Научная статья на тему 'БИТИШМА КАСАЛЛИГИ ВА УНИНГ ПРОФИЛАКТИКА ҚИЛИШ МУАММОЛАРИ'

БИТИШМА КАСАЛЛИГИ ВА УНИНГ ПРОФИЛАКТИКА ҚИЛИШ МУАММОЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Медицинские науки и общественное здравоохранение»

CC BY
358
8
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
битишма касаллиги / ўткир битишмали ичак тутилиши / ичаклар резекцияси / хирургик даволаш. / спаечная болезнь / острая спаечная кишечная непроходимость / резекция кишечника / хирургическое лечение.

Аннотация научной статьи по медицинским наукам и общественному здравоохранению, автор научной работы — Абдуллаев С.А.

Тадқиқотнинг максади ўткир битишмали ичак тутилишида оптимал хирургик даволаш ва битишма касаллигини профилактика қилиш усулларини такомиллаштиришдир. Кузатувда 76 та бемор бўлиб улар икки гурухга бўлиб урганилди. Биринчи гурух беморлар анъанавий усулда ва иккинчи гурухга такомиллашган хирургик ва профилактика усуллари қўлланилган. Кузатувдаги беморларнинг 63% да адгезиолизис, 20% ичаклар резекцияси, 17% илео ва еюностома(иккитасида) шакллантирилган. Таккослаш гурухи беморларида яъни такомиллаштирилган хирургик ва битишмаларнинг профилактика усулларини қўлланилиши операциядан кейинги асоратларни икки мартагача камайтиради.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по медицинским наукам и общественному здравоохранению , автор научной работы — Абдуллаев С.А.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

СПАЕЧНАЯ БОЛЕЗНЬ И ПРОБЛЕМЫ ЕГО ПРОФИЛАКТИКИ

Целью исследования является определить оптимальный хирургический способа лечения острой кишечной непроходимости и профилактика спаечной болезни. Обследовано 76 больных острой спаечной кишечной непроходимостью. Больные разделены на две группы. Первая группа больных оперированный по традиционному способу хирургического лечения и профилактики спаечной болезни. Вторая группа больных, которые оперированы и произведено профилактика спаечной болезни специальной смесью в состав которого входить мезогел. Все больные по показанием оперированы: адгезиолизис произведено 63% больным, резекция кишечника 20%, формированы илеостома у 17%, (у двух) больным еюностомы. Во второй группе больных два раза меньше отмечалось после операционные осложнение чем первой группе больных.

Текст научной работы на тему «БИТИШМА КАСАЛЛИГИ ВА УНИНГ ПРОФИЛАКТИКА ҚИЛИШ МУАММОЛАРИ»

БИТИШМА КАСАЛЛИГИ ВА УНИНГ ПРОФИЛАКТИКА ЦИЛИШ

МУАММОЛАРИ Абдуллаев С.А.

Самарканд Давлат тиббиёт университети. Самарканд ш. https://doi.org/10.5281/zenodo.7680674

Аннотация: Тадцщотнинг максади уткир битишмали ичак тутилишида оптимал хирургик даволаш ва битишма касаллигини профилактика цилиш усулларини такомиллаштиришдир. Кузатувда 76 та бемор булиб улар икки гурухга булиб урганилди. Биринчи гурух беморлар анъанавий усулда ва иккинчи гурухга такомиллашган хирургик ва профилактикаусуллари цулланилган. Кузатувдаги беморларнинг 63% да адгезиолизис, 20% ичаклар резекцияси, 17% илео ва еюностома(иккитасида) шакллантирилган. Таккослаш гурухи беморларида яъни такомиллаштирилган хирургик ва битишмаларнинг профилактика усулларини цулланилиши операциядан кейинги асоратларни икки мартагача камайтиради.

Калит сузлар: битишма касаллиги, уткир битишмали ичак тутилиши, ичаклар резекцияси, хирургик даволаш.

