CC BY
67Ч,АНБАХ,ОИ ^УНАРИИ ШЕЪРИ ЗАМОНИ ИСТЩЛОЛ ДАР ТАСВИРИ СИМОИ ЗАН-МОДАР (ДАР ЗАМИНАИ ШЕЪРИ РАХМАТ НАЗРЙ)
Рщимй М. Р.
Донишгоуи байналмилалии забонуои хориции Тоцикистон ба номи С. Улугзода
Тасвирхои шоирона яке аз хусусиятхои мухими шеъри замони Истиклол ба шумор меравад. Шеършиносон тасвирро аз унсурхои асосии шеър шуморидаанд, зеро "кашфи мохияти асосии шеър - тасвири шоирона чун мифтохе хизмат хохад намуд, ки ба туфайли он дониш, майорат ва завку саликаи эстетикии суханвар муайян мегардад" [2, с. 9]. Бояд зикр кард, ки шоирони замони Истиклол имкон пайдо карданд, ки бо адабиёти чахон, алалхусус бо адабиёти хамзамонони хорич ошноии пештар пайдо кунанд. Ин ошной ва бахрабадорй аз шоирони бузурги адабиёти муосири форсй, монанди Нимо Юшич, ФyрyFи Фаррухзод, Нодири Нодурпур, Сухроби Сипехрй, Хушанг Ибтихочи Соя, Симини Бехбахонй Махди Aхавони Солис (Умед), Ax,мади Шомлу ва дигарон дар тахаввули чанбахои хунарии ашъори онхо, аз чумла дар тарзи тасвирхои шоирона бетаъсир набудааст.
Дар байни шоирони насли аввали замони Истиклол бештар аз хама Бозор Собир ба сифати шоири тасвиргар шинохта шудааст. Х,амчунин шоироне монанди Муъмин ^аноат, Лоик Шералй, Гулназар Келдй ва дигарон дар ашъорашон тасвирхои шоиронаи зиёде, хусусан хангоми баёни мавзуи зан-модар доранд, ки мухаккикон ба онхо ишора намудаанд. Масалан, шоир ва адабиётшиноси варзида Aскар Х,аким дар китоби "Aнвои шеъри Fиной" [9] батафсил доир ба анвои тасвир дар шеъри муосири точик бо овардани шохиди шеърй маълумот дода, чойгохи тасвирро дар шеъри муосири точик таъйин намудааст. Х,амчунин yнвончyёне монанди Тайиба Бобоева дар рисолаи "Тасвир дар шеъри муосири точик (дармисолиашъориФарзона)" [1] ва Н.М. Ризобоева "Тасвирхои породоксй дар шеъри муосири точик (давраи истиклолият) [8] дар ин масъала изгори андеша намудаанд. Мухдккикони дигар низ хангоми баррасии шеъри замони Истиклол ишорахое ба тарзи тасвир дар шеъри шоирони ин давра доранд. Aммо ин рисолаву маколахои зикршуда, аслан сухан дар бораи накши тасвир ва чанбахои хунарии шоирон меравад ва гохе перомуни тасвири симои зан, модар ишорахо рафтаасту бас.Дар макола азм дорем бо такя ба ашъори Рахмат Назрй чигунаии тарзи тасвири симои зан-модарро дар шеъри шоирони насли аввали замони Истиклол муайян намоем.
