын бшм, бшк, дагдылар кешенш жуйел1 менгеру; танымдыц ю-эрекеттщ шыгармашылыц сипаты; практикалыц ю-эрекеттеп кэс1би-манызды ацпаратты адекватты цолданудын конструктивт механизмдерш бшу;
- педагогикалыц шыгармашылыц; кэшби м1ндеттерд1 жузеге асырудагы цайта цурушы, нэтижел1 тугырлар; оцуда ерекше цажеттшктер1 бар балаларды оцытудын, тэрбиелеудщ жэне дамытудын цуралдарын, инновациялыц тэсшдерд1 икемд1, вариативт цолдану; кэаби-педагогикалыц царым-цатынас мэдениеп.
- езшдш ю-эрекеттщ цалыптасцан рефлексивт дагдылары.
Осылайша, жогары оцу орны жагдайында дефектолог-мамандарды даярлауда кэсшцойлыц непздерш цалыптастырудын б1ршш1 кезектеп мшдет1, кэсштщ езгешелт бойынша бшмд1 цурастыру механизмдершщ нацты, дэл цызметш, студенттердщ ешмд1-шыгармашылыц бшктерш, тандаган кэсшке цундылыц цатынасын дамытуды, кэс1би-педагогикалыц рефлексияны дамытуды цамтамасыз ету арцылы шешшу1 цажет.
Арнайы педагогтарды даярлау нэтижеш, цалыптасцан кэс1би цузыреттшктер жиынтыгына ие кэшби-цузыретп дефектолог-мугал1мге цогамнын элеуметпк тапсырысын орындауга багдарлануы цажет. Орындалатын енбек функцияларын ескерш, тулектер бес енбек функциясын менгеру1 цажет: оцыту, тэрбилш, эдютемелш, зерттеу жэне элеуметнк-коммуникативп, осы функциялардын непз1нде педагогикалыц мамандыцтын цундылыцтары аныцталады.
Игершген цызметтердщ эрцайсысы арнайы педагогтарды дайындауда ерекше мацызга ие. Игерiлген оцыту цызметтерш цолдану оцу ацпаратын жетюзуде, инновациялыц технологияларды пайдалануды ескере отырып, ез бетiнше бiлiм алуга mymmh^k бередi. Тэрбие цызметш цалыптастыру арцылы болашац маман бiлiм алушыларды элеуметпк цундылыцтар жYЙесiне цоса араластырады. Эдютемелш цызмет болашац арнайы педагогтан бшм беру YPДiсiн, эдiстемелiктi цамтамасыз ете алуды талап етедi. Зерттеу цызмет Yздiксiз оцу^зету Yрдiсiнде бiлiм алушылардыц жеке ерекшелiктерiн диагностикалауга мYмкiндiк беру болып табылады. Элеуметпк-коммуникативтiк цызметп цалыптастыру ерекше мацыздылыцты игередi, тYзету жумысы кэсiби цогамдастыцпен жэне барлыц мYДделi тулгалармен езара iс-эрекетте гана тиiмдi болуы мYмкiн.
Осылайша, арнайы педагогика саласындагы болашац маманныц кэшби негiздерiн табысты цалыптастыру шарттары уйымдастырылган кэсiптiк-бiлiм беретiн инновациялыц дамыту ортасын цуру жэне студенттердщ сапалы кэшби-практикалыц iс-эрекетiн цамтамасыз етуi тиiс.
na^a4aHbWFaH эдебиеттер
1. Методы системного педагогического исследования //Под ред. Н.В.Кузьминой. М.: Народное образование, 2002
2. Richard W. Zinser. The preparation of vocational teachers in America. Human resource in professional education. Место и год издания.
3. Профессиональный стандарт «Педагог». Приложение к Приказу Председателя Правления Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан «Атамекен» № 133 от 8 июня 2017 года.