СПАЕЧНАЯ БОЛЕЗНЬ И ПРОБЛЕМЫ ЕГО ПРОФИЛАКТИКИ

Аннотация: Целью исследования является определить оптимальный хирургический способа лечения острой кишечной непроходимости и профилактика спаечной болезни. Обследовано 76 больных острой спаечной кишечной непроходимостью. Больные разделены на две группы. Первая группа больных оперированный по традиционному способу хирургического лечения и профилактики спаечной болезни. Вторая группа больных, которые оперированы и произведено профилактика спаечной болезни специальной смесью в состав которого входить мезогел. Все больные по показанием оперированы: адгезиолизис произведено 63% больным, резекция кишечника 20%, формированы илеостома у 17%, (у двух) больным еюностомы. Во второй группе больных два раза меньше отмечалось после операционные осложнение чем первой группе больных.

Ключевые слова: спаечная болезнь, острая спаечная кишечная непроходимость, резекция кишечника, хирургическое лечение.

ADHESIVE DISEASE AND PROBLEMS OF ITS PREVENTION

Abstrackt: The aim of the study is to determine the optimal surgical method for the treatment of acute intestinal obstruction and the prevention of adhesive disease. 76 patients with acute adhesive intestinal obstruction were examined. The patients are divided into two groups. The first group ofpatients was operated according to the traditional method of surgical treatment and prevention of adhesive disease. The second group of patients who were operated on and prevented adhesive disease with a special mixture, which included mesogel. All patients were operated according to the indication: adhesiolysis was performed in 63% of patients, bowel resection in 20%, ileostomy was formed in 17%, (in two) patients with jejunostomy. In the second group of patients, there were two times less postoperative complications than in the first group of patients.

Key words: adhesive disease, acute adhesive intestinal obstruction, bowel resection, surgical treatment.

КИРИШ

Битишма касаллиги абдоминал хирургиянинг огир ва хал килинмаган муаммоларидан хисобланади. Охирги юз йилдан купрок вакт ичида хирургик битишма касаллигини профилактика килишнинг оптимал усулларини топиш билан илмий изланишлар олиб борилмокда. Битишма касаллиги ва унинг асорати тугрисида биринчи маълумот XIX асрнинг охирларида пайдо булган. Томас Брейт 1872 йилда тухумдоннинг усма шиши билан операциядан кейин беморда уткир ичак тутилиши битишмалар фонида ривожланиши билан биринчи операция килган. Халкаро битишмаларни урганиш жамиятининг кузатувлари буйича корин бушлигидаги операциядан кейинги битишмаларнинг хосил булиши абдоминал хирургиянинг энг куп асоратларидан хисобланади. Битишма касаллиги билан хар йили хирургик булимларда 1% корин бушлигида операция килинган беморлар даволанади. Шулардан 50% да уткир битишмали ичак тутилиши ривожланади, операциядан кейинги улим эса 10-15% ни ташкил килади. ^орин бушлигида бир нечта килинган операциялардан кейин айрим адабиёт маълумотларига асосан 93-100% х,олатларда битишма хосил булади.

Битишмаларнинг пайдо булиши мураккаб патогенезли полиэтиологик х,олат хисобланади. Операциядан кейинги битишмаларнинг олдини олишнинг ишончли усуллари хозирда мавжуд эмас. Юкорида келтирилган тамоиллар битишмалар келиб чикишининг олдини олиш йулларини урганиш ва уни даволашни такомиллаш буйича илмий изланишлар утказиш лозимлигини такоза этади.

Биз уз тадкикотимизда шу келтирилган профилактик х,олатларга эътибор килдик.

ИШНИНГ МАКСАДИ

Битишма касаллигини профилактика килиш ва унинг ичак тутилиши асоратини хирургик даволаш усулларини такомиллаш.

ИШНИНГ МАТЕРИАЛИ ВА ДИАГНОСТИК УСУЛЛАРИ

Илмий ишнинг материали булиб 2010-2021 йиллардаги Самарканд шахар тиббиёт бирлашмаси ва Самарканд Давлат тиббиёт университетининг 1-куп тармокли клиник базасидаги хирургия булимида 2020-2022 йилда даволанган даволанган 76 та битишма касаллигига учраган беморларни текшириш ва хирургик даволаш натижаларига асосланган.