Шеърхои дар даврони Истиклол навиштаи Рахмат Назрй нисбат ба адабиётшиносон бештар аз чониби шоирону нависандагон мавриди тахлилу тамчид карор гирифтааст. Суханвароне монанди Гулназар Келдй, Бозор Собир, Камол Насруллох, Aскар Хаким, Мухаммадалии Aчамй, Саидшох Халимшох, Aброри Зохир, Зиё Aбдyллох, Aлимyхамад Муродй, Доро Начот, Шахрияи Aдхамзод, Aбдyлло Зухур, Aлй Мухамадии Хуросонй, Мухтарам Хотам, Мирзо Шукурзода, Aлиризои ^азва,Исфандиёри Назар, Марямбонуи ФарFOнй, Чумъа ^удус, Карим мусо, Aхмадчони Мухаммадхоча, Сайидалии Сайид доир ба пахлухои гуногуни шеъри Рахмат Назрй сухан карда, накши уро дар рушди шеъри муосири точик таъкид намудаанд. Aз адабиётшиносон Ä.Кyчаров, Х. Отахонова, М. Рачабй, X. Шодикулов ва Ш.Р. Исрофилниё доир ба мушаххасоти шеъри Рахмат Назрй ва алалхусус тасвирхои шоирона дар шеъри y изхори назар кардаанд. Хусусан дар макола Ш.Р. Исрофилниё «Устураи сарнавишт» шеъри Рахмат Назрй аз нигохи хунар баррасй шуда, махорати тасвиророии шоир хаматарафа тахлилу тахкик шудааст.
Бардошт аз навиштахои мухаккикон ва баррасии ашъори баъдазистиклолии Рахмат Назрй баръалло собит менамояд, ки мухимтарин хусусият шеъри шоир дар тарзи тасвир аст, ки тозакорию навпардозихои шоёни тахсин дорад. Хамин тозакорию навпардозихо хангоми тасвири симои зан-модар дар шеъри Рахмат Назрй мушохида мешаванд. Дар мавриди модар шоирони зиёде шеър сурудаанду модарномахо офаридаанд. Рахмат Назрй дар симои модар аз як су, мехру мухаббат ва аз суи дигар, Fамy андухи уро дар фироки фарзанд хунармандона ба тасвир меоварад. Чунончи, дар шеъри «Хадиси модар», ки соли 1993, дар соли шум барои миллати точик, авчи чанги шахрвандй, эчод шудааст, Fамy андухи модар дар фироки фарзанди гумшудааш чунон ба тасвир омада, ки хонанда он хама андухро дар вучуди худ эхсос мекунад:
Сабза сабзидаву хуррам буё, Аз таги по гули зардак руё. Бо сарандози сищ пиразане
Pax, 6a pax, nymma 6a nymmam пуё. Аз шми mupamaprnu дили y Hrnaxu xиpaи лолaш гуё. Ашки шypидaи шypam нaм-нaм Шypaи гyнaи ypo шуё. Дaм 6a дaм гиря гулуяш гиpaд, Дйр 6a дйр моmaми худро муё. Бо acó модйри пири тоцик Пиcapи гyмшyдaaшpо цуё... Хун бигиряд дилaм, ояндaи хеш Кapдa гум модйри мexaн гуё [4, c. 1S].
Адабиётшинос Ш.Р. Исрофилниё таъкид карда, ки «дар шеъри Рахмат Назрй хар калима чойи худро дорадy бори маънй мекашад ва харфхо оханги мусикой доранд» [2, с. 12]. Ин хусусиятхоро дар шеъри боло кушоду равшан мушохида мекунем. Дар байти аввал тасвири замон аст, яъне бахори соли 1993, ки бо вучуди «бyёии сабзаи сабзида»-ву нармии «гули зардак» «зери по» оханги хузн хувайдост. Ибораи «сарандози сиях» дар байти дувум аз як су, ишора ба суннати миллист, ки рузи азо сиёх мепyшанд, аз суи дигар, тачассумгари гаму андух аст. Калимаи «сиях» ифодагари мусибати сахт аст, хатто наметавон шакли дигари он «сиёх»-ро дар ин мисраъ ба кор бурд, зеро ин вусъати маъноиро надорад. Шоир дониста ва огохона вожаи «сиях»-ро ба кор бурдааст, то хонанда ин мусибатро дар вучудаш эхсос кунад. Х,арфхое низ дар хар байт вучуд доранд, ки лахни мусикоиеро эчод мекунанд ва бори маънй мекашанд.Масалан, харфи «се» дар мисраъхои аввали байти якуму дувум (дар калимахои «сабза», «сабзида», «сарандоз, «сиях»), харфи «пе» дар мисраи дувуми байти дувум (дар калимахои«пушта», «пушташ» ва «пуё»), харфи «ш» дар байти чахорум (дар калимахои «ашк», «шyрида», «шyраш», «шyра» ва «шуё») ва гайра.