4. Подлиняев О.Л. Теория и практика становления гуманистического мировоззрения на основе личностно-центрированного подхода. Автореф. дисс...д.п.н. Хабаровск, 1999
5. Садыков Т.С., Намазбаева Ж.И. Психологические проблемы современного высшего образования. Алматы, 2006
6. Анашкина В.Л., Резванов С.В. Образование. Инновации. Будущее. Ростов-на-Дону, 2012.
7. Грибукова О. Г. Профессиональная подготовка будущих дефектологов для работы с детьми с ОВЗ // Научно-методический электронный журнал «Концепт». 2018. № V4. Онлайн-ресурс. https://e-koncept.ru/2018/186028.htm Дата доступа: 29.01.2019
СОВРЕМЕННЫЕ ТЕНДЕНЦИИ В ФОРМИРОВАНИИ ОСНОВ ПРОФЕССИОНАЛИЗМА У БУДУЩИХ СПЕЦИАЛЬНЫХ ПЕДАГОГОВ
Г.С. Оразаева к.п.н., доцент,
Казахский государственный женский педагогический университет, Алматы, Казахстан,
email: gulzhan69g@gmail.com
В статье выделены ведущие подходы организации педагогического процесса, педагогические условия успешного формирования основ профессионализма у студентов-дефектологов в процессе обучения в вузе. Наличие у выпускников-дефектологов сформированных основ профессионализма позволит им на практике создать для детей с особыми образовательными потребностями оптимальные комфортные условия для развития и обучения, выбрать соответствующие реальным возможностям детей траектории развития, обеспечить успешность усвоения программных требований, отсутствие или сглаженность адаптационных проблем. Организационно-дидактическими условиями успешного формирования основ профессионализма у будущего специалиста в области специальной педагогики должно стать создание организованной профессионально-образовательной инновационной развивающей среды. Качественная профессионально-практическая деятельность студентов позволит сформировать профессиональные компетенции будущего специалиста.
В статье освещаются вопросы профессиональной подготовки специальных педагогов. Представлен опыт работы кабинета психолого-педагогической коррекции, который был открыт в 2018 году на базе Казахского государственного женского педагогического университета, в реализации практико-орентированного подхода в обучении. Результатом является профессиональная подготовка студентов с 3 курса к работе с детьми с особыми образовательными потребностями.
Ключевые слова: профессионализм, специальный педагог, подготовка, преподаватель, компетенции
MODERN TRENDS IN THE FORMATION OF THE BASES OF PROFESSIONALISM
FUTURE SPECIAL TEACHERS
G.S. Orazaeva Cand. Sci. (Pedagogy), Associate Professor, Kazakh State Women's Teacher Training University, Almaty, Kazakhstan, email: gulzhan69g@gmail.com
In the article, the leading approaches of the organization of the pedagogical process are shown, pedagogical conditions for the successful formation of the foundations of professionalism in defectology students in the university. The existence of graduates of defectologists with the foundations of professionalism will allow them in practice to create optimal comfortable conditions for children with special educational needs for development and education, to choose the development trajectory appropriate for the real capabilities of children, ensure the success of mastering program requirements, and the lack or smoothness of adaptation problems.
Organizational-didactic conditions for the successful formation of the foundations of professionalism in the future specialist in the field of special pedagogy should become the creation of an organized vocational and educational innovative development environment and the provision. High-quality professional practical activities of students will allow to create professional competences of future expert.
The article highlights the issues of professional training of special teachers., The experience of the offices of psychological and pedagogical correction which was opened in 2018 on the base of Kazakh State Women's Teacher Training University in the implementation of the practice-oriented approach in teaching is presented.
The results of the practice-oriented approach, conducting seminar (practical) classes at the base, teaching practices, reflected in the graduate and master studies of students. The result is professional training for students with 3 courses on working with children with special educational needs.
Key words: professionalism, special teacher, training, teacher, competences
PegaKnHara 15.01.2019 Ka6bMgaHgbi.