Беморларнинг жинси буйича таксимланишига кура, уларнинг купчилиги аёл жинси булган-46(60,5%), эркаклар эса-30(39,5%).

Беморларнинг ёшига караб таксимланишига кура 17 ёшдан 70 ёшгача булиб, улардан 73,2%(55)ини мехнатга лаёкатли ахолии ташкил килган, бу эса муаммонинг ижтимоий ахамияти тугрисида далолат беради. Усмир ёшдагилар(15-21 ёшлилар) 25,1% ни, етук ёшлилар(21-60 ёшгача) 48,5% ва кариялар (60 ёшдан юкори) 26,4% ни ташкил килдилар. Улар орасида шахар ахолиси-49 та(64,5%) ни, кишлок жойларда яшовчилар-27 та(35,5%) ни ташкил килдилар.

^орин бушлигининг битишма касаллигининг ривожланишида утказилган операциялар асосий факторлар хисобланади.

Кузатилган беморларда корин бушлигида ва кичик чанок аъзоларида турли оператив аралашувлар утказилган ва корин бушлигида битишмалар хосил булишининг сабабчиларидир. Шундай бирламчи сабаблардан уткир деструктив аппендицит 7, корин бушлиги аъзоларининг жарохатлари 11, ошкозон ва ун икки бармокли ичак ярасининг перфорацияси 19, деструктив холецистит 28, гинекологик касалликлар билан 7 ва уткир ичак тутиллиши билан 4 беморлар операция булганлар.

Уткир битишмали ичак тутилиши билан тушган 76 беморнинг 61% да 1 марта, 24,6% да 2 марта, 13,2% да 3 марта ва 11,2% да 4 марта операция килинганлар. Охирги килинган операцияларда уткир ичак тутилиши хуружи бошлангунча утган муддат 1 йилгача-31,4%, 1 йилдан 3 йилгача 37%, 3 йилдан 10 йилгача 21,4% ва 11 йилдан купрок утгандан кейин 10,2% беморларда кузатилган.

Стационарга тушган беморларда уткир битишмали ичак тутилишининг диагностикаси касалликнинг умумклиник манзарасига, анамнезига, лаборатория текширувлар, рентгенологик(ошкозон-ичак тизимини контрастли рентгенография ва ирригография килиш), ультратовуш ва эндоскопик, КТ ва Мскт текширув усуллари маълумотларига асосланади. Барча беморлар стационарга тушгандан сунг диагностик алгоритм буйича ва текширув боскичларида умум кабул килинган клиник текширув усуллари кулланилди. Бунда объектив курик пайтида периферик ва марказий гемодинамик курсаткичларни аниклаш, ЭКГ, кон ва сийдикнинг умумий ва биохимик тахлиллари утказилди. Уткир битишмали ичак тутилиши билан беморларни клиник функционал х,олатини бахолаш учун оксил, мочевина, креатинин, колдик азот, кондаги канд микдори, билирубин ва унинг фракциялари, кон ферментлари(АлТ, АсТ) микдори, кон плазмасидаги электролитлар-К ва № микдорини аниклаш бу касалликнинг динамикасини аниклашда яллигланиш фаоллигининг тести сифатида ишлатилади. Курсатма булганда махсус текширувлар кенг кулланилади(УТТ, ЭГДФС, КТ, Мскт).