Бояд зикр кард, ки образи «пирзан», ки дар забони гуфтугуии мо ба шакли «пиразан» ба кор меравад ва бо хамин шакли дар забони адабии муосири точик ворид шудааст, дар адабиёти форсй-точикй таърихи кухан дорад. Дар байтхои бозмонда аз маснавихои устод Рyдакй бо ин образи бадей вохyрдан мумкин аст. Шоирони бузурге монанди Х,аким Низомии Ганчавй, Саъдии Шерозй, Абдурахмони Ч,омй ва дигар суханварон ба такрор ин образро ба кор бурдаанд.Масалан, Абдурахмони Ч,омй дар маснавии «Силсилат-уз-захаб» зимни «Х,икояти пирзоле, ки рох бар Санчар гирифта ва аз берохии як-ду золим додхохй кард ва зулми эшонро аз рох бардошт" ин образро намоди ё худ рамзи эътироз алайхи зулму ситам карор додаст. Х,амин гуна рамзи эътирозу исён дар мукобили зулми золимон карор гирифтани образи зан-модарро дар «Бахористон»-и Абдурахмони Ч,омй низ мушохида мекунем. Чунончи, дар равзаи сеюм хикояте меоварад, ки «Зaнepо a-з цaмоame, ки бap^aццоц хуруц кapдa бyдaнд, пеши eaü овapдaнд...». Дар ин хикоят зан-модаре дар мукобили золимтарини золимон дар таърихи хилофат- Х,аччоч ибни Юсуф карор медихад ва ин зан сухане мегуяд, ки таъсираш ба золим беш аз хазор шамшери чанговарон аст: «Мaн a-з Худои maоло mapм мeдоpaм, 6a мйрде нaзap кyнaм, ки Худои maоло 6a eaü нaзap нaмeкyнaд !» [11, с. 71]. Х,амин суннати адабии адабиёти классикй дар шеъри Рахмат Назрй идома ёфтааст. Дар шеъри дар боло зикршуда Ватан-Точикистон дар симои пиразани сияхпуше ба тасвир омадааст, ки фарзандашро куштаанд. Хонанда аз мутолиаи ин шеър мусибати чанги шахрвандиро, ки Ватан дар гирдоби бало буд, дар вучуди худ эхсос мекунад. Мусибати чанг, пеш аз хама ва беш аз хама, бар сари занону модарон аст ва аз хамин сабаб ин образ хангоми тасвири вокеахои чанг дар маркази диккати суханварон карор мегирад.
Дар шеъри Рахмат Назрй, бино ба гуфтаи нокидони ашъораш, «вазифаи радиф ва калимоти кофия танхо ба хамохангу мавзун кардани мисраъу байтхо махдуд намегардад, балки бори маънй ба душ доранду максади шоирро пурраву комилтар мегардонанд» [2, с. 12]. Х,амин хусусиятро дар шеъри «Х,адиси модар» мушохида мекунем:Калимахои кофия «^yë», «рyё», «пyё», «гyё, «myë», «мyё», «чyё» ва «гyё» хар як маъние илко мекунанд, ки ба мазмуни матни шеър алокаманд аст. Шоир барои ифода намудани мусибати бузург муассиртарин калимахоро ба кор мегирад, монанди «^ё» ба маънии мyйидан, гиряву навха, нолаи хазин кардан аст. Шоир фочиаи бузурге, ки соли 1993 ба сар Ватан- Точикистон омада буд, дар симои модари пири точик ба тасвир меоварад, ки бо «сарандози сиях»-у асо дар даст писари гумшудаашро мечyяд. Ин «модари пири асобадасти точик» «модари механ»-Точикистон аст, ки гyë оянда хешро гум кардааст.
Рахмат Назрй бо воситаи образи «пиразан» суннатхо ва бовархои мардумиро бо такя ба вокеахои мухталифи таърихи миллат ба калам меоварад. Чунончи, шеъри «Хонаи пиразан» хадиси рузгори пиразанест, ки дар интизори чигарбандхои «дар корзори чанги чахон
бенишон» шудааш хонаи вайронаи худро тарк накардааст, гарчи хама мардум аз ошёнаи худ куч бастаанд:
Мардум аз ошёни худ, аз ку^наша^ри хеш Дар ошёна^ои баланде гирифта цо. Аз остони хок дигар по кашидаанд, Бар остона^ои баланде нщода по [5, с. 54].
«Аз остони хок» по кашидану «бар остонхои баланд» по ниходани мардум, агар аз як су, рушди нумуи зиндагии мардумро нишон дихад, аз суйи дигар, чудоии инсонро аз табиат, аз замину зодбуми хеш хотиррасон мекунад:
Бебозгашт яксара кучида рафтаанд, Кучида боми куунаи кошонауояшон. Кучида цуфти парасту зи шифт^о, Аз лона^ояшон.
Афтодарост аз сари девор^ои кац Болор^ои кац,
Бо печутоби пойсутун^о фитодаанд
Чун коци тобхурдаи хушке ба пои кац [5, с. 54].
Аммо пиразан хонаи вайронааш, зодбуми ачдодиро бо уммеди он ки фарзандахои ба чанги чахонй рафтааш бозмегарданду рахгум назананд,тарк накардааст.Шоир пайванди байни инсон ва табиат, пайванди ба хоку зодбуну зодгох, ки дар фарханги мардуми мо мукаддас аст,бо образи ин пирзан побарчо медонад: Аммо щнуз щм Як хона мондааст. Чун охирин нешемани инсони охирин Як хона дар миёнаи вайрона мондааст. Як пиразан щнуз, Чун аз ватан щнуз Аз хонадони хеш ба цое намеравад. Бо цомати хамида зи боги хамидааш Х,амчу дарахти пир, ки кучат намешавад... [5, с. 55].
Модари бечора хануз умедвораст, ки рузе фарзандхояш аз корзори чанги чахон бармегарданд ва агар у чун дигарон куч бандад, мабодо, ки фарзандхояш дар бозгашт хонаашро намёбанду сарсон шаванд: Мондаст хонааш
Чун байти бозгуи суруди гамонааш. Бо ёдбуди неки цигарбанд^ои у, Дар корзори цанги ца^он бенишонааш. Дорад хаёл модари бечора то щнуз, Гар у ба цои нав равад аз остонааш, Фарзанд^ои гумшудааш зиндаанд агар, Дар бозгашти хеш наёбад хонааш. Он сон ки аз фирор парастуи навба^ор Боз ояду наёбад аз айвон хонае Аз лонаи кууан Дигар нишонае[5, с. 54].
Зебоии шеър танхо дар он нест, ки шоир бо тасвири симои пиразан мехру мухаббат ва пайванди модари точикро ба хоки зодгох ва такид ба як суннати миллй дорад, балки дар тарзи тасвир, дар таркибсозиву ибороти шоиронаи тозаву муассир ва корбурди устодонаи санъатхои бадеист.Ташбехи равшани хонаи пиразан «чун охирин нишемани инсони охирин» ва ё комати хамидаи пиразан ба «дарахти пир, ки кучат намешавад», хеле олистДамчунин ташбехи хонаи вайронаи пиразан «чун байти бозгуи суруди гамонааш», ки бо ёдбуди чигарбандони «дар корзори чанги чахон бенишонааш» сурудааст ва ташбехи бозгашти фарзандони дар чанги чахон гумшудаи пиразан ба бозомадани парастухоифирорй дар навбахор ва нишон наёфтани онхо аз лонаи кухан хеле муассиру созгор афтодааст.