^орин бушлиги манзаравий рентгеноскопияси беморларда уткир битишмали ичак тутилишини аниклашда мухим ахамиятга эга. Касалликнинг манзараси ноаник булганда суюк барий аралашмасидан 200 мл ичирилади ва ошкозон ичак тизими буйича контраст модданинг харакатланиши куздан кечирилади. Текширувнинг бу тугрисида куйидаги рентгенологик белгилар диагностик ахамиятга эга; ошкозоннинг кенгаши унда суюклик йигилиши билан, тусик жойидан юкорида ингичка ичак сиртмоклрининг дилятацияси ва суюклик ва газ йигилиши билан кундаланг жойлашган ва шишган Крекринг каватчаларининг контрастлашиши аникланади. Айрим холларда куп сонли деформациялар битишмаларга гумон килингнда ингичка ичак кисмларидан иборат конголомерат куриниши ва Клойбер косачалари аникланади. Бу текширишнинг камчилиги ичакларнинг проксимал кисмида барий эритмаси эвакуациясининг секинлашиши натижасида ичак сиртмоклари бир-бирига кисилиб нотугри информация бериши мумкин. Бундай х,олатларда ошкозон -ичак тизимини зонд оркали контрастлаш маъкул. Зонд бурун оркали ун икки бармокли ичакка утказилади ва 10-12°С совутилган 15% ли барий эритмаси Трейц богламидан пастга 250 мл юборилади. Контраст модда транзитини динамик тарзда рентгенологик кузатувда 2 соат давомида ичак тутилиши жойини аниклаш мумкин. Ичак тусиги аниклангандан кейин зонд фаол аспирацияга уланади ва киритилган контраст мода ичак суюкликлари билан токсик махсулот суриб олинади.

Уткир битишмали ичак тутилишининг ривожланишида ичак найи буйлаб эвакуациянинг бузилишига, ичак секрецияси кучайиши билан махаллий трофик бузилишларга хам олиб келади, тусик жой устидан ичакдан сурилиш анча камаяди, бу эса ичак махсулоти стазига ва огир интоксикация ривожланишига сабаб булади. Шунинг учун эндоинтоксикация билан курашганда, операция пайтида хам, операциядан кейинги даврда хам ошкозон-ичак трактида туриб колган махсулотни эвакуация килиш мухим ахамиятга эга.

Бунинг учун барча назорат гурухи беморларига ичак тутилиши манбаи йок килингандан сунг, оператив аралашув пайти такомиллаштирилган зонд билан ингичка ичакни трансназал тотал интубатсияси утказилади (шиналаштириш). Бир кисм беморларда назоинтестенал ва трансректал интубатсия килинади

Уткир битишмли иак тутилишининг эрта диагностикаси 65та (85.5%) беморда аникланган (бемор стационарга тушгндн унг 3 соат ичида), 11тасида 14.5%, касалликнинг клиник манзараснинг билинмаслиги ва атипик кечими сабабли (6-8 соатдан сунг кеч аникланган). Беморлар касалликнинг куйидаги боскичларида статсионарларга келиб тушганлар: 1- боскичда 28 (36.8%), 2 - боскичда 33та (43.4%) ва 3 - боскичда 15та (19.8%) В.С.Савельев (1996) буйича.

ИШНИНГ МУХОКАМАСИ ВА НАТИЖАЛАРИ

Битишмалар ичак сиртмоклари орасида ёки париетал корин парда билан хосил булиши мумкин. Ичак еригининг епилиб колиши уларнинг бурилиб колиши «икки укли» ичак сиртмокларида хосил булишидир. Энг хавфли битишмалар - бу ипсимон битишмлар хисобланади ва улар купинча ички кисилиб колиши ташкил килиши натижасида странгулятсия ичак тутилишига олиб келади. Биз текширган беморларни 2 гурухга: 1-гурух назорат гурухи 25та бемор (33%) ташкил килди, уларга анъанавий умумкабул килингган даволаш утказилди 2-асосий гурухга 51та (67%) бемор булиб , такомиллашган хирургик усуллар ва битишмлрни профилактика килиш учун таркибида мезогел булган аралашма корин бушлигиг юбрилди. Такомиллшган даволаш комплексига куйидагиларни кириттик.

- Битишма пайдо булишинг олдини олиш максадида биз кукйидагича аралашма тавсия килдик: 100мл 0.25% новакаин эритмаси +0.8% митилурцил +125мг гидрокартизон +20 000ЕД фибронилизин, камицин 3 гр, мезогел 400 мл аралашмаси билан операция охирида корин бушлигига куйилган найлар 4-5соатга беркитилиб куйилади.

- Иелостома оркали ингичка ичак интубатсияси

- Операция пайтида трансректал йугон ичаклар илеоцекал бурчакгача интубатсияси, илеостома куйилмаган холларда Меллори-Эботта зонди ингичка ичакнинг проксимал кисмигача интубацсия килинди.

Иккала гурух беморларининг жинси, ёши касалликнинг огирлик даражаси, утказилган операцияларнинг характери узаро таккослашга мос келар эди. Биринчи назорат гурухидаги 25 уткир битишмали ичак тутилиши билан беморларга даволаш ишлари куйидагича утказилди: Энг аввало уткир ичак тутилишини бартараф килиш ва бузилган гомеостазни коррекция килиш, кондаги гидро ион балансини коррекция килиш, сув ва электролит х,олатини тиклаш, детоксикацион терапия, ошказон ичак тизимини назогастрал зонд билан декомпресия килиш, паранефрал ва перидурал новакаинли блакада тозаловчи хукна килинди. Бу даволаш тадбирларининг критерияси булиб уткир ичак тутилишининг бартараф булиши хисобланади.

Зудлик билан операция килишга курсатма булиб, консерватив даволашнинг самара бермаслиги хамда уткир перитонитнинг ривожланиш белгилари хисобланади. Бундай шароитда 2,5 соат операциядан олдинги тайёргарлик утказилди. Юкоридаги келтирилган комплекс даволаш тадбирлари билан бирга операция пайтида уткир битишмали ичак тутилиши сабаблари бартараф килинади, ичак -Узакларига новакаинли блокада, трансназал ингичка ичакни тулик интубацияси, актив холда ичаклар суюклиги суриб олинган холда декомпрессияси, перитонитнинг огир таркалган боскичлари кузатилган беморларда трансректал декомпрессив йугон ичак интубацияси ва корин бушлигини Дренажлаш

килинди. Операциягача Клиник белгиларни киёслаганимизда деярли 94% беморларда операция пайтида топилган патологик узгаришларга мос келди.Бизнинг кузатувимизда 2та 60- 65ёшли беморда операциядан олдин перитонитнинг жуда ривожланган белгилари аникланди ва операция пайтида эса ингичка ичак некрози аникланди. Шуни такидлаш лозимки, корин бушлигида куп хар хил битишмалар булган беморларда уткир, битишмали ичак тутилиши белгиларининг атипик кечиши аникланди (14.5%). Шундай холатларда кушимча текшириш усуллари ишлатилди. Бундай холатларда купрок аник ахбарот олиш учун зонд оркали контраст моддалар юборилиб уткир битишмали ичак тутилиши ташхиси куйиш мумкин. Бундай усул 2 та беморда ишлатилди. Бундан ташкари назорат гурухидаги беморларда ультра товуш билан текшириш ишлатилди. Шулардан 11 тасида уткир битишмали ичак тутилишига хос жуда аник булмаган белгилар топилди. Вахоланки ана шу белгилар хам ичак тутилиши Х,олатини тугри бахолашга ёрдам берди. Ультра товуш текширувида ингичка ичакнинг кенгайиши, улар деворининг калинлашиши, ичак ички суюклигининг орка ва олдинга силжиши уткир битишмали ичак тутилишининг аник белгилари хисобланади. Ичак тутилишининг муддати канча узок давом этса, сув-электролит баланси, модда алмашинуви чукуррок юзага чикади ва куп аъзоли етишмовчиликка олиб келади. Шунинг учун хам уткир битишмали ичак тутилишида яхши натижа олиш учун эрта ташхис куйишни ташкил килиш зарур. ^илинган тахлиллар ичак тутилишининг уч даври (В.С.Савельев 1996 йил буйича) назорат гурухи беморларида ягона касалликнинг боскичма-боскич ривожланиши эканлигини курсатди. Биринчи даврда беморларда яхши анамнези урганиш, умумий курик, рентген Ва УТТ текширишлар утказилса етарли. Касалликнинг иккинчи ва учинчи боскичларида хамма текширишлар билан бирга энтерография килиниб, уткир ичак тутилиши сатхини аниклаш максадга мувофик хисобланади. Назорат гурухидаги беморларни анъанавий даволаш маълум боскич оркали олиб борилдиДорин бушлигини тафтиш килиш, уткир ичак тутилиши сабабини аниклаш ва бартараф килиш, корин бушлигидаги суюкликни эвакуация килиш, ичак узакларини новакаинли блокада килиш, ичакларни интубация килиш яъни операциядан кейинги даврда декомпрессия килиш максадли хисобланади. Купрок ишлатилган оператив усулларидан: висцеролиз(адгезиолиз) 63,7% беморларда килинди. Ингичка ичак резекцияси "учма-уч" ва "ёнма-ён" энтеро-энтероанастамоз куйиш 19,4%, илеостома шакллантириш 16.9% ва еюностома 2та беморда килинди.