Дар шеъри Рахмат Назрй тасвирхои шоиронаи зиёде хангоми тасвир ва тавсифи симои зан-модар ба назар мерасанд, ки дар шеъри муосир назирашро кам меёбем. Ш.Р. Исрофилниё дар масъала менависад: "Аксари шеърхои Рахмат Назрй дорои тасвирхои зебои шоирона хастанд, ки дарунмояи мухкаме доранд"[2, с. 12]. Рахмат Назрй дар тасвири симои зан-модар чирадаст асту зан ва модари точикро хам дар зохир ва хам дар ботин ба риштаи тасвир
кашидааст. Тасвирхои шоир дар ин мавзуъ на танхо аз нигохи мазмун, балки аз диди хунар низ чолиби таваччуханд.
Дар боробари калимахои модар, зан, пиразан вожаи хохар низ ба шеъри Рахмат Назрй корбурди фаровон дорад ва аз калимоти калидй дар шеъри вай ба шумор меравад.Чуночи, дар шеъри "Оинаи шикаста":
Эй хохари гариби ман, эй мехрубони дур, Аз офтоб сузи дили худ нухуфтай. Дар пушти хокпуштаи хокистарии Рашт, Эй хок бар сарам, ки таги хок хуфтаи [5, с. 80].
Муъмин ^аноат дар пешгуфторе, ки ба китоби Рахмат Назрй навиштааст, тасвироти маросим ва суннатхои мардумиро "як чузъи мукаввии шеъри у"шуморида, ки "печидаву пушида дар либоси хунару санъати тоза" [5, с. 148] ба риштаи тасвир кашида шудаанд. Дар хакикат дар шеъри боло, ки марсияест ба ёди хохари чавонмаргаш, шоир калимоту таркиботе ба кор бурда, ки хеле муассиранду таносуби кавй байни худ доранд, монанди "хохари гариб" ва "мехрубони дур". Х,атто дар байни калимахои ин ду ибора таносуб побарчост: Хахар-мехрубон, гариб-дур. Мисраи дувум дар баробари маънии фарохе доштан таносуби маъной байни калимоти он мавчуд аст: офтоб ва сузи дил. Дар байти дувум чида шуда омадани калимахои хамоханг, монанди "пушт" ва "хокпушта" ва ба такрор омадани вожаи "хок" дар калимахои "хокпушта", "хокистарй" ва ду бор ба маънии гуногун омадани худи вожаи "хок" лахни муассире ба шеър бахшидааст. Таъбири "хок бар сар кардан" ишора ба расмест, ки дар маросими мотам баъзе аз одамон, хусусан модарон аз шиддати гаму андухи аз даст додани азизашон бо панчахояшон хокро аз замин мекананду са сарашон мерезанд. "Таги хок хуфтан" ишора ба мурдаест дафн шудааст.
Ташбехи "барги сабз" ба "чехраи сабзинаи хохар", шикастани оина дар сари санги мазор, ки яке аз русуми миллист ва ташбехи он ба дили шикастаи хохар хеле муассир ва табий баромадааст:
Дунё намедщад дигар аз дур хам нишон, Як барги сабзи чехраи сабзинаи туро. Бишкастаанд бар сари санги мазори ту Х,амчун дили шикастаат оинаи туро [5, с. 80].
Х,амин гуна гулчин намудани калимот ва корбурди таркиботи табиию муассир, ки ба калби хонанда таъсир мерасонад дар мисраъхои дигари ин шеър низ ба назар мерасанд.
Рахмат Назрй гохе бо як калима матлаберо баён мекунад. Чунончи дар пораи шеърии зер калимахои "шир" ва "сапеда", ки хар ду бо хам таносуби маъной доранду аз нигохи зохирй низ бо хам наздиканд, вождаи калидиянд ва калимаи "пиразан" воситаи баёни маънй шудааст:
Бомдодоне, ки мерезад сапеда,
Гесувони пиразан безад сапеда.
Гуиё шираш ба цони у бурида,
Бар сараш чун муи испедаш дамида...[5, с. 56]
Дар хар мисраи ин пораи шеърии боло, ки дар шакли маснавй суруда шудааст, сапедию нур пеши чашми хонанда метаровад: бомдод, сапеда, гесувони пиразан, шир, муйи испед ва хато «бурида»-ву «дамида», ки буридану дамидани шир дар назар аст. Х,амин гуна тасвирхои олй ва хунармандона хангоми тасвиру тавсифи зан-модар дар шеърхои дигар шоир ба назар мерасанд, ки дар боби дувум ба онхо ишора кардаем.
Дар шеъри Рахмат Назрй образи пиразандар баробари он, ки тачассумгари симои модари точик мебошад, намод ва рамзи дарозумрй ва сохибфархангии миллат аст, ки ин хама расму оинро дар худ дораду хифз намудааст. Хонаи вайронаи пиразан рамзи дунёи кухан, ки пур аз хаводис асту тачрибаи зиёди зиндагй дорад ва аз суи дигар, намоди рузгори кухан ва огози зиндагии навин аст
Хулоса, тасвирхои шоирона дар шеъри шоирони насли аввали замони Истиклол, ки аксар дар чодаи шеъру шоирй тачрибаи калон доранд, хеле зиёд ва хунармандона аст, ки намунаи онро дар шеъри Рахмат Назрй мушохида намудем.
Адабиёт
1. Бобоева, Т.Р. Система образов в современной таджикской поэзии (на примере творчества Фарзоны) / Т.Р. Бобоева//Автореф. дис. ... канд. филол. наук. -Худжанд, 2002. - 23 с.
2. Исрофилниё, Ш.Р. Хамриёти Хрфиз [Матн] /Ш.Р. Исрофилниё. - Душанбе: Адиб, 2010. - 248 с.
3. Мирзоёнус, М. ШаруишастшеъриФарзона [Матн] / М. Мирзоюнус. -Хуцанд: Ношир, 2019. - 242 с.
4. Назрй, Р. Андеша дар андеша [Матн] /Р. Назрй. - Хуцанд: Меъроц, 2017. - 340 с.
5. Назрй, Р. Гулбонг [Матн] /Р.Назрй.- Душанбе: Донишварон, 2018. - 320 с.
6. Назрй, Р. Лангар [Матн] /Р.Назрй.-Душанбе, 2021.- 352 с.
7. Назрй, Р. Ситораираунамо [Матн] /Р. Назрй.-Душанбе: Маориф, 2019. - 240 с.
8. Ризобоева Н.М.Тасвируои породоксй дар шеъри муосири тоцик (давраи истицлолият) /Н.М. Ризобоева //Автореф. дис. ... номз. илми филол. / Н.М. Ризобоева. - Хуцанд, 2022. - 25 с.
9. Хаким, А. Анвои шеъри гиной[Матн]/А. Хаким.-Душанбе: Дониш, 2020. - 546 с.
10. Хакимова, С. Шеър, уунар ва ицтимоъ[Матн] / С. Хакимова. -Хуцанд: Ношир, 2018. - 336 с.
11. Цомй, Абдураумон. Бауористон[Матн]: муаллифи пешгуфтор ва тауияи матн аз А.Афсаузод / Абдураумони Цомй. - Душанбе: Адиб, 2002. - 238 с.