Таркалган пеританит белгилари беморларда интраоперацион лаваж ва обдовлаш хамда битишмаларни профилактика килиш тадбирлари утказилди. Асосий гурухдаги беморларга операциядан кейинги даврда гемостазни коррекция килиш, детоксикацион терапия утказиш, ошказон-ичак тизими фаолиятини стимуляция килиш ва актив ичакларни декомпрессия килиш тадбирлари утказилди.

Кузатишлардан маълум булдики эндотоксикознинг огирлиги 3-даражаси уткир битишмали ичак тутилиши билан беморларда доимий буладиган хол булиб, биридан иккинчи боскичга утиш организмнинг компенсатор имкониятларига ва адекват утказилган даволаш тадбирларига боглик булди. Ичак тизимидаги транзит холатни тиклашнинг етишмовчилиги натижасида компенсатор холатнинг кучсизлиги организмдаги гемодинамик бузулишларни ва хаётий мухим аъзоларнинг фаолиятини тиклаб булмайдиган даражага олиб келди.

Ана шу холатларнинг олдини олиш учун уткир битишмали ичак тутилишини эрта ташхислаб оператив даволашни уз вактида утказилгандагина эндотоксикознинг биринчи

даражаси бошка огир даражаларига утишдан саклаш мумкин. Шунинг учун эндотоксикознинг огирлик даражасини уз вактида аниклайдиган сезгир ва махсус тестларни ишлаб чикиш катта амалий ахдмиятга эга. Ана шундай тестлардан бири лейкоцитларнинг интоксикация индекси хисобланади. Назорат гурухида утказилган текширишлар курсатдики, корин бушлигида булган деструктив узгаришлар айникса бу х,олат корин пардага хам уткан булса яъни перитонит кузатилганда лейкоцитларнинг интоксикацион индекси курсатгичлари динамик х,олда кутарилган.

Уткир битишмали ичак тутилиши билан перитонит кузатилган беморларда лейкоцитларнинг интоксикацион индекси курсатгичлари соглом кишиларга нисбатан 2-2,5 марта ошган.

Асосий гурух беморларида упка артерияси тромбоэмболияси билан (1 та бемор) ейилган перитонит, уткир буйрак ва жигар етишмовчилиги билан 3та беморда улим х,олати кузатилди. Улим тафсилоти асосан зудлик билан килинган операциялардан кейин юрак-кон томирлари йулдош касаллиги билан содир булди. Кечиктирилган операциялардан кейин улим тафсилоти кузатилмади, аммо операциядан кейинги яраларни йиринглаш амоматлари пайдо булди. Олинган маълумотлардан маълумки ханузгача операциядан с кейинги улим суръатининг юкорилиги курсатадики уткир битишмали, ичак тутилишининг профилактикаси борасида илмий изланишлар килиш ва амалиётга уткир битишмали ичак тутилишини яхши профилактика киладиган янги усулларни татбик килиш зарур.