Ч,АНБАХ,ОИ ХУНАРИИ ШЕЪРИ ЗАМОНИ ИСТЩЛОЛ ДАР ТАСВИРИ СИМОИ ЗАН-МОДАР (дар заминаи шеъри Рахмат Назрй)
Тасвирхои шоирона яке аз хусусиятхои мухими шеъри замони Истиклол ба шумор меравад. Аз чумла хангоми тасвири симои зан-модар чанбахои хунарии шеъри замони Истиклолро метавон мушохида кард.Яке аз шоирони ин даврон, ки метавон бо тахкики ашъори у чанбахои хунарии шеъри замони Истиклолро муайян кард, Рахмат Назрй мебошад Бардошт аз навиштахои мухаккикон ва баррасии ашъори баъдазистиклолии Рахмат Назрй баръалло собит менамояд, ки мухимтарин хусусият шеъри шоир дар тарзи тасвир аст, ки тозакорию навпардозихои шоёни тахсин дорад. Ин тозакорию навпардозихоро хангоми тасвири образи зан-модар дар шеъри Рахмат Назрй метавон мушохида кард. Дар макола чанбахои хунарии шеъри замони Истиклоли адабиёти точик бо такя ба ашъори Рахмат Назрй тахкик шудааст. Муаллифи макола бо далоили илмй ва шохидхои шеърй собит менамояд, ки Рахмат Назрй дар тасвири мавзуи мазкур тозакорихо ва навпардозихо зиёде дорад. Бино ба тахкики муаллифи макола, дар шеъри Рахмат Назрй хангоми тасвири образи зан-модар се калима: модар, пиразан ва хохар накши калидй доранд ва шоир бо истифодаи ин се калима тасвирхои олиии шоирона офаридааст. Максади макола тахкики илмии тасвири образи зан-модар дар шеъри замони Истиклол дар заминаи ашъори Рахмат Назрй ва таъйини чанбахои хунарии шеъри у хангоми тавири мавзуи мазкур аст. Муаллиф ба чунин натича расида, ки мухимтарин хусусияти шеъри Рахмат Назрй хангоми тасвири симои зан-модар гулчини калимот ва хуруфи хамчинс аст, ки ба шеъри у оханги мусикоие бахшидааст. Истифодаи ханармандонаи санъатхои бадей шеъри шоирро хам аз чихати шакл ва хам аз назари маънй зебову пармаъно кардаанд. Рахмат Назрй расму ойин ва суннатхои миллии точикро бо воистаи тасвири симои зан-модар ба тасвир кашида, ки дорои ахаммияти адабию эстетикй ва тарбиявианд.
Калидвожахо: Рахмат Назрй, адабиёт, шеър, зан, образ, мавзуъ, истиклол, тахаввул, тасвир, газал, шеъри нав, тасвирхои шоирона.
ХУДОЖЕСТВЕННЫЕ АСПЕКТЫ ПОЭЗИИ ЭПОХИ НЕЗАВИСИМОСТИ В ИЗОБРАЖЕНИИ ОБРАЗА ЖЕНЩИНЫ-МАТЕРИ (на основе поэзии Рахмата Назри)
Поэтические образы являются одной из важных черт поэзии периода независимости. В частности, при изображении образа женщины-матери можно наблюдать художественные аспекты поэзии времени независимости. Один из поэтов этой эпохи, по стихам которого можно определить художественные аспекты поэзии время независимости является Рахмат Назри. Взятие из сочинений исследователей и изучение стихов Рахмата Назри написанные в периоде независимости ясно доказывает, что важнейшая черта поэзии поэта заключается в образном стиле, отличающемся замечательной чистотой и современностью. Эти нововведения можно наблюдать при изображении образа женщины-матери в поэме Рахмата Назри. В статье рассматриваются художественные аспекты поэзии таджикской литературы периода Независимости, опираясь на стихи Рахмата Назри. Автор статьи научными данными и поэтическими свидетельствами доказывает, что Рахмат Назри имеет много нововведений в описании этой темы. Согласно исследованию автора статьи, в стихотворении Рахмата Назри три слова: мать, старуха и сестра играют ключевую роль в описании образа женщины-матери, и поэт создал с помощью этих трех слов великие поэтические образы. Целью статьи является научное исследование образа женщины-матери в поэзии периода Независимости в контексте поэзии Рахмата Назри и определение художественных аспектов его поэзии при описании данной темы. Автор пришел к выводу, что важнейшей особенностью стихотворения Рахмата Назри при изображении образа женщины-матери является цветение слов и букв одного рода, что придает ее стихотворению музыкальную окраску. Художественное использование художественных приемов сделало стихотворение поэта красивым и содержательным как по форме, так и по смыслу. Рахмат Назри изобразил таджикские национальные обычаи и традиции в образе женщины-матери, которые имеют литературное, эстетическое и воспитательное значение.