Хозирги вактда клиницистлар томонидан битишмаларнинг хосил булишини профилактика килишнинг асосий 6 механизм оркали таьсир килиш мумкинлиги аникланган: ^орин парда жарохатини камайтириш, яллигланишга карши организмнинг биринчи жавоб реакцисини камайтириш, фибриннинг хосил булишини бартараф килиш, фибринолизни фаоллаштириш, коллоген тупланишига ва фибринолитик х,олатларни бартараф килиш ва битишмаларнинг хосил булишини бартараф киладиган барьерлар ишлатиш. Ана шу х,олатларни хисобга олган холда биз уз амалиётимизда битишмаларни профилактика киладиган янги даволаш усулини таклиф килдик

Ана шундан сурилувчи барьер хусусиятта эга булган модда "мезотель" (карбоксиметилцеллюлозанинг натрий тузи сувли гели)ни ишлатдик. Асосий гурух беморларига лапаротомия ярасини тикишдан олдин корин бушлигига битишмага карши аралашма мезотель билан бирга юборилади. Мезогельнинг хджми беморнинг огирлигига асосан 2,5мл/кг х,исобида олинди. Операциядан кейинги даврда 2-3 кун дренаж най оркали мезогель юбориш давом эттирилди, куйилган назогастрал оркали махсус антиоксидант антигипоксантлар деворларидаги микроциркуляцияни яхшилаш учун юборилди. Трансректал интубацион най оркали эндоген интоксикацияни пасайтириш учун энтеросорбитлар юборилади. Асосий гурух беморларида операциядан кейинги асоратлар 51 та бемордан 10 тасида аникланди. Уткир битишмали ичак тутилиши билан биз таклиф килган такомиллашган даволаш ва профилактика усулларидан кейин улим икки марта камайди.

ХУЛОСА

Шундай килиб битишмали уткир ичак тутилиши билан беморларни уз вактида ташхислаб, сифатли операция килинганда ва корин бушлигида битишмалар хосил булишини комплекс профилактикасида мезогельнинг ишлатилиши беморлардаги операциядан кейинги асоратлари ва улим тафсилотини пасайтиришда оптимал усул хисобланади.

Адабиётлар

1. С.А. Абдуллаев, С.Т. Хужабаев, М.М. Дусияров, И.М. Рустамов. ТАКТИКА ХИРУРГИЧЕСКОГО ЛЕЧЕНИЯ ГНОЙНО-НЕКРОТИЧЕСКИХ ОСЛОЖНЕНИЙ МЯГКИХ ТКАНЕЙ У БОЛЬНЫХ САХАРНЫМ ДИАБЕТОМ И ДИАБЕТИЧЕСКОЙ СТОПЫ //Research Focus. - 2023. - Т. 2. - №. 1. - С. 399-404.

2. Abdullaev S., Akhmedov A. T. A., Djalolov D. Problems of surgical tactics for the treatment of diabetic foot syndrome //International Journal of Advanced Science and Technology. -

2020. - Т. 29. - №. 5. - С. 1836-1838.

3. Abdullaev S. et al. Features of Complex Surgical and Infusion Treatment of Sepsis in Diabetes Mellitus //Annals of the Romanian Society for Cell Biology. - 2021. - С. 22832288.

4. Abdullaevich A. S. et al. Problems of Sepsis Diagnostic and Treatment in Diabetes Mellitus //American Journal of Medicine and Medical Sciences. - 2020. - Т. 10. - №. 3. - С. 175178.

5. Abdullaev S. et al. Problems of Diagnostics, Prevention and Surgical Tactics of Treatment of Adhesive-Intestinal Obstruction //Annals of the Romanian Society for Cell Biology. -

2021. - С. 2289-2294.

6. Абдуллаев С. А., Джалолов Д. А. Особенности течения болезни Фурнье при сахарном диабете //Наука в современном мире: приоритеты развития. - 2020. - №. 1. - С. 9-11.

7. Абдуллаев С. А. и др. ПРОГНОЗИРОВАНИЕ ТЯЖЕСТИ ТРАВМЫ И ИСХОДА ЛЕЧЕНИЯ ПОСТРАДАВШИХ С СОЧЕТАННОЙ ТРАВМОЙ ГРУДИ И ЖИВОТА //Скорая медицинская помощь. - 2003. - Т. 4. - №. 4. - С. 19-20.

8. Абдуллаев С. А. и др. КЛАССИФИКАЦИЯ СОЧЕТАННОЙ ТРАВМЫ ГРУДИ И ЖИВОТА //Скорая медицинская помощь. - 2003. - Т. 4. - №. 4. - С. 18-18.

9. Абакумов М. М. и др. Разрывы диафрагмы при сочетанных повреждениях груди и живота //Вестн. хир. - 1991. - №. 5-6. - С. 64-68.

10. Abdullaev S. A. et al. SURGICAL TACTICS FOR THE TREATMENT OF SEPSIS IN DIABETES MELLITUS //IN SCIENCE AND INNOVATION IN THE 21ST CENTURY: CURRENT ISSUES, DISCOVERIES AND ACHIEVEMENTS. - 2019. - С. 190-194.

11. Абдуллаев С. и др. Состояние перекисного окисления липидов и антиоксидантной системы у обожженных //Журнал вестник врача. - 2012. - Т. 1. - №. 03. - С. 12-13.

12. Шеркулов К.У., Рустамов ИМ., Усмонкулов М.К. РЕЗУЛЬТАТЫ ЛЕЧЕНИЯ БОЛЬНЫХ ОСТРЫМ ГАНГРЕНОЗНО НЕКРОТИЧЕСКИМ ПАРАПРОКТИТОМ //Research Focus. - 2023. - Т. 2. - №. 1. - С. 483-486.

13. Abakumov M. M. et al. Diaphragmatic ruptures in combined injuries to the chest and abdomen //Vestnik Khirurgii Imeni II Grekova. - 1991. - Т. 146. - №. 5. - С. 64-68.

14. I.M. Rustamov, J.A. Karabayev. MODERN APPROACH TO THE TREATMENT OF PATIENTS WITH ACUTE GANGRENOUS-NECROTIC PARAPROCTITIS //Research Focus. - 2023. - Т. 2. - №. 1. - С. 469-472.

15. Murodulla R. et al. A RARE CASE OF KERATOAKONTOMA //Thematics Journal of Education. - 2022. - Т. 7. - №. 3.

16. РУСТАМОВ М. И. и др. Современная тактика лечения острого парапроктита //Журнал биомедицины и практики. - 2022. - Т. 7. - №. 2.

17. Ismailov S. I. et al. Predictors of postoperative complications in patients with ventral hernia //Khirurgiia. - 2022. - №. 1. - С. 56-60.

18. Dusiyarov M.M., Eshonxodjaev J.D., Xujabaev S.T., Sherkulov K.U., & Rustamov I.M. (2021). Estimation of the efficiency of antisseal coating on the model of lung wound in experiment. Central Asian Journal of Medical and Natural Science, 1(4), 1-6. https://doi.org/10.47494/cajmns.v1i4.57.

19. Rustamov M.I., Rustamov I.M., Shodmonov A.A. Optimising surgical management of patients with acute paraproctitis //Frontline Medical Sciences and Pharmaceutical Journal. -2022. - Т. 2. - №. 02. - С. 36-42.

20. Рустамов М.И, Давлатов С.С, Сайдуллаев З.Я, & Рустамов И.М. Хирургическое лечение больных гангреной фурнье //Журнал гепато-гастроэнтерологических исследований. - 2020. - Т. 1. - №. 2. - С. 69-71.

21. Дусияров М.М., Рустамов И.М., Муртазаев Х.Ш., Шербекова Ф.У. Выбор оптимального метода лечения эпителиалъно-копчикового хода //Молодежь и медицинская наука в XXI веке. - 2017. - С. 358-358.

22. Дусияров М.М., Рахматова Л.Т., Рустамов И.М. Результаты хирургического лечения сложных свищей прямой кишки //Молодежь и медицинская наука в XXI веке. - 2017. - С. 358-359.

23. Рустамов И.М., Кан С.А., Рустамов М.И., Шербеков У.А., Дусияров, М. М. Анализ результатов хирургического лечения больных гангреной фурнье //Современные технологии: актуальные вопросы, достижения и инновации. - 2017. - С. 83-86.

24. Abdullaev S. A. et al. PROBLEMS OF DIAGNOSIS AND TREATMENT OF SEPSIS IN DIABETES MELLITUS //DOCTOR'S BULLETIN. - Т. 6.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.