Ключевые слова: Рахмат Назри, литература, поэзия, женщина, образ, тема, самостоятельность, эволюция, образ, газель, новое стихотворение, поэтические образы.
ARTISTIC ASPECTS OF POETRY OF THE PERIOD OF INDEPENDENCE IN DEPICTING IMAGE OF WOMAN-MOTHER (based on the poetry of Rahmat Nazri)
Poetic images are one of the important features of the poetry of the period of independence. In particular, when depicting the image of a woman-mother, one can observe the artistic aspects of the poetry of the time of independence. One of the poets of this era, whose poems can be used to determine the artistic aspects of poetry during the time of independence, is Rahmat Nazri. Taking from the works of researchers and studying the poems of Rahmat Nazri written in the period of independence clearly proves that the most important feature of the poet's poetry lies in the figurative style, which is remarkable for its purity and modernity. These innovations can be observed when depicting the image of woman-mother in Rahmat Nazri's poem. The article deals with the artistic aspects of the poetry of the Tajik literature of the period of Independence, based on the poems of Rahmat Nazri. The author of the article proves with scientific data and poetic evidence that Rahmat Nazri has many innovations in the description of this topic. According to the research of the author of the article, in Rahmat Nazri's poem three words: mother, old woman and sister play a key role in describing the image of woman-mother, and the poet created great poetic images with the help of these three words. The purpose of the article is a scientific study of the image of a woman-mother in the poetry of the period of Independence in the context of the poetry of Rahmat Nazri and the definition of the artistic aspects of his poetry when describing this topic. The author came to the conclusion that the most important feature of Rahmat Nazri's poem when depicting the image of a woman-mother is the flowering of words and letters of the same kind, which gives her poem a musical coloring. The artistic use of artistic techniques made the poet's poem beautiful and meaningful both in form and in meaning. Rahmat Nazri portrayed the Tajik national customs and traditions in the image of woman-mother, which have a literary, aesthetic and educational value.
Keywords: Rahmat Nazri, literature, poetry, woman, image, theme, independence, evolution, image, ghazal, new poem, poetic images.
Дар борам муаллифон
Рахммй Мичгона Рахим
Унвончуи кафедраи адабиёти точик
Донишгохи байналмилалии забонхои хоричии
Точикистон ба номи С. Улугзода
734019, Ч,умхурии Точикистон, ш. Душанбе,
к. Мухаммадиев, 17/6
Тел.: (+992) 919 44 33 83
E-mail: mija8788@mail.ru
Об авторах
Рахммм Ммжгона Рахим
Соискатель кафедры таджикской литературы Таджикский международный университет иностранных языков имени С. Улугзода 734019, Республика Таджикистан, г. Душанбе, ул. Мухаммадиева, 17/6 Тел.: (+992) 919 44 33 83 E-mail: mija8788@mail.ru
About the authors
Rakhimi Mizhgona Rakhim
Applicant for the Department of Tajik Literature Tajik International University of Foreign Languages named after S. Ulughzoda 734025, Republic of Tajikistan, Dushanbe, Muhammadiev st., 17/6 Ph.: (+992) 919 44 33 83 E-mail: mija8788@mail.ru